<經 id="n25">KINH KHỞI THẾ NHÂN BỔN</經>
<章 id="521976576">KINH KHỞI THẾ NHÂN BỔN</章>


Hán dịch: Sa-môn Đạt-ma-cấp-đa,
người Thiên Trúc, đời Tùy.
<卷 id="521976577"> QUYỂN I</卷>

Phẩm
1: CHÂU DIÊM-PHÙ

Tôi nghe như vầy:

Một
thuở nọ, Đức Bà-già-bà ở thạch thất Ca-lợi-la
tại thành Xá-la-bà-tất-đế. Bấy giờ, tại nơi ấy,
có số đông Tỳ-kheo, sau khi thọ trai, cùng đến tụ
họp ở giảng đường Ca-lợi-la. Sau khi an tọa, mọi
người đều suy nghó rồi cùng nhau bàn luận:

–Này các Trưởng lão, thật chưa từng có! Nay thế gian
này, thiên địa, chúng sanh, chỗ ở, quốc độ, chuyển
biến thành lập như thế nào? Và chuyển biến tan hoại
như thế nào? Chuyển biến tan hoại rồi lại thành lập
như thế nào? Chuyển biến thành lập rồi an trụ như
thế nào?
Khi
ấy Đức Thế Tôn, một mình ở trong thạch thất yên
tónh, với thiên nhó nghe khắp, thanh tịnh hơn người,
nghe các Tỳ-kheo, sau khi thọ trai, tụ họp tại giảng
đường Ca-lợi-la cùng bàn luận việc hy hữu như
vậy. Thế Tôn nghe rồi, ngay sau buổi trưa hôm ấy,
xuất thiền, ra khỏi thạch thất Ca-lợi-la, đi đến
giảng đường; đến giảng đường rồi ở trước
đại chúng Tỳ-kheo, theo lệ thường, trải tòa, ngồi thẳng an nhiên.
Sau
khi an tọa, Thế Tôn biết nhưng vẫn hỏi:
–Này các thầy Tỳ-kheo, vừa rồi, các thầy tụ tập nơi
đây bàn luận việc gì?
Khi
ấy các Tỳ-kheo đồng bạch Phật:
–Bạch Đại Đức Thế Tôn, sau khi thọ trai, Tỳ-kheo chúng con
cùng đến giảng đường Ca-lợi-la này tụ họp, bàn
luận thế này: “Này các Trưởng lão, thật chưa
từng có! Thế gian chuyển biến thành lập như thế
nào? Chuyển biến tan hoại như thế nào? Thế gian
chuyển biến tan hoại rồi thành lập như thế nào? Thế
gian chuyển biến thành lập rồi an trụ như thế nào?”
Bạch Đại Đức Thế Tôn, vừa rồi chúng con tập
họp đến đây để bàn luận việc như vậy.
Lúc
bấy giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
Hay
thay! Hay thay! Này các Tỳ-kheo, chỉ các thầy mới có
khả năng tin và làm việc như pháp như vậy. Này chư
Thiện nam tử, vì lòng tin, các thầy bỏ tục xuất
gia, nếu các thầy thường tập trung ngồi lại với
nhau và bàn luận việc như pháp như vậy, thì đó là
việc bất khả tư nghì. Này các thầy Tỳ-kheo, khi các
thầy ngồi lại với nhau, nên tu hai thứ pháp này để
tự tạo sự nghiệp cho mình: hoặc là bàn luận pháp
nghóa, hoặc là Hiền thánh mật nhiên, chẳng sanh lười
biếng, kiêu mạn. Nếu có thể làm được điều đó,
thì các thầy mới nên nghe Như Lai nói về ý nghó:
Thế gian chuyển biến thành lập, thế gian chuyển biến
tan hoại, thế gian chuyển biến tan hoại rồi thành lập;
thế gian chuyển biến thành lập rồi an trụ.
Khi
Đức Phật dạy như vậy rồi, các Tỳ-kheo bạch:
–Bạch Đại Đức Thê Tôn, nay đã đúng lúc! Bạch Thiện
Thệ, nay đã đúng lúc! Nếu Phật Thế Tôn vì Tỳ-kheo
chúng con mà giảng thuyết nghóa này thì sau khi nghe Thế
Tôn dạy, chúng con sẽ theo đó mà phụng trì.
Lúc
bấy giờ Phật bảo các Tỳ-kheo:
–Này các thầy Tỳ-kheo, hãy lắng nghe! Hãy lắng nghe! Hãy
suy nghó chính chắn! Ta sẽ vì các ông lần lượt giảng thuyết.
Khi
ấy các Tỳ-kheo đồng bạch Phật:
–Bạch Thế Tôn, chúng con rất muốn nghe.
Phật dạy các Tỳ-kheo:
–Này các Tỳ-kheo, như mặt trời, mặt trăng ở tại một
chỗ mà chiếu sáng bốn cõi thiên hạ, bấy giờ tại
bốn chỗ thiên hạ đều có cả ngàn mặt trời, mặt
trăng. Này chư Tỳ-kheo, đó gọi là một ngàn thế
giới. Này chư Tỳ-kheo, trong ngàn thế giới, có ngàn
mặt trăng, ngàn mặt trời, ngàn núi chúa Tu-di, bốn
ngàn châu nhỏ, bốn ngàn châu lớn, bốn ngàn biển
nhỏ, bốn ngàn biển lớn, bốn ngàn dòng giống Rồng,
bốn ngàn dòng giống Rồng lớn, bốn ngàn dòng giống
Kim sí điểu, bốn ngàn dòng giống Kim sí điểu lớn,
bốn ngàn dòng giống chốn ác đạo, bốn ngàn dòng
giống chốn ác đạo lớn, bốn ngàn tiểu vương, bốn
ngàn đại vương, bảy ngàn các giống cây lớn, tám
ngàn các loại núi lớn, mười ngàn các loại địa
ngục lớn, một ngàn vua Diêm-ma-la, ngàn châu
Diêm-phù, ngàn Cù-đà-ni, ngàn Phất-bà Thiên vương,
ngàn trời Tam thập tam, ngàn trời Dạ-ma, ngàn trời
Đâu-suất-đà, ngàn trời Hóa lạc, ngàn trời Tha
hóa tự tại, ngàn trời Chư-ma-la, ngàn trời Phạm thế.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong cõi Phạm thế kia, có một Phạm chủ,
oai lực rất mạnh, không ai hàng phục được, thống
nhiếp ngàn Phạm tự tại vương, nói: “Ta có khả
năng tạo tác, gọi ta là cha, ta tự tạo ra các sự
vật”. Vị ấy nói những lời kiêu ngạo như vậy,
rồi liền sanh ngã mạn. Như Lai không như vậy. Vì sao?
Vì tất cả thế gian kia, mỗi pháp đều tùy theo nghiệp
lực mà hiện khởi, thành lập.
Chư
Tỳ-kheo, ngàn thế giới nhỏ này, giống như búi tóc,
gọi là một tiểu thiên thế giới. Chư Tỳ-kheo, một
tiểu thiên thế giới như búi tóc như vậy, gọi đó
là bậc hai – trung thiên thế giới. Chư Tỳ-kheo, một
ngàn trung thiên thế giới ở bậc hai như vậy, gọi
là đại thiên thế giới. Ba ngàn lần thế giới như
vậy, gọi là tam thiên đại thiên thế giới. Chư
Tỳ-kheo, tam thiên đại thiên thế giới này đồng
thời thành lập; đồng thời thành lập rồi thì lại
tan hoại; đồng thời tan hoại rồi thì trở lại thành
lập; đồng thời thành lập rồi thì an trụ. Như thế,
thế giới xoay vần thiêu hủy gọi là bại hoại; xoay
vần thành lập gọi là thành tựu; xoay vần an trụ,
gọi là an lập. Đó là nơi ở của chúng sanh, một cõi Phật vô úy.
Chư
Tỳ-kheo, đại địa ấy dày bốn mươi tám vạn do-tuần,
chung quanh rộng vô biên. Chư Tỳ-kheo, đại địa ấy
trụ ở trên nước; nước trụ trên gió, gió nương
hư không. Chư Tỳ-kheo, phía dưới đại địa ấy, có
một lớp nước, dày sáu mươi vạn do-tuần, chung
quanh rộng vô biên. Dưới lớp nước ấy, có một
lớp gió dày ba mươi sáu vạn do-tuần, chung quanh rộng
vô biên. Chư Tỳ-kheo, nước biển lớn ấy sâu vô
cùng, sâu tới tám vạn bốn ngàn do-tuần, chung quanh
rộng vô biên. Chư Tỳ-kheo, núi chúa Tu-di phần chìm
trong biển là tám vạn bốn ngàn do-tuần, phần nhô
khỏi mặt biển cũng cao tám vạn bốn ngàn do-tuần.
Chư Tỳ-kheo, núi chúa Tu-di, mặt đáy bằng phẳng,
phần dưới bám chặt trên bánh xe vàng lớn. Chư
Tỳ-kheo, núi chúa Tu-di ấy ở trong biển lớn, dưới
hẹp, trên rộng, càng lên càng rộng ra, ngay thẳng
chẳng lồi lõm, thân lớn, vững chắc, đẹp đẽ lạ
thường, lạ mắt, ưa xem, bốn báu hiệp thành, đó
là vàng, bạc, lưu ly, pha lê; có các loại cây tốt
tươi, tỏa ra các mùi thơm, mùi thơm bay xa, xông khắp
các núi, là chốn dừng chân của nhiều chúng Thánh
hiền, và chư Thiên thần đại oai đức thắng diệu.
Chư
Tỳ-kheo, ở phần trên của núi chúa Tu-di, bốn phương
có bốn ngọn, ngọn vươn cao ở bốn phía, mỗi ngọn
cao bảy trăm do-tuần, đẹp đẽ khả ái, do bảy báu
tạo thành, là nơi được trang trí bằng vàng, bạc,
lưu ly, pha lê, hồng ngọc, xa cừ, mã não; núi uốn
cong trên mặt biển.
Chư
Tỳ-kheo, phía dưới núi Tu-di có ba bậc, trú xứ của
chư thần. Tầng bậc thấp nhất cao rộng sáu mươi
do-tuần; có bảy lớp tường thành, bảy lớp lan can,
bảy lớp dây chuông, lại có bảy lớp cây Đa-la
ngay ngắn khả ái, bao bọc chung quanh. Cây ấy được
tạo thành bằng bảy báu: vàng, bạc, lưu ly, pha lê,
hồng ngọc, xa cừ, mã não. Các tường vách đều
có bốn cửa, mỗi cửa ấy đều có bờ lũy, lầu
gác, mái hiên, tháp canh, cung điện, hành lang, vườn
cây, cùng các ao hồ đầy đủ trang nghiêm. Trong ao có
hoa đẹp, đủ loại hương thơm; có đủ tất cả các
loại cây, đủ các loại cành lá, các loại hoa quả,
cũng phát ra các mùi thơm ngào ngạt. Lại có các
loài chim hót ca, âm thanh vi diệu hòa quyện vào nhau,
hòa nhã thánh thót.
Tầng
bậc kế tiếp của núi, cao rộng bốn mươi do-tuần,
được trang nghiêm bằng bảy vòng tường thành, lan
can, dây chuông, hàng cây Đa-la bằng phẳng, ngay ngắn,
khả ái bao quanh, cũng được trang trí bằng bảy báu:
vàng, bạc, lưu ly, pha lê, hồng ngọc, xa cừ, mã não;
cũng có đầy đủ các thứ cửa ngõ, lầu gác,
đài, điện, vườn, ao, cây có quả và các loài chim.
Tầng
bậc trên cùng của núi, cao rộng hai mươi do-tuần,
cũng có bảy lớp tường thành cho đến các loài
chim, phát ra âm thanh vi diệu.
Chư
Tỳ-kheo, ở tầng bậc dưới của núi, có vị Dạ-xoa
tên là Bát thủ ở; tại tầng bậc giữa, có các
vị Dạ-xoa tên là Trì phát; tầng trên có các vị
Dạ-xoa tên là Thường túy.
Chư
Tỳ-kheo, giữa triền núi Tu-di rộng bốn vạn hai ngàn
do-tuần, có cung điện của Tứ đại thiên vương. Chư
Tỳ-kheo, phần trên núi Tu-di có các cung điện của
chư Thiên Tam thập tam, nơi ở của Đế-thích. Trên
cõi trời Tam thập tam, có cung điện của chư Thiên
Dạ-ma; trên trời Dạ-ma một tầng, có cung điện của
chư Thiên Đâu-suất-đà; trên trời Đâu-suất-đà
một tầng, có cung điện của chư Thiên Hóa lạc; trên
trời Hóa lạc một tầng, có cung điện của chư Thiên
Tha hóa tự tại; trên trời Tha hóa tự tại một
tầng, có cung điện của chư Thiên Phạm thân; ở
khoảng giữa trời Tha hóa tự tại và Phạm thân,
có các cung điện của ma Ba-tuần; ở phía trên trời
Phạm thân, có trời Quang âm; phía trên trời Quang
âm, có trời Biến tịnh; phía trên trời Biến tịnh,
có trời Quảng quả; phía trên trời Quảng quả, có
trời Bất thô; khoảng giữa trời Quảng quả và
trời Bất thô, có các cung điện là chỗ ở của
chúng sanh Vô tưởng; ở phía trên trời Bất thô,
có trời Bất não; phía trên trời Bất não, có
trời Thiện kiến; phía trên trời Thiện kiến, có
trời Thiện hiện; phía trên trời Thiện hiện là cung
điện của chư Thiên A-ca-ni-trá. Chư Tỳ-kheo, trên
trời A-ca-ni-trá, lại có chư Thiên Vô biên hư không
xứ, Vô biên thức xứ, Vô sở hữu xứ, Phi tưởng
phi phi tưởng xứ. Các nơi này đều được gọi là
trú xứ của chư Thiên.
Chư
Tỳ-kheo, nơi chốn như vậy, ranh giới như vậy là chỗ
ở của chúng sanh. Chúng sanh ấy, hoặc đến, hoặc đi,
hoặc sanh, hoặc diệt đều nằm trong giới hạn ấy.
Trong thế giới đó, các loài chúng sanh có sanh, già,
chết đều rơi vào đó. Chúng ở trong đường sanh
hóa như vậy, đến bây giờ không ra khỏi. Cho nên
gọi thế giới Ta-bà là cõi Vô úy. Ngoài ra, tất
cả thế giới khác cũng giống như thế.
Chư
Tỳ-kheo, phía Bắc của núi chúa Tu-di có châu tên là
Uất-đa-la-cứu-lưu. Cõi ấy dài rộng mười ngàn
do-tuần, bốn phía bằng phẳng; khuôn mặt của người
ở cõi ấy giống như hình trái đất.
Chư
Tỳ-kheo, phía Đông của núi chúa Tu-di, có châu tên
là Phất-bà-tùy-đề-hạ. Cõi ấy dài rộng chín
ngàn do-tuần, tròn như trăng tròn; khuôn mặt của
người ở cõi ấy cũng giống như trái đất.
Chư
Tỳ-kheo, phía Tây núi chúa Tu-di, có châu tên là
Cù-đà-ni. Cõi ấy dài rộng tám ngàn do-tuần, hình
dáng như nửa mặt trăng, khuôn mặt của người ở
cõi ấy lại giống như trái đất.
Chư
Tỳ-kheo, phía Nam núi chúa Tu-di, có châu là
Diêm-phù-đề. Cõi ấy dài rộng bảy ngàn do-tuần,
phía Bắc rộng, phía Nam hẹp, hình dạng như cái hòm
xe. Khuôn mặt của người ở cõi ấy cũng giống như trái đất.
Chư
Tỳ-kheo, mặt bắc núi chúa Tu-di do vàng trời tạo
thành, chiếu sáng châu Uất-đa-la-cứu-lưu; mặt Đông
do bạc trời tạo thành, chiếu sáng châu
Phất-bà-tỳ-đề-ha; mặt Tây do pha lê trời tạo
thành, chiếu sáng châu Cù-đà-ni; mặt Nam do lưu ly
xanh cõi trời tạo thành, chiếu sáng châu Diêm-phù-đề này.
Chư
Tỳ-kheo, châu Uất-đa-la-cứu-lưu có một đại thọ
gọi là Am-bà-la, thân to bảy do-tuần, phần ăn sâu
dưới đất là hai mươi mốt do-tuần, phần vượt lên
cao là một trăm do-tuần, cành lá phủ che năm mươi do-tuần.
Chư
Tỳ-kheo, châu Phất-bà-tỳ-đề-ha có một đại thọ
gọi là Ca-đàm-bà-phất, thân to bảy do-tuần, phần
ăn sâu dưới đất là hai mươi mốt do-tuần, phần
vượt lên cao là một trăm do-tuần, cành lá che phủ
năm mươi do-tuần.
Chư
Tỳ-kheo, châu Cù-đà-ni có một đại thọ gọi là
Chấn-đầu-ca, thân to bảy do-tuần… cho đến cành
lá phủ năm mươi do-tuần. Dưới cây ấy có một con
trâu đá, cao một do-tuần. Do nhân duyên này nên gọi
là châu Cù-đà-ni.
Chư
Tỳ-kheo, châu Diêm-phù-đề ấy có một đại thọ
gọi là Diêm-phù, thân to bảy mươi do-tuần… cho
đến cành lá bao phủ năm mươi do-tuần. Dưới
cây ấy có khối vàng Diêm-phù-đàn cao hai mươi
do-tuần; vì vàng sanh ra từ dưới cây Diêm-phù cho
nên gọi là Diêm-phù-đàn; và do đó có tên là
vàng Diêm-phù-đàn.
Chư
Tỳ-kheo, chỗ ở của loài Rồng và loài Kim sí điểu
có một đại thọ tên là Câu-tra-dư-ma-lợi-hòa,
thân to bảy do-tuần… cho đến cành lá che phủ
năm mươi do-tuần.
Chư
Tỳ-kheo, chỗ ở của A-tu-la có một đại thọ tên là
Tu-chất-đà-la-ba-tra-la, thân to bảy do-tuần… cho
đến cành lá che phủ năm mươi do-tuần.
Chư
Tỳ-kheo, trời Tam thập tam có một đại thọ tên là
Ba-lợi-cù-tỷ-đà-la, thân to bảy do-tuần, phần ăn
sâu xuống đất hai mươi mốt do-tuần, phần vượt lên
cao là một trăm do-tuần, cành lá che phủ năm mươi do-tuần.
Chư
Tỳ-kheo, dưới núi Tu-di, kế đến có núi tên là
Khư-đề-la-ca, cao bốn vạn hai ngàn do-tuần, trên rộng
cũng vậy, ngay thẳng khả ái, do bảy báu hợp thành,
đó là vàng, bạc, lưu ly, pha lê, hồng ngọc, xa cừ, mã não.
Chư
Tỳ-kheo, khoảng giữa hai núi Tu-di và Khư-đề-la-ca ấy
rộng tám vạn bốn ngàn do-tuần, bao bọc chung quanh là
vô số các loài hoa: Ưu-bát-la, Bát-đầu-ma,
Câu-mâu-đầu, Bôn-trà-lợi-ca, Tao-kiền-đề-ca che
phủ khắp sông hồ.
Chư
Tỳ-kheo, ngoài núi Khư-đề-la-ca, kế đến có núi
tên là Y-sa-đà-la, cao hai vạn một ngàn do-tuần, trên
cũng rộng như vậy, đẹp đẽ khả ái… cho đến
mã não… bảy báu hợp thành. Khoảng giữa hai
núi Khư-đề-la-ca và Y-sa-đà-la rộng bốn vạn hai
ngàn do-tuần, chung quanh có vô số các loài hoa:
Ưu-bát-la, Bát-đầu-ma, Câu-mâu-đầu, Bôn-trà-lợi-ca,
Tao-kiền-đề-ca che phủ khắp sông hồ.
Ngoài
núi Y-sa-đà-la, kế đến có núi tên là
Du-kiền-đà-la, cao một vạn hai ngàn do-tuần, ở trên
cũng rộng như vậy, đẹp đẽ khả ái… cho đến
mã não… bảy báu hợp thành. Khoảng giữa hai
núi Y-sa-đà-la và Du-kiền-đà-la rộng hai vạn một
ngàn do-tuần, chung quanh có vô số các loài hoa:
Ưu-bát-la, Bát-đầu-ma, Câu-mâu-đầu, Bôn-trà-lợi-ca,
Tao-kiền-đề-ca che phủ khắp các sông hồ.
Ngoài
núi Du-kiền-đà-la, kế đến có núi tên là Thiện
kiến cao sáu ngàn do-tuần, ở trên cũng rộng như
vậy, đẹp đẽ khả ái… cho đến mã não…
bảy báu hợp thành. Khoảng giữa hai núi
Du-kiền-đà-la và Thiện kiến rộng một vạn hai ngàn
do-tuần, chung quanh có vô số các loài hoa: Ưu-bát-la,
Bát-đầu-ma, Câu-mâu-đầu, Bôn-trà-lợi-ca,
Tao-kiền-đề-ca che phủ khắp các sông hồ.
Ngoài
núi Thiện kiến, kế đến có núi tên là Mã bán
đầu, cao ba ngàn do-tuần, ở trên cũng rộng như vậy,
đẹp đẽ khả ái…
cho đến mã não…
bảy báu hợp thành. Khoảng giữa hai núi Thiện kiến
và Mã bán đầu rộng sáu ngàn do-tuần, chung quanh có
vô số các loài hoa: Ưu-bát-la, Bát-đầu-ma,
Câu-mâu-đầu, Bôn-trà-lợi-ca, Tao-kiền-đề-ca, phủ khắp sông hồ.
Ngoài
núi Mã bán đầu, kế đến có núi tên là
Ni-dân-đà-la, cao một ngàn hai trăm do-tuần, ở trên
cũng rộng như vậy, đẹp đẽ khả ái… cho đến
mã não… bảy báu hợp thành. Khoảng giữa hai
núi Mã bán đầu và Ni-dân-đà-la rộng hai ngàn bốn
trăm do-tuần, chung quanh có vô số các loài hoa:
Ưu-bát-la, Bát-đầu-ma, Câu-mâu-đầu, Bôn-trà-lợi-ca,
Tao-kiền-đề-ca che khắp các sông hồ.
Ngoài
núi Ni-dân-đà-la, kế đến có núi tên là
Tỳ-na-da-ca, cao sáu trăm do-tuần, ở trên cũng rộng
như vậy, đẹp đẽ khả ái… cho đến mã não…
bảy báu hợp thành. Khoảng giữa hai núi Ni-dân-đà-la
và Tỳ-na-da-ca rộng một ngàn hai trăm do-tuần, chung
quanh có vô số các loài hoa: Ưu-bát-la, Bát-đầu-ma,
Câu-mâu-đầu, Bôn-trà-lợi-ca, Tao-kiền-đề-ca che
khắp các sông hồ.
Ngoài
núi Tỳ-na-da-ca, kế đến có núi tên là Chước-ca-la
(Tùy dịch là Luân), cao ba trăm do-tuần, ở trên cũng
rộng như vậy, đẹp đẽ khả ái… cho đến mã
não… bảy báu hợp thành. Khoảng giữa hai núi
Tỳ-na-da-ca và Chước-ca-la ấy rộng sáu trăm do-tuần,
chung quanh có vô số các loài hoa… cho đến hoa
Tao-kiền-đề-ca che khắp các sông hồ. Cách núi Luân
viên (Chước-ca-la) không xa, cạnh bên một khoảng đất
trống cỏ xanh phủ khắp là biển lớn. Phía Bắc biển
lớn có một cội cây lớn gọi là cây Diêm-phù,
thân to bảy do-tuần, rễ cắm sâu xuống đất hai mươi
mốt do-tuần, cao một trăm do-tuần… cho đến cành
lá che phủ bốn phía năm mươi do-tuần; khoảng đất
trống ở bên cỏ xanh phủ khắp. Kế đến có rừng
cây Am-bà-la, rừng cây Diêm-phù, rừng cây Đa-la,
rừng cây Na-đa, mỗi khu rừng rộng năm mươi do-tuần,
khoảng đất trống ở giữa, cỏ xanh mọc đầy. Kế
đến có rừng cây tên là Nam, rừng cây tên là
Nữ, rừng San-đà-na, rừng Chơn-đà-na, mỗi khu rừng
rộng năm mươi dặm; khoảng đất trống bên khu rừng,
cỏ xanh phủ đầy. Kế đến có rừng quả Kha-lê-lặc,
rừng quả Tỳ-hê-lặc, rừng quả Ma-lặc, rừng quả
Am-bà-la-đa-ca; mỗi khu rừng rộng năm mươi do-tuần.
Kế đến có rừng cây Khả-thù-la, rừng quả Tỳ-la,
rừng quả Bà-na-bà, rừng quả Thạch lựu; mỗi khu
rừng rộng năm mươi do-tuần. Kế đến có rừng Ô
bột, rừng Nại, rừng Mía, rừng Trúc nhỏ, rừng
Trúc lớn, mỗi khu rừng rộng năm mươi do-tuần. Kế
đến có rừng Lau, rừng Sậy, rừng Cát-la, rừng
Cát-la lớn, rừng Ca-sà-văn-đà; mỗi khu rừng rộng
năm mươi do-tuần. Kế đến có rừng hoa
A-đề-mục-đa-ca, rừng hoa Chiêm-bà, rừng hoa
Ba-tra-la, rừng hoa Tường vi; mỗi khu rừng rộng năm
mươi do-tuần; vùng đất trống bên cạnh, cỏ xanh phủ đầy.
Lại
có các ao có các loại hoa Ưu-bát-la, Bát-đầu-ma,
Câu-mâu-đầu, Bôn-trà-lợi-ca… phủ đầy. Lại có
các ao đầy ắp rắn độc; mỗi ao rộng năm mươi
do-tuần; khoảng đất trống ở giữa, cỏ xanh phủ đầy.
Kế
đến có biển tên là Ô-thiền-na-ca rộng mười hai
do-tuần; nước ao trong mát, vị rất ngọt ngon, êm ả
trong veo, có bảy lớp bờ lũy, bảy lớp đá chắn,
bảy lớp lan can, bảy lớp dây chuông; bên ngoài có
bảy lớp hàng cây Đa-la bao bọc chung quanh, thẳng tắp
đẹp đẽ; đều do mã não… bảy báu hợp thành,
trang trí bốn phương chung quanh, đều có thềm bậc đẹp
đẽ khả ái, cũng do bảy báu: vàng, bạc, lưu ly, pha
lê, hồng ngọc, xa cừ, mã não hợp thành. Lại có
hoa Ưu-bát-la, Bát-đầu-ma, Câu-mâu-đầu,
Bôn-trà-lợi-ca. Hoa màu lửa thì hiện hình lửa; hoa
màu vàng thì hiện hình vàng; hoa màu xanh thì hiện
hình xanh; hoa màu đỏ thì hiện hình đỏ; hoa màu trắng
thì hiện hình trắng; màu Bà-vô-đà thì hiện hình
Bà-vô-đà. Hoa lớn như bánh xe, cộng như trục xe,
tiết ra nhựa, màu trắng như sữa, vị ngọt như mật.
Chư
Tỳ-kheo, trong biển Ô-thiền-na-ca, có các đường đi
của Chuyển luân thánh vương, mặt đường rộng mười hai do-tuần.
Chư
Tỳ-kheo, trong cõi Diêm-phù-đề, khi Chuyển luân thánh
vương xuất hiện thì các con đường dưới biển ấy
tự nhiên hiện ra, mặt nước đứng lặng. Chư
Tỳ-kheo, kế bên biển Ô-thiền-na-ca có ngọn núi tên
là Ô-thiền-già-la. Chư Tỳ-kheo, núi Ô-thiền-già-la
ấy đẹp đẽ khả ái, tươi tốt khả quan, có các
thứ cây, các thứ lá, các thứ hoa, các thứ quả,
các thứ hương và các loài dị thảo, đủ các loài
chim, thú. Những vật có mặt trên thế gian, ở trong
núi Ô-thiền-già-la kia, không thiếu thứ gì. Chư
Tỳ-kheo, núi Ô-thiền-già-la kia đẹp đẽ khả ái,
khả quan như vậy, các thầy nên giữ gìn tốt như
thế. Chư Tỳ-kheo, kế núi Ô-thiền-già-la có núi
tên là Kim hiếp. Chư Tỳ-kheo, trong núi Kim hiếp, có
tám vạn cái hang; trong các hang kia đều có tám vạn
long tượng toàn màu trắng cư trú trong đó, giống
như hoa Câu-mâu-đầu, bảy chi chống đất, đều có
thần thông, nương hư không mà đi. Đầu chúng màu
đỏ giống như loài trùng Nhân-đà-la-cù-ba-ca, có
sáu ngà; ngà chúng nhọn hoắt, màu như mạ vàng.
Chư
Tỳ-kheo, qua khỏi núi Kim hiếp có núi tên là Tuyết
sơn, cao năm trăm do-tuần, rộng dày cũng vậy. Núi
ấy đẹp đẽ, do bốn báu hợp thành, đó là vành,
bạc, lưu ly, và pha lê. Bốn mặt núi ấy có bốn
ngọn bằng vàng, đỉnh vượt lên cao hai mươi do-tuần.
Trên đỉnh núi ấy có ao A-nậu-đạt. Long vương
A-nậu-đạt cư trú trong ấy. Ao rộng dài năm mươi
do-tuần. Nước ao trong mát, mùi vị ngon ngọt, trong
sạch không nhơ, có bảy lớp bờ lũy, bảy lớp
thềm gỗ, bảy lớp lan can, bảy lớp dây chuông, bao
bọc chung quanh đẹp đẽ khả ái… cho đến do mã
não… bảy báu hợp thành. Lại có các loài hoa:
Ưu-bát-la, Bát-đầu-ma, Câu-mâu-đầu, Bôn-trà-lợi-ca.
Các hoa ấy có nhiều màu sắc: xanh, vàng, đỏ, trắng,
lớn như bánh xe; lại có ngó, rễ lớn như trục xe,
nhựa trắng như sữa, vị ngọt như mật.
Chư
Tỳ-kheo, trong ao A-nậu-đạt ấy có cung điện của Long
vương A-nậu-đạt-đa. Cung điện đó có năm trụ, đẹp
đẽ khả ái. Long vương A-nậu-đạt-đa cùng quyến
thuộc trong đó vui chơi, thọ hưởng năm dục của chư
Thiên, đầy đủ khoái lạc.
Chư
Tỳ-kheo, phía Đông ao A-nậu-đạt có con sông Hằng,
từ miệng voi chảy ra, hòa nhập năm trăm sông, chảy
vào biển Đông. Phía Nam ao A-nậu-đạt có sông
Tân-đầu, từ miệng trâu chảy ra, hòa nhập năm tăm
sông, chảy vào biển Nam. Phía Tây ao A-nậu-đạt, có
sông Bạc-xoa, từ miệng ngựa chảy ra, hòa nhập năm
trăm sông, chảy vào biển Tây. Phía Bắc ao A-nậu-đạt
có sông Tư-đà, từ miệng sư tử chảy ra, hòa nhập
năm trăm sông, chảy vào biển Bắc.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên gì mà vị Long vương ấy được
gọi là A-nậu-đạt-đa?
Chư
Tỳ-kheo, có ba nhân duyên. Ba nhân duyên ấy là gì?
Chư Tỳ-kheo, trong châu Diêm-phù có chỗ ở của các
rồng, chỉ trừ Long vương A-nậu-đạt-đa, còn các
rồng khác, thì thọ hưởng khoái lạc, liền có các
vật nóng rơi trên thân, các rồng ấy đều mất hình
sắc loài trời, hiện hình sắc loài rắn. Các rồng
chịu nỗi khổ đó còn Long vương A-nậu-đạt-đa không
có việc như vậy. Đó là nhân duyên thứ nhất.
Chư
Tỳ-kheo, trong châu Diêm-phù, chỉ trừ Long vương
A-nậu-đạt-đa, còn các rồng khác khi du hí hưởng
lạc, đều có gió nóng thổi đến chạm vào thân
chúng, làm mất hình sắc loài trời, hiện hình sắc
loài rắn, nên có khổ như vậy. Đó là nhân duyên tứ hai.
Chư
Tỳ-kheo, trong châu Diêm-phù, khi các rồng có sự du
hí hưởng lạc thì có vua của loài Kim sí điểu bay
vào cung của chúng. Khi chúng thấy Kim sí điểu vương
thì lòng sanh sợ hãi; vì sợ hãi nên liền mất hình
sắc loài trời, hiện hình sắc loài rắn, chịu đầy
đủ các khổ. Long vương A-nậu-đạt-đa không như vậy.
Nếu Kim sí điểu vương phát sanh ý nghó thế này: “Nay
ta muốn vào cung điện của Long vương A-nậu-đạt-đa,
thì khi ấy Kim sí điểu kia bị quả báo bại liệt nên
tự thọ khổ, không thể vào được cung điện của
Long vương A-nậu-đạt-đa. Chư Tỳ-kheo, đó là nhân
duyên thứ ba. Do nhân duyên ấy nên gọi là A-nậu-đạt-đa.
Chư
Tỳ-kheo, về phía Nam núi Tuyết không xa, có thành tên
là Tỳ-xá-ly. Phía Bắc của thành Tỳ-xá-ly, có bảy
núi Đen; phía Bắc núi Đen lại có núi Hương. Trong
núi Hương ấy, có vô số vị Khẩn-na-la. Ở đó
thường có tiếng ca vũ âm nhạc. Núi ấy có nhiều
các loại cây, cây tỏa ra các mùi hương, là chỗ ở
của các thần đại oai đức.
Chư
Tỳ-kheo, trong núi Hương đó có hai hang báu: Một là
Tạp sắc, hai là Thiện tạp sắc, đẹp đẽ khả ái…
cho đến do mã não… bảy báu hợp thành. Mỗi
hang rộng dài năm mươi do-tuần, mềm mại trơn láng,
chạm vào giống như áo Ca-chiên-lân-đề-ca.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong hai hang Tạp sắc và Thiện tạp sắc,
có một vị Càn-thát-bà vương tên là Vô tỷ dụ
cùng với năm trăm Khẩn-na-la nữ ở trong đó thọï
hưởng năm dục, đi, đứng, nằm, ngồi đùa giỡn vui chơi.
Chư
Tỳ-kheo, phía Bắc của hai hang Tạp sắc và Thiện tạp
sắc, có thọ vương Ta-la tên là Thiện trụ. Thọ vương
Ta-la Thiện trụ này có riêng tám ngàn rừng cây
Ta-la bao bọc chung quanh. Khi ấy, trong rừng Ta-la Thiện
trụ kia có một Long tượng ở, cũng tên là Thiện
trụ, lông toàn màu trắng như hoa Câu-mâu-đầu, bảy
chi chấm đất, bay đi trên không, xương đầu nhô lên
như con trùng Nhân-đà-la-cù-ba-ca. Đầu nó màu đỏ,
đầy đủ sáu ngà; ngà nó nhọn hoắt, có cát vàng
điểm trên ngà. Lại có tám ngàn các long tượng
khác làm quyến thuộc. lông chúng đều trắng như hoa
Câu-mâu-đầu, bảy chi chấm đất… cho đến ngà
đều tô điểm bằng vàng.
Phía
chánh Bắc rừng thọ vương Ta-la Thiện trụ kia, có
xuất hiện một cái ao cho Đại long tượng Thiện trụ,
tên là Mạn-đà-kiết-ni, rộng dài bằng phẳng năm
mươi do-tuần. Nước ao mát mẻ ngon ngọt, trong xanh,
không có cáu bẩn… cho đến ngó, rễ lớn như
trục xe, cắt ra nhựa chảy, màu trắng như sữa, vị ngọt như mật.
Chư
Tỳ-kheo, chung quanh ao Mạn-đà-kiết-ni ấy, lại có tám
ngàn ao khác bao bọc. Tất cả tám ngàn ao ấy đều
giống như ao Mạn-đà-kiết-ni, không có gì khác.
Chư
Tỳ-kheo, Long tượng vương Thiện trụ khi muốn vào ao
Mạn-đà-kiết-ni để du hí thì liền nghó ngay đến tám
ngàn Long tượng quyến thuộc. Và ngay khi ấy, tám
ngàn Long tượng kia cũng khởi ý nghó: “Long tượng
vương Thiện trụ của chúng ta đang nghó đến chúng ta.
Nay chúng ta nên đi đến bên Thiện trụ vương”. Các
Long tượng đến rồi, liền cúi đầu đứng trước
Long tượng vương Thiện trụ.
Bấy
giờ Long tượng đại vương Thiện trụ liền đi đến
ao Mạn-đà-kiết-ni. Tám ngàn Long tượng kia hộ vệ
chung quanh. Thiện trụ vương ung dung tiến bước. Các
long tượng tùy tùng, có con cầm lọng trắng che đầu,
có con dùng vòi cầm quạt ma-ni trắng quạt trên lưng;
ở trước lại có các thần âm nhạc ca múa hát
xướng dẫn đường. Khi Long tượng đại vương Thiện
trụ đến nơi, liền vào ao Mạn-đà-kiết-ni kia lặn
hụp, vui chơi, tắm rửa du hí, tự do thỏa thích thọ
hưởng khoái lạc. Trong số long tượng tùy tùng, có
con rửa vòi, có con chà ngà, có con ngoáy tai, có
con gội đầu, có con kỳ lưng, có con chà hông, có
con rửa đùi, có con rửa chân, có con rửa đuôi,
hoặc có con dùng vòi nhổ ngó sen rửa sạch rồi đưa
vào miệng Tượng vương Thiện trụ; hoặc có con dùng
vòi nhổ các thứ hoa Ưu-bát-la, Bát-đầu-ma,
Câu-mâu-đầu, Bôn-trà-lợi-ca… kết lên đầu
Tượng vương Thiện trụ.
Khi
Long tượng đại vương Thiện trụ, ở trong ao
Mạn-đà-kiết-ni, tự do theo ý thích, tắm rửa du hí,
vui chơi thoải mái, thọ hưởng khoái lạc rồi, ăn
ngó sen của các long tượng dâng hiến, trên đầu
kết hoa Ưu-bát-la và các thứ hoa khác… trang sức
rồi ra khỏi ao, lên đứng trên bờ. Khi ấy tám ngàn
long tượng liền phân tán vào trong tám ngàn ao, tùy
ý tắm rửa, tự do du hí, hưởng thọ khoái lạc,
rồi cùng ăn ngó sen trong ao. Ăn xong, cũng dùng hoa
Ưu-bát-la và các thứ hoa khác tự kết lên đầu
rồi, cùng tụ họp, đến bên Long tượng vương Thiện
trụ; đến nơi, vòng quanh bốn phía. Bấy giờ Đại
long tượng vương Thiện trụ cùng với tám ngàn Long
tượng vương kia trước sau dẫn đi trở về rừng
thọ vương Ta-la Thiện trụ. Trên đường đi, các long
tượng, hoặc cầm lọng trắng che, hoặc cầm quạt ma-ni
trắng quạt; lại có chư thần chơi các loại âm nhạc
đi trước mở đường.
Lúc
bấy giờ, Đại long tượng vương Thiện trụ về đến
đại lâm Ta-la Thiện trụ, ở dưới cây lớn tùy ý
đứng nằm. Khi ấy tám ngàn Long tượng kia cũng đều
đến dưới tám ngàn cây Ta-la khác, đi, đứng, nằm,
ngồi tự tại an lạc. Ở trong rừng cây Ta-la ấy, có
cây, gốc của nó có chu vi sáu tầm, hoặc có cây
có chu vi bảy tầm, tám tầm, hoặc chín tầm, mười
tầm; có cây gốc của nó tới mười hai tầm; còn
cây thọ vương Ta-la Thiện trụ, gốc của nó chu vi tới
mười sáu tầm. Tại rừng tám ngàn cây Ta-la ấy,
nếu có lá úa vàng rụng xuống thì liền có gió
thổi bay ra ngoài, làm sạch khu rừng. Khi tám ngàn
Long tượng kia bài tiết phẩm uế thì có các Dạ-xoa
quét dọn mang đổ.
Chư
Tỳ-kheo, trong cõi Diêm-phù, nếu khi có Chuyển luân
thánh vương xuất hiện thì trong tám ngàn long tượng
ấy, có long tượng nhỏ nhất, hằng ngày cứ mỗi
buổi sáng, đến trước Chuyển luân thánh vương hầu
hạ phụng sự; nhân đó được gọi là Điều thiện
tượng vương. Lại Đại vương long tượng Thiện trụ
ấy vào ngày rằm sáng sớm thức dậy, đi đến chỗ
Thiên Đế-thích, đứng ở trước cửa để nhận sự sai bảo.
Chư
Tỳ-kheo, Đại vương long tượng Thiện trụ có thần
thông như vậy, có oai đức như vậy, tuy sanh trong loài
súc sanh nhưng cùng loại với loài Rồng nên có sức
oai thần lớn như thế. Các thầy nên luôn nhớ như vậy.



Phẩm
2: CHÂU UẤT-ĐA-LA-CỨU-LƯU

Chư
Tỳ-kheo, châu Uất-đa-la-cứu-lưu có vô lượng núi,
những núi ấy có các loại cây, sum suê rậm rạp,
tỏa ra các mùi hương xông khắp châu ấy. Lại có
các loại cỏ toàn màu xanh biếc, uốn xoay về bên
phải như lông khổng tước, hương thơm như hoa
Bà-lợi-sư-ca, chạm vào mềm mại như áo
Ca-chiên-lân-đề-ca, dài khoảng bốn ngón tay, giẫm
chân lên thì rạp xuống, giở chân lên thì dựng
đầu lên lại. Lại có các loại cây sanh ra các thứ
cành lá, hoa quả, hương thơm; các loài chim đua nhau ca
hót, âm thanh hòa nhã vi diệu. Trong những núi ấy,
có các dòng sông, chia thành bốn ngã, xuôi dòng
chảy xuống, bình lặng êm ả, không có sóng gợn,
lại không chảy nhanh. Bờ sông không sâu, không cạn,
bằng phẳng dễ lội. Nước sông trong sạch, các hoa
che phủ, rộng nửa do-tuần, chảy đi cùng khắp. Hai
bên bờ sông đều có rừng cây, theo dòng che nắng;
đủ loại hoa thơm, cỏ xanh trải khắp, có nhiều loại
trái, chim chóc hót vang. Hai bên bờ sông, có các
thuyền đẹp, nhiều màu khả ái, toàn là vàng, bạc,
lưu ly, pha lê, hồng ngọc, xa cừ, mã não… bảy báu hợp thành.
Chư
Tỳ-kheo, châu Uất-đa-la-cứu-lưu, đất đai bằng
phẳng, không có gai gốc, rừng rậm, hầm hố; cũng
không nhà xí, phấn uế bất tịnh, sỏi đá, ngói
gạch, toàn bằng vàng, bạc; không lạnh, không nóng,
thời tiết điều hoà. Đất đai ở nơi ấy luôn luôn
màu mỡ, cỏ xanh phủ khắp; các loại cây rừng, lá
thường xanh tốt, hoa quả đầy cành.
Chư
Tỳ-kheo, trong châu Uất-đa-la-cứu-lưu, có các rừng
cây, tên là An trú; các cây đều cao sáu
câu-lô-xá, lá dày đan khít, thứ lớp kế nhau như
tranh lợp nhà, giọt mưa không lọt. Nhân dân cõi
ấy, trú dưới tàng cây. Có các cây Hương cũng
cao sáu câu-lô-xá, hoặc có cây cao năm câu-lô-xá;
lại có cây cao bốn, ba, hai, một câu-lô-xá; cây
nào nhỏ nhất cũng cao nửa câu-lô-xá; đều có
các thứ lá, hoa và quả. Các thứ cây ấy, tùy
tâm (người thích) phát ra các thứ hương thơm. Có
cây Kiếp-ba cũng cao sáu câu-lô-xá…
cho đến có cây
cao năm, bốn, ba, hai, một câu-lô-xá; cây nhỏ nhất
cao nửa câu-lô-xá; tất cả đều có lá, hoa và
quả. Từ hông của quả, tự nhiên trồi ra các loại
y phục, treo ở trên cây. Lại có các cây Anh lạc,
cây này cũng cao sáu câu-lô-xá…
cho đến có cây
cao năm, bốn, ba, hai, một câu-lô-xá; cây nhỏ nhất
cao nửa câu-lô-xá; tất cả đều có lá, hoa, quả;
hông của quả ấy, tùy tâm (người muốn) tuôn ra
các thứ Anh lạc, treo thòng xuống đất. Lại có cây
Man cũng cao sáu câu-lô-xá…
cho đến cây cao
năm, bốn, ba, hai, một câu-lô-xá; cây nhỏ nhất cao
nửa câu-lô-xá; cũng có lá, hoa, quả; các quả
ấy, tùy tâm (người muốn) tuôn ra các thứ tràng
hoa, treo ở trên cây. Lại có các cây Khí cũng cao
sáu câu-lô-xá…
cho đến có cây
cao năm, bốn, ba, hai, một câu-lô-xá; cây nhỏ nhất
cao nửa câu-lô-xá, đều có lá, hoa và quả; các
quả ấy, tùy tâm (người muốn), hiện ra các loại
đồ dùng, treo ở trên cây. Lại có các loại cây
ăn trái cũng cao sáu câu-lô-xá…
cho đến có cây
cao năm, bốn, ba, hai, một câu-lô-xá, đều có lá,
hoa, quả; các quả ấy, tùy tâm (người muốn) hiện
ra các loại quả ở trên cây. Kế đến, lại có cây
âm nhạc cũng cao sáu câu-lô-xá…
cho đến có cây
cao năm, bốn, ba, hai, một câu-lô-xá; cây nhỏ nhất
cao nửa câu-lô-xá, cũng có lá, hoa, quả; các quả
ấy, tùy tâm (người muốn) hiện ra các thứ nhạc
cụ, treo ở trên cây.
Đất
ở cõi ấy, lại có gạo thơm tự nhiên không do cày
bừa gieo trồng, tinh khiết trắng sạch, không có vỏ
bọc. Khi muốn nấu chín, thì tự nhiên có các quả
đôn trì dùng làm nồi, chõ, đun bằng ngọn lửa
ngọc, không cần củi mà tự cháy, tùy theo ý muốn,
làm chín thức ăn; thức ăn chín rồi, lửa ngọc tự
tắt, không còn cháy nữa.
Chư
Tỳ-kheo, châu Uất-đa-la-cứu-lưu ấy, bốn mặt chung
quanh có bốn ao nước tên là A-nậu-đạt-đa. Mỗi ao
rộng dài năm mươi do-tuần. Nước ao trong mát, ngọt
ngào êm ả, thơm sạch không dơ; có bảy lớp bờ
lũy, bảy lớp thềm gỗ, bảy lớp lan can, bao bọc
chung quanh, nhiều màu khả ái; tất cả đều do vàng,
bạc, lưu ly, pha lê, hồng ngọc, xa cừ, mã não… bảy
báu hợp thành. Bốn phía ao đều có bờ thềm, nhiều
màu khả ái… cho đến mã não… bảy báu hợp
thành; có nhiều loài hoa: Ưu-bát-la, Bát-đầu-ma,
Câu-mâu-đầu, bôn trà lợi… xanh, vàng, đỏ, trắng
và màu xanh biếc… hình hoa tròn to, lớn như bánh xe,
mùi thơm ngào ngạt, tỏa khắp mọi nơi; còn có các
ngó sen lớn như trục xe, bẻ ra nhựa chảy, màu sắc
như sữa, uống vào ngon ngọt, mùi vị như mật.
Chư
Tỳ-kheo, bốn phía ao A-nậu-đạt-đa ấy, có bốn dòng
sông lớn, xuôi dòng chảy, không có sóng gợn
không nhanh, không chậm; bờ sông không cao, bằng, cạn
dễ vào, nước không chảy xiết, nhiều hoa phủ khắp,
rộng một do-tuần. Hai bên bờ sông lại có rừng
cây, đan xen che nắng và tỏa ra mùi hương thơm ngát;
có các thứ cỏ, tươi xanh mềm mại, xoay về bên
phải… lược nói cho đến cao bằng bốn ngón
tay, chân giẫm lên thì rạp xuống, giở chân thì dựng
lên lại, và các loài chim chóc cùng âm thanh. Hai
bên bờ sông lại có các thuyền nhiều màu khả ái…
cho đến xa cừ, mã não… bảy báu hợp thành,
chạm vào mềm mại như áo Ca-chiên-lân-đề-ca.
Chư
Tỳ-kheo, châu Uất-đa-la-cứu-lưu, thường vào nửa
đêm, từ trong bốn ao A-nậu-đạt nổi lên mây đen,
che phủ khắp nơi. Châu Uất-đa-la-cứu-lưu và các
núi, biển đều bị che phủ, sau đó mưa xuống nước
tám công đức, giống như sữa bò đổ xuống, lượng
nước mưa rơi xuống ngập bốn ngón tay, không chảy
lan tràn thấm ngay xuống đất, ngay chỗ mưa rơi. Vào
nửa đêm hôm sau, mây tan mưa dừng, bầu trời quang
tạnh, gió biển nổi lên, thổi vào mát mẻ, êm dịu,
trong lành điều hòa; chạm vào an lạc; làm thấm
nhuận châu Uất-đa-la-cứu-lưu, khắp nơi đều tươi
mát, trù mật, sung mãn. Như thợ xâu tràng hoa khéo
tay và học trò làm tràng hoa xong, lấy nước rưới
lên; rưới rồi, tràng hoa kia cũng lại như thế, tươi sáng rực rỡ.
Chư
Tỳ-kheo, đất đai ở châu Uất-đa-la-cứu-lưu kia luôn
luôn nhuận ướt phì nhiêu; giống như có người
dùng dầu tô bôi lên, đất ấy nhuận ướt cũng lại như vậy.
Chư
Tỳ-kheo, châu Uất-đa-la-cứu-lưu kia lại có một cái
ao tên là Thiện hiện, dài rộng một trăm do-tuần,
mát mẻ bình lặng, trong sạch không bẩn, thềm bờ
bằng bảy báu… lược
nói cho đến vị ngọt như mật.
Chư
Tỳ-kheo, phía Đông ao Thiện hiện lại có một khu
vườn, cũng tên là Thiện hiện, rộng dài một trăm
do-tuần, có bảy lớp lan can, bảy lớp dây chuông,
bảy lớp hàng cây Đa-la bao bọc chung quanh, nhiều màu
khả ái, đều do bảy báu hợp thành… cho đến xa
cừ, mã não…
Chư
Tỳ-kheo, vườn Thiện hiện ấy bằng phẳng đẹp đẽ,
không có gai góc, gò nổng, hầm hố, cũng không có
nhà xí, sỏi đá, ngói gạch, các loại nhơ bẩn tạp
nhạp; có nhiều vàng, bạc, không lạnh, không nóng,
khí hậu ôn hòa; thường có suối chảy, bốn phía
tràn đầy, cây lá tốt tươi, hoa quả tróu cành; có
các loại hương xông ngát; có các loài chim thường
phát ra âm thanh vi diệu, tiếng kêu hòa nhã; lại có
các loại cỏ xanh tươi, xoay về bên phải, mềm mại
như lông Khổng tước, thường có mùi thơm, như hoa
Bà-lợi-sư-ca; chạm vào như áo Ca-chiên-lân-đề;
khi châm giẫm lên, theo chân rạp xuống, khi chân giở
lên, theo chân bung lên. Lại có các cây có gốc,
thân, hoa, lá và quả, tỏa ra mùi thơm, xông khắp mọi nơi.
Chư
Tỳ-kheo, vườn Thiện hiện ấy lại có rừng cây tên
là An trú. Cây mọc sáu câu-lô-xá; lá cây dày
đặc, mưa không lọt xuống; lá cây nối tiếp nhau như
tranh lợp nhà. Nhân dân phần nhiều cư trú ở dưới
đó. Lại có các cây Hương, các cây Kiếp-ba, các
cây Anh lạc, các cây Man, các cây Khí vật, các cây
có quả. Lại có cơm của loại gạo thơm, tự nhiên thanh khiết.
Chư
Tỳ-kheo, vườn Thiện hiện ấy không có ai là sở
hữu chủ, không có người canh giữ. Người ở
châu Uất-đa-la-cứu-lưu muốn vào vườn Thiện hiện
du hý, thọ hưởng các thú vui thì tùy ý mà vào,
bằng các cửa Đông, Nam, Tây, Bắc; vào trong du hý
tắm rửa thọ hưởng các thú vui rồi muốn đi tùy
ý, đi đâu thì đi.
Chư
Tỳ-kheo, phía Nam ao Thiện hiện có một khu vườn tên
là Phổ hiền, dành cho người Uất-đa-la-cứu-lưu.
Vườn rộng dài một trăm do-tuần, có bảy lớp lan
can bao bọc chung quanh.
Chư
Tỳ-kheo, vườn Phổ hiền ấy không có người canh
giữ; chỉ có người Uất-đa-la-cứu-lưu muốn vào
vườn Phổ hiền tắm rửa, du hý, hưởng lạc thì họ
vào bằng các cửa Đông, Nam, Tây, Bắc. Vào tắm
rửa, du hý, hưởng lạc rồi, theo ý thích muốn đi đâu thì đi.
Chư
Tỳ-kheo, phía Tây ao Thiện hiện ấy, có khu vườn là
Thiện hoa, dành cho người Uất-đa-la-cứu-lưu. Vườn
đó rộng dài một trăm do-tuần, có bảy lớp lan can
bao bọc chung quanh… lược cho đến… giống như
vườn Thiện hiện, không có gì khác. Cũng không có
người canh giữ; chỉ có người Uất-đa-la-cứu-lưu
muốn vào vườn Thiện hoa tắm rửa, du hý, hưởng
lạc thì vào bằng các cửa Đông, Nam, Tây, Bắc. Vào
tắm rửa, du hý, hưởng lạc rồi, tùy ý muốn đi đâu thì đi.
Chư
Tỳ-kheo, phía Bắc ao Thiện hiện ấy, có khu vườn tên
là Hỷ lạc, dài rộng ngang nhau một trăm do-tuần…
cho đến không có người canh giữ; chỉ có người
Uất-đa-la-cứu-lưu muốn vào vườn Hỷ lạc tắm rửa,
du hý, hưởng lạc thì theo các cửa Đông, Nam, Tây,
Bắc mà vào. Tắm rửa, du hý, hưởng lạc rồi, tùy
ý muốn đi đâu thì đi… lược nói như vườn
Thiện hiện ở trước.
Chư
Tỳ-kheo, phía Đông ao Thiện hiện, tiếp giáp với
vườn Thiện hiện có một con sông lớn tên là Dịch
nhập đạo, từ từ chảy xuống, không có sóng,
không chảy nhanh; hoa phủ mặt nước, rộng hai do-tuần rưởi.
Chư
Tỳ-kheo, hai bên bờ sông Dịch nhập đạo có các
loại cây che phủ, các loại hương xông, các thứ cỏ
mọc… lược cho đến chạm vào mềm mại như áo
Ca-chiên-lân-đề-ca, cao khoảng bốn ngón tay, khi chân
giẫm lên thì rạp xuống, khi giở chân lên thì dựng
lên. Có các thứ cây và các thứ lá, hoa, quả
đầy đủ. Có các loại hương xông, có các loài
chim, loài nào cũng ca hót. Hai bên bờ sông Dịch
nhập đạo, có các thuyền đẹp, nhiều màu khả ái,
do bảy báu: vàng, bạc, lưu ly, pha lê, hồng ngọc, xa
cừ, mã não hiệp thành, trang hoàng rực rỡ.
Chư
Tỳ-kheo, phía Nam ao Thiện hiện có con sông lớn tên
là Thiện thể, dành cho người ở châu
Uất-đa-la-cứu-lưu, từ từ chảy xuống… lược
nói… giống như sông Dịch nhập đạo. Ở đó
cũng có đủ các thứ như sông kia không khác…
cho đến các thuyền, nhiều màu hợp thành… mềm
mại như áo Ca-chiên-lân-đề-ca.
Chư
Tỳ-kheo, phía Tây ao Thiện hiện có con sông lớn, tên
là Như xa, dành cho người ở châu Uất-đa-la-cứu-lưu
từ từ chảy xuống… lược nói như trên…
Chư
Tỳ-kheo, phía Bắc ao Thiện hiện, có con sông lớn tên
là Oai chủ, dành cho người ở châu Uất-đa-la-cứu-lưu,
từ từ chảy xuống… lược nói cho đến… hai
bên bờ sông có thuyền, trang hoàng bằng bảy báu,
mềm mại như áo Ca-chiên-lân-đề-ca.
Tới
đây có kệ Uất-đà-na:
Sông
Thiện hiện, Phổ hiền
Thiện
hoa và Hỷ lạc
Dịch
nhập cùng Thiện thể
Như
xa và Oai chủ
Chư
Tỳ-kheo, người Uất-đa-la-cứu-lưu muốn vào các
sông Dịch nhập đạo, Thiện thể, Như xa, Oai chủ… để
tắm rửa, du hý, hưởng lạc thì đến hai bên bờ
sông, cởi bỏ áo xiêm để trên bờ. Nếu muốn ra
xa thì ngồi trên thuyền, bơi ra giữa dòng, tắm rửa
thân thể, du hý, hưởng lạc. Trong bọn họ, ai lên
bờ trước thì tự do lấy xiêm y mặc vào rồi đi,
chẳng cần phải tìm xiêm y của mình. Vì sao vậy? Vì
người ở châu Uất-đa-la-cứu-lưu không chấp ngã
và ngã sở, không có người canh giữ. Họ đi đến
cây Hương; đến nơi rồi, tức thì cành nhánh của
cây Hương rũ xuống, tay có thể vịn tới, vì họ mà
tỏa ra các mùi thơm vi diệu. Khi ấy họ lấy các loại
hương trong cây ấy, dùng xoa lên thân, rồi lại đến
dưới cây Kiếp-ba. Đến nơi rồi, cây này cũng như
cây trước, rũ cành nhánh xuống, để họ đưa tay
vịn tới và hiện ra các loại y phục. Những người
này, tại cây ấy, lấy các loại y phục tuyệt đẹp
mặc vào rồi đến dưới, cành cây Anh lạc cũng rũ
xuống để người đưa tay vịn tới; cũng như những
cây trước, cây Anh lạc ấy hiện ra các thứ Anh lạc
cho những người ấy. Họ lấy Anh lạc đeo vào thân
rồi đi đến cây Man; đến nơi rồi, cành cây Man cũng
tự rũ xuống, đưa tay với tới được, tuôn ra các
thứ tràng hoa cho họ. Họ lấy các tràng hoa mang vào
cổ rồi đi đến cây Khí; đi đến nơi rồi, cành cây
Khí cũng rũ thấp xuống, tay với tới được, cho họ
tùy theo loại đồ dùng ưa thích mà lấy. Rồi họ đi
đến cây ăn quả; đến nơi rồi, cành cây cũng rũ
xuống, đưa tay với tới được. Cây ấy sanh ra các
thứ quả cho họ. Họ ở dưới cây ấy, tùy theo sở
thích quả nào vừa ý thì lấy; lấy xong, có người
ăn luôn quả, có người vắt lấy nước uống; ăn
uống xong, đi đến rừng cây âm nhạc. Đến nơi rồi,
cành cây âm nhạc cũng rũ xuống, đưa tay với tới,
rồi hiện ra các thứ nhạc cụ cho họ. Những người
ấy, ở trong rừng cây, tùy theo nhu cầu của mình
chọn lấy các nhạc cụ âm nhạc; hình dáng nhạc cụ
đẹp đẽ, âm thanh hòa nhã; muốn đờn thì đờn,
muốn múa thì múa, muốn ca thì ca. Hưởng các thú vui
như vậy xong rồi, mỗi người theo sở thích, muốn đi đâu thì đi.

<節>KHỞI THẾ NHÂN BỔN</節>

<卷 id="521976578"> QUYỂN II</卷>

Phẩm
2: CHÂU UẤT-ĐA-LA-CỨU-LƯU 2

Chư
Tỳ-kheo, người ở châu Uất-đa-la-cứu-lưu này, đầu
tóc màu xanh, xỏa xuống bằng tám ngón tay. Người
cõi ấy cùng một màu da, một dung mạo, một hình
dáng, không có màu da riêng để có thể phân biệt sự khác nhau.
Chư
Tỳ-kheo, người ở châu Uất-đa-la-cứu-lưu không có
ai lõa thể, cũng không để lộ nữa thân, thuận theo
đạo lý, không có lòng riêng tư; răng đều bằng
khít, không sửa, không khuyết, trắng đẹp sạch sẽ,
giống như ngọc kha, sáng trong khả ái.
Chư
Tỳ-kheo, người ở châu Uất-đa-la-cứu-lưu, nếu có
đói khát, khi cần ăn uống, thì họ liền lấy gạo
thơm tự nhiên không do canh tác, tinh khiết trắng
trẻo, không có mày cám bỏ vào trong quả đôn trì;
rồi lấy viên ngọc lửa đặt ở dưới. Do phước
lực của chúng sanh, viên ngọc ấy tự nhiên phát
lửa. Khi cơm đã chín, ngọn lửa liền tắt. Bọn họ,
ai muốn ăn cơm thì ngồi vào chỗ ngồi. Trong lúc ấy,
người từ khắp bốn phương đến muốn ăn, thì dọn
cho họ; ăn xong nhưng cơm không hết, cho đến khi những
người được mời ăn ấy chưa đứng dậy thì cơm
vẫn còn đầy. Người ở cõi ấy ăn loại gạo thơm
tự nhiên, một thứ gạo khi nấu chín, không có mày
cám, tinh khiết thơm ngon, chẳng cần gia vị; đầy đủ
mùi vị, trắng như chùm bông, màu ấy giống như vị
Tô-đà của chư Thiên. Nhân dân ở cõi ấy khi ăn
cơm này, thân thể sung mãn, không gầy sút, không
già nua, không biến đổi, y nhiên bất động…
cho đến họ ăn
cơm đó còn bổ ích cho họ như sắc thân, khí lực an
lạc, đầy đủ biện tài.
Chư
Tỳ-kheo, người ở cõi Uất-đa-la-cứu-lưu, nếu ai
có dục ý, ở bên người nữ, sanh tâm đắm nhiễm,
để ý đến nhau, thì người ấy liền đưa mắt nhìn
người nữ kia. Người nữ kia liền đi theo người
ấy, đến dưới tàng cây. Nếu người nữ kia là
mẹ, hoặc là dì, là chị, là em của người ấy thì
tàng cây kia không rũ xuống cho họ, mà lá cây tức
thì tàn úa không rụng, không che phủ, không ra hoa,
cũng không bày giường ra. Nếu chẳng phải là mẹ,
cũng chẳng phải là dì, là chị, là em thì tàng cây
ấy liền rũ xuống che phủ, cành lá rậm rạp xanh
tốt, xuất ra trăm ngàn loại giường; đồ trải nằm.
Họ dẫn nhau vào nơi ấy, vui vẻ hưởng lạc, làm gì tùy ý.
Chư
Tỳ-kheo, người ở cõi Uất-đa-la-cứu-lưu ở trong
thai bảy ngày, đến ngày thứ tám, người mẹ mới
sanh. Mẹ sanh con rồi, hoặc là trai hay gái, liền bồng
con mình đặt ở ngã tư đường rồi bỏ đi. Khi ấy,
ở nơi đó có người ở các phương Đông, Tây,
Nam, Bắc đến, người nào muốn nuôi bé nam hoặc nữ
ấy thì đưa ngón tay vào trong miệng của bé. Trên
đầu ngón tay chảy ra loại sữa ngon ngọt cho bé trai
hoặc gái ấy uống; đứa bé uống sữa rồi mạng
sống được duy trì. Qua bảy ngày như vậy, đứa bé
lại tự hình thành một loại vóc dáng giống như
người lớn không sai khác. Nếu là con trai thì đi
theo cùng nhóm con trai; nếu là con gái thì đi cùng nhóm con gái.
Chư
Tỳ-kheo, người ở cõi Uất-đa-la-cứu-lưu thọ mạng
nhất định, không có người chết yểu. Khi mạng chung
thì sanh lên trời.
Lại
nữa, ở đây, vì nhân duyên gì mà người ở cõi
Uất-đa-la-cứu-lưu có được thọ mạng nhất định
và sau khi chết đều sanh lên trời?
Chư
Tỳ-kheo, ở trên đời, có người chuyên giết hại
sanh mạng, trộm cắp của cải người khác, tà dâm,
nói dối, nói hai lưỡi, nói lời hung dữ, nói thêu
dệt, và tham, sân, tà kiến. Do nhân duyên ấy nên
khi thân hoại mạng dứt sẽ đọa vào đường ác, ở
trong địa ngục. Lại có người không hề sát sanh,
không trộm cắp vật người khác, không tà dâm,
không vọng ngữ, không nói hai lưỡi, không nói
thêu dệt, không nói hung dữ, không tham, không sân,
lại không tà kiến.
Do
nhân duyên này, khi thân hoại mạng dứt sanh về
đường thiện, sanh làm trời, người.
Lại
vì nhân duyên gì mà bị đọa lạc? Vì do sát sanh và
tà kiến… Còn được sanh lên? Vì không sát sanh
lại có chánh kiến…
Lại
có người nghó thế này: “Nay ta nên làm mười
điều thiện. Do nhân duyên ấy, khi mạng chung sanh vào
cõi Uất-đa-la-cứu-lưu; sanh vào cõi ấy rồi sống
đúng ngàn năm, không tăng, không giảm”. Người
đó phát khởi nguyện lành như vậy rồi, liền làm
mười việc thiện, khi thân hoại sanh vào cõi
Uất-đa-la-cứu-lưu. Sanh vào cõi ấy rồi, sống đủ
ngàn năm, không tăng, không giảm.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên này, người ở cõi
Uất-đa-la-cứu-lưu có được thọ mạng nhất định.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên gì mà họ được sanh lên cõi
trên? Chư Tỳ-kheo, người ở châu Diêm-phù, khi ở
nơi ấy, thọ mười nghiệp lành thì khi thân hoại sẽ
sanh vào cõi Uất-đa-la-cứu-lưu. Người
Uất-đa-la-cứu-lưu ấy nếu khi xưa có thực hành đầy
đủ mười nghiệp thiện đúng như pháp rồi, khi thân
hoại sẽ sanh lên cõi lành, vào hàng chư Thiên.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên này, người Uất-đa-la-cứu-lưu
sanh lên cõi tốt đẹp.
Chư
Tỳ-kheo, người Uất-đa-la-cứu-lưu khi thọ mạng kết
thúc thì không có người nào buồn rầu than khóc,
chỉ chuẩn bị sẵn sàng rồi đem đặt ở ngã tư đường rồi bỏ đi.
Chư
Tỳ-kheo, người Uất-đa-la-cứu-lưu có tục thế này:
Nếu có chúng sanh nào đó, khi thọ mạng hết rồi,
ngay khi ấy có một con chim bay đến, con chim ấy tên là
Ưu-thiền-già-ma (đời Tùy âm là Cao hành). Bấy giờ
chim Ưu-thiền-già-ma, từ hang núi lớn bay nhanh đến,
ngậm tóc mang tử thi kia bỏ ở châu khác. Vì sao
vậy? Vì nghiệp của người Uất-đa-la-cứu-lưu thanh
tịnh, ý muốn vui vẻ, không để cho gió thổi lan mùi xú uế kia.
Chư
Tỳ-kheo, người Uất-đa-la-cứu-lưu khi muốn đại tiểu
tiện, thì đất nứt ra cho họ; đại tiểu tiện xong,
đất khép lại như cũ. Vì sao? Vì người
Uất-đa-la-cứu-lưu muốn thanh tịnh, ý muốn vui vẻ.
Lại
nữa, ở đây, do nhân duyên gì mà gọi châu ấy là
Uất-đa-la-cứu-lưu? Chư Tỳ-kheo, châu Uất-đa-la-cứu-lưu
ấy, so với ba châu khác trong bốn cõi thiên hạ là
tối thượng, tối diệu, tối thắng. Vì vậy gọi châu
này là châu Uất-đa-la-cứu-lưu.



Phẩm
3: CHUYỂN LUÂN VƯƠNG

Chư
Tỳ-kheo, trong châu Diêm-phù, khi Chuyển luân vương ra
đời, thì ngay nơi cõi Diêm-phù ấy tự nhiên có
đầy đủ bảy thứ quý báu. Vị Chuyển luân vương
ấy lại có bốn thứ năng lực thần thông. Bảy thứ
quý báu ấy là gì? Một là bánh xe vàng báu, hai là
voi trắng báu, ba là ngựa báu màu xanh biếc, bốn là
ngọc thần báu, năm là ngọc nữ báu, sáu là chủ
kho tàng báu, bảy là tướng lónh báu. Đó là bảy thứ báu.
Chư
Tỳ-kheo, thế nào là Chuyển luân thánh vương có đầy
đủ bánh xe vàng báu?
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân thánh vương ấy xuất hiện ở
cõi Diêm-phù-đề, dùng nước rưới đầu, làm
Sát-đế-lợi. Vào ngày chay tịnh, ngày rằm trăng
tròn, nhà vua gội đầu, mặc áo lông trắng thẳng
nếp, xõa tóc rũ xuống, trang sức bằng ngọc Ma-ni và
các Anh lạc; ở trên lầu gác, quyến thuộc quần
thần, vây quanh sau trước. Khi ấy, trước vua, tự
nhiên có bánh xe báu bằng vàng trời, có ngàn tăm,
trục, vành, các bộ phận đầy đủ, hiện đến, chẳng
phải do thợ làm thành; đường kính bánh xe bằng bảy khuỷu tay.
Bấy
giờ Chuyển luân thánh vương quán đảnh Sát-đế-lợi
nghó thế này: “Khi xưa ta từng nghe nói thế này:
‘Nếu có vua quán đảnh Sát-đế-lợi vào ngày chay
tịnh, ngày rằm trăng tròn, gội đầu, mặc y phục
bằng lông trắng thẳng nếp, mang các Anh lạc, ở trên
lầu gác, quyến thuộc, quần thân sau trước vây quanh
thì khi ấy trước vua tự nhiên có bánh xe báu bằng
vàng trời, có ngàn tăm, trục vành, các bộ phận
đầy đủ, hiện đến, chẳng phải do công thợ, toàn
bằng màu vàng, đường kính bằng bảy khuỷu tay. Khi
có điềm này thì vua đã thành tựu đức của
Chuyển luân vương’. Nay ta nhất định xứng đáng là
Chuyển luân vương”.
Bấy
giờ Chuyển luân vương quán đảnh Sát-đế-lợi
muốn thử bánh xe báu kia, liền ra lệnh trang bị bốn
loại binh chủng là tượng binh, mã binh, xa binh, bộ
binh. Bốn binh chủng đã trang bị xong, nhà vua liền đi
đến bên bánh xe vàng. Đến nơi, để lộ cánh tay
phải, đầu gối quỳ xuống đất, ở trước bánh xe
vàng, dùng tay phải vỗ bánh xe báu và nói thế này:
“Này bánh xe báu! Nay nếu ta là Chuyển luân vương
thì hãy vì ta mà hàng phục những vùng đất chưa
hàng phục”. Bánh xe báu tức thời chuyển bánh để
hàng phục các nơi chưa hàng phục.
Chư
Tỳ-kheo, khi ấy, vua quán đảnh Sát-đế-lợi đã
thấy bánh xe vàng báu kia chuyển động, liền trang bị
xa giá đi về hướng Đông. Bánh xe báu kia và bốn
loại binh chủng: tượng, mã… cùng lúc đi theo.
Chư
Tỳ-kheo, trước và sau bánh xe báu, lại có bốn vị
đại thiên đi kèm. Địa phương nào mà bánh xe báu
kia đến dừng nghỉ thì Chuyển luân vương và bốn
loại binh chủng tượng, mã… cũng đều dừng lại nghỉ tại nơi ấy.
Lúc
bấy giờ tất cả các vị Quốc vương ở phương Đông
đều lấy bát vàng đựng đầy cơm bạc, hoặc lấy
bát bạc đựng đầy cơm vàng. Làm như vậy đầy đủ
rồi, cùng đi đến trước chỗ Chuyển luân vương.
Đến nơi, họ tâu với Chuyển luân vương: “Tâu đại
vương, ngài đến đây thật quí hóa! Đây là thiên
vật (xin dâng ngài)! Nhân dân phương Đông này giàu
có, an lạc, không có sợ sệt; nhân dân đông đúc,
thật rất dễ thương. Cúi xin Đại thiên xót thương
thọ nhận! Xin lân mẫn, chúng thần tuân mệnh phụng
sự thiên vương, quyết không thay lòng đổi dạ”.
Khi
ấy Chuyển luân vương bảo các vua: “Các ông nếu
đã thành tâm như vậy thì các ông ở trong quốc độ
của mình hãy trị hóa đúng như pháp. Vì sao? Vì nếu
các ông để cho trong quốc độ của mình có những
điều ác phi pháp xảy ra thì ta sẽ trị tội các ông.
Nay ta ra lệnh cho các ông phải chấm dứt sát sanh, và
dạy cho dân chúng không sát sanh, không lấy vật
không cho, không tà dâm, không nói dối… không tà
kiến. Nếu các ông chấm dứt sát sanh, không lấy
vật không cho, không tà dâm, nói lời chân thật,
chánh kiến thì ta biết là các ông và đất nước
các ông đã hàng phục”.
Bấy
giờ các Quốc vương ở phương Đông nghe Chuyển luân
vương dạy như vậy rồi, cùng lúc đồng thọ nhận
mười nghiệp thiện; thọ nhận rồi làm theo. Mỗi quốc
độ đều như pháp trị hóa. Vì sự tự tại của
Chuyển luân vương nên ngài đi đến chỗ nào, bánh
xe báu đi theo đến đó. Bánh xe báu bằng vàng trời
của Thánh vương đã hàng phục các quốc độ phương
Đông như vậy rồi, đến bờ biển phương Đông du
hành cùng khắp rồi quay về. Kế đến, lần lượt đi
đến phương Nam, phương Tây, cho đến phương Bắc, y
theo con đường Chuyển luân vương ngày xưa đã đi mà
đi. Chuyển luân vương và bốn loại binh chủng khi dẫn
nhau đi thì bánh xe báu này dừng lại chỗ nào thì ở
ngay chỗ ấy, Chuyển luân vương và bốn loại binh
chủng liền dừng lại chỗ đó.
Bấy
giờ tất cả các Quốc vương ở phương Bắc cũng
đều mang bát bằng vàng trời đựng đầy cơm bạc;
hoặc bát bằng bạc trời đựng đầy cơm vàng. đến
nơi, quỳ thẳng, thưa: “Thiên vương đến đây, thật
là vinh hạnh! Thiên vương đến đây, thật là vinh
hạnh! Chúng tôi ở phương Bắc này trông chờ Thiên
vương. Ở đây, nhân dân đông đúc, giàu có, an
lạc, không gì lo sợ, thật là dễ mến. Xin Thiên
vương ở lại trị hóa. Chúng tôi xin thần phục”.
Chuyển
luân vương liền dạy: “Nếu quả như vậy, các ông
hãy tự trị hóa quốc độ của mình, nhất mực y theo
giáo lệnh, đừng làm trái pháp. Vì sao? Vì đừng
để cho trong quốc độ của ta có người phi pháp và
kẻ làm ác. Lại nữa, các ông đừng sát sanh và
dạy người không sát sanh, không lấy vật không cho,
và việc tà dâm, nói dối cho đến tà kiến, các
ông phải đoạn trừ. Nếu lìa sát sanh cho đến nếu
thực hành chánh kiến, làm được như vậy thì ta
biết là quốc độ của các ông đều đã hàng phục”.
Các
vị vua ấy cùng tâu với Chuyển luân vương: “Chúng
tôi sẽ phụng hành đúng như lời Thiên vương dạy”.
Bấy
giờ các Quốc vương ở các phương Bắc nghe Chuyển
luân vương dạy như vậy rồi đều tuân theo, thọ mười
nghiệp thiện; thọ rồi thực hành, giữ đúng như
pháp, y luật trị hóa. Do sức tự tại nên Chuyển
luân vương đi đến chỗ nào, bánh xe báu theo đến
nơi ấy. Bánh xe vàng này cứ như thế lần lượt
hàng phục phương Bắc rồi, qua tới bờ biển Bắc,
có bao quốc độ đều đi khắp biên giới, xong rồi trở về.
Bấy
giờ, ở trong cõi Diêm-phù-đề, vua chọn lựa một
địa điểm hùng vó nhất, đẹp đẽ nhất, sạch sẽ
nhất cho bánh xe báu dừng lại chỗ đó. Chỗ ấy từ
Đông sang Tây rộng bảy do-tuần; Nam sang Bắc ước
chừng mười hai do-tuần. Đi được như vậy rồi, bấy
giờ, vào ban đêm, chư Thiên đi xuống, tự nhiên vì
Chuyển luân thánh vương tạo lập cung điện, hoàn
thành tức thời. Khi đã hoàn thành, cung điện ấy
rực rỡ, trang nghiêm, do bốn báu tạo thành, đó là
vàng, bạc, pha lê, lưu ly cõi trời.
Khi
ấy bánh xe báu bằng vàng ròng cõi trời vì Thánh
vương, đang ở cửa trong của cung điện vọt lên hư
không, ung dung dừng lại như dính vào trục xe, không
lay, không động. Ngay khi ấy Chuyển luân vương rất vui
mừng, vô cùng phấn khởi nghó thế này: “Nay ta đã
được bánh xe báu cõi trời rồi ư?”
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân thánh vương ấy có bánh xe báu
bằng vàng trời, hoàn hảo tự nhiên, hình dáng là như thế.
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương lại có voi báu màu trắng
hoàn hảo như thế nào?
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương vào buổi sáng sớm, khi
đang ngồi trong cung quan sát liền có voi báu xuất
hiện, màu lông đẹp đẽ, hình thể toàn trắng như
hoa Câu-vật-đầu, bảy chi chấm đất, có đại thần
lực, bay đi trên không. Đầu nó màu đỏ, như con
trùng Đà-la-cù-ba-ca. Voi có sáu ngà nhọn hoắt, rất
đẹp, trang nghiêm nhiều màu, giống như lúa vàng. Voi
tên là Ô-bô-sa-tha. Chuyển luân thánh vương thấy
voi báu rồi nghó như thế này: “Voi này đã xuất
hiện, nếu khi được điều phục thì có thể đảm
nhận các việc, trở thành thuần phục để cưỡi
chăng?”
Bấy
giờ, trong vòng một ngày, con voi báu ấy liền được
điều phục, có thể đảm nhận việc kéo xe cho vua và
tất cả việc khác. Giống như con voi đã được điều
phục qua vô lượng trăm ngàn năm đến nay, nghiêm
trang, hiền lành, tùy thuận, thích ý, con voi báu kia
trong vòng một ngày, chịu sự điều phục, đảm nhận
các việc cũng giống như thế. Khi ấy Chuyển luân
vương muốn thử voi báu, vào buổi sáng sớm, khi mặt
trời vừa mọc cưỡi voi báu kia chu du cùng khắp,
đến tận bờ biển, thấu chốn biên thùy. Chu du khắp
nơi rồi, trở về đến chỗ cung điện cũ, Chuyển
luân vương kia mới ăn điểm tâm. Do nhân duyên ấy,
bấy giờ nhà vua, trong lòng vô cùng hoan hỷ, cho rằng
vì mình nên mới sanh voi báu như vậy.
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương ấy có voi báu trắng, tự
nhiên, hoàn hảo là như vậy.
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân thánh vương có ngựa báu hoàn
hảo như thế nào?
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương ấy, vào buổi sáng sớm,
ngồi trên cung điện, thì ngay trước mặt vua, ngựa
báu màu xanh biếc xuất hiện, thân thể xanh mướt,
sắc lông óng ả, đầu đen, lông bờm bung ra, có sức
thần thông, bay đi trên không, tên nó là Bà-la-la-ha.
Chuyển luân vương thấy ngựa rồi, nghó thế này:
“Ngựa này đã xuất hiện, nếu khi đã điều phục
thì có thể nhận lãnh các việc, có thể vì ta làm
tốt việc chuyên chở chăng?”
Khi
ấy, trong vòng một ngày, ngựa báu kia liền được
điều phục, đảm nhận các việc. Giống như con ngựa
đã được điều phục từ vô lượng năm đến nay,
hiền lành vô cùng, con ngựa này cũng vậy, khi điều
phục chỉ trong vòng một ngày, có thể đảm nhận tất
cả mọi việc. Khi ấy Chuyển luân vương muốn thử
ngựa báu vào buổi sáng sớm, khi mặt trời vừa
mọc, cưỡi lên ngựa báu đi khắp cõi nước, trở
về cung điện, Chuyển luân vương mới dùng sáng. Vì
nhân duyên ấy nên sanh hoan hỷ, phấn khởi vô cùng:
“Nay ta đã có ngựa báu màu xanh biếc”.
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương ấy có ngựa báu hoàn hảo là như vậy.
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương có ngọc báu hoàn hảo là
như thế nào?
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương ấy có ngọc Ma-ni báu, sắc
tỳ lưu ly, có tám cạnh đẹp đẽ, chẳng phải do thợ
làm ra, tự nhiên phát ra ánh sáng trong suốt. Chuyển
luân vương thấy ngọc ấy rồi, nghó như thế này:
“Ngọc Ma-ni báu này đầy đủ các tướng, phải treo
nó ở trong cung để phát ánh sáng”. Khi ấy Chuyển
luân vương muốn thử ngọc báu Ma-ni nên trang bị bốn
binh chủng là tượng binh, mã binh, xa binh và bộ binh.
Đủ bốn binh chủng rồi, vào nửa đêm, mây đen dày
đặc, sấm chớp nổi lên, mưa rơi lất phất, khi ấy
Chuyển luân vương lấy viên ngọc báu treo trên ngọn
cờ đi ra ngoài vườn, ý muốn dạo chơi thử xem tính
chất của ngọc. Chư Tỳ-kheo, ngọc báu Ma-ni ở trên
đầu ngọn cờ, ánh sáng tỏa khắp, chiếu cả bốn
phương, thân của bốn binh chủng cũng đều chiếu
sáng, như mặt trời chiếu sáng thế gian.
Lúc
bấy giờ, tất cả Bà-la-môn, Cư só… cư trú ở
cõi ấy đều thức dậy, làm các công việc vì tưởng
là đã sáng, mặt trời đã mọc. Do nhân duyên ấy,
Chuyển luân vương cảm thấy vui mừng, vô cùng phấn
khởi, tự nghó: “Ngọc báu này vì ta mà xuất hiện
chăng?”
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương có ngọc báu hoàn hảo là như vậy.
Chư
Tỳ-kheo, thế nào gọi là ngọc nữ báu hoàn hảo
của Chuyển luân thánh vương?
Chư
Tỳ-kheo, ngọc nữ báu của Chuyển luân vương xuất
hiện, không lùn, không cao, không to, không bé, chẳng
trắng, chẳng đen, đoan trang thùy mị, trông thật đáng
yêu, đẹp đẽ vô cùng, dung mạo hoàn hảo. Khi trời
nóng thì thân ngọc nữ mát; khi trời lạnh thì thân
ấm; trên thân tiết ra mùi hương Chiên đàn, miệng
luôn thơm mùi thơm hoa sen xanh, vì Chuyển luân vương
ngủ trễ dậy sớm, cần mẫn cung kính phụng sự; phàm
làm việc gì cũng không phật ý vua. Tâm của nàng
còn không khởi ác niệm, huống là thân, khẩu. Do
nhân duyên ấy, Chuyển luân thánh vương cảm thấy
hoan hỷ, phấn khởi vô cùng, trong lòng tự nghó:
“Ngọc nữ báu này vì ta mà xuất hiện chăng?”
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương ấy, có ngọc nữ báu
hoàn hảo là như vậy.
Chư
Tỳ-kheo, thế nào gọi là bề tôi báu chủ kho tàng,
đầy đủ oai thần của Chuyển luân thánh vương?
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương ấy có vị quan báu chủ kho
tàng xuất hiện, rất giàu có nhiều của, có nhiều
công quả. Vị quan ấy do nghiệp báo nên sanh ra có
thiên nhãn, thấy rõ trong lòng đất; hoặc kho tàng
có chủ, hoặc kho tàng vô chủ đều bị đôi mắt của
vị ấy phát hiện. Lại nữa, hoặc ở dưới nước,
trên bờ, hoặc xa, hoặc gần, hễ chỗ nào có thì vị
quan chủ kho tàng ấy đều vì vua mà giữ gìn đúng
như pháp. Nếu là vật vô chủ thì vị ấy liền thu
lấy bỏ vào vàng, bạc của mình, khi Chuyển luân vương
có việc cần dùng về tài bảo thì kịp thời cung cấp
đầy đủ. Khi ấy, vị quan chủ kho tàng kia liền đi đến
chỗ Chuyển luân vương thưa: “Tâu Đại thánh thiên
vương, nếu Thiên vương cần dùng tài bảo gì thì xin
Thiên vương chớ lo. Thần sẽ vì Thiên vương cung cấp
đầy đủ theo nhu cầu”.
Khi
ấy Chuyển luân vương muốn thử vị quan báu chủ kho
tàng nên đi đến bên bờ nước, ngồi lên trên
thuyền, ra giữa dòng sông, bảo vị quan chủ kho tàng:
“Ông là vị quan chủ kho tàng; ta cần dùng tài bảo.
Hãy mau cung cấp đầy đủ. Hãy mau cung cấp đầy đủ!”.
Vị quan chủ kho tàng tâu: “Cúi xin Đại thiên vương,
hãy đợi giây lát, thuyền này đến bờ, ngay tại
nơi ấy, thần sẽ lấy tài bảo để cung cấp cho Thiên
vương sử dụng”. Nhà vua bảo: “Nay ta không muốn
lên bờ lấy tài bảo, chỉ ở ngay đây, hãy cung cấp
đầy đủ cho ta!”
Vị
quan chủ kho tàng liền tâu: “Xin tuân thánh chỉ,
chẳng dám trái lệnh!”
Khi
ấy, vị quan chủ kho tàng, nhận thánh chỉ rồi, liền
vén tay áo bên phải, gối phải quỳ trên thuyền, đưa
tay quơ trong nước, ngón tay như càng cua, cào dồn
nhiều vàng bạc, chứa đầy đồ đựng, đặt ở
trên thuyền, dâng lên Chuyển luân vương, tâu: “Đây
là vàng bạc cõi trời. Chư Thiên đem của báu này
dâng lên Thiên vương để ngài sử dụng”. Khi ấy
Chuyển luân vương bảo với vị quan chủ kho tàng: “Ta
không cần tài bảo, chỉ thử ngươi thôi”.
Vị
quan chủ kho tàng nghe vua nói vậy, thu lại vàng bạc
bỏ vào trong nước. Do nhân duyên ấy, Chuyển luân
vương cảm thấy hoan hỷ, phấn khởi vô cùng, tự
nghó: “Ta nay đã có vị quan báu chủ kho tàng rồi
chăng?’
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương ấy có vị quan báu hoàn
hảo chủ kho tàng là như vậy.
Chư
Tỳ-kheo, thế nào gọi là vị tướng giỏi lãnh đạo
quân đội của Chuyển luân vương?
Chư
Tỳ-kheo, do sức phước đức, Chuyển luân vương ấy
tự nhiên có vị tướng báu xuất hiện. Vị ấy thông
minh, có nhiều mưu lược, hiểu rõ quân cơ, đầy đủ
thân tuệ. Nếu Chuyển luân vương cần binh lực, thì
ông có thể chuẩn bị đầy đủ: Nếu muốn binh lính
chạy thì liền chạy, muốn giải tán liền giải tán,
muốn đứng yên liền đứng yên.
Khi
ấy vị tướng lãnh báu liền đi đến chỗ Chuyển
luân vương. Đến nơi, tâu với Chuyển luân vương:
“Nếu nhà vua muốn huấn luyện quân lính, xin nhà vua
đừng lo. Thần sẽ huấn luyện quân lính cho ngài,
khiến cho chúng thuần phục, tùy thuận như ý muốn”.
Khi
ấy Chuyển luân vương muốn thử vị tướng lãnh báu
kia nên liền ra lệnh điều động đủ bốn binh chủng
là tượng binh, mã binh, xa binh và bộ binh, tất cả
đều như nhau. Hạ lệnh điều động đủ bốn loại binh
chủng xong, khi ấy vua ra lệnh cho vị tướng lãnh báu
kia: “Ông là tướng lãnh, hãy vì ta mà khéo léo
chuẩn bị quân lính, huấn luyện khiến chúng tùy
thuận: chạy tốt, đi tốt, tập hợp tốt, giải tán
tốt, đúng như pháp, chớ sai trái”. Vị tướng lãnh
ấy nghe Chuyển luân vương ra lệnh như vậy liền tâu
với vua: “Như lời Thiên vương dạy bảo, thần không dám trái lệnh”.
Bốn
binh chủng ấy, sau khi đã chuẩn bị rồi, y theo sắc
lệnh của vua, bảo chạy thì chạy, bảo giải tán thì
giải tán,… cho đến muốn đứng yên thì đứng
yên. Do nhân duyên ấy, Chuyển luân vương rất hoan
hỷ, phấn khởi vô cùng, nghó rằng ta nay đã có tướng lãnh báu.
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương ấy có vị tướng lãnh
báu, đầy đủ oai lực là như vậy.
Chư
Tỳ-kheo, nếu có bảy thứ báu xuất hiện như thế thì
sau dó chắc chắn được gọi là Chuyển luân thánh vương.
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương ấy tuổi tác thọ mạng
rất lâu dài. Trong tất cả thời gian, tất cả thế
gian, không có người nào có được sự an ổn lâu
dài như Chuyển luân vương. Sinh mạng tồn tại lâu
dài, đó là thần thông thứ nhất – thọ mạng đầy
đủ của Chuyển luân vương.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, thân thể mà vị Chuyển luân vương
ấy bẩm thọ không bệnh, ít não, các tướng đầy
đủ. Lại nữa, bụng của vua không lớn, không nhỏ;
lạnh, ấm, mát, nóng, điều hòa theo thời tiết; tới
lui nhẹ nhàng, ăn uống tiêu hóa, an ổn khoái lạc.
Trong tất cả mọi thời, không có người nào khác
ở thế gian sanh ra mà được như vậy, ít bệnh, không
có các nỗi buồn rầu như thánh vương kia. Đó là
thần thông thứ hai – thần lực đầy đủ của
Chuyển luân thánh vương.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, báo thân có được của Chuyển
luân kia đoan chánh khả ái, thường được thế gian
ưa nhìn ngắm, đẹp đẽ tuyệt vời, sắc thân thanh
tịnh, trang nghiêm trọn vẹn. Ở trong tất cả thời
gian, trong loài người, không có ai thọ sanh mà có
được như thế, đoan chánh, khả ái, được thế gian
ngắm nhìn hình tướng hoàn hảo của Chuyển luân vương
ấy. Đó là thần thông thứ ba – sắc mạo đầy đủ
của Chuyển luân thánh vương.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, do nhân duyên nghiệp báo, Chuyển
luân vương kia có đại phước đức; đó là đầy
đủ các loại của cải, đầy đủ các loại châu báu
trân kỳ của thế gian. Trong mọi thời, không có ai
thọ sanh trong loài người mà có sự giàu có như
thế, có tài sản như thế, có nhiều y phục, đồ
chơi, báu vật tràn đầy bằng với vị vua Chuyển luân
ấy. Đó là thần thông thứ tư - quả báo đầy đủ
của Chuyển luân thánh vương.
Chư
Tỳ-kheo, nếu người có đầy đủ bốn loại thần
thông như thế, thì sau đó mới được gọi là
Chuyển luân thánh vương.
Chư
Tỳ-kheo, lại nữa, vị Chuyển luân thánh vương có
phước đức được nhân dân yêu mến, kính trọng,
tâm thường hoan hỷ an vui, giống như con thương kính
cha mình. Nhân dân được Chuyển luân vương thương
yêu, lòng luôn nhớ nghó như cha thương con.
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương ấy ngồi trong xe cực kỳ
lộng lẫy muốn du lịch nhìn xem vườn rừng và các
cảnh đẹp. Khi ấy, nhân dân được thấy Chuyển luân
vương đều rất vui mừng, nói với người đánh xe:
“Xin ông khéo điều khiển xe. Xin hãy ghì cương lại,
đi chậm chậm, từ từ, chớ đi quá nhanh. Vì sao? Vì
nếu ông đi từ từ, cho xe đi chậm rãi, thì chúng
tôi có nhiều thời gian để được chiêm ngưỡng
Chuyển luân thánh vương”. Chuyển luân vương nghe lời
nói ấy, cũng bảo người đánh xe như thế: “Ngươi
hãy khéo điều khiển xe. Hãy cho xe đi từ từ chậm
rãi, cẩn thận, chớ vội vàng! Vì sao? Vì nếu ngươi
khéo điều khiển xe cho đi thong thả thì ta có nhiều
thời gian để xem xét khắp nhân dân”.
Chư
Tỳ-kheo! Nhân dân nơi ấy thấy Luân vương rồi, đều
tự mang trân bảo của mình đến trước để dâng
hiến lên Chuyển luân thánh vương. Đến nơi rồi, họ
tâu: “Chúng thần xin dâng lên Thiên vương! Những
vật này thuộc về của ngài. Xin ngài thọ nhận, tùy
ngài sử dụng. Những vật này chỉ có ngài mới
xứng đáng sử dụng”.
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương ấy khi xuất hiện ở thế
gian thì châu Diêm-phù này sạch sẽ bằng phẳng,
không có gai gốc và rừng rậm, gò nổng, nhà xí,
đồ dơ bẩn, chỗ hôi hám, sỏi đá, ngói gạch, cát,
đất, phèn…, tự nhiên đầy đủ bảy báu: vàng,
bạc…, thời tiết điều hòa, không lạnh, không nóng.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, khi Chuyển luân vương xuất hiện
thế gian thì châu Diêm-phù này tự nhiên hình thành
tám vạn thành ấp, đều sung sướng an lạc, không có
sự sợ hãi, lúa gạo dư dã, xóm làng đông đúc,
nhân dân phát đạt, thật đáng yêu.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, khi Chuyển luân vương xuất hiện ở
thế gian thì ở châu Diêm-phù này, xóm làng, thành
ấp, chốn vua cai trị, nhà cửa san sát, gà bay đụng
nhau, nhân dân sung sướng an lạc không thể nghó bàn.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, khi Chuyển luân vương xuất hiện
thế gian ở châu Diêm-phù này, thường vào nửa
đêm, từ trong ao A-na-bà-đạt-đa, nổi lên đám mây
lớn trùm khắp châu Diêm-phù cùng các núi biển,
rồi mưa liền trút xuống, giống như một màng sửa
trải. Nước mưa đầy đủ mùi vị tám công đức.
Nước thấm sâu bốn ngón tay, không chảy tràn lan,
ngay khi rơi xuống, liền thấm vào lòng đất, mất hút
không thấy. Vào cuối đêm, mây mù tan hết, lại từ
trong biển, gió mát nổi lên thổi tan khí ẩm, nhân
dân xúc chạm, cảm thấy an lạc. Lại nữa, khí ẩm
ngọt ngào kia thấm nhuận châu Diêm-phù, làm cho khắp
nơi đều phù nhiêu tươi tốt. Giống như ở đời,
người thợ giỏi làm tràng hoa, hoặc đệ tử của
người thợ ấy, làm thành tràng hoa rồi, dùng nước
tưới lên, làm cho hoa thấm nhuận, màu hoa tươi thắm
cũng giống như vậy.
Lại
nữa, khi Chuyển luân vương xuất hiện ở đời thì
đất đai cõi Diêm-phù-đề này luôn luôn màu mỡ,
tốt tươi. Giống như có người dùng dầu thoa lên
đất. Loại nước thấm ướt màu mỡ tốt tươi ấy
cũng giống như thế.
Chư
Tỳ-kheo, Chuyển luân vương xuất hiện ở đời, tuy
trải qua số năm lâu xa vô lượng nhưng cũng có và
cũng chịu những xúc giác như người thế gian. Giống
như người có thân thể ốm yếu, ăn thức ăn ngon,
phải vận động làm việc, tiếp xúc với sự mệt
nhọc chút đỉnh mới mau tiêu hóa. Chuyển luân vương
khi đã sống lâu ở thế gian, tiếp xúc với sự
sanh tử cũng giống như thế.
Chư
Tỳ-kheo, khi Chuyển luân vương kia mạng chung, xả thân
mạng rồi, sanh lên cõi trời, cùng ở cảnh trời Ba mươi ba.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, ngay khi Chuyển luân vương mạng
chung, ở trên không trung, mưa các loại hoa: hoa sen
xanh, hoa sen hồng, hoa sen vàng, hoa sen trắng và các
loại hoa khác để cúng dường Chuyển luân vương.
Lại mưa bột Thiên trầm thủy, bột Đa-già-la, bột
hương Chiên đàn, và các loại hoa Mạn-đà-la trời.
Lại có các loại âm nhạc vi diệu cõi trời không
đánh mà tự tấu, cũng có tiếng vi diệu cõi trời
ca hát tán thán cúng dường thân Chuyển luân vương
để tạo phước lợi.
Chư
Tỳ-kheo, khi ấy ngọc nữ báu, chủ kho tàng báu,
tướng lãnh báu… liền dùng các thứ nước thơm,
tắm rửa thân Chuyển luân vương. Dùng nước thơm
tắm rửa xong, trước hết dùng vải Kiếp-ba-ta quấn
lại, sau đó mới dùng áo lông thẳng nếp mặc vào.
Tiếp đến lại dùng đủ năm trăm tấm mền tinh tế
đẹp đẽ theo thứ lớp đắp lên rồi buộc lại. Làm
như vậy xong rồi dùng kim quan đã đựng đầy dầu
tô, đặt thân Chuyển luân vương vào; đặt yên vào
kim quan rồi, lại đặt kim quan vào trong quách bạc; đặt
vào quách bạc rồi, dùng đinh đóng lại. Lại tập
trung tất cả các loại cây Hương lại, chất thành
đống lớn, sau đó thiêu đốt. Thiêu đốt xong, đem
để tại ngã tư đường, kiến tạo một ngôi tháp
báu, cao một do-tuần, rộng nửa do-tuần, trang trí
nhiều màu, dùng bốn báu tạo nên đó là vàng,
bạc, lưu ly và pha lê. Tháp có bốn bờ tường,
chung quanh rộng năm mươi do-tuần, có bảy lớp bờ
tường, bảy lớp lan can,… như trên lược nói…
cho đến các loại chim đều tự ca hót.
Khi
ấy ngọc nữ báu, chủ kho tàng báu và tướng lãnh
báu dựng tháp báu cho Chuyển luân vương hoàn thành
xong, sau đó bày biện đủ thứ đồ cúng dường
thượng hạng; đủ mọi hạng người đến xin, cần
thức ăn cho thức ăn, cần thức uống cho thức
uống, cần xe cho xe, cần y phục cho y phục, cần của
cải cho của cải, cần báu vật cho báu vật, cấp phát
hết, ai cũng đầy đủ.
Chư
Tỳ-kheo, sau khi Chuyển luân vương mạng chung bảy ngày,
bánh xe báu, voi báu, ngựa báu và ngọc Ma-ni báu kia
tự nhiên tất cả đều biến mất. Ngọc nữ báu,
chủ kho tàng báu và tướng lãnh báu cũng đều
mạng chung. Bốn thành báu kia cũng đều biến đổi,
trở thành thành đất. Nhân dân cõi ấy cũng lần
lượt theo đó mà giảm.
Chư
Tỳ-kheo, Tất cả các hành hữu vi vô thường, chuyển
biến như thế, không có gì thường trụ, rã tan ly
tán, không được tự tại là pháp ma, diệt, tan
trong giây lát, chẳng tồn tại lâu.
Chư
Tỳ-kheo, vì thế các vị phải bỏ các hành, phải nên
viễn ly, phải nên chán ghét, cần phải mau cầu con
đường giải thoát.


Phẩm
4: ĐỊA NGỤC

Chư
Tỳ-kheo, ngoài bốn châu lớn và tám vạn châu nhỏ
cùng các núi lớn khác và núi chúa Tu-di, còn có
một núi chúa tên là Luân viên (cựu dịch là núi
Thiết vi) cao sáu trăm tám mươi vạn do-tuần, dài
rộng cũng sáu trăm tám mươi vạn do-tuần, dày đặc
kiên cố, do kim cang tạo thành, khó có thể phá hoại.
Chư
Tỳ-kheo, ngoài núi Luân viên này, lại có một núi
Đại luân viên nữa, chiều cao, rộng, cũng giống như
số do-tuần trên. Khoảng giữa hai núi ấy vô cùng
tối tăm, không có ánh sáng. Mặt trời, mặt trăng
có đại oai thần, đại lực, đại đức như thế mà
không thể chiếu ánh sáng đến nơi ấy được.
Chư
Tỳ-kheo, ở giữa hai núi ấy có tám đại địa ngục.
Tám đại địa ngục ấy là gì? Đó là đại địa
ngục Hoạt, đại địa ngục Hắc, đại địa ngục Chúng
hợp, đại địa ngục Khiếu hoán, đại địa ngục Đại
khiếu hoán, đại địa ngục Nhiệt não, đại địa ngục
Đại nhiệt não, đại địa ngục A-tỳ-chỉ.
Chư
Tỳ-kheo, tám đại địa ngục ấy, mỗi ngục lại có
mười sáu địa ngục nhỏ trực thuộc bao bọc chung
quanh. Mười sáu ngục ấy đều cao rộng năm trăm
do-tuần. Mười sáu ngục ấy là gì? Đó là địa
ngục Hắc vân sa, địa ngục Phấn thỉ nê, địa ngục
Ngũ xoa, địa ngục Cơ, địa ngục Khát, địa ngục Nùng
huyết, địa ngục Nhất đồng phủ, địa ngục Đa đồng
phủ, địa ngục Điệp ngai, địa ngục Hộc lượng, địa
ngục Kê, địa ngục Khôi hà, địa ngục Chước bảng,
địa ngục Đao diệp, địa ngục Hồ lang, địa ngục Hàn băng.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên gì mà gọi là đại địa ngục
hoạt?
Chư
Tỳ-kheo, ở đại địa ngục Hoạt kia, các loài chúng
sanh khi thác sinh, có mặt, xuất hiện và tồn tại thì
các ngón tay tự nhiên có móng tay sắc mọc lên,
nhỏ dài bén nhọn giống như mũi nhọn. Các chúng
sanh ấy khi thấy nhau, tâm ý rối loạn; tâm ý rối
loạn rồi thì dùng móng tay sắc bấu rách thân, hoặc
tự rạch thân, rạch đi rạch lại, rồi lại rạch lớn
ra; xẻo đi xẻo lại, rồi xẻo to ra; cắt đi cắt lại, rồi cắt to ra.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh ấy, ngay trong lúc đó biết
rằng mình bị thương, mình đã chết. Nhưng cũng ngay
lúc ấy, do nghiệp báo nên lại sanh gió mát, thổi
đến thân họ, khoảnh khắc sống lại, thân thể da
thịt, gân xương máu huyết trở lại như trước. Đã
sống lại rồi, vì do nghiệp lực, khởi lên đủ thứ,
bảo với nhau: “Chúng sanhcác ngươi ước muốn được
sống, sống rồi hơn không”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong ngục ấy, còn biết chút ít nên gọi
là Hoạt. Nhưng ở trong ấy lại có biệt nghiệp, chịu
khổ vô cùng, bức xúc cùng cực, đau đớn khó
nhẫn. Và ở trong ấy, mạng chưa chấm dứt, cho đến
khi nào nghiệp ác bất thiện đã móng khởi, tạo
tác ở đời trước khi còn làm thân người, hoặc
thân phi nhân chưa hết, chưa diệt, chưa trừ, chưa
chuyển, chưa hiện phần nhỏ, chưa hiện toàn thân.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong đại địa ngục Hoạt ấy, các
loài chúng sanh khi thác sanh, có mặt, xuất hiện và
tồn tại, ngón tay chúng biến thành dao sắc, hoặc nửa
dao sắc, rất dài, rất nhọn. Bọn họ nhìn nhau, tâm ý
rối loạn… cho đến bấu, rạch, xẻ, cứa, cắt
đứt… chết rồi, gió mát thổi đến, khoảnh khắc sống lại.
Chư
Tỳ-kheo,… lược nói… như trên… còn biết
chút ít nên gọi là hoạt.
Chư
Tỳ-kheo, lại vì biệt nghiệp nên ở trong ấy chịu khổ
vô cùng; vì khổ chưa hết nên cầu chết không được,
cho đến khi nghiệp ác bất thiện đã mống khởi, tạo
tác như xưa; lúc còn làm thân người hay thân phi
nhân chưa hết, chưa diệt, chưa trừ thì tất cả việc
ấy lần lượt thọ lãnh đủ.
Lại
nữa, các loại chúng sanh ở trong đại địa ngục kia
thời gian vô lượng; khi khổ báo đã hết, thoát
khỏi đại địa ngục Hoạt; thoát rồi lai chạy tìm cầu
nơi có nhà cửa, nơi cứu hộ, nơi nương tựa. Trong
khi tìm cầu như vậy, vì nghiệp tội nên liền rơi vào
tiểu địa ngục Hắc vân sa. Ngục ấy rộng năm trăm
do-tuần. Vào ngục ấy rồi, trên không trung, mây đen
lớn nổi lên, mưa xuống như cát; hạt mưa đỏ rực,
sức nóng mãnh liệt, rơi xuống trên thân chúng sanh
ở trong ngục ấy. Rơi trên da thì phỏng da, rơi đúng
thịt thì cháy thịt… cho đến rơi nhằm gân thì
đốt gân, đến xương thì rụi xương, đến tủy thì
khô tủy, bốc khói phát lửa bùng cháy tràn lan,
chịu khổ vô cùng. Vì chịu khổ ấy chưa xong nên cầu
chết không được, cho đến khi nào nghiệp ác bất
thiện mà khi xưa đã tạo lúc còn làm thân người
hoặc phi nhân đến nay chưa hết, chưa diệt, chưa trừ,
chưa chuyển, chưa đổi, chưa lìa, chưa mất thì vẫn lần
lượt chịu khổ trong thời gian vô lượng.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh ấy trải qua thời gian lâu xa
vô lượng, thoát khỏi địa ngục Hắc vân sa, thoát
khỏi rồi lại chạy tìm phòng ốc, cầu cứu độ, cầu
che chở, cầu nơi nương tựa. Trong khi tìm cầu như vậy
thì lại rơi vào tiểu địa ngục Phấn thỉ nhiệt nê.
Ngục ấy rộng năm trăm do-tuần. Bọn họ vào rồi,
từ yết hầu trở xuống chìm trong nước phân sôi;
chìm vào rồi bị sức nóng thiêu tay, thiêu chân, tai,
mũi, thân thể, đồng loạt cháy rụi, cho đến khi
nghiệp ác bất thiện mà khi xưa lúc còn làm thân
người hay phi nhân đã gây ra đến nay chưa hết, chưa
diệt, chưa trừ, chưa chuyển, chưa lìa, chưa mất.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong tiểu địa ngục Phấn thỉ nê
kia, có các trùng sắt, tên là Châm khẩu, đục
khoét khắp thân thể chúng sanh trong ngục làm cho
xuyên thủng hết. trước hết đục khoét da; đục
khoét da rồi tiếp đến đục khoét thịt; đục khoét
thịt rồi tiếp đến đục khoét gân; đục khoét gân
rồi sau đó đục khoét xương; đã đục khoét xương
rồi, dừng lại ở tủy và ăn tủy. Chúng sanh kia
chịu khổ khốc liệt cho đến khi nào thọ mạng chưa
chấm dứt; mà thọ mạng chưa chấm dứt thì nghiệp
ác bất thiện kia cũng không diệt và vì vậy lần lượt thọ đủ.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh ở trong địa ngục ấy trong
thời gian lâu xa, rồi từ tiểu địa ngục Phấn thỉ
nê kia thoát ra; ra rồi tự đi tìm cầu nhà cửa, cầu
sự bảo hộ, cầu chỗ cư ngụ, cầu chỗ nương tựa,
liền vào tiểu địa ngục Ngũ xoa. Ngục này cũng rộng
năm trăm do-tuần. Bọn họ vừa vào ngục Ngũ xoa,
ngục tốt liền nắm lấy tội nhân địa ngục ấy xô
nằm xuống nền sắt rực lửa, lửa đỏ hừng hực.
Khi đó các tội nhân nằm ngửa trên nền; để nằm
như vậy rồi, đóng hai đinh sắt đỏ rực vào hai
chân; rồi đóng hai đinh sắt nóng đỏ vào hai bàn
tay và ngay giữa rốn cũng đóng một đinh sắt nóng
đỏ. Bấy giờ ngục tốt dùng năm cái xoa xẻ ra, đau
đớn vô cùng cho đến khi thọ mạng ở đó chưa
hết, ác nghiệp đã tạo khi xưa lúc còn làm thân
người hoặc phi nhân chưa hết, thì với những nghiệp
đã tạo ấy, lần lượt thọ khổ ở địa ngục kia.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh ấy, trong thời gian lâu xa,
thoát khỏi tiểu địa ngục Ngũ xoa, lại chạy cầu cứu
hộ, cầu nhà cửa, cầu chỗ cư ngụ, cầu nương tựa,
cầu che chở và nơi thủ hộ, lại chạy vào trong tiểu
địa ngục Cơ ngạ (đói khát), rộng năm trăm do-tuần.
Vào chốn ấy rồi, lúc đó người giữ ngục từ xa
thấy bọn chúng sanh kia đến, liền tới trước hỏi:
“Nay các ngươi đến đây muốn điều gì?”. Bọn họ
đồng đáp: “Thưa ngài, chúng tôi đói khát”.
Người giữ ngục liền nắm lấy chúng sanh địa ngục
kia, xô nằm ngửa trên nền sắt đỏ hừng hực, rồi
lấy kềm sắt cạy miệng ra, dùng hòn sắt nóng bỏ
vào. Lúc bấy giờ môi miệng của chúng sanh địa
ngục kia tức thời bị thiêu cháy; thiêu môi rồi
thiêu lưỡi; thiêu lưỡi rồi thiêu hàm ếch; thiêu
hàm ếch rồi thiêu yết hầu; thiêu yết hầu rồi
thiêu tim; thiêu tim rồi thiêu ngực; thiêu ngực rồi
thiêu ruột già; thiêu ruột già rồi thiêu bao tử;
thiêu bao tử rồi tiếp qua ruột non, xuống dưới ra
ngoài và hòn sắt vẫn còn đỏ. Cứ như thế, chúng
sanh địa ngục ấy, trong thời gian đó, chịu khổ cùng
cực vì thọ mạng chưa hết… lược nói cho đến
những việc tạo tác ở đời trước khi còn
thân người, hoặc phi nhân… Như vậy, lần lượt họ
ở trong địa ngục thọ đủ các khổ.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh ấy, trong thời gian lâu xa vô
lượng, thoát ra khỏi địa ngục Cơ ngạ rồi, lại rong
ruỗi chạy đi… nói lược như trên, cầu chỗ
thủ hộ, bèn đi vào trong tiểu ngục Tiêu khát. Ngục
này rộng năm trăm do-tuần. Vào chốn ấy rồi, khi ấy
người giữ ngục từ xa trông thấy chúng sanh địa
ngục kia liền đi tới, hỏi: “Các ngươi nay mong cầu
điều gì?” Bọn họ đáp: “Thưa ngài, chúng tôi
rất khát!” Khi ấy người giữ ngục liền nắm bắt
các chúng sanh địa ngục ấy, xô ngã xuống nền sắt
cháy nóng, nằm ngữa trong ngọn lửa bừng cháy, rồi
lấy kềm sắt cạy miệng ra, đổ nước đồng sôi
vào. Bấy giờ chúng sanh địa ngục kia, môi miệng bị
thiêu cháy; thiêu môi miệng rồi thiêu lưỡi; thiêu
lưỡi rồi thiêu hàm ếch; thiêu hàm ếch rồi thiêu
yết hầu; thiêu yết hầu rồi thiêu tim; thiêu tim rồi
thiêu ngực; thiêu ngực rồi thiêu ruột già; thiêu
ruột già rồi thiêu bao tử; thiêu bao tử rồi phá
đến ruột non, xuống dưới ra ngoài. Các chúng sanh
ấy, trong thời gian đó, chịu khổ vô cùng, cực kỳ
đau đớn, chịu các khổ ác. Bọn họ chịu khổ cho đến
khi nào thọ mạng chưa hết, hoặc nghiệp ác bất thiện
kia chưa hết… lược nói như trên cho đến việc
tạo tác khi còn làm người hoặc phi nhân, cứ như
vậy lần lượt lãnh thọ đủ.



<節>KHỞI THẾ NHÂN BỔN</節>

<卷 id="521976579"> QUYỂN III</卷>

Phẩm
4: ĐỊA NGỤC 2

Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, các loài chúng sanh địa ngục ấy
trong thời gian lâu xa vô lượng ở trong đó, rồi
từ tiểu địa ngục Tiêu khát năm trăm do-tuần ấy
được ra, ra rồi bôn tẩu… cho đến cầu nơi
cứu hộ, liền đi thẳng vào địa ngục Nùng huyết
năm trăm do-tuần; vào địa ngục ấy rồi, tại nơi ấy
tức khắc máu từ yết hầu trở xuống bị nấu sôi.
Các loại chúng sanh địa ngục kia vào rồi, chạy đi
chạy lại khắp nơi, khi bọn họ chạy đi như vậy thì
bị thiêu tay, thiêu chân, hoặc thiêu tai, mũi; thiêu
tai, mũi rồi đến các bộ phận trong thân đều bị
thiêu cháy. Các bộ phận khác bị thiêu rồi, các
tội nhân ấy chịu khổ vô cùng khốc liệt, không thể
nghó bàn; nhưng mạng chưa dứt được cho đến khi nào
mà nghiệp ác bất thiện đã tạo tác khi còn làm
thân người chưa hết.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, ở trong địa ngục Nùng huyết có
loài trùng tên là Tối mãnh thắng. Loài trùng này
gây nhiều tổn hại cho chúng sanh địa ngục ấy. Nó ở
trong thân, trước hết cắn phá da; cắn phá da rồi
cắn thịt; cắn thịt rồi cắn gân; cắn gân rồi phá
xương; phá xương rồi hút tủy để ăn. Các chúng
sanh ấy ở trong đó chịu khổ khốc liệt mà mạng chưa
dứt được cho đến khi nào nghiệp ác bất thiện đã
tạo ra khi còn làm thân người chưa hết, thì vẫn chịu đầy đủ.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, các chúng sanh có mặt trong địa
ngục Nùng huyết đó khi đói khát liền dùng hai tay
vốc lấy máu mủ sôi bỏ vào trong miệng; vừa bỏ
vào miệng tức thì môi miệng liền bị cháy bỏng;
môi miệng bị cháy bỏng rồi cháy hàm dưới; cháy
hàm dưới rồi cháy đến yết hầu; cháy yết hầu
rồi cháy đến ngực; cháy ngực rồi cháy đến tim;
cháy tim rồi cháy đến ruột già; cháy ruột già rồi
cháy đến bao tử; cháy bao tử rồi cháy thẳng đến
ruột non, rồi cháy xuống dưới, ra ngoài. Các chúng
sanh ấy ở trong địa ngục đó chịu các khổ khốc
liệt vô cùng mà mạng chưa dứt, cho đến khi nào
nghiệp ác bất thiện đã tạo tác khi còn làm thân
người chưa hết thì cứ lần lượt chịu đủ như vậy.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, các loài chúng sanh ở trong địa
ngục ấy, trải qua thời gian lâu xa vô lượng, rồi
từ trong tiểu địa ngục Nùng huyết năm trăm do-tuần
ấy được thoát ra; ra rồi rong ruỗi… cho đến…
cầu nơi cứu giúp, liền chạy thẳng vào trong tiểu
địa ngục Nhất đồng phũ rộng năm trăm do-tuần. Vào
nơi ấy rồi, khi ấy họ bị ngục tốt nắm lấy ném
vào trong chõ, đầu chúc xuống, chân chổng lên. Bọn
chúng sanh ở trong ấy, dùng lửa địa ngục thiêu đốt
nhau, nước sôi trào lên liền bị nấu, bị nung; nước
sôi hạ xuống cũng bị nấu bị nung; hoặc qua hoặc lại
cũng bị nấu, bị nung; hoặc bị bọt phủ cũng bị nấu,
bị nung; hoặc thấy, hoặc không thấy tất cả đều bị
nấu bị nung. Thí như thế gian nấu đậu hoặc đậu nhỏ,
đậu lớn, hay đậu oản… bỏ vào trong chõ, đổ
ngập nước, phía dưới đun lửa. Như thế cho đến
khi nước sôi, trào lên, nước và đậu trộn lẫn,
nổi lên cũng bị đun nấu, hạ xuống cũng bị đun nấu,
ở giữa cũng bị đun nấu, chuyển động qua lại cũng
bị đun nấu, hoặc bọt phủ lên cũng bị nung nấu, hoặc
thấy, không thấy, tất cả mọi lúc đều bị đun nấu.
Chư
Tỳ-kheo, cũng như vậy, ở trong tiểu địa ngục Nhất
đồng phủ ấy có người giữ ngục nắm những chúng
sanh địa ngục cho chổng chân lên và chúc đầu xuống,
rồi từ xa, ném vào trong chõ, cho lửa địa ngục
thiêu đốt. Khi nước sôi dâng lên thì các tội
nhân theo nước đi lên liền bị đun nấu… cho đến
hoặc thấy, hoặc không thấy cũng bị đun nấu. Bọn
họ ở trong đó, chịu khổ cùng cực… cho đến
những việc đã gây ra khi còn làm người, chẳng
phải người, cứ lần lượt như thế, ở tại địa
ngục kia nhận đủ.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh ở trong địa ngục ấy, trải
qua thời gian lâu xa vô lượng, rồi từ tiểu địa
ngục Nhất đồng phủ năm trăm do-tuần thoát ra; ra
rồi, rong ruỗi… cho đến muốn tìm cầu chỗ cứu
hộ liền hướng vào tiểu địa ngục Đa đồng phủ
rộng năm trăm do-tuần. Vào chốn ấy rồi, họ bị
ngục tốt nắm lấy bọn chúng sanh địa ngục kia dựng
chân chổng lên trên, đầu chúc xuống, ném vào trong
chõ, bị lửa dữ địa ngục thiêu đốt dữ dội. Khi
nước dâng lên liền bị đun nấu, nước hạ xuống
cũng bị đun nấu, hoặc ở giữa cũng bị đun nấu
hoặc qua lại, che phủ, thấy cùng không thấy đều bị
đun nấu. Thí như các loại đậu bị nấu trong chõ, bị
lửa thiêu đốt, nước sôi trào lên cũng bị đun
nấu,… cho đến hoặc thấy, không thấy đều bị đun nấu.
Chư
Tỳ-kheo, cũng như thế, các loài chúng sanh ở trong
tiểu địa ngục Đa đồng phủ rộng năm trăm do-tuần,
bị ngục tốt nắm hai chân dựng ngược lên, đầu
chúc xuống, ném vào trong chõ. Bọn họ ở trong đó
bị lửa địa ngục thiêu đốt, hoặc khi nước sôi
trào lên, hoặc qua lại, đều bị đun nấu… cho đến
hoặc thấy, không thấy đều bị đun nấu.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, các loài chúng sanh ở trong tiểu
địa ngục Đa đồng phũ rộng năm trăm do-tuần kia, bị
ngục tốt dùng móng tay sắt như càng cua chụp vào
thân đưa từ chỗ này đến chỗ khác; khi đưa bọn
họ từ chõ này sang chõ kia thì thịt, da, máu, mủ
đều tan hết, chỉ còn bộ xương. Bọn họ ở trong đó
chịu khổ cùng cực nhưng chưa chết được, cho đến
khi nghiệp bất thiện đã tạo ra khi còn làm người
chưa hết, thì tất cả đều nhận đủ.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh trong địa ngục ấy trải qua
thời gian lâu xa vô lượng rồi từ tiểu địa ngục
Đa đồng phủ rộng năm trăm do-tuần ấy được ra, ra
rồi rong ruổi… cho đến khi muốn tìm cầu chỗ
cứu hộ liền chạy vào trong tiểu ngục Ngại điệp
rộng năm trăm do-tuần. Vào chốn ấy rồi, ngục tốt
chụp nắm các chúng sanh bị tội ấy, vật nằm ngửa
trên cối sắt, đốt đỏ rực lên. Khi tội nhân nằm
ngữa như thế, ngục tốt dùng một hòn đá đè lên
trên; đè lên rồi, hình thể biến dạng, kế đó xay
nhỏ ra, xay đi xay lại cho đến khi nát nhuyễn; đã nát
nhuyễn rồi lại xay cho nhuyễn hơn nữa; phần nát
nhuyễn sau cùng để riêng một chỗ, rồi tiếp tục xay
nữa, xay đi xay lại cho đến khi hết sức nhuyễn, làm
cho thân thể nát nhừ, máu huyết lan chảy, chỉ còn
xương cốt nhỏ. Khi ấy bọn họ chịu khổ vô cùng,
nhưng chưa chết được, cho đến khi nghiệp bất thiện
đã tạo ra khi còn làm người chưa hết, thì phải
lần lượt chịu đầy đủ như thế.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh ở trong địa ngục ấy trải qua
thời gian lâu xa vô lượng, rồi từ tiểu địa ngục
Ngại điệp rộng năm trăm do-tuần đó được ra; ra
rồi rong ruỗi, muốn tìm kiếm nhà cửa, muốn tìm chỗ
nương tựa, che chở, liền chạy vào trong tiểu địa
ngục Hộc lượng rộng năm trăm do-tuần. Vào nơi ấy
rồi, ngục tốt tóm lấy các chúng sanh địa ngục ấy
lấy hộc sắt nóng đang cháy đỏ mãnh liệt, đưa cho
họ đong lửa. Khi bọn họ đong lửa thì tay bị cháy
chân bị cháy, tai bị cháy, mũi bị cháy, các bộ phận
lớn bị cháy, các bộ phận nhỏ bị cháy. Các bộ
phận thân thể bị cháy rồi, bọn họ ở đó chịu
khổ vô cùng nhưng vẫn chưa chết, cho đến khi nào mà
nghiệp ác bất thiện chưa hết thì chẳng diệt, chẳng
chết, chẳng lìa, chẳng mất; cho đến những việc đã
gây ra trong đời quá khứ, hoặc những việc tạo ra
khi làm người, cứ lần lượt chịu đủ như thế.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh trong địa ngục ấy trải qua
thời gian sâu xa vô lượng ở trong đó, rồi từ
tiểu địa ngục Hộc lượng rộng năm trăm do-tuần kia
được thoát ra; ra rồi rong ruổi tìm cầu nhà cửa,
tìm cầu sự che chở, tìm cầu sự cứu hộ, tìm cầu
nơi nương náu, tìm cầu chỗ quy y, liền chạy vào trong
tiểu địa ngục Kê rộng năm trăm do-tuần. Vào chốn
ấy rồi, nơi ấy sản sinh đầy gà, cho đến ngập gối,
lửa cháy hừng hực vô cùng mãnh liệt. Các chúng
sanh kia đi đứng trong đó, bị thiêu đốt theo từng
bước, chạy trốn khắp nơi, ngoái nhìn bốn hướng
không chỗ nương tựa. Lửa dữ thiêu đốt: đốt
tay, đốt chân, đốt tai, đốt mũi, đốt tai mũi xong,
đốt các bộ phận lớn nhỏ cùng một lúc, đều đỏ
rực lên. Bọn họ ở trong đó chịu khổ vô cùng,
cho đến chịu đau đớn càng lúc càng nặng nhưng vẫn
chưa chết, vì chưa hết nghiệp ác bất thiện mà khi
làm thân người đã tạo tác, nay đây theo thứ lớp chịu đủ tất cả.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh trong địa ngục ấy trải qua
thời gian lâu xa vô lượng ở trong đó, rồi từ
tiểu địa ngục Kê ấy được ra, ra rồi cứ mãi rong
ruỗi chạy tìm… cho đến muốn cầu chỗ cứu
hộ, liền chạy vào tiểu địa ngục Khôi hà (Sông
tro) cũng rộng năm trăm do-tuần. Chư Tỳ-kheo, tội
nhân vào rồi, dòng sông tro ấy chảy rất nhanh, sóng
dâng cao, tiếng sóng vỗ vang động, nước tro sục
sôi, đầy ngập tới bờ. Phần dưới đáy sông tro
ấy có loại gai sắt mũi nhọn như mài, hai bên bờ
sông lại có rừng dao cạo. Trong rừng dao ở hai bên
bờ sông ấy lại có các con chó màu đen dơ bẩn
đáng sợ. Ở hai bên bờ, lại có ngục tốt; hai
bên bờ lại mọc cây Xa-ma-la; cây ấy có gai nhỏ
dài sắc bén, mũi nhọn như mài. Bấy giờ bọn họ,
chúng sanh trong địa ngục, xuống sông đó, muốn lội
qua bên kia bờ. Trong khi đang lội, họ bị sóng lớn
nhận chìm, trong khi chìm xuống nửa chừng, bị gai sắt
đâm chích thân hình; bị đâm liền dừng lại, bọn
họ chịu khổ vô cùng, chịu khổ quá nặng. Khi nổi
lên, họ lội đến bờ bên kia của dòng sông tro.
Đến bờ rồi, liền vào rừng dao cạo kia; rừng đó
rất rộng. Trải qua thời gian dài, họ lội trên dao
bén. Bọn họ lội cùng khắp ở trong đó, vào rồi,
lại vào nữa, chịu khổ vô cùng, hoặc bị cắt tay,
hoặc có lúc bị cắt chân, cắùt tai, cắt mũi; cắt
tai mũi rồi, lại cắt các bộ phận khác. Bọn họ ở
trong đó chịu khổ vô cùng nặng nhưng chưa chết được,
vì nghiệp ác bất thiện chưa hết và những điều đã
tạo ra trong quá khứ xa xưa, hoặc trong khi làm người,
ở trong đó, đều chịu hết. Lại nữa, ở hai bên
bờ của dòng sông tro kia có các ngục tốt thấy các
chúng sanh thọ tội kia đến liền hỏi: “Nay các ngươi
muốn được vật gì?” Các chúng sanh ấy liền đồng
thanh đáp: “Chúng tôi rất đói”. Khi ấy ngục tốt
tóm lấy các chúng sanh địa ngục ấy vật ngã trên
đất đang cháy hừng hực, nóng bức vô cùng…
cho đến vật nằm ngửa, dùng kìm sắt cạy miệng
họ ra, cầm hòn sắt nóng bỏ vào. Ngay khi ấy họ bị
đốt cháy, môi miệng chúng sanh địa ngục ấy bị cháy
lỡ… cho đến từ yết hầu trở xuống đến
ruột non, đi thẳng không có trở ngại. Bọn họ ở
trong đó chịu khổ vô cùng, nhưng vẫn chưa chết, cho
đến khi nào mà nghiệp bất thiện của họ, và những
điều gây ra ngày trước khi làm người chưa hết thì đều chịu đủ.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, hai bên bờ của dòng sông tro sôi
sục ấy có các con chó thân màu nâu sậm, dơ dáy,
dễ sợ cắn thân chúng sanh địa ngục kia; xé từng
miếng thịt trên các bộ phận cơ thể mà ăn, chúng
gầm gừ hoặc nhe răng sủa vang. Bọn họ ở trong đó
chịu khổ vô cùng, chịu khổ không kể xiết nhưng vẫn
chưa chết, cho đếùn khi nào mà nghiệp bất thiện và
điều gây ra ngày xưa khi còn làm người chưa hết
thì phải chịu đủ tất cả.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, các chúng sanh địa ngục đó, khi bị
nước tro rất nóng của sông tro vọt lên làm khốn
khổ, họ lại bị gai sắt nhọn bén làm khốn đốn. Họ
sợ hãi rừng dao cạo, bọn ngục tốt và cùng nhau
trốn tránh lũ chó màu nâu dơ bẩn vì tất cả đều
bức bách nên các chúng sanh địa ngục kia liền trèo
lên cây Xa-ma-la. Khi leo lên cây thì cành nhánh của
cây ấy toàn là gai nhọn rất sắt bén, đều chỉa
đầu xuống, đầu nhọn như mài. Khi bọn chúng sanh địa
ngục kia leo lên cây Xa-ma-la rồi, liền có các con quạ
tên là “Mỏ sắt” bay tới mổ trên đầu bọn
chúng sanh địa ngục kia; mổ bể đầu rồi hút não mà
ăn. Bọn họ ở trong đó, chịu khổ vô cùng, chịu
khổ không kể xiết, không thể chịu đựng, liền rơi
vào sông tro sôi. Họ ở trong đó lại bị sóng lớn
vùi dập chìm tới tận đáy; đến đáy rồi, lại bị
mũi nhọn đâm chích; thân thể bị đâm chích rồi
không thể đi đâu được, liền ở tại đó chịu
khổ, nỗi khổ cùng cực chẳng thể chịu nổi, nên
lại vùng dậy chạy đi, lội qua sông tro, qua rồi trở
lại, đến ở bờ bên này. Bọn họ lại vào rừng
dao cạo; vào rồi vào nữa, khi vào bọn họ bị cắt
tay, cắt chân… cho đến cắt tiệt các bộ phận
cơ thể. Ở trong đó, chịu đủ các loại cực khổ
nhưng vẫn chưa chết cho đến những điều ác đã tạo
thuở xa xưa khi còn làm người hoặc làm phi nhân
chưa hết thì lần lượt chịu đủ.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, ở bờ bên này của dòng sông
tro sôi ấy, có các ngục tốt, bọn họ từ xa thấy
các chúng sanh thọ tội địa ngục đến, liền hỏi:
“Bọn ngươi từ xa đến có việc gì? Muốn được
vật gì?” Các chúng sanh ấy đồng thanh đáp: “Chúng
tôi khát nước”. Khi ấy ngục tốt tóm lấy chúng
sanh kia vật nằm ngữa trên nền sắt đỏ rực. Khi
các chúng sanh ấy đã nằm rồi, ngọn lửa bốc cháy,
ngục tốt liền dùng kềm sắt cạy miệng bọn họ, đổ
nước đồng sôi vào trong miệng. Các chúng sanh địa
ngục kia uống nước đồng sôi rồi, nước ấy làm
phỏng môi miệng… cho đến ruột non, rồi chạy
thẳng ra ngoài. Bọn họ ở trong đó chịu khổ vô
cùng nhưng thọ mạng chưa tan, chưa diệt, chưa hết.
Nhưng nghiệp bất thiện và những điều đã gây ra
khi còn làm người đều chịu hết.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, các chúng sanh địa ngục ấy nhận
chịu tội báo ở trong đó trải qua thời gian lâu xa
vô lượng, rồi có làn gió lớn thổi đến. Làn
gió này tên là Hòa hiệp thổi bọn chúng sanh địa
ngục ấy tới bên bờ… cứ tuần tự như thế, từ
trong địa ngục Khôi hà được ra, họ lại rong ruỗi…
cho đến tìm cầu nơi cứu hộ, dẫn đến tiểu địa
ngục Chước bản rộng năm trăm do-tuần. Vào địa
ngục ấy, họ bị bọn ngục tốt tóm lấy vật nằm
ngữa trên nền sắt nóng đỏ rực, rồi dùng rìu
sắt nóng đỏ chặt tay, chặt chân, chặt cả tay chân,
xẻo tai xẻo mũi, xẻo cả tai mũi, xẻo từng bộ
phận, xẻo hết các bộ phận của bọn chúng sanh địa
ngục kia. Họ ở trong đó chịu khổ cùng cực nhưng
vẫn chưa chết, cho đến khi nào mà nghiệp bất thiện
và những điều đã tạo ra khi còn làm người chưa
hết thì cứ tuần tự chịu đủ hết tất cả.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, các chúng sanh địa ngục kia ở
trong đó trải qua thời gian lâu xa vô lượng, rồi
từ tiểu địa ngục Chước bản được thoát ra; ra
rồi rong ruỗi tìm cầu nhà cửa, tìm cầu sự che chở,
tìm cầu chỗ nương náu, tìm cầu chỗ quay về, tìm cầu
chỗ cứu hộ, lại rơi vào tiểu địa ngục Đao diệp
(lá dao) rộng năm trăm do-tuần. Vào trong ấy rồi, vì
không có các quả báo của nghiệp lành nên bỗng
nhiên từ không trung gió nổi lên, rừng lá dao bằng
sắt rơi xuống. Rừng lá dao ấy chém tay chém chân,
chém cả tay chân, xẻo tai xẻo mũi, xẻo cả tai mũi,
xẻo từng bộ phận, xẻo hết các bộ phận của bọn
chúng sanh địa ngục kia. Bọn họ ở trong đó chịu khổ
cùng cực nhưng vẫn chưa chết… cho đến những
điều ác gây ra khi còn làm người, chịu đủ hết
tất cả ở trong đó.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong tiểu địa ngục rừng lá dao
kia vì không có quả báo của nghiệp lành nên có
quạ mỏ sắt bỗng nhiên sanh ra bay đến đậu trên hai
vai của bọn chúng sanh địa ngục kia. Sau khi đứng yên,
nó liền dùng mỏ sắt mổ vào hai mắt của tội nhân
ấy rồi bay đi. Khi đó tội nhân chịu khổ cùng cực
nhưng vẫn chưa chết,… cho đến khi những việc
ác gây ra khi còn làm người chưa hết, thì cứ lần
lượt như vậy, chịu đủ tất cả.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, ở trong địa ngục ấy bọn chúng
sanh đó trải qua thời gian lâu xa vô lượng, rồi từ
trong địa ngục rừng lá dao được thoát ra; rồi rong
ruổi muốn tìm cầu nhà cửa, tìm cầu sự che chở,
tìm cầu nơi nương náu, tìm cầu chỗ quay về, tìm cầu
nơi cứu hộ, lại vào trong tiểu địa ngục Hồ lang
(Chó sói) rộng năm trăm do-tuần. Vào trong đó rồi,
do quả báo của nghiệp bất thiện nên ở trong ngục
ấy, sanh ra loại chó sói rất nóng hung dữ, nhe răng
dễ sợ, ngoạm thịt nơi thân của các chúng sanh địa
ngục ấy, chân đạp, miệng xé nát nhừ để ăn, và
phát ra tiếng kêu gầm gừ rất lớn. Họ ở trong đó
chịu khổ cùng cực nhưng vẫn chưa chết… lược
nói cho đến những việc ác đã gây ra khi còn
làm người, phi nhân cứ tuần tự như thế đều chịu
đủ tất cả ở trong đó.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, các chúng sanh ở trong địa ngục
ấy trải qua thời gian vô lượng, rồi từ tiểu địa
ngục Hồ lang ấy được thoát ra; ra rồi rong ruỗi tìm
cầu nhà cửa, tìm cầu nơi nương náu, tìm cầu sự
che chở, tìm cầu sự cứu hộ, tìm cầu chỗ quay về,
lại lọt vào tiểu địa ngục Hàn băng rộng năm trăm
do-tuần. vào trong ấy rồi, vì quả báo của nghiệp
bất thiện nên bỗng nhiên có làn gió lạnh nổi
lên, một cái lạnh vô cùng tàn khốc chạm vào thân
của chúng sanh địa ngục kia. Da dẻ họ bị phá nát;
phá nát da rồi kế đến phá nát thịt; phá nát thịt
rồi tiếp phá nát gân; phá nát gân rồi tiếp phá
nát xương; phá nát xương rồi kế phá tan tủy; khi
phá tan tủy rồi bọn họ ở trong đó chịu khổ cùng
cực, đến nổi không thể chịu đựng được, ngay ở
trong đó, mạng chung.
Đó
là địa ngục đầu tiên rất lớn tên là địa ngục
Hoạt và mười sáu tiểu địa ngục khác.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, đại địa ngục Hắc thằng thứ hai
cũng có mười sáu tiểu địa ngục rộng năm trăm
do-tuần vây quanh, từ địa ngục Hắc vân sa cho đến
cho đến địa ngục thứ mười sáu sau cùng là Hàn
băng đều trực thuộc nhau.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó do nhân duyên gì mà địa ngục
lớn này tên là Hắc thằng.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh ở trong đại địa ngục Hắc
thằng ấy khi sanh ra, khi có mặt, khi xuất hiện, khi tồn
tại vì quả báo của nghiệp bất thiện nên ở trên
không trung, bỗng nhiên xuất hiện dây đen lớn thô,
đỏ hừng hực, toàn là lửa nóng dường như từ
dưới đất vọt lên. Ở khoảng giữa có một đám
mây đen lớn, lan ra cùng khắp. Cũng như thế, các
chúng sanh trong đại địa ngục Hắc thằng do quả báo
của các nghiệp bất thiện, nên ở trên không trung,
xuất hiện dây đen lớn đỏ rực rơi trên thân của
bọn chúng sanh địa ngục kia; rơi trên thân rồi, liền
đốt cháy da của các chúng sanh địa ngục; đốt da
rồi đốt thịt; đốt thịt rồi đốt gân; đốt gân
rồi đốt xương; đốt xương rồi thấu đến tủy; tủy
vọt ra bốc cháy; tủy bốc cháy rồi lại phát ra ngọn
lửa lớn. Bọn họ ở trong đo,ù chịu khổ vô cùng.
Họ vì nghiệp tội nên vẫn chưa chết, cho đến khi nào
mà nghiệp ác bất thiện chưa hết, hoặc những việc
đã gây ra thuở trước khi còn làm người hoặc phi
nhân, chưa diệt, chưa chuyển, chưa trừ, chưa xong thì chịu đủ tất cả.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, có chúng sanh ở trong đại địa
ngục Hắc thằng kia khi sanh ra, khi có mặt, khi tồn tại,
khi biến đổi vì quả báo của các nghiệp bất thiện
nên khi ấy ngục tốt tóm lấy bọn chúng sanh địa
ngục vật ngã trên nền sắt nóng hực, một cái
nóng vô cùng mãnh liệt; vật nằm ngửa rồi, dùng
dây sắt nóng quấn lại; đã quấn rồi, dùng rìu sắt
cháy đỏ rực chặt ngang thân các chúng sanh địa
ngục, phân làm hai phần, hoặc làm ba phần, bốn phần,
năm phần, cho đến mười phần, hai mươi phần, hoặc
năm mươi phần, hoặc một trăm phần. Giống như thợ
mộc hoặc đệ tử của thợ mộc lành nghề ở thế
gian, lấy các cây gỗ đặt trên đất rồi dùng dây
mực kẻ qua; khi kẻ qua rồi, dùng rìu bén chặt làm
hai phần, hoặc ba, bốn, năm phần hoặc mười phần,
hai mươi phần, hoặc một trăm phần, cũng giống như thế.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh trong đại địa ngục Hắc thằng
cũng lại như thế. Ngục tốt tóm lấy chúng sanh ấy
vật ngã nằm ngửa trên nền sắt nóng hực, dùng
dây sắt đen kẻ qua làm dấu, rồi dùng rìu chặt thân
ra thành các đoạn ngắn cũng lại như thế. Bọn họ
ở trong đó chịu đau đớn, khổ cực vô cùng, nhưng
vẫn chưa chết, cho đến khi nào mà các nghiệp ác
bất thiện chưa hết, và những việc ác đã tạo ra
thuở xưa khi còn làm thân người, thì chịu đủ tất cả.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, các chúng sanh có trong đại địa
ngục Hắc thằng khi có mặt, khi đổi khác cho đến khi
tồn tại đều bị ngục tốt tóm lấy, vật ngã trên
nền sắt nóng đỏ. Khi vật tội nhân nằm ngửa trên
nền rồi, ngục tốt dùng dây sắt đen làm dấu trên
thân, rồi dùng cưa sắt cháy đỏ cưa đứt thân của
chúng sanh địa ngục kia; đứt rồi đứt nữa, cho đến
đứt hết; kế đến xẻo, xẻo rồi xẻo nữa, cho đến
xẻo hết, hoặc cắt, hoặc băm; đã cắt băm rồi,
lại cắt băm nữa, hoặc cắt băm hết. Thí như người
thợ cưa hoặc đệ tử của người thợ cưa lành
nghề ở thế gian lấy các khúc gỗ đặt trên đất,
dùng dây mực kẻ thành đường, rồi dùng cưa sắt
bén cưa đứt ra, đứt rồi đứt nữa, cho đến đứt
hết; kế đến lại đẽo; đẽo đi đẽo lại, cho đến
đẽo hết; rồi lại bào gọt, đã bào gọt rồi, lại
bào gọt nữa, cho đến bào gọt hết. Cũng như thế,
chư Tỳ-kheo, các chúng sanh ở trong đại địa ngục
Hắc thằng kia, khi sanh ra, khi có mặt, cho đến khi tồn
tại, bị bọn ngục tốt tóm lấy, vật nằm trên nền
sắt nóng hực. Khi đã vật tội nhân nằm ngửa rồi,
ngục tốt dùng dây sắt đen quấn qua làm dấu rồi
dùng cưa sắt đang cháy đỏ cưa thân họ; rồi lại
mổ ra cho đến mổ hết; xẻo rồi xẻo nữa cho đến
xẻo hết; cắt rồi cắt nữa cho đến cắt hết; băm
rồi lại băm cho đến băm hết. Bọn họ ở trong đó,
chịu đủ nỗi khổ cùng cực nhưng vẫn chưa chết,…
cho đến những
việc ác đã làm khi còn làm người, ở trong đó chịu đủ.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, các chúng sanh trong đại địa ngục
Hắc thằng khi sanh ra, khi có mặt cho đến khi tồn tại,
bị ngục tốt tóm lấy, dùng chày sắt nóng đang cháy
đỏ khiến bọn họ đánh nhau. Khi họ đánh nhau thì
cháy tay, cháy chân, cháy cả tay chân; cháy tai cháy
mũi, cháy cả tai mũi; cháy từng bộ phận, cháy hết
các bộ phận. Bọn họ ở trong đó, chịu khổ cùng
cực nhưng vẫn chưa chết… nói lượt như trên cho
đến những việc ác đã tạo khi còn làm thân
người đều chịu đủ tất cả.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, các chúng sanh ở trong đại địa
ngục Hắc thằng kia… khi còn tồn tại, từ trên
không trung có một dây đen to lớn xuất hiện, đang
bốc cháy mãnh liệt rơi thẳng trên thân của chúng
sanh địa ngục kia. Khi dây đen rơi tới quấn vào thân
của các chúng sanh địa ngục; quấn đi quấn lại cho
đến quấn chặc; siết đi siết lại cho đến siết
chặc; đã quấn, siết rồi lại bị một làn gió thổi
bung ra. Khi gió thổi bung ra, da trên thân của bọn
chúng sanh địa ngục kia bị loét ra; da loét rồi kế
đến loét thịt; thịt đã loét rồi kế đến rút gân…
cho đến nát
xương; xương nát rồi thổi tủy bay đi. Bấy giờ bọn
họ ở trong đó chịu khổ cùng cực, nhưng vẫn chưa
chết… lược
nói như trên cho đến nghiệp
ác bất thiện chưa hết thì cứ lần lượt như thế, chịu đủ tất cả.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, các chúng sanh ở trong địa ngục
ấy trải qua thời gian lâu xa vô lượng, rồi từ
đại địa ngục Hắc thằng được ra; ra rồi rong ruỗi
tìm cầu sự che chở, tìm cầu nhà cửa, tìm cầu nơi
nương náu, tìm cầu chỗ quay về, tìm cầu chỗ cứu
hộ, lại lọt vào tiểu địa ngục Hắc vân sa rộng
năm trăm do-tuần. Vào trong ngục rồi… nói lược
như trên cho đến địa ngục thứ mười sáu là
Hàn băng; vào ngục rồi… cho đến mạng chung,
chịu đủ các loại khổ.
Lại
nữa, Chư Tỳ-kheo, đại địa ngục Chúng hiệp cũng có
mười sáu tiểu địa ngục hệ thuộc vây quanh. Mỗi
ngục ngang dọc năm mươi do-tuần, từ tiểu địa ngục
Hắc vân sa cho đến địa ngục cuối cùng là Hàn băng.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên gì mà gọi đại địa ngục ấy
là Chúng hiệp?
Chư
Tỳ-kheo, chúng sanh trong đại địa ngục ấy khi sanh ra,
khi có mặt, khi xuất hiện, khi đổi khác, cho đến khi
tồn tại, vì bọn họ mà có hai ngọn núi xuất hiện
tên là Bạch dương và Khẩu thực, lửa cháy dữ
dội. Bấy giờ các chúng sanh địa ngục kia vào trong
núi ấy. Khi họ vào rồi, hai ngọn núi ma sát nhau, va
chạm nhau, cọ vào nhau. Hai ngọn núi ấy ép lại rồi,
ma sát rồi, va chạm, cọ vào nhau xong; đứng lại chỗ
cũ. Thí như hai tia chớp hiệp nhau, ma xát nhau, va chạm
nhau, cọ vào nhau; khi đã hiệp nhau, ma xát nhau, va chạm
nhau rồi đều về vị trí cũ. Này chư Tỳ-kheo, cũng
giống như thế, hai ngọn núi kia ép nhau, ma xát nhau,
cọ vào nhau, va chạm nhau, dính mắt rồi, đều rơi ra
trở về chỗ cũ, cũng như thế. Nhưng ở trong đó,
các chúng sanh hiện hữu trong địa ngục khi bị núi ép
lại, cọ xát, va chạm, toàn thân máu mủ chảy ra, chỉ
còn lại xương cốt. Khi ấy bọn họ chịu khổ cùng
cực, nhưng vẫn chưa chết… cho đến tuần tự như
trên, nên biết như thế.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, chúng sanh hiện có trong đại địa
ngục Chúng hiệp ấy khi sanh, khi tồn tại, bị ngục tốt
tóm lấy vật ngã trên nền đất nóng, cho nằm ngữa
trên một tảng đá sắt lớn đang bốc cháy dữ dội,
rồi lấy một tảng đá khác đè lên trên, như cái
cối ở thế gian. Như vậy xong liền lấy chày giã;
giã đi giã lại, giã mãi cho đến nát nhỏ; đã nát
nhỏ rồi, lại giã cho nhuyễn. Khi giã xong lại nghiền,
nghiền đi nghiền lại, nghiền mãi thành bột; đã
thành bột rồi, lại làm cho thành bột mịn. Khi làm
thành bột mịn như thế chỉ thấy máu mủ chảy ra,
không thấy còn xương cốt nhỏ. Bọn họ ở trong đó
chịu khổ cùng cực, nhưng vẫn chưa chết… nói
lượt như trên, theo đó mà biết.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong đại địa ngục Chúng hiệp kia,
có bọn chúng sanh địa ngục sanh ra, hiện hữu, cho đến
tồn tại, bị ngục tốt tóm lấy chúng sanh ấy vật
nằm trong một cái máng lớn bằng sắt nóng, máng ấy
đang cháy đỏ dữ dội. Ném tội nhân nằm trong máng
rồi, giống như thế gian ép mía ép mè, ngục tốt ép
chặc lại; ép đi ép lại, ép mãi như vậy. Khi bọn
họ bị ép, một bên chỉ thấy máu mủ chảy ra, một
bên chỉ có xương cốt, cặn bả còn ở trong; chịu
khổ cùng cực… nói lược như trên… khi chưa
mạng chung thì ở trong đó chịu đủ mọi sự thống khổ.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong đại địa ngục Chúng hiệp ấy,
có bọn chúng sanh địa ngục, sanh ra hiện hữu, cho đến
tồn tại, ngục tốt tóm lấy, ném vào trong một cái
cối sắt đang đỏ hừng hực, dùng chày sắt để
giã, giã đi giã lại, cho đến giã mãi; quếch đi
quếch lại, cho đến quếch mãi. Đã giã quếch rồi,
lại nghiền nhỏ, nghiền nhỏ mãi. Bọn họ khi bị giã
quếch nghiền thành bột như thế chỉ còn có máu mủ
chảy ra một bên, một bên còn lại xương cốt nát
vụn. Bọn họ ở trong đó chịu khổ cùng cực… nói
lược như trên, cho đến ở trong đó khi thọ mạng
chưa dứt thì còn chịu đủ các khổ.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong đại địa ngục Chúng hiệp ấy,
có các chúng sanh địa ngục sanh ra, có mặt, cho đến
tồn tại. Khi ấy, ở trên không trung, có con voi sắt
lớn tự nhiên xuất hiện, rực cháy dữ dội giống
như thuần một khối lửa đỏ rực, voi ấy dùng hai
chân giẫm lên đầu lâu của bọn chúng sanh địa ngục
kia, rồi giẫm xuống tới chân; giẫm tới giẫm lui,
cho đến giẫm mãi. Khi ấy voi đó giẫm làm cho chúng
sanh địa ngục kia máu mủ ở thân chảy về một bên;
một bên chỉ còn lại xương cốt. Bọn họ ở trong
đó, chịu khổ cùng cực… nói lược như trên
thọ mạng chưa dứt, lần lượt chịu đủ như vậy.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, các chúng sanh trong đại địa ngục
Chúng hiệp ấy trải qua thời gian lâu xa vô lượng,
rồi từ trong đại địa ngục Chúng hiệp được thoát
ra; ra rồi rong rỗi chạy đi…
cho đến cầu chỗ
cứu hộ, lại lọt vào tiểu địa ngục Hắc vân sa
rộng năm trăm do-tuần. Nhập vào rồi…
cho đến địa ngục
Hàn băng, chịu đủ các khổ.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong đại địa ngục Khiếu hoán kia
cũng có mười sáu tiểu địa ngục rộng năm trăm
do-tuần; từ địa ngục Hắc vân sa cho đến địa ngục
cuối cùng là Hàn băng.

Chư
Tỳ-kheo, trong ngục ấy do nhân duyên gì mà gọi là
ngục Khiếu hoán?

Chư
Tỳ-kheo, trong đại địa ngục Khiếu hoán, các chúng
sanh sanh ra, có mặt, cho đến tồn tại, bị ngục tốt
xua đuổi, đưa họ vào trong các thành sắt, thành ấy
đang bốc cháy dữ dội, màu lửa đỏ rực. Bọn họ
ở trong đó chịu khổ cùng cực, bị não hại bức
bách, cùng nhau chịu đựng, luôn luôn kêu lớn, nên
gọi là ngục Đại khiếu hoán. Ở trong ngục ấy,
dùng sắt làm phòng ốc, nhà cửa, xe cộ; dùng sắt
làm lầu quán, vườn ao, tất cả đều nóng hực,
cháy bỏng chói chang, rỗng suốt. Ngục tốt xua đuổi
bọn chúng sanh thọ tội, ném họ vào trong đó, khổ
não bức bách, không thể chịu được, liền kêu
rống lên, cho nên gọi là địa ngục Khiếu hoán. Bọn
họ ở trong đó, chịu khổ vô cùng… nói lược
như trên, nhưng vẫn chưa chết, vì nghiệp ác bất
thiện chưa hết nên lần lượt chịu đủ như thế.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh địa ngục ấy trải qua thời
gian lâu xa vô lượng ở trong đó, rồi từ đại địa
ngục Khiếu hoán ấy được thoát ra; ra rồi từ rong
ruỗi,… nói lược như trên,… cho đến cầu
chỗ cứu hộ, lại lọt vào tiểu địa ngục Hắc vân
sa rộng năm trăm do-tuần. Vào rồi,… nói lược
như trên,… cho đến tuần tự vào ngục cuối cùng
là Hàn băng. Ở đó chịu đủ các khổ rồi mạng chung.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong đại địa ngục Đại khiếu
hoán ấy cũng có mười sáu tiểu địa ngục trực
thuộc, đều rộng năm trăm do-tuần, từ địa ngục
Hắc vân sa cho đến địa ngục cuối cùng là Hàn băng.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong ấy do nhân duyên gì mà gọi là đại
địa ngục Đại khiếu hoán?
Chư
Tỳ-kheo, trong địa ngục Đại khiếu hoán ấy có chúng
sanh sanh ra, tồn tại. Khi ấy ngục tốt tóm lấy các
chúng sanh đó ném vào trong nhà sắt đang hực cháy
rất nóng… cho đến ngọn lửa rực sáng mãnh
liệt. Bọn họ ở trong đó chịu khổ cùng cực, đau
đớn khó nhẫn, khổ não chất chồng bèn kêu lớn
lên. Vì nhân duyên đó nên gọi địa ngục ấy là
Đại khiếu hoán. Ở trong địa ngục ấy, có nhà sắt,
phòng sắt, xe sắt, gác sắt, lầu sắt; trong đó lửa
than vọt trào lên đầy ắp. Bọn họ ở trong đó,
chịu khổ cùng cực,… nói lược như trên…
khi thọ mạng chưa chấm dứt thì tuần tự như vậy, chịu đầy đủ hết.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh địa ngục ấy trải qua thời
gian lâu xa vô lượng ở trong đó, rồi từ đại địa
ngục Đại khiếu hoán ấy được thoát ra; ra rồi rong
ruỗi… nói lược, cho đến tìm cầu chỗ cứu
hộ lại lọt vào trong tiểu địa ngục Hắc vân sa. Vào
rồi,… cho đến địa ngục thứ mười sáu cuối
cùng là Hàn băng. Ở đấy, chịu đủ các khổ rồi mạng chung.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong đại địa ngục Nhiệt não cũng
có mười sáu tiểu địa ngục trực thuộc, từng địa
ngục một cũng như trước, ngang dọc năm trăm
do-tuần, từ địa ngục Hắc vân sa cho đến địa ngục
cuối cùng là Hàn băng.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, do nhân duyên gì mà gọi là
đại địa ngục Nhiệt não?

Chư
Tỳ-kheo, trong đại địa ngục Nhiệt não ấy, các chúng
sanh sanh ra, có mặt, cho đến tồn tại, bọn ngục tốt
tóm lấy chúng sanh địa ngục ấy ném vào trong vạc
sắt, đầu chúc thẳng xuống, chân ngược lên, rồi
đốt lửa bùng lên, chỉ toàn là ngọn lửa nóng
hực. Bọn họ ở trong đó bị đốt nướng, cho nên
gọi là địa ngục Nhiệt não. Ở trong ngục ấy, có
các chõ sắt, vò sắt, hũ sắt, lu sắt, chậu sắt,
lò sắt, đảnh sắt đều đỏ rực, toàn một màu
lửa dữ dội. Bọn họ ở trong đó, hoặc bị thiêu,
hoặc bị nấu, nên gọi là Nhiệt não… cho đến
chịu khổ cùng cực, nhưng vẫn chưa chết vì nghiệp
ác bất thiện của họ chưa hết, lần lượt như vậy, chịu tất cả.
Chư
Tỳ-kheo, trong địa ngục ấy, các chúng sanh kia trải qua
thời gian lâu xa vô lượng; rồi từ đại địa ngục
Đại nhiệt não được thoát ra; ra rồi rong ruỗi chạy
đi muốn tìm cầu chỗ cứu hộ, chỗ quay về, lại
hướng đến tiểu địa ngục Hắc vân sa… nói lược
cho đến địa ngục Hàn băng. Ở đó, chịu đủ
các khổ rồi mạng chung.

Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong đại địa ngục Đại nhiệt
não, cũng có mười sáu tiểu địa ngục, mỗi ngục
ngang dọc năm trăm do-tuần: từ tiểu địa ngục Hắc
vân sa cho đến địa ngục cuối cùng là Hàn băng. Ở
trong ngục ấy do nhân duyên gì mà gọi là đại địa
ngục Đại nhiệt não?
Chư
Tỳ-kheo, trong đại địa ngục Đại nhiệt não, có các
chúng sanh sanh ra, có mặt cho đến tồn tại đều bị
ngục tốt tóm lấy, nắm đầu ném xuống, cầm chân
giơ lên, đặt vào trong chõ sắt đốt lửa rất mạnh,
đến nổi chỉ toàn là lửa lan tràn. Bọn họ ở
trong đó chịu nóng bức, quá nóng bức rồi, lại
nóng bức hơn nữa. Vì vậy gọi là địa ngục Đại
nhiệt não nóng bức. Bọn họ ở trong vò, trong hũ,
trong vạc, trong đảnh, trong chảo sắt nóng kia, nóng
bức vô cùng, khổ não vô tận. Bị ném vào rồi,
bọn họ ở trong đó bị lửa địa ngục hoặc thiêu,
hoặc nấu, hoặc nướng, hoặc chặt, chịu các khổ
não, khổ não rồi khổ não nữa. Vì vậy gọi là địa
ngục Cực kỳ khổ não. Bọn họ ở trong đó, chịu
khổ cùng cực… nói lược như trên cứ tuần
tự ở trong đó chịu khổ như vậy cho đến mạng chung.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh trong địa ngục ấy trải qua
thời gian lâu xa vô lượng, rồi từ địa ngục vô
cùng khổ não nóng bức ấy được thoát ra rồi,
rong ruỗi chạy đi… nói lược cho đến tìm cầu
chỗ cứu hộ, chỗ nương về, lại lọt vào trong tiểu
địa ngục Hắc vân sa, rồi sau cùng là địa ngục Hàn
băng, chịu các khổ não nhưng mạng sống chưa dứt,
tuần tự như trước.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong đại địa ngục A-tỳ-chỉ cũng
có mười sáu tiểu địa ngục trực thuộc vây bọc
chung quanh, các ngục đều rộng năm trăm do-tuần. Địa
ngục đầu tiên là Hắc vân sa, địa ngục cuối cùng là Hàn băng.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong ngục ấy do nhân duyên gì mà gọi
là đại địa ngục A-tỳ-chỉ?
Chư
Tỳ-kheo, trong đại địa ngục A-tỳ-chỉ, các chúng sanh
sanh ra, có mặt, xuất hiện, tồn tại. Các chúng sanh
ấy vì quả báo của nghiệp ác bất thiện nên ngục
tốt tự nhiên sanh ra, rồi mỗi ngục tốt dùng tay tóm
lấy thân các chúng sanh địa ngục vật ngã trên nền
sắt nóng đỏ rực, ngọn lửa bốc thẳng lên thật
mãnh liệt. Vật tội nhân nằm xuống đất rồi, ngục
tốt liền cầm đao bén cắt từ mắt cá chân rút
gân ra, cho đến trên đầu đều bị kéo theo, thấu đến
tim tủy, thống khổ khó bàn. Rút như vậy xong, lệnh
cho tội nhân leo lên xe sắt đang bốc cháy dữ dội
mà đi, dẫn qua vô lượng vô số do-tuần trên đường
sắt, những con đường ở những nơi đi qua đều
toàn đường sắt nóng nguy hiểm; đi qua rồi đi lại,
tùy theo tâm ý họ không lúc nào dừng; muốn đến
chỗ nào thì theo ý mà đi, tùy chỗ mà đến. Khi bị
dẫn đi, khi muốn dẫn đi, khi ý muốn đi tức thì máu
thịt trên thân họ tiêu mất không còn thứ gì. Vì
nhân duyên ấy nên chịu khổ vô cùng, chịu khổ kịch
liệt nhưng vẫn còn sống vì nghiệp ác bất thiện chưa
hết nên chưa diệt, chưa tan, chưa biến, chưa đổi,
hoặc những việc ác đã tạo xưa kia còn làm người,
phi nhân, đều chịu tất cả.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong đại địa ngục A-tỳ-chỉ kia,
các chúng sanh sanh ra có mặt, biến đổi, tồn tại, vì
quả báo của nghiệp ác bất thiện nên ở phía Đông
có một khối lửa lớn bỗng nhiên xuất hiện, cháy
đỏ hừng hực vô cùng mãnh liệt, toàn là một
màu đỏ. Lần lượt như vậy, phía Nam, phía Tây, phía
Bắc… các phương đều có một khối lửa lớn xuất
hiện cháy đỏ hừng hực, toàn một màu đỏ. Bọn
họ ở trong đó, vì bị bao vây bởi bốn khối lửa
lớn ở bốn phía, dần dần áp gần và hiệp lại
với nhau, nên khiến cho họ chịu khổ vô cùng… cho
đến chịu khổ cùng cực, nhưng vẫn còn sống…
nói lược như trên. Họ ở trong đó, chịu đủ tất cả khổ.



<節>KHỞI THẾ NHÂN BỔN</節>

<卷 id="521976580"> QUYỂN IV</卷>

Phẩm
4: ĐỊA NGỤC 3

Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong đại địa ngục A-tỳ-chỉ ấy,
các chúng sanh sanh ra, có mặt, cho đến tồn tại, vì
quả báo của nghiệp ác bất thiện nên từ tường
phía Đông, ngọn lửa xuất hiện rồi phóng thẳng về
tường phía Tây, đến rồi dừng lại; ngọn lửa từ
tường phía Tây xuất hiện rồi phóng thẳng tới
tường phía Đông, đến rồi dừng lại; ngọn lửa
từ tường phía Nam xuất hiện rồi phóng thẳng đến
tường phía Bắc; ngọn lửa từ tường phía Bắc
xuất hiện rồi phóng thẳng đến tường phía Nam, rồi
từ dưới hướng lên, từ trên xẹt xuống, dọc
ngang giao tiếp, trên dưới đan xen, ngọn lửa đỏ rực
bay vọt chạm nhau. Bọn ngục tốt ở trong đó dùng
sáu loại khối lửa cực mạnh ấy ném vào các
chúng sanh ở trong đó… cho đến chịu khổ cùng
cực nhưng vẫn chưa chết… nói lược, cho đến
nghiệp bất thiện kia chưa xong, chưa hết thì vẫn
còn ở trong đó chịu đủ.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong đại địa ngục A-tỳ-chỉ ấy,
các chúng sanh sanh ra, có mặt, cho đến tồn tại, vì
quả báo của nghiệp ác bất thiện nên trải qua thời
gian lâu xa vô lượng ở trong đó, rồi thấy cửa
phía Đông của ngục bỗng nhiên tự mở. Khi ấy các
chúng sanh địa ngục ấy vì nghe tiếng mở cửa nên
chạy đến đó, đinh ninh là sẽ được thoát, nghó
rằng: “Nay chúng ta đến nơi ấy sẽ được đại an
lạc”. Khi các chúng sanh ấy chạy, chạy mãi, chạy
mãi, chạy nhanh như thế, thân hình họ lại càng bốc
cháy dữ dội. Thí như thế gian có vị lực só cầm
đuốc lớn chạy ngược gió, thì ngọn đuốc kia lại
càng cháy mạnh hơn lên. Cũng như vậy, khi bọn họ
chạy, chạy mãi, chạy mãi như thế, các bộ phận nơi
thân lại càng bùng cháy. Khi giở chân lên máu thịt
lìa tan, khi hạ chân xuống thịt sanh trở lại. Lại
nữa, bọn họ chạy như thế khi gần đến cửa thì
cửa tự nhiên đóng lại. Bấy giờ chúng sanh ở
trong ngục ấy, ngã úp mặt ở trên nền sắt nóng
hừng hực mê man bất tỉnh . Khi bọn họ ngã úp mặt
xuống liền bị đốt da; đốt da rồi tiếp đến đốt
thịt; đốt thịt rồi đốt gân; đốt gân rồi đốt
xương; đốt xương rồi đốt tủy; tủy vọt ra rồi,
tức thời khói tuôn ra, khói tuôn ra rồi, cứ tuôn
ra mãi, tuôn ra mãi. Bọn họ ở trong đó… cho đến
lần lượt chịu khổ cùng cực, nhưng vẫn chưa
chết… nói lược như trên… nghiệp ác bất
thiện của họ chưa hết, cho đến những ác việc đã
gây ra tự thuở xưa đến nay khi còn làm thân người,
phi nhân, ở trong đó chịu đủ.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, ở trong đại địa ngục A-tỳ-chỉ
kia, các chúng sanh sanh ra, có mặt, cho đến tồn tại
vì quả báo của các nghiệp bất thiện nên trải qua
thời gian lâu xa vô lượng ở trong đó. Khi ấy, cửa
Nam, cửa Tây, cho đến cửa bắc của ngục kia lại mở
ra như trước. Bấy giờ các chúng sanh địa ngục nghe
tiếng mở cửa, liền nhắm đến cửa mà chạy, chạy
mãi, chạy mãi, cho đến chạy hết mức, nghó thế
này: “Ngay đây, ở chỗ này, chúng ta chắc chắn sẽ
được thoát khỏi. Bây giờ nhất định chúng ta sẽ
thoát khỏi”. Trong khi bọn họ chạy nhanh như thế,
thân họ càng bốc cháy mãnh liệt. Thí như lực só
cầm bó đuốc cỏ khô trong tay chạy ngược gió, lại
càng cháy mạnh. Cũng như vậy, các chúng sanh kia chạy
mãi, chạy mãi… cho đến chạy rất nhanh. Khi
chạy như thế các bộ phận trong cơ thể họ càng bốc
cháy; khi giở chân lên máu thịt đều tan, khi hạ
chân xuống máu thịt lại sanh. Khi đã đến cửa, cửa
đó đóng lại. Bọn họ ở trong đó, chỉ chuyên chạy
thôi nhưng không được ra, tâm ý mê loạn ngã nằm
úp trên nền sắt nóng đang bốc cháy mãnh liệt. Bọn
họ trong đó ngã xuống rồi liền bị đốt da; đã đốt
da rồi lại đốt xương, cho đến thấu tủy. Bỗng nhiên
khói tuôn ra; khói ấy nóng bỏng, lại phát ra ánh
sáng đỏ, khói quyện vào nhau càng thêm nóng bức.
Bọn họ ở trong đó chịu khổ cùng cực,… nói
lược như trên cho đến thọ mạng chưa chấm dứt
vì nghiệp ác bất thiện chưa diệt, chưa lìa, chưa
biến, chưa tan… cho đến những việc ác đã
gây từ thuở xưa khi làm người, phi nhân, tất cả đều chịu đủ.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong đại địa ngục A-tỳ-chỉ kia có
chúng sanh… cho đến… tồn tại; vì các quả
báo của các nghiệp bất thiện nên khi bị lửa địa
ngục ấy thiêu thì cảnh mà mắt thấy đều chẳng
phải là cảnh ưa thích của ý; còn cảnh mà ý ưa
thích thì không hiện tiền. Đó chẳng phải cảnh mà
ý ưa, chẳng phải cảnh tốt đẹp; là cảnh chẳng ưa,
cảnh bất thiện thường bức não. Tiếng mà tai nghe,
hương mà mũi ngửi, vị mà lưỡi nếm, xúc chạm mà
thân biết, pháp mà ý đã nghó đến đều là điều
mà ý không ưa thích. Nếu chẳng phải là điều ý ưa
thích thì chẳng phải là điều đáng ưa nhưng cứ
hiện ra trước. Hễ có cảnh giới đều là bất
thiẹân. Bọn họ ở trong đó, do nhân duyên ấy nên
luôn chịu khổ nảo thô rít cùng cực; vì cảnh xấu
xí nên xúc chạm cũng vậy… cho đến thọ mạng
chưa hết vì nghiệp ác bất thiện chưa hết chưa diệt.
Nếu vào thuở xưa khi làm người, phi nhân tạo tác
tất cả các nghiệp ác thì đều chịu đủ.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, lại do nhân duyên gì mà đại địa
ngục A-tỳ-chỉ kia gọi là đại địa ngục A-tỳ-chỉ?
Chư
Tỳ-kheo, trong đại địa ngục A-tỳ-chỉ ấy, vào tất
cả thời, không có khoảnh khắc nào được tạm nghỉ
hưởng sự an ổn, cho dù khoảng thời gian khảy móng
tay. Vì vậy gọi đại địa ngục kia là A-tỳ-chỉ, và
cứ tuần tự như thế, chịu đủ khổ.
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh ở đại địa ngục ấy trải
qua thời gian lâu xa vô lượng ở trong đó, cho đến
từ đại địa ngục A-tỳ-chỉ ấy được thoát ra; ra
rồi rong ruỗi, chạy đi chạy lại cho đến chạy mãi
để tìm cầu nhà cửa, tìm cầu sự che chở, tìm cầu
chỗ nương náu, tìm cầu chỗ quay về, tìm cầu chỗ
cứu hộ, lại lọt vào trong tiểu địa ngục Hắc vân
sa rộng năm trăm do-tuần; vào rồi… nói lược
cho đến … cuối cùng đến địa ngục mười sáu
là Hàn băng chịu đủ các khổ, rồi ở đó mạng chung.
Đến
đây, Thế Tôn thuyết kệ:
Nếu
người tạo nghiệp thân, khẩu ý
Tạo
rồi hướng vào trong đường ác
Như
vậy sanh vào địa ngục Hoạt
Trong
ấy sợ hãi lông dựng đứng
Trải
qua vô số ngàn ức năm

Chết
rồi khoảnh khắc sống trở lại
Oán
thù hết thảy đều báo ứng
Bởi
vì chúng sanh giết hại nhau.
Nếu
đối cha mẹ khởi ác tâm
Với
Phật, Bồ-tát, chúng Thanh văn
Tất
cả đều sẽ đọa Hắc thằng
Nơi
ấy chịu khổ vô cùng tận
Dạy
người chánh hạnh thành tà vạy
Thấy
người bạn lành quyết phá hại
Bọn
ấy đều đọa ngục Hắc thằng.
Hai
lưỡi, ác khẩu, thường nói dối
Và
tạo ba loại nghiệp ác nặng
Chẳng
tu ba mầm giống thiện căn
Bọn
ngu này đọa địa ngục Hiệp
Ở
lâu trong đó chịu khổ não.
Hoặc
hại dê, ngựa và trâu bò Gà,
heo và các loài động vật
Cùng
giết các loài trùng kiến khác
Bọn
họ đọa vào địa ngục Hiệp.
Tại
thế gian nhiều nỗi kinh hoàng
Do
bức bách não hại chúng sanh
Kẻ
ấy bị đọa ngục cối xay…
Khổ
não bị chày cối ép giã.
Do
tham dục, nhuế si sai sử
Chuyển
đổi chánh lý thành sai khác
Cho
phải là trái, ngược pháp luật
Họ
bị đao kiếm xoay vần chém.
Hoặc
dựa thế mạnh cướp của người
Có
sức không sức đều lấy hết
Đã
gây những việc bức thiết ấy
Bọn
họ bị voi sắt dày đạp.
Hoặc
ưa giết hại các chúng sanh
Thân
tay vấy máu tâm độc ác

Thường
gây nghiệp bất tịnh như thế

Bọn
họ sanh vào ngục Khiếu hoán.
Vì
nhiều cách xúc não chúng sanh

Ở
ngục Khiếu hoán bị thiêu nấu
Trong
đó lại có Đại khiếu hoán

Đây
do tâm siểm khúc gian manh
Bị
kiến chấp mịt mù che khuất
Lưới
ái kín dày nhận chìm đắm
Thường
gây nghiệp hạ liệt như thế
Họ
bị đọa vào Đại khiếu hoán.
Hoặc
vào đến Đại khiếu hoán này
Chốn
kinh khủng thành sắt cháy bỏng

Trong
đó nhà sắt và phòng sắt
Người
vào trong đó đều bị đốt.
Hoặc
làm các việc trong thế gian
Phần
nhiều não loạn các chúng sanh
Bọn
họ sanh vào ngục Nhiệt não
Chịu
sự nóng bức vô thời hạn. Sa-môn,
Bà-la-môn thế gian
Cha
mẹ, tôn trưởng bậc kỳ cựu
Thường
xúc não họ khiến chẳng vui
Thì
đều đọa vào ngục Nhiệt não.
Sanh
thiên, tịnh nghiệp chẳng chịu tu
Chia
lìa người thân thích yêu thương
Người
ưa làm những việc như thế
Họ
đều đọa vào ngục Nhiệt não.
Ác
với Sa-môn, Bà-la-môn
Các
bậc hiền nhân và cha mẹ
Hoặc
làm hại bậc tôn kính khác
Đọa
vào Nhiệt não thường bị nấu
Luôn
luôn tạo tác nhiều ác nghiệp

Chẳng
từng phát khởi chút thiện tâm
Người
như vậy đọa A-tỳ-chỉ
Sẽ
chịu vô lượng các khổ não.
Hoặc
nói chánh pháp là phi pháp
Nói
các phi pháp là chánh pháp
Đã
không tăng thêm các điều thiện
Bọn
họ đều đọa vào A-tỳ.
Hai
ngục Hoạt và Hắc thằng này
Cùng
ba: Hiệp, Hội, Khiếu là năm

Nhiệt
não, Đại nhiệt não là bảy
Cùng
với A-tỳ-chỉ là tám.
Trong
tám đại địa ngục như thế
Đốt
thiêu ác liệt khổ khôn lường
Những
kẻ gây nên các ác nghiệp
Trong
đó có mười sáu ngục nhỏ.
Bấy
giờ Thế Tôn nói kệ ấy xong, bảo các Tỳ-kheo rằng:

–Này các Thầy Tỳ-kheo, nay các vị nên biết, ở giữa hai
thế giới ấy, riêng có mười địa ngục tọa lạc.
Mười địa ngục ấy là gì? Đó là địa ngục
Át-phù-đà, địa ngục Nê-la-phù-đà, địa ngục
A-hô, địa ngục Hô-hô-bà, địa ngục A-tra-tra, địa
ngục Tao-kiền-đề-ca, địa ngục Ưu-bát-la, địa ngục
Ba-đầu-ma, địa ngục Bôn-trà-lợi, địa ngục Cứu-mâu-đà.
Chư
Tỳ-kheo, ở khoảng giữa thế giới đó có mười
loại địa ngục như thế.
Chư
Tỳ-kheo, vì nhân duyên gì mà địa ngục Át-phù-đà
ấy gọi là Át-phù-đà?
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh trong địa ngục Át-phù-đà ấy
có hình thể giống như bọt nước, vì vậy gọi là Át-phù-đà.
Lại
nữa, do nhân duyên gì mà địa ngục Nê-la-phù-đà
ấy gọi là Nê-la-phù-đà?
Chư
Tỳ-kheo, các chúng sanh trong đại địa ngục
Nê-la-phù-đà kia có hình thể giống như miếng thịt,
vì vậy gọi là Nê-la-phù-đà.
Lại
nữa, do nhân duyên gì màø địa ngục A-hô ấy gọi
là A-hô?
Chư
Tỳ-kheo, trong đại địa ngục A-hô kia, các chúng sanh
khi chịu khổ não bức bách dữ dội kêu lên: “Ôi
cha, ôi cha!” đau khổ, vì vậy gọi là A-hô.
Lại
nữa, vì nhân duyên gì mà ngục Hô-hô-bà gọi là
Hô-hô-bà?
Chư
Tỳ-kheo, trong địa ngục Hô-hô-bà kia, các chúng sanh
khi bị bức bách khổ não cùng cực bèn kêu lên
“Hô-hô-bà”, vì vậy gọi là Hô-hô-bà.
Lại
nữa, vì nhân duyên gì mà địa ngục A-tra-tra ấy gọi
là A-tra-tra?
Chư
Tỳ-kheo, trong địa ngục A-tra-tra ấy, các chúng sanh khi
chịu khổ bách bèn kêu lên “A-tra-tra” mà chẳng
thể thè lưỡi ra khỏi miệng, vì vậy gọi là A-tra-tra.
Lại
nữa, vì nhân duyên gì mà địa ngục Tao-kiền-đề-ca
được gọi là Tao-kiền-đề-ca?
Chư
Tỳ-kheo, trong địa ngục Tao-kiền-đề-ca ấy, lửa có
màu sắc giống như hoa Tao-kiền-đề-ca, vì vậy gọi là Tao-kiền-đề-ca.
Lại
nữa, vì nhân duyên gì mà ngục Ưu-bát-la được
gọi là Ưu-bát-la?
Chư
Tỳ-kheo, trong địa ngục Ưu-bát-la ấy, lửa có màu
sắc giống như hoa Ưu-bát-la, vì vậy gọi là Ưu-bát-la.
Lại
nữa, vì nhân duyên gì mà ngục Cứu-mâu-đà ấy
được gọi là Cứu-mâu-đà?
Chư
Tỳ-kheo, trong địa ngục Cứu-mâu-đà, lửa có màu
sắc giống như hoa Cứu-mâu-đà,vì vậy gọi là Cứu-mâu-đà.
Lại
nữa, vì nhân duyên gì mà địa ngục Bôn-trà-lê-ca
được gọi là Bôn-trà-lê-ca?
Chư
Tỳ-kheo, trong địa ngục Bôn-trà-lê-ca ấy, lửa có
màu sắc giống như hoa Bôn-trà-lê-ca, vì vậy gọi là Bôn-trà-lê-ca.
Lại
nữa, vì nhân duyên gì mà ngục Ba-đầu-ma được
gọi là Ba-đầu-ma?
Chư
Tỳ-kheo, trong địa ngục Ba-đầu-ma ấy, lửa có màu
sắc giống như hoa Ba-đầu-ma, vì vậy gọi là Ba-đầu-ma.
Chư
Tỳ-kheo, thí như cái hộc của nước Kiều-tát-la, đong
hai mươi hộc mè đầy vun, không gạt bằng; trong khi
đó, có một người cứ một trăm năm lấy một
hột, cứ lần lượt như vậy, sau một trăm năm lại
lấy ra một hột. Này chư Tỳ-kheo, lấy xong hai mươi
hộc đầy mè nước Kiều-tát-la, thì thời gian như
thế, Ta nói là thời gian sống trong ngục Át-phù-đà
vẫn chưa hết. Dùng con số này tính chung thì hai mươi
lần tuổi thọ ở Át-phù-đà bằng một lần ở
Nê-la-phù-đà; hai mươi lần ở Nê-la-phù-đà bằng
một lần ở A-hô; hai mươi lần ở A-hô bằng một
lần ở Hô-hô-bà; hai mươi lần ở Hô-hô-bà bằng
một lần ở A-tra-tra; hai mươi lần ở A-tra-tra bằng
một lần ở Tao-kiền-đề-ca; hai mươi lần ở
Tao-kiền-đề-ca bằng một lần ở Ưu-bát-la; hai mươi
lần ở Ưu-bát-la bằng một lần ở Cứu-mâu-đà;
hai mươi lần ở Cứu-mâu-đà bằng một lần ở
Bôn-trà-lê-ca; hai mươi lần ở Bôn-trà-lê-ca bằng
một lần ở Ba-đầu-ma; hai mươi lần ở Ba-đầu-ma
bằng một trung kiếp.
Chư
Tỳ-kheo, chốn địa ngục Ba-đầu-ma, nếu các chúng sanh
ở cách đó một trăm do-tuần thì bị ngọn lửa
thiêu đốt; nếu các chúng sanh ở cách đó năm mươi
do-tuần đều bị đui mù; các chúng sanh ở cách đó
hai mươi lăm do-tuần thì máu thịt trên thân tự
nhiên khô kiệt lở loét.
Chư
Tỳ-kheo, Tỳ-kheo Cù-ca-lê kia ở bên Xá-lợi-phất
và Mục-kiền-liên khởi tâm hủy báng, tâm ô trược
nên sau khi chết liền sanh vào địa ngục Ba-đầu-ma. Sau
khi sanh vào chốn ấy, từ miệng vị ấy phát ra ngọn
lửa, lưỡi thè ra dài mười khuỷu tay. Ở trên
lưỡi, tự nhiên có năm trăm lưỡi cày, luôn cày trên đó.
Chư
Tỳ-kheo, Ta ở các nơi khác, chưa từng thấy có loại
màu sắc nào mà tự bị tổn hại như thế. Đó là
đối với người phạm hạnh mà tâm sạch uế trược,
tự làm tổn hại, vì tâm ghen ghét, tâm ích kỷ, tâm
không từ bi, tâm không trong sạch.
Chư
Tỳ-kheo, vì vậy, các thầy cần phải đối với các
vị phạm hạnh nên khởi nghiệp thân, khẩu, ý thương
yêu. Như chỗ Ta thấy, người ngày đêm khởi nghiệp
thân, khẩu, ý thương yêu thì được an lạc. Vì vậy,
Tỳ-kheo các thầy nên như điều ta đã thấy, đã
nói, ngày đêm thường khởi tâm từ. Các thầy
nên học tập như thế.
Bấy
giờ Thế Tôn nói kệ:
Khi
người thế gian sanh ra đời
Đầu
lưỡi tự nhiên hiện búa rìu
Đó
là trong miệng nói điều ác
Trở
lại tự hại, cắt thân mình.
Người
nên tán thán, chẳng khen ngợi
Kẻ
đáng chê bai, lại ngợi khen
Như
thế gọi là miệng cải tranh
Vì
tranh cãi nên không vui vẻ
Nếu
người vui nhiều được tài lợi
Thì
thế gian này ít cãi tranh
Bên
người thanh tịnh, khởi tâm trược
Như
vậy gọi là miệng đấu tranh
Ba
mươi sáu trăm ngàn như thế
Số
địa ngục Nê-la-phù-đà
Và
năm địa ngục Át-phù-đà
Đọa
vào ngục Ba-đầu-ma kia
Vì
chê thánh nhân nên như thế
Do
nghiệp khẩu ý tạo ác vậy.
Chư
Tỳ-kheo, ở khoảng giữa nơi ấy lại có các thứ
gió gọi là Nhiệt não.
Chư
Tỳ-kheo, các thứ gió đó nếu thổi đến bốn thế
giới này thì bọn chúng sanh hiện có ở bốn châu
thế giới này sanh ra, tồn tại, tất cả đều tan, đều
diệt, đều hoại, đều không. Giống như lau sậy khi bị
cắt mà không có nước, khô héo không còn. Cũng
như vậy, này chư Tỳ-kheo, ở giữa thế giới ấy có
các thứ gió, tên là Nhiệt não, nếu khi chúng thổi
đến bốn cõi này thì chúng sanh có mặt ở bốn cõi
này đồng thời khô cháy không còn. Vì bị hai ngọn
núi Luân viên và Đại luân viên ở trong ngăn lại,
cho nên gió kia không thổi đến đây được.
Chư
Tỳ-kheo, núi Luân viên và Đại luân viên có thể
làm việc vô cùng lợi ích như vậy, làm chỗ nương
tựa cho các chúng sanh trong bốn châu, bốn thế giới này.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, ở khoảng giữa thế giới kia có
các ngọn gió thổi đến địa ngục thiêu đốt thịt,
mỡ, tủy của chúng sanh, đồ xú uế bốc cháy xông
lên các mùi bất tịnh.
Chư
Tỳ-kheo, ngọn gió đó nếu khi thổi đến thế giới
của bốn châu này thì bấy giờ, chúng sanh hiện hữu…
cho đến tồn tại trong thế giới bốn châu này
đều bị đui, không trông thấy, vì hơi xú uế ở nơi
ấy mãnh liệt. Nhưng nhờ hai núi Luân viên và Đại
luân viên ngăn cản, do đó nên gió không thổi đến đây được.
Chư
Tỳ-kheo, hai núi Luân viên và Đại luân viên trong
ấy có thể vì các chúng sanh ở thế giới bốn châu
này mà làm việc vô cùng lợi ích như thế, làm
chỗ nương tựa cho các chúng sanh.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong thế giới kia lại có gió lớn
gọi là Tăng-già-đa. Ngọn gió kia nếu thổi đến
thế giới này thì bốn đại châu và tám vạn bốn
ngàn tiểu châu, cùng các núi lớn khác, và núi
chúa Tu-di-lưu đều bị nhất bổng lên cao cách đất
một câu-lô-xá, nhấc lên rồi có thể phá tan nát;
cho đến có thể nhấc lên hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy
câu-lô-xá. Khi đã nhấc lên khỏi mặt đất rồi,
có thể phá tan nát; cho đến nhấc lên khỏi đất cao
một do-tuần rồi phá tan nát như trước. Như thế, có
thể nhấc lên khỏi mặt đất hai, ba, bốn, năm, sáu,
bảy do-tuần phá tan nát; cho đến nhấc lên khỏi mặt
đất một trăm do-tuần rồi phá tan nát, nhấc lên
khỏi mặt đất hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy trăm
do-tuần rồi phá tan thành bột, cũng như trước; cho
đến nhấc lên khỏi mặt đất một ngàn do-tuần rồi
phá tan thành bụi; cho đến nhấc lên khỏi mặt đất
hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy ngàn do-tuần rồi phá tan nát.
Chư
Tỳ-kheo, thí như một lực só cường tráng dùng tay
nắm một cục bột giơ cao lên không trung bóp tan nát rồi vải tung ra.
Chư
Tỳ-kheo, cũng như vậy, ngọn gió Tăng-già-đa trong
thế giới ấy thổi cực mạnh nếu đến thế giới
bốn châu này thì bấy giờ bốn đại châu ở thế
giới này và tám vạn bốn ngàn tiểu châu, cùng
các núi lớn và núi chúa Tu-di-lưu đều bị nhấc
lên khỏi mặt đất cao một câu-lô-xá rồi phá tan
nát… nói lược như trên, cho đến nhấc lên
khỏi mặt đất bảy ngàn do-tuần rồi phá tan thành bụi.
Chư
Tỳ-kheo, nhưng nhờ được hai ngọn núi Luân viên và
Đại luân viên ngăn che nên gió kia không đến nơi đây.
Chư
Tỳ-kheo, hai ngọn núi Luân viên và Đại luân viên
có oai đức, thế lực như thế, có thể làm việc
lợi ích lớn, làm chỗ nương nhờ cho các chúng sanh
trong thế giới bốn đại châu này.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, ở ngoài khoảng giữa của thế
giới ấy, phía Nam châu Diêm-phù có cung điện, trụ
xứ của vua Diêm-ma, ngang dọc sáu ngàn do-tuần, dưới
có bảy lớp bờ tường, bảy lớp lan can, bảy lớp
lưới chuông bên ngoài, bảy lớp hàng cây Đa-la
nhiều màu đẹp đẽ, bao bọc chung quanh, do bảy báu
tạo thành; đó là vàng, bạc, tỳ lưu ly, pha-trú-ca,
hồng ngọc, xa cừ, mã não. Ở bốn phương đều có
các cửa; các cửa ấy đều có lầu gác canh phòng,
điện, đài, vườn, ao hoa đều do bảy báu tạo thành.
Trong các hoa và vườn cảnh có các loại cây, cây
đều có các loại lá và các loại hoa cùng các
loại quả tróu cành; các loại hương thơm xông ngát,
các loài chim ca hót.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, riêng có một thời gian, vua Diêm-ma
ấy, vì quả báo của nghiệp ác bất thiện cho nên
trong ba thời ban đêm và ba thời ban ngày, tự nhiên
có nước đồng đỏ xuất hiện ở trước mặt. Ngay
khi ấy, cung điện của vua liền biến thành sắt. Trước
tiên, thú vui năm dục đã hiện ra trước đây nay
đều biến mất. Cũng như ở ngoài cung, ngay trong cung
cũng xuất hiện như thế. Khi ấy vua Diêm-ma thấy việc
này rồi, sợ hãi bất an, lông tóc dựng đứng,
liền chạy ra ngoài; khi ra ngoài cung, bên ngoài cũng
xuất hiện như thế. Bấy giờ vua Diêm-ma, lòng sanh sợ
sệt run rẩy bất an, tóc lông trên thân đều đồng
thời dựng đứng, liền chạy vào trong. Ngay lúc ấy,
ngục tốt nắm lấy vua Diêm-ma vật nằm trên nền sắt
nóng đang hừng hực đỏ; vật nằm ngữa rồi, liền
dùng kìm sắt cạy miệng ra, lấy nước đồng sôi rót
vào. Khi ấy vua Diêm-ma miệng bị cháy bỏng; miệng bị
cháy bỏng rồi kế đến lưỡi; lưỡi đã cháy rồi
liền cháy yết hầu; yết hầu cháy rồi liền cháy
ruột già và ruột non…, kế đến thiêu cháy hết và
tuột xuống dưới ra ngoài. Ngay thời điểm ấy vua
Diêm-ma nghó như thế này: “Có chúng sanh vì thuở
xưa, thân làm việc ác, miệng nói lời ác, ý nghó
điều ác, nên bọn họ đều chịu đủ các loại khổ
não về thân xác như thế, nên tâm chẳng vui. Giống
như bọn chúng sanh địa ngục, ta nay cũng vậy. Và hơn
nữa, nếu Diêm-ma vương ta đồng như bọn chúng sanh
tạo nghiệp thì than ôi, ta nguyện từ đây xả bỏ
thân này, đoạ vào ngục Hòa hiệp, rồi cùng gặp
nhau thọ sanh ở nhân gian. Bấy giờ, ở trong giáo
pháp Như Lai, ta sẽ được tin hiểu, và ngay nơi chốn
ấy, ta sẽ được tin hiểu. Khi đã tin hiểu đầy đủ
rồi, ta cạo bỏ đầu tóc, mặc áo ca-sa, bỏ nhà xuất
gia, được tín giải chân chánh. Khi ta xuất gia rồi,
sống hòa hiệp chưa bao lâu, nếu có thiện nam tử vì
lý do gì mà được tin hiểu chân chánh, bỏ nhà
xuất gia, thì vị ấy đối với phạm hạnh vô thượng,
bất cứ ở đâu, sống trong chánh pháp, tự chứng
được thần thông. Làm những việc đầy đủ rồi,
ta sẽ ra đi. Ta nay, sanh tử đã hết, phạm hạnh đã
vững, việc cần làm đã làm xong, không còn tái sanh nữa”.
Chư
Tỳ-kheo, vua Diêm-ma ấy, khi phát niệm cầu tu tập, với
những thiện niệm như thế, thì ngay lúc ấy trong cung
điện của vua Diêm-ma ở lại xuất hiện đủ các
loại bảy báu, và thú vui năm dục cõi trời hiện
ra trước, thảy đều đầy đủ. Khi ấy vua Diêm-ma lại
nghó thế này: “Tất cả chúng sanh có mặt vì thân
làm việc lành, miệng nói lời lành, và ý nghó đều
lành. Nguyện cho bọn họ đều thọ hưởng sự an lạc
như thế, giống như chúng Dạ-xoa ở trên không. Như
nay ta và các vua Diêm-ma khác, có cùng một nghiệp như chúng sanh”.
Chư
Tỳ-kheo, thế gian có ba loại thiên sứ. Những gì là
ba? Đó là già suy, bệnh và chết.
Chư
Tỳ-kheo, có hạng người vì tự phóng túng, nên
thân làm việc ác, miệng nói lời ác và ý nghó
đều ác. Người ấy, thân khẩu ý làm ác rồi, do
nhân duyên ấy, thân hoại mạng chung, hướng đến
đường ác, sanh vào địa ngục. Ngục tốt lập tức
điệu chúng sanh kia đến bên vua Diêm-ma tâu: “ Tâu
Thiên vương, gã này khi xưa ở cõi người phóng
túng tự do, theo điều bất thiện, thân khẩu ý tự
do làm điều ác. Vì do thân khẩu ý làm điều ác
nên nay sanh đến đây. Vì vậy xin Thiên vương khéo
dạy bảo, khéo quở trách”. Khi ấy, vua Diêm-ma hỏi
gã kia: “Này gã kia, khi xưa ở nhân gian, Thiên sứ
thứ nhất khéo dạy bảo, khéo quở trách; ngươi
không thấy vị Thiên sứ ấy xuất hiện ở đời
sao?” Người ấy trả lời: “Tâu Thiên vương, con
thật không thấy”. Vua Diêm-ma lại hỏi: “Này gã
kia, xưa kia khi làm thân người ở thế gian, hoặc làm
thân nam, hoặc làm thân nữ, người không thấy
tướng già nua hiện ra sao? Khi già nua, răng rụng, tóc
bạc, da nhăn, tàn nhan đầy người giống như mè đen,
lưng còng lụm khụm, bước đi khập khiểng, chân
chẳng theo thân, luôn luôn nghiêng ngã, da cổ dùn
nhăn, như trâu cúi đầu, môi miệng khô nứt; lưỡi
nhám hầu khan; thân thể còng gãy, khí lực mong manh,
hơi thở khò khè giống như kéo cửa; muốn bước
tới trước nương gậy mà đi. Tuổi trẻ đã qua, máu
thịt khô kiệt, ốm yếu, cái chết gần kề, cử động
yếu đuối; thời trai trẻ đã qua… cho đến
thân tâm luôn run rẩy. Tất cả bộ phận trong cơ thể
đều rả rời, phải không?” Người ấy đáp: “Tâu
Thiên vương, con thật có thấy điều đó”. Vua
Diêm-ma lại bảo: “Ngươi là kẻ ngu si, không có trí
tuệ. Khi xưa ngươi đã thấy tướng mạo như thế,
nhưng tại sao không tự suy nghó là thân ta đây cũng
có điều như thế, sự việc như thế? Nay ta cũng chưa
khỏi việc như thế; nay ta cũng có đủ việc già nua
như thế. Đã chưa khỏi được thì ta nên tạo nghiệp
thiện tốt đẹp cho thân khẩu ý, khiến ta sẽ có quả
báo lợi ích an lạc lâu dài?” Gã kia đáp: “Tâu
Thiên vương, con thật sự không nghó như thế. Vì sao?
Vì tâm con phóng đảng làm việc buông lung”. Vua
Diêm-ma lại bảo: “Gã ngu si kia, nếu như vậy thì
ngươi tự biếng nhác, làm việc phóng dật cho nên
chẳng tu nghiệp lành về thân khẩu ý. Vì nhân duyên
ấy ngươi sẽ bị khổ não lâu dài, không có an lạc.
Vì vậy, ngươi phải chịu đủ tội vì việc phóng dật
ấy, sẽ bị quả báo của nghiệp ác như thế, giống
như những điều mà gã phóng dật kia phải chịu. Lại
nữa, này gã kia, quả báo khổ đau về hành nghiệp
ác này của ngươi, chẳng phải mẹ ngươi làm, chẳng
phải cha ngươi làm, chẳng phải anh, em của ngươi làm,
chẳng phải chị, em của ngươi làm, chẳng phải nhà vua
làm, chẳng phải chư Thiên làm, cũng chẳng phải khi
xưa tiền nhân làm, mà chính nơi thân ngươi tự gây
ác nghiệp ấy, nay tự tập hợp lại, và ngươi lại
tự mình lãnh thọ quả báo đó”.
Bấy
giờ vua Diêm-ma-la kia đem đầy đủ Thiên sứ thứ
nhất như vậy để khéo léo dạy bảo, quở trách kẻ
kia rồi, lại lần lượt đem Thiên sứ thứ hai khéo
léo dạy bảo, quở trách: “Gã kia, ngươi há chẳng
thấy Thiên sứ thứ hai, xuất hiện ở thế gian sao?”
Kẻ kia đáp: “Tâu Thiên vương, con thật chẳng thấy”.
Vua lại bảo: “Này gã kia, ngươi há chẳng thấy khi
xưa làm thân người ở thế gian, bốn đại hòa hợp,
bỗng dưng chống trái, hoặc thân phụ nữ, hoặc thân
đàn ông, bệnh khổ khốn cùng, hoặc nằm trên giường
nhỏ, hoặc trên giường lớn, tự động phóng uế,
nhơ nhớp thân hình, lăn lộn trên phân uế, chẳng
tự chủ được, nằm dậy đi ngồi đều nhờ người
dìu đỡ, hoặc người lau rửa, hoặc người ẳm ra,
hoặc người cho uống, hoặc người cho ăn sao?” Gã
kia đáp: “Tâu Thiên vương, quả thật con có
thấy”.Vua lại bảo: “Gã kia, ngươi đã thấy như
thế, nếu là người khôn lanh, sao ngươi không nghó
rằng ta cũng sẽ có những hiện tượng như thế; ta
cũng sẽ có những sự việc như thế; ta chưa thoát
khỏi tình trạng bệnh hoạn như thế; ta cũng tự có
những việc bệnh hoạn như thế. Đã chưa thoát khỏi
thì phải tự biết là ta nay cũng có thể tạo các
nghiệp lành như nghiệp lành của thân, của miệng,
của ý; vì tương lai lâu dài của ta, ta sẽ làm điều
lợi ích lớn, đưa tới chỗ an lạc lớn?” Gã kia
đáp: “Tâu Thiên vương, quả thật con không nghó như
thế, vì tâm lười biếng, làm điều phóng dật”.
Vua lại bảo: “Gã kia, ngươi nay đã làm điều phóng
dật, biếng nhác giải đãi, chẳng làm việc lành, là
việc lành về thân, về miệng, về ý, thì làm sao
ngươi có thể được quả báo lợi ích an lạc lâu
dài được. Vì vậy, ngươi nên tu hành việc thiện.
Nếu hành phóng dật thì sẽ theo phóng dật. Nghiệp ác
này của ngươi chẳng phải cha mẹ làm, chẳng phải anh
em làm, chẳng phải chị em làm, chẳng phải nhà vua,
chẳng phải trời, cũng chẳng phải tiên nhân khi xưa
làm, chẳng phải các Sa-môn và Bà-la-môn… làm.
Những ác nghiệp này là do ngươi đã tự gây ra,
ngươi phải tự chịu quả báo này”.
Khi
ấy, vua Diêm-ma theo thứ tự đem Thiên sứ thứ hai
này khéo léo chỉ dạy, quở trách kẻ kia rồi, lại
theo thứ tự đem Thiên sứ thứ ba chỉ dạy, quở
trách gã kia: “Gã ngu si kia, khi ngươi làm người ở
nhân gian há chẳng thấy Thiên sứ thứ ba xuất hiện
sao?” Gã kia đáp: “Tâu Thiên vương, con thật chẳng
thấy. Khi ấy vua Diêm-ma lại bảo: “Gã kia, khi ở
thế gian ngươi há chẳng thấy hoặc đàn bà, hoặc
đàn ông theo thời mạng chung, đặt ở trên giường,
đem ra bên ngoài, dùng áo nhiều màu phủ lên trên;
lại làm các loại màn che bao bọc chung quanh, quyến
thuộc vây quanh cởi bỏ trang sức, đưa tay xõa tóc,
hoặc lấy tro bôi trên đầu, ảo não vô cùng, khóc
kêu thảm thiết; hoặc có người kêu “than ôi”;
có người kêu “cha ôi”; hoặc có người kể công
dưỡng dục; cất tiếng kêu lớn, đấm ngực khóc
kêu thảm thiết, đủ các lời nức nở bi thương.
Ngươi có thấy hết không?” Người kia đáp: “Tâu
Thiên vương, con thật thấy hết”. Vua Diêm-ma lại
bảo: “Gã kia, khi xưa ngươi đã thấy sự việc như
vậy, sao không tự suy nghó rằng ta đây cũng có
những hiện tượng như vậy; thân ta cũng có những
sự việc như vậy; ta chưa thoát khỏi những sự việc
như vậy. Ta cũng có chết, cũng có hiện tượng chết
chưa thoát ly được. Ta nay cũng có thể làm các
việc thiện, như các việc thiện về thân, về miệng,
về ý. Ta sẽ làm những việc lợi ích lớn, an lạc
lâu dài?” Kẻ kia đáp: “Tâu Thiên vương, quả
thật con chẳng làm. Vì sao? Vì con buông lung vậy”. Vua
Diêm-ma lại bảo: “Gã kia, nay ngươi đã buông lung,
vì ngươi làm việc buông lung thì không làm việc
thiện, cũng không dồn chứa các điều thiện khác,
nghóa là thân miệng ý của ngươi làm việc lợi ích
lâu dài thì sẽ được an lạc. Vì vậy, nay ngươi có
quả báo như vậy là do làm việc phóng dật, vì phóng
dật nên ngươi tự chuốc lấy nghiệp ác bất thiện
này. Nghiệp ác này của ngươi chẳng phải cha mẹ
làm, chẳng phải anh em làm, chẳng phải chị em làm,
chẳng phải vua làm, chẳng phải trời, cũng chẳng
phải khi xưa tiền nhân làm; lại chẳng phải Sa-môn,
Bà-la-môn làm. Hỡi gã kia! Nghiệp ác này của ngươi
chính là tự ngươi làm, tự ngươi chứa chất nên
quả báo này, ngươi phải tự chịu”. Khi ấy vua
Diêm-ma dùng Thiên sứ thứ ba ấy chỉ dạy, quở
trách đầy đủ, sai bảo gã kia xong xuôi, liền bỏ đi.
Bấy giờ ngục tốt, bằng đủ mọi cách nắm tay gã
kia chúc đầu xuống, đưa chân ngược lên, ném vào trong ngục.
Bấy
giờ Thế Tôn nói kệ:
Chúng
sanh tạo ra nghiệp ác rồi
Sau
chết đọa vào trong cõi ác
Vua
Diêm-ma thấy kẻ ác ấy

Dùng
tâm từ bi mà quở trách

Khi
xưa ngươi ở tại nhân gian
Há
chẳng thấy già bệnh chết sao?
Đó
là Thiên sứ đến chỉ bảo
Tại
sao phóng dật chẳng biết chi
Nếu
thân, khẩu, ý nhiễm các trần
Không
hành thí, giới tự điều phục
Như
vậy làm sao gọi có trí.

Và
rồi chẳng tạo nhân lợi ích

Bấy
giờ vua Diêm-la như pháp

Quở
trách tội nhân như thế xong
Người
kia hồi họp tâm sợ hãi
Run
rẩy lo âu nói thế này:
Vì
con xưa kia cùng bạn ác

Nghe
thiện, trong lòng chẳng ưa làm
Tham
dục sân nhuế đã cột che
Chẳng
làm lợi ích nên hại thân.
Ngươi
đã chẳng tu các nhân thiện

Chỉ
tạo đủ loại các nghiệp ác
Ngu
si, hôm nay phải gặt quả
Thọ
nghiệp kia nên vào địa ngục

Như
tất cả các nghiệp ác này
Chẳng
phải cha hay mẹ đã tạo
Chẳng
phải Sa-môn, Bà-la-môn
Chẳng
phải nhà vua hay chư Thiên
Đây
chính là ngươi tự tạo lấy
Các
hạt giống nghiệp ác chẳng tịnh
Tự
mình gây ra ác nghiệp này
Nay
lẽ đương nhiên chịu quả ác

Nhà
vua dùng ba Thiên sứ ấy

Lần
lượt quở trách tội nhân rồi
Ngay
khi ấy vua Diêm-ma-la
Bỏ
tội nhân lại, liền ra đi.
Khi
đó ngục tốt ở chỗ kia
Liền
nắm lấy gã tội nhân ấy
Dắt
dẫn vào trong chỗ địa ngục
Vô
cùng sợ hãi lông dựng đứng

Bốn
bên bốn cửa hướng vào nhau
Bốn
phương, bốn hướng đều nghiêm mật
Các
nhà, tường vách đều bằng sắt

Dùng
sắt bao quanh làm lan can
Sắt
nóng rực đỏ làm tường thành
Ngọn
lửa cháy bừng, khói lửa un
Xa
thấy dễ sợ tâm kinh hãi
Lửa
hừng hực đỏ khó thể đến

Giống
như trong vòng trăm do-tuần

Lửa
lớn rực cháy lan cùng khắp
Trong
đó thiêu đốt bọn chúng sanh
Đều
do khi xưa gây tội ác

Đã
bị Thiên sứ quở trách rồi

Mà
tâm phóng dật không tỉnh giác

Bọn
họ ngày nay luôn hối hận

Đều
do khi xưa tâm hạ liệt
Những
ai là người có trí tuệ

Nếu
thấy Thiên sứ đến chỉ dẫn
Thì
nên chuyên cần chớ phóng dật
Chư
Thánh Pháp vương khéo léo nói

Đã
thấy nghe rồi phải biết sợ
Chỗ
chấm dứt các hữu sanh tử

Tất
cả không đâu bằng Niết-bàn
Các
thứ họa hoạn không còn nữa
Đến
đó rồi an ổn khoái lạc

Thấy
pháp như thế được tịch diệt
Gọi
là các oán đều đã qua

Tự
nhiên thanh tịnh đắc tịch diệt.

<節>KHỞI THẾ NHÂN BỔN</節>

<卷 id="521976581"> QUYỂN V</卷>

Phẩm
5: CÁC RỒNG, KIM SÍ ĐIỂU

Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, tất cả các loài Rồng có bốn
hình thái sanh sản. Những gì là bốn? Một là sanh từ
trứng, hai là sanh từ bào thai, ba là sanh từ chỗ
ẩm thấp, bốn là sanh do biến hóa. Đó là bốn hình
thái sanh sản của loài Rồng.
Chư
Tỳ-kheo, Kim sí điểu cũng có bốn hình thái sanh sản.
Đó là sanh từ trứng, sanh từ bào thai, sanh từ
chỗ ẩm thấp, và sanh do biến hóa. Đó gọi là Kim sí
điểu có bốn hình thái sanh sản.
Chư
Tỳ-kheo, dưới đáy biển cả có cung điện của Long
vương Ta-già-la, ngang dọc bằng nhau tám vạn do-tuần,
có bảy lớp bờ tường, bảy lớp lan can, chung quanh
trang nghiêm bằng bảy lớp linh báu, lưới đỏ đan
xen. Lại có bảy lớp hàng cây Đa-la liên tiếp nhau
che ánh nắng, bao bọc chung quanh, màu sắc đẹp đẽ;
các báu trang nghiêm, đó là vàng, bạc, lưu ly, pha
lê, hồng ngọc, xa cừ, mã não bảy báu tạo thành.
Ở bốn phương có các cửa; tại các cửa có lầu
gác, đài quan sát phòng ngự, lại có các vườn
cảnh và suối, ao; ở trên bờ và trong ao đều có
các thứ cỏ hoa, hàng lối bằng nhau. Lại có các
cây đủ các loại hoa lá, đủ các loại quả, đủ
các loại hương thơm, đủ các loài chim cùng ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, ở giữa hai núi Tu-di-lưu và Khư-đê-la có
cung điện của hai đại Long vương là Nan-đà và
Ưu-ba-nan-đà tọa lạc. Chốn ấy ngang dọc sáu ngàn
do-tuần, có bảy lớp bờ tường, bảy lớp lan can…
nói lược như trên, cho đến chim chóc cùng ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, phía Bắc biển lớn ấy là trú xứ của các
Long vương và tất cả các loài Kim sí điểu vương,
có một đại thọ, tên là Cư-tra-xà-ma-ly. Cội đại
thọ ấy, vòng thân của cây bảy do-tuần, ăn sâu
xuống lòng đất hai mươi do-tuần, vươn cao một trăm
do-tuần, cành lá che phủ năm mươi do-tuần. Chốn ấy
ngang dọc năm trăm do-tuần, có bảy lớp tường lũy…
nói lược như
trên, cho đến chim
chóc cùng ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, phía Đông đại thọ Cư-tra-xà-ma-ly có các
cung điện của loài Rồng và loài Kim sí điểu sanh từ
trứng. Mỗi cung điện ngang dọc sáu trăm do-tuần, có
bảy lớp bờ tường,… nói lược như trên, cho
đến các loài chim cùng ca hót.
Phía
Nam của cội đại thọ Cư-tra-xà-ma-ly, có cung điện
của loài Rồng và Kim sí điểu sanh từ bào thai. Mỗi
cung điện cũng ngang dọc sáu trăm do-tuần, có bảy
lớp bờ tường… nói lược như trên, cho đến…
các loài chim cùng ca hót.
Phía
Tây của cội đại thọ Cư-tra-xà-ma-ly, có cung điện
của loài Rồng và Kim sí điểu sanh từ chỗ ẩm thấp.
Mỗi cung điện ngang dọc cũng sáu trăm do-tuần, có
bảy lớp bờ tường… nói lược như trên, cho
đến các loài chim cùng ca hót.
Phía
Bắc của cội đại thọ Cư-tra-xà-ma-ly, có cung điện
của loài Rồng và Kim sí điểu hóa sanh. Mỗi cung điện
ngang dọc cũng sáu trăm do-tuần, có bảy lớp bờ
tường… nói lược như trên, cho đến các
loài chim cùng ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, Kim sí điểu vương sanh từ trứng ấy khi muốn
bắt loài Rồng sanh từ trứng, liền bay đến đậu
trên cành phía Đông của cội đại thọ
Cư-tra-xà-ma-ly, nhìn xuống biển, rồi dùng đôi cánh
quạt nước biển lớn; nước biển rẽ ra hai trăm
do-tuần. Nước biển rẽ ra rồi, chim liền bắt rồng
sanh từ trứng ra, tùy ý sử dụng, tùy ý mà ăn.
Chư
Tỳ-kheo, Kim sí điểu vương sanh từ trứng ấy chỉ có
thể bắt được loài Rồng sanh từ trứng để ăn,
tùy ý sử dụng, nhưng không thể bắt được loài
Rồng sanh từ bào thai và loài Rồng sanh từ chỗ ẩm
thấp, hóa sanh…
Chư
Tỳ-kheo, các Kim sí điểu vương sanh từ bào thai nếu
muốn bắt rồng sanh từ trứng thì liền bay đến đậu
trên cành phía Đông của cội đại thọ Cư-tra-xà-ma-ly
kia, nhìn xuống biển lớn, rồi dùng đôi cánh quạt
biển lớn; nước biển rẽ ra hai trăm do-tuần. Nhân
đó, chim bắt rồng sanh từ trứng, tùy ý ăn thịt.

Lại
nữa, Kim sí điểu vương sanh từ bào thai nếu muốn
bắt rồng sanh từ bào thai thì bay đến đậu trên
cành phía Nam của cội đại thọ Cư-tra-xà-ma-ly, rồi
nhìn xuống biển lớn, dùng hai cánh quạt biển lớn,
nước biển rẽ ra bốn trăm do-tuần, liền bắt rồng
sanh từ bào thai, tùy ý ăn thịt.

Chư
Tỳ-kheo, các Kim sí điểu vương sanh từ bào thai ấy
chỉ có thể bắt được loài Rồng sanh từ trứng và
từ bào thai, tùy ý sử dụng, chứ không thể bắt
được loài Rồng sanh từ chỗ ẩm thấp và hóa sanh…
Chư
Tỳ-kheo, các Kim sí điểu vương sanh từ chỗ ẩm thấp
nếu muốn bắt loài Rồng sanh từ trứng thì khi ấy
bay đến đậu trên cành phía Đông của cội đại thọ
Cư-tra-xà-ma-ly, dùng đôi cánh quạt biển lớn, nước
biển rẽ ra hai trăm do-tuần. Nước rẽ ra rồi, chim
bắt rồng sanh từ trứng, tùy ý dùng ăn thịt.
Lại
nữa, Kim sí điểu sanh từ chỗ ẩm thấp nếu muốn
bắt rồng sanh từ bào thai thì bay đến đậu trên
cành phía Nam của cội đại thọ Cư-tra-xà-ma-ly, dùng
cánh quạt biển lớn, nước biển rẽ ra bốn trăm
do-tuần, rồi bắt rồng sanh từ bào thai mà ăn, sử dụng tùy ý.
Lại
nữa, Kim sí điểu sanh từ chỗ ẩm thấp nếu muốn
bắt loài Rồng sanh từ chỗ ẩm thấp thì khi ấy, bay
đến đậu trên cành phía Tây của cội đại thọ
Cư-tra-xà-ma-ly, dùng cánh quạt biển lớn, nước
biển rẽ ra tám trăm do-tuần, bèn bắt rồng sanh từ
chỗ ẩm thấp dùng để ăn thịt.
Chư
Tỳ-kheo, các Kim sí điểu sanh từ chỗ ẩm thấp chỉ
có thể bắt được các loài Rồng sanh từ trứng,
sanh từ bào thai, sanh từ chỗ ẩm thấp… tùy ý sử
dụng, tùy ý ăn thịt, nhưng không thể bắt được
các rồng hóa sanh.
Chư
Tỳ-kheo, các Kim sí điểu hóa sanh nếu muốn bắt được
rồng sanh từ trứng thì khi ấy, bay đến đậu trên
cành phía Đông của cội đại thọ Cư-tra-xà-ma-ly,
dùng cánh quạt biển lớn, nước biển rẽ ra hai trăm
do-tuần, bèn bắt rồng sanh từ trứng ăn thịt, tùy ý sử dụng.
Lại
nữa, Kim sí điểu hóa sanh nếu muốn bắt rồng sanh từ
bào thai thì khi ấy, bay đến đậu trên cành phía Nam
của cội đại thọ Cư-tra-xà-ma-ly, dùng cánh quạt
biển lớn, nước biển rẽ ra bốn trăm do-tuần. Khi
ấy Kim sí điểu hóa sanh kia liền bắt rồng sanh từ
bào thai ăn thịt, tùy ý sử dụng.
Lại
nữa, Kim sí điểu hóa sanh nếu muốn bắt được rồng
sanh từ chỗ ẩm thấp thì khi ấy, liền bay đến đậu
trên cành phía Tây của cội đại thọ Cư-tra-xà-ma-ly,
dùng cánh quạt biển lớn, nước biển rẽ ra tám
trăm do-tuần, liền bắt rồng sanh từ ẩm thấp ăn
thịt, tùy ý sử dụng.
Lại
nữa, Kim sí điểu vương hóa sanh nếu muốn bắt rồng
hóa sanh thì khi ấy, liền bay đến đậu trên cành phía
Bắc của cội đại thọ Cư-tra-xà-ma-ly, nhìn xuống
dưới biển, rồi dùng đôi cánh quạt biển lớn.
Nước biển rẽ ra một ngàn sáu trăm do-tuần, chim
liền bắt rồng hóa sanh ăn thịt, tùy ý sử dụng.
Chư
Tỳ-kheo, các loài Rồng này đều bị Kim sí điểu kia ăn thịt.
Chư
Tỳ-kheo, đặc biệt có các rồng mà Kim sí điểu kia
không thể bắt được. Đó là Long vương Bà-già-la,
chưa hề bị Kim sí điểu vương kia làm kinh động. Lại
có Long vương Nan-đà, Long vương Ưu-ba-nan-đà, các
Long vương này cũng không bị loài Kim sí điểu bắt.
Lại còn có Long vương Đề-đầu-lại-tra, Long vương
A-na-bà-đạt-đa… cũng chẳng bị Kim sí điểu vương bắt.
Chư
Tỳ-kheo, ngoài ra, lại có các Long vương khác cũng
không bị Kim sí điểu bắt. Đó là Ma-đa-xa-ca,
Đức-xoa-ca, Yết-lặc-nô-kiêu-đa-ma-ca,
Xí-bà-đà-phất-tri-lợi-ca, Thương-cư-ba-đa-ca, và hai
Long vương Cam-bà-la, A-thấp-bà-đa-la…
Chư
Tỳ-kheo, lại còn có các Long vương cùng ở trong
cảnh giới của những Long vương đó cũng không bị
các Kim sí điểu ăn thịt.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên gì mà chúng sanh ở trong cõi
ấy sanh vào loài Rồng?

Chư
Tỳ-kheo, có các chúng sanh tu tập nhân rồng, thọ trì
giới rồng, phát khởi tâm rồng, phân biệt ý rồng;
tạo nghiệp như vậy rồi khi nhân duyên kia được
thành thục cho nên sanh vào loài Rồng… Lại có một
loại huân tu nhân Kim sí điểu, thọ trì giới Kim sí
điểu, phát khởi tâm Kim sí điểu, phân biệt ý Kim
sí điểu. Do nhân duyên ấy, khi thân hoại mang chung,
liền sanh vào trong loài Kim sí điểu kia. Lại có một
loại huân tu nhân các thú, thọ trì giới các thú,
phát khởi tâm các thú, tập hạnh nghiệp các thú,
phân biệt ý các thú, do vì huân tu các loại nhân
giới ác thú như thế, rồi phát khởi hạnh nghiệp,
thành tựu tâm ý. Do các nhân duyên ấy, nên khi
thân hoại mạng chung họ liền sanh vào trong các loài
thú. Lại có một loài huân tu nhân trâu, giớ trâu,
nghiệp trâu, tâm trâu, ý trâu… nói lược như
trên, cho đến phân biệt… Do nhân duyên ấy sanh
vào loài trâu. Lại có một loài huân tu nhân gà,
giới gà, nghiệp gà, tâm gà, ý gà… nói lược
như trước, cho đến phân biệt tâm gà, nghiệp gà.
Do nhân duyên ấy sẽ sanh vào trong loài gà. Lại có
một loài huân tu nhân cú mèo, thọ giới cú mèo,
phát khởi tâm cú mèo, hành nghiệp cú mèo, phân
biệt ý cú mèo. Vì họ huân tu nghiệp cú mèo, thọ
giới cú mèo, khởi tâm cú mèo, phân biệt ý cú
mèo, nên do nhân duyên ấy, khi xả thân, sẽ sanh vào loài cú mèo.
Chư
Tỳ-kheo, lại có một loài huân tu giới mặt trăng,
hoặc huân tu giới mặt trời, giới tinh tú, giới
đại nhân, hoặc lại huân tu giới mặc nhiên, hoặc
huân tu giới đại lực thiên, hoặc huân tu giới
đại trượng phu, hoặc huân tu giới vào nước, hoặc
huân tu giới cúng dường mặt trời, hoặc lại huân
tu, thờ phụng giới lửa, hoặc tu khổ hạnh ở những
nơi uế trược. Họ huân tu rồi, nghó như thế này:
“Tôi nguyện tu những giới này: giới mặt trăng,
giới mặt trời, các giới tinh tú, thời gian… và
các giới mặc nhiên, giới đại lực thiên, giới
đại trượng phu, giới nước, giới lửa, giới khổ
hạnh uế trược. Tu các giới như thế, tôi sẽ làm
trời, hoặc được quả báo cõi trời”. Họ phát
tà nguyện như thế.
Chư
Tỳ-kheo, lại có một loài chúng sanh khởi tà nguyện:
“Nay tôi nói kẽ kia sẽ sanh vào hai chốn là hoặc
sanh vào địa ngục, hoặc sanh vàp súc sanh”.
Chư
Tỳ-kheo, lại có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi
kiến chấp thế này và tuyên bố thế này: “Ngã và
thế gian là thường. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Lại
có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi kiến chấp thế
này và tuyên bố thế này: “Ngã và thế gian đều
là vô thường. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Lại
có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi kiến chấp thế
này và tuyên bố thế này: “Ngã và thế gian vừa
thường vừa vô thường. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Lại
có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi kiến chấp thế
này và tuyên bố thế này: “Ngã và thế gian chẳng
phải thường, chẳng phải vô thường. Điều này
đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, lại có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi
lên kiến chấp thế này và tuyên bố thế này: “Ngã
và thế gian có giới hạn. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Lại
có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi kiến chấp thế
này và tuyên bố thế này: “Ngã và thế gian không
có giới hạn. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Lại
có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi kiến chấp thế
này và tuyên bố thế này: “Ngã và thế gian hoặc
có giới hạn, hoặc không có giới hạn. Điều này
đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Lại
có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi kiến chấp thế
này và tuyên bố thế này: “Ngã và thế gian chẳng
phải có giới hạn, chẳng phải không có giới hạn.
Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, lại có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi
kiến chấp thế này và tuyên bố thế này: “Mạng
tức là thân. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Lại
một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi kiến chấp thế này
và tuyên bố thế này: “Mạng khác, thân khác. Điều
này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Lại
có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi kiến chấp thế
này và tuyên bố thế này: “Có mạng có thân.
Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Lại
có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi kiến chấp thế
này và tuyên bố thế này: “Không có mạng, không
có thân. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Lại
có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi kiến chấp thế
này và tuyên bố thế này: “Như Lai sau khi tịch diệt
có hiện hữu. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Lại
có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi kiến chấp thế
này và tuyên bố thế này: “Như Lai sau khi tịch diệt
không có hiện hữu. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Lại
có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi kiến chấp thế
này và tuyên bố thế này: “Như Lai sau khi tịch diệt
vừa có hiện hữu, vừa không có hiện hữu. Điều
này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Lại
có một hạng Sa-môn, Bà-la-môn khởi kiến chấp thế
này và tuyên bố thế này: “Như Lai sau khi tịch diệt
chẳng phải có hiện hữu, chẳng phải không có hiện
hữu. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, số Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này và tuyên bố thế này: “Ngã và
thế gian là thường. Điều này đúng, ngoài ra đều
là hư vọng”, thì đối với các hành họ khởi
kiến chấp ngã, khởi kiến chấp thế gian; lìa các
hành, cũng khởi kiến chấp ngã, khởi kiến chấp
thế gian. Vì ý nghóa đó nên họ khởi kiến chấp
thế này, tuyên bố thế này: “Ngã và thế gian là
thường. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, số Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này, tuyên bố thế này: “Ngã và
thế gian là vô thường. Điều này đúng, ngoài ra
đều là hư vọng”, thì đối với các hành họ khởi
kiến chấp không có ngã, kiến chấp không có thế
gian; lìa các hành cũng có kiến chấp không có ngã,
kiến chấp không có thế gian. Vì ý nghóa ấy, họ
tuyên bố thế này: “Ngã và thế gian là vô thường.
Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, số Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này và tuyên bố thế này: “Ngã và
thế gian vừa thường vừa chẳng phải thường. Điều
này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”, thì đối với
các hành họ có kiến chấp ngã và kiến chấp thế
gian; lìa các hành, cũng có kiến chấp ngã và kiến
chấp thế gian. Vì ý nghóa đó nên họ tuyên bố thế
này: “Ngã và thế gian vừa thường, vừa chẳng
phải thường. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, số Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này và tuyên bố thế này: “Ngã và
thế gian chẳng phải thường, chẳng phải thường.
Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”, thì
đối với các hành họ có kiến chấp ngã và kiến
chấp thế gian, lìa các hành cũng có kiến chấp ngã
và kiến chấp thế gian. Vì vậy, họ tuyên bố thế
này: “Ngã và thế gian chẳng phải thường, chẳng
phải chẳng thường. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, số Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
lên kiến chấp thế này và tuyên bố thế này: “Ngã
và thế gian có giới hạn. Điều nầøy đúng, ngoài
ra đều là hư vọng”, thì họ tuyên bố thế này:
“Mạng có giới hạn, người có giới hạn, từ khi
mới gá vào trong thai mẹ cho đến mạng ấy sau khi
chết tẩn táng chôn cất, đó là người trong loài
người; từ khi ra đời thọ thân bốn đại, bảy lần
đọa lạc, bảy lần lưu chuyển, bảy lần chạy, bảy
lần đi, sẽ thành tựu mạng và nhập vào nhóm
mạng”. Vì vậy, họ tuyên bố thế này: “Ngã và
thế gian có giới hạn. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, số Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này và tuyên bố thế này: “Ngã và
thế gian không có giới hạn. Điều này đúng, ngoài
ra đều là hư vọng”, thì họ tuyên bố thế này:
“Mạng không có giới hạn, người không có giới
hạn. Từ khi mới gá vào thai mẹ, cho đến mạng ấy
sau khi chết, tẩn táng chôn cất, đó là người trên
loài người; từ khi ra đời thọ thân bốn đại bảy
lần đọa lạc, bảy lần luân chuyển, bảy lần chạy,
bảy lần đi sẽ thành tựu mạng và nhập vào nhóm
mạng”. Vì vậy, họ tuyên bố thế này: “Ngã và
thế gian không có giới hạn. Điều này đúng, ngoài
ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, số Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này, tuyên bố thế này: “Ngã và
thế gian chẳng phải có giới hạn, chẳng phải không
có giới hạn. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư
vọng”, thì họ tuyên bố thế này: “Mạng chẳng
phải có giới hạn, chẳng phải không giới hạn. Con
người từ khi mới gá vào thai mẹ cho đến sau khi
chết, tẩn táng chôn cất, người đó từ khi mới
thọ thân bốn đại, bảy lần đọa lạc, bảy lần lưu
chuyển, bảy lần chạy, bảy lần đi mới thành tựu
mạng và nhập vào nhóm mạng”. Vì vậy, họ tuyên
bố thế này: “Ngã và thế gian chẳng phải có giới
hạn, chẳng phải không giới hạn. Điều này đúng,
ngoài ra đều là hư vọng”.

Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, số Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này, tuyên bố thế này: “Ngã và
thế gian chẳng phải không có giới hạn, chẳng phải
chẳng không có giới hạn. Điều này đúng, ngoài ra
đều là hư vọng”, thì họ tuyên bố thế này: “Thế
gian chẳng phải không có giới hạn, chẳng phải chẳng
không có giới hạn. Từ khi thọ thân bốn đại, bảy
lần đoạ lạc, bảy lần lưu chuyển, bảy lần chạy,
bảy lần đi và sẽ thành tựu mạng và nhập vào
nhóm mạng”. Vì vậy, họ tuyên bố thế này: “Ngã
và thế gian chẳng phải không có giới hạn, chẳng
phải chẳng không có giới hạn. Điều này đúng,
ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, số Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này, tuyên bố thế này: “Mạng kia
tức thân kia. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư
vọng”, thì đối với tự thân họ thấy có ngã và
thấy có mạng; đối với thân khác cũng thấy có
ngã, cũng thấy có mạng. Vì vậy họ tuyên bố thế
này: “Chính mạng tức là thân kia. Điều này đúng,
ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, số Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này, tuyên bố thế này: “Mạng khác,
thân khác. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư
vọng”, thì đối với thân, họ thấy có ngã và
thấy có mạng, ở thân khác cũng thấy có ngã và
thấy có mạng. Vì vậy, họ tuyên bố thế này: “Mạng
khác, thân khác. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, số Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này, tuyên bố thế này: “Có mạng
và thân. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư
vọng”, thì đối với thân, họ thấy có ngã và có
mạng; thân kẻ khác cũng thấy có ngã và thấy có
mạng. Vì vậy họ tuyên bố thế này: “Có mạng và
thân. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, số Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này, tuyên bố thế này: “Chẳng phải
mạng, chẳng phải thân. Điều này đúng, ngoài ra đều
là hư vọng”, thì đối với thân họ chẳng thấy có
ngã, chẳng thấy có mạng, đối với thân khác cũng
chẳng thấy có ngã, cũng chẳng thấy có mạng. Vì
vậy, họ tuyên bố thế này: “Chẳng phải mạng,
chẳng phải thân. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, số Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này, tuyên bố thế này: “Như Lai sau
khi tịch diệt còn có hiện hữu. Điều này đúng,
ngoài ra đều là hư vọng”, thì đối với thế gian,
họ khởi kiến chấp thế này: “Thọ mạng cũng sẽ
đến, thọ mạng cũng sẽ đi, hướng đến lưu chuyển”.
Vì vậy họ tuyên bố thế này: “Như Lai sau khi tịch
diệt sẽ còn có hiện hữu. Điều này đúng, ngoài
ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, số Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này, tuyên bố thế này: “Như Lai sau
khi tịch diệt không còn có hiện hữu. Điều này
đúng, ngoài ra đều là hư vọng”, thì đối với
thế gian, họ tuyên bố thế này: “Nơi này có thọ
mạng đến, nơi kia có thọ mạng dứt”. Vì vậy, họ
tuyên bố: “Như Lai sau khi tịch diệt không còn có
hiện hữu. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, có Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này, tuyên bố thế này: “Như Lai sau
khi tịch diệt hoặc có hiện hữu, hoặc không còn có
hiện hữu. Điều này đúng, ngoài ra đều là hư
vọng”, thì với sở kiến của họ, họ tuyên bố
thế này: “Nơi này mạng dứt chạy đến nơi khác,
hướng đến lưu chuyển”. Vì vậy, họ tuyên bố thế
này: “Như Lai sau khi tịch diệt, vừa có hiện hữu,
vừa không còn có hiện hữu. Điều này đúng,
ngoài ra đều là hư vọng”.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong đó, có Sa-môn, Bà-la-môn mà khởi
kiến chấp thế này, tuyên bố thế này: “Như Lai sau
khi diệt độ, chẳng phải còn có hiện hữu, chẳng
phải không còn có hiện hữu. Điều này đúng,
ngoài ra đều là hư vọng”, thì đối với thế gian,
họ tuyên bố thế này: “Con người ở nơi đây
mạng dứt rồi, sẽ di chuyển đến nơi kia, mạng cũng
đoạn hoại”. Vì vậy họ tuyên bố thế này: “Như
Lai sau khi tịch diệt chẳng phải còn có hiện hữu,
chẳng phải không còn có hiện hữu. Điều này đúng,
ngoài ra đều là hư vọng”.
Bấy
giờ Phật bảo các Tỳ-kheo:

–Chư Tỳ-kheo, Ta nhớ khi xưa có một quốc vương tên là
Cảnh Diện. Bấy giờ, vua Cảnh Diện, có một lần,
muốn cùng các người mù bẩm sanh đùa giỡn vui
chơi, liền hạ lệnh tập trung nhiều nguời mù bẩm
sanh. Sau khi bọn người mù tập trung, vua bảo: “Các
ngươi là người mù bẩm sanh, vậy các ngươi có
biết hình dáng của con voi như thế nào chăng?”
Khi
ấy, các người mù đồng đáp: “Tâu Thiên vương,
chúng thần sanh ra đã mù, thật chưa từng biết hình dáng của voi”.
Vua
lại bảo: “Các ngươi từ trước đến nay chưa biết
voi. Nay muốn biết hình dáng của voi chăng?”
Khi
ấy bọn người mù đồng thanh đáp: “Tâu Thiên
vương, chúng thần thật chưa biết. Mong vua ban ân!
Chúng thần muốn biết hình dáng của voi”.
Khi
ấy vua Cảnh Diện liền hạ lệnh gọi quản tượng
đến, bảo: “Khanh hãy mau đến chuồng voi dắt một con
voi đến đây, để trước ta, rồi chỉ cho các người mù”.

Bấy
giờ quản tượng lãnh hội ý của vua rồi, liền dẫn
một con voi đến trước điện vua.
Vua
nói với những người mù kia: “Đây chính là con voi”.
Khi
ấy các người mù, ai cũng dùng tay sờ vào voi ấy.
Người
quản tượng nói với các người mù: “Các người
sờ voi, cứ đúng sự thật tâu lên vua”.
Khi
ấy bọn người mù, có người sờ đúng vòi voi,
có người sờ đúng ngà voi, hoặc có người sờ
đúng tai voi, đầu, cổ, lưng, hông, đùi, móng chân,
đuôi… Họ sờ như vậy xong khi ấy Quốc vương hỏi:
‘Các người đui mù kia! Các ngươi đã biết voi có
hình dáng chưa?”
Bọn
người mù đồng thanh đáp: “Tâu Thiên vương, chúng
thần nay đã biết hình dáng của voi”.
Bấy
giờ nhà vua liền hỏi lại: “Này các người mù,
các ngươi nói đã biết voi rồi. Nếu đã biết rồi
thì voi có hình dáng như thế nào?”
Lúc
đó, trong đám người mù ấy, người mà đã dùng
tay sờ đụng vòi thì đáp: “Tâu Thiên vương, hình
voi giống như sợi dây”. Người sờ đụng ngà thì
đáp: “Tâu Thiên vương, hình voi giống như cái
chày”. Người sờ đụng tai voi thì đáp: “Tâu
Thiên vương, hình voi giống như cái nia”. Người sờ
đụng cái đầu thì đáp: “Tâu Thiên vương, hình voi
giống như cái đỉnh”. Người sờ đụng cái cổ thì
đáp: “Tâu Thiên vương, hình voi giống như cái sườn
nhà”. Người đụng cái lưng thì đáp: “Tâu Thiên
vương, voi giống như cái nóc nhà”. Người sờ đụng
hông thì đáp: “Tâu Thiên vương, voi giống như cái
bồ”. Người sờ đụng đùi vế thì đáp: “Tâu
Thiên vương, voi giống như cái cây”. Người sờ
đụng bàn chân thì đáp: “Tâu Thiên vương, voi
giống như cái cối”. Người sờ đụng cái đuôi
thì đáp: “Tâu Thiên vương, voi giống như cái chổi”.
Các
người mù, mỗi người đều tâu như này: “Tâu
Thiên vương, hình voi như thế!” Rồi tâu thêm: “Tâu
Thiên vương, thần đã biết con voi là như thế”.
Khi
ấy nhà vua bảo các người mù: “Các ngươi chẳng
biết là voi hay chẳng phải là voi, huống là có thể
biết được hình dáng của voi!”
Khi
ấy các người mù ai cũng giữ ý kiến mình, cùng
nhau tranh cãi, ẩu đả, dùng tay che mặt, cãi vã, hủy nhục nhau.
Bấy
giờ vua Cảnh Diện thấy bọn người mù tranh cải ẩu
đã nhau như vậy, cười to vui vẻ. Khi ấy vua liền nói kệ:
Bọn
người mù này không mắt
Chưa
từng có thầy dạy bảo cho
Hình
dáng của voi như thế nào
Nên
cùng nhau tranh chấp lung tung.
Chư
Tỳ-kheo, cũng như thế. Các Sa-môn, Bà-la-môn ở thế
gian cũng lại như thế, đã chẳng thể biết như thật
Thánh đế khổ, Thánh đế khổ tập, Thánh đế khổ
diệt, Thánh đế khổ diệt đạo. Đã chẳng như thật
biết, điều nên biết nên bọn họ mới cùng nhau
tranh cãi lâu dài, mãi mãi lưu chuyển, cùng hủy
hoại nhau, cùng nhục mạ nhau, đã sanh ra sự tranh chấp
cãi vã không ngừng, ai cũng dùng tay che mặt như bọn
mù kia, cùng nhau não loạn.
Khi
ấy Thế Tôn nói kệ:
Nếu
chẳng biết Thánh đế khổ kia
Cũng
chẳng thể biết Tập, Nhân khổ

Các
chốn khổ não trong thế gian
Đã
diệt trừ hết không còn gì

Đây
là thánh đạo, đã chẳng biết
Huống
là biết cách diệt trừ khổ

Tâm
họ như vậy chưa giải thoát
Chưa
đạt trí tuệ, cảnh giải thoát
Họ
chẳng thể quán rõ thánh đế

Chỉ
hướng đến sanh, lão, tử
Chưa
thoát khỏi vòng trói buộc
Thì
đâu có thể đến tịch diệt.
Chư
Tỳ-kheo, nếu có Sa-môn, Bà-la-môn có thể biết như
thật Thánh đế khổ, Thánh đế khổ tập, Khổ diệt,
Khổ diệt đạo. Biết như thế rồi, họ phải tùy
thuận tu học thì họ sẽ hòa hiệp lâu dài, cùng nhau
hoan hỷ không còn tranh chấp, đồng hướng đến một
việc tu học, giống như nước với sữa, cùng hòa
hợp, ở chung một chỗ, trụ chỗ an lạc, biểu hiện
Thánh pháp mà Bậc Thầy đã thuyết.
Khi
ấy Đức Phật nói kệ:
Nếu
biết như thế đều có khổ

Và
chỗ sanh ra các khổ họa
Đã
biết tất cả đều là khổ
Nên
khiến trừ diệt không còn gì
Đã
biết đắc Diệt là do Đạo

Thì
liền đạt đến chỗ diệt khổ

Tức
là đầy đủ tâm giải thoát
Và
đắc trí tuệ, cảnh giải thoát
Có
thể đạt đến chỗ cuối cùng
Như
vậy chẳng còn sanh, lão, tử
Vónh
viễn thoát khỏi lưới của ma
Xa
lìa các Hữu của trần thế.



Phẩm
6: A-Tu-La 1

Bấy
giờ, Phật bảo các Tỳ-kheo:

–Cách núi chúa Tu-di-lưu hơn một ngàn do-tuần về phía Đông,
ở dưới biển lớn có cung điện của vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la. Nơi ấy ngang dọc tám vạn do-tuần,
có bảy lớp bờ tường bao bọc chung quanh; bảy lớp
lan can trang hoàng vòng quanh. Cho đến bảy lớp lưới
chông bằng vàng bạc, bên ngoài có bảy lớp hàng
cây Đa-la bao bọc khắp cả, nhiều màu đẹp đẽ đều
do bảy báu tạo thành, đó là vàng, bạc, lưu ly,
pha-trí-ca, hồng ngọc, xa cừ, mã não. Bờ tường
của thành ấy cao một trăm do-tuần, rộng năm mươi
do-tuần. Những bờ tường đó đều cách nhau năm
trăm do-tuần, ở khoảng giữa đặt một cái cửa;
cửa đó cao ba mươi do-tuần, rộng hai mươi do-tuần.
Các cửa ấy đều có các loại lầu gác, vườn
tược, ao hồ. Trong các khu vườn, hồ ao đều có các
loại cây; cây có các loại lá; lá có các loại
hoa; hoa có các loại quả; quả có các loại hương,
mùi hương xông tỏa rất xa; lại có các loài chim,
đều cùng ca hót, âm thanh hòa nhã, đủ các các thứ tiếng.
Chư
Tỳ-kheo, trong vòng thành lớn của A-tu-la kia, có lập
riêng một cung điện cho vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la.
Cung này tên là Thiết-ma-bà-đế, thành ấy ngang dọc
sáu vạn do-tuần, có bảy lớp bờ tường… cho
đến xa cừ… bảy báu tạo thành. Bờ tường
của thành ấy cao một trăm do-tuần, rộng năm mươi
do-tuần. Bờ tường của thành ấy cách nhau năm trăm
do-tuần, ở khoảng giữa đặt cái cửa; các cửa
cao ba mươi do-tuần, rộng mười hai do-tuần. Các cửa
ấy cũng có lầu cao canh giữ, có đài gác, có vườn
cảnh và hồ nước, các ao hoa…; có các loại cây
và các loại lá, các loài hoa và các thứ quả,
các thứ hương, có các loài chim cùng nhau ca hót,
âm thanh hòa nhã, đủ các thứ tiếng.
Chư
Tỳ-kheo, trong thành Thiết-ma-bà-đế ấy chỗ ở của
vua nằm ngay trung ương, còn thiết trí một hội trường
cho vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la, tên là Thất đầu. Nơi
ấy ngang dọc năm trăm do-tuần, có bảy lớp lan can
trang hoàng đẹp đẽ. Lại có bảy lớp lưới chuông
bằng vàng, bạc; bên ngoài có bảy lớp hàng cây
Đa-la vây bọc chung quanh bốn phía, nhiều màu đẹp đẽ,
rất khả ái. Tất cả đều do bảy báu tạo thành là
xa cừ, mã não… Khắp bốn mặt đều có các cửa.
Tại mỗi cửa, có lầu cao canh gác, nhiều màu đẹp
đẽ, đều do bảy báu tạo thành là xa cừ, mã não…
Còn phía dưới thì dùng tỳ lưu ly xanh trang trí xen
kẽ, mền mại trơn láng, chạm vào giống như áo
Ca-chiên-lân-đề-ca.
Chư
Tỳ-kheo, chính giữa hội trường Thất đầu của
A-tu-la tự nhiên có một trụ báu cao hai mươi do-tuần.
Dưới trụ báu ấy có thiết lập một tòa báu cho
vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la cao một do-tuần, rộng nửa
do-tuần, nhiều màu đẹp đẽ, rất dễ ưa thích, do bảy
báu tạo thành là xa cừ, mã não…, mềm mại trơn
láng, chạm vào giống như áo Ca-chiên-lân-đề-ca. Hai
bên tòa ấy, mỗi bên có mười sáu chỗ đứng cho
các Tiểu a-tu-la, nhiều màu đẹp đẽ, cũng do bảy
báu tạo thành là xa cừ, mã não… mềm mại dễ ưa,
chạm vào giống như áo Ca-chiên-lân-đề-ca.
Chư
Tỳ-kheo, phía Đông hội trường Thất đầu của
A-tu-la, có cung điện của vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la.
Nơi ấy ngang dọc một ngàn do-tuần, có bảy lớp bờ
tường, bảy lớp lan can, bảy lớp lưới chuông; bên
ngoài có bảy lớp hàng cây Đa-la bao bọc chung quanh,
nhiều màu đẹp đẽ, rất khả ái, cũng bằng bảy
báu tạo thành, là vàng, bạc, tỳ lưu ly, pha-trí-ca…
cho đến xa cừ, mã não. Khắp bốn phía đều có
các cửa; tại các cửa ấy, có các lầu cao canh
gác, có đài gác, vườn cảnh hồ nước, ao hoa…;
các loại cây cùng các loại lá và các loài hoa,
các thứ quả, các thứ hương; có các loài chim
cùng nhau ca hót, âm thanh hòa nhã, đủ các thứ tiếng.
Chư
Tỳ-kheo, phía Nam, phía Tây, Bắc… hội trường Thất
đầu của A-tu-la, có các cung điện của các tiểu
vương A-tu-la. Chốn ấy ngang dọc chín trăm do-tuần,
hoặc tám trăm, bảy trăm, sáu trăm, năm trăm, bốn,
ba, hai trăm do-tuần, chỗ nhỏ nhất ngang dọc cũng tới
một trăm do-tuần, có bảy lớp bờ tường… nói
lược cho đến các loài chim cùng ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, phía Đông, phía Nam, Tây, Bắc hội trường
Thất đầu của A-tu-la, lại có các cung điện của các
Tiểu a-tu-la. Nơi ấy ngang dọc chín mươi do-tuần, hoặc
có chỗ tám mươi, bảy mươi, sáu mươi, năm mươi,
bốn mươi, ba mươi, hai mươi do-tuần, chỗ nhỏ nhất
ngang dọc cũng tới mười hai do-tuần, có bảy lớp
bờ tường… nói lược cho đến các loài chim cùng ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, phía Đông hội trường Thất đầu của A-tu-la
có vườn của vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la, tên là
vườn Ta-la. Khu vườn này ngang dọc một ngàn do-tuần,
có bảy lớp bờ tường, bảy lớp lan can, bảy lớp
lưới chuông, do bảy báu tạo thành như mã não…
Khắp bốn phía đều có các cửa. Tại các cửa ấy,
có các lầu cao nhiều màu đẹp đẽ, cũng do bảy báu
tạo thành, đó là xa cừ, mã não…
Chư
Tỳ-kheo, phía Nam hội trường Thất đầu của A-tu-la,
có khu vườn của vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la, tên là
vườn Xà-ma-lê. Vườn ấy ngang dọc một ngàn
do-tuần, có bảy lớp bờ tường, bảy lớp lan can,
bảy lớp lưới chuông, đều do bảy báu tạo thành,
như mã não… Khắp bốn phía đều có các cửa. Tại
các cửa đều có các lầu cao, nhiều màu đẹp đẽ,
cũng do bảy báu tạo thành là xa cừ, mã não…

Chư
Tỳ-kheo, phía Tây hội trường Thất đầu của A-tu-la
có khu vườn của vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la, tên là
vườn Câu-tỳ-đà-la. Vườn ấy ngang dọc một ngàn
do-tuần, có bảy lớp bờ tường, bảy lớp lan can,
bảy lớp lưới chuông đều do bảy báu tạo thành,
như mã não… Khắp bốn phía đều có các cửa. Tại
các cửa, có các lầu cao, nhiều màu đẹp đẽ, cũng
bằng bảy báu tạo thành là xa cừ, mã não…
Chư
Tỳ-kheo, phía Bắc hội trường Thất đầu của A-tu-la,
có vườn của vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la tên là
vườn Nan-đà-ma. Vườn ấy ngang dọc một ngàn
do-tuần, có bảy lớp bờ tường, bảy lớp lan can,
bảy lớp lưới chuông đều do bảy báu tạo thành
là mã não… Khắp bốn phía đều có các cửa. Tại
các cửa đều có các lầu cao, nhiều màu đẹp đẽ,
đều do bảy báu tạo thành là xa cừ, mã não… Các
cửa này chỉ khác là không có các đài gác, ngoài
ra đều giống nhau.
Chư
Tỳ-kheo, ở khoảng giữa hai khu vườn Ta-la và
Xà-ma-lê ấy có một ao lớn của vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la, tên là Nan-đà. Ao ấy ngang dọc năm
trăm do-tuần. Nước ao mát lạnh, nhẹ đẹp, không
đục, lắng trong tinh khiết; có bảy lớp gạch báu
dùng trang trí đan xen, có bảy lớp thềm ván, bảy
lớp lan can, bảy lớp lưới chuông; bên ngoài có
bảy lớp hàng cây Đa-la, bao bọc chung quanh, nhiều màu
đẹp đẽ, đều do bảy báu tạo thành là xa cừ, mã
não… Khắp bốn mặt đều có đường cấp, nhiều
màu đẹp đẽ, cũng do bảy báu tạo thành là mã
não… Lại có các loài hoa sanh ra như hoa sen xanh, hoa
sen hồng, hoa sen vàng, hoa sen trắng. Có loại như lửa
thì màu lửa, hình lửa, ánh sáng lửa; loại vàng
thì màu vàng, hình vàng, ánh sáng vàng; loại xanh thì
màu xanh, hình xanh, ánh sáng xanh; loại đỏ thì màu
đỏ, hình đỏ, ánh sáng đỏ; loại trắng thì màu
trắng, hình trắng, ánh sáng trắng; loại lục thì màu
xanh lục, hình xanh lục; ánh sáng xanh lục. Hoa hình
tròn như bánh xe, ánh sáng chiếu đến một do-tuần.
Hương của hoa lan tỏa cũng một do-tuần. Ở trong ao ấy
lại sanh các ngó sen, lớn như bánh xe, cắt ra nhựa
chảy màu trắng như sữa, vị ngọt như mật ong.
Chư
Tỳ-kheo, ở khoảng giữa hai khu vườn Câu-tỳ-đà-la
và Nan-đà-na có một đại thọ của vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la, tên là Vô-chất-đa-la-ba-tra-la, vòng
gốc bảy do-tuần, rễ ăn sâu xuống đất hai mươi
do-tuần. Cây vươn cao một trăm do-tuần, cành lá che
mát năm mươi do-tuần, vòng đai ngang dọc năm trăm
do-tuần. Bên ngoài cũng có bảy lớp bờ tường…
nói lược cho đến
bao bọc chung quanh,
nhiều màu đẹp đẽ, đều do bảy báu tạo thành là
xa cừ, mã não… Khắp bốn phía cũng có dựng cửa
bằng bảy báu. Lại các cửa ấy cũng có các lầu
cao canh phòng, đài gác… nói
lược cho đến đủ
các loài chim cùng ca hót.



<節>KHỞI THẾ NHÂN BỔN</節>

<卷 id="521976582"> QUYỂN VI</卷>

Phẩm
6: A-TU-LA 2

Chư
Tỳ-kheo, hội trường Thất đầu của A-tu-la kia, có hai
con đường thông nhau để nhà vua qua lại du hý. Chỗ
cung điện của vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la cũng có hai
con đường giống như vậy. Chỗ cung điện của các
tiểu vương A-tu-la cũng có hai con đường. Chỗ ở
của các Tiểu a-tu-la cũng có hai con đường. Khu vườn
Ta-la cũng có hai con đường. Khu vườn Xà-ma-lê cũng
có hai con đường. Khu vườn Câu-tỳ-đà-la cũng có
hai con đường. Khu vườn Nan-đà-na cũng có hai con
đường. Bên cạnh ao Nan-đà cũng có hai con đường.
Ở dưới đại thọ Tô-chất-đa-la-ba-tra-la cũng có
hai con đường. Tất cả đều như trước, cùng qua lại
thông nhau với hội trường Thất đầu.
Chư
Tỳ-kheo, nếu vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la muốn đến khu
vườn Ta-la, khu vườn Xà-ma-lê, Câu-tỳ-đà-la,
Nan-đà-na… để tắm rửa vui chơi, du hành hưởng
lạc thì khi ấy, vua liền nghó đến các tiểu vương
A-tu-la và nghó đến các chúng Tiểu a-tu-la.
Khi
ấy các tiểu vương A-tu-la và các Tiểu a-tu-la nghó
thế này: “Vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la đã nghó đến
chúng ta”. Biết vậy rồi, họ liền dùng các loại
Anh lạc báu trang điểm thân thể; trang điểm rồi,
cưỡi các loại xe, cùng đến ngoài cửa cung điện
của vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la. Đến nơi, họ xuống xe
đi bộ đến trước cung điện vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la và đứng lại.
Lúc
bấy giờ vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la thấy các tiểu
vương A-tu-la và các chúng Tiểu a-tu-la đã đến trước
cung điện, cũng liền tự dùng các thứ Anh lạc trang
điểm thân thể. Trang điểm xong, vua liền lên xe. Khi
ấy các tiểu vương A-tu-la và các chúng Tiểu a-tu-la
vây quanh hai bên, trước sau, theo nhau, cùng kéo đến
vườn Ta-la và vườn Xà-ma-lê, vườn Câu-tỳ-đà-la,
vườn Nan-đà-na… Đến nơi, họ dừng lại trước vườn Nan-đà.
Chư
Tỳ-kheo, vườn Nan-đà có ba ngọn gió tự nhiên
thổi đến, tô điểm cho cảnh vườn. Ba ngọn gió đó
là gì? Đó là nhọn gió khai, ngọn gió tịnh và ngọn
gió xuy. Thế nào gọi là khai? Đó là ngọn gió thổi
đến mở các cánh cửa. Thế nào là tịnh? Đó là
ngọn gió thổi đến quét khu vườn, làm cho mặt đất
sạch sẽ. Thế nào là xuy? Đó là ngọn gió thổi
đến lay động các cây trong vườn làm các hoa rơi vãi khắp nơi.
Chư
Tỳ-kheo, trong vườn Nan-đà-na, gió thổi rơi các loài
hoa tuyệt đẹp ngập đến đầu gối; có đủ mùi
hương, hương thơm ngào ngạt, lan tỏa khắp vườn. Ngay
khi ấy vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-ma-la cùng các tiểu vương
A-tu-la và các chúng Tiểu a-tu-la liền vào vườn
Nan-đà-na. Vào rồi, tắm rửa, ngắm xem, du hý, tùy
ý lưu lại. Các A-tu-la ở lại trong vườn ấy, hoặc
một tháng, hai tháng, ba tháng để tắm rửa, du hý
tùy ý, rồi ai muốn đi đâu thì đi.
Chư
Tỳ-kheo, vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la thường có riêng
năm vị A-tu-la luôn luôn ở bên cạnh để bảo vệ
đề phòng các sự cố chẳng lành. Những ai là năm?
Một tên là Tùy hỷ, hai tên là Hữu, ba tên là
Túy, bốn tên là Mâu-chơn-lân-đà, năm tên là Tỳ-kha-đa-la.
Chư
Tỳ-kheo, vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la có năm vị A-tu-la
như thế luôn luôn ở bên vua để bảo vệ.
Chư
Tỳ-kheo, trên cung điện của vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la
có một vạn do-tuần nước biển. Khối nước ấy tự
nhiên có bốn ngọn gió giữ lại. Những gì là bốn?
Một là trụ, hai là an trụ, ba là bất đọa, bốn là
lao cố. Được bốn ngọn gió này giữ nên luôn
đứng vững, không động.
Chư
Tỳ-kheo, về phía Nam của núi chúa Tu-di-lưu, cách một
ngàn do-tuần, dưới biển lớn, có cung điện của vua
A-tu-la Dũng Dược. Nơi ấy ngang dọc tám vạn do-tuần,
có bảy lớp bờ tường… giống như các sở hữu
của vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la. Trong đó, tất cả
cũng như đã nói ở trước, các ông nên biết…
cho đến trên cung điện của vua này, cũng có một
khối nước, cũng được bốn ngọn gió giữ lại:
một là trụ, hai là an trụ, ba là bất đọa, bốn là lao cố chủ.
Chư
Tỳ-kheo, cách một ngàn do-tuần về phía Tây núi chúa
Tu-di-lưu, dưới biển lớn, có cung điện của vua
A-tu-la Xà-bà-la. Nơi ấy ngang dọc tám vạn do-tuần,
có bảy lớp bờ tường… giống như các sở hữu
của vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la. Ở đó, tất cả cũng
như đã nói trước, các ông nên biết,… cho đến
trên cung điện của vua này, có một khối nước cũng
được bốn ngọn gió giữ gìn: một là trụ, hai là
an trụ, ba là bất đọa, bốn là lao cố chủ.
Chư
Tỳ-kheo, cũng cùng khoảng cách như trên, về phía Bắc
núi chúa Tu-di-lưu, dưới biển lớn, có cung điện
của vua A-tu-la La-hầu-la. Nơi ấy ngang dọc như trên; có
các tường vách cho đến… cửa lầu, đài gác canh
phòng, vườn cảnh, các ao, có các thứ cây và các
thứ lá, các thứ hoa quả, các thứ hương xông, có
các loài chim cùng nhau ca hót.

Chư
Tỳ-kheo, nơi ấy có thành của vua A-tu-la La-hầu-la, vua
trú trong ấy. Thành tên là Ma-bà-đế, ngang dọc,
trang nghiêm cũng như trước đã nói, có bảy lớp
tường vách, bảy lớp lan can, bảy lớp hàng cây
Đa-la, bảy lớp lưới chuông, vây bọc chung quanh,
nhiều màu đẹp đẽ, đều do bảy báu là xa cừ, mã
não… tạo thành. Tường vách ấy cao thấp, ngang dọc
cũng như trước đã nói. Tường vách ấy cũng có
các cửa cao thấp, ngang dọc, tất cả đều như trên.
Tại các cửa ấy đều có lầu cao, đài gác canh
phòng, vườn cảnh, hồ nước và các ao hoa…, cũng
có các cây cùng các thứ lá, các thứ hoa quả,
các thứ hương xông; cũng có các thứ chim chóc,
cùng nhau ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, thành Ma-bà-đế, trú xứ của vua, có hội
trường của vua A-tu-la La-hầu-la, cũng có tên là
Thất đầu. Nơi ấy ngang dọc như trước đã nói, có
bảy lớp lan can và các lưới chuông, bảy hàng cây
Đa-la bao bọc chung quanh, nhiều màu đẹp đẽõ, cũng
trang nghiêm bằng bảy báu là xa cừ, mã não… Khắp
bốn phía đều có các cửa. Các cửa ấy cũng có
lầu gác nhiều màu đẹp đẽ, do bảy báu là xa cừ,
mã não… tạo thành. Ở dưới các cửa dùng xa cừ
cõi trời để rải; mặt đất mềm mại, chạm vào
giống như áo Ca-chiên-lân-đề.
Trong
chỗ ấy có một trụ báu, cao thấp, ngang dọc như
trước đã nói. Ở dưới trụ ấy có thiết trí
một tòa cao cho vua A-tu-la La-hầu-la. Tòa ấy cao thấp,
ngang dọc, sự trang trí, tất cả đều như trước,
nhiều màu đẹp đẽ, do bảy báu là xa cừ, mã não…
tạo thành cho đến … mềm mại trơn mịn, chạm
vào như áo Ca-chiên-lân-đề. Bên trái tòa ấy cũng
thiết trí riêng biệt các tòa cao tuyệt đẹp cho mười
sáu vị Tiểu vương A-tu-la, nhiều màu đẹp đẽ, do bảy
báu là xa cừ, mã não… tạo thành.
Bên
phải cũng vậy, có các tòa cao cho mười sáu tiểu
vương A-tu-la, như trên đã nói… mềm mại, chạm
vào như áo Ca-chiên-lân-đề.

Chư
Tỳ-kheo, phía Đông hội trường Thất đầu của vua
A-tu-la kia, lại thiết trí riêng một cung điện cho vua
A-tu-la La-hầu-la. Nơi ấy ngang dọc đều như trước, có
bảy lớp bờ tường, bảy lớp lan can, bảy lớp
lưới chuông… cho đến bảy lớp hàng cây
Đa-la, bao bọc chung quanh, nhiều màu đẹp đẽ, bảy báu
là xa cừ, mã não… tạo thành. Bốn mặt đều có
các cửa. Các cửa đều có lầu đài canh phòng,
gác cao vườn cảnh, ao nước, suối hồ các hoa, có
các loại cây, cùng các loại lá, các loại hoa quả,
các loại hương xông. Lại có các loài chim lạ, cùng
nhau ca hót âm thanh hòa nhã, rất khả ái.

Chư
Tỳ-kheo, phía Đông, Tây, Nam, Bắc hội trường Thất
đầu của vua A-tu-la có cung điện của các Tiểu vương
A-tu-la. Nơi ấy ngang dọc chín trăm do-tuần, hoặc có
chỗ tám trăm, hoặc có chỗ bảy trăm, cho đến sáu
trăm, năm bốn ba hai trăm; chỗ nhỏ nhất là một
trăm do-tuần, đều có bảy lớp bờ tường, lan can…
cho đến các loài chim cùng nhau ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, phía Đông, Tây, Nam, Bắc hội trường của
vua A-tu-la cũng có các cung điện riêng của các Tiểu
a-tu-la. Nơi ấy ngang dọc chín mươi do-tuần, hoặc có
nơi tám mươi, bảy mươi, sáu mươi, năm, bốn, ba, hai
mươi, nơi nhỏ nhất ngang dọc cũng tới mười hai
do-tuần, có bảy lớp bờ tường…, cho đến các
loài chim cùng ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, phía Đông hội trường Thất đầu của vua
A-tu-la La-hầu-la có khu vườn tên là vườn Ta-la.
Vườn ấy ngang dọc, trang trí, như trước đã nói,
có bảy lớp bờ tường, bảy lớp hàng cây Đa-la,
nhiều màu đẹp đẽ, cũng do bảy báu là xa cừ, mã
não… tạo thành. Khắp bốn phía đều có các cửa.
Tại các cửa ấy, có các lầu đài… cho đến mã
não… bảy báu tạo thành.
Chư
Tỳ-kheo, phía Nam hội trường Thất đầu của vua A-tu-la
có một thượng uyển của vua A-tu-la La-hầu-la gọi là
Xà-ma-lê, ngang dọc, trang nghiêm đều như trước đã
nói; có bảy lớp bờ tường, bảy lớp hàng cây
Đa-la, nhiều màu đẹp đẽ, cũng do bảy báu là xa
cừ, mã não… tạo thành. Khắp bốn phía đều có
các cửa. Các cửa ấy có các lầu cao…, cho đến
mã não… bảy báu tạo thành.
Chư
Tỳ-kheo, phía Tây hội trường Thất đầu của vua
A-tu-la kia có vườn của vua A-tu-la La-hầu-la tên là
vườn Câu-tỳ-đa-la, ngang dọc đều như trước đã
nói, có bảy lớp bờ tường… cho đến mã
não… bảy báu tạo thành. Khắp bốn phía đều có
các cửa. Tại các cửa ấy cũng có lầu gác, các
loại trang trí, nhiều màu đẹp đẽ… cho đến xa
cừ, mã não… các báu trang trí, rất khả ái.
Chư
Tỳ-kheo, phía Bắc hội trường Thất đầu của vua
A-tu-la kia có vườn cảnh của vua A-tu-la La-hầu-la tên
là vườn Nan-đà-na. Vườn ấy ngang dọc, như trước
đã nói, có bảy lớp bờ tường… cho đến mã
não… bảy báu tạo thành. Khắp bốn phía đều có
các cửa. Tại các cửa ấy cũng có lầu gác, các
thứ trang trí, nhiều màu đẹp đẽ… cho đến xa
cừ, mã não… trang trí bằng các báu, rất khả ái.
Chư
Tỳ-kheo, giữa hai khu vườn Xà-ma-lê và Ta-la, có
một ao nước của vua A-tu-la La-hầu-la tên là Nan-đà.
Ao ấy ngang dọc như trước đã nói. Nước ao mát
lạnh, ngon ngọt nhẹ nhàng, trong sạch không bẩn; dùng
bảy loại gạch báu, bảy lớp bờ lũy, bảy lớp
ván báu trang trí xen lẫn; có bảy lớp lan can, bảy
lớp lưới chuông; cũng có bảy lớp hàng cây Đa-la
bao bọc chung quanh, nhiều màu đẹp đẽ… cho đến
mã não… bảy báu tạo thành. Lại ở bốn phía
ao đều có bờ thềm rất khả ái, cũng do bảy báu
tạo thành. Ao sanh các loại hoa; hoa sen xanh, hoa sen hồng,
hoa sen vàng, hoa sen trắng. Hoa ấy màu lửa, hình lửa,
ánh sáng lửa… như trên đã nói, cho đến màu
nước, hình nước, ánh sáng nước, chiếu khắp bốn
phương, mùi hương ngào ngạt, lan tỏa khắp nơi. Lại
có ngó sen nhựa trắng, vị ngọt; ăn vào ngon ngọt như mật ong.
Chư
Tỳ-kheo, khoảng giữa hai khu vườn Câu-tỳ-đà-la và
Nan-đà-na có một đại thọ của vua A-tu-la La-hầu-la
tên là Tô-chất-đa-la-ba-tra-la. Cây ấy ngang dọc, các
loại trang trí đều như trước đã nói… cho đến
bảy lớp bờ tường, lan can, xa cừ, mã não…
bảy báu tạo thành, rất khả ái… và cho đến
các loài chim cùng nhau ca hót, âm thanh hòa nhã,
người nghe hoan hỷ.
Chư
Tỳ-kheo, sự trang trí hội trường Thất đầu của vua
A-tu-la như trước đã nói, cũng có bảy đường đi,
có đường tắt đi, về để vua A-tu-la La-hầu-la đi
dạo cung điện. Lại cũng có đường đi cho các tiểu
vương A-tu-la và các Tiểu a-tu-la, qua lại thông thương,
hướng đến vườn Xà-ma-lê và Câu-tỳ-đà-la;
cũng có đường đi, hướng đến vườn Nan-đà-na
và ao Nan-đà, cây Tô-chất-đa-la-ba-tra-la… Tất cả
đều có đường đi thông thương qua lại du hý vui chơi.
Chư
Tỳ-kheo, vua A-tu-la La-hầu-la khi muốn đến vườn Ta-la
và vườn Nan-đà-na để tắm rửa du hý, ngoạn cảnh
thì bấy giờ, vua nghó đến vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la.
Khi ấy vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la nghó thế này: “Vua
A-tu-la La-hầu-la đang nghó đến ta, muốn cùng ta du hý”.
Vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la nghó như thế rồi, lại nghó
đến các tiểu vương A-tu-la và các chúng Tiểu
a-tu-la. Bấy giờ các tiểu vương A-tu-la và các Tiểu
a-tu-la liền nghó: “Vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la đang nghó
đến chúng ta. Chúng ta nên đi đến đó”. Họ liền
dùng các Anh lạc báu trang điểm thân thể. Trang điểm
thân thể rồi, đều cưỡi xe đi đến chỗ vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la. Đến cửa cung điện của vua, tất
cả đứng lại chỉnh tề. Bấy giờ vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la đã thấy các tiểu vương A-tu-la và
các chúng Tiểu a-tu-la đều đã tụ tập, liền tự
trang điểm thân thể, mang các Anh lạc, cưỡi các
loại xe cùng các Tiểu vương và chúng A-tu-la tả hữu
vây quanh, sau trước lên đường, hướng đến chỗ
vua A-tu-la La-hầu-la; đến nơi dừng lại.
Bấy
giờ vua A-tu-la La-hầu-la lại nghó đến hai vua A-tu-la là
Dũng Dược và Xà-bà-la. Khi ấy hai vua A-tu-la Dũng
Dược và Xà-bà-la cũng nghó: “Vua A-tu-la La-hầu-la
đang nghó đến chúng ta”. Biết như vậy rồi, họ lại
nghó đến các tiểu vương A-tu-la và các chúng A-tu-la.
Chúng ấy biết rồi liền cùng tụ tập lại trang điểm,
rồi đi đến bên hai vị vua A-tu-la là Dũng Dược và
Xà-bà-la. Đến nơi, tất cả đều trang điểm thân
thể bằng Anh lạc, cưỡi xe, vây quanh cùng đến bên
vua A-tu-la La-hầu-la. Đến nơi, mọi người đều đứng
vào vị trí của mình.
Chúng
ấy vân tập xong, vua liền nghó đến các tiểu vương
A-tu-la và chúng A-tu-la của mình. Bọn họ biết rồi,
cũng đều trang điểm, cưỡi xe ra đi, đến trước vua
A-tu-la La-hầu-la, nghiễm nhiên dừng lại.
Khi
ấy vua A-tu-la La-hầu-la thấy xong, liền tự mang các
thứ Anh lạc trang điểm thân thể, cưỡi các loại
xe, vây quanh sau trước, cùng vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la
và vua A-tu-la Dũng Dược, Xà-bà-la, và các tiểu
vương, các chúng A-tu-la vân tập tháp tùng hướng
đến các khu lâm viên Ta-la, Xà-ma-lê, Câu-tỳ-đà-la,
Nan-đà-na. Sau khi đến nơi, đầu tiên, họ dừng lại
nghỉ tại khu lâm viên Nan-đà.
Chư
Tỳ-kheo, trong khu lâm viên Nan-đà-na tự nhiên có ba
ngọn gió. Những gì là ba? Đó là gió khai, gió tịnh
và gió xuy. Ở trong đó, gió khai là luồng gió mở
toang các cửa. Gió tịnh là luồng gió quét sạch mặt
đất. Gió xuy là luồng gió thổi các bông hoa.
Chư
Tỳ-kheo, trong vườn Nan-đà-na, có loại hoa thượng
hảo hạng rải đầy khắp mặt đất. Hương thơm của
hoa ấy xông khắp khu lâm viên, trang trí đầy đủ,
tất cả đều đẹp đẽ.

Ngay
lúc đó vua A-tu-la La-hầu-la và vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la, vua A-tu-la Dũng Dược, vua A-tu-la
Xà-bà-la… cùng các tiểu vương, quần chúng quyến
thuộc, bọn Tiểu a-tu-la vây quanh kéo vào khu lâm viên
Nan-đà-na. Vào rồi, họ tắm rửa, du ngoạn, vui đùa
tùy theo ý thích. Các chúng A-tu-la ở trong khu lâm
viên đó trong một tháng, hai tháng, ba tháng, tắm
rửa, du ngoạn, vui đùa, tùy ý mà đi, đứng, mỗi
người tùy theo ý muốn của mình muốn đi đâu thì đi.
Chư
Tỳ-kheo, vua A-tu-la La-hầu-la cũng thường có năm
A-tu-la luôn theo bên cạnh để phòng vệ việc chẳng
lành. Năm vị ấy là những ai? Một tên là Tùy hỷ,
hai tên là Hữu, ba tên là Túy, bốn tên là
Mâu-chân-lân-đà, năm tên là Tỳ-ha-đa-la.
Chư
Tỳ-kheo, vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la ấy có năm vị
A-tu-la như thế luôn luôn theo vua để bảo vệ.
Chư
Tỳ-kheo, phía trên cung điện của vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la là một khối nước biển cao vạn
do-tuần ở trên đó. Khối nước ấy tự nhiên được
bốn loại gió giữ gìn. Bốn loại gió ấy là gì?
Một là trụ, hai là an trụ, ba là bất tùy, bốn là
lao cố chủ. Đó là bốn loại gió giữ gìn, thường trụ, không động.
Chư
Tỳ-kheo, cách một ngàn do-tuần về phía Nam của núi
chúa Tu-di-lưu, dưới biển rộng có trú xứ, cung
điện của vua A-tu-la Dũng Dược. Cung điện ấy dài,
rộng tám vạn do-tuần, bảy lớp tường vách… nói
lược cũng như các loại sở hữu của vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la. Mỗi chi tiết trong cung ấy cũng như
trên đã nói, các vị cần nên biết. Cho đến phía
trên cung điện của vua ấy cũng có khối nước, có
bốn loại gió giữ gìn gồm: Một là trụ, hai là an
trụ, ba là bất tùy, bốn là lao cố chủ.
Chư
Tỳ-kheo, cách một ngàn do-tuần về phía Tây của núi
chúa Tu-di-lưu, dưới biển rộng có trú xứ, cung
điện của vua A-tu-la Xà-bà-la (Tùy dịch là Huyễn
hóa). Cung điện đó dài, rộng tám vạn do-tuần, bảy
lớp tường vách… nói lược cũng như các loại
sở hữu của vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la. Mỗi chi tiết
trong cung ấy cũng như trên đã nói, các vị cần nên
biết. Cho đến phía trên cung điện của vua ấy cũng
có khối nước, cũng có bốn loại gió giữ gìn
gồm: Một là trụ, hai là an trụ, ba là bất tùy, bốn là lao cố chủ.
Chư
Tỳ-kheo, về phía Bắc của núi chúa Tu-di-lưu, khoảng
cách xa cũng như trên, dưới biển rộng có trú xứ,
cung điện của vua A-tu-la La-hầu-la. Cung điện ấy dài,
rộng cũng như trên đã nói, cũng có các tường
vách, lầu gác, đài canh, vườn, ao, các loại cây,
các loại lá, các loại hoa quả, các loại hương xông
ướp và cũng có các loại chim, mỗi loài đều tự kêu hót.
Chư
Tỳ-kheo, trong chỗ đó mà có tòa thành. Vua trụ trong
tòa thành đó. Thành có tên là Ma-bà-đế (Tùy
dịch là Tịch chủ), dài, rộng trang nghiêm cũng như
nói ở trên, có bảy lớp tường, bảy lớp lan can,
bảy hàng cây Đa-la, bảy lớp lưới chuông bao bọc
xung quanh, nhiều sắc màu khả ái do bảy báu: vàng,…
cho đến xa cừ, mã não tạo thành. Các tường
vách ấy cao, thấp, dài, rộng cũng như trên đã nói.
Các tường vách ấy cũng có các cửa. Các cửa
đó, mỗi cửa cao, thấp, dài, rộng cũng như trên. Ở
mỗi cửa cũng có lầu gác, đài canh, vườn, ao;
trong ao cũng có các cây và các loại lá, các loại
hoa quả, các loại hương xông ướp, cũng có nhiều
giống loại chim tự kêu hót.
Chư
Tỳ-kheo, tòa thành Ma-bà-đế, nơi trụ của vua A-tu-la
La-hầu-la có chỗ hội tụ cũng có tên là Thất đầu.
Nơi ấy dài, rộng như đã nói ở trên, bảy lớp
lan can, các mành lưới chuông, các hàng cây Đa-la
bao bọc chung quanh, nhiều màu đẹp mắt, cũng được
trang nghiêm bằng bảy báu… cho
đến xa cừ, mã
não… Khắp bốn phương đều có cửa. Các cửa đó
cũng có lầu gác nhiều màu đẹp mắt do bảy báu:
vàng… cho đến xa
cừ, mã não tạo thành. Dưới đất cũng dùng xa cừ
cõi trời để rải khắp. Đất ấy mềm mịn, chạm vào
như y Ca-chiên-lân-đề. Trong chỗ ấy có một cột báu
cao thấp, dài rộng trang nghiêm, mỗi mỗi đều như ở
trên đã nói, nhiều màu đẹp mắt, do bảy báu
vàng…, xa cừ, mã não tạo thành, mềm mịn, trơn
láng, chạm vào như y Ca-chiên-lân-đề. Bên phải của
tòa ấy, (các A-tu-la) cũng vì mười sáu vị tiểu
vương A-tu-la thiết trí riêng cho mỗi vị các tòa ngồi
cao đẹp, nhiều màu, đẹp mắt, do bảy báu vàng…, xa
cừ, mã não tạo thành. Bên trái cũng thế, có các
tòa cao cho mười sáu vị tiểu vương A-tu-la cũng như
trên đã nói, chạm vào mềm mịn như y Ca-chiên lân-đề.

Chư
Tỳ-kheo, phía Đông nơi tụ hội Thất đầu của vua
A-tu-la, tức trú xứ của vua A-tu-la La-hầu-la lại
thiết trí riêng một cung điện. Cung điện ấy dài,
rộng… tất cả đều giống như trên, bảy lớp tường
vách, bảy lớp lan can, bảy lớp lưới chuông cho đến
bảy hàng cây Đa-la, đều bao bọc chung quanh khắp bốn
mặt, nhiều màu đẹp mắt, do bảy báu vàng… xa cừ,
mã não tạo thành. Bốn phương, mỗi hướng đều có
các cửa. Các cửa ấy, mỗi cửa đều có lầu gác,
đài canh phòng vệ, vườn, các ao, suối, các hoa, có
các loại cây, các loại lá, các loại hoa quả, các
loại hương xông ướp; lại có các loài chim kỳ lạ
đều tự kêu hót âm thanh hòa nhã, thật đáng yêu.
Chư
Tỳ-kheo, nơi tụ hội Thất đầu, trú xứ của vua
A-tu-la, bốn phương Đông, Tây, Nam, Bắc đều có trú
xứ, cung điện của các vị tiểu vương A-tu-la. Nơi ấy
dài, rộng chín trăm do-tuần, hoặc có tòa tám trăm,
hoặc có tòa bảy trăm cho đến sáu trăm, năm, bốn,
ba, hai trăm do-tuần. Tòa cung điện nhỏ nhất cũng là
một trăm do-tuần. Tất cả đều có bảy lớp tường
vách, lan can… nói lược cho đến các loài chim tự kêu hót.
Chư
Tỳ-kheo, Đông, Tây, Nam, Bắc trú xứ của vua A-tu-la,
nơi tụ hội Thất đầu, mỗi phương đều có cung điện
để ở của các tiểu vương A-tu-la. Nơi ấy dài, rộng
chín mươi do-tuần, hoặc có cái tám mươi, bảy mươi
cho đến sáu mươi, năm, bốn, ba, hai mươi do-tuần. Tòa
cung điện nhỏ nhất cũng là một hai do-tuần, có bảy
lớp tường vách,… nói lược cho đến các
loài chim tự kêu hót.
Chư
Tỳ-kheo, phía Đông của nơi tụ hội Thất đầu, trú
xứ của vua A-tu-la La-hầu-la đó, có khu lâm viên tên
là Sa-la. Khu lâm viên ấy dài, rộng nhất nhất giống
như trên, có bảy lớp tường vách, bảy lớp lan
can, cho đến do bảy báu vàng,… mã não tạo thành.
Khắp bốn phương, mỗi hướng đều có các cửa. Các
cửa đó đều có lầu gác nhiều màu, đẹp mắt,…
cho đến cũng dùng bảy báu… xa cừ, mã não làm
thành, thật rất đáng ưa thích.

Chư
Tỳ-kheo, phía Nam của nơi tụ hội Thất đầu, trú xứ
của vua A-tu-la La-hầu-la kia, có khu lâm viên tên là
Xà-ma-lê dài, rộng trang nghiêm đều như trên đã
nói, có bảy lớp tường vách, bảy hàng cây Đa-la,
nhiều màu đẹp mắt, cũng do bảy báu vàng,… xa cừ,
mã não đan xen tạo thành. Khắp bốn phương, mỗi
hướng đều có các cửa. Các cửa đó đều có
lầu gác,… cho đến do mã não bảy báu tạo thành.

Chư
Tỳ-kheo, phía Tây của nơi tụ hội Thất đầu của vua
A-tu-la ấy có khu lâm viên của vua A-tu-la La-hầu-la đó,
tên là Câu-tỳ-đà-la, dài, rộng nhất nhất đều
như trên đã nói, có bảy lớp tường vách… cho
đến do mã não bảy báu tạo thành. Khắp bốn phương,
mỗi hướng đều có các cửa. Các cửa ấy cũng
có lầu gác, các loại báu đan xen trang hoàng, nhiều
màu đẹp mắt,… cho đến được dùng xa cừ, mã
não bảy báu để trang nghiêm, thật rất đáng ưa thích.

Chư
Tỳ-kheo, phía Bắc của nơi tụ hội Thất đầu của vua
A-tu-la ấy có khu lâm viên của vua A-tu-la La-hầu-la đó,
tên là Nan-đà-na. Khu lâm viên ấy dài, rộng như
trên đã nói, có bảy lớp tường vách… cho đến
do mã não bảy báu tạo thành. Khắp bốn phương đều
có các cửa. Các cửa đó cũng có lầu gác, các
loại báu đan xen trang hoàng, nhiều màu đẹp mắt,…
cho đến được dùng xa cừ, mã não bảy báu để
trang nghiêm, thật rất đáng ưa thích.

Chư
Tỳ-kheo, giữa hai khu lâm viên Xà-ma-lê và Sa-la, có
một cái ao nước của vua A-tu-la La-hầu-la đó, tên
là Nan-đà. Ao ấy dài, rộng như trên đã nói. Nước
trong ao mát lạnh, êm ả, ngon ngọt, trong sạch không
cáu bẩn, dùng bảy báu để làm bảy lớp gạch bao
bọc, dùng bảy báu để lót ở giữa rất trang
nghiêm, có bảy lớp lan can, bảy lớp lưới chuông,
còn có bảy hàng cây Đa-la vây bọc chung quanh, nhiều
màu đẹp mắt… cho
đến do mã não
bảy báu tạo thành. Lại nữa, bốn hướng của ao
đều có các con đường bằng bậc thềm, thật đáng
ưa thích; còn được dùng bảy báu đan xen tạo thành.
Trong ao sanh các loại hoa: Ưu-bát-la, Bát-đà-ma,
Cứu-mâu-đà, Bôn-trà-lợi-ca. Hoa màu lửa thì hình
lửa, ánh sáng lửa,… nói
lược như trên, cho đến
hoa màu nước thì hình nước, ánh sáng nước; ánh
sáng chiếu khắp bốn phương, hương xông tỏa ngào
ngạt nơi nơi. Lại nữa, ngó rễ của hoa ấy cắt vào
chảy ra nước màu trắng, vị ngon ngọt như mật ong không sáp.
Chư
Tỳ-kheo, giữa hai khu lâm viên Câu-tỳ-đà-la và
Nan-đà-na, có một cội đại thọ của vua A-tu-la
La-hầu-la, tên là Tô-chất-đa-la-ba-tra-la. Cội cây ấy
dài, rộng, các loại trang nghiêm đều như trên đã
nói, … cho đến bảy lớp tường vách, lan can,
do bảy báu… xa cừ, mã não tạo thành, thật đàng
ưa thích. Nói lược cho đến các loài chim đều
tự kêu hót âm thanh hòa nhã khiến người nghe hoan hỷ.
Chư
Tỳ-kheo, nơi hội tụ Thất đầu của vị vua A-tu-la đó
được trang hoàng như đã nói ở trên. Cũng có
các con đường rẽ nhánh, đường đi qua lại tiện
lợi để cho vua A-tu-la du ngoạn ngoài cung điện. Lại
cũng có các con đường rẽ nhánh để cho các tiểu
vương A-tu-la và chúng Tiểu a-tu-la qua lại thông thương.
Xà-ma-lê và Câu-tỳ-đà-la cũng có đường rẽ.
Nan-đà-na và ao Nan-đà, đại thọ
Tô-chất-đa-la-ba-tra-la đều có đường rẽ qua lại
thông thương để dạo chơi vui vẻ.
Chư
Tỳ-kheo, vua A-tu-la La-hầu-la muốn đến khu lâm viên
Sa-la, khu lâm viên Nan-đà-na để tắm gội, dạo chơi,
ngoạn cảnh thì khi ấy tâm vua nghó đến vua A-tu la
Tỳ-ma-chất-đa-la. Bấy giờ vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la
nghó thế này: “Vua A-tu-la La-hầu-la đang nghó đến ta,
muốn cùng ta dạo chơi”. Lúc đó vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la suy nghó xong, lại tự nghó đến các
tiểu vương A-tu-la và chúng Tiểu a-tu-la của mình. Khi
đó các vị tiểu vương A-tu-la và chúng Tiểu a-tu-la
lập tức khởi niệm nghó: “Vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la
đang nghó đến chúng ta. Chúng ta phải đến đó”. Họ
liền lấy các loại châu báu, Anh lạc trang điểm trên
thân mình. Trang điểm xong, tất cả đều cưỡi xe đến
chỗ vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la. Khi đến trước cửa
cung, họ đều đứng lại một cách nghiêm trang. Lúc
bấy giờ vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la thấy các vị tiểu
vương A-tu-la và chúng Tiểu a-tu-la đều đã tụ tập,
liền tự trang nghiêm thân, đeo các ngọc Anh lạc, rồi
cưỡi các loại xe cùng các tiểu vương và chúng
A-tu-la vây quanh theo hầu hai bên phải trái và trước
sau đến chỗ vua A-tu-la La-hầu-la; đến nơi liền dừng lại.
Bấy
giờ vua A-tu-la La-hầu-la lại nghó đến hai vị A-tu-la
Dũng Dược và Xà-bà-la. Khi đó hai vị A-tu-la Dũng
Dược và Xà-bà-la cũng nghó thế này: “Vua A-tu-la
La-hầu-la nay nghó đến chúng ta”. Họ biết như thế
rồi mỗi người lại nghó đến các tiểu vương A-tu-la
và các chúng A-tu-la của mình. Các vị ấy sau khi biết
xong cũng đều tụ tập, trang điểm xong liền đi tới
chỗ hai vua A-tu-la Dũng Dược và Xà-bà-la. Khi hai vị
đến nơi, hai vua cũng trang điểm ngọc Anh lạc trên
thân, cưỡi xe cùng chúng A-tu-la vây quanh đi đến
chỗ vua A-tu-la La-hầu-la. Đến nói, tất cả đều đứng
theo chỗ của mình.
Khi
ấy vua A-tu-la La-hầu-la thấy các vị vua như
Tỳ-ma-chất-đa-la… đều đã tụ tập, liền tự nghó
đến các vị tiểu vương A-tu-la và chúng A-tu-la của
mình. Các vị ấy biết xong, mỗi vị cũng tự trang
điểm, cưỡi xe đến trước vua A-tu-la La-hầu-la, đứng
trang nghiêm. Lúc đó vua A-tu-la La-hầu-la thấy thế, tự
đeo các loại ngọc Anh lạc… trang điểm thân mình,
ngự trên các loại xe cùng các vị vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la, Dũng Dược, Xà-bà-la và các vị
tiểu vương A-tu-la, chúng A-tu-la tụ hội, vây quanh sau
trước lên đường hướng đến khu rừng Sa-la, rừng
Xà-ma-lê, rừng Câu-tỳ-đà-la, rừng Nan-đà-na. Sau
khi đến nơi, họ dừng nghỉ một lát trước khu rừng Nan-đà-na.
Chư
Tỳ-kheo, trong khu lâm viên Nan-đà-na ấy tự nhiên có
ba loại gió thổi lên. Ba loại gió ấy là gì? Đó
là gió khai, gió tịnh và gió xuy. Trong đó, gió khai
là loại gió mở toang các cửa; gió tịnh quét sạch
mặt đất; gió xuy là loại gió thổi các hoa trên
cây. Chư Tỳ-kheo, trong khu lâm viên Nan-đà-na ấy, các
loại hoa đẹp thượng diệu rơi đầy ngập đất, hương
của hoa tỏa khắp khu lâm viên, vô cùng trang nghiêm,
đầy đủ các thứ đẹp mắt.
Bấy
giờ vua A-tu-la La-hầu-la cùng các vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la, Dũng Dược, Xà-bà-la, các vị tiểu
vương, chúng quyến thuộc Tiểu a-tu-la đang vây quanh đi
vào vườn Nan-đà-na. Sau khi vào rồi, họ tắm gội,
dạo chơi, hưởng lạc, thưởng ngoạn; hoặc đi, hoặc
đứng, hoặc nằm, hoặc ngồi, tùy theo ước muốn, ý thích.
Chư
Tỳ-kheo, vị vua A-tu-la La-hầu-la ấy luôn có năm vị
A-tu-la theo hộ vệ, phòng các điều chẳng lành; tên
của họ giống như trên. Phía trên cung có khối nước
biển dài rộng, sâu cạn, có bốn loại gió giữ gìn
khiến không để đổ xuống đều như trên đã nói.



Phẩm
7: TỨ THIÊN VƯƠNG

Chư
Tỳ-kheo, lưng chừng phía Đông núi chúa Tu-di-lưu,
cách đất bốn vạn hai ngàn do-tuần, trên đỉnh núi
Do-càn-đà, có thành quách của Thiên vương
Đề-đầu-lại-tra. Thành ấy tên là Hiền thượng,
ngang dọc sáu trăm do-tuần; có bảy lớp bờ tường,
bảy lớp lan can, bảy lớp lưới chuông. Lại có bảy
lớp hàng cây bao bọc chung quanh, nhiều màu đẹp đẽ,
đều dùng bảy báu là vàng, bạc, tỳ lưu ly,
pha-trí-ca, hồng ngọc, xa cừ, mã não để trang trí.
Khắp bốn phía đều có các cửa. Tại các cửa ấy,
có các lầu gác canh phòng, đài, vườn, ao; các
vườn hoa có các thứ cây và các thứ lá, các
thứ hoa quả, các thứ hương xông; có các loài chim
cùng nhau ca hót, âm thanh hòa nhã, rất dễ ưa thích.
Chư
Tỳ-kheo, lưng chừng phía Nam núi chúa Tu-di-lưu, cách
đất cũng bốn vạn hai ngàn do-tuần, trên đỉnh núi
Do-càn-đà, có thành quách của Thiên vương
Tỳ-lâu-lặc-ca. Thành ấy tên là Thiện hiện, ngang
dọc, trang trí nhất nhất đều giống như trú xứ của
Thiên vương Đề-đầu-lại-tra ở trên… cho đến
các loài chim cùng nhau ca hót.

Chư
Tỳ-kheo, lưng chừng phía Tây núi chúa Tu-di-lưu, cách
đất cũng bốn vạn hai ngàn do-tuần, trên đỉnh núi
Do-càn-đà, có thành quách của Thiên vương
Tỳ-lâu-bác-xoa. Tên thành là Thiện quán, ngang dọc,
trang trí, nhất nhất giống như trú xứ của Thiên
vương Đề-đầu-lại-tra ở trên… cho đến các
loài chim, cùng nhau ca hót, âm thanh hòa nhã, rất dễ ưa thích.
Chư
Tỳ-kheo, lưng chừng phía Bắc núi chúa Tu-di-lưu, cách
đất cũng bốn vạn hai ngàn do-tuần, trên đỉnh núi
Do-càn-đà, có ba thành quách của Thiên vương
Tỳ-sa-môn. Ba thành ấy là gì? Một là Tỳ-xá-la-bà,
hai là Già-bà-bát-đế, ba là A-trà-bàn-đa. Mỗi
thành ngang dọc sáu trăm do-tuần; có bảy lớp bờ
tường bảy lớp lan can… cho đến các loài
chim, cùng nhau ca hót.

Chư
Tỳ-kheo, chỉ trừ cung điện Nguyệt thiên tử, bảy
tòa cung điện lớn của Nhật thiên tử, ngoài ra
trong đó, có các cung điện của Tứ thiên vương, chư
Thiên quyến thuộc. Có cái ngang dọc bốn mươi
do-tuần, hoặc có cái ba mươi, hai mươi, mười hai
do-tuần; cái nhỏ nhất, ngang dọc cũng sáu do-tuần,
cũng đều có bảy lớp bờ tường, lan can như trên,…
cho đến các loài chim cùng nhau ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, khoảng giữa hai cung điện Tỳ-xá-la-bà và
Già-bà-bát-đế, có một ao nước của Thiên vương
Tỳ-sa-môn. Ao ấy tên là Na-tró-ni, ngang dọc bốn mươi
do-tuần. Nước ao điều hòa, trong mát nhẹ nhàng; vị
nước ngon ngọt thơm tho, tinh khiết không bẩn. Bốn
bên bờ ao có bảy lớp thềm gạch, bảy lớp ván
báu xen lẫn phân minh; có bảy lớp lan can, bảy lớp
lưới chuông, cũng có bảy lớp hàng cây Đa-la bao
bọc chung quanh, nhiều màu đẹp đẽ, đều do bảy báu
tạo thành, đó là xa cừ, mã não… Ở bốn phía
đều có đường cấp cũng được trang trí bằng bảy
báu. Ở trong ao, có các thứ hoa sen xanh, hoa sen hồng,
hoa sen vàng, hoa sen trắng tự nhiên mọc lên. Hoa ấy
màu lửa, hình lửa, ánh sáng lửa… cho đến màu
nước, hình nước, ánh sáng nước. Hoa nở lớn như
bánh xe; ánh sáng của hoa chiếu đến nửa do-tuần,
hương thơm tỏa ngát một do-tuần; có các ngó sen lớn
như trục bánh xe, cắt ra nhựa chảy, màu trắng như
sữa ăn vào ngon ngọt, mùi vị như mật.
Chư
Tỳ-kheo, khoảng giữa hai cung điện Già-bà-bát-đế
và A-trà-bàn-đa có vườn ngự uyển của Thiên
vương Tỳ-sa-môn. Vườn ấy tên là Ca-tỳ-diên-đa,
ngang dọc bằng nhau bốn mươi do-tuần; có bảy lớp bờ
tường; bảy lớp lan can… cho đến bảy lớp
hàng cây Đa-la bao bọc chung quanh, nhiều màu đẹp đẽ…
như trên đã nói cho đến đều do bảy báu tạo thành.

Trú
xứ Hiền thượng của Thiên vương Đề-đầu-lại-tra
có hai con đường qua lại trong thành quách. Trú xứ
Thiện hiện của Thiên vương Tỳ-lâu-lặc-ca cũng có
hai con đường qua lại trong thành quách. Trú xứ
Thiện quán của Thiên vương Tỳ-lâu-bát-xoa cũng có
hai con đường qua lại trong thành quách. Thành
A-trà-bàn-đa của Thiên vương Tỳ-sa-môn có hai con
đường. Thành Tỳ-xá-la-bà và Già-bát-đế… cũng
đều có hai con đường. Cung điện của các chúng
Tiểu thiên và quyến thuộc của Tứ thiên vương cũng
có hai con đường qua lại. Ao Na-tró-ni và vườn
Ca-tỳ-diên-đa cũng có hai con đường qua lại.
Chư
Tỳ-kheo, Thiên vương Tỳ-sa-môn khi muốn đến vườn
Ca-tỳ-diên-đa du hý tắm rửa thì trong lòng liền nghó
đến Thiên vương Đề-đầu-lại-tra. Bấy giờ Thiên
vương Đề-đầu-lại-tra cũng khởi sanh ý nghó: “Thiên
vương Tỳ-sa-môn đã nghó đến ta”. Biết như vậy
rồi, vị ấy liền nghó đến các Tiểu thiên vương và
Thiên chúng quyến thuộc. Khi ấy các Thiên vương và
Thiên chúng thân thuộc ở phương Đông đều nghó
thế này: “Thiên vương Đề-đầu-lại-tra đã nghó
đến chúng ta”. Biết như vậy rồi, họ đều trang
điểm thân thể bằng các thứ Anh lạc, cưỡi các
loại xe đi đến bên Thiên vương Đề-đầu-lại-tra.
Đến trước mặt rồi, đứng sang một bên. Bấy giờ
Thiên vương Đề-đầu-lại-tra liền tự trang điểm,
mang các Anh lạc. Rồi lên xa giá cùng các chúng Tiểu
thiên vương quyến thuộc vây quanh sau trước, dẫn nhau
đến bên Đại thiên vương Tỳ-sa-môn. Đến rồi, họ
đứng trước mặt Thiên vương Tỳ-sa-môn.

Bấy
giờ Thiên vương Tỳ-sa-môn lại nghó đến hai vị
Thiên vương là Tỳ-lâu-lặc-ca và Tỳ-lâu-bát-xoa.
Khi ấy hai vị Thiên vương kia nghó thế này: “Thiên
vương Tỳ-sa-môn nghó đến chúng ta”. Biết như thế
rồi, họ liền nghó đến các Tiểu thiên vương và
các chúng Thiên vương do họ thống lãnh. Khi ấy các
tiểu vương và chúng Thiên kia cũng nghó: “Đại vương
chúng ta đang nghó đến chúng ta. Ngay bây giờ phải đi
nhanh đến đó”. Nghó như vậy rồi, họ liền trang
điểm Anh lạc trên thân, cùng kéo đến chỗ hai Thiên
vương Tỳ-lâu-lặc-ca và Tỳ-lâu-bát-xoa; đến rồi,
dừng lại. Khi ấy hai vị Thiên vương biết các tiểu
vương và chúng Thiên vương tụ tập đến rồi, liền
tự trang điểm thân thể, mang các Anh lạc, rồi lên
xe, có Thiên chúng vây quanh, cùng nhau đi đến cung
Đại thiên vương Tỳ-sa-môn. Đến nơi, tất cả đều
dừng lại ở trước.
Bấy
giờ Thiên vương Tỳ-sa-môn biết các chúng của hai
vị Thiên vương vân tập rồi, lại nghó đến các Tiểu
thiên vương và quần chúng do mình lãnh đạo. Khi ấy
các Tiểu thiên vương và Thiên chúng phương Bắc nghó
thế này: “Thiên vương Tỳ-sa-môn đang nghó đến
chúng ta”. Biết như vậy rồi, ai nấy đều mang các
thứ báu, Anh lạc trang điểm thân thể, đi đến trước
Thiên vương Tỳ-sa-môn, đứng lại.

Bấy
giờ Thiên vương Tỳ-sa-môn tự mang các thứ báu,
anh lạc, trang điểm thân thể, rồi lên các thứ xe,
cùng bốn Đại thiên vương Đề-đầu-lại-tra,
Tỳ-lâu-lặc-ca, Tỳ-lâu-bát-xoa…; ai cũng cùng các
chúng chư Thiên sở thuộc, vây quanh sau trước, cùng
đi đến vườn Ca-tỳ-diên-đa. Đến rồi đứng lại trước vườn.

Chư
Tỳ-kheo, trong vườn Ca-tỳ-diên-đa, tự nhiên có ba
làn gió thổi đến: một là khai, hai là tịnh, ba là
xuy. Khai là mở cửa vườn; tịnh là làm sạch đất
vườn; xuy là thổi cây trong vườn, các hoa rơi rụng tung bay.

Chư
Tỳ-kheo, các hoa trong vườn Ca-tỳ-diên-đa, ngập tới
đầu gối, các thứ mùi thơm phảng phất khắp nơi.
Bấy
giờ Thiên vương Tỳ-sa-môn, Thiên vương
Đề-đầu-lại-tra, Thiên vương Tỳ-lâu-lặc-ca, Thiên
vương Tỳ-lâu-bát-xoa… với các Tiểu thiên vương
và quyến thuộc vây quanh, cùng đi vào vườn
Ca-tỳ-diên-đa, tắm rửa, du hý, hưởng thụ các thứ
khoái lạc. Ở trong vườn ấy, hoặc một tháng, hai
tháng, ba tháng, tắm rửa, du hý, hưởng lạc xong,
muốn đi đâu tùy ý.
Chư
Tỳ-kheo, Thiên vương Tỳ-sa-môn cũng có năm thần
vương Dạ-xoa luôn luôn theo hầu hai bên tả hữu để
bảo vệ. Những ai là năm? Một tên là Ngũ trượng,
hai tên Khoáng dã, ba tên Kim sơn, bốn tên Trường
thân, năm tên Chân mao.
Chư
Tỳ-kheo, Thiên vương Tỳ-sa-môn qua lại du hý, thường
được năm thần Dạ-xoa này hộ vệ.



Phẩm
8: TAM THẬP TAM THIÊN 1

Chư
Tỳ-kheo, trên đỉnh núi Tu-di-lưu có trú xứ, cung
điện của chư Thiên cõi Ba mươi ba. Nơi ấy ngang dọc
tám vạn do-tuần; có bảy lớp bờ tường, bảy lớp
lan can, bảy lớp lưới chuông, bảy lớp hàng cây
Đa-la bao bọc chung quanh, nhiều màu đẹp đẽ, do bảy
báu là vàng, bạc, tỳ lưu ly, pha-trí-ca, hồng ngọc,
xa cừ, mã não… tạo thành. Bờ tường cao bốn
trăm do-tuần, rộng năm mươi do-tuần. Các bờ tường
cách nhau năm trăm do-tuần, ở giữa có các cửa.
Các cửa ấy cao ba mươi do-tuần, rộng mười do-tuần.
Hai bên cửa có các lầu canh phòng; đài gác và xe
cộ… Lại có các ao và vườn hoa, có các loại
cây, các loại lá, các loại hoa quả, các thứ hương
xông tỏa, có các loài chim cùng nhau ca hót, âm thanh
hòa nhã, rất dễ ưa thích. Lại nữa, ở các cửa
ấy luôn luôn có năm trăm Dạ-xoa bảo vêï cho Tam thập tam thiên.
Chư
Tỳ-kheo, trong bờ tường ấy có một thành quách tên
là Thiện kiến của vua Tam thập tam thiên. Thành ấy
ngang dọc sáu vạn do-tuần; có bảy lớp bờ tường,
bảy lớp lan can, bảy lớp lưới chuông, bảy lớp
hàng cây Đa-la bao bọc chung quanh, nhiều màu đẹp đẽ,
cũng trang trí bằng bảy báu là xa cừ, mã não…
Tường của thành ấy cao một trăm do-tuần, ở trên
rộng năm mươi do-tuần. Bờ tường của thành cũng
cách nhau năm trăm do-tuần. Ở khoảng giữa đều có
các cửa. Mỗi cửa cao ba mươi do-tuần, rộng mười
do-tuần. Các cửa ấy cũng có lầu canh phòng; đài
gác, các ao nước, vườn hoa, có các loại cây, các
loại lá, các loại hoa quả, các loại hương thơm, các
loài chim, cùng nhau ca hót. Ở các cửa ấy, mỗi cửa
có năm trăm Dạ-xoa thủ hộ cho Tam thập tam thiên.
Chư
Tỳ-kheo, gần bên thành Thiên cung Thiện kiến có cung
điện của Đại long tượng vương Y-la-bát-na. Cung điện
ấy ngang dọc sáu trăm do-tuần, cũng có bảy lớp
tường vách, lan can… cho đến các loài chim
cùng nhau ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong bờ tường lớn của thành Thiện
kiến có hội trường của Tam thập tam thiên, tên là
Thiện pháp đường. Nơi ấy ngang dọc năm trăm
do-tuần, có bảy lớp lan can, bảy lớp lưới chuông,
bảy lớp hàng cây Đa-la bao bọc chung quanh, nhiều màu
đẹp đẽ, do bảy báu là xa cừ, mã não… tạo
thành. Khắp bốn phía đều có các cửa, đều có
lầu cao canh phòng, đài nhà, đủ loại màu sắc, do
bảy báu tạo thành. Đất nơi ấy toàn là lưu ly xanh
báu, mềm mại trơn láng, chạm vào giống như áo
Ca-chiên-lân-đề. Ngay ở giữa có một trụ báu, cao
hai mươi do-tuần. Ở dưới trụ báu có đặt một
tòa ngồi cho trời Đế-thích, cao một do-tuần, rộng
nửa do-tuần, nhiều màu đẹp đẽ… cho đến xa
cừ, mã não… bảy báu tạo thành, mềm mại mịn
láng, chạm vào… như trên. Hai bên tòa đều
có mười sáu tòa cho Tiểu thiên vương để thị vệ,
bằng bảy báu tạo thành, nhiều màu đẹp đẽ, mịn
láng, sờ vào… như trên không khác.

Chư
Tỳ-kheo, nơi hội trường Thiện pháp đường của chư
Thiên lại lập một cung điện cho trời Đế-thích. Cung
ấy rộng một ngàn do-tuần, có bảy lớp bờ tường…
cho đến các loài chim cùng nhau ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, phía Đông, Nam, Tây, Bắc hội trường Thiện
pháp đường của chư Thiên, có cung điện của các
tiểu vương, ngang dọc chín trăm do-tuần, hoặc có cái
tám, hoặc bảy, sáu, năm, bốn, ba, hai trăm do-tuần,
cái nhỏ nhất rộng một trăm do-tuần; có bảy lớp
bờ tường… cho đến các loài chim cùng nhau ca
hót. Phía Đông, Nam, Tây, Bắc hội trường Thiện
pháp đường của chư Thiên là cung điện của các
Tiểu thiên ở cõi Tam thập tam thiên, ngang dọc chín
mươi do-tuần, hoặc tám mươi, bảy mươi, sáu mươi,
năm mươi, bốn mươi, ba mươi, hai mươi do-tuần, cái
nhỏ nhất rộng mười hai do-tuần; có bảy lớp bờ
tường… cho đến các loài chim cùng nhau ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, phía Đông của hội trường Thiện pháp đường
của chư Thiên có vườn thượng uyển của Thiên
vương Tam thập tam thiên, tên là Ba-lâu-sa, ngang dọc
một ngàn do-tuần… cho đến bảy lớp bờ
tường, do mã não… bảy báu tạo thành. Khắp bốn
phía đều có các cửa. Tại các cửa ấy, có các
lầu gác, nhiều màu đẹp đẽ… cho đến mã
não… bảy báu tạo thành.
Chư
Tỳ-kheo, trong vườn thượng uyển Ba-lâu-sa, có hai
tảng đá lớn: Một tên là Hiền, hai tên là Thiện
hiền, do mã não trời tạo thành. Mỗi tảng đá ngang
dọc đều năm mươi do-tuần, mềm mại mịn láng, chạm
vào giống như áo Ca-chiên-lân-đề.
Chư
Tỳ-kheo, phía Nam hội trường Thiện pháp đường của
chư Thiên có một vườn thượng uyển của Thiên
vương Tam thập tam thiên tên là Tạp sắc xa, ngang dọc
một ngàn do-tuần, có bảy lớp bờ tường… cho
đến mã não tạo thành. Khắp bốn phía đều có
các cửa. Ở các cửa đều có lầu gác nhiều màu
đẹp đẽ… cho đến mã não tạo thành. Ở
trong vườn ấy cũng có hai tảng đá: Một tên Tạp
sắc, hai tên là Thiện tạp sắc, toàn dùng lưu ly xanh
trời tạo thành. Mỗi tảng ngang dọc cũng năm mươi
do-tuần, mềm mại mịn láng, chạm vào giống như áo Ca-chiên-lân-đà.

Chư
Tỳ-kheo, phía Tây hội trường Thiện pháp đường
của chư Thiên cũng có một thượng uyển của Thiên
vương Tam thập tam thiên tên là Tạp loạn, ngang dọc
một ngàn do-tuần, có bảy lớp bờ tường… cho
đến do bảy báu tạo thành. Bốn phía đều có cửa
và có lầu gác canh phòng, đài gác đều do bảy báu
tạo thành. Vườn Tạp loạn ấy cũng có hai tảng đá:
Một tên Thiện hiện, hai tên Tiểu thiện hiện, do
pha-trí-ca trời tạo thành, mỗi tảng ngang dọc cũng
năm mươi do-tuần, mềm mại mịn láng, chạm vào giống
như áo Ca-chiên-lân-đà.
Chư
Tỳ-kheo, phía Bắc hội trường Thiện pháp đường
của chư Thiên lại có một thượng uyển của Thiên
vương Tam thập tam thiên, tên là Hoan hỷ, ngang dọc
một ngàn do-tuần, có bảy lớp bờ tường… cho
đến mã não… bảy báu tạo thành. Bốn phía đều
có cửa, mỗi cửa đều có lầu cao, đài gác canh
phòng, cũng trang trí bằng bảy báu.
Chư
Tỳ-kheo, trong vườn Hoan hỷ cũng có hai tảng đá:
Một tên Hoan hỷ, hai tên Thiện hoan hỷ, do bạc trời
tạo thành. Mỗi tảng ngang dọc cũng năm mươi do-tuần,
mềm mại mịn láng, chạm vào giống như áo Ca-chiên-lân-đề.
Chư
Tỳ-kheo, giữa hai khu vườn Ba-lâu-sa và Tạp sắc xa,
có một ao nước của Thiên vương Tam thập tam thiên
tên là Hoan hỷ, ngang dọc năm trăm do-tuần. Nước ao
mát lạnh, ngon ngọt, nhẹ nhàng, thanh khiết không bẩn.
Bốn mặt bờ bằng gạch bảy báu, có bảy lớp ván
báu xen lẫn; có bảy lớp lan can… cho đến bảy
lớp hàng cây Đa-la, bao bọc chung quanh, nhiều màu đẹp
đẽ. Bốn phía ao đều có đường cấp, trang trí toàn
bằng bảy báu. Trong ao có các loài hoa sen xanh, hoa sen
hồng, hoa sen vàng, hoa sen trắng… Hoa màu lửa thì hình
lửa, ánh sáng lửa, cho đến màu nước thì hình
nước, ánh sáng nước, ngang dọc lớn nhỏ đều như
bánh xe. Ánh sáng của hoa chiếu sáng một do-tuần.
Gió thổi mùi hương lan tỏa một do-tuần; có các ngó
sen lớn như trục xe, cắt ra nhựa chảy, màu trắng như
sữa, mùi vị ngon ngọt như mật ong.
Chư
Tỳ-kheo, giữa hai vườn Tạp loạn và Hoan hỷ có một
cội đại thọ của Thiên vương Tam thập tam thiên, tên
là Ba-lợi-dạ-đa-la-câu-tỳ-đà-la. Vòng gốc bảy
do-tuần… cho đến cành lá che phủ bờ tường,
ngang dọc năm trăm do-tuần; có bảy lớp bờ tường…
cho đến các loài chim cùng ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, dưới đại thọ Ba-lợi-dạ-đa-la-câu-tỳ-đà-la
có một tảng đá tên là Bàn-trà-cam-bà-la, do bạc
trời tạo thành, ngang dọc năm mươi do-tuần, mềm mại
trơn láng, chạm vào như áo Ca-chiên-lân-đề.
Chư
Tỳ-kheo, ở đây, vì sao hội trường Thiện pháp
đường của chư Thiên gọi là Thiện pháp? Chư
Tỳ-kheo, vì tại hội trường Thiện pháp đường của
chư Thiên, khi Thiên vương Tam thập tam thiên tụ hội
an tọa rồi, ở đó chỉ bàn luận các ý nghóa vi
diệu bí áo; thẩm xét, tư duy, cân nhắc, quán sát
phần nhiều là sự việc quan trọng, chân thật chánh
lý của thế gian. Vì vậy gọi là hội trường Thiện pháp đường.

Còn
vì sao gọi là vườn Ba-lâu-sa-ca? Chư Tỳ-kheo, khi
Thiên vương Tam thập tam thiên vào trong vườn Thô
sáp rồi, ngồi trên hai tảng đá Hiền, Thiện hiền,
chỉ bàn luận ngôn ngữ thô ác bất thiện của thế
gian. Vì vậy gọi là Ba-lâu-sa-ca.

Còn
nhân duyên gì mà gọi là vườn Tạp sắc xa? Chư
Tỳ-kheo, khi Thiên vương Tam thập tam thiên vào trong
vườn Tạp sắc xa rồi, ngồi trên hai tảng đá Tạp
sắc và Thiện tạp sắc bàn luận các loại hình thái
ngôn ngữ đủ loại của thế gian. Vì vậy gọi là vườn Tạp sắc xa.
Còn
nhân duyên gì mà gọi là vườn Tạp loạn? Chư
Tỳ-kheo, ở vườn Tạp loạn, Thiên vương Tam thập tam
thiên thường lấy ngày mồng tám, ngày mười bốn,
ngày mười lăm trong tháng, cho tất cả thể nữ ở
trong cung vào vườn, để cùng với Thiên chúng Tam
thập tam thiên qua lại vui chơi không gì ngăn cách, tự
do vui hưởng năm thứ dục lạc cõi trời, một cách
đầy đủ, và du hành hưởng lạc. Vì vậy chư Thiên
ở chốn ấy cùng gọi vườn kia là vườn Tạp loạn.

<節>KHỞI THẾ NHÂN BỔN</節>

<卷 id="521976583"> QUYỂN VII</卷>

Phẩm
8: TAM THẬP TAM THIÊN 2

Chư
Tỳ-kheo, vì nhân duyên gì mà vườn ấy được gọi
là vườn Hoan hỷ? Chư Tỳ-kheo, Thiên vương Tam thập
tam thiên khi vào vườn ấy rồi, ngồi trên hai tảng
đá, tâm cảm thấy vui mừng, ý nghó vui mừng; ý
nghó này qua ý nghó khác, tâm cảm thấy an vui và
niềm vui cứ tiếp nối liên tục. Vì vậy họ gọi
vườn ấy là vườn Hoan hỷ.
Chư
Tỳ-kheo, còn cây ấy vì nhân duyên gì mà được
gọi là cây Ba-lợi-dạ-đa-la-câu-tỳ-đà-la? Chư
Tỳ-kheo, dưới cây Ba-lợi-dạ-đa-la-câu-tỳ-đà-la
có vị Thiên tử tên là Mạt-đa trú ngụ, ngày đêm
thường dùng đủ mọi thú vui ngũ dục cõi trời pha
trộn du hý hưởng lạc. Vì vậy chư Thiên gọi cây
ấy là cây Ba-lợi-dạ-đa-la-câu-tỳ-đà-la.
Chư
Tỳ-kheo, Tam thập tam thiên dù khi có việc gấp cũng
chưa từng rời tảng đá Bàn-trà-cam-bà kia, chỉ khi
thiết lễ cúng dường tôn trọng cung kính rồi, tùy
theo ý muốn đi đâu mới đi. Vì sao? Vì tảng đá này
là trú xứ của Như Lai khi xưa, nên chư Thiên cho là
chỗ tích tụ công đức. Tất cả Trời, Người, Ma,
Phạm, Sa-môn, Bà-la-môn trong thế gian đều cúng dường.
Chư
Tỳ-kheo, có hạng trời Tam thập tam chỉ có mắt thấy
được vườn Ba-lâu-sa-ca nhưng thân không vào được.
Do thân không vào được nên không được hưởng
đầy đủ các thú vui ngũ dục ở nơi ấy. Vì sao? Vì
nơi ấy nghiệp quả tốt đẹp mà thiện căn đời
trước của họ lại yếu kém nên không được vào.
Cũng có hạng trời Tam thập tam được nhìn thấy
vườn Ba-lâu-sa-ca, thân cũng được vào; đã được
vào rồi thì được hưởng đầy đủ các thứ khoái
lạc cùng tính chất của thú vui năm dục hòa hợp
cõi trời. Vì sao? Vì thiện căn của họ tăng trưởng tốt đẹp.
Chư
Tỳ-kheo, có hạng trời Tam thập tam mắt chẳng thấy
được vườn Tạp sắc xa, thân cũng chẳng vào được,
cũng chẳng được hưởng đầy đủ các thứ khoái
lạc cùng tính chất của thú vui năm dục hòa hợp.
Vì sao? Vì thiện căn của họ có sự sai biệt.
Lại
có hạng trời Tam thập tam, mắt tuy thấy được vườn
Tạp sắc xa nhưng thân không vào được, cũng không
được hưởng đầy đủ các thứ khoái lạc cùng
tính chất của thú vui năm dục kết hợp. Vì sao? Vì
thiện căn họ có ưu, có liệt.
Lại
có hạng trời Tam thập tam, mắt đã được thấy
vườn Tạp sắc xa, thân cũng được vào. Đã được
vào rồi, được hưởng đầy đủ các thứ khoái
lạc cùng tính chất của các thú vui năm dục. Vì sao?
Vì thiện căn họ tăng trưởng tốt đẹp.
Chư
Tỳ-kheo, tất cả trời Tam thập tam đều được thấy
vườn Tạp loạn, cũng đều được vào; đã được
vào rồi đều được thọ hưởng đầy đủ các thứ
khoái lạc cùng tính chất của thú vui năm dục hòa
hiệp trong khu vườn ấy. Vì sao? Vì nơi ấy không có
sự phân biệt khác nhau về thiện căn tu hành.
Chư
Tỳ-kheo, có hạng trời Tam thập tam chẳng được thấy
vườn Hoan hỷ, cũng chẳng được vào, cũng chẳng
được hưởng đầy đủ các thứ khoái lạc cùng
tính chất của thú vui năm dục hòa hợp trong khu vườn
ấy. Vì sao? Vì nơi ấy, quả báo cho sự tạo nghiệp
đời trước của họ có sự sai khác.
Lai
có hạng trời Tam thập tam được thấy vườn Hoan
hỷ, nhưng chẳng được vào, cũng chẳng được thọ
hưởng đầy đủ các thứ khoái lạc cùng tính chất
của thú vui năm dục hòa hiệp. Vì sao? Vì đối với
nơi ấy, nghiệp của họ khác nhau.

Lại
có hạng trời Tam thập tam được thấy vườn Hoan
hỷ, thân họ cũng vào được; đã vào rồi, được
thọ hưởng đầy đủ các thứ khoái lạc cùng tính
chất của thú vui năm dục hòa hiệp. Vì sao? Vì đối
với nơi ấy, khi họ huân tu và tạo các thiện
nghiệp, không có sai biệt.
Chư
Tỳ-kheo, Thiện pháp đường, hội trường của Tam
thập tam thiên, có hai con đường; nơi cung điện của
vua trời Đế-thích có hai con đường; nơi cung điện
của các Tiểu thiên vương và quyến thuộc Tam thập
tam thiên cũng có hai con đường; nơi cung điện của
Đại long tượng vương Y-la-bà-na cũng có hai con
đường; vườn Ba-lâu-sa-ca cũng có hai con đường;
vườn Tạp sắc xa, vườn Tạp loạn và vườn Hoan
hỷ, ao… mỗi nơi đều có hai con đường; đại thọ
Ba-lợi-dạ-đa-la-câu-tỳ-đà-la cũng có hai con đường.
Chư
Tỳ-kheo, vua trời Đế-thích khi muốn đến vườn
Ba-lâu-sa-ca và các vườn Tạp sắc xa, Hoan hỷ… để
tắm rửa vui chơi giải trí, bấy giờ vua nghó đến
Đại long tượng vương Y-la-bà-na. Đại long tượng
vương cũng nghó thế này: “Vua trời Đế-thích đã
nghó đến ta”. Biết như thế rồi, vị ấy liền ra khỏi
cung, tự biến hóa thành ba mươi ba cái đầu, trên
mỗi đầu hóa ra sáu ngà; trên mỗi ngà hóa ra bảy
cái ao; trong mỗi cái ao có bảy đóa hoa; trên mỗi
đóa hoa đều có bảy ngọc nữ; mỗi ngọc nữ lại
có bảy nữ nhân hầu cận. Bấy giờ Đại long tượng
vương hiện làm các loại thần biến như thế rồi
liền đi đến chỗ vua trời Đế-thích. Đến nơi, vị
ấy dừng lại trước Đế-thích.
Bấy
giờ vua trời Đế-thích nghó đến các Tiểu thiên
vương cõi Tam thập tam thiên và ba mươi hai chúng chư
Thiên… Khi ấy các tiểu vương và chư Thiên cũng
nghó thế này: “Vua trời Đế-thích đang nghó đến
chúng ta. Biết như vậy rồi, họ dùng các thứ Anh
lạc tuyệt đẹp trang điểm thân thể, rồi đều cưỡi
trên các thứ xe đi đến bên trời Đế-thích. Đến
nơi rồi, họ đều dừng lại phía trước. Khi ấy trời
Đế-thích thấy rồi, liền tự trang điểm thân thể,
mang các loại Anh lạc, rồi cùng với chúng chư Thiên
hai bên sau trước vây quanh cưỡi lên Long tượng
vương Y-la-bà-na. Vua trời Đế-thích ngồi trên đầu
ở chính giữa, hai bên tả hữu có mười sáu Tiểu
thiên vương đều cưỡi trên đầu biến hóa của Long
tượng vương Y-la-bà-na. Tất cả ngồi yên rồi, khi
ấy trời Đế-thích dẫn Thiên chúng đến các khu
vườn Ba-lâu-sa-ca, Tạp sắc xa, Tạp loạn và Hoan hỷ…
đến rồi, dừng lại.trong bốn khu vườn Hoan hỷ…
đều có ba thứ gió giữ gìn, đó là khai, tịnh, xuy:
khai mở cửa, tịnh làm sạch đất, và xuy thổi hoa,
nói lược như trên…
Chư
Tỳ-kheo, trong các vườn ấy, gió thổi hoa rơi khắp
mặt đất, ngập tới đầu gối; mùi thơm của hoa lan
tỏa khắp mọi nơi. Khi ấy, Đế-thích cùng với Tiểu
thiên vương Tam thập tam thiên, quyến thuộc vây quanh,
đi vào các vườn Tạp sắc xa, Hoan hỷ… vui chơi
hưởng lạc, tùy ý du hành, hoặc nằm, hoặc ngồi.
Khi ấy vua trời Đế-thích muốn được Anh lạc liền
nghó đến Thiên tử Tỳ-thủ-yết-ma. Thiên tử ấy
liền biến hóa ra các Anh lạc báu dâng lên Thiên
vương. Nếu chư Thiên Tam thập tam thiên và quyến
thuộc…, ai cần Anh lạc, Tỳ-thủ-yết-ma đều biến
hóa ra mà cung cấp. Ai muốn nghe âm thanh, kỹ nhạc thì
có các loài chim phát ra đủ loại âm thanh, rất hòa
nhã, khiến chư Thiên thích nghe. Bấy giờ chư Thiên
hưởng lạc như thế một ngày cho đến bảy ngày, một
tháng cho đến ba tháng; đủ các loại giải trí, tắm
rửa vui đùa, đi đứng ngồi nằm, tự do thoải mái.
Chư
Tỳ-kheo, Thiên vương Đế-thích có mười vị Thiên tử
luôn luôn hộ vệ: Một là Nhân-đà-la-ca, hai là
Cù-ba-ca, ba là Tần-đầu-ca, bốn là Tần-đầu-bà-ca,
năm là A-câu-tra-ca, sáu là Tra-đô-đa-ca, bảy là
Thời-bà-ca, tám là Hồ-lô-kỳ-na, chín là
Nan-trà-ca, mười là Hồ-lô-bà-ca. Chư Tỳ-kheo, trời
Đế-thích luôn luôn được mười vị Thiên tử ấy
theo hai bên tả hữu để hộ vệ, chưa từng rời xa.
Chư
Tỳ-kheo, đất Diêm-phù-đề, vì mọi người, có loài
hoa sanh trong nước cực kỳ tinh diệu, rất khả ái.
Đó là hoa sen xanh, hoa sen hồng, hoa sen vàng, hoa sen
trắng. Mùi hương của các hoa ấy lan tỏa êm dịu.
Trên đất sanh các loài hoa cực kỳ xinh đẹp là hoa
A-đề-mục-đa-ca, Chiêm-ba-ca, Ba-tra-la, Tô-ma-na,
Bà-lợi-sư-ca, Ma-lợi-ca, Ma-đầu-kiền-đề-ca,
Tao-kiền-đề-ca, Du-đề-ca, Thù-đê-sa-ca-lợi-ca,
Đà-nô-sa-ca-nị-ca…
Chư
Tỳ-kheo, người ở cõi Cù-đa-ni có các loài hoa
sanh trong nước cực kỳ xinh đẹp, là hoa sen xanh, hoa
sen hồng, hoa sen vàng, hoa sen trắng, mùi thơm ngào
ngạt, lan tỏa khắp nơi. Trên đất sanh các loài hoa
cực kỳ xinh đẹp là hoa A-đề-mục-đa-ca, Chiêm-ba-ca,
Ba-tra-la, Tô-ma-na, Bà-lợi-sư-ca, Ma-lợi-ca,
Ma-đầu-kiền-đề-ca, Tao-kiền-đề-ca, Du-đề-ca,
Thù-đê-sa-ca-lợi-ca, Đà-nô-sa-ca-nị-ca,…
Chư
Tỳ-kheo, người ở cõi Phất-bà-đề có các loài
hoa sanh trong nước vô cùng đẹp đẽ, đó là hoa sen
xanh, hoa sen hồng, hoa sen vàng, hoa sen trắng, màu rất
tươi thắm, mùi hương lan tỏa. Trên đất sanh các
loài hoa cực kỳ xinh đẹp là hoa A-đề-mục-đa-ca,
Chiêm-ba-ca, Ba-tra-la, Tô-ma-na, Bà-lợi-sư-ca, Ma-lợi-ca,
Ma-đầu-kiền-đề-ca, Tao-kiền-đề-ca, Du-đề-ca,
Thù-đê-sa-ca-lợi-ca, Đà-nô-sa-ca-nị-ca…
Chư
Tỳ-kheo, người ở cõi Uất-đa-la-cứu-lưu có các
loài hoa cực kỳ xinh đẹp sanh trong nước là hoa sen
xanh, hoa sen hồng, hoa sen vàng, hoa sen trắng, mùi thơm
êm dịu. Trên đất sanh các loài hoa cực kỳ xinh đẹp
là hoa A-đề-mục-đa-ca, Chiêm-ba-ca, Ba-tra-la, Tô-ma-na,
Bà-lợi-sư-ca, Ma-lợi-ca, Ma-đầu-kiền-đề-ca,
Tao-kiền-đề-ca, Du-đề-ca, Thù-đê-sa-ca-lợi-ca,
Đà-nô-sa-ca-nị-ca…
Chư
Tỳ-kheo, các loài Rồng và Kim sí điểu cũng đều có
các loài hoa cực kỳ xinh đẹp sanh trong nước là hoa
sen xanh, hoa sen hồng, hoa sen vàng, hoa sen trắng, mùi thơm
lan tỏa, êm dịu tuyệt vời. Trên đất sanh các loài
hoa cực kỳ xinh đẹp là hoa A-đề-mục-đa-ca,
Chiêm-ba-ca, Ba-tra-la, Tô-ma-na, Bà-lợi-sư-ca, Ma-lợi-ca,
Ma-đầu-kiền-đề-ca, Tao-kiền-đề-ca, Du-đề-ca,
Thù-đê-sa-ca-lợi-ca, Yết-ca-la-lợi-ca, Ma-ha
yết-ca-la-lợi-ca…
Chư
Tỳ-kheo, loài A-tu-la cũng đều có các loài hoa cực
kỳ xinh đẹp sanh trong nước là hoa sen xanh, hoa sen
hồng, hoa sen vàng, hoa sen trắng, mùi hương lan khắp,
rất dễ ưa thích. Trên đất sanh các loại hoa cực kỳ
xinh đẹp, là hoa A-đề-mục-đa-ca, Chiêm-ba-ca, Ba-tra-la,
Tô-ma-na, Bà-lợi-sư-ca, Ma-lợi-ca, Ma-đầu-kiền-đề-ca,
Tao-kiền-đề-ca, Du-đề-ca, Thù-đề-sa-ca-lợi-ca,
Đà-nô-sư-ca, Yết-ca-la-lợi-ca, Ma-ha yết-ca-la-lợi-ca,
Tần-lân-đàm, Ma-ha tần-lân-đàm, Mạn-đà-la-phạm,
Ma-ha mạn-đà-la-phạm…
Chư
Tỳ-kheo, Tứ thiên vương và chư Thiên có các loài
hoa cực kỳ xinh đẹp, vi diệu, khả ái sanh trong nước
là hoa sen xanh, hoa sen hồng, hoa sen vàng, hoa sen trắng,
mùi hương rất thơm, tính chất êm dịu. Trên đất sanh
các loại hoa cực kỳ xinh đẹp là hoa A-đề-mục-đa-ca,
Chiêm-ba-ca, Ba-tra-la, Tô-ma-na, Bà-lợi-sư-ca, Ma-lợi-ca,
Ma-đầu-kiền-đề-ca, Tao-kiền-đề-ca, Du-đề-ca,
Thù-đê-sa-ca-lợi-ca, Đà-nô-sa-ca, Yết-ca-la-lợi-ca,
Ma-ha yết-ca-la-lợi-ca, Tần-lân-đàm, Ma-ha
tần-lân-đàm…
Chư
Tỳ-kheo, Tam thập tam thiên có các loài hoa cực kỳ
xinh đẹp, vi diệu, khả ái sanh trong nước là hoa sen
xanh, hoa sen hồng, hoa sen vàng, hoa sen trắng, mùi rất
thơm, tính chất êm dịu. Trên đất sanh các loại hoa,
vi diệu khả ái là hoa A-đề-mục-đa-ca, Chiêm-ba-ca,
Ba-tra-la, Tô-ma-na, Bà-lợi-sư-ca, Ma-lợi-ca,
Ma-đầu-kiền-đề-ca, Tao-kiền-đề-ca, Du-đề-ca,
Thù-đê-sa-ca-lợi-ca, Đà-nô-sa-ca-ni-ca,
Yết-ca-la-lợi-ca, Ma-ha yết-ca-la-lợi-ca, Tần-lân-đàm,
Ma-ha tần-lân-đàm, Mạn-đà-la-phạm, Ma-ha
mạn-đà-la-phạm…
Giống
như các loại hoa mà trời Tam thập tam đã có, trời
Dạ-ma, trời Đâu-suất-đà, trời Hóa lạc, trời
Tha hóa tự tại và trời Ma thân, theo thứ lớp,
cũng có hoa như thế không khác. Nên biết tất cả.
Chư
Tỳ-kheo, người thế gian có bảy màu. Những gì là
bảy? Chư Tỳ-kheo, đó là màu lửa hình lửa, màu
vàng hình vàng, màu xanh hình xanh, màu đỏ hình đỏ,
màu trắng hình trắng, màu vàng hình vàng, màu đen
hình đen. Giống như thường sắc của Ma, Phạm.
Chư
Tỳ-kheo, người thế gian có bảy loại màu ấy, các
A-tu-la cũng như thế, có bảy màu đó. Chúng chư
Thiên cũng có bảy màu ấy, giống như thường sắc của Ma, Phạm.
Chư
Tỳ-kheo, chư Thiên có mười pháp riêng biệt. Những
gì là mười? Chư Tỳ-kheo, một là chư Thiên đến đi,
tới lui, không giới hạn; hai là chư Thiên đi, tới
lui không chướng ngại; ba là chư Thiên đi, không có
mau, chậm; bốn là chư Thiên đi, không có dấu chân;
năm là thân chư Thiên không bệnh hoạn, mệt mỏi;
sáu là thân chư Thiên có hình không bóng; bảy là
chư Thiên không đại tiểu tiện; tám là chư Thiên
không khạc nhổ; chín là thân chư Thiên thanh tịnh vi
diệu, không có mỡ, tủy, da, thịt, và máu, gân,
xương, mạch…; mười là thân chư Thiên muốn hiện
cao, thấp, xanh, vàng, đỏ, trắng, lớn, nhỏ, thô, tế
đều được như ý và đều đẹp đẽ tuyệt vời,
dễ mến, khiến người ưa thích.
Thân
của chư Thiên có mười điều chẳng thể nghó bàn như thế.
Chư
Tỳ-kheo, lại thân chư Thiên có thật không hư, thảy
đều đầy đặn; răng trắng mà khít, tóc xanh bằng
thẳng, mềm mại bóng mượt, thân tự nhiên sáng,
có sức thần thông, bay đi trên không, mắt nhìn
không nháy, anh lạc tự nhiên, y phục không bẩn.
Chư
Tỳ-kheo, người ở châu Diêm-phù-đề thọ một trăm
tuổi, trong đó có người chết yểu. Người ở châu
Cù-đà-ni thọ hai trăm tuổi, trong đó cũng có người
chết yểu. Người ở châu Phất-bà-đề thọ ba trăm
tuổi, trong đó cũng có người chết yểu. Người ở
châu Uất-đa-cứu-lưu thọ một ngàn tuổi, không có
người chết yểu. Các chúng sanh cõi Diêm-ma-la thọ
bảy vạn hai ngàn tuổi, trong đó cũng có loại chết
yểu. Các Rồng và Kim sí điểu thọ một kiếp, trong
đó cũng có con chết yểu. A-tu-la thọ một ngàn tuổi
bằng trời, trong đó cũng có loại chết yểu. Tứ
thiên vương thọ năm trăm tuổi, trong đó cũng có
chết yểu. Tam thập tam thiên thọ một ngàn tuổi. Chư
Thiên Dạ-ma thọ hai ngàn tuổi. Trời Đâu-suất-đà
thọ bốn ngàn tuổi. Chư Thiên Hóa lạc thọ tám ngàn
tuổi. Trời Tha hóa tự tại thọ mười sáu ngàn
tuổi. Trời Ma thân thọ ba vạn hai ngàn tuổi. Trời
Phạm thân thọ một kiếp. Trời Quang ức niệm thọ
hai kiếp. Chư Thiên Biến tịnh thọ bốn kiếp, chư Thiên
Quảng quả thọ tám kiếp, chư Thiên Vô tưởng thọ
mười sáu kiếp. Chư Thiên Bất nhiệt thọ ngàn kiếp.
Chư Thiên Vô phiền thọ hai ngàn kiếp. Chư Thiên
Thiẹân kiến thọ ba ngàn kiếp. Chư Thiên Thiện hiện
thọ bốn ngàn kiếp. Trời Sắc cứu cánh thọ năm
ngàn kiếp. Trời Hư không xứ thọ mười ngàn kiếp.
Trời Thức xứ thọ hai vạn một ngàn kiếp. Trời
Vô sở hữu xứ thọ bốn vạn hai ngàn kiếp. Trời
Phi tưởng phi phi tưởng xứ thọ tám vạn bốn ngàn
kiếp. Trong các hàng chư Thiên đó, đều có hạng chết yểu.
Chư
Tỳ-kheo, thân người Diêm-phù-đề cao ba khuỷu rưỡi
tay, áo rộng khoảng bảy khuỷu tay, trên dưới ba
khuỷu rưỡi tay. Người Cù-đà-ni, người
Phất-bà-đề, kích cỡ thân và áo bằng với người
Diêm-phù. Thân người Uất-đa-la-cứu-lưu cao bảy
khuỷu tay, áo rộng khoảng mười bốn khuỷu tay, trên
dưới bảy khuỷu tay. Thân A-tu-la cao một do-tuần, áo
rộng khoảng hai do-tuần, trên dưới một do-tuần, nặng
nửa lạng. Thân Tứ thiên vương cao nửa do-tuần, áo
rộng một do-tuần, trên dưới nửa do-tuần, nặng một
lạng. Thân Tam thập tam thiên cao một do-tuần, áo rộng
khoảng hai do-tuần, trên dưới một do-tuần, nặng nửa
lạng. Thân Dạ-ma thiên cao hai do-tuần, áo rộng khoảng
bốn do-tuần, trên dưới hai do-tuần, nặng một phần
tư lạng. Thân Đâu-suất-đà thiên cao bốn do-tuần,
áo rộng khoảng tám do-tuần, trên dưới bốn do-tuần,
nặng một phần tám lạng. Thân Hóa lạc thiên cao tám
do-tuần, áo rộng mười sáu do-tuần, trên dưới tám
do-tuần, nặng một phần mười sáu lạng. Thân Tha hóa
tự tại thiên cao mười sáu do-tuần, áo rộng ba mươi
hai do-tuần, trên dưới mười sáu do-tuần, nặng một
phần ba mươi hai lạng. Thân chư Thiên Ma thân cao ba
mươi hai do-tuần, áo rộng sáu mươi tư do-tuần, trên
dưới ba mươi hai do-tuần, nặng một phần sáu mươi tư
lạng. Từ đây trở lên, thân chư Thiên, kích cỡ
cao thấp và y phục bằng nhau không khác.
Chư
Tỳ-kheo, người Diêm-phù-đề có chợ búa buôn
bán, hoặc dùng tiền của, hoặc dùng ngũ cốc, lụa
là, hoặc dùng súc vật. Người Cù-đà-ni muốn mua
bán, hoặc dùng trâu dê, hoặc dùng ngọc báu Ma-ni.
Người Phất-bà-đề, nếu họp chợ đổi chác, thì
hoặc dùng của cải, tơ lụa, hoặc dùng ngũ cốc,
hoặc ngọc báu Ma-ni. Người Uất-đa-la-cứu-lưu không
có các chợ búa mua bán, theo nhu cầu tự nhiên có.
Chư
Tỳ-kheo, người Diêm-phù-đề, người Cù-đà-ni,
người Phất-bà-đề đều có phép cưới gả giữa
nam và nữ. Người Uất-đa-la-cứu-lưu không có ngã
và ngã sở, nếu cành cây rũ xuống, nam nữ bèn
giao hợp, không có việc hôn phối.
Chư
Tỳ-kheo, Rồng, Kim sí điểu và A-tu-la, việc giá thú
đều giống nhân gian. Trời Tứ thiên vương, trời
Tam thập tam, chư Thiên Dạ-ma, trời Đâu-suất-đà,
chư Thiên Hóa lạc, chư Thiên Tha hóa tự tại, trời
Phạm thân… đều có giá thú… lược nói như
trên. Từ đây trở lên, về hôn thú giữa nam
và nữ không có sự sai khác.
Chư
Tỳ-kheo, người Diêm-phù-đề khi hành dục, hai căn
giao nhau, lưu xuất bất tịnh. Người Cù-đà-ni, người
Phất-bà-đề và người Uất-đa-la-cứu-lưu, đều như
người Diêm-phù-đề. Tất cả loài Rồng, Kim sí
điểu… khi hành dục, hai căn cũng giao nhau nhưng chỉ
phát ra hơi gió, liền được thỏa mãn, không xuất
bất tịnh. Các A-tu-la, trời Tứ thiên vương, trời
Tam thập tam khi hành dâm, hai căn giao nhau, thỏa mãn
phát ra hơi như các Long vương và Kim sí điểu vương,
cùng loại không khác. Chư Thiên Dạ-ma cầm tay nhau
thành dục. Trời Đâu-suất-đà nghó đến thành dục.
Chư Thiên Hóa lạc nhìn kỹ thành dục. Trời Tha hóa
tự tại nói chuyện với nhau thành dục. Chư Thiên Ma
thân nhìn nhau thành dục. Tất cả đều thấy thỏa mãn là thành dục.
Chư
Tỳ-kheo, ở nhân gian, ánh sáng đom đóm thì không
bằng ánh sáng của đèn; ánh sáng của đèn lại
không bằng ánh sáng của đuốc; ánh sáng của đuốc
lại không bằng ánh sáng của đống lửa; ánh sáng
của đống lửa không bằng ánh sáng tinh tú; ánh
sáng tinh tú lại không bằng ánh sáng mặt trăng;
ánh sáng mặt trăng lại không bằng ánh sáng mặt
trời; ánh sáng mặt trời chói lọi lại không bằng
ánh sáng Anh lạc trên tường vách cung điện của
trời Tứ thiên vương; ánh sáng của trời Tứ
thiên vương lại không bằng ánh sáng của trời Tam
thập tam; ánh sáng của trời Tam thập tam lại không
bằng ánh sáng Anh lạc nơi tường vách cung điện của
chư Thiên Dạ-ma; ánh sáng của chư Thiên Dạ-ma không
bằng ánh sáng của trời Đâu-suất-đà; ánh sáng
của trời Đâu-suất-đà lại không bằng ánh sáng
trời Hóa lạc; ánh sáng của trời Hóa lạc lại
không bằng ánh sáng của chư Thiên Tha hóa tự tại;
ánh sáng của chư Thiên Tha hóa tự tại lại không
bằng ánh sáng trời Ma thân; ánh sáng Anh lạc nơi
tường vách cung điện của trời Ma thân so với các
cõi dưới, rất thắng diệu, thù đặc không gì vượt qua được.
Chư
Tỳ-kheo, ánh sáng trời Ma thân so với ánh sáng
trời Phạm thân thì lại không bằng; ánh sáng trời
Phạm thân so với trời Quang ức niệm thì không
bằng; ánh sáng trời Quang ức niệm so với trời
Biến tịnh thì không bằng; ánh sáng trời Biến tịnh
so với ánh sáng trời Quảng quả thì không bằng;
ánh sáng trời Quảng quả kia… cũng như thế cho
đến trời Vô não nhiệt, Thiện kiến, Thiện hiện,
A-ca-nị-tra…, chỉ trừ Anh lạc, ngoài ra, như trước
đã nói, nên biết như vậy.
Chư
Tỳ-kheo, nếu ánh sáng chung của thế giới chư Thiên,
chư Ma, Phạm, Sa-môn, Bà-la-môn và người đời trong
thế gian có được đem so với hào quang của Như Lai,
A-la-hán, Chánh Biến Tri… thì dù có gấp trăm ngàn
vạn ức hằng hà số cũng không thể sánh bằng. Hào
quang của Như Lai là tối thắng, tối diệu, thù đặc
đệ nhất. Vì sao? Chư Tỳ-kheo, vì thân của Như Lai
giới hạnh vô lượng; thiền định, trí tuệ, giải
thoát tri kiến, thần thông và thần thông hạnh, giáo
hóa và giáo hóa luân, thuyết xứ và thuyết xứ
luận… đều vô lượng vô biên.
Chư
Tỳ-kheo, Như Lai có vô lượng công đức như thế,
tất cả các pháp đều đầy đủ. Vì vậy nên hào
quang của Như Lai tối thắng, vô thượng. Nên biết rõ như thế.
Chư
Tỳ-kheo, tất cả chúng sanh có bốn thức ăn để
nuôi các đại được tồn tại, thành tựu các Hữu,
nhiếp thọ lẫn nhau. Những gì là bốn? Một là thức
ăn thô và vi tế, hai là thức ăn xúc chạm, ba là
thức ăn suy nghó, bốn là thức ăn thức. Chúng sanh
nào phải ăn thức ăn thô và vi tế? Chư Tỳ-kheo,
người Diêm-phù-đề ăn lúa đậu, cá thịt… đó
gọi là thức ăn thô. Còn che đậy, xoa sờ, tắm
rửa, lau chùi, xoa phấn sáp…, gọi đó là thức ăn
vi tế. Người Cù-đà-ni, người Phất-bà-đề cũng
dùng thức ăn thô và vi tế như người Diêm-phù-đề.
Người Uất-đa-la-cứu-lưu, thân không cày cấy, tự
nhiên có loại lúa thơm chín sẵn dùng làm thức ăn
thô. Còn che đậy, tắm rửa, và xoa sờ… làm thức ăn vi tế.
Chư
Tỳ-kheo, tất cả các Rồng và Kim sí điểu dùng các
loài cá, ba ba, giải, cá sấu, tôm, mọt, nòng nọc,
rồng con, rắn, rái, tỳ-la vàng… làm thức ăn thô,
còn các sự che đậy… làm thức ăn vi tế. Các
A-tu-la dùng mùi vị cam lộ tuyệt ngon cõi trời làm
thức ăn thô, còn các sự che đậy… làm thức ăn
vi tế. Trời Tứ thiên vương và chư Thiên đều dùng
mùi vị cam lộ cõi trời làm thức ăn thô, còn các
sự che đậy… làm thức ăn vi tế. Trời Tam thập
tam dùng mùi vị cam lộ làm thức ăn thô, còn các
sự che đậy… làm thức ăn vi tế… cũng giống như
trời Tam thập tam. trời Dạ-ma, trời Đâu-suất-đà,
chư Thiên Hóa lạc, trời Tha hóa tự tại… đều
dùng vị cam lộ cõi trời làm thức ăn thô, còn
các sự che đậy… làm thức ăn vi tế. Từ đây
trở lên, chúng chư Thiên đều dùng Thiền duyệt và
Pháp hỷ làm thức ăn, tam-ma-đề làm thức ăn,
Tam-ma-bạt-đề làm thức ăn, không có thức ăn thô và tế.
Chư
Tỳ-kheo, còn loại chúng sanh nào dùng xúc chạm làm
thức ăn? Chư Tỳ-kheo, là các chúng sanh thọ sanh từ
trứng như ngỗng, chim ưng, chim hồng, chim hạc, gà, vịt,
khổng tước, anh võ, cù dục, tu hú, bồ câu, yến,
se sẻ, tró, quạ… Ngoài ra, còn các loại chúng sanh
khác sanh từ trứng, vì chúng do trứng mà có thân
nên tất cả đều dùng xúc chạm làm thức ăn.
Còn
loại chúng sanh nào dùng tư duy làm thức ăn? Có
loại chúng sanh dùng ý tư duy nuôi dưỡng các căn,
tăng trưởng thân mạng như là cá, ba ba, rùa, rắn,
tôm, mọt, và già-la, cù-đà… Ngoài ra, còn các
loại chúng sanh nào khác dùng ý tư duy, nuôi dưỡng
các căn, tăng trưởng thân mạng thì những chúng
sanh ấy đều dùng tư duy làm thức ăn.
Còn
loại chúng sanh nào dùng thức làm thức ăn? Đó
là các chúng sanh địa ngục và chư Thiên Thức vô
biên. Những chúng sanh này đều dùng thức làm thức ăn.
Chư
Tỳ-kheo, bốn loại thức ăn này duy trì các đại,
giữ gìn sự sống cho các chúng sanh.
Ở đây, có bài kệ: Hoa,
sắc và các pháp
Thọ
mạng, y là năm Chợ,
buôn và cưới gả
Hai
căn, thực là mười.
Chư
Tỳ-kheo, chúng sanh trong thế gian đều có ba thứ hạnh
ác. Những gì là ba? Đó là thân ác, miệng ác và ý ác.
Chư
Tỳ-kheo, có một hạng chúng sanh thân làm việc ác,
miệng nói lời ác, và ý nghó việc ác. Đã tạo
tác như thế rồi, do nhân duyên đó, khi thân hoại
mạng chung, họ sẽ đọa vào đường ác, sanh trong địa
ngục. Họ ở trong đó, sau cùng thức diệt, thức ở
trong địa ngục mới tương tục sanh. Khi thức ấy cùng
sanh liền có danh sắc; do duyên danh sắc liền sanh lục nhập.
Chư
Tỳ-kheo, lại có một hạng do thân làm ác, miệng nói
ác, ý nghó ác. Tạo tác như thế rồi, do nhân duyên
ấy khi thân hoại mạng chung, đọa vào đường ác,
sanh trong súc sanh. Họ ở trong đó cuối cùng thức
diệt, thức trong súc sanh mới tương tục sanh. Khi thức
ấy cùng sanh liền có danh sắc; do duyên danh sắc nên sanh lục nhập.
Chư
Tỳ-kheo, lại có một hạng do thân làm ác, miệng nói
ác, ý nghó ác. Tạo tác như thế rồi, do nhân duyên
ấy, khi thân hoại mạng chung, đọa vào đường ác,
sanh vào cõi Diêm-ma. Họ ở trong cõi ấy, cuối cùng
thức diệt, thức ở cõi Diêm-ma mới tương tục
sanh. Khi thức ấy mới sanh liền cùng với danh sắc
cùng lúc phát sanh; do duyên với danh sắc nên lục nhập sanh.
Chư
Tỳ-kheo, những thứ này gọi là ba hạnh ác, phải nên xa lìa.
Chư
Tỳ-kheo, ở thế gian có ba thứ hạnh lành. Những gì
là ba? Đó là thân làm việc lành, miệng nói việc
lành và ý nghó việc lành.
Chư
Tỳ-kheo, có một hạng chúng sanh thân làm việc lành,
miệng nói việc lành, ý nghó việc lành. Tu tập như
thế rồi, do nhân duyên ấy nên khi thân hoại mạng
chung, sanh vào loài người. Họ ở nơi đấy, sau cùng
thức diệt, thức ở cõi người mới tương tục
sanh. Ngay khi thức này mới khởi liền cùng với danh
sắc sanh, cùng lúc đồng sanh; do duyên danh sắc, lục nhập liền sanh.
Chư
Tỳ-kheo, lại có hạng chúng sanh, thân làm việc lành,
miệng nói việc lành, ý nghó việc lành. Tạo tác như
thế rồi, do nhân duyên ấy, khi thân hoại mạng chung,
sanh lên cõi trời. Ở nơi này thức diệt, thức
cõi trời mới tương tục sanh. Khi thức ấy sanh, liền
cùng với danh sắc cùng lúc đồng sanh; do có danh sắc
liền sanh lục nhập.
Chư
Tỳ-kheo, họ ở cõi trời, hoặc nơi Thiên tử, hoặc
nơi Thiên nữ ngồi kiết già mà sanh ra, hoặc sanh từ
trong hai đầu gối, hoặc giữa hai đùi vế. Khi mới
sanh ra, giống như em bé mười hai tuổi ở nhân gian.
Nếu là Thiên nam, thì ngay nơi tư thế ngồi của Thiên
tử, sanh ra từ bên đầu gối; nếu là Thiên nữ,
thì liền sanh từ trong đùi vế của ngọc nữ. Sanh như
thế rồi, vị trời ấy liền gọi là con gái của ta.
Nên biết như thế.
Chư
Tỳ-kheo, tu thiện thì sanh thiên, có pháp như thế. Nếu
khi vừa sanh ra là Thiên tử hoặc Thiên nữ thì vì
do nghiệp nhân đã huân tập nên sanh ba loại nhớ
nghó: Một là tự biết chết ở nơi nào; hai là tự
biết nay sanh nơi nào; ba là tự biết việc thọ sanh
này là do nghiệp quả gì, là phước báo gì mà ta ở
nơi kia thân hoại mạng chung sanh đến chốn này. Lại
nghó thế này: “Ta nhờ có ba loại nghiệp quả mà ba
loại nghiệp quả ấy đã thành thục nên được sanh
chốn này. Những gì là ba? Đó là thân làm việc
lành, miệng nói việc lành, ý nghó việc lành. Do quả
báo của ba nghiệp này thành thục nên khi thân hoại
mạng chung, sanh đến chốn này”. Lại nghó thế này:
“Nay ta nguyện, ở nơi này sau khi chết, sẽ sanh vào
nhân gian. Khi ta đã thọ sanh ở chốