<經 id="n625">KINH ĐẠI THỌ KHẨN-NA-LA VƯƠNG SỞ VẤN</經>



Hán dịch: Đời Dao Tần, Tam tạng Pháp sư Cưu-ma-la-thập,
người nước Quy Tư.

<卷 id="102446661">Quyển 1</卷>

Tôi nghe như vầy:

Một thuở, Phật ở trong núi Kỳ-xà-quật tại thành Vương
xá, cùng với sáu trăm hai mươi ngàn vị Đại
Tỳ-kheo, bảy mươi hai ngàn vị Đại Bồ-tát, đều là
những bậc từ các cõi trong mười phương tập họp
đến, đều đã đạt được Đà-la-ni vô ngại biện
tài, tiến vào niệm tuệ, đầy đủ tàm quý, ý chí
bền vững như kim cương, khéo léo tu hành, thành tựu
đầy đủ tất cả Phật Pháp. Bản thân chư vị ấy
chẳng quên mất tâm Bồ-đề, cũng khiến người khác
chẳng quên mất tâm ấy. Chư vị ấy khéo điều phục,
mềm dẻo thu nhiếp các căn, có khả năng, biết bỏ
đi những vật mình yêu thích, khéo dùng giới thanh
tịnh tự trang nghiêm. Đối với các chúng sinh, tâm
chư vị ấy bình đẳng, dùng sức nhẫn nhu hòa tự
trang nghiêm. Ở trong vô lượng ức a-tăng-kỳ kiếp,
chư vị ấy cần mẫn tu các lực Tam-muội thiền định
giải thoát, đến đi bằng thần thông tự tại vô
ngại, khéo léo dùng trí tuệ phân biệt cú nghóa tất
cả các pháp, tâm chẳng lay động như núi chúa lớn.
Đối với chúng sinh, tâm chư vị ấy bình đẳng như
đất, nước, lửa, gió, khéo léo lìa khỏi ái dục,
sân hận, thường thực hành tâm Từ bi, luôn
để lại ánh sáng từ bi chiếu khắp chúng sinh; an
trụ đại Bi, thường siêng năng quan sát tất cả
chúng sinh, an trụ nơi đại Hỷ, ưa thích pháp cụ túc;
an trụ nơi đại Xả được “Vô nhị trí”; lợi
lộc, suy bại, hủy hoại, khen ngợi, chê bai, khổ, vui…
những pháp thế gian như vậy chư vị ấy đều vượt
qua. Bằng ánh sáng trí tuệ, họ tự điều phục chính
mình và điều phục người khác, hàng phục các ma,
ở thế gian khó gặp như hoa Ưu-đàm, ở trong chúng
sinh gầm lên tiếng gầm sư tử chúa, rốt ráo được
Niết-bàn, ưa thích bốn vô sở uý thậm thâm.

Chư vị đó đã được Như Lai ấn chứng, được thọ ký không lầm lẫn,
đúng như lời dạy mà tu hành. Đối với nghóa lý,
ý vị của pháp tạng thậm thâm rất hợp nhau, che
khuất cả mặt trời, mặt trăng; danh tiếng vang lừng
khắp mười phương thế giới. Nếu vì hộ trì các
Đức Phật thì chư vị ấy giữ gìn Pháp tạng còn
mãi, chẳng dứt tuyệt chủng tánh Tam bảo, có thể đi
qua vô biên cõi Phật, hiểu rành biết rõ mọi điều
rồi tùy nghi cung cấp, phụng sự các Đức Phật Thế
Tôn để nghe nhận giáo pháp, thường siêng năng tinh
tấn giáo hóa chúng sinh đến được bờ kia của
chúng sinh mà thuyết pháp phù hợp, biết rõ ý
tưởng của tịnh, nhiệm mầu, lời nói khéo léo, là
bậc Đại Y vương khéo trị các bệnh. Ở trong vô
lượng, vô số cõi, chư vị ấy đã gieo trồng các
thiện căn, khéo chứa nhóm tướng tốt phước đức
trang nghiêm, có thể hiểu rõ trọn vẹn Không, Vô
tướng, Vô nguyện, lý giải rõ các pháp như huyễn,
như lửa hừng, như trăng trong nước, như cảnh tượng
trong mộng, hiểu rõ hết âm thanh, lời nói của tất
cả chúng sinh, khéo phân biệt pháp, thuyết giảng
trôi chảy vô tận, khéo léo quan sát trí tuệ xuất
thế, thành tựu đại lực, tiếp cận mười Phật
lực, đạt được ánh sáng Nhục nhãn, Thiên nhãn,
Tuệ nhãn, Pháp nhãn và Phật nhãn. Chư vị ấy khéo
tu tập các pháp phần trợ đạo trang nghiêm, giỏi lý
giải, vượt qua tất cả các cõi. Sáng tỏ Pháp tạng
của Bồ-tát thâu nhiếp, khéo léo vận chuyển bánh
xe pháp bất thoái, được Tướng ấn Tam-muội, biết
rõ Tam-muội Kim cương trường, tất cả các pháp
Tam-muội tự tại. Chư vị ấy thường thị hiện ở
trước mặt, tay cầm cây đuốc báu lớn, tâm thì
khiêm hạ đối với các chúng sinh, thường quan sát
trí tuệ của các chúng sinh thực hành Phật sự,
việc làm đã xong, đều đã chứa nhóm tất cả công
đức đến hết kiếp vị lai. Công đức của chư vị
ấy chẳng thể nói cùng tận được.

Tên các vị Bồ-tát ấy là Bồ-tát Bảo Trụ, Bồ-tát
Bảo Hữu, Bồ-tát Bảo Thủ, Bồ-tát Bảo Hoa, Bồ-tát
Bảo Vương, Bồ-tát Hỷ Kiến, Bồ-tát Ái Ý, Bồ-tát
Ái Nhãn Kiến, Bồ-tát Trì Địa, Bồ-tát Tác Hỷ,
Bồ-tát Đại Thế, Bồ-tát Đại Đức, Bồ-tát Hàng
Ma, Bồ-tát Ma Cưu, Bồ-tát Nhu Thiên, Bồ-tát
Mạn-đà-la Hương, Bồ-tát Bảo Hỷ, Bồ-tát Đẳng
Quán, Bồ-tát Vô Cao Hạ, Bồ-tát Thiện Ngư, Bồ-tát
Nhất Thiết Chúng sinh Bất Thỉnh Hữu, Bồ-tát Di-lặc,
Bồ-tát Vân Âm, Bồ-tát Trì Sơn Nghiêm, Bồ-tát Sơn
Tích, Bồ-tát Thượng Hữu, Bồ-tát Dũng Hữu,
Bồ-tát Quang Minh, Bồ-tát Quang Đức, Bồ-tát Đăng
Vương, Bồ-tát Quán Chí, Bồ-tát Quang Trang Nghiêm,
Bồ-tát Tạp Thể Quan, Bồ-tát Thiên Quan, Bồ-tát
Thiên Vương, Bồ-tát Thiên Nhãn Quán, Bồ-tát Quán
Thế Âm, Bồ-tát Thiện Tý, Bồ-tát Tư Chí, Bồ-tát
Thiện Trụ Chí, Bồ-tát Thiện Trụ Nghiệp, Bồ-tát
Bất Động Túc Tập, Bồ-tát Kim Cương Túc Tấn,
Bồ-tát Việt Tam Giới Túc, Bồ-tát Tật Biện,
Bồ-tát Tốc Biện, Bồ-tát Vô Đoạn Biện, Bồ-tát
Trụ Biện, Bồ-tát Diệu Âm, Bồ-tát Phạm Âm,
Bồ-tát Hỷ Nhất Thiết Chúng Sinh Âm, Bồ-tát
Văn-thù-sư-lợi Pháp vương tử,… bảy mươi hai
ngàn vị Thượng thủ như vậy.

Bấy giờ Đế Thích, Phạm Thiên vương, các vị hộ thế
cùng các bậc đại oai đức khác, các Trời, Rồng,
Dạ-xoa, Càn-thát-bà, Ca-lâu-la, Khẩn-na-la,
Ma-hầu-la-già, Nhân phi nhân… Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni,
Ưu-bà-tắc, Ưu-bà-di… ở trong tam thiên đại thiên
thế giới này đều đến tụ họp nơi đây vì muốn
được nghe pháp. Bấy giờ, Thế Tôn vì vô lượng
trăm ngàn đại chúng cung kính vây quanh mà diễn nói
pháp mầu. Lúc ấy Bồ-tát Thiên Quan liền từ chỗ
ngồi đứng dậy, sửa y phục, trật áo bày vai phải,
quỳ gối phải xuống đất, chắp tay hướng về Đức
Phật, dùng kệ khen:

Thế Tôn vì đời làm đèn sáng

Trí tuệ lợi ích cho thế gian

Khiến người si mê được sáng suốt

Con nay cúi lạy Đấng Ly Thế.

Đấng
Thập Lực bố thí tối thắng

Khéo tự điều tâm đến “bờ kia”
Trời,
người, rồng, thần đến cúng dường

Cúi đầu kính lạy Đấng Thiêu Kết.

Thắng tướng, thế gian nhiều lợi ích

Ánh
sáng tỏa khắp nơi sắc vàng

Giữ giới thanh tịnh diệu, tiếng tuyệt vời

Lạy Đấng ba cõi không ai sánh.

Độ
chúng sinh đến bờ thanh tịnh

Điều
phục các luận không thể lay

Khéo biết rõ hết tâm chúng sinh

Cúi lễ Đấng Đại Bi cao cả.

Chẳng sinh chấp trước, đoạn kết sử

Dùng sức hàng oán an trụ giới

Thế Tôn, kết sử cấu uế sạch

Con nay lễ Đấng hàng phục oan.

Hơn hết các báu, không tỳ vết

Thường vui, trí tuệ lấy làm đầu

Đoạn
trừ tham, sân, si, phiền não

Lạy Đấng Bình đẳng như hư không.

Diễn thuyết Tứ đế độ bốn loài

Thí tịnh nhãn, thuyết pháp cam lồ

Hành hóa vì lợi người ba cõi!

Con cúi lễ Đấng Trì Luân tướng.

Thường được người, trời hay dâng cúng

Thường hóa độ, giải thoát chúng sinh

Hư không trời người đã cúng dường

Con cúi đầu lạy Bậc Nhân Thắng.

Thường ưa tập trung pháp Chánh Thiện

Ban lòng Từ đều khắp thế gian.

Đấng
Nhân Tôn trụ đạo chánh chân!

Lạy Đấng Nhiếp trừ tất cả đức.

Tiếng thanh tịnh giảng nói điều lành

Tiếng Phạm âm dịu dàng, vừa ý

Hiểu rõ các âm “đến bờ kia”

Lạy Đấng Mỹ diệu nói như thật.

Nẻo không, vô tướng và vô tác

Giữ gìn pháp khó thấy thậm thâm

Khéo léo tiến vào đường giải thoát

Lạy Đấng Biết rõ đạo giải thoát.

Thế Tôn thông đạt, biết nhân duyên

Thường đoạn trừ sạch Kiến nhị biên

Nói đúng nhân duyên, nghiệp quả báo

Con lạy Đấng ly kiến thế gian.

Không có người đi cùng kẻ đến

Khéo quán các pháp không khinh mạn

Thấy như huyễn hóa trăng đáy nước

Cúi đầu lạy Đấng Thiện Pháp Nhãn.

Sinh hoặc vô sinh đều vô sinh

Hoặc sinh và diệt cũng vô diệt

Đúng
nơi pháp trụ làm chỗ dừng

Đấng
Điều Ngự trụ nơi như thế.

Nên lời Ngài nói đều chân thật

An trụ Như như trừ khuynh động

Thân núi Kim cương chẳng lay động

Con cúi đầu lễ Đấng Như Như.
Thân,
miệng, ý Ngài chẳng khác đâu

Danh tiếng vang lừng trong ba cõi

Con nay xin hỏi đấng trượng phu

Nguyện xin được Ngài thuyết giảng cho!

Bấy giờ, Bồ-tát Thiên Quan dùng kệ tán thán Phật xong,
bạch Đức Phật rằng:

–Bạch Thế Tôn! Con nay có đôi điều muốn hỏi trong pháp vi
diệu thù thắng của Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến
Giác, như Phật hứa thì con mới dám xin hỏi.

Lúc ấy Phật bảo Bồ-tát Thiên Quan:

–Này Thiện nam! Có điều gì nghi ngờ thì ông cứ hỏi, Như
Lai sẽ thuyết giảng khiến ông vui lòng!”

Bấy giờ Bồ-tát Thiên Quan bạch Phật:

–Kính Đức Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát thành tựu được
các loại biện tài trang nghiêm?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát thêm được Thắng trí,
biết phân biệt rõ pháp thậm thâm?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát biết rõ các căn?

Bạch Thế Tôn! Sao gọ là Bồ-tát có thể hiểu biết hoàn
cảnh phù hợp để nói pháp?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát biết được tâm hạnh
của tất cả chúng sinh?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát biết tất cả tác nhân
và quả báo, cũng biết được lỗi đã tạo ra không
mất đi?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát trang nghiêm bằng Bố
thí?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát trang nghiêm bằng Trì
giới, Nhẫn nhục, Tinh tấn, Thiền định, Trí tuệ?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát có thể thông đạt
trang nghiêm phạm đạo?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát không mất thần thông?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát dứt sạch các kết sử?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát qua “đến bờ kia”?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát có thể thị hiện tất
cả Thanh văn, Duyên giác và oai nghi, hình sắc của
các chúng sinh không có sai biệt?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát quán sát sinh tử mà
chẳng trụ ở Niết-bàn?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát quán sát cõi chúng
sinh giới mà chẳng động đến pháp giới?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát chẳng thoái lui mất lợi
ích mà nghó đến thị thiện mất lợi ích?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát có của báu lớn, cõi
nước vô tận mà dùng sức phương tiện thị hiện
bần cùng?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát tu hành các hạnh khiến
cho cửa “hữu tác” nhập vào cửa “vô tác”?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát khéo léo quan sát các
pháp?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát quyết định phân biệt
tất cả các pháp?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát thực hành các pháp
thế gian mà chẳng bị nhiễm ô?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát trụ ở pháp tự tại
chẳng mong nhờ vào pháp khác?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát chẳng rời chư Phật?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát tự điều phục không
có các pháp ác?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát làm thầy dẫn đường
giỏi mà chẳng tiếc lẫn pháp?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát vì các chúng sinh làm
chỗ nương tựa chân thật?

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát ở trong tất cả các
pháp đạt được địa vị Quán đảnh?

Bấy giờ Thế Tôn khen ngợi Bồ-tát Thiên Quan:

–Hay thay, hay thay! Này Thiện nam! Hôm nay ông đã hỏi nhiều
điều làm lợi ích an lạc thế gian, lợi ích an người
trời, hộ trì các vị Bồ-tát đời vị lai.

Này Thiện nam! Ông thường đã từng ở hằng hà sa chỗ
các Đức Phật Thế Tôn thưa hỏi những điều khó
hiểu. Nay ông lại sẽ đem đến lợi ích, an lạc lớn
cho các vị Bồ-tát vị lai, khiến cho pháp Đại thừa
này được trụ thế lâu dài. Này Thiện nam! Ông đã
hỏi thì hãy chú tâm lắng nghe!

Bồ-tát Thiên Quan bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Con xin lắng nghe và nhận lãnh.

Đức Phật dạy:

–Này Thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì được
các loại biện tài trang nghiêm! Những gì là bốn?

Đó là:

1.Bồ-tát đối với chúng sinh không có lòng xâm hại,
xả tất cả các vật mình ưa thích mà lòng không hối tiếc.

2.Có người thuyết pháp chẳng làm đứt đoạn lời
nói của họ mà khởi lòng tùy hỷ, vui mừng khen
ngợi “Hay thay” thỉnh cầu thuyết pháp.

3.Hoặc ngày đêm, hoặc ở trong Tăng chúng, hoặc nơi
tháp Phật, dùng tâm Bồ-đề thường làm người
dẫn đường trước tiên.

4.Khởi lên tâm, ý chí ham muốn ưa thích các pháp mà
Bồ-tát này chuyên tâm muốn đem pháp bố thí bình
đẳng chẳng mong lợi dưỡng.

Này Thiện nam! Đó là bốn pháp mà Bồ-tát thành tựu
thì thành được các loại biện tài trang nghiêm.

Này Thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì được
tăng thắng trí, biết phân biệt rõ pháp thậm thâm.
Những gì là bốn?

1.Thuận theo pháp nhân duyên, biết thật tánh của ngã.

2.Biết vào thật tánh của tất cả chúng sinh.

3.Biết hạnh sinh tử không có kẻ đến không có người đi.

4.Biết ấn tướng hư không của tất cả các pháp.

Đó là bốn pháp.

Này Thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì biết rõ
các căn. Những gì là bốn?

1.Biết hoàn toàn pháp giới môn.

2.Quan sát các pháp môn không có chướng ngại.

3.Biết các thần thông.

4.Khéo điều phục tâm, không có hai hạnh.

Đó là bốn pháp.

Này Thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì có thể
biết rõ đúng lúc nên nói pháp. Những gì là bốn?

Đó là:

1.Trí biện tài.

2.Trí độ chúng sinh.

3.Trí phân biệt pháp.

4.Tự tịnh tâm của mình cũng tịnh tâm của cất cả chúng sinh.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì biết rõ
tâm hành của tất cả chúng sinh. Những gì là bốn?

1.Trí tuệ siêu xuất, trí không có chướng ngại.

2.Nhập vào phương tiện.

3.Các “hữu” đã tạo tác chẳng hối hận nửa chừng.

4.Có thể tự giác ngộ.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì biết được
tạo nhân sẽ chịu nghiệp báo, cũng biết được cái
lỗi trong hành động của mình không mất. Những gì
là bốn?

1.Chẳng nói đoạn diệt, cũng chẳng nói thường còn.

2.Đối với nghiệp báo đúng như thật mà biết.

3.Đúng như pháp mà hiện ra tướng các pháp trong đó
không ngã, không ngã sở.

4.Biết những việc mình tạo tác chẳng mất quả báo.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu, bốn pháp để trang
nghiêm bố thí. Những gì là bốn?

1.Trang nghiêm tướng.

2.Trang nghiêm tốt đẹp.

3.Sắc không ai so sánh được.

4.Cõi nước vô tận và dùng tay báu.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp để trang
nghiêm trì giới. Những gì là bốn?

1.Làm vua Chuyển luân mà khéo trang nghiêm tâm Bồ-đề.

2.Làm Thích Đề-hoàn Nhân mà khéo trang nghiêm tâm Bồ-đề.

3.Làm vua Đại phạm mà khéo trang nghiêm tâm Bồ-đề.

4.Chẳng đọa đường ác, sinh cõi thiện trời người
mà khéo trang nghiêm tâm Bồ-đề.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp để trang
nghiêm nhẫn nhục. Những gì là bốn?

1.Phát ra âm thanh Phạm, âm thanh Ca-lăng-tần-già.

2.Nhiều người yêu mến, tâm ý vui vẻ.

3.Kiên cố tu pháp lành.

4.Được da màu vàng ròng.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp để trang
nghiêm tinh tấn, không thể phá hoại. Những gì là
bốn?

1.Được tất cả chúng sinh không thể hủy hoại.

2.Vì các chúng sinh làm người bạn không mời.

3.Đã có làm việc gì thì chuyên chí chẳng giải đãi,
không mệt mỏi, chán nản.

4.Ưa tập trung nhiều hiểu biết, trang nghiêm trí bền vững.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp để trang
nghiêm thiền định. Những gì là bốn?

1.Không có các náo loạn.

2.Không buông lung.

3.Không xan tham, kiêu mạn.

4.Chẳng xả điều phục tâm.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp để trang
nghiêm trí tuệ. Những gì là bốn?

1.Chẳng nói đến ngã nhân, chúng sinh, thọ mạng.

2.Đạt được biện tài vô ngại.

3.Có thể phân biệt giỏi các cú nghóa.

4.Đối với tất cả các pháp không có nghi hoặc.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp để trang
nghiêm Phạm đạo. Những gì là bốn?

1.Ở chỗ thanh tịnh phát khởi tâm Từ.

2.Vì giáo hóa chúng sinh phát khởi tâm Bi.

3.Hộ trì chánh pháp, phát khởi tâm Hỷ.

4.Sinh trí Như Lai phát khởi tâm Xả.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì chẳng mất thần thông.

Những gì là bốn?

1.Nhập vào Tứ thiền mà chẳng thoái mất.

2.Nhập vào bốn Định mà biết phương tiện.

3.Tâm được tự tại biết tất cả pháp.

4.Dùng thần thông đi đến vô lượng cõi Phật.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì đoạn dứt
kết sử. Những gì là bốn?

1.Bên trong tự tịch tónh, cũng tịch tónh cả bên ngoài.

2.Khéo quan sát các pháp biết chúng như huyễn hóa.

3.Có sức đại trí.

4.Có sức phi kiêu mạn.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì có thể
thị hiện oai nghi hình sắc của tất cả các Thanh văn,
Duyên giác và các chúng sinh không có khác biệt.
Những gì là bốn?

1.Khéo phát khởi Tam-muội như huyễn.

2.Biết tất cả các pháp tướng đúng như thật.

3.Khéo quán sát ngũ thông.

4.Tự quan sát thân mình như huyễn hóa.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì nghó đến
sinh tử mà chẳng trụ Niết-bàn. Những gì là bốn?

1.Chư Phật hộ trì.

2.Tự mình có tâm Bi rộng lớn.

3.Phương tiện khéo léo.

4.Chẳng xả bản nguyện.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì quán sát
chúng sinh giới mà chẳng động pháp giới. Những gì
là bốn?

1.Quan sát cái thật tính của mình thông đạt được pháp tánh.

2.Quan sát tính chúng sinh chẳng nghi ngờ tánh trí.

3.Quán tưởng chúng sinh đồng với tánh Niết-bàn.

4.(<註 n="11"/>*)

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì chẳng làm
mất lợi ích mà thị hiện mất lợi ích. Những gì
là bốn?

1.Đem tâm chí chuyên chú hướng về Niết-bàn.

2.Đi vào cõi sinh tử để tu hành.

3.Chí nguyện ham muốn tất cả Phật pháp.

4.Thị hiện làm Thanh văn, Duyên giác để điều phục.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì có của
báu lớn, cõi nước vô tận, dùng diệu lực phương
tiện thị hiện làm kẻ bần cùng không có của cải.
Những gì là bốn?

1.Vì hóa độ các chúng sinh thù thắng nên thị hiện
hoặc vua Chuyển luân hoặc Đế Thích hoặc vua Phạm thiên.

2.Vì hóa độ chúng sinh bần cùng nên hóa hiện làm kẻ bần cùng.

3.Gặp người đến cầu xin thì đem tất cả của cải
của mình ra cho hết.

4.Gặp người giàu có thì thị hiện của báu vô tận, có sức tự tại.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì khéo quan
sát các pháp. Những gì là bốn?

1.Tuệ nhãn thanh tịnh.

2.Được Pháp nhãn sáng suốt.

3.Phật nhãn hiện tiền.

4.Đối với tất cả pháp đạt được ngôi vị Quán đảnh.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì phân biệt
quyết định được tất cả các pháp. Những gì là
bốn?

1.Biện luận.

2.Trí không chướng ngại, hiểu rõ chân lý.

3.An trụ bốn y trí.

4.Trí không xả Đà-la-ni.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì hành động
theo pháp thế gian mà chẳng bị nhiễm ô. Những gì là
bốn?

1.Quan sát biết pháp thế gian.

2.Siêu việt ra khỏi chúng sinh của thế gian.

3.Đoạn trừ ái dục, sân hận, không bị ô nhiễm.

4.Rốt ráo sáng suốt thanh tịnh.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì đối với
pháp tự tại chẳng vọng tưởng điều gì khác.
Những gì là bốn?

1.Định được tự tại.

2.Trí được tự tại.

3.Tuệ được tự tại.

4.Phương tiện được tự tại.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì chẳng lìa
khỏi Phật. Những gì là bốn?

1.Tự đến gặp Phật, cũng khuyên chúng sinh đến gặp Phật.

2.Tự đến nghe pháp, cũng khuyên chúng sinh tự đến nghe pháp.

3.Tự phát tâm Bồ-đề, cũng khuyên chúng sinh pháp tâm Bồ-đề.

4.Thường chẳng lìa bỏ Niệm Phật Tam-muội.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì khéo tự
điều phục, không có các pháp ác. Những gì là
bốn?

1.Thánh tuệ xuất thế quan sát tri kiến.

2.Hiển bày giải thoát.

3.Khéo tập hợp các pháp nhẫn.

4.Đoạn lìa tất cả sự chứa nhóm pháp bất thiện.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì giỏi làm
thầy dẫn đường mà chẳng lẫn tiếc pháp. Những gì
là bốn?

1.Chuyên tâm làm lợi ích cho tất cả chúng sinh.

2.Ý chí kiên cố không gì ân hận.

3.Thường thực hành giáo hóa tất cả chúng sinh.

4.Tự bỏ điều ưa thích của mình để tập trung trí tuệ
tu hành. Thường vì tất cả chúng sinh tạo tác lợi
ích để thành tựu lợi ích của mình.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp để vì chúng
sinh làm chỗ nương tựa chân thật. Những gì là
bốn?

1.Xả bỏ lợi của mình, thường cầu lợi cho người khác.

2.Thường tự bỏ các niềm vui mà vì chúng sinh cầu
đến các pháp lạc.

3.Đem pháp mình nghe được vì mọi người thuyết giảng
rộng rãi không mệt mỏi.

4.Dùng pháp nuôi mạng sống, chẳng dùng y phục, ẩm thực.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì có thể
chuyển pháp luân của tất cả chư Phật. Những gì là
bốn?

1.Đạt được Đà-la-ni.

2.Chứng đắc Vô đoạn biện trí.

3.Nhập vào tâm, hành của tất cả chúng sinh.

4.Chẳng quan sát giống nòi mà vì họ thuyết pháp dẫn
vào cõi Niết-bàn.

Đó là bốn pháp.

Này thiện nam! Bồ-tát thành tựu bốn pháp thì đối với
tất cả pháp đạt được địa vị Quán đảnh. Những
gì là bốn?

1.Vượt ra các hạnh đi đứng của Bồ-tát.

2.Chứng đắc Vô sinh pháp nhẫn, thị hiện sinh tử.

3.Được ấn không thoái chuyển đã ấn chứng, thể nhập Như Lai ấn.

4.An trụ Bồ-tát địa thứ mười, biết hết các Bồ-tát địa.

Đó
là Bồ-tát thành tựu bốn pháp, đối với tất cả
pháp đạt được địa vị Quán đảnh.

Khi Phật thuyết giảng bốn pháp như vậy, tam thiên đại
thiên thế giới chấn động sáu cách, ánh sáng lớn
soi khắp. Ở trên không trung hàng trăm ngàn ức chư
Thiên tấu âm nhạc của trời, ca ngâm, mưa xuống hoa
trời Mạn-đà-la, khen ngợi như vầy:

Như Lai Thế Tôn trong vô lượng a-tăng-kỳ kiếp đã tập
trung đạo pháp Vô thượng Chánh chân, thảy đều
khai thị hiển thuyết ở trong bốn pháp này. Nếu có
chúng sinh được nghe kinh này, thọ trì đọc tụng lại
vừa biên chép rồi ở trong đại chúng phân biệt
thuyết giảng rộng rãi thì nên biết công đức của
người này chẳng nhỏ. Nếu có chúng sinh nghe được
các pháp bốn câu như vầy, nghe rồi tin hiểu, thọ
trì, đọc tụng, ở trong đại chúng vì người thuyết
giảng rộng rãi, chẳng lìa tâm Bồ-đề, người ấy
chẳng bao lâu sẽ ở trong các đại chúng người,
trời, gầm lên tiếng gầm của sư tử chúa. Giống
như hôm nay Đức Như Lai gầm lên tiếng gầm của sư
tử chúa. Chúng con hôm nay sung sướng được lợi
ích, được nghe các pháp bốn câu như thế này; lại
có thể tin hiểu, diễn nói các pháp bốn câu này.

Khi ấy, tám muôn bốn ngàn người, trời phát tâm Vô
thượng Bồ-đề, một vạn hai ngàn vị Bồ-tát được
Vô sinh pháp nhẫn.

Bấy giờ Bồ-tát Thiên Quan bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Bồ-tát phải thành tựu bao nhiêu pháp nữa
để sau khi Phật vào Niết-bàn được nghe kinh này,
thọ trì, đọc tụng lại biên chép, rồi ở trong đại
chúng rộng rãi thuyết giảng, mở bày?

Phật bảo Bồ-tát Thiên Quan:

–Này Thiện nam! Bồ-tát phải thành tựu tám pháp để sau
khi Phật Niết-bàn mà thọ trì, đọc tụng, biên chép
kinh này. Rồi ở trong đại chúng phân biệt, thuyết
giảng rộng rãi. Những gì là tám?

1.Thành tựu ý chí chuyên hướng về đạo Bồ-đề.

2.Hành Từ bi rốt ráo, đối với chúng sinh không có lòng xâm hại.

3.An trụ đại Bi để hóa độ chúng sinh.

4.Thường cầu pháp, làm điều lợi cho pháp, ưa thích
pháp, ham muốn pháp, tìm cầu pháp, tập hợp pháp mà
lòng không thấy đầy đủ như biển cả nuốt gọn các dòng sông.

5.Bỏ thân mạng để giữ gìn chánh pháp.

6.Gieo trồng căn lành sâu dày, tập hợp các phước đức.

7.Phát khởi đại nguyện, được chư Phật hộ trì.

8.Hàng phục các ma oán, lìa khỏi sự sợ hãi của mọi người.

Này Thiên Quan! Đó là tám pháp Bồ-tát phải thành tựu
để sau khi Phật Niết-bàn có thể được thọ trì,
đọc tụng, biên chép kinh pháp này, ở trong đại
chúng vì người thuyết giảng rộng rãi. Đời vị lai,
khi diễn thuyết pháp như vậy thì ở tam thiên đại
thiên thế giới này cũng lại chấn động sáu cách.
Những hầm sâu, gò cao, các núi dơ bẩn, sông nước,
ao hồ, dòng chảy và các biển cả đều biến mất
hết, cũng chẳng gây não hại đến các loài chúng sinh dưới nước.

Bấy giờ tam thiên đại thiên thế giới đều bằng phẳng
như bàn tay vi diệu trang nghiêm. Ở tam thiên đại
thiên thế giới này, những cây khô chết hàng trăm
năm rồi đều sinh hoa lá trở lại, nghiêng mình hướng
về Đức Phật. Các cây cối còn sống thì hoa trái
cành lá lại càng sum suê, cùng đều nghiêng mình
hướng về Đức Phật. Trên mặt đất này mọc lên
những hoa sen lớn như bánh xe nhiều màu sắc đáng
yêu thích, mùi thơm ngào ngạt vừa ý, ánh sáng rực
rỡ soi khắp cùng tam thiên đại thiên thế giới
này. Trên giữa hư không có các Thiên tử chẳng
hiện hình, đang tấu các âm nhạc. Nghe tiếng nhạc
này, chư Thiên ở trong núi chúa Tuyết sơn và núi
chúa Hương sơn rãi thêm hương thơm vi diệu khiến cho
khắp tam thiên đại thiên thế giới này đều tỏa
hương thơm. Trong hai núi chúa Tuyết sơn và Hương sơn
mưa xuống các hoa đẹp đều trôi về Đức Phật, đầy
khắp tam thiên đại thiên thế giới, ngoài ra các
cây khác cũng đều mưa hoa xuống. Ở trên không
trung có một lọng báu che được một vạn do-tuần.
Lọng báu lớn này rủ xuống các xâu trân châu,
màn lưới chuông nhỏ trang nghiêm. Trong các lưới
chuông nhỏ đã phát âm thanh dịu êm làm vui lòng
người, đồng thời có âm thanh nhiệm mầu lớn vang
khắp tam thiên đại thiên thế giới.

Bấy giờ, Đại đức Xá-lợi-phất thấy sự biến hiện
này, chắp tay hướng về Đức Phật, bạch rằng:

–Bạch Thế Tôn! Đây là điềm ánh sáng gì? Tướng chưa
từng có này khắp tam thiên đại thiên thế giới
đều được trang nghiêm rất đáng ưa thích!

Phật bảo Tôn giả Xá-lợi-phất:

–Đó là vua Đại Thọ Khẩn-na-la từ trong núi Hương sơn
cùng với vô lượng Khẩn-na-la, vô lượng
Càn-thát-bà, vô lượng chư Thiên, vô lượng
Ma-hầu-la-già… cùng đông người vây quanh, muốn
đến gặp Phật lễ bái, cúng dường. Vua Đại thọ
Khẩn-na-la muốn đến gặp Phật nên trước hiện tướng đó.

Phật vừa nói xong thì vua Đại thọ Khẩn-na-la cùng với
vô lượng chúng Khẩn-na-la, vô lượng chúng
Càn-thát-bà, vô lượng Thiên chúng, vô lượng
chúng Ma-hầu-la-già… tất cả đại chúng vây quanh.
Họ tấu muôn bốn ngàn loại âm nhạc, dùng lời ca
thanh tịnh vi diệu hòa với tiếng nhạc, thật khéo
léo. Lại có vô lượng trăm ngàn chúng sinh tháp
tùng theo họ đến. Các Bồ-tát đại lực thần thông
đã kiên cố, bay lên hư không mưa xuống các loại
hoa cùng khắp. Họ đi đến chỗ Đức Phật. Đến nơi
rồi, họ cùng các người tùy tùng đảnh lễ dưới
chân Đức Phật, đi nhiễu quanh bên phải bảy vòng,
rồi đứng trước mặt Đức Thế Tôn.

Bấy giờ vua Đại thọ Khẩn-na-la đem cây đàn lưu ly trang
nghiêm hoa lá bằng vàng Diêm-phù-đàn, tạo ra được
do nghiệp báo thiện, thanh tịnh của mình ra để gảy. Ở
trước Đức Như Lai, nhà vua khéo léo tự điều
chỉnh tiết tấu tiếng đàn với tám muôn bốn ngàn
nhạc cụ khác. Khi vua Đại thọ Khẩn-na-la đang gảy
đàn và tấu các nhạc cụ thì âm thanh ấy vang đều
khắp tam thiên đại thiên thế giới. Âm thanh của
đàn và tiếng ca ngâm vi diệu này lấn át cả âm
nhạc của chư Thiên cõi Dục giới.

Lúc ấy, chư Thiên ở cõi Dục đều dừng âm nhạc, cùng
nhau đến chỗ Đức Phật. Khi vua Đại thọ Khẩn-na-la
đang gảy đàn thì rừng núi của tam thiên đại thiên
thế giới như: núi chúa Tu-di, núi Tuyết, núi Mục
sơn lân đà, núi Hắc và các thảo dược, cây cối,
tòng lâm đều vọt mất hết. Chúng động dần dần,
động nữa rồi đều lay động hết, chúng nhấc lên
dần dần, nhấc lên nữa rồi đều nhấc lên. Chúng
giống như người say rượu ngã tới trước, té lùi
về sau không thể tự chủ được. Các núi Tu-di…
nghiêng lệch vọt mất cũng lại như vậy. Khi vua Đại
thọ Khẩn-na-la đang gảy đàn, trong đại chúng của
Đức Phật, từ những bậc vua cõi người đến
Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, Ưu-bà-tắc, Ưu-bà-di, trời, rồng,
Dạ-xoa, Càn-thát-bà, A-tu-la, Ca-lâu-la, Khẩn-na-la,
Ma-hầu-la-già, Thích, Phạm, Hộ Thế hoặc Nhân phi nhân
và những người ly dục, chỉ trừ Bồ-tát ở quả
vị không thoái chuyển, còn tất cả các đại chúng
nghe tiếng đàn và các tiếng nhạc này không thể tự
ngồi yên mà đều đứng dậy múa theo. Đồng thời
tất cả đại chúng Thanh văn nghe tiếng đàn nhạc
không thể nhịn được nên đều đứng dậy bỏ hết
oai nghi, ra dáng ngang bướng ham vui giống như trẻ con
múa giỡn không thể tự kiềm chế được.

Bấy giờ Bồ-tát Thiên Quan nói với tất cả các Đại
Thanh văn và Bồ-tát Đại Ca-diếp:

–Tôn giả và các vị Đại đức đã lìa khỏi phiền não,
được tám Giải thoát, kiến giải được bốn Thánh
đế mà sao hôm nay xả bỏ hết oai nghi uốn thân múa
máy như trẻ con?

Khi đó, Đại đức Ca-diếp và các Thanh văn đáp:

–Này Thiện nam! Chúng ta ở trong này chẳng được tự
tại. Vì sao? Vì tiếng đàn này mà chúng ta đều
chẳng ngồi yên được, bản thân chúng ta múa máy
không thể kiềm chế được, tâm niệm chúng ta không thể an trụ được.

Bấy giờ Bồ-tát Thiên Quan nói với Bồ-tát Đại Ca-diếp:

–Tôn giả tuổi đã lớn, thiểu dục, tri túc, tu hạnh
Đầu-đà, thường ưa chỗ tịch tịnh, Trời, Người,
A-tu-la kính Tôn giả như Phật. Sao Tôn giả không thể
kiềm chế để thân múa may như trẻ con. Sao Tôn giả
không hộ trì thân tâm của đại chúng này?

Đại
đức Ca-diếp nói rằng:

–Này Thiện nam! Như cơn lốc núi lớn thổi vào cây cối,
thảo dược, tòng lâm… những thứ ấy không có
sức để tự giữ yên ổn được chứ không phải
bản tâm chúng muốn như thế. Nhưng chúng bị kích động
nên chẳng thể tự kiềm chế được.

Này Thiện nam! Hôm nay vua Đại thọ Khẩn-na-la này gảy
đàn, nhạc hòa với lời ca cực hay cùng tiếng tiêu
tiếng địch kích động lòng ta như cơn lốc núi thổi
vào các thân cây, nên không thể tự kiềm chế
được. Thần lực thệ nguyện uy thế phước đức
của đấng Thiện trượng phu này so với uy đức của
bậc Thanh văn, Duyên giác thì thù thắng hơn nhiều.

Bấy giờ Bồ-tát Thiên Quan nói với Tôn giả Đại Ca-diếp:

–Nay ông hãy nhìn xem! Tiếng đàn nhạc đó không làm kinh động được thể lực uy đức của các vị Bồ-tát
ở quả vị không thoái chuyển. Này Đại đức
Ca-diếp! Ai nghe như thế mà sẽ chẳng phát tâm nơi
đạo Vô thượng Chánh chân Bồ-đề. Vì sao vậy? So
với uy lực của hữu lượng trí hôm nay chẳng bằng
tiếng đàn. Do đó, khiến cho những người có uy đức
lớn như thế nghe tiếng đàn này không thể tự kiềm
chế được, còn những bậc hướng về Đại thừa
không thoái chuyển thì tiếng đàn ấy không thể lay động được.

Bấy giờ vua Đại thọ Khẩn-na-la lại đổi điệu đàn
cùng với tám muốn bốn ngàn điệu nhạc khác. Rồi
nhờ uy lực của Đức Phật và uy lực căn lành
đời trước của vua Đại thọ Khẩn-na-la nên các âm
thanh đàn nhạc nói lên lời kệ:

Tất cả pháp hướng về tịch tịnh

Cho đến thượng, trung, hạ như vầy

Rỗng lặng tịch diệt, không phiền não

Đấng
Tối Vô Cấu hiện hôm nay.

Chúng sinh ngang bằng không chúng sinh

Quá khứ, hiện tại cũng vậy thôi

Dùng âm thanh nói khiến người nghe

Tiếng này ngang bằng với pháp giới.

Các thế giới đồng không thế giới

Hiện tướng giảng nói hư không

Không sinh, không tăng cũng không giảm

Hiển thị hư vọng như hư không.

Thiện giác chư Phật đều đồng đẳng

Pháp giới quyết định không hủy hoại

Thông đạt thí, giới và trí tuệ

Nhất tướng bình đẳng, cùng vô tướng.

Các “Kết” tịch diệt mãi không “Kết”

Do vì vọng tưởng sinh phân biệt

Không giữa, không trong cũng không ngoài

Vọng tưởng điên đảo “Có” sinh ra.

Nếu pháp, phi pháp không vọng tưởng

Mong cầu các pháp Vô sở hữu

Hiểu ra danh sắc tánh thật chân

Người kia ở đời, không nhiễm trước.

Quá khứ, vị lai không thể lường

Pháp mầu rộng nói cũng như trên

Bản tế tịch diệt không tận diệt

Không có trụ xứ, không địa phương

Dùng văn tự để nói pháp Không

Mà văn tự này là Tận tướng.

Đã
biết văn tự là Tận tướng

Thì đối các pháp không vọng tưởng.

Giữ tâm bình đẳng, không đối tượng

Tất cả chẳng trái với pháp tướng

Tâm và các pháp không có sinh

Biết tất cả pháp nhập bình đẳng.

Tế không tế, đoạn không chỗ đoạn

Trước sau và giữa được đồng đều

Đã
biết rõ ba đời bình đẳng

Trí đó thật vô biên vô lượng.

Tham trước sắc, danh ở thế gian

Hữu biên vô biên đều tịch tónh

Đã
biết rõ pháp tướng nhân duyên

Vô ngã, chúng sinh, mạng, vọng tưởng.

Những điều ngã kiến không khởi lên

Tất cả các pháp cũng không khởi

Nếu điều đã khởi vốn không khởi

Thuận Pháp nhãn, thường thuận theo ngay.

Tính ấy giống như chớp trong mây

Tất cả pháp như thật tính ngã
Ngã,
nhân, chúng sinh tính tự không

Nhập vào Đà-la-ni ấn tướng.

Từ giác biết ba môn giải thoát

Nhất tướng, vô tướng đồng một tướng

Tất cả “hữu pháp” không ngằn mé
Pháp,
tự pháp không có vọng tưởng.

Nói pháp phân biệt bằng văn chương

Hoặc thượng hoặc hạ hay là trung

Văn tự cũng không có vọng tưởng

Tìm tòi phân biệt nghóa chân thật.

Nghóa và văn tự cùng tương ưng

Dùng âm thanh nói không hai nghóa

Nếu biết bản tánh thường tịch nhiên

Tính bản tế kia thường tự đoạn.

Nếu tính bản tế thường tự đoạn

Nên tu các hạnh lợi cho đời

Tìm tòi bản tế, vô bản tế

Đại
Từ bi kia rất thanh tịnh

Nếu đại Từ bi tối thanh tịnh

Khổ vui đồng đẳng mà tu hành

Lại cũng không cao cũng không thấp

Đó
gọi Đại trượng phu biết lợi.

Pháp nhãn tịch tónh, tối tịch tónh,

Cả kiến, bất kiến thường tịch tónh

Lại cũng không giảm, cũng không tăng

Tánh kia lìa “tác” thường tịch tónh.

Làm sao nắm giữ tiếng trên không

Tuy nghe biết được, không thể nói

Cả người diễn thuyết lẫn người nghe

Thảy đều chẳng thật, được tự tại.

Khi các tiếng đàn nhạc đang diễn ra lời pháp kệ này,
tám ngàn vị Bồ-tát đạt được Vô sinh nhẫn.

Bấy giờ Bồ-tát Thiên Quan bạch Phật rằng:

–Bạch Thế Tôn! Lời kệ vi diệu này phát ra từ đâu?

Đức Phật bảo:

–Này Thiện nam! Hôm nay ông tự đến hỏi vua Đại thọ
Khẩn-na-la. Vua ấy sẽ vì ông mà đáp cho!

Lúc ấy Bồ-tát Thiên Quan hỏi vua Đại thọ Khẩn-na-la rằng:

–Thưa đức vua! Kệ vi diệu này phát ra từ đâu?

Vua đáp rằng:

–Này Thiện nam! Từ trong âm thanh của chúng sinh phát ra!

Bồ-tát lại hỏi:

–Âm thanh của chúng sinh từ đâu mà phát ra?

Vua đáp: –Này Thiện nam! Âm thanh của chúng sinh từ hư không phát
ra!

Bồ-tát Thiên Quan hỏi:

–Thưa vua Khẩn-na-la! Âm thanh của chúng sinh chẳng phải phát
ra từ miệng ư?

Vua đáp: –Này thiện nam! Vậy là âm thanh của chúng sinh phát ra từ
thân hay phát ra từ tâm?

Bồ-tát Thiên Quan đáp:

–Chẳng phát ra từ thân, cũng chẳng phát ra từ tâm! Vì
sao? Vì rằng thân ngu si không biết gì như cỏ, cây,
sành, đá. Còn tâm thì không hình sắc, không thể
nhìn thấy, không sờ mó được không thể tuyên nói
được giống như huyễn hóa!

Vua Đại thọ Khẩn-na-la nói:

–Này Thiện nam! Nếu lìa khỏi thân tâm thì âm thanh phát ra
từ đâu?

Bồ-tát Thiên Quan đáp rằng:

–Âm thanh phát sinh từ tư duy.

Vua lại hỏi:

–Nếu không có hư không thì âm thanh pháp sinh từ đâu?

Bồ-tát Thiên Quan đáp rằng:

–Nếu lìa khỏi hư không thì âm thanh không thể phát ra
được!

Vua Khẩn-na-la nói:

–Này Thiện nam! Vậy nên, ông nên biết rằng, tất cả âm
thanh đều phát ra từ hư không. Nên biết, âm thanh
này tức là tánh của hư không. Nó được nghe rồi
liền diệt mất! Nếu nó đã diệt rồi thì đồng trụ
với tánh hư không. Vậy nên, các pháp hoặc nói
hoặc không nói đều đồng với tánh hư không. Vì
vậy chẳng xả bỏ cõi hư không được. Nếu dùng âm
thanh phân biệt các pháp cũng vậy! Nếu dùng âm
thanh để có thể nói pháp mà tìm cầu các pháp này
ở trong âm thanh thì không thể được, hay tìm cầu
âm thanh trong các pháp cũng không được.

Này thiện nam! Vậy nên nói rằng tất cả pháp không thể
nói bằng lời, chỉ dùng âm thanh gọi là lời nói.
Ông nên biết rằng, lời nói là không có đối
tượng. Vả lại, dùng âm thanh gọi là lời nói,
những âm thanh này vốn không trụ xứ, mà nếu
không trụ xứ thì không bền vững, chân thật, mà
cho là thật. Nếu đó là thật thì không thể hủy
hoại. Nếu không thể hủy hoại, thì không có khởi
lên. Nếu không có khởi lên, thì không có diệt
mất. Nếu không có diệt mất thì gọi là thanh tịnh.
Nếu đúng là thanh tịnh thì chính là trong sạch. Nếu
đúng là trong sạch thì chính là không nhiễm ô. Nếu
đúng là không nhiễm ô thì chính là sáng suốt. Nếu
đúng là sáng suốt thì chính là tâm tánh. Nếu đúng
là tâm tánh thì chính là ra khỏi. Nếu chính là ra
khỏi thì ra khỏi các tướng. Nếu ra khỏi các tướng
thì chính là quả vị chân chánh. Nếu Bồ-tát ở quả
vị chân chánh thì gọi là Vô sinh pháp nhẫn. Nếu
chứng đắc Vô sinh pháp nhẫn thì có thể nhẫn được
tất cả, cũng nhẫn được với hư không, cũng nhẫn
được với người. Vì sao vậy?

Chẳng rời khỏi người thì gọi đó là hư không. Người
tức là hư không, nhẫn được với vô tướng cũng
nhẫn được với cả hữu tướng. Vì sao vậy?

Thật tánh của tướng này tức là vô tướng. Nhẫn với
vô nguyện cũng nhẫn cả với nguyện. Vì sao vậy?

Thật tánh của nguyện tức là vô nguyện. Tất cả pháp
tánh và chúng sinh tánh, tất cả sự thường còn
và hoại diệt cũng nhẫn như thế. Vì sao vậy?

Tánh sinh tử của tất cả chúng sinh giống như huyễn mộng.
Đó gọi là Bồ-tát đạt được Vô sinh pháp nhẫn,
chẳng trái với tất cả pháp, chẳng ngược với
tất cả pháp. Nếu thuận với nhẫn này thì cũng đạt được nhẫn.

Thuận theo các pháp không đi, nếu không đi thì không đến.
Nếu không đi, không đến mà biết tất cả pháp thì
chính là thường trụ đúng như pháp thuận theo, đúng
chỗ mà tu hành thì gọi là thành tựu Vô sinh pháp
nhẫn. Tất cả lời nói tức là âm thanh. Vì nói
với người khác nên khởi lên âm thanh này. Vô
sinh pháp nhẫn này không có thể nói, không có thể
nghe. Vì sao vậy?

Nghóa này không thể nắm bắt được vậy. Pháp nhẫn này
không phải âm thanh cũng chẳng phải lời nói.

Này Thiện nam! Đức Như Lai Thế Tôn có cái uy đức lớn
đồng với nghóa không thể nắm giữ. Nói đến nghóa
Không thể nắm giữ tức là nói đến sự chứng đắc.

KINH ĐẠI THỌ KHẨN-NA-LA VƯƠNG
SỞ VẤN
<卷 id="102446662">Quyển 2</卷>

Bấy giờ, Bồ-tát Thiên Quan bạch Đức Phật:

–Bạch Thế Tôn! Thật chưa từng có! Vua Khẩn-na-la này thành
tựu được pháp chẳng thể nghó bàn như vậy!

Bạch Thế Tôn! Vua Khẩn-na-la này thành tựu được sức
thần thông vi diệu thù thắng như thế, lại có thể
diễn thuyết được pháp nhẫn thậm thâm.

Bạch Thế Tôn! Vua Khẩn-na-la đã ở nơi bao nhiêu Đức
Phật để gieo trồng các căn lành, có được biện
tài như thế?

Đức Phật nói:

–Giả sử có đếm được số thế giới nhiều như các vì
sao, bằng với số cát sông Hằng thì số các Đức
Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Giác mà vua Khẩn-na-la
này đã phụng sự không thể đếm được.

Này thiện nam! Người này đã ở trong ngần ấy cõi Phật
như vậy mà tu hành phạm hạnh, chứa nhóm đạo Vô
thượng chánh chân; thế nên đã được biện tài như vậy.

Lúc ấy Bồ-tát Thiên Quan hỏi vua Khẩn-na-la:

–Bệ hạ đã ở chỗ các Đức Phật nhiều không suy lường
được như vậy, gieo trồng vô lượng vô biên căn
lành, sao không thành đạo Vô thượng chánh chân?

Bấy giờ vua Đại Thọ Khẩn-na-la nói với Bồ-tát Thiên Quan:

–Này thiện nam! Đại Bồ-tát có mười hai pháp không cho
là đầy đủ. Những gì là mười hai?

Đó là:

1.Cúng dường phụng sự các Đức Phật Thế Tôn không đầy đủ.

2.Chứa nhóm các căn lành không đầy đủ.

3.Tập trung nghe pháp bảo không đầy đủ.

4.Tu Thiền giải thoát không đầy đủ.

5.Tu Pháp quán tịch không đầy đủ.

6.Lưu thông hiển bày pháp không đầy đủ.

7.Giáo hóa chúng sinh không đầy đủ.

8.Hộ trì chánh pháp không đầy đủ.

9.Không bỏ nơi thanh vắng không đầy đủ.

10.Trang nghiêm cõi Phật đầy các Ba-la-mật không đầy đủ.

11.Tu tập phước tuệ không đầy đủ.

12.Chứa nhóm pháp trợ Bồ-đề không đầy đủ.

Này thiện nam! Đó là mười hai pháp không đầy đủ của
Bồ-tát. Vậy nên, Bồ-tát cầu căn lành trang nghiêm không cho là đủ.

Bấy giờ vua Đại thọ Khẩn-na-la bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Con nghe Bồ-tát có được Tam-muội tên là
Bảo trụ. Nếu có Bồ-tát đạt được Tam-muội này
thì tất cả pháp bảo, các pháp công đức tự
nhiên mà có được.

Lành thay, bạch Thế Tôn! Xin nguyện Đức Như Lai diễn nói
về Tam-muội Bảo trụ này. Bồ-tát nghe rồi, đối với
tất cả pháp được tự tại, tăng trưởng theo pháp.

Bấy giờ, Phật bảo vua Đại Thọ Khẩn-na-la:

–Đúng vậy, này vua Khẩn-na-la! Quả thật có Tam-muội tên là
Bảo trụ! Ông nay hãy lắng nghe và suy nghó kỹ! Ta sẽ
nói về Tam-muội Bảo trụ của Bồ-tát!

Vua Khẩn-na-la bạch:

–Lành thay, bạch Thế Tôn! Con nguyện xin lắng nghe và kính nhận.

Phật bảo vua Đại thọ Khẩn-na-la:

–Nếu có Bồ-tát muốn cho chủng tánh Phật bảo chẳng đoạn,
chủng tánh Pháp bảo, chủng tánh Tăng bảo chẳng
đoạn dứt thì tu hành chứa nhóm sinh ra tám mươi
loại báu. Những gì là tám mươi loại báu?

Đó là:

Chẳng quên tâm báu nhất thiết trí.

Chẳng lìa bỏ tâm báu ý chí.

Chẳng bỏ tâm báu tu các căn lành.

Chẳng lìa bỏ tâm báu định tịch tónh người bền vững.

Sinh khởi tâm báu bố thí tất cả.

Tâm báu thanh tịnh chẳng mong báo đền mà hồi hướng đạo Bồ-đề.

Tâm báu trang nghiêm thân đầy đủ ba điều thiện.

Tâm báu trang nghiêm miệng lìa bốn lỗi.

Tâm báu trang nghiêm ý lìa bỏ vô minh.

Tâm báu trang nghiêm ý lìa bỏ ái dục.

Tâm báu trang nghiêm ý lìa bỏ sân hận.

Tâm báu trang nghiêm ý lìa bỏ kiến chấp.

Tâm báu trì giới chẳng hủy, chẳng thủng, chẳng hoại,
chẳng khuyết nên chẳng thủng, chẳng hoại, chẳng
khuyết, chẳng ô nhiễm, giới trang nghiêm.

Tâm báu không não hại nên đối với chúng sinh bình đẳng.

Tâm báu nhu hòa nhẫn nhục thì có thể nhẫn nhịn việc khó nhẫn.

Tâm báu không buồn lo, thân mạng thanh tịnh thì Bồ-đề thanh tịnh.

Tâm báu không ái dục, sân hận thì không cao thấp.

Tâm báu kiên cường trang nghiêm, không lo lắng.

Tâm báu tất cả việc đã làm đều được thành tựu không buông thả.

Tâm báu niệm tuệ kiên cố, tinh tấn thể nhập, khéo tu
tập pháp trợ Bồ-đề.

Tâm báu khởi lên Hiền giải thoát Tam-muội nên đạt được tâm tự tại.

Tâm báu chứa nhóm pháp nên tập hợp tài sản tự tại.

Tâm báu nghe chánh pháp rồi hay hộ trì nên đạt được vô úy.

Tâm báu không lẫn tiếc pháp nên lòng không keo lẫn.

Tâm báu thuyết pháp chẳng chờ lợi dưỡng nên hướng về chánh lưu.

Tâm báu đúng như pháp đã nghe thành tựu đầy đủ
nên tu hành đúng như pháp đã nghe.

Tâm báu trí quán thì không hàng phục Trí.

Tâm báu đại Từ hóa độ chúng sinh.

Tâm báu đại Bi, quán sát chúng sinh.

Tâm báu đại Hỷ, yêu thích pháp.

Tâm báu đại Xả, các pháp tịch tịnh.

Tâm báu chẳng chán sinh tử, chứa nhóm các căn lành.

Tâm báu hóa độ chúng sinh nên chẳng trụ an lạc riêng mình.

Tâm báu Bốn nhiếp vì hộ trì pháp.

Tâm báu khởi thần thông nên thị hiện biến hóa tất cả thần thông.

Tâm báu Thiện tri thức vì nghe pháp.

Tâm báu lìa ác tri thức chứa nhóm căn lành.

Tâm báu vì tất cả chúng sinh tu chân chánh như Niết-bàn.

Tâm báu lìa tất cả các bệnh, kết sử nhập vào tất
cả ý chí của chúng sinh.

Tâm báu đối với tất cả pháp sinh tưởng an lạc thì
trừ diệt các bệnh.

Tâm báu khéo tu, học tập không khinh nhờn thì biết được
pháp của bậc Đại nhân.

Tâm báu diệt kiêu mạn thì đối với các chúng sinh
khiêm nhường hạ mình.

Tâm báu không dối trá thì không dua nịnh hót lừa dối.

Tâm báu hòa kính thì khiến pháp trụ lâu dài.

Tâm báu hộ trì pháp bảo thì báo đáp ân của chư Phật
quá khứ, vị lai và hiện tại.

Tâm báu tri ân, báo ân là bạn thân hoàn hảo.

Tâm báu chẳng mong báo đáp thì không có đối tượng thân thiết.

Tâm báu thường xuất gia thì chẳng quên điều đã làm.

Tâm báu thích an lạc thì giữ gìn sự thanh tịnh.

Tâm báu thánh chủng thiểu dục, tri túc thì chứa nhóm trì giới.

Tâm báu trang nghiêm tất cả công đức đầu-đà thì
đối các chúng sinh không có lỗi.

Tâm báu thiểu dục, tri túc thì thấy tuệ không đầy đủ.

Tâm báu ở một mình thì thân, ý tịch tịnh.

Tâm báu cầu pháp không chán thì đầy đủ tướng tốt.

Tâm báu tập trung trí trang nghiêm không chán thì đoạn
được các nghi hoặc của tất cả chúng sinh.

Tâm báu niệm Phật thì chẳng rời chư Phật.

Tâm báu niệm pháp thì chẳng lìa nghe pháp.

Tâm báu niệm tăng thì chẳng thoái Bồ-tát tăng.

Tâm báu niệm giới thì chẳng xả bỏ tâm Bồ-đề.

Tâm báu niệm xả thì xả thì xả được các kết sử.

Tâm báu niệm thiên thì buộc ở địa vị Bồ-tát nhất sinh bổ xứ.

Tâm báu biện tài về nghóa thì hiểu hết tất cả nghóa.

Tâm báu biện tài về pháp thì chẳng họa pháp giới.

Tâm báu biện tài về từ thì hiểu rõ tất cả âm thanh.

Tâm báu ưa biện tài thuyết giảng thì vui thích với tất cả chúng sinh.

Tâm báu chứng đắc Đà-la-ni, tùy chỗ nghe pháp chẳng quên mất.

Tâm báu nương nghóa, biết được thật tính của văn tự.

Tâm báu nương trí, hiểu biết như huyễn.

Tâm báu nương kinh liễu nghóa thì ở trong kinh liễu nghóa
không sai trái, tranh cãi.

Tâm báu nương pháp thì hiểu rõ thật tính của Nhân.

Tâm báu quán tất cả pháp vô ngã và chúng sinh đều vô ngã.

Tâm báu quán đến Niết-bàn tịch tịnh thì rốt ráo tịch tịnh.

Tâm báu quán giải thoát môn Không, Vô tướng, Vô
nguyện thì vào cửa Bất tử.

Tâm báu quán tất cả pháp không sinh thì đạt được
vô sinh pháp nhẫn.

Tâm báu thấy tất cả pháp như huyễn, như mộng, như ánh
lửa, như bóng, như tiếng vang, như trăng đáy nước
thì chẳng trụ các kiến chấp.

Tâm báu thuận theo pháp nhân duyên thì dứt sạch đoạn
kiến, thường kiến.

Tâm báu không vào hai pháp môn thì hiểu được “nhất đạo”.

Tâm báu lìa tất cả hạnh thì đạt đến quả vị chân chánh.

Tâm báu quán, an trụ chánh pháp thì tất cả pháp bình đẳng.

Tâm báu tập trung tất cả pháp trợ Bồ-đề thì hiểu
hết tất cả pháp của chư Phật.

Như vậy, này vua Khẩn-na-la! Nếu Bồ-tát tu tập các pháp
như vậy, khéo tu, ưa tu, an trụ chân chánh để tu
hành, đúng như những điều đã nói. Đó gọi là
Bồ-tát Tam-muội Bảo trụ. Nếu như vậy thì Bồ-tát
liền được Tam-muội Bảo trụ này. Nếu có Bồ-tát
đã thành tựu được Tam-muội Bảo trụ này thì vị
Bồ-tát này không có báu thế gian hay báu xuất thế
gian nào mà chẳng được tự tại.

Này vua Khẩn-na-la, thế nào là báu thế gian? Thế nào là
bán xuất thế gian?

Này vua Khẩn-na-la! Báu thế gian là các bậc tài năng,
quý trọng của người, trời như các bậc tài năng
xuất chúng của Phạm thiên, Hộ thế, Chuyển luân
vương, cư só, Bà-la-môn, Trưởng giả, Sát-lợi. Tuy
họ có được tài năng, sự tôn kính của trời
người như vậy mà chẳng buông lung. Do họ chẳng
buông lung nên có thể chứa nhóm tất cả pháp trợ
Bồ-đề. Đó gọi là báu thế gian. Sao gọi là báu
xuất thế gian? Sở dó gọi bậc Tuệ thánh là báu
xuất thế gian vì trí tuệ thâu tóm hết pháp thế
gian. Vậy nên, nói nhập vào cửa tuệ Bát-nhã là
xuất thế gian. Ví như biển cả là chủ của các dòng
sông, như núi Tu-di là vua của các núi, giống như
các vì sao thì trăng là chúa, như dược thảo, hỏa
châu thì ánh sáng mặt trời là sự cần thiết bậc
nhất. Tất cả cầm thú thì sư tử là tối cao của
chúng, tất cả thứ dân thì vua là tối cao của họ.
Ba mươi ba tầng trời thì Đế Thích là địa vị tối
cao, trong các Phạm thiên thì Phạm vương là tối cao.

Như vậy, này vua Khẩn-na-la! Tất cả pháp xuất thế gian
thì trí tuệ là trên hết. Vậy nên nói rằng Bát-nhã
là vua trong các kinh, vượt qua các dòng, an trụ đạo vậy.

Đó
gọi là ngọn đuốc soi sáng kết sử tối tăm.

Đó
gọi là sức dũng kiện hàng phục các oán.

Đó
gọi là y vương hòa các thứ thuốc.

Đó
gọi là thầy biết hết kinh sách.

Đó
gọi là mũi tên bắn trúng đích kết sử.

Đó
gọi là sức mạnh trừ sạch kết sử.

Đó
gọi là con voi lớn nhổ bật rễ cây kết sử.

Đó
là không sai trái, tranh cãi, đều bình đẳng.

Đó
là không đấu tranh, không kiện tụng.

Đó
gọi là không trái nghịch khéo tùy thuận.

Đó
gọi là không sân hận, rốt ráo diệt tận

Đó
gọi là gọi là biết rõ bốn Thánh đế.

Đó
gọi là niệm chánh, niệm xứ.

Đó
gọi là chánh năng, chánh đoạn.

Đó
gọi là thị hiện năng lực thần túc.

Đó
gọi là giới chướng ngại các căn.

Đó
gọi là có sức lớn hàng phục.

Đó
gọi là biết về thiện, biết về trí.

Đó
gọi là khai thị để thị hiện chánh đạo.

Đó
gọi là tịch để định tịch tónh.

Đó
gọi là ánh sáng làm cho tuệ sáng.

Đó
gọi là làm sáng để lìa khỏi chướng ngăn che.

Đó
là đến chỗ chánh đạo, được chiếu sáng.

Đó
gọi là trừ đoạn, trừ kết sử, phiền não

Đó
là không sóng gió vượt qua các dòng.

Đó
là không thể thấy, vượt qua cảnh giới.

Đó
là không cảnh giới, lìa khỏi trong, ngoài.

Đó
gọi là Không, lìa khỏi bờ kiến chấp

Đó
gọi là Vô tướng lìa khỏi giác quán.

Đó
gọi là Vô nguyện ra khỏi tướng ba cõi.

Đó
gọi là Nhất tướng không có tướng.

Đó
gọi là tướng hư không không tương tợ.

Đó
gọi là trừ ái dục, kiêu mạn lìa khỏi nghiệp ma.

Bố thí không vọng tưởng, chẳng nương vào giới, chẳng
trụ nhẫn nhục. Chẳng khởi tinh tấn. Chẳng nhiễm
trước thiền. Không ngôn thuyết môn. Không nhất
thiết môn. Tự tạo phương tiện, không ngã không
chúng sinh, đến bờ kia, tập trung các căn lành.
Không tạo tác, không người tạo tác, vượt qua các đạo tạo tác.

Này vua Khẩn-na-la! Những điều đó chính là báu xuất
thế gian, gọi là báu Bát-nhã. Báu trí tuệ này tức
là cái thể của Tam-muội Bảo trụ. Nếu Bồ-tát
chứng đắc Tam-muội Bảo trụ thì tất cả các báu
đều tập trung lại hết. Này vua Khẩn-na-la! Ví như
biển cả là chúa của các dòng sông, nó tập hợp
tất cả báu thì tất cả các báu đều về lại hết,
rồi ở trong biển sinh ra các báu.

Như vậy, này vua Khẩn-na-la! Nếu Bồ-tát đạt được
Tam-muội Bảo trụ này, vì là chúa của tất cả các
chúng sinh nên Bồ-tát tập hợp tất cả báu thì tất
cả pháp đều hướng về cả. Này vua Khẩn-na-la!
Tam-muội Bảo trụ có thể tập hợp tất cả các Pháp
bảo. Trong đó chẳng đoạn dứt hạt giống Tam bảo.
Tam-muội Bảo trụ này gọi là Tập tụ các Pháp bảo.

Bấy giờ Bồ-tát Thiên Quan bạch Đức Phật:

–Bạch Thế Tôn! Vua Đại thọ Khẩn-na-la này đã thành tựu
được Tam-muội Bảo trụ này ư?

Phật nói: –Này thiện nam! Nay ông hãy đích thân hỏi vua Đại thọ
Khẩn-na-la. Nhà vua sẽ vì ông mà nói!

Khi ấy Bồ-tát Thiên Quan liền hỏi vua Đại thọ Khẩn-na-la:

–Thưa đức vua Đại thọ Khẩn-na-la! Bệ hạ đã thành tựu
được Tam-muội Bảo trụ của Bồ-tát rồi ư?

Nhà vua đáp:

–Này thiện nam! Trong Tam-muội này không trụ, không đắc.
Trong Tam-muội này không có người đắc được mà
Tam-muội này chẳng phải sắc, thọ, tưởng, hành,
thức. Tam-muội này không sắc để thấy, không tiếng
để nghe, chẳng phải là tướng trụ, chẳng phải là
tướng diệt, không có tướng xứ, chẳng phải vô
tướng, chẳng phải nhất tướng. Đã nói tướng ấy
là đều không có tướng, không thể tạo tác. Tướng
của Tam-muội ấy là tự không có tướng cũng chẳng
phải vô tướng. Tu Tam-muội này tương ứng như vậy.

Này thiện nam! Tam-muội này bình đẳng với tất cả các
pháp. Nếu đã bình đẳng với các pháp thì cũng
bình đẳng với ngã. Nếu bình đẳng với ngã thì
cũng bình đẳng với tất cả chúng sinh.

Này thiện nam! Vậy nên Tam-muội này bình đẳng với tất
cả chúng sinh. Vì sao vậy? Tất cả chúng sinh tức là
không tướng mà không tướng là tướng của
Tam-muội. Tất cả chúng sinh tức là tướng vô
nguyện mà tướng vô nguyện là tướng của Tam-muội.
Tất cả chúng sinh và tất cả pháp là tướng tịch
tónh mà tướng tịch tónh là tướng của Tam-muội.
Tất cả chúng sinh là tướng vô ngã mà tướng vô
ngã là tướng của Tam-muội. Tướng Tam-muội này
không thể dùng thân mà chạm xúc được, không thể
dùng tâm mà cảm xúc được. Phàm pháp có thể
chạm xúc được hoặc bằng nhau hoặc chẳng bằng nhau,
tất cả đều là khéo điều phục diễn nói vậy.

Khi ấy Bồ-tát Thiên Quan liền bạch Phật:

–Thật ít có, bạch Thế Tôn! Vua Đại thọ Khẩn-na-la này ở
trong chỗ phóng dật như vậy mới có thể diễn thuyết
được pháp thậm thâm vi diệu.

Phật nói: –Này Thiện nam! Bồ-tát từ trong đất tuệ phương tiện sinh
ra thị hiện tất cả đối tượng tạo tác mà chẳng
làm cho tất cả đối tượng tạo ô nhiễm.

Này Thiện nam! Vua Đại thọ Khẩn-na-la này dùng âm thanh
đàn nhạc, tiêu, địch và lời ca vi diệu điều phục
bảy mươi ức chúng Khẩn-na-la khiến họ trụ Bồ-đề.
Ba mươi ức Càn-thát-bà được điều phục khiến
họ trụ ở đạo Vô thượng. Tám muôn bốn ngàn
quyến thuộc của vua ấy an trụ Nhất thiết trí. Vua ấy
có trí phương tiện rộng lớn như vậy.

Này Thiện nam! Ta xướng lên lời này: Các vị Bồ-tát
này tùy nơi cư trú ở tại bổn xứ, tùy theo các
chỗ ở đem lại nhiều lợi ích cho chúng sinh.

Này Thiện nam! Giống như không có củi, lửa thì chẳng
cháy lên được. Như vậy, này thiện nam! Bồ-tát ở
chỗ tịch tónh cũng như thế. Họ chẳng thể giáo hóa,
dẫn dắt chúng sinh thành công rực rỡ được.

Này Thiện nam! giống như gom lại nhiều củi thì lửa cháy
rực. Này Thiện nam! Bồ-tát cũng vậy. Họ ở chỗ
nhiều người thì sự giáo hóa dẫn dắt chúng sinh
thành công rực rỡ. Này Thiện nam! Do đó ông nên
biết! Bồ-tát ở tại chỗ tôn quý thì tùy trụ xứ
mà đem lại nhiều lợi ích cho chúng sinh.

Bồ-tát Thiên Quan lại bạch Phật:

–Sao vua Đại thọ Khẩn-na-la này dùng đàn và tiếng ca vi
diệu cùng các âm nhạc để giáo hóa chúng sinh?

Phật bảo Bồ-tát Thiên Quan:

–Này Thiện nam! những chúng Khẩn-na-la, Càn-thát-bà và
Ma-hầu-la-già… ưa thích âm nhạc. Vua Đại thọ
Khẩn-na-la này khéo gảy đàn hòa với âm thanh của
các nhạc cụ làm cho chúng Khẩn-na-la, chúng
Càn-thát-bà, chúng Ma-hầu-la-già đó khởi lên sự
ưa thích vui mừng, tin hiểu, tăng thêm lòng cung kính.
Khi họ đã được sự ưa thích, tin hiểu, tăng thêm
cung kính này rồi, nhà vua này làm cho trong âm thanh
này phát ra tiếng Phật, tiếng Pháp, tiếng Tăng,
tiếng chẳng quên tâm Bồ-đề, tiếng Bố thí, tiếng
Trì giới, tiếng Nhẫn nhục, tiếng Tinh tấn, tiếng
Thiền định, tiếng Trí tuệ, tiếng Từ, tiếng Bi, tiếng
Hỷ, tiếng Xả, tiếng Niệm xứ, tiếng Chánh đoạn,
tiếng Thần túc, tiếng Ngũ căn, tiếng Ngũ lực,
tiếng Giác, tiếng Đạo, tiếng định, tiếng tuệ, tiếng
thiền định giải thoát Tam-muội, tiếng vô thường,
tiếng khổ, tiếng vô ngã, tiếng tịch, tiếng không,
tiếng vô tướng, tiếng vô nguyện, tiếng vô sinh,
tiếng vô khởi, tiếng vô hành, tiếng pháp tạng
Bồ-tát đã tiếp thu pháp, tiếng Đà-la-ni Kim cương
cú Tam-muội mãn, tiếng chuyển pháp luân không thoái,
tiếng Nhất thiết quyết định pháp vương, tiếng
Tam-muội Đại hải trang nghiêm, tiếng Tam-muội Nhất
thiết pháp tự tại, tiếng Tam-muội Bảo hữu, tiếng
Tam-muội Bảo hàng phục, tiếng Tam-muội Bảo cự,
tiếng Tam-muội Ngụ lạc Tam-muội, tiếng Tam-muội liên
hoa trang nghiêm, tiếng Tam-muội Quá liên hoa, tiếng
Tam-muội Nhất thiết xứ, tiếng Tam-muội Nhất thiết
pháp bạch liên hoa, tiếng Tam-muội Tăng ích, tiếng
Tam-muội Đại phấn tấn, tiếng Tam-muội Sư tử phấn
tấn, tiếng Tam-muội Nhật đăng, tiếng Tam-muội Vô
lượng toàn, tiếng Tam-muội Tiền tiến, tiếng Tam-muội
Kim cương trường, tiếng Tam-muội Kim cương tràng,
tiếng Tam-muội Kim cương bất hoại, tiếng Tam-muội Địa
trì, tiếng Tam-muội Sơn đăng, tiếng Tam-muội Sơn
tràng, tiếng Tam-muội Bảo tạng, tiếng Tam-muội Bảo
hoa, tiếng Tam-muội Bảo tâm tự tại, tiếng Tam-muội
Quán nhất thiết chúng sinh tâm, tiếng Tam-muội Xuất
tăng trưởng nhất thiết hành, tiếng Tam-muội Tu thâm
kiên, tiếng Tam-muội Tạp biện, tiếng Tam-muội Vô
quán, tiếng Tam-muội Quán Nhất thiết chúng sinh, tiếng
Tam-muội du hý, tiếng Tam-muội Xuất nhất thiết thần
thông cảnh giới, tiếng Tam-muội Hàng ma giới, tiếng
Tam-muội Hiện nhất thiết sắc, tiếng Tam-muội Nhập
nhất thiết, tiếng Tam-muội Phân nhất thiết, tiếng
Tam-muội Trụ nhất thiết hạnh, tiếng Tam-muội Tuệ
đăng, tiếng Tam-muội Thủ đăng, tiếng Tam-muội Quán
Bồ-đề, tiếng Tam-muội Quá nhạo biện, tiếng Tam-muội
Tác nhập nhất thiết công đức.

Này thiện nam! trong tiếng đàn ca và các âm nhạc này
phát ra những pháp Tam-muội như thế, khiến cho các
chúng sinh nhận sự hóa độ rồi ra đi. Các vị Đại
Bồ-tát thành tựu được pháp hi hữu như thế khi
nói đến các hạnh công đức, thần lực của vua
Đại thọ Khẩn-na-la này, do nhờ Phật lực nên có
hoa trời Mạn-đà-la tụ lại. Các đại chúng đều
dùng hoa ấy tung lên trên vua Đại thọ Khẩn-na-la. Vua
Đại thọ Khẩn-na-la dùng thần lực, tay phải nắm lấy
không để một hoa rơi xuống đất. Bấy giờ, vua Đại
thọ Khẩn-na-la liền dùng hoa ấy tung lên cúng dường
Như Lai. Khi nhà vua đang tung hoa cúng dường, nhờ thần
lực của Phật nên những hoa này kết thành một
lọng báu che được một ngàn thế giới. Trong lọng
báu đó, vô lượng ngàn vạn ức xâu trân châu
báu treo rủ xuống. Ở mỗi một xâu trân châu phát
ra vô lượng vạn ức ánh sáng. Trong mỗi một ánh
sáng hiện ra hoa sen báu đủ sắc đẹp đẽ, hương thơm
tỏa ngát thật thích ý. Trong các đài hoa, tất cả
đều hiện ra sắc tướng của Đức Thích-ca Mâu-ni Như
Lai đang ngồi kiết già. Các Đức Phật này đều khen
ngợi vua Đại thọ Khẩn-na-la:

–Lành thay, lành thay! Chỉ có vua Đại thọ Khẩn-na-la mới có
thể giáo hóa được vô lượng chúng sinh, Bồ-tát
nên phải thi hành như vậy! Đã ra khỏi thế gian mà
trở lại thế gian để giáo hóa chúng sinh, sinh tử
đã hết mà trở lại thọ thân. Đạt được quả vị
Niết-bàn trở lại đi khắp ba cõi, sinh ra ở trong đó
để giáo hóa chúng sinh.

Bấy giờ vua Đại thọ Khẩn-na-la nghó như vầy: “Ta nay
phải làm lọng báu che lên cho từng vị Phật.” Lúc
ấy, nhà vua này liền nhập vào Tam-muội tên là Trang
nghiêm bảo cái. Khi nhà vua đang nhập vào Tam-muội
này, có từng lọng báu vi diệu che lên từng vị Như
Lai và tay phải của tất cả đại chúng đều cầm
lọng báu. Họ lấy làm của mình để cúng dường
Phật. Khi ấy, vua Đại thọ Khẩn-na-la lại dấy lên ý
niệm này: “Ta nay sẽ thỉnh Đức Thích-ca Như lai và
các vị Bồ-tát cùng Tăng chúng Thanh văn, tất cả
đại chúng đến cung điện của ta trong núi Hương sơn
thọ trai để cho vô lượng vô biên Trời, Rồng,
Dạ-xoa, Càn-thát-bà, A-tu-la, Ca-lâu-la, Khẩn-na-la,
Ma-hầu-la-già… có dịp tập hợp lại nghe pháp. Đích
thân ta cúng dường Như Lai và làm người hầu cận
Ngài. Nhờ thế mà những chúng sinh ấy được lợi
ích, yên vui, an lạc lâu dài.”

Bấy giờ, vua Đại thọ Khẩn-na-la khởi ý niệm ấy rồi,
đảnh lễ dưới chân Phật chắp tay bạch Đức Phật rằng:

–Nguyện xin Đức Thế Tôn và chúng Bồ-tát cùng Tăng chúng
Thanh văn thương xót chúng con nhận lời thỉnh mời
đến núi Hương sơn bảy hôm để cho vô lượng chúng
sinh được tăng trưởng căn lành. Bạch Thế Tôn!
Con nay xin đảm nhận làm người hầu cận. Vì thương
xót vua Đại thọ Khẩn-na-la này, xin Đức Phật và
chúng Bồ-tát cùng Tăng chúng Thanh văn sẽ đến núi
Hương sơn trong bảy hôm. Xin Phật thương xót con.

Bấy giờ, vua Khẩn-na-la biết Phật đã nhận lời rồi thì
nỗi vui mừng hớn hở lan khắp thân mình. Vua cùng
với hoàng hậu và nam nữ quyến thuộc tấu các âm
nhạc cúng dường Phật, làm lễ dưới chân Thế
Tôn, đi nhiễu về bên phải ba vòng, rồi ra khỏi
chúng mà đi về núi Hương sơn. Lúc này vua Đại thọ
Khẩn-na-la ở trong Hương sơn tự trang nghiêm chỗ ở,
vườn, rừng của mình để cúng dường Như Lai, vua
đã trang nghiêm một khoảnh đất vi diệu ngang dọc năm
trăm do-tuần: Đất bằng lưu ly xanh xen lẫn vàng
Diêm-phù-đàn, các báu đủ màu sắc xen nhau chói
sáng. Lúc này trên quảng trường số tòa ngồi đẹp
đẽ có đến hàng trăm ngàn cái, chen lẫn vào đó
là những hoa sen báu. Ngoài ra còn phô bày trăm
ngàn vạn, ức, y cõi trời. Trên quảng trường lại
còn vì Đức Phật Như lai bày một tòa sư tử cao ba
mươi hai do-tuần, trang trí bằng các thứ báu, lan can
bằng các báu vây chung quanh tòa ngồi đó. Dựng lên
lọng báu, các cờ báu, vô lượng lò hương đốt
kiên hắc trầm thủy. Ở trên thì giăng lụa năm sắc
để hứng bụi bặm, sương móc, khắp mọi nơi treo cờ,
lọng báu, lụa là ngũ sắc thướt tha, tung lên các
loại hoa cõi trời. Ở bốn mặt tòa ngồi tạo ra cây
báu lớn đủ màu sắc đẹp đẽ. Ở bên ngoài
nhiều người đến và quyến thuộc của nhà vua đều
đã tập hợp xong, nhà vua liền nói kệ để dạy bảo cho họ:

Khi được gặp Đức Phật ra đời

Giống như hoa Ưu-đàm-bát-la

Đấng
Thế Tôn nay đã hiện ra

Tốt lành cung kính cúng dường Ngài.

Xả kiêu mạn, biếng nhác lừa dối

Cũng lìa huyễn hoặc và xan tham

Các cuộc chơi đùa phải bỏ hết

Tốt lành cung kính Thầy dẫn dắt.

Hoa Hương sơn, hoa đẹp trên trời

Và những loại hoa đẹp, vừa ý

Đều
phải tập trung về một chỗ

Đem
dâng cúng dường Đấng Nhân Tiên.

Các loại hương quý của mình thích

Kiên hắc trầm thủy và chiên-đàn

Ở
trong chốn Hương sơn này có

Đốt
cúng dường Bậc Thắng Chúng Sinh.

Tiếng nhạc lời ca hay của mình

Chúng Khẩn-na-la đã ưa thích

Mỗi mỗi khéo trổi các âm nhạc

Đem
cúng dường Đấng Trượng Phu Tiên.

Vải đẹp, lọng báu và cờ phướng

Khéo nhuộm mềm mại hợp ý trời

Giăng bày cúng dường Đức Như Lai

Khó gặp, khó được, không ai sánh.

Cúng dường Phật xong đến cõi lành

Hoặc làm Đế Thích, Tứ Thiên vương

Hoặc làm Phạm vương, Tự Tại vương

Hoặc làm vua chúa của người, trời.

Hình sắc, danh tiếng và oai đức

Quyến thuộc, tùy tùng và trân bảo

Mọi người đều nghe lời dạy bảo

Cúng dường Phật xong được lợi này.

Chư Thiên hoan hỷ và người vui

Muốn ở sinh tử thường an lạc

Muốn thường an lạc, đầy an lạc

Phải cúng dường Đấng Thắng Chúng Sinh.

Muốn được Thanh văn và Duyên giác

Cùng thừa thắng diệu, Tối chánh giác

Lại muốn hàng phục các oán ma

Thì phải cúng dường Đấng Pháp Vương.

Lúc vua Đại thọ Khẩn-na-la dạy cho các quyến thuộc của
mình như vậy rồi, họ liền tập hợp các chuỗi hoa,
hương thơm, hương xoa, bột thơm, bày biện các món ăn
trăm vị. Rồi vua ở trước Hương sơn vương, tấu âm
nhạc, ca các bài kệ tụng, bạch Phật rằng thời đã đến:

Phật vì lợi ích ban an lạc

Dáng vui hòa nhã, lời dịu dàng
Người,
trời lắng nghe, dâng hoa đẹp

Nay đến lúc Đấng Thiện Thệ đến.

Bằng mười Lực hàng phục ma quái

Hàng phục chúng khác lợi cho đời

Cấu trược, vô cấu phải tiêu thôi

Đến
lúc lợi ích Thế Tôn lại.

Vui hạnh đầu-đà không đắm say

Thắng tập, niệm tuệ bền không lay

Thắng Nhân thường thoát khỏi thế tục

Lòng hoan hỷ đến làm lợi ích,

Che mờ ánh sáng nhật, nguyệt, châu

Ánh
sáng Đế Thích, Phạm vương mờ

Hào quang Mâu-ni đều hỷ lạc

Sáng che ánh sáng của muôn loài.

Tiếng ca trời rồng, Khẩn-na-la

Là tiếng thêm kết, chẳng diệt dục

Tiếng Phạm âm êm dịu của Phật

Diệt trừ kết sử ban an vui.

Thầy thuốc đi khắp cả mười phương

Chẳng thể trị được bệnh phiền não

Y
vương Thập lực diễn lời diệu

Diệt hết kết sử, ban an vui.

Đại
danh, uy lực, không ai sánh

Không sánh, không lỗi, không lời bẩn

Phục oán, tịch oán, lìa các oán

Thế Tôn lợi ích xin đến cho!

Ban cho thí chủ tuệ cam lồ

Giữ giới, hành giới hơn tất cả

Khéo léo nhẫn nhục rèn tâm tu

Nghó con mà đến rất đáng thương!

Đủ
sức tinh tấn, pháp tương ưng

An trụ thiền định, đủ thần thông

Tuệ đều phục ý, đủ hổ thẹn

Nguyện Đấng trăm phước tướng đáp lời!

Lòng đại Từ bi, ý bình đẳng

Lìa lỗi ái dục, không kết sử

Trụ Phật đạo, giỏi biết đạo trời

Nguyện Đức Thế Tôn đến ban vui!

Bấy giờ, Thế Tôn biết đã đến giờ vua Đại thọ
Khẩn-na-la bạch Phật, liền bảo các Tỳ-kheo đều mang
theo bình bát để nhận lời mời bảy hôm, sai người
ở lại giữ phòng và cho biết vua Đại thọ
Khẩn-na-la báo đã đến lúc phải đến. Khi ấy
Bồ-tát Thiên Quan nghó: “Nay ta sẽ hóa ra một đài
báu lớn cho Thế Tôn và các chúng Bồ-tát, Tăng
đại Thanh văn ngồi nơi đài báu, ngồi trên tòa hoa
sen trang nghiêm rồi đặt đài báu ấy ở bàn tay
phải, nương hư không mà bay đến núi Hương sơn.”

Bồ-tát Thiên Quan dấy ý niệm đó rồi, liền nhập vào
Tam-muội, dùng sức Tam-muội, Bồ-tát tạo ra một đài
báu lớn, ngang, dọc, cao mỗi chiều đều mười chín
do-tuần, đủ màu sắc đẹp đẽ, bốn góc bốn trụ
trang nghiêm khác nhau. Trong đài xuất hiện trăm ngàn
tòa hoa sen báu. Lại bày riêng cho Đức Thế Tôn một
tòa hoa sen sư tử báu cao hơn các tòa khác bảy
nhẫn. Khi Bồ-tát Thiên Quan hóa ra đài báu và các
tòa ngồi hoa sen rồi, Bồ-tát bạch Phật rằng:

–Bạch Thế Tôn! Xin Ngài thương xót con đến ngồi vào tòa
Sư tử nơi đài báu cùng với đại chúng Bồ-tát,
Thanh văn vậy!

Bạch Thế Tôn! Nay con sẽ đặt đài báu này vào bàn tay
phải đem đến núi Hương sơn.

Bấy giờ, Đức Thế Tôn thương xót Bồ-tát Thiên Quan,
liền thăng lên đài báu ngồi vào tòa Sư tử. Các
chúng Bồ-tát và Tăng Thanh văn lần lượt lên tòa
ngồi. Khi ấy, Bồ-tát Thiên Quan liền nâng đài báu
lên đặt vào bàn tay phải, bay lên hư không đi đến núi Hương sơn.

Bấy giờ, chư Thiên cõi Dục giới, chư Thiên cõi Sắc
giới thấy Bồ-tát Thiên Quan hiện thần biến như thế
thì rất đỗi vui mừng khởi tâm hiếm có. Để cúng
dường Đức Phật và Bồ-tát Thiên Quan, chư Thiên
mang theo chuỗi hoa thơm, hương xoa, bột thơm, tấu các
âm nhạc, đi đến chỗ đài báu, ở trên không
trung, theo cúng dường Phật cho đến tận núi Hương sơn.

Lúc ấy vua Đại thọ Khẩn-na-la từ xa trông thấy Như Lai
ngồi trong đài báu đến từ hư không. Thấy rồi,
nhà vua cùng vơi quyến thuộc của mình, tám muôn bốn
ngàn Khẩn-na-la, mang vòng hoa thơm, bột thơm, hương xoa,
tấu lên tám muôn bốn ngàn âm nhạc, rồi đem lời
ca cực hay, trong trẻo hòa với các âm nhạc để đến
nghinh đón Thế Tôn. Đến nơi, nhà vua cùng với các
quyến thuộc đảnh lễ dưới chân Phật, đem các
chuỗi hoa thơm, hương xoa, bột thơm đã mang theo ra cúng
dường Phật xong rồi đi trước dẫn đường.

Bấy giờ, Thế Tôn đã đến nơi nên ngài cùng các vị
Bồ-tát và đại Thanh văn Tăng, Đế Thích, Phạm
vương, các vị Hộ Thế, các đại chúng đến thẳng
chỗ ngồi của vua Đại thọ Khẩn-na-la, ngồi vào các
tòa ngồi đã bày sẵn nơi đạo tràng trang nghiêm.

Lúc ấy, vua Đại thọ Khẩn-na-la nói với Đế Thích, Phạm
vương, các vị hộ thế và các Thiên tử, các vị Đại đức:

–Các vị hãy về chỗ ngồi trước đi! Tôi sẽ vì Như Lai
bày biện đồ ăn thức uống cúng dường rồi cùng thọ trai.

Bấy giờ, vua Khẩn-na-la cùng các thê tử, trai gái quyến
thuộc tự tay sớt thức ăn, lòng kính cẩn dâng
lên, đủ các món ngon vật lạ, đầy đủ mùi vị từ
nơi căn lành Bồ-tát sinh ra, đem cúng dường Như Lai,
các vị Bồ-tát, tăng Thanh văn, tất cả đại chúng
đều đầy đủ. Khi đã đầy đủ rồi, vua Khẩn-na-la
thấy chư vị đều đã rửa bát, rửa tay xong, liền
cùng với quyến thuộc của mình đến trước Như Lai,
theo thứ lớp mà ngồi và muốn được nghe pháp.

Bấy giờ, Thế Tôn vì vua Khẩn-na-la và đại chúng diễn
thuyết diệu pháp, dạy bày lợi lạc.

Thế Tôn liền vì họ diễn thuyết diệu pháp như vầy:

–Này vua Khẩn-na-la! Bồ-tát có ba mươi hai pháp Bố thí
ba-la-mật thanh tịnh. Những gì là ba mươi hai pháp?

Này vua Khẩn-na-la! Đó là:

1.Bồ-tát không quên tâm Bồ-đề mà trước làm
người dẫn đường thực hành bố thí.

2.Chẳng khen thừa thấp, nhỏ mà hành bố thí.

3.Các việc làm đều không có tâm chê bai mà thực hành bố thí.

4.Có kẻ đến cầu xin, không có lòng xâm hại.

5.Có người mời thỉnh, khởi tưởng phước điền mà hành bố thí.

6.Các chỗ thỉnh mời, khởi tưởng phước điền mà hành bố thí.

7.Các chỗ thỉnh mời thì khởi lên tư tưởng sư
trưởng, khởi lên tư tưởng Thiện tri thức mà hành bố thí.

8.Xả bỏ các kết sử xan tham mà hành bố thí.

9.Không tham tiếc, vui mừng hớn hở mà hành bố thí.

10.Duỗi tay ngay thẳng, thích buông bỏ, không chờ đợi
gì mà hành bố thí.

11.Sinh thêm “thượng tâm”, chẳng sinh “hạ tâm” mà hành bố thí.

12.Chẳng sinh chỗ ác mà hành bố thí.

13.Chẳng mong quả báo, không mong cầu mà hành bố thí.

14.Ham muốn Phật pháp mà hành bố thí.

15.Tâm không bị phiền não thiêu đốt mà hành bố thí.

16.Lấy nhiếp hóa làm đầu mà hành bố thí.

17.Ta phải giáo hóa, dẫn đường cho chúng sinh mà hành bố thí.

18.Ta phải hộ trì pháp mà hành bố thí.

19.Ta phải thuận theo lời dạy của Như Lai mà hành bố thí.

20.Ta nên hàng phục bè đảng ma mà hành bố thí.

21.Ta nên vì chánh giác Bồ-đề mà hành bố thí.

22.Ta nên làm nghiệp trượng phu mà hành bố thí.

23.Ta nên lìa khỏi ngã quỷ, đường ác mà hành bố thí.

24.Ta nên tập trung tu các nhân, tâm xả mà hành bố thí.

25.Ta phải có được nhiều của cải, cõi nước để
nhiếp hóa người khác mà hành bố thí.

26.Ta nên tu pháp hòa kính mà hành bố thí.

27.Ta phải chẳng được lìa khỏi Thiện tri thức mà hành bố thí.

28.Ta nên đối với tất cả chúng sinh không có cái
nhìn sân hận mà hành bố thí.

29.Ta nên đem căn lành bố thí hồi hướng về đạo vô
thượng mà hành bố thí.

30.Ta nên học tâm xả của các Bồ-tát khác mà hành bố thí.

31.Ta nên trang nghiêm tướng tốt mà hành bố thí.

32.Ta nên làm thanh tịnh cõi Phật mà hành bố thí.

Này vua Khẩn-na-la! Đó là ba mươi hai pháp Bố thí
ba-la-mật thanh tịnh của Bồ-tát.

Này vua Khẩn-na-la! Bồ-tát lại có ba mươi hai pháp Trì
giới ba-la-mật thanh tịnh:

1.Khéo tự tịnh thân. Đó gọi là giới, tham sân si thanh tịnh vậy.

2.Khéo tự tịnh khẩu. Đó gọi là giới, chẳng tự
lừa dối Phật và chư Thiên, là không có tướng hư vọng.

3.Khéo tự tịnh tâm. Đó gọi là giới, lìa bỏ vô
minh tham, sân, tà kiến vậy.

4.Tịnh mười nghiệp lành. Đó gọi là giới sinh nhân thiên.

5.Chẳng quên tâm Bồ-đề. Đó gọi là giới chẳng tham thừa khác.

6.Ý chí thanh tịnh. Đó gọi là giới xả bỏ huyễn, hư giả.

7.Khen ngợi Hiền thánh. Đó gọi là giới siêng năng
nhiếp thủ phi thánh.

8.Lấy Từ làm đầu. Đó gọi là giới đối với các
chúng sinh khởi tâm bình đẳng.

9.Tâm tu đại Bi. Đó gọi là giới hướng về con
đường giáo hóa chúng sinh.

10.Ưa thích mọi học thuyết. Đó gọi là giới rốt ráo
không khiếm khuyết.

11.Có được hổ thẹn. Đó gọi là giới sợ hãi đường ác vậy.

12.Không xuyên thủng sót lọt. Đó gọi là giới chẳng bỏ nửa chừng.

13.Không có tỳ vết. Đó gọi là giới pháp thiện rốt ráo.

14.Tự mình tự tại. Đó gọi là giới đến cõi Phật khác.

15.Tôn trọng người tài năng. Đó là giới bậc trí khen ngợi.

16.Hay vượt ra khỏi. Đó gọi là giới lìa khỏi ác đạo.

17.Khéo an trụ. Đó gọi là giới tất cả an lạc đầy đủ hết.

18.Các Đức Phật khen ngợi. Đó gọi là giới, chính
là giới của Phật.

19.Chẳng tự chậm trễ, khinh thường. Đó gọi là giới kiên định.

20.Chân thật cứu vớt người thế gian, chẳng tự cao,
hủy hoại người khác. Đó gọi là giới khéo bỏ hết.

21.Tu hạnh xả bỏ. Đó gọi là giới lìa khỏi các phiền não.

22.Tự mình tu hành. Đó gọi là giới tất cả pháp trợ Bồ-đề.

23.Tạo nên niềm hoan hỷ. Đó gọi là giới lìa khỏi tham ái.

24.Khéo giáo hóa kẻ khác. Đó gọi là giới theo đúng như lời nói.

25.Điều phục xuất gia. Đó gọi là giới lìa bỏ tất
cả mọi ràng buộc của gia đình.

26.Bền vững ham muốn tu hành. Đó gọi là giới ưa muốn pháp.

27.Quyết định thiểu dục và tri túc. Đó gọi là giới
nương theo Thánh chủng.

28.Thích tu Đầu-đà. Đó gọi là giới muốn xả bỏ
tất cả các pháp ác.

29.Không nhiễm trước, tương ưng. Đó gọi là giới
quán không có chúng sinh.

30.Thuận theo chẳng sai trái. Đó gọi là giới thuận pháp duyên.

31.Lìa khỏi tất cả kiến chấp. Đó gọi là giới lìa
khỏi chấp thường, chấp đoạn.

32.(<註 n="12"/>)

Này vua Khẩn-na-la! Đó là ba mươi hai pháp trì giới
ba-la-mật thanh tịnh.

Này vua Khẩn-na-la! Bồ-tát lại có ba mươi hai pháp Nhẫn
ba-la-mật thanh tịnh. Những gì là ba mươi hai pháp?

1.Chẳng tham trước thân. Đó gọi là biết nhẫn.

2.Chẳng trụ tuổi thọ. Đó là biết nhẫn.

3.Không có tâm xâm hại. Đó là biết nhẫn.

4.Chịu đựng được lời ác. Đó là biết nhẫn.

5.Rủ lòng Từ bi đến kẻ hạ liệt. Đó là biết nhẫn.

6.Chẳng khinh kẻ chưa học. Đó là biết nhẫn.

7.Có thế lực lớn có thể làm kẻ khác khổ sở mà
không làm. Đó là biết nhẫn.

8.Tách rời chi thể mà chẳng khởi lòng sân hận. Đó là biết nhẫn.

9.Không có thô nhám. Đó là biết nhẫn.

10.Chẳng sinh sân hận. Đó là biết nhẫn.

11.Không chỉ cho bằng lời nói suông. Đó là biết nhẫn.

12.Có ý chí. Đó là biết nhẫn.

13.Tâm kia không nhơ bẩn. Đó là biết nhẫn.

14.Không có tâm nhiễu loạn. Đó là biết nhẫn.

15.Hộ trì tâm kẻ khác. Đó là biết nhẫn.

16.Dùng của cải làm lợi ích. Đó là biết nhẫn.

17.Hiểu biết đại Bi. Đó là biết nhẫn.

18.Diệt trừ kiêu mạn. Đó là biết nhẫn.

19.Khiêm hạ đối với tất cả chúng sinh, đó là biết nhẫn.

20.Chẳng tăng thêm sự nóng nảy. Đó là biết nhẫn.

21.Ưa thích tịch tónh. Đó là biết nhẫn.

22.Nhàn tịnh vô vi. Đó là biết nhẫn.

23.Tự biết lỗi mình. Đó là biết nhẫn.

24.Người khác có khuyết điểm, chẳng nhìn thấy lỗi
của họ. Đó là biết nhẫn.

25.Được của cải hợp pháp. Đó là biết nhẫn.

26.Có của cải là lòng tin. Đó là biết nhẫn.

27.Tâm không phiền não. Đó là biết nhẫn.

28.Ý niệm an lạc. Đó là biết nhẫn.

29.Ý trước hỏi han không làm mặt giận. Đó là biết nhẫn.

30.Thuận theo pháp thậm thâm. Đó là biết nhẫn.

31.Thuận ba cửa giải thoát. Đó là biết nhẫn.

32.Hiểu được vô sinh, vô khởi. Đó là biết nhẫn
đối với vô sinh pháp nhẫn.

Này vua Khẩn-na-la! Đó là ba mươi hai pháp Nhẫn ba-la-mật
thanh tịnh của Bồ-tát.

Này vua Khẩn-na-la! Lại có ba mươi hai pháp Tinh tấn
ba-la-mật thanh tịnh. Những gì là ba mươi hai pháp?

Này vua Khẩn-na-la! Đó là:

1.Bồ-tát chẳng đoạn đứt Phật chủng, là thực hành
Tinh tấn ba-la-mật.

2.Chẳng đoạn dứt tăng chủng, là thực hành Tinh tấn ba-la-mật.

3.Chịu vô lượng sinh tử, là thực hành Tinh tấn ba-la-mật.

4.Tập hợp vô lượng căn lành là thực hành Tinh tấn ba-la-mật.

5.Cúng dường cung cấp vô lượng các Đức Phật là
thực hành Tinh tấn ba-la-mật.

6.Vì muốn bao gồm vô lượng sự hiểu biết nên thực
hành Tinh tấn ba-la-mật.

7.Vì muốn giáo hóa dẫn đường cho vô lượng chúng
sinh nên thực hành Tinh tấn ba-la-mật.

8.Muốn dùng lời nói vi diệu làm vui tất cả chúng
sinh nên thực hành Tinh tấn ba-la-mật.

9.Vì muốn cho tất cả chúng sinh đi ngược lại dòng
sinh tử nên thực hành Tinh tấn ba-la-mật.

10.Vì các chúng sinh thiết lập thích nghi nên thực hành
Tinh tấn ba-la-mật.

11.Xả bỏ tất cả tài sản của mình là thực hành Tinh tấn ba-la-mật.

12.Hộ trì tất cả giới không có hủy khuyết là thực
hành Tấn ba-la-mật.

13.Tất cả nhu hòa, nhẫn lực không sân hận là thực
hành Tấn ba-la-mật.

14.Ra khỏi tất cả việc đã làm nên thực hành Tấn ba-la-mật.

15.Muốn khởi lên tất cả Thiền định giải thoát… các
Tam-muội nên thực hành Tấn ba-la-mật.

16.Tràn đầy trí vô ngại nên thực hành Tấn ba-la-mật.

17.Muốn dùng sự trang nghiêm của tất cả cõi Phật để
trang nghiêm cõi Phật của mình nên thực hành Tấn ba-la-mật.

18.Sức mạnh bền vững vượt đến bờ bên kia nên
thực hành Tấn ba-la-mật.

19.Hàng phục tất cả các ma truờng nên thực hành Tấn ba-la-mật.

20.Hàng phục tất cả các luận thuyết ngoại đạo nên
thực hành Tấn ba-la-mật.

21.Đầy đủ pháp thập lực Vô úy của Phật nên thực
hành Tấn ba-la-mật.

22.Hay làm xong mọi việc không ngưng nghỉ nên thực hành Tấn ba-la-mật.

23.Tâm không khiếp nhược nên thực hành Tấn ba-la-mật.

24.Tâm Bồ-tát dũng kiện nên thực hành Tấn ba-la-mật.

25.Không cùng ở với tất cả phiền não nên thực
hành Tấn ba-la-mật.

26.Diệt trừ tất cả các phiền não kết sử nên thực
hành Tấn ba-la-mật.

27.Diệt tất cả kết sử nên thực hành Tấn ba-la-mật.

28.Vượt qua các dòng nên thực hành Tấn ba-la-mật.

29.Giải thoát kẻ chưa giải thoát, làm yên ổn kẻ chưa
yên ổn, độ những kẻ chưa được độ nên thực
hành Tấn ba-la-mật.

30.Tập hợp trăm tướng phước đức trang nghiêm nên
thực hành Tấn ba-la-mật.

31.Hộ trì tất cả chánh pháp của Phật nên thực hành Tấn ba-la-mật.

32.Thần thông đến khắp tất cả cõi Phật để cúng
dường, lễ bái, đi nhiễu vòng bên phải, cung kính
Chư Phật nên thực hành Tấn ba-la-mật.

Các tinh tấn này từ tịch tónh sinh ra. Thân tâm an trụ
tịch tónh, không ra không vào, không trên không dưới
vì đã thâu nhiếp trong với vô sinh vô khởi.

Này vua Khẩn-na-la! Đó là ba mươi hai pháp Tinh tấn
ba-la-mật thanh tịnh của Bồ-tát.

Này vua Khẩn-na-la! Bồ-tát lại có ba mươi hai pháp Thiền
ba-la-mật thanh tịnh. Những gì là ba mươi hai pháp?

Đó là:

1.Niệm thanh tịnh.

2.Tuệ thanh tịnh.

3.Tinh tấn thanh tịnh.

4.Tàm quý thanh tịnh.

5.Chắc thật thanh tịnh.

6.Thể tánh tâm thanh tịnh.

7.Chẳng quên tâm Bồ-đề thanh tịnh.

8.Cội gốc công đức thanh tịnh.

9.Không có đối tượng nương tựa thanh tịnh.

10.Ngã, ngã sở thanh tịnh.

11.Khởi thần thông thanh tịnh.

12.Thân tịch tónh thanh tịnh.

13.Tu sửa tâm thanh tịnh.

14.Bên trong tịch tónh thanh tịnh.

15.Bên ngoài oai nghi thanh tịnh.

16.Đoạn trừ các kiến chấp thanh tịnh.

17.Quán vô ngã, vô chúng sinh, vô nhân, vô thọ giả,
vô trượng phu thanh tịnh.

18.Chẳng trụ ba cõi thanh tịnh.

19.Pháp trụ Bồ-đề hiện tiền thanh tịnh.

20.Tâm Bi quán chúng sinh thanh tịnh.

21.Trừ trí chướng thanh tịnh.

22.Trí tuệ siêu xuất thanh tịnh.

23.Chẳng trái nhân quả thanh tịnh.

24.Quyết định pháp nhẫn thanh tịnh.

25.Pháp tu hành vô thường, khổ, không thanh tịnh.

26.Chuyển phương tiện thanh tịnh.

27.Phương tiện giáo hóa thanh tịnh.

28.Gần đạo tràng thanh tịnh.

29.Chẳng mong cầu thừa Thanh văn, Duyên giác thanh tịnh.

30.Đầy đủ vô lậu thanh tịnh.

31.Tâm chẳng tán loạn được định của Phật thanh tịnh.

32.Quán tâm chúng sinh hợp với lời nói thanh tịnh.

Này vua Khẩn-na-la! Đó là ba mươi hai pháp Thiền ba-la-mật thanh tịnh.

Này vua Khẩn-na-la! Lại có ba mươi hai pháp Bát-nhã
ba-la-mật thanh tịnh. Những gì là ba mươi hai pháp?

1.Tìm cầu tập hợp sự hiểu biết nhiều không chán
không đủ, khéo tư duy phân biệt các pháp. Dùng trí
tuệ của mình hiểu rõ các pháp, phân biệt rành rẽ
“âm”, phân biệt rõ về giới hướng về pháp giới.

2.Đối với các “nhập” giỏi phân biệt.

3.Đối với pháp “duyên” giỏi biết trụ “nhân.”

4.Đối với các “đế” hiểu biết rõ về “diệt”.

5.Biết đến “chánh vị” mà chẳng vào “chánh vị”.

6.Quan sát vô khởi khởi lên tự tâm.

7.Biết các pháp vô sinh, “bản tế” thanh tịnh.

8.Biết tất cả chúng sinh vô ngã, lìa khỏi, lìa khỏi
kiến chấp điên đảo.

9.Biết tất cả pháp là đồng một pháp “bản tế”, lìa khỏi dục.

10.Biết các thế giới là một thế giới, đồng với hư không.

11.Biết tất cả chư Phật đồng với một vị Phật, nhập
vào pháp giới không thể nghó bàn.

12.Khéo biết phân biệt tất cả chương cú, giỏi về văn tự.

13.Biết vô ngại biện, thuyết pháp rộng rãi làm vui
lòng tất cả chúng sinh.

14.Biết Đà-la-ni không quên mất.

15.Biết các nghiệp ma, giáo hóa các ma hướng về Bồ-đề.

16.Quán biết các pháp như huyễn, trụ ở phân biệt có sai khác.

17.Lý giải biết các pháp như ánh chớp, như trăng đáy
nước, như mộng, như ảnh, như tiếng vang, các pháp
rốt ráo không thành tựu.

18.Hiểu biết tâm tính của tất cả chúng sinh vốn tự thanh tịnh.

19.Khéo phân biệt, quan sát sinh tử, Niết-bàn, khéo học phương tiện.

20.Thông đạt về Không, Vô tướng, Vô nguyện, thị
hiện cửa giải thoát.

21.Biết tất cả pháp tính vốn tịch tónh, vốn không ràng buộc, ngăn ngại.

22.Biết tất cả pháp lìa khỏi chướng ngại được
sáng tỏ phá tan vô minh, tối tăm.

23.Khéo biết trí phát xuất ra tuệ sáng suốt, vì muốn
giải thoát cho tất cả chúng sinh nên thuyết pháp.

24.Biết tất cả pháp không đến đi.

25.Biết nghiệp đã tạo chẳng trái nhau.

26.Biết thị hiện chúng sinh, thị hiện sinh tử.

27.Được thành tựu bốn biện tài, là pháp giải,
nghóa, từ, và nhạo thuyết biện luận.

28.Pháp đã nói không lầm lẫn về pháp “không”.

29.Tự mình tịch tónh, điều thuận lý giải chân thật,
biết tất cả Niết-bàn.

30.Trí hướng về trí tuệ của chư Phật.

31.Hộ trì thành trì của pháp, giữ gìn tất cả pháp.

32.Việc đã làm rốt ráo được địa “thọ ký”, trụ
ở địa Bồ-tát không thoái chuyển.

Này vua Khẩn-na-la! Đó là ba mươi hai pháp Bát-nhã
ba-la-mật thanh tịnh.

Này vua Khẩn-na-la! Lại có ba mươi hai pháp Phương tiện
ba-la-mật thanh tịnh. Những gì là ba mươi hai pháp?

Quán sát bản thân không có các ác, vô lượng phước
mà chẳng dừng nghỉ nếu có ít phước cũng chẳng
dừng lại, vì hóa độ chúng sinh mà thực hành bố
thí chẳng mong cầu ruộng chẳng mong quả báo. Giáo hóa
kẻ hạ liệt thì hiện làm người hạ liêït dạy các
chúng sinh hộ trì khẩu nghiệp. Hiện làm người nữ
giáo hóa các thiếu niên. Hiện thân đồng tử giáo
hóa các đồng nữ. Thị hiện tất cả các hình sắc
giống chúng sinh; tự mình không kiêu mạn thị hiện
làm kẻ kiêu mạn, phóng túng, vì hóa độ các chúng
sinh kiêu mạn, phóng túng nên thị hiện cuồng loạn
để tùy theo điều hiểu biết của chúng mà thuyết
pháp. Hàng trăm năm giữ giới, chỉ vì hóa độ một
người mà buông bỏ giới ấy để nhận lấy tất cả
các điều vui thích.

Rồi hòa đồng với họ khiến cho họ vào với pháp. Tự
an trụ tu hạnh Đầu-đà, vì chúng sinh chẳng sợ hãi
nên thị hiện tu hạnh xuất gia mà chẳng chê Phật
pháp. Hiện làm dâm nữ; nếu ở tại cung vua thì
hiện thân con gái đẹp đẽ vì hóa độ chúng sinh mê
đắm dâm dục. Ở trong đại chúng, chỗ nhiều người
tập hợp thì hiện các nghề khéo, hoặc hiện người
sử dụng dụng cụ âm nhạc như sáo, địch, đàn cầm,
đàn sắt… giỏi hạng nhất, ở trong chỗ đông người
này ca múa đùa giỡn đều phát ra pháp âm, hiện
các nghề khéo theo niềm vui thích của các chúng sinh
là vì giáo hóa nên thị hiện ra. Hiện sức thần
thông bố thí của cải cho chúng sinh, sau mới nói
pháp. Nếu có chúng sinh mất của cải thì vì họ hiện
ra kho báu, sau mới nói pháp; có các chúng sinh lo
tên đạn bức bách thì tùy theo sự cần thiết của
họ mà thị hiện, sau mới nói pháp. Hoặc có trưởng
giả, cư só và các tiểu vương, phụ nữ ở nội cung
lo không con cái, vì sự ham muốn đó mà hóa làm
người chỉ dẫn khiến họ hoan hỷ, thị hiện làm con
của họ. Ở trong chỗ đông người làm chủ đám
đông ấy, Bồ-tát đem mọi người đến nơi đồng
trống, lương thực thiếu thốn, không biết đầu tìm
kiếm rồi dùng sức thần thông hóa ra đồ ăn thức
uống cho mọi người no đủ rồi kịp thời thuyết
pháp, khiến cho họ được tâm không thoái chuyển nơi
đạo Vô thượng. Nếu có chúng sinh từ khi sinh ra
liền bị mù, cả bọn nắm đuôi nhau, hoặc một, hoặc
hai, hoặc ba, hoặc bốn cho đến một chục, một trăm…
hoặc một ngàn, hai ngàn cho đến mười ngàn, đối
với những người kia thì trước hiện làm người
mù nghèo cùng cực, ra ngoài xin của bố thí về chu
cấp cho các người mù, rồi Bồ-tát khiến cho mắt
của họ được nhìn thấy các màu sắc xong, kịp thời
thuyết pháp làm cho họ không thoái chuyển nơi
đạo Bồ-đề. Nếu lại có hàng ngàn chúng sinh gây
các tội lỗi bị vua bắt giam, Bồ-tát vì giải thoát
cho các chúng sinh bị giam cầm trong lao ngục này, hiện
làm tội nhân cùng vào trong đó, dùng thần lực mở
hết gông cùm, ban cho quần áo, ăn uống no đủ, rồi
vì họ thuyết pháp chẳng thoái chuyển nơi đạo Vô
thượng. Nếu có chúng sinh phạm tội phải chết, vì
giáo hóa họ nên Bồ-tát hóa làm người để thay
tội nhân kia, khiến họ được toàn mạng, không lo
lắng, Bồ-tát an ủi, khuyến dụ khiến họ vui mừng
rồi vì họ thuyết pháp, cuối cùng định tónh, trụ ở
đạo Vô thượng. Nếu có chúng sinh tranh giành tài
lợi, nô tỳ, gia súc, nhà cửa, ruộng đất, đánh
đập, đấu tranh, kiện tụng nhau Bồ-tát dùng sức
phương tiện hiện ra rất nhiều của báu trả lại
khiến hai bên hòa hợp rồi nói pháp, khiến an trụ
hạnh Bồ-đề. Vì phương tiện, Bồ-tát hiện làm thân
điếc mù, câm ngọng, hiện thân tàn tật xấu xí, xả
bỏ hình dáng đẹp đẽ
của mình, thị hiện giống hình dáng để hóa độ chúng.

Hoặc lại hiện làm đạo sư ngoại đạo, ở xa mà đến
khen ngợi Tam bảo, vì mong muốn Phật chủng; vì phương
tiện mà Bồ-tát xả các thiền định, sinh ở cõi
Dục hóa làm chúng sinh, hoặc vì những người “vô
học” mong được an lạc, nên thị hiện Niết-bàn, để
khiến cho tinh tấn tu các pháp hạnh, Bồ-tát dùng
phương tiện thị hiện tu hành, được Chánh vị, hiện
vào Niết-bàn, tuy chỉ mới tu hành hạnh thù thắng.
Bồ-tát dùng phương tiện vì người chưa đạt được
chánh vị muốn vào Niết-bàn, đối với người này
trước hiện ra hình dáng Như Lai, khiến cho người ấy trụ Bồ-đề.

Này vua Khẩn-na-la! Đó là ba mươi hai pháp Phương tiện
ba-la-mật hoàn hảo của Bồ-tát.

Khi Phật nói những Ba-la-mật này, trong các quyến thuộc
của vua Đại thọ Khẩn-na-la có chín mươi vạn sáu
ngàn chúng sinh phát khởi tâm đạo Vô thượng
chánh chân, trong chúng của Như Lai có tám ngàn
Bồ-tát chứng đắc Vô sinh pháp nhẫn, vua Đại thọ
Khẩn-na-la đạt được Tam-muội Trí đăng.

Khi vua Đại thọ Khẩn-na-la được nghe Phật nói pháp,
được dạy bày lợi lạc, rất đỗi vui mừng đạt
được điều chưa từng có. Nhà vua đem y vô giá
dâng lên Thế Tôn. Các Bồ-tát Thanh văn từng người
đều được dâng y. Nhà vua đem vườn rừng nơi ở
và tất cả vật dụng trong đó dâng lên cúng dường Phật.

Bấy giờ, tám ngàn người con của vua Đại thọ Khẩn-na-la
đem các hoa báu trang nghiêm và tám ngàn lọng báu vi
diệu để dâng cúng Như Lai. Trong khi họ đang dâng
lọng báu, do thần lực của Phật các lọng báu ở
trong hư không hợp lại thành một lọng báu che hàng
trăm do-tuần. Tám ngàn người con của vua Khẩn-na-la
thấy thần lực của Phật thì rất vui mừng, đạt
được điều chưa từng có, đều chuyên tâm, chí ý
phát tâm Vô thượng Bồ-đề, đều trụ quả vị
không thoái chuyển. Phát tâm xong, tất cả đều bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Nguyện ban cho chúng con pháp trợ Bồ-đề!
Chúng con được nghe rồi, sẽ theo đó mà tu hành.

KINH ĐẠI THỌ KHẨN-NA-LA VƯƠNG
SỞ VẤN
<卷 id="102446663">Quyển 3</卷>

Bấy giờ, Thế Tôn biết tâm ưa thích của các con vua Đại
thọ Khẩn-na-la rồi, liền bay lên hư không cao bằng
bảy cây đa-la, phóng hào quang rất sáng. Ánh hào
quang này soi khắp tam thiên đại thiên thế giới này.
Nhạc cụ của chư Thiên cõi Dục, nhạc cụ của
Càn-thát-bà của Khẩn-na-la chẳng tấu mà tự kêu
lên, phát ra những âm thanh vi diệu. Trong núi chúa
Hương sơn, các cây cối cũng đều phát ra âm thanh vi
diệu. Lúc ấy ở trên thân Thế Tôn, nơi các lỗ
chân lông đều phóng ra vô lượng vạn ức hào
quang sáng. Mỗi một ánh sáng đều có hoa sen. Trong
mỗi hoa sen có một Bồ-tát. Mỗi Bồ-tát tự trang
nghiêm bằng ba mươi hai tướng ngồi trên đài hoa.

Bấy giờ, Thế Tôn dùng thần lực khiến các nhạc cụ
diễn ra kệ trí tuệ, hỏi các điều nghi hoặc để cho
các Bồ-tát ở trong đài hoa dùng từng kệ một đáp
lại các câu hỏi ấy:

Làm sao để phát khởi

Tâm Vô thượng Bồ-đề

Tâm này chẳng thể quên

Mới đến Bồ-đề giác?

Chí chuyên tâm thành đạt

Vì các chúng sinh nên

Khởi đại Bi trang nghiêm

Tâm Bồ-đề luôn nhớ!

Ý
chí kia thế nào?

Hạnh kia sẽ ra sao?

Tâm đại Bi đã nói

Sao gọi đó sinh khởi?

Ý
chí không luống dối

Đã
tu hành không dối

Trụ Niết-bàn chúng sinh

Đại
Bi kia như vậy!

Sao gọi hành bố thí?

Thí rồi tâm rỗng lặng

Cũng chẳng mong báo đền

Hồi hướng đạo Bồ-đề.

Bố thí, bỏ tất cả

Đã
thí không tiếc gì

Hướng về đạo Bồ-đề

Chẳng mong cầu quả báo!

Sao gọi trụ trì giới?

Chẳng sinh khinh mạng giới

Cứu người, hủy giới cấm

Đại
thừa không gì hơn

Giới là tâm Bồ-đề

Rỗng không, chẳng kiêu mạn

Mà khởi lòng đại Bi

Cứu người, hủy cấm giới!

Sao gọi nhẫn chúng sinh?

Trách móc và mắng nhiếc

Tâm chẳng nên sân hận

Mà tăng thêm hoan hỷ.

Vì chúng sinh, thuốc thang

Trị liệu các bệnh hoạn

Khi nghe lời ác xong

Mà chẳng khởi sân hận.

Sao gọi hành tinh tấn

Sao gọi tu tập hạnh

Sao tâm không mỏi mệt

Khi tu hạnh Bồ-đề?

Tinh tấn hộ chúng sinh

Hộ pháp siêng tinh tấn

Thiện căn đều đầy đủ

Tâm kia không mệt mỏi

Làm sao tu chánh niệm?

Dũng kiện hành tinh tấn

Tu thiền định thế nào?

Tâm không có tán loạn

Không chạy theo tưởng niệm

Tuệ không có hư dối

Dùng phương tiện hành thiền

Tâm kia không rối loạn.

Sao gọi được trí tuệ?

Thấy ngay thẳng là sao?

Quyết định là thế nào?

Sao gọi phân biệt pháp?

Tu học trí tuệ tăng

Học tập tâm ngay thẳng

Quyết định hành pháp thí

Theo nghóa mà tu trì.

Sao gọi kia cầu học?

Hiểu rộng phải làm sao?
Nghe,
nói phải thế nào?

Điều
gì đại nhân bỏ?

Cung kính cầu thầy học

Tập gần người hiểu rộng

Nói chẳng vì tài lợi

Đại
nhân bỏ như thế!

Sao gọi là hành Từ?

Hành đại Bi thế nào?
Hỷ,
Xả là thành tựu

Sao gọi trụ phạm đạo?

Bình đẳng ban lòng Từ

Đại
Bi không mệt mỏi

Tùy hỷ gọi là hỷ

Phạm đạo đến được ngay!

Thấy Phật thế nào đây?

Thấy rồi lòng tin tưởng

Nghe pháp rồi thì sao?

Trừ sạch nghi thế nào?

Tu hành nghó đến Phật

Được
gặp Đấng Đạo Sư

Lòng tin được đầy đủ

Nghe pháp rồi hết nghi!

Sao gọi phước trang nghiêm?

Sao gọi trí trang nghiêm?

Như định cùng với tuệ

Chúng trang nghiêm thế nào?

Trang nghiêm phước không chán

Học vấn trang nghiêm trí!

Tâm định gọi là định

Biết pháp gọi là trí!

Kia hành xứ chỗ nào?
Ở,
dừng tướng ra sao?

Những gì kia hành xứ?

Vì sao để tu hành?

Hành xứ chỗ pháp không

Xả chính là bờ kia

Nếu hành, trụ Tứ thiền

Tu hành thoát chúng sinh.

Sao gọi là ma nghiệp?

Phật chánh nghiệp ra sao?

Tạo tác những nghiệp nào

Thì được Bồ-đề hộ?

Hạ thừa là nghiệp ma

Đại
thừa là thắng đạo

Tất cả ác lìa bỏ

Thì được Bồ-đề hộ!

Gần bạn lành ra sao

Cùng bạn ác thế nào

Sao gọi xóa bình đẳng

Xa lìa nơi tà kiến?

Tán thán đạo Bồ-đề

Thân cận với người đó

Thì tịnh tâm Bồ-đề

Lìa bỏ ác tri thức.

Các hành nghiệp đã hết

Theo chánh kiến tu hành

Lìa bỏ tà tương ưng

Thì chánh kiến chẳng mất!

Làm sao hộ chánh pháp

Và giáo hóa chúng sinh?

Phương tiện gì tu hành

Để
thành đạo Bồ-đề?

Tinh tấn hộ chánh pháp

Phương tiện hóa chúng sinh

Lìa bỏ dòng nhị biên

Thì đắc đạo Bồ-đề!

Tác nghiệp trí thế nào

Thế nào nghiệp vừa ý

Vì sao mau thọ giáo

Thường cung kính thuận theo?

Không tranh là nghiệp trí

Không khởi lên tranh cãi

Miệng nói khéo dịu dàng

Cung kính nhiễu bên phải!

Đạo
thì tướng ra sao

Thế nào là phi đạo

Làm sao được an trú

Không suy nghó trụ đạo?

Lục độ là chánh đạo

Hạ thừa là phi đạo.

Học phương tiện trí xong

Khiến chúng sinh trụ đạo!

Làm sao được giàu có

Làm sao được lợi lớn

Kho báu ở chỗ nào

Sao cho chúng sinh đủ?

“Thất tài” là giàu có

Tịch tónh là lợi lớn

Đà-la
ni – kho báu

Biện thuyết khiến sung mãn.

Cha mẹ vốn là ai

Những gì là thân tộc

Tùy tùng tướng ra sao

Người nghiêm sức trí tuệ?

Mẹ “tuệ” vượt bờ kia

Trợ đạo là thân tộc
Thiện,
căn là tùy tùng

Người trang nghiêm bằng trí.

Hiểu pháp vô ngã xong

Lòng Từ lan khắp cõi!

Vô ngã và lòng Từ

Nghóa này là thế nào?

Lẽ không nếu biết rõ

Thì tự rõ vô ngã

Chính tâm từ tối thượng

Đời
nay biết là không.

Vị lai không trở lại

Các hành tánh như vậy

Nghiệp báo cũng thế thôi

Làm sao có sinh sôi?

Đệ
nhất nghóa không thế

Cũng không có người đi

Và đạo đế của đời

Nói nghiệp và nghiệp báo.

Nếu Không cùng Vô tướng

Và Vô nguyện giải thoát.

Một tướng đồng Vô tướng.

Làm sao mà đạo sinh?

Không tức là Vô tướng

Vô tướng nên đắc tướng

Một tướng, một nghóa đồng

Nên nói cửa giải thoát.

Sao gọi là quán Không?

Sao gọi quán chúng sinh?

Không cùng với chúng sinh

Làm sao mà được sinh?

Trí tuệ quán Không đó

Phương tiện quán chúng sinh

Dùng đại Bi giáo hóa

Đưa về đến Niết-bàn.

Không sinh, không có khởi

Tất cả pháp như vậy

Các hạnh sinh ra sao?

Nghóa này phải nên hiểu

Vô diệt và vô sinh

Trí này đã thông đạt

Từ thệ nguyện phát sinh

Phương tiện này tạo thành!

Làm sao được thọ ký?

Bất thoái chuyển thế nào?

Duyên của Nhẫn ra sao?

Làm sao được quyết định?

Thọ ký – trụ bình đẳng

Pháp giới – bất thoái chuyển

Vô sinh là nhân duyên

Biết pháp được quyết định.

Đạo
tràng ở chỗ nào?

Bồ-đề tướng ra sao?

Ai gọi là Như Lai?

Phật được sáng thế nào?

Hư không là đạo tràng

Bồ-đề tướng hư không

Thân tâm chẳng nương cậy

Như như gọi Như Lai!

Bấy giờ, các con của vua Đại thọ Khẩn-na-la nghe Phật
nói pháp như vậy rồi, liền đạt được pháp Nhẫn
nhu thuận, mỗi người đều dùng chuỗi ngọc mình đang
mang dâng lên Như Lai mà bạch:

–Bạch Thế Tôn! Nhờ được gặp Phật ra đời, hôm nay
chúng con mới nghe được pháp thậm thâm này. Thật
là ít có, chỉ có Thế Tôn mới khiến cho trong tiếng
âm nhạc nói lên lời kệ hỏi điều nghi để cho
tượng Bồ-tát đáp lại lời hỏi đó, có thể
đoạn dứt các nghi hoặc của tất cả đại chúng,
chúng con nghe rồi đạt được ánh sáng pháp rộng lớn.

Bạch Thế Tôn! Nắm giữ điều này là ai?

Phật đáp: –Này các Hiền só! Các ông nên biết, tất cả đều do
thần lực của Như Lai! Oai lực Phật như vậy thật
không thể nghó bàn.

Lúc ấy, con của vua Đại thọ Khẩn-na-la bạch:

–Bạch Thế Tôn! Nguyện cho tất cả các chúng sinh đều được
thần lực như vậy.

Bấy giờ phu nhân, thể nữ của vua Đại thọ Khẩn-na-la,
gồm tám vạn bốn ngàn người, mỗi người đều cầm
trên tay xâu trân châu, đến chỗ Thế Tôn đảnh lễ
dưới chân Phật, rồi đều tung chuỗi ngọc lên cúng
dường Đức Phật. Trong khi đang tung lên, nhờ thần
lực của Phật những chuỗi ngọc ấy ở trong hư
không hóa thành tám muôn bốn ngàn cái đài lớn
bằng trân châu. Bốn trụ ở bốn phương được trang
trí đẹp đẽ. Trong các đài báu đều có giường,
tòa ngồi, các chuỗi ngọc báu, hàng trăm ngàn y
trời. Trên các tòa ngồi này đều có các Như Lai
ngồi kiết già tự trang nghiêm bằng ba mươi hai tướng
tốt, tám mươi vẻ đẹp.

Lúc ấy tám muôn bốn ngàn phu nhân, thể nữ của vua Đại
thọ Khẩn-na-la thấy thần lực của Phật thì rất vui
mừng, thấy được điều chưa từng thấy, tất cả
đều phát tâm nơi đạo Vô thượng Bồ-đề, đạt
được không thoái chuyển, phát tâm rồi, vô cùng
vui mừng, cùng nhau dùng kệ ca ngâm, khen ngợi Như Lai:

Nên cúng dường Đấng Tối Vô Thượng

Lợi ích kia không thể nghó bàn,

Khéo học lợi ích pháp điều phục

Chúng con đảnh lễ Đấng Thắng Nhân!

Lìa tham sân si, và dua nịnh

Tập tiếng vô úy, lìa não phiền

Từ kho báu lớn khai thị pháp

Cúi đầu lạy Đấng Ly Dục Tôn!

Ngũ nhãn thanh tịnh không nhơ uế

Khéo hay hàng phục các oán thù

Như hoa sen, chẳng nhiễm ba cõi

Được
đến bờ kia, con lạy Ngài!

Ban cho thế gian mắt tuệ sáng

Làm mờ ánh sáng, mặt trời, trăng

Ra đời dòng giống Chuyển luân vương

Cầm giữ luân tướng con tán thán!

Tâm thường chẳng đắm nhiễm các sắc

Đạo
Sư nương tựa cứu giúp cho

Không ai sánh bằng, huống hơn sao

Diệu âm diễn thuyết con đảnh lễ!

Với lợi, không lợi đều không nhiễm

Tất cả thế pháp đều biết cả

Giải thoát cho kẻ rơi lưới ái

Đạo
sư Thế Tôn, con kính lễ!

Trụ thiền định thường điều phục tâm

Trụ mười Lực, đốt cháy kết sử

Giảng đạo pháp, chẳng ban thức ăn

Con lạy Đấng Vô Thượng phước điền!

Nói điều vi diệu, đủ tướng tốt

Đạo
trái xả bỏ và lìa xa

Tiếng nói êm dịu như tiếng sấm

Cúi lễ Đấng vượt ra ba cõi!

Đấng
Nhân Tôn đã lìa phiền não

Dùng thần thông dạo vô lượng cõi

Làm thuyền vững chắc cứu thế gian

Con cúi đầu kính lễ Như Lai!

Thế Tôn diễn nói tín và tấn

Độ
thoát thế gian các kết nghi

Thanh văn có được hạnh lục thông

Cúi đầu khen Đấng lìa sáu đường!

Con cúi lạy Đấng sắc núi vàng

Lạy Đấng các căn điều phục định

Con nay lễ Đấng mặt trăng rằm

Lễ Đấng đức độ vượt loài người!

Diệt hết “kết sử” của chúng sinh

Vượt thoát bốn dòng sông khó qua

Hôm nay chúng con quy y Ngài

Con lễ Đấng Điều Căn Thế Tôn!

Thuở trước Ngài vốn đại bố thí

Cho kẻ cầu xin lòng hoan hỷ

Vật quý ưa thích đem cho người

Con lễ Đấng Thiện Thệ kiện thí!

Thấy chúng sinh si, mạn, mê say

Khéo biết điều này, nhân đã tạo

Đạo
Thánh tối thắng không gì trên

Ngài khéo dẫn đường an nơi đó.

Bản tánh “ấm” giới thường rỗng lặng

Các “kết” không thật, chỉ hư ngụy

Thầy trừ cho đời những hối, nghi

Lời nói Thế Tôn, con khen ngợi!

Thường trụ thật pháp, các Tam-muội

Đối
pháp tự tại đến bờ kia

Trí tuệ điều ngự tối vô thượng

Con cúi lạy Đấng Đại Thương Chủ!

Lìa khỏi huyễn hoặc các dối lừa

Đại
lực hàng phục các quân ma

Sáng suốt, rành đường trên loài người

Giống như gió lớn, không ngại, vướng.

Đáy
nước cạn dòng đến bờ kia

Kho báu của Ngài không cùng tận

Như Lai nhiều như cát sông Hằng

Ngài vốn thuở trước thường cúng dường.

Được
ở trong đời không lay động

Lìa ái vượt nạn đến bờ kia

Thân cận chư Phật trụ chỗ thiện

Nên kính lễ Đấng vượt loài người!

Bỏ nỗi sợ sinh, già, bệnh, chết

Nhớ lại ngàn ức đời kiếp trước

Lưới ái rất lớn, rất đáng sợ

Mặt trời tuệ sáng, chiếu cỏ khô.

Đạo
sư Độc giác ngộ các pháp

Tay chân có vân tướng cát tường

Cỏ cát tường mềm mại hiến dâng

Cát tường Thế Tôn, con đảnh lễ!

Tự tại vượt khỏi Đà-la-ni

Thường dùng pháp thí, không tài thí

Đấng
Nhân tôn đánh trống pháp lớn

Con kính lễ Pháp Vương Thế Tôn!

Sinh ra từ dòng vua họ Thích

Các căn tónh lặng, tâm cũng tịch

Đạo
Sư ba cõi thường tịch diệt

Đấng
tâm tịch tónh, con ngợi khen!

Ma vương mang kiếm sắc bén đến

Cùng các chúng ma dưới gốc cây

Mà một sợi lông Ngài chẳng động

Cúi khen Đấng bất động như núi!

Đấng
Nhân Tôn đến bờ tinh tấn

Vì chúng sinh kham nhẫn khổ đau

Chẳng còn thọ sinh, hết tử sinh

Thế Tôn thuyết nhẫn, con ngợi khen!

Được
thế lực lớn, không nghiêng đổ

Khéo trụ vô úy, xứ, phi xứ

Đưa
các chúng sinh trụ Bồ-đề

Thế Tôn thiện trụ, con kính lễ!

Biết các cõi không gì bền chắc

Đi
xuất gia, lìa bỏ bà con

Biết ba cõi không ai trên được

Trí đến bờ kia, con ngợi khen!

Chúng sinh khổ não không ai cứu

Đem
pháp Tam bảo cho đầy đủ

Đưa
họ đến cõi không tai nạn

Con lạy Đấng Thế Tôn cứu đời!

Biết các căn, Ngài tu trí lực

Phá tan ác ma, quân ma ác

Âm
thanh đã nói, rất nhiệm mầu

Khéo tu các căn, con tán thán!

Nghe chánh pháp, dục là căn bản

Lại đem dục này muốn Bồ-đề

Bình đẳng che đều chẳng thân sơ…

Che chở cho đời, con khen ngợi!

Đấng
Thiện Thệ giác ngộ pháp rồi

Tự chuyển Pháp luân Vô thượng thánh

Biết các hành, tướng giống như mộng

Khiến cho chúng sinh hiểu chân thật.

Bấy giờ, các phu nhân, thể nữ của vua Đại thọ
Khẩn-na-la dùng kệ tán thán rồi, bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Chúng con đều phát tâm đạo Vô thượng,
chẳng bao giờ dùng thân nữ này để thành tựu
đạo quả Vô thượng Bồ-đề.

Lành thay, bạch Thế Tôn! Nguyện xin Ngài vì chúng con thuyết
pháp phù hợp, khiến cho chúng con chuyển thân nữ
được thành thân nam, mau chóng thành đạo Vô thượng chánh chân.

Bấy giờ Đức Thế Tôn nói với các phu nhân, thể nữ
của vua Khẩn-na-la:

–Các vị hãy lắng nghe, thành tâm suy nghó! Ta sẽ diễn
thuyết về sự chuyển xả thân nữ thành thân nam,
mau chóng đắc đạo Vô thượng chánh chân.

Họ đồng thanh đáp rằng:

–Hay thay, kính bạch Thế Tôn! Chúng con xin vâng lời lắng
nghe!

Phật dạy: –Này các vị! Thành tựu được một pháp hạnh thì bỏ
được thân nữ được thân nam, mau chóng thành đạo
Vô thượng chánh chân. Thế nào là một pháp hạnh?

Đó
là tâm Bồ-đề, tâm Nhất thiết trí đồng là một
tâm. Tâm tối thắng tất cả ba cõi, không quên trang
nghiêm tất cả căn lành.

Này các vị! Đó là một pháp, nếu người nữ thành
tựu thì chuyển xả được thân nữ thành thân nam,
mau chóng thành đạo Vô thượng chánh chân.

Những gì là hai pháp?

Đó là:

1.Gần gũi Phật chẳng phụng sự các trời thần khác.

2.Xa lìa tà kiến.

Đó
là hai pháp chuyển xả thân nữ, cho đến mau chóng
thành đạo Vô thượng chánh chân.

Lại nữa, này các vị! Nữ nhân thành tựu được ba
pháp thì chuyển xả thân nữ thành thân nam.

Những gì là ba?

Đó là:

1.Thân giới.

2.Khẩu giới.

3.Ý giới.

Đó là ba pháp.

Lại nữa, này các vị! Người thành tựu bốn pháp thì
chuyển thân nữ thành thân nam. Những gì là bốn
pháp?

Đó là:

1.Không có tâm dối trá mà hành bố thí.

2.Chẳng dùng sự dối trá mà tu trì giới.

3.Đem ý cung kính mà hướng về Thánh hiền.

4.Nghe nhận chánh pháp.

Đó là bốn pháp.

Lại nữa, này các vị! Người nữ thành tựu năm pháp
thì chuyển thân nữ thành thân nam. Những gì là năm
pháp?

Đó là:

1.Ưa thích pháp.

2.Ham muốn pháp.

3.Thường nghe pháp.

4.Đã nghe pháp rồi thì Chánh niệm quan sát.

5.Chán ghét thân nữ thường ưa được thành thân nam.

Đó là năm pháp.

Lại nữa, này các vị! Người nữ thành tựu sáu pháp
thì chuyển thân nữ thành thân nam. Những gì là
sáu?

Đó là:

1.Tâm nhanh chóng.

2.Tâm nhu nhuyến.

3.Tâm chất trực không lừa dối.

4.Tâm chất trực không huyễn hoặc.

5.Tâm chất trực không giả dối.

6.Tâm chánh trực.

Đó là sáu pháp.

Lại nữa, này các vị! Thành tựu bảy pháp thì chuyển
thân nữ thành thân nam. Những gì là bảy pháp?

Đó là:

1.Niệm Phật muốn thành Phật.

2.Thường niệm Chánh pháp muốn được Phật pháp.

3.Thường niệm Tăng muốn mình làm Tăng.

4.Thường niệm giới thề nguyền thanh tịnh.

5.Thường niệm xả, bỏ các phiền não.

6.Thường niệm Thiên sáng tỏ tâm Bồ-đề.

7.Quán các chúng sinh với tâm hoan hỷ vậy.

Đó là bảy pháp.

Lại nữa, này các vị! Nữ thành tựu tám pháp thì
chuyển thân nữ thành thân nam. Những gì là tám
pháp?

1.Chẳng tham ăn.

2.Chẳng tham tiệc tùng.

3.Chẳng tham trượng phu.

4.Chẳng tham hương bột, hương xoa.

5.Chẳng tham dạo chơi vườn rừng.

6.Chẳng tham đùa giỡn, chẳng tham tiếng ca và các âm nhạc.

7.Chẳng tham múa giỡn.

8.Chẳng tham kết giao hội hè.

Đó là tám pháp.

Lại nữa, này các vị! Nữ thành tựu chín pháp thì
chuyển thân nữ thành thân nam. Những gì là chín
pháp?

1.Chẳng nói có ngã.

2.Chẳng nói có chúng sinh.

3.Chẳng nói có thọ mạng.

4.Chẳng nói có nhân, trượng phu.

5.Chẳng nói đoạn kiến.

6.Chẳng nói thường kiến.

7.Chẳng chấp vào hữu kiến.

8.Chẳng chấp vào vô kiến.

9.Hiểu rõ pháp nhân duyên.

Đó là chín pháp.

Lại nữa, này các người! Nữ thành tựu mười pháp
thì chuyển thân nữ thành thân nam, mau chóng thành
Vô thượng Bồ-đề. Những gì là mười pháp?

1.Đối với chúng sinh tu hành tâm Từ.

2.Đối với của cải người khác chẳng sinh lòng tham ái.

3.Chẳng nghó đến người đàn ông khác.

4.Trọn đời chẳng nói dối.

5.Chẳng nói hai lưỡi.

6.Chẳng nói lời thô ác.

7.Chẳng nói lời không có nghóa lý.

8.Chẳng khởi vô minh.

9.Chẳng sân hận.

10.Có cái nhìn chính trực nương vào nghiệp báo.

Này các vị! Đó là mười pháp, nếu người nữ thành
tựu thì chuyển thân nữ thành thân nam, mau chóng
đạt được đạo quả Vô thượng Bồ-đề.

Này các vị! Lại người nữ nên quan sát pháp thâm
diệu: Quán sắc như bọt nước không say đắm sắc.
Quán thọ như bong bóng, ở trong vui không sinh tham
trước, ở trong khổ chẳng lìa bỏ, ở trong chẳng
vui, chẳng khổ chẳng sinh si kết.

Quán tưởng như ánh lửa, trong đó chẳng khởi lên tưởng nam tưởng nữ.

Quán hành như tàu chuối, rõ biết các hành không có bền
vững chân thật. Quán như vậy rồi chẳng trụ ở
các pháp, chẳng khởi tưởng chấp trước.

Quán thức như huyễn, rõ biết tâm thức như người huyễn
đi đến. Biết như vậy rồi, đối với các pháp
không nhiễm trước. Quán biết thân này là sự hòa
hợp của bốn đại: Đất, lửa, nước, gió. Các
đại đã giả hợp làm thân giống như cỏ cây,
tường vách, sành sỏi. Thân này như bóng, không
ngã, không chúng sinh, không mạng, không nhân, không
có trượng phu. Nương vào nghiệp đã tạo tác mà
tự luân chuyển. Các cõi vọng tưởng giống như hư
không tụ lại. Quán như thật về mắt thì chỉ là
thịt, khi bị hủy thì tánh của mắt là không tịch.
Quán kỹ như thế về tai, mũi, lưỡi, thân, ý thì
tánh chúng đều không tịch. Hiểu thân như bóng trong
gương, hiểu biết lời nói giống như tiếng vang. Quán
tâm như huyễn. Như vậy, này các vị! Người nữ quan
sát các pháp như thế thì mau chóng chuyển thân nữ
thành thân nam, mau chóng thành tựu Vô thượng Bồ-đề.

Khi đó, các phu nhân, thể nữ của vua Đại thọ
Khẩn-na-la nghe Phật nói pháp chuyển thân nữ này,
họ nghe pháp môn này rồi rất vui mừng, được nghe
điều chưa từng có, đều đảnh lễ dưới chân Đức
Phật, chí tâm không xao lãng.

Khi đó, biết ý nghóa trong tâm các phu nhân, thể nữ
của vua Khẩn-na-la, Thế Tôn liền mỉm cười.

Theo pháp thường, khi Phật mỉm cười thì hàng trăm ngàn
hào quang xanh, vàng, đỏ, trắng, hồng, tía… từ
miệng Ngài phát ra, chiếu soi khắp vô lượng, vô
biên thế giới trên đến trời Phạm thế, che lấp
ánh sáng mặt trời, mặt trăng, trở lại trước
Phật. Rồi nhiễu Phật ba vòng, theo trên đỉnh đầu mà vào.

Bấy giờ Đại đức A-nan liền đứng dậy, sửa lại y
phục, trật áo vai phải, quỳ gối phải xuống đất,
chắp tay hướng Phật mà nói kệ:

Con hỏi niềm vui diện kiến Ngài

Con hỏi uy đức lạ của Ngài

Con hỏi điều hay đoạn các nghi

Vì duyên cớ gì Ngài cười vậy?

Con hỏi Đấng Tịnh tối thâm diệu

Con hỏi điều lợi ích thế gian

Con hỏi Đấng Nhân Thiên tối thượng

Vì nghó thương ai hiện tướng cười?

Con hỏi Đấng ưa thí, điều phục

Con hỏi Đấng trì giới thanh tịnh

Hỏi Đấng ưa nhẫn, đắc nhẫn rồi

Vì lợi ích gì thị hiện cười?

Con hỏi Đấng trụ lực tinh tấn

Hỏi Đấng trụ thiền, đủ thần thông

Hỏi Đấng trí tuệ ngang hư không

Sao hiện cười, thưa đấng Vô đẳng?

Hỏi Đấng Thiện Thệ đại Bi tâm

Hỏi Đấng đại Bi thương thế gian

Hỏi Đấng đại Hỷ và đại Xả

Nhân duyên gì Ngài thị hiện cười?

Con hỏi Đấng qua bờ ba cấu

Hỏi Đấng vô cấu tịnh ba nhãn

Hỏi Đấng thường lạc, ba giải thoát

Ngài cười hẳn phải có nguyên nhân?

Con hỏi Đấng hàng phục kẻ khác

Hỏi Đấng hay nói pháp Cam lồ

Hỏi Đấng hay che tối các ma

Ngài cười, nguyện xin nói lý do?

Con hỏi Đấng giữ gìn mười Lực

Hỏi Đấng thân như sắc núi vàng

Hỏi Đấng đến được đỉnh công đức

Vì ích lợi gì mà ngài cười?

Bấy giờ, Phật bảo Đại đức A-nan:

–Ông hôm nay có thấy các vị phu nhân của vua Đại thọ
Khẩn-na-la chăng? Hôm nay, ở chỗ ta, họ đã gieo
trồng thiện căn, chí thành pháp tâm Vô thượng
Bồ-đề, muốn chuyển thân nữ thành thân nam. Họ
đang đảnh lễ dưới chân ta.

Tôn giả A-nan bạch Phật:

–Con đã thấy, thưa Đức Thế Tôn!

Phật bảo Tôn giả A-nan:

–Các phu nhân, thể nữ của vua Khẩn-na-la đem lòng chí
thành này gieo trồng các thiện căn, đến hết thân
mạng này họ xả bỏ thân nữ được thành thân
nam, sinh lên cõi trời Đâu-suất cùng Bồ-tát Di-lặc
hộ trì ta vô lượng, vô số kiếp, đã tập hợp
đạo pháp Vô thượng Chánh chân.

Khi Bồ-tát Di-lặc thành Phật họ lại sẽ cúng dường.
Cứ như vậy, họ lần lượt cúng dường hàng ngàn
Đức Phật trong kiếp hiền, dần dần họ đầy đủ pháp trợ Bồ-đề.

Khi vua Đại thọ Khẩn-na-la này được thành Phật, những
người nữ này sẽ sinh vào cõi của Đức Phật ấy.
Đức Phật Như lai kia sẽ thọ ký cho họ.

Bấy giờ, vua Đại thọ Khẩn-na-la bạch Phật:

–Thưa Thế Tôn! Hôm nay Thế tôn đã vì chúng con mà làm
Phật sự lớn, trừ sạch đường ác, an trụ đường
lành, thị hiện đạo Bồ-đề, trụ ở kho báu trí tuệ
lớn, thành tựu tất cả căn lành xuất thế, thuyết
giảng giúp thành tựu bạn Ba-la-mật, thị hiện phương
tiện khéo, khuyên phát tâm Bồ-đề, nghe pháp đầy
đủ, được chỉ dạy lợi lạc, yêu thích pháp thậm
thâm, tất cả chúng con đều được an trụ ở địa
vị không thoái chuyển.

Bạch Thế Tôn! Chúng con nay sẽ làm điều tri ân, chẳng
phải không tri ân.

Bạch Thế Tôn! Hôm nay chúng con nếu dùng cả máu, thịt,
tủy, não còn không thể báo ân được huống là
các thứ trân bảo khác!”

Bấy giờ, trong chúng hội có vị Bồ-tát khác dấy lên ý
niệm như vầy: “Vua Đại thọ Khẩn-na-la này còn bao
lâu nữa sẽ được chứng đắc đạo quả Vô thượng
Bồ-đề? Được thành Phật rồi hiệu là gì? Cõi
nước của Đức Phật ấy trang nghiêm ra sao? Các
chúng Bồ-tát lấy gì trang nghiêm? Vật thọ dụng của
họ tướng loại thế nào?”

Lúc ấy, Thế Tôn biết được ý niệm trong tâm của vị
Bồ-tát này. Ngài liền mỉm cười, vô lượng trăm
ngàn ánh hào quang đủ mọi màu sắc từ miệng Ngài
phát ra, chiếu khắp thế giới của chư Phật trong mười
phương nhiều như số cát sông Hằng, chấm dứt tất
cả khổ não của chúng sinh, hào quang chiếu khắp chư
Thiên, thế gian rồi trở lại nhiễu quanh Đức Phật
đủ một ngàn vòng rồi theo đỉnh đầu mà vào.

Bấy giờ Tôn giả A-nan liền đứng dậy, đảnh lễ dưới
chân Phật, đi nhiễu về bên phải bảy vòng, ở
trước Như Lai, chắp tay mà nói kệ:

Lạy Đấng Thiện Thệ chưa từng thấy

Mỉm cười sự tướng là như vậy

Soi khắp vô lượng ức thế giới

Khắp mười phương như cát sông Hằng.

Ánh
sáng Đế Thích và vua Phạm

Hộ Thế, Nhật, Nguyệt, ngọc, lửa, sao

Ánh
sáng Nhân tôn làm lu mờ

Nhân gì Ngài cười, nguyện xin nói?

Diệt trừ ba ác, các khổ não

Chúng sinh lìa kết được vui mừng
Người,
trời được vui mà nhiều nữa

Thanh tịnh chúng sinh vì sao cười?

Ai vì người, trời trụ Đại thừa?

Ai sẽ chứng đắc, chuyển pháp luân?

Ai đạt được Bồ-đề vô thượng?

Dũng kiện phóng ánh sáng tịnh diệu

Xin Pháp Vương đoạn nghi cho con

Và cho người, trời hết nghi hoặc!

Đại
chúng hoan hỷ, nguyện muốn biết

Vì ai Ngài hiện tướng mỉm cười?

Bấy giờ Tôn giả A-nan dùng kệ hỏi Phật rồi, đi nhiễu
bên phải ba vòng, trở về chỗ ngồi của mình.

Lúc ấy, Thế Tôn giống như con rồng lớn, quay nhìn mười
phương rồi bảo Tôn giả A-nan:

–Này A-nan! Nay ông có thấy vua Đại thọ Khẩn-na-la này
cúng dường rất nhiều Đức Như Lai chăng?

Tôn giả A-nan bạch Phật:

–Con đã thấy, thưa Thế Tôn!

Phật bảo Tôn giả A-nan:

–Vua Đại thọ Khẩn-na-la này trải qua sáu mươi tám trăm
ngàn ức kiếp nữa rồi sẽ thành Phật, hiệu là
Công Đức Vương Quang Minh Như lai, Ứng Cúng, Chánh
Biến Giác, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải,
Vô Thượng Só, Điều Ngự, Trượng Phu, Thiên Nhân
Sư, Phật Thế Tôn. Cõi nước của Ngài tên là Vô
cấu nguyệt, kiếp tên là Hữu bảo.

Này A-nan! Đất đai của thế giới Vô cấu nguyệt này
bằng phẳng như bàn tay. Đất bằng lưu ly trắng giống
như màu sắc của mặt trăng, rất sạch không cấu
bẩn, không có các gai góc, sành sỏi, cát đá, có
đài báu đẹp trụ trong hư không.

Khi các Bồ-tát đi kinh hành trên đất thì hai bên hiện
ra hình tượng Như Lai Công Đức Vương Quang Minh. Các
Bồ-tát này thấy tượng Như Lai liền có ý nghó như
vậy: “Tất cả các pháp đều như tượng!” Nếu có
chúng sinh, đối với pháp có điều nghi hoặc liền
hỏi tượng Phật. Hỏi tượng Phật rồi thì có thể
thọ trì, được Vô sinh nhẫn. Tất cả chúng sinh đều
nương nơi đài báu ở hư không mà an trụ. Cõi Đức
Phật kia không có danh từ người nữ. Chúng sinh cõi
ấy đều hóa sinh cả. Ở trong cõi nước này
không có danh từ ẩm thực, mọi người ăn thuần
bằng pháp hỷ. Trong cõi nước đó không có các
thừa khác, chỉ thuần một Đại thừa mà thôi. Tất
cả chúng sinh ở đây quyết định theo Đại thừa.
Các chúng sinh đó không hủy cấm giới và oai nghi
cùng phá chánh kiến. Tất cả chúng sinh quyết định
theo Phật pháp. Nước kia không có ma và Thiên ma,
ngoại đạo Ni-càn cùng các đạo khác… chúng sinh ở
đó không chấp trước các “kiến” thậm chí chẳng
chấp trước ở thiện kiến. Tất cả chúng sinh đều
thực hành hạnh sâu xa, đã được ấn không ấn
chứng. Chúng sinh người, trời trong cõi ấy không
khác nhau. Vật chất mà họ thọ dụng đều đồng
đẳng. Tuổi thọ Đức Như Lai Công Đức Vương Minh
Quang là mười trung kiếp. Nhiều lợi ích, nhiều an
lạc cho trời, người. Số Bồ-tát quyến thuộc của
Ngài nhiều vô lượng đều ở địa vị không thoái chuyển.

Khi Đức Như Lai Công Đức Vương Quang Minh này sắp vào
Niết-bàn, liền thọ ký cho Bồ-tát Thượng Tinh Tấn:

–Bồ-tát Thượng Tinh Tấn này tiếp theo sẽ được làm Phật,
hiệu là Đại Trang Nghiêm Như Lai… Phật Thế Tôn.

Ở
trong kiếp này, Phật bảo, Pháp bảo, Tăng bảo không
đứt đoạn. Vậy nên, kiếp này tên là Hữu bảo.

Bấy giờ, vua Đại thọ Khẩn-na-la đích thân được nghe
thọ ký rất đỗi vui mừng, được điều chưa từng
có. Ông dùng thần lực thiện căn của Đại Bồ-tát
muốn cho đại chúng phát tâm hoan hỷ tăng thêm thiện
căn nên bay lên hư không cao bảy cây đa-la, nương
thần lực Phật và tài về ngôn từ của mình nói kệ:

Thật tánh bao trùm tất cả pháp

Tánh ấy như “không” không bợn nhơ

Biết đạo nhiệm mầu như vậy rồi

Đó
là trưởng tử tất cả Phật.

Như điều nhìn thấy ở trong mộng

Không thật, thấy được đều hư vọng

Đã
rõ các pháp là như mộng

Đối
với các pháp không lo chán.

Giống như huyễn hóa đã hiện ra

Binh chúng: voi, ngựa, bộ và xe…

Trong đệ nhất nghóa không có thật

“Ấm” này như huyễn không thật bền.

Thể tánh của sắc như bọt nước

Các thọ như bọt nước hiện lên

Tưởng kia giống như lúc lửa hừng

Các hành không thật như bẹ chuối.
Tâm,
ý, thức cùng với ba cõi

Như Lai nói: như huyễn hóa ra

Biết ấm tánh không không thật có

Ở
trong các hành không nhàm chán.

Bốn đại, các giới như pháp giới

Các nhập như làng xóm rỗng không

Biết rõ các pháp như vậy xong

Giữ Pháp tạng không của chư Phật.

Bố thí tài, khéo tự điều phục

Tự điều phục bằng tịnh giới không

Tánh nhẫn thường tận – không có tướng

Tinh tấn thắng diệu thường tịch diệt

Tánh thiền tịch tónh không hý luận

Trí cũng không tịch không hý luận.

Nếu có thể nhập pháp như trên

Đó
gọi là vượt đến bờ kia.

Lòng Từ vô ngã, vô chúng sinh

Đại
Bi thanh tịnh như hư không,

Đại
Hỷ, đại Xả đều rỗng lặng

Đó
là phạm đạo, đạo tối thắng.

Là bốn Nhiếp pháp là tối thắng

Đức
Phật nói: bao trùm khắp cả

Được
pháp nhiếp này, mãi giải thoát

Đến
được bờ kia của nhiếp pháp.

Chúng sinh vô ngã, vô chúng sinh

Chẳng được trượng phu và thọ mạng

Sáu căn thường tự tướng tịch tónh

Biết như vậy, gọi là Bồ-tát!

Không có Bồ-tát, không chúng sinh

Cũng lại chẳng sinh, không ngã mạn

Lìa hai, vô trước, không hý luận

Gọi là Vô trước, thật Bồ-tát!

Các pháp không thật như mây nổi

Không có người đi, không kẻ đến

Thể kia thường trụ tánh pháp giới

Thiện Thệ Như Như thông đạt hết.

Các pháp chẳng có, cũng chẳng không

Vì nhân duyên nên các pháp có

Như chớp vừa lóe liền tắt ngay

Tâm kia thường ưa quán như thế.

Tâm hành không sắc, chẳng nắm giữ

Thế gian như thế chẳng thể nắm

Nếu biết tâm tánh vốn thanh tịnh

Không có kết sử, các tối tăm.

Nói thân như cây, như tường vách

Si không có chủ như đá sành

Đã
biết như vậy về bản tánh

Lại chẳng khởi tâm dựa vào thân

Miệng nói thanh tịnh như gió thổi,

Như tiếng vang vọng trong hang núi

Biết các âm thanh cũng như vậy

Với các âm thanh dục chẳng say.

Trụ tại hư không chẳng rơi rớt

Hư không không trụ cũng không xứ

Biết các pháp như hư không rồi

Chúng sinh trụ “chân như” như thế.

Hư không vốn không cháy, không sinh

Ngàn vạn ức kiếp mà chẳng cháy

Hiểu ra các pháp như hư không

Đến
trăm ngàn cõi không thiêu cháy
Tu-di,
Thiết vi và các núi

Thành lớn, thôn ấp và cỏ cây

Biết rõ chúng như hư không rồi

Thần thông đến xa ngàn ức cõi.

Địa
đại, thủy, hỏa và phong đại

Bốn đại cũng giống như hư không

Biết những thứ này đều bình đẳng

Dũng kiện nương không, đến ức cõi.

Ba cõi đã có các tiếng nói

Thắng diệu tăng thêm thượng, hạ, trung

Trăm ngàn ức kiếp nói không lường

Chẳng thấy bản tánh, biết tồn tại.

Thù thắng không có tướng sai khác

Tuy biết mà tâm không thể hiểu

Tâm ý cùng nhau vào tịch diệt

Các Như Lai đồng với các pháp

Tu căn lành hàng ngàn vạn kiếp

Vốn khi làm Bồ-tát tu hành

Biết Bồ-đề đồng với các pháp

Nên được thọ ký, đại danh xưng.

Các cảnh giới pháp, tánh sạch trong

Cảnh giới Như lai không thể lường

Biết được bình đẳng như vậy xong

Giữ đức thế thì được thọ ký.

Con nay không có các ấm, cái
Sắc,
thọ, tư tưởng cùng với hành

Hiểu biết Bồ-đề được thọ ký

Chẳng nhẫn thọ ký ấm, giới, nhập.

Chứng đắc nhẫn kia vốn tịch tónh

Nhẫn và cho, không hai, bình đẳng

Vô lượng này là vô sinh nhẫn

Như vậy thì được thọ ký ngay.

Không thể cùng tận với vô tận

Hỏi hết, không khởi lên các pháp

Thông đạt nhẫn rồi được thọ ký

Không cú, nhập cú, không hình tướng.

Thật không có số, không hai bên

Không có làm khác, phải làm thật

Như vậy được thọ ký của Phật

Tính con nay bình đẳng với pháp

Tính mình vô ngã, đồng tánh không

Tính Bồ-đề giống như hư không

Nếu như thế, liền được thọ ký

Chính là tà hạnh, chẳng chánh chân.

Nếu đem tâm ý mà tu hành

Trong pháp bình đẳng hành thắng hạnh

Thì đều cùng trụ dưới đất thôi

Con nay trụ ở trên không này

Biết người dưới đất không đồng nhau

Chẳng chấp ba cõi, thêm tăng trí

Vậy nên được thọ ký Vô thượng!

Bấy giờ, vua Đại thọ Khẩn-na-la từ hư không nói kệ
này xong thì hạ xuống, đảnh lễ dưới chân Phật,
chắp tay hướng về Ngài, bạch:

–Kính bạch Thế Tôn! Ngài đã vì con làm Phật sự, thọ
ký cho con đầy đủ đạo Vô thượng.

Bạch Thế Tôn! Con ở đời quá khứ đã tu các hạnh là
vì bất không. Con vì chẳng dối trá nên đã tu các
hạnh!

Bấy giờ, trong đại chúng có các vị Đại Bồ-tát có ý niệm như vầy:

–Vua Đại thọ Khẩn-na-la này đã gieo trồng căn lành đầu
tiên ở chỗ Đức Phật nào? Đức Phật Như lai kia
hiệu là gì?

Khi ấy Bồ-tát Thiên Quan biết ý niệm trong lòng các vị
Bồ-tát nên bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Vua Đại thọ Khẩn-na-la này lần đầu tiên
phát tâm Bồ-đề, gieo trồng thiện căn ở chỗ Đức
Phật nào? Đức Phật Thế Tôn kia hiệu là gì?

Lúc ấy Phật bảo Bồ-tát Thiên Quan:

–Này Thiện nam! Thuở quá khứ xa xưa, cách đây vô lượng
vô biên a-tăng-kỳ kiếp, lúc đó có Phật hiệu là
Bảo Tụ Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Giác… Phật
Thế Tôn, cõi Phật này tên là Tịnh trang nghiêm,
kiếp tên là Tịnh khiết. Đức Bảo Tụ Như Lai Ứng
Cúng Chánh Biến Giác này có chúng Bồ-tát gồm sáu
mươi ức vị. Tất cả chư vị ấy đều có vô lượng
tinh tấn, đắc Đà-la-ni, không lay chuyển nơi đạo Vô
thượng chánh chân. Phật ấy có tuổi thọ sáu mươi
ức tuổi. Những vật dụng trong cõi nước kia hoàn
toàn do lưu ly tạo thành. Đồ ăn thức uống ở đó
thật phong phú như trên cõi trời Đâu-suất. Cõi
nước đó không có các thừa khác, chỉ thuần một Đại thừa thôi.

Bấy giờ, có vị Chuyển luân đại vương tên là
Ni-mẫn-đà-la, tự tại trong bốn cõi, có đầy đủ
bốn vạn phu nhân một ngàn người con, tất cả đều
dũng kiện, đẹp đẽ, có thể khuất phục được
nhiều người khác.

Khi ấy, vua Ni-mẫn-đà-la thỉnh Đức Như Lai Bảo Tụ và
chúng tăng

Bồ-tát để cúng các vật cần dùng đủ một ức năm như: y
phục, đồ ăn thức uống, giường nằm, thuốc thang,
tất cả đồ ưa thích. Nhà vua đã tạo nên sự cúng
dường vô lượng như vậy. Cúng dường Đức Như
Lai xong, đức vua ấy thành tựu căn lành này. Bốn
vạn phu nhân cùng với một ngàn người con, thêm
tám muôn bốn ngàn chúng sinh đồng phát tâm nơi đạo
Vô thượng chánh chân. Phát tâm đạo rồi, lại
dùng những đồ ưa thích thường cúng dường Đức
Như Lai Bảo Tụ đủ một ức năm. Sau đó, nhà vua bỏ
ngôi vua trao cho thái tử tên là Tịnh Giới, tự bỏ
ngôi vị quốc vương, thể nhập trong pháp của Đức
Phật kia, cạo bỏ râu tóc, đem tâm tín thành xuất
gia. Rồi cứ như vậy, một ngàn người con trai lần
lượt nhường ngôi cho nhau, từng người một đều
đi xuất gia, chỉ trừ vị vương tử nhỏ nhất tên là
Giác Bi. Ông lên làm vua dùng chánh pháp trị nước,
chẳng dùng binh lính, vũ khí, khéo léo, tự tại
thống lãnh đất nước.

Này Thiện nam! Bấy giờ, vua Ni-mẫn-đà-la và các con xuất
gia rồi, Đức Như Lai Bảo Tụ lúc đầu, nửa chừng
và sau cùng, đã nói pháp cho họ có thể thọ trì.

Này Thiện nam! Ý ông thế nào? Đó là ai khác ư? Ông
chớ có nghi ngờ vậy! Vua Chuyển luân Ni-mẫn-đà-la
kia nay là vua Đại Thọ Khẩn-na-la này. Các con của vua
ấy, nay đều tu hành đạo Bồ-tát.

Này Thiện nam! Vua Đại Thọ Khẩn-na-la này, ở trong pháp
của Đức Như Lai Bảo Tụ kia phát tâm Bồ-đề vô
thượng đầu tiên. Từ đó về sau, nhà vua luôn
được gặp Phật, nghe pháp cúng dường chúng tăng,
giáo hóa chúng sinh, mà chẳng mau chóng nhận lấy đạo
Vô thượng chánh chân. Ta nay thọ ký cho ông ấy đạo
Vô thượng này. Ông ấy sẽ được làm Phật hiệu
là Như Lai Công Đức Vương Quang Minh.

Bồ-tát Thiên Quan bạch rằng:

–Bạch Thế Tôn! Chưa từng có vậy! Trí tuệ của Như Lai
không thể nghó bàn mới có thể biết được điều xa xưa như vậy.

Phật dạy: –Đúng vậy! Này Thiện nam! Đúng như ông đã nói. Như Lai
thấy biết vô lượng vô biên. Vì sao vậy?

Này Thiện nam! Vô lượng tất cả chúng sinh đời quá
khứ, Như Lai đều có thể biết hết tâm của họ.
Biết như vậy khắp mười phương; biết như vậy ở
mọi chỗ; biết như vậy về mọi tạo tác của họ;
hoặc nghiệp thiện, hoặc nghiệp bất thiện, hoặc
nghiệp vô ký, biết như vậy về tất cả sự biến
chuyển trong tâm của họ, Như Lai đều biết hết! Nếu
hiện tại tâm khởi lên, hoặc tâm thiện, hoặc tâm
bất thiện, hoặc vô ký, khởi như vậy ở mười
phương, khởi như vậy ở mọi chỗ, khởi những tạo
tác như vậy thì Như Lai đều biết. Sự thấy biết
của Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Giác như thế không
có ngăn ngại. Nếu đời vị lai, tất cả chúng sinh
sẽ khởi tâm thì Như Lai đều biết.

Khi Phật nói về trí vô ngại của Như Lai này, ba vạn hai
ngàn chúng sinh vốn chưa phát tâm, lần đầu tiên ân
cần, trân trọng phát tâm Vô thượng Bồ-đề.

Bấy giờ, lần thỉnh Phật và đại chúng Bồ-tát, Thanh
văn để cúng dường bảy hôm của vua Đại Thọ
Khẩn-na-la đã xong. Nhà vua lại đem các vật dụng cần
thiết ưa thích và cung điện, vườn rừng, quảng
trường, đất đai, dâng cúng hết, rồi nói như vầy:

Nguyện xin Phật Thế Tôn rủ lòng thương xót chúng con, thỉnh
thoảng xin Ngài đến đây với chúng con. Nếu được
vậy thì sẽ rất an lạc, sẽ rất lợi ích cho các
Càn-thát-bà, Khẩn-na-la, Ma-hầu-la-già.

Bấy giờ, con trai của vua Đại Thọ Khẩn-na-la tên là Vô
Cấu Nhãn đem lưới ngọc báu dâng lên Như Lai rồi bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Khẩn-na-la chúng con đắm say hương hoa, đắm
say ca múa, đắm say lạc thú, nguyện xin Thế Tôn vì
chúng con thuyết giảng pháp môn tu hành khiến cho
chúng con rời bỏ sự cuồng say, tu tập pháp Bồ-đề trợ đạo.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo Vô Cấu Nhãn, con vua Đại Thọ Khẩn-na-la rằng:

–Này Hiền só! Từ đây về sau, ta sẽ giúp ông khiến cho
các nhạc cụ phát ra âm thanh sáu mươi bốn pháp trợ Bồ-đề vi diệu.

Những gì là sáu mươi bốn pháp?

Đó là:

1.Phát ra tiếng bố thí

2.Tiếng trì giới.

3.Tiếng nhẫn nhục.

4.Tiếng tinh tấn.

5.Tiếng thiền định.

6.Tiếng trí tuệ.

7.Tiếng Từ.

8.Tiếng Bi.

9.Tiếng Hỷ.

10.Tiếng Xả.

11.Tiếng bốn Nhiếp pháp.

12.Tiếng không quên tâm Bồ-đề vô thượng.

13.Tiếng chẳng nhàm chán sinh tử.

14.Tiếng tập hợp căn lành.

15.Tiếng Phật.

16.Tiếng Pháp.

17.Tiếng Tỳ-kheo tăng.

18.Tiếng Niệm xứ.

19.Tiếng Chánh đoạn.

20.Tiếng Thần túc.

21.Tiếng Căn.

22.Tiếng Lực.

23.Tiếng giác.

24.Tiếng đạo.

25.Tiếng định.

26.Tiếng tuệ.

27.Tiếng vô thường.

28.Tiếng khổ.

29.Tiếng vô ngã.

30.Tiếng tịch.

31.Tiếng vô hành.

32.Tiếng tịnh.

33.Tiếng vô sinh.

34.Tiếng vô khởi.

35.Tiếng như.

36.Tiếng pháp tánh.

37.Tiếng thật tế.

38.Tiếng vô ngã.

39.Tiếng vô chúng sinh.

40.Tiếng vô mạng.

41.Tiếng vô trượng phu.

42.Tiếng vô nhân.

43.Tiếng vô lai.

44.Tiếng vô khứ.

45.Tiếng vô xứ.

46.Tiếng vô trụ.

47.Tiếng không.

48.Tiếng vô tướng.

49.Tiếng vô nguyện.

50.Tiếng ly.

51.Tiếng diệt.

52.Tiếng vô sở hữu.

53.Tiếng nhân duyên.

54.Tiếng vô vật.

55.Tiếng vô tụ.

56.Tiếng vô y.

57.Tiếng hộ chánh pháp.

58.Tiếng hàng ma.

59.Tiếng thiện phương tiện.

60.Tiếng giáo hóa chúng sinh.

61.Tiếng như huyễn, như hóa, như chớp, như trăng đáy
nước, như mộng, như âm hưởng,

62.Tiếng pháp giới chẳng hoại.

63.Tiếng như thuyết, như tác.

64.Tiếng tập hợp các thiện căn mà chẳng quên mất, không phóng dật.

Như vậy, này Hiền só! Ta sẽ khiến cho các nhạc cụ của
các ông phát ra tiếng sáu mươi bốn pháp hộ trợ
đạo Bồ-đề như vậy, nó sẽ khiến cho các ông đạt
được pháp không buông lung, đầy đủ pháp trợ Bồ-đề.

KINH ĐẠI THỌ KHẨN-NA-LA VƯƠNG
SỞ VẤN
<卷 id="102446664">Quyển 4</卷>

Bấy giờ, tất cả đại chúng đạt được điều chưa
từng có, chắp tay lễ Phật, nói lời như vầy:

–Thật ít có, bạch Thế Tôn! Chỉ có Như Lai mới có thể
khéo hộ niệm các Đại Bồ-tát! Ngài dùng sức
thần thông mà hộ trì họ.

Phật dạy: –Đúng vậy, đúng vậy! Đúng như lời các ông nói, Như lai
hộ niệm các vị Bồ-tát. Vì sao? Vì hộ niệm các vị
Bồ-tát tức là hộ niệm tất cả chúng sinh. Này
các vị Chánh só! Nếu Phật Như lai hộ các vị Bồ-tát
là đồng thời hộ trì tất cả chúng sinh. Vì sao? Vì
chính Bồ-tát vì tất cả chúng sinh mà phát tâm đại
trang nghiêm. Họ đã phát tâm đại trang nghiêm rồi,
khiến cho vô lượng chúng sinh lìa khỏi sinh, chết,
đói khổ, cứu vớt chúng sinh thoát ra, an trí vào
chánh đạo. Này các Chánh só! Vậy nên, sau khi ta
Niết-bàn, các ông phải hộ trì các vị Bồ-tát. Nếu
hộ trì Bồ-tát thì các ông nên biết là đã hộ
trì các chúng sinh rồi. Nếu Bồ-tát bố thí y phục,
ẩm thực, ngọa cụ, thuốc trị bệnh tức là bố thí
cho tất cả chúng sinh. Nếu đem đồ ưa thích bố thí
cho Bồ-tát thì đồng thời thí cho tất cả chúng sinh
rồi. Vì sao? Vì từng hơi thở ra, hít vào của từng
vị Bồ-tát này thường vì tất cả chúng sinh vậy.

Bấy giờ, chư Thiên cõi Dục, chư Thiên cõi Sắc,
Càn-thát-bà, Ma-hầu-la-già… và các đại chúng
nghe lời Đức Phật đã nói, thâm tâm họ tùy hỷ.
Họ dùng hoa đẹp, trân bảo, chuỗi ngọc, các thứ
bột thơm tung lên cúng dường Đức Như Lai.

Lúc ấy, vua Đại thọ Khẩn-na-la có ý nghó như vầy: “Lúc
này, Đức Như Lai và các vị Bồ-tát, chúng đại
Thanh văn sắp sửa trở về. Ta dùng thần lực, từ
đây làm tạo một xe báu lớn để cho Phật, đại
chúng Bồ-tát, Thanh văn đi. Ta và quyến thuộc sẽ
cùng kéo xe. Đó mới là cúng dường Như Lai đầy
đủ.”

Nghó điều đó xong, bấy giờ, nhà vua liền dùng châu báu
cõi trời làm ra một cái xe báu, cao năm do-tuần,
ngang dọc bằng nhau, cũng năm do-tuần, xen lẫn giữa
các vật báu là vô lượng cây báu dùng để trang
nghiêm. Ở trên xe này làm một tòa ngồi sư tử cho
Đức Phật Như lai, tôn trí trang nghiêm. Tòa cao bảy
nhẫn, trải vô lượng vải báu của trời. Ngoài ra,
trên đó cũng thiết lập tòa ngồi cho tất cả
Bồ-tát và các vị Thanh văn. Ngay cả các vị Thiên
tử, Đế Thích, Phạm vượng, Hộ thế, Càn-thát-bà,…
tất cả những người đến nghe pháp đều có tòa
ngồi ở trong xe đó. Tạo ra xe báu lớn và bày các
tòa ngồi xong, bấy giờ, vua Đại thọ Khẩn-na-la chắp tay bạch Phật:

–Xin nguyện Thế Tôn và các đại chúng thương xót con
hãy ngồi lên xe báu.

Lúc ấy, Thế Tôn và các Bồ-tát, đại chúng Thanh văn,
tất cả chúng khác đều lên tòa ngồi bày trong xe báu.

Bấy giờ, vua Khẩn-na-la dùng thần lực của Phật và thần
lực của mình đem chiếc xe báu ấy đặt vào bàn tay
phải, bay lên hư không cao bảy cây Đa-la, rồi tám
tám ngàn người con của vua Khẩn-na-la và vô lượng
Càn-thát-bà, Khẩn-na-la, Ma-hầu-la-già đều dùng
vòng vàng móc vào xe báu kéo lướt trên không mà
đi. Tám muốn bốn ngàn Khẩn-na-la trồi lên tám muôn
bốn ngàn âm nhạc đi trước dẫn đường, dùng kệ
tụng khen ngợi Phật:

Đầy
đủ tám muôn và bốn ngàn

Là thân Khẩn-na-la hiện tại

Dùng nhạc hòa lời ca thanh diệu

Ca ngợi thật công đức Như Lai.

Tướng đẹp tối thắng có uy đức

Sắc đẹp tối thắng mọi người yêu

Thường trụ thanh tịnh, công đức thật

Thế Tôn có công đức lớn này

Ở
trên hư không, hầu hai bên

Không thể thấy đỉnh Đức Như Lai

Giống như núi lớn vững chẳng động

Có thân như vậy, đức đáng ưa,

Tự tại trên không, tùy chỗ đến

Đạo
sư có thần lực lớn này

Giống như hư không, tịnh vô cấu

Kết sử Thế Tôn đoạn hết rồi.

A-tu-la cùng chúng Dạ-xoa

Đế
Thích, Phạm vương và Tịnh cư
Nhật,
nguyệt, tinh tú, ngọc, ánh lửa

Những tướng tốt sáng đều lu mờ.

Năng lực trí tuệ như biển cả

Khởi phát tâm hành của chúng sinh

Ba minh chiếu sáng khắp ba cõi

Cúi đầu đảnh lễ Đức Thế Tôn.

Hàng phục bốn ma, các kết sử

Nói bốn Thánh đế, đạo Niết-bàn

Sức bốn Thần túc, không sợ hãi

Bước đi thù thắng của Như Lai.

Tuần tự tiến tới không lay động

Trụ Tam-muội, thường tập điều tâm

Nói điều vi diệu vui thế gian

Cũng chẳng nương tựa lời nói đó,

Nói năng êm dịu lời dịu dàng

Nghe xa đến Vô lượng cõi Phật

Nếu có chúng sinh nghe tiếng này

Tất cả an lạc sinh hoan hỷ.

Nước các biển trong ba ngàn cõi

Chứa hết trong một lỗ ở chân lông

Mà không hại chúng sinh dưới nước

Ngài không tổn giảm sức thần thông.

Núi non của ba ngàn thế giới

Đặt
gọn vào một lỗ chân lông

Mang đến vô luợng ngàn ức cõi

Nhưng không tổn giảm thân lực Ngài.

Lại ở vô lượng trăm ngàn kiếp

Điều
phục thí, chịu khổ không lường

Khéo tu học giới, hộ các căn

Nhẫn nhục, tinh tấn, thiền, tuệ lực,

Cúng dường vô lượng ức Thế Tôn

Hộ trì pháp chư Phật này nói

Tâm Ngài chẳng phát sinh nhàm chán

Đại
Từ, đại Bi lợi ích đời,

Ở
trong vô vi chẳng thấp hèn

Ở
trong hữu vi chẳng kiêu ngạo

Giống như đại địa chẳng ngã nghiêng

Trụ trong thế pháp như sen nở.

Quan sát kỹ lưỡng các pháp không

Đều
không tướng, như trăng đáy nước

Như huyễn, như hóa, như bọt nước

Như mộng, như chớp, như lửa hừng.

Thật tánh không ngã, không có nhân

Rất tịnh, không nhiễu, không chủ nhân

Giống như hư không, sạch không bẩn

Tất cả các vật tánh thật chân,

Tất cả các nhân cùng với duyên

Lưu chuyển tạo pháp không có chủ

Hiểu điều này, rõ đạo Bồ-đề

Vậy nên danh hiệu Ngài là Phật.

Các chúng sinh này được lợi lớn

Nếu gặp Đạo sư và hỏi pháp

Người ấy chẳng sợ rơi đường ác

Người này thường được đến đường lành.

Chúng con nay được cúng Thượng Nhân

Tất cả đều cúng ta cũng cúng

Rồi đem hồi hướng tâm Bồ-đề

Nguyện khiến tất cả như Nhân Tôn.

Giả sử hư không có thể lượng

Sợi lông có thể tát cạn biển

Mặt trời, trăng, sao rời hư không

Công đức của Phật không thể hết!

Bấy giờ, Thế Tôn an tọa trên xe báu, lướt hư không
mà đi, phóng ra ánh hào quang vàng. Ánh hào quang này
chiếu khắp cả tam thiên đại thiên thế giới. Lúc
trong núi Kỳ-xà-quật ở thành Vương xá, hào quang
chiếu soi thêm sáng thì ở thành Vương xá, vua
A-xà-thế cùng phu nhân quyến thuộc, binh chúng, các
Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, Ưu-bà-tắc, Ưu-bà-di, Bà-la-môn,
Cư só thấy điềm sáng này rồi cùng mang hương hoa,
bột thơm, hương xoa, cờ, phướn, lọng báu và các
nhạc cụ, ra khỏi thành Vương xá để nghênh đón Như
Lai. Ra khỏi thành rồi, tiến thẳng đến núi
Kỳ-xà-quật. Từ xa, họ đã nghe tiếng âm nhạc hòa
lời ca vi diệu của Khẩn-na-la vang khắp trong núi Kỳ-xà-quật.

Bấy giờ, vua Đại thọ Khẩn-na-la dùng thần lực của Đức
Phật, từ hư không hạ xuống, đem xe bằng báu lớn
an trí trong núi Kỳ-xà-quật.

Lúc ấy, Thế Tôn từ xe báu bước xuống, đến ngồi vào
tòa ngồi đã bày sẵn tại chỗ ở của mình. Các vị
Bồ-tát, chúng đại Thanh văn cùng xuống xe, làm lễ
dưới chân Như Lai, rồi lần lượt ngồi vào chỗ ngồi của mình.

Bấy giờ, vua A-xà-thế và phu nhân, thể nữ, bà con nội
ngoại, Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, Ưu-bà-tắc, Ưu-bà-di,
Bà-la-môn, Cư só… đều mang vật phẩm cúng dường
của mình cúng dường Như Lai. Rồi quỳ xuống, chắp
tay, thăm hỏi Phật:

–Bạch Thế Tôn! Ngài không mệt mỏi ư? Ngài đi đường có
yên ổn, tốt lành không?

Thăm hỏi xong, họ lùi về ngồi một bên. Lúc ấy, Bồ-tát
Thiên Quan bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Vua Đại thọ Khẩn-na-la và chúng Khẩn-na-la
kéo xe Như Lai vượt hư không đến đây thì được
bao nhiêu phước đức?

Phật dạy: –Này Thiện nam! Vua Đại thọ Khẩn-na-la này và các quyến
thuộc phát đạo tâm ấy, từ nay về sau sẽ đạt
được Ngũ thông mãi cho đến khi thành Phật. Từ
cõi Phật này cho đến cõi Phật khác luôn được
gặp Phật, nghe Pháp, cúng dường chúng Tăng. Đời
đời sinh ra thường biết đời trước của mình, đạt
được biện tài khéo léo, âm thanh cực hay, cũng
chẳng lìa bỏ sự giáo hóa chúng sinh, đời đời
luôn luôn siêng năng hộ trì chánh pháp, siêng năng
giáo hóa chúng sinh.

Bấy giờ, vua A-xà-thế nói với vua Đại thọ Khẩn-na-la:

–Này vua Khẩn-na-la! Bệ hạ đã đạt được lợi ích lớn.
Như Lai hôm nay khen ngợi công đức của bệ hạ.

Này vua Khẩn-na-la! Công đức của bệ hạ, ta cũng mong có được chút ít.

Khi đó, vua Đại thọ Khẩn-na-la nói với vua A-xà-thế:

–Đại vương biết cho, công đức của tôi có, tôi xin cho
bệ hạ và các chúng sinh hết. Vì sao vậy? Này Đại
vương! Các việc công đức Bồ-tát có đều đem cho
tất cả chúng sinh.

Vì sao vậy? Thưa Đại vương! vì pháp của Bồ-tát không
có keo kiệt, công đức của họ có đều đem ban cho
chúng sinh mà tâm họ vui vẻ không buồn, không phiền
não. Đại vương nên biết! Bồ-tát đem công đức
này hồi hướng về Nhất thiết trí cũng vì nuôi
dưỡng tất cả chúng sinh. Vì sao vậy?

Thưa Đại vương! Vì Bồ-tát hộ niệm các chúng sinh vậy.
Bồ-tát tu hành hạnh Bồ-đề là làm chỗ dựa cho chúng sinh.

Này Đại vương! Hôm nay, Đại vương cũng có được lợi
ích, được Đức Phật Thế tôn, Văn-thù-sư-lợi…
làm Thiện tri thức, được gần gũi chư vị để nghe
kinh, thính pháp, chẳng bị các vô minh, hắc ám ngăn
che, tội nghịch, tâm nghi, phiền não trừ diệt hết,
được ánh sáng pháp rộng lớn, được Pháp nhãn
vậy, không có phiền não, Đại vương yên ổn mà
trụ. Vậy nên, này Đại vương! Phải tự khắc phục,
gắng sức trở thành pháp khí. Nếu nghe được pháp,
thậm chí chỉ một câu mà chẳng quên mất thì gọi là
hộ trì chánh pháp.

Bấy giờ, Bồ-tát Thiên Quan bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Bồ-tát thành tựu được bao nhiêu pháp
mới có thể là pháp khí?

Khi ấy, Phật bảo Bồ-tát Thiên Quan:

–Này Thiện nam! Pháp khí của Bồ-tát có ba mươi hai.

Những gì là ba mươi hai?

1.Phật đã hộ trì là pháp khí Bồ-đề tâm.

2.Chuyên tâm ngay thẳng là pháp khí vô vi.

3.Thêm ý chí lớn là pháp khí căn lành.

4.Tu hành theo đạo là pháp khí cội gốc Bồ-đề.

5.Nhớ nghó chân chánh là pháp khí đa văn.

6.Tuệ là pháp khí ra khỏi các đường.

7.Tấn là pháp khí chứa nhóm nghóa.

8.Thí là pháp khí giàu có.

9.Giới là pháp khí nguyện.

10.Nhẫn là pháp khí ba mươi hai tướng trượng phu.

11.Tinh tấn là pháp khí của tất cả Phật pháp.

12.Thiền là pháp khí luyện tâm.

13.Tuệ là pháp khí vượt chướng ngại.

14.Đại Từ là pháp khí bình đẳng chúng sinh.

15.Đại Bi là pháp khí cứu độ bần cùng.

16.Đại Hỷ là pháp khí ưa thích Phật pháp.

17.Đại Xả là pháp khí xa lìa ái, sân.

18.Thiện tri thức là pháp khí các thiện căn.

19.Tu tập đa văn là pháp khí Bát-nhã ba-la-mật.

20.Xuất gia là pháp khí của sự lìa bỏ ràng buộc, chướng ngại.

21.A-luyện-nhã xứ là pháp khí ít sự việc, không não loạn.

22.Ưa nơi ở tịch tónh là pháp khí của các thiền định thần thông.

23.Bốn nhiếp pháp là pháp khí độ chúng sinh.

24.Hộ trì các pháp là pháp khí chiếu ánh sáng.

25.Đà-la-ni là pháp khí nghe được tất cả các pháp chưa nghe.

26.Biện tài là pháp khí đoạn trừ tất cả nghi hoặc.

27.Niệm Phật là pháp khí được gặp chư Phật.

28.Không có tâm não hại là pháp khí hộ trì tất cả căn lành.

29.Pháp không là pháp khí đoạn trừ ngã kiến.

30.Nhân duyên là pháp khí bỏ châu báu.

31.Vô sinh pháp nhẫn là pháp khí xả các chướng ngại được thọ ký.

32.Duyên địa bất thoái là pháp khí vô úy.

Này Thiện nam! Đó là ba mươi hai pháp khí của Bồ-tát.

Khi Phật nói pháp này, mười ngàn chúng sinh phát tâm
Vô thượng Bồ-đề cùng bạch Phật rằng:

–Bạch Thế Tôn! Nguyện cho chúng sinh được pháp khí này,
cũng nguyện cho chúng con thành tựu được pháp khí
này, như Phật đã nói!

Bấy giờ, Thế Tôn bảo vua Đại thọ Khẩn-na-la:

–Này Thiện nam! Ông hãy trở về chỗ ở, các quyến thuộc
của ông có thể lo lắng!

Vua Khẩn-na-la bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Nếu Bồ-tát có lo lắng thì đó không gọi
là Bồ-tát. Bởi vì sao? Vì có thể nhẫn chịu sự lo
lắng mới là Bồ-tát.

Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát lo lắng? Sao gọi là
Bồ-tát không có lo lắng?

Phật bảo vua Khẩn-na-la:

–Ông nên biết, Bồ-tát có bốn pháp thì có lo lắng.

Những gì là bốn pháp?

1.Nghe có vô lượng vô biên chúng sinh thì tâm sinh kinh sợ.

2.Nghe chịu vô lượng vô biên sinh tử thì tâm sinh kinh sợ.

3.Nghe Phật Như lai có vô lượng trí tuệ thì tâm sinh kinh sợ.

4.Nghe chứa nhóm vô lượng phước đức, trang nghiêm
đầy đủ tướng tốt thì tâm sinh kinh sợ.

Này vua Khẩn-na-la! Bồ-tát thành tựu bốn pháp ấy thì sinh lo lắng.

Này vua Khẩn-na-la! Ông nên biết, Bồ-tát thành tựu được
bốn pháp tâm không lo lắng.

Những gì là bốn pháp?

1.Nghe có vô lượng vô biên chúng sinh thì ta quyết sẽ
an trí họ ở đạo Niết-bàn mà không lo lắng.

2.Nghe vô lượng sinh tử mà chẳng kinh sợ, quyết tu
các căn lành, tâm không lo lắng.

3.Nghe Phật Như lai có vô lượng trí rồi, ta quyết
thành tựu mỹ mãn đại trí như thế mà không lo lắng.

4.Nghe tập hợp vô lượng phước đức trang nghiêm,
thành tựu mỹ mãn tướng hảo mà không lo lắng.

Đó là bốn pháp.

Này vua Khẩn-na-la! Ông nên biết, Bồ-tát lại thành tựu
bốn pháp có lo lắng.

Những gì là bốn pháp?

1.Lúc nào cũng muốn chứng được thừa Thanh văn.

2.Lúc nào cũng muốn chứng được thừa Duyên giác.

3.Khi chánh pháp sắp diệt thì buông bỏ chẳng hộ trì.

4.Chẳng khuyên cho người khác an trụ Bồ-đề.

Đó là bốn pháp.

Này vua Khẩn-na-la! Ông nên biết, Bồ-tát lại có bốn
pháp không có lo lắng.

Những gì là bốn pháp?

1.Có gặp khổ bức thiết chẳng bỏ tâm Bồ-đề.

2.Chẳng sinh tâm Thanh văn, Duyên giác.

3.Thà bỏ thân mạng chẳng bỏ chánh pháp.

4.Khuyên người phát tâm Bồ-đề cho dù vượt qua
trăm ngàn do-tuần.

Đó là bốn pháp.

Này vua Khẩn-na-la! Ông nên biết, Bồ-tát lại thành tựu
bốn pháp thì có lo lắng.

Những gì là bốn?

1.Thấy người đến xin sinh lòng sân hận, trách mắng.

2.Tự bằng lòng nằm yên.

3.Chẳng tu tập, học rộng hiểu nhiều.

4.Nếu nghe pháp rồi chẳng vì mọi người thuyết pháp lại.

Đó là bốn pháp.

Này vua Khẩn-na-la! Ông nên phải biết, Bồ-tát lại có
bốn pháp không có lo lắng.

Những gì là bốn?

1.Thấy người đến xin rồi phát sinh tư tưởng Thiện
tri thức, không có tâm làm tổn hại.

2.Chẳng ưa tự an lạc, thường muốn mọi người cùng vui.

3.Tu tập đa văn không nhàm chán, không cho là đủ.

4.Đã nghe được pháp thì ở trong đại chúng vì người
thuyết giảng lại, chẳng mong lợi dưỡng.

Đó là bốn pháp.

Này vua Khẩn-na-la! Ông nên biết, Bồ-tát lại thành tựu
bốn pháp thì có lo lắng.

Những gì là bốn?

1.Chẳng chứa nhóm đạo Ba-la-mật.

2.Chẳng tu Nhiếp pháp.

3.Chẳng siêng năng giáo hóa chúng sinh, có chút ít
công đức tự cho là đủ.

4.Chẳng tu vô lượng công đức của Bồ-tát.

Đó là bốn pháp.

Này vua Khẩn-na-la! Ông nên biết, Bồ-tát lại thành tựu
bốn pháp thìù không có lo lắng.

Những gì là bốn?

1.Thường siêng năng tinh tấn tu các pháp Ba-la-mật như
lửa cháy trên đầu.

2.Thường siêng năng tinh tấn tập hợp bốn Nhiếp pháp.

3.Thường siêng năng tu đầy đủ các công đức.

4.Chứa nhóm vô lượng công đức của Bồ-tát.

Đó là bốn pháp.

Bấy giờ, Thế Tôn nói bốn pháp này rồi, sai vua Đại
Thọ Khẩn-na-la bảo với vua A-xà-thế:

–Này Đại vương! Hôm nay, Đại vương có nghe Phật thuyết
giảng pháp bốn câu không lo lắng như vậy của
Bồ-tát chăng?

Vua A-xà-thế liền bạch Phật rằng:

–Bạch Thế Tôn! Con đã nghe!

Phật nói: –Này Đại vương! Vậy nên, nếu các vị Bồ-tát tu hành
Bồ-đề thì chẳng nên lo lắng.

Vua A-xà-thế bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Bồ-tát tu hạnh Bồ-đề?

Lúc ấy, vì muốn thành tựu mỹ mãn cho Khẩn-na-la,
Càn-thát-bà, Ma-hầu-la-già… nên Thế Tôn khiến cho
trong các tiếng nhạc phát ra pháp âm, lại muốn đáp
lại việc vua A-xà-thế hỏi về vấn đề Bồ-tát tu
hạnh Bồ-đề mà nói kệ tụng để hiển bày nghóa ấy:

Nếu muốn tu hành hạnh lợi ích

Nghe được pháp rồi làm đúng theo

Tu hạnh Bồ-đề, hạnh tối thắng

Tu hành hạnh đó không lo lắng.

Tu hạnh an lạc vì chúng sinh

Hành Từ bình đẳng trong chúng sinh

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Các loại hạnh kia nhiều vô ngần.

Vì chúng sinh tu hạnh kiên cố

Người tu hành ý chí thanh tịnh

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia chẳng rơi xuống đường ác.

Tu theo bố thí, hạnh buông xả

Làm theo hạnh bỏ hết tất cả.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Người kia không có hạnh lẫn tiếc

Tu theo tịnh giới, hạnh tịch tónh
Thân,
miệng thanh tịnh, không hạnh nhơ.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Người ấy không hề hủy phạm hạnh

Theo hạnh nhẫn nhục, hạnh lợi ích

Lìa khỏi hạnh lỗi lầm, sân hận.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia không sân hận độc hại

Tu theo hạnh tinh tấn, lực trụ

Hạnh không nhàm chán trong sinh tử.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia trọn không có biếng nhác

Tu theo hạnh thiền định Tam-muội

Thân tâm tónh lặng, không náo loạn.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia trọn không có rối loạn

Tu theo hạnh trí tuệ Bồ-đề

Tất cả pháp hạnh cũng như thế.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia trọn không có vô trí

Tu theo hạnh Từ, tâm lợi ích

Đối
với chúng sinh hạnh thắng Bi.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia trọn không có hại người

Tu theo hạnh Không, hạnh tịch tónh

Vô tướng, Vô nguyện, hạnh thanh tịnh.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia trọn không có ước nguyện

Tu theo hạnh chân, hạnh thật đế

Đầy
đủ các hạnh nhất thiết trí.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia trọn không có chướng ngại

Tu theo hạnh tín, hạnh hoan hỷ

Khéo niệm, tư duy hạnh không loạn.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia không hề có bất tín

Tu tập hạnh thiền định giải thoát

Thì đạt được diệu hạnh Ngũ thông.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia không có gì ngăn ngại

Tu hành hạnh Phật và hạnh pháp

Cung cấp Tăng bảo, hạnh thanh tịnh.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia thù thắng, thật tối thượng

Tu theo hạnh pháp và hạnh không

Hạnh giáo hóa tất cả chúng sinh.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia không có nơi trụ, dừng

Tu theo hạnh Nhân, hạnh quả báo

Hạnh đoạn dứt tất cả hữu biên.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia không thể bị nhiễm trước

Tu theo hạnh thanh tịnh, vô cấu

Hạnh giải thoát hết các kết sử.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia không thể có phiền não

Tu theo hạnh an ổn giải thoát

Hạnh vô úy thí các chúng sinh.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia có đủ tất cả nguyện

Tu theo hạnh tháng và hạnh ngày

Như hạnh hoa sen không nhiễm ô.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Đó
là bậc người, trời kính lễ

Tu hạnh Đế Thích, hạnh Phạm vương

Là diệu hạnh của pháp thanh tịnh.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh đó khiến ma quân kinh sợ

Tu theo hạnh thắng, hạnh tối thượng

Hạnh đoạn trừ tham dục, sân hận.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia không hề có sân si

Tu theo hạnh ngoại đạo cấm giới

Diệu hạnh của Tuệ nhãn thanh tịnh

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia không có chút vọng tưởng

Tu theo hạnh điều phục tịch tónh

Hạnh không có danh, sắc, loạn cuồng

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Đó
là bậc người, trời kính lễ

Tu theo hạnh dễ, hạnh ích lợi

Hạnh thắng diệu trừ đạo sai trái

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Người kia thường có hạnh trí tuệ

Tu hạnh cầu tấn, hạnh mạnh mẽ

Hay dũng mãnh, ma quân sợ hãi.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Người đó biết rõ chốn đạo tràng

Tu hạnh không ngăn, hạnh hiển bày

Đạt
được diệu hạnh Đà-la-ni.

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia chẳng mất đi quả báo

Tu tập hạnh chánh, hạnh tịch tónh

Hạnh thường xuất gia ở mọi lúc

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia tu đúng như lời nói

Tu theo hạnh thắng, hạnh Trưởng giả

Làm theo thế gian không thắng hạnh.

Tu theo hạnh phương tiện tương ưng

Bỏ đi hạnh thiền lạc vi diệu

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia không hề có phiền não.

Tu theo hạnh đời, hạnh lìa đời

Hạnh Dục giới, Sắc giới, Vô sắc

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Hạnh kia không có điều sợ hãi.

Tu hạnh biến khắp, hạnh tất cả

Đầy
đủ diệu hạnh, các căn lành

Tu hành hạnh Bồ-đề tối thắng

Bậc Trí kia giống như hư không.

Khi Phật nói về pháp hạnh của Bồ-tát, năm trăm
Bồ-tát đạt được pháp Nhẫn vô sinh, vua A-xà-thế
và quyến thuộc, Bà-la-môn, cư só trong thành Vương
xá và tám ngàn chúng sinh trong số quyến thuộc của
Khẩn-na-la đã phát tâm vô thượng Bồ-đề, cùng bạch Phật rằng:

–Bạch Thế Tôn! Chúng con sẽ nương theo các hạnh của
Bồ-tát tu hành Bồ-đề như đã nói trên mà tu hành
đúng như lời đã nói.

Bấy giờ, Thế Tôn nói với vua Đại thọ Khẩn-na-la:

–Hôm nay, ông hãy trở về chỗ ở của mình!

Lúc ấy, vua Đại thọ Khẩn-na-la và phu nhân cùng các con
cái, tất cả quyến thuộc… đảnh lễ dưới chân
Phật, đi nhiễu quanh bên phải ba vòng, sám hối Thế
Tôn, tấu các âm nhạc, trời mưa xuống nhiều hoa,
phóng ra ánh sáng lớn, đất đai chấn động. Quyến
thuộc và vua Đại thọ Khẩn-na-la, ngay lúc ấy, liền
quay trở về trong núi Hương sơn. Bấy giờ, Thích
Đề-hoàn Nhân bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Vua Đại thọ Khẩn-na-la này mới có thể
cúng dường Đức Phật chân thật, cúng dường pháp
chân thật như thế.

Phật dạy: –Này Kiều-thi-ca! Không chỉ một mình ông gọi là chân thật
mà các Đế Thích, Phạm vương, Hộ thế đại vương,
Thanh văn, Duyên giác khắp trong tam thiên đại thiên
thế giới đều cho là vua Đại thọ Khẩn-na-la này
chân thật thù thắng. Vì sao vậy?

Này Thiên chủ! Bồ-tát phát tâm rồi thì hơn tất cả
Thanh văn, Duyên giác.

Này Kiều-thi-ca! Không ai có thể hơn Bồ-tát được chỉ
trừ Như lai. Vì sao vậy?

Từ nơi Bồ-tát sinh ra Như lai, từ nơi Như Lai sinh ra tất
cả Thanh văn, Duyên giác!

Bấy giờ, Thích Đề-hoàn Nhân nghe được điều Như Lai
đã nói này liền rơi lệ nói như vầy:

–Ta nay vónh viễn bị lìa khỏi Đại thừa!

Lúc ấy Thiên tử Cù-di thưa với Thích Đề-hoàn Nhân:

–Thưa Thiên chủ phụ vương! Đúng vậy! Đúng vậy! Tất cả
các hạnh, tất cả các pháp không có chướng ngại,
từ vọng tưởng khởi lên, không thể phát sinh tâm
đạo Vô thượng chánh chân, không thể thương xót
tất cả chúng sinh, không thể tu theo tâm đại Từ.
Nay Thiên chủ phụ vương lại nói gì? Đã vào chánh
vị đốt cháy chủng tử thì ở Đại thừa này mãi
mãi chẳng phải pháp khí kia.

Khi Thiên tử Cù-di nói lời này, năm trăm Thiên tử
trong ba mươi ba tầng trời đều phát tâm đạo Vô
thượng chánh chân.

Bấy giờ, Thiên tử Cù-di bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Hiện con muốn gần gũi với hạnh của
Bồ-tát. Trăm ngàn ức kiếp tu hạnh khổ khó làm,
Phật từ khi tu cho đến khi ở chỗ Phật Nhiên Đăng
được Vô sinh pháp nhẫn, con nguyện xin Đức Phật
nói ra chút ít, chúng con nghe rồi sẽ nương theo lời
dạy tu hành và sẽ đạt được pháp đó.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo Thiên tử Cù-di:

–Không có Bồ-tát nào không gieo trồng thiện căn mà được
vô sinh nhẫn. Bồ-tát gieo trồng vô lượng căn lành
thì sau đó mới đạt được Vô sinh pháp nhẫn.

Này Thiên tử Cù-di! Bồ-tát thành tựu bốn pháp này
thì đạt được vô sinh pháp nhẫn. Những gì là
bốn?

1.Chư Phật bình đẳng.

2.Các pháp bình đẳng.

3.Thế giới bình đẳng.

4.Chúng sinh bình đẳng.

Này Cù-di! Đó là bốn pháp mà Bồ-tát thành tựu thì
được Vô sinh pháp nhẫn. Bồ-tát lại thành tựu
bốn pháp. Những gì là bốn?

1.Quen thích bốn không.

2.Quen thích đại Bi, ba môn giải thoát.

3.Quen thích phương tiện, sáu pháp Ba-la-mật.

4.Quen thích Thiền định và năm Thần thông.

Đó
là bốn pháp. Bồ-tát lại thành tựu bốn pháp.
Những gì là bốn?

Đó là:

1.Biết tánh “ấm” tức là Bồ-đề.

2.Biết tánh của các giới tập trung ở Bồ-đề, tin
tính của Bồ-đề tức là tánh của các giới.

3.Biết tánh của các “nhập” tập trung vào Bồ-đề,
dùng tánh của Bồ-đề quán đến các “nhập”; tất
cả các pháp tập trung vào Bồ-đề,

4.Tánh của Bồ-đề tức là tính của các pháp, quyết
định không có nghi ngờ.

Đó
là bốn pháp. Bồ-tát lại thành tựu bốn pháp.
Những gì là bốn?

1.Biết tất cả các pháp trụ ở thật tế chẳng lay động.

2.Biết tất cả các pháp trụ ở trong chân như.

3.Tin các pháp trong ba đời tánh chẳng hoại.

4.Quán các pháp bình đẳng như tính hư không.

Này Cù-di! Đó là những bốn pháp mà Bồ-tát thành
tựu thì được vô sinh pháp nhẫn.

Khi Phật nói pháp này, năm trăm Bồ-tát chứng đắc
Vô sinh pháp nhẫn. Thiên tử Cù-di đạt được Thuận nhẫn.

Bấy giờ, Thế Tôn muốn đem kinh pháp này ấn chứng nên
bảo Đại đức A-nan:

–Này A-nan! Ông hãy thọ trì kinh này! Kinh này tên là “Đại
thọ Khẩn-na-la vương nhập tác nhất thiết pháp môn
hạnh.”

Đại đức A-nan bạch:

–Bạch Thế Tôn! Con đã thọ trì pháp chưa từng có vậy.
Bạch Thế Tôn! Kinh này rất thậm thâm vi diệu. Nghóa
kia quyết định, lời văn trang nghiêm.

Bạch Thế Tôn! Không có kinh nào khác có thể hơn được
kinh này. Nay ở trong kinh này không gì mà chẳng khai thị.

Bạch Thế Tôn! Ở trước mắt con dù được pháp quang
minh cũng không bằng được kinh này. Con nay tự hiểu
ở trong kinh này đạt được trăm ngàn vạn ức công đức.

Bạch Thế Tôn! Con nay dùng trí tuệ có hạng lượng vào
ngôi vị Thanh văn để nghe kinh ấy mà còn được ánh
sáng pháp lớn lao như vậy, huống là Đại Bồ-tát
thành tựu vô lượng biển cả pháp khí, dùng vô
úy đại trí tu tập các pháp, vì các chúng sinh làm
hạnh không mời, dùng vô lượng đại trí nghe pháp
như thế thì được bao nhiêu pháp môn?

Phật dạy: –Này A-nan! Giả sử tất cả ánh sáng mặt trăng mặt trời
tam thiên đại thiên thế giới này so với ánh sáng
pháp của các Bồ-tát đạt được thì chỉ cần ánh
sáng của một lỗ chân lông thôi, đủ có thể làm
lu mờ ánh sáng của các mặt trời, mặt trăng đó.

Này A-nan! Nếu tất cả lỗ chân lông của Phật Như Lai đều
phóng ra ánh sáng thì các ánh sáng này đều có trí tuệ vậy.

Này A-nan! Như Lai có ánh sáng trí tuệ này. Như Lai dùng
ánh sáng trí tuệ này có thể biết tất cả tâm
hạnh của chúng sinh. Nếu có chúng sinh nghe được
kinh này, đều sẽ được ánh sáng trí rộng lớn
này chiếu soi. Nếu có ai biên chép, thọ trì đọc
tụng thông suốt, rồi ở trong đại chúng vì người
diễn nói rộng rãi, chính niệm suy nghó, theo đúng lời
dạy mà tu hành thì người này nhất định chẳng lìa
khỏi tâm Bồ-đề, giáo hóa chúng sinh, đại Bi trang
nghiêm, mặc áo giáp đại Từ, hàng phục các ma.

Này A-nan! Ông nên biết, người như vậy là quyết định
hướng về đạo tràng.

Lúc ấy Tôn giả A-nan bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Nhờ thần lực của Đức Phật nên hôm
nay con đã thọ trì được kinh pháp này.

Bạch Thế Tôn! Nếu có thiện nam, thiện nữ thọ trì, đọc
tụng, biên chép kinh này, rồi ở trong đại chúng vì
người thuyết giảng rộng rãi thì được bao nhiêu
công đức?

Phật dạy: –Này A-nan! Nếu có Bồ-tát, thiện nam, thiện nữ mỗi buổi
sáng đem bảy báu đầy cả tam thiên đại thiên thế
giới bố thí cho Tu-đà-hoàn, Tu-đà-hàm, A-na-hàm,
A-la-hán và các vị Duyên giác cho đến các Đức
Phật nữa. Và cứ như thế, buổi trưa, buổi chiều,
đầu đêm, giữa khuya, cuối đêm, Bồ-tát bố thí như
trên, đến trọn một ngàn năm.

–Này A-nan! Ý ông thế nào? Thiện nam, thiện nữ, này có
công đức nhiều lắm chăng?

Tôn giả A-nan đáp:

–Rất nhiều, bạch Thế Tôn! Rất nhiều, thưa Đấng Thiện
Thệ! Bạch Thế Tôn! Nếu trong một ngày mà đã được công
đức nhiều vô lượng vô biên huống là hàng ngàn năm.

Phật dạy: –Này A-nan! Ta nay xướng lên khiến cho thiện nam, thiện nữ
này vì chứng Bồ-đề, vì giáo hóa chúng sinh, vì
chuyển bánh xe pháp mà thọ trì kinh này, lại đọc
tụng, biên chép rồi ở trong đại chúng thuyết
giảng, phước đó đã là thù thắng vi diệu, huống
lại có thể nương theo lời dạy mà tu hành.

Này A-nan! Đối với kinh này, nếu có người thọ trì,
thậm chí một bài kệ bốn câu thôi, ở trong đại
chúng vì người thuyết giảng thì phước kia đã là
thù thắng. Vì sao? Vì bố thí như vậy gọi là pháp
thí, sự bố thí cao nhất trong việc bố thí. Thí như
vậy tức là pháp thí. Đó là sự xả bỏ thù
thắng, gọi là xả bỏ đối với pháp. Đó tên là
“Thượng thọ” nghóa là thọ nhận được pháp. Đó
tên là “Thượng trì” nghóa là gìn giữ pháp. Vì
sao vậy?

Này A-nan! Bố thí pháp rồi có thể diệt hết kết sử,
của báu cho rồi thêm lớn phiền não! Vậy nên,
Bồ-tát vì diệt kết sử phải làm pháp thí. Chư
Phật đã ấn khả. Như vậy, bố thí pháp thì có thể
thu giữ tất cả công đức.

Này A-nan! Bồ-tát bố thí pháp thì có ba mươi hai công đức tiếng khen.

Những gì là ba mươi hai công đức?

1.Có sự nhớ nghó chân chánh.

2.Có được trí tuệ.

3.Có được tinh tấn.

4.Có xa lìa xan tham kết sử.

5.Có ít dâm dục.

6.Có ít sân hận.

7.Có ít ngu si.

8.Hàng phục các kết sử của mình, của người.

9.Được nhiều người ái kính, chư Thiên khen ngợi,
các Rồng, Dạ-xoa, Càn-thát-bà… thường theo hộ trì.

10.Chẳng luống thọ dụng sự cúng dường của người.

11.Y phục, đồ ăn, thức uống, ngọa cụ, thuốc men…
chẳng cầu mà được.

12.Danh tiếng vang xa, các ác quỷ… trong mười phương
thế giới không thể phá hoại.

13.Các Đức Phật Thế Tôn đã khen ngợi.

14.Hộ trì chánh pháp, giữ gìn pháp tạng của Phật.

15.Không rơi vào trong các đường ác.

16.Sinh vào người, trời chẳng lấy làm khó.

17.Luôn được gặp Phật.

18.Chẳng lìa nghe Pháp.

19.Chẳng lìa cúng dường Tăng.

20.Biết được túc mạng.

21.Sinh vào cõi Phật thanh tịnh.

22.Sinh ra đời các căn đầy đủ.

23.Thân được ba mươi hai tướng trang nghiêm.

24.Làm thượng chủ.

25.Gieo trồng căn bản chủng tử Đà-la-ni.

26.Tạo nhân “vô đoạn biện trí”.

27.Được quyến thuộc là người trí tuệ.

28.Tập hợp các nhân đại trí.

29.Mau chóng chứng đắc pháp.

30.Chẳng khởi lòng nhớ nghó bất chính.

31.Lìa bỏ tất cả tài thí của thế gian.

32.Được biện tài đại pháp tạng vô tận.

Này A-nan! Bồ-tát thí pháp thì có ba mươi hai công đức tiếng khen.

Bấy giờ, Thích Đề-hoàn Nhân bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Chúng con cũng sẽ thọ trì kinh này. Bạch
Thế Tôn! Sau khi Như Lai và Niết-bàn có “pháp khí
chúng sinh” thì con sẽ khiến cho họ được nghe kinh này, khiến họ tin hiểu, con sẽ hộ vệ họ. Vì sao
vậy?

Bạch Thế Tôn! Vì chúng con muốn được công đức như trên.

Lúa ấy, Thế Tôn khen Thích Đề-hoàn Nhân:

–Hay thay, hay thay! Này Thiên chủ! Ông nay mới có thể
siêng năng hộ trì pháp, gầm tiếng gầm sư tử.

Này Thiên chủ! Nay ông dùng cái thiện căn hộ trì pháp
này để tồn tại theo pháp của ta thì chúng A-tu-la
đều sẽ hàng phục, chư Thiên được lợi ích. Vì
sao vậy?

Này Kiều-thi-ca! Được thấy pháp vô úy như vậy, nên
gọi là đối với các pháp không chỗ nhiễm trước.

Này Thiên chủ! Các điều sợ hãi đều do chấp trước ở ngã kiến vậy.

Này Thiên chủ! Nếu không vướng mắc chính là hộ trì chánh pháp.

Bấy giờ, chủ thế giới Ta-bà, vua Đại phạm thiên bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Con cũng xả vô lượng Thiền lạc để đi
đến thành ấp, xóm làng, quận huyện mà lưu thông
pháp này. Con cũng sẽ đến chỗ những người nghe
pháp kia, khiến cho người nói pháp có được sức
nhớ nghó kiên cố. Vì sao? Vì từ trong pháp này sinh
ra vô lượng Thanh văn, Duyên giác, Đế Thích, Phạm vương, Hộ thế.

Bấy giờ, Tứ đại Thiên vương bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Bốn vua chúng con chính là Thanh văn của
Phật, sẽ hộ trì kiên cố đối với kinh pháp này
khiến được trụ thế lâu dài. Các quyến thuộc của
con nếu có người không tin pháp này của Phật thì
con điều phục khiến họ phải tin, ở trong pháp của
Phật thêm siêng năng tinh tấn gần gũi yêu thích.

Bạch Thế Tôn! Nếu có Trời, Rồng, Dạ-xoa, Càn-thát-bà,
A-tu-la, Ca-lâu-la, Khẩn-na-la, Ma-hầu-la-già… mà có
kẻ ác tâm, nếu muốn hàng phục thì phải tụng chú này. Đó là:

1.Đa la ti.

2.Y ti.

3.Y na ti.

4.Bà la ti.

5.Hô lâu.

6.Ma ha hô lâu.

7.Hô lâu hô lâu.

8.Y bà tri.

9.Tỳ bà tri.

10.Ba ly xa đà ni Kỳ na nê.

11.Ba ca xa nê.

12.Hi trì hi trì.

13.Sinh tỳ trì.

14.A xa.

15.Đa xa.

16.Ma la y để nê già hầu.

17.Tát bà pha pha đề na.

18.Tát bà di lợi xa pha đả khư đa na.

19.A na ưu Đa-la tát bà phục đa na Phật đà bạt ni đa.

(20)
Bốn Đại Thiên vương đã được nghe câu chú.

(21)
Nhờ sức thần chú này mà các mong cầu ham muốn
ngắn ngủi đều có thể hàng phục được hết.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo Bồ-tát Di-lặc, Bồ-tát Thiên Quan:

–Này các Thiện trượng phu! Ta nay đem pháp Vô thượng
Bồ-đề khó được, đã tập hợp trong vô lượng
ngàn vạn a-tăng-kỳ kiếp này phó chúc cho các ông,
khiến cho pháp được trụ thế lâu dài, không đoạn
diệt giữa chừng!

Bồ-tát Di-lặc, Bồ-tát Thiên Quan bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Sau khi Thế Tôn nhập Niết-bàn, chúng con sẽ
lưu bố rộng rãi kinh pháp này, chúng con sẽ làm cho
kinh pháp này đến tay các Bồ-tát có gieo trồng
thiện căn sâu dày và cả các chúng sinh nữa; khiến
được tự tại, hàng phục kiêu mạn, có thể thọ
trì, tin hiểu kinh này. Sau khi Phật Niết-bàn, nếu có
người được nghe kinh pháp này mà thọ trì, đọc
tụng, biên chép, thuyết giảng thì phải biết là đều
nhờ thần lực của Bồ-tát Di-lặc, của Bồ-tát
Thiên Quan hộ trì.

Bấy giờ, Ma vương Ba-tuần đi đến trong pháp hội bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Nếu Ngài vì mọi người nói các pháp của
Thanh văn thì điều đó con chẳng sợ gì! Hôm nay, Thế
Tôn diễn thuyết pháp Bồ-tát như vậy thì Bồ-tát in
theo dấu ấn Như lai hộ trì tất cả chúng sinh về
đường giải thoát. Ngài nói pháp như vậy chẳng
khác nào hôm nay con bị trúng mũi tên lo buồn. Con nay
tự biết phương tiện của con là sinh lão, nên nguyện
xin Phật Thế tôn nắm lấy tay con, không diễn thuyết
kinh pháp có sức công đức rất lớn như thế nữa,
chớ khiến cho chúng con lại bị trúng mũi tên lo
buồn!

Phật bảo Ba-tuần:

–Ngươi chớ sầu khổ! Phần nhiều chúng sinh ở tại cảnh
giới của ngươi chẳng tin kinh này, có ít chúng sinh
có thể tin nhận mà thôi.

Này Ba-tuần! Ông nên biết, giống như từ đại địa nhón
lấy ít đất, sự tin pháp thậm thâm của chúng sinh
cũng rất ít như vậy. Số người chẳng tin kinh này
cũng nhiều như đại địa còn lại.

Này Ba-tuần! Ông nên vui mừng mới phải.

Này Ba-tuần! Hơn nữa, cõi chúng sinh nhiều vô lượng vô biên.

Khi Phật nói pháp này, vô lượng chúng sinh trụ nơi
tâm đạo Vô thượng chánh chân, chín vạn hai ngàn
Bồ-tát được vô sinh pháp nhẫn, tám vạn bốn ngàn
chúng sinh xa lìa trần cấu, đắc pháp Nhãn tịnh, tám
ngàn Tỳ-kheo hết các lậu hoặc, tâm được giải thoát.

Khi ấy, tam thiên đại thiên thế giới chấn động; ánh
sáng lớn soi khắp, trời rưới mưa hoa, trăm ngàn
nhạc cụ không tấu mà kêu, trăm ngàn vạn ức
na-do-tha chư Thiên rất vui mừng, cùng ca ngợi:

–Chúng con nay ở trong cõi Diêm-phù-đề được gặp lại
bánh xe pháp chuyển. Bạch Thế Tôn! Thuở trước ở
tại nước Ba-la-nại, Ngài đã chuyển bánh xe pháp,
làm lợi ích cho chúng sinh, nay lại thuyết giảng kinh này càng thêm lợi ích chúng sinh, thật là thù
thắng! Trong số chúng sinh ấy có kẻ thọ trì kinh này
thì người đó không bao lâu sẽ chuyển bánh xe pháp.

Bấy giờ, Bồ-tát Di-lặc, Bồ-tát Thiên Quan, Đại đức
A-nan… bạch Phật:

–Bạch Thế Tôn! Kinh này tên là gì? Thọ trì thế nào?

Phật dạy: –Này các thiện nam tử! Kinh này tên là Đại thọ
Khẩn-na-la sở vấn, còn có tên là Tuyên thuyết bất
tư nghị pháp phẩm. Cứ y như thế mà thọ trì.

Phật nói kinh này rồi, Bồ-tát Di-lặc, Bồ-tát Thiên Quan,
Đại đức A-nan… Tất cả đại chúng Trời, Rồng,
Dạ-xoa, Càn-thát-bà… nghe Phật nói đều rất vui mừng.

<釋 n="1">1</釋>
Nguyên bản Hán thiếu

*
Ba-na波那 = Ban-na般那 <釋 n="3">** Trong</釋>
bản tiếng Phạm không có câu kệ này.

<釋 n="4">** Đề-lại</釋>
giống như trái. Kiến-đại giống như ung nhọt đầy cả trong bụng.

<釋 n="5">** Hữu</釋>
hình không hẳn đều là chúng sinh.

 Đây
là tên gọi của Kiến đạo.

Đạt-ma:
Pháp, nghóa là pháp bậc nhất của thế gian.
Ma-na-tư-già-la nghóa là Nhất kinh tâm,
cũng gọi là tư duy.

 Nguyên bản không có.

 Bản Hán thiếu.

<釋 n="10">** Từ</釋>
29 đến 32: bốn pháp các bản đều thiếu.

<釋 n="11">** Nguyên</釋>
bản khuyết đi một pháp.

 Bản
Hán thiếu một pháp.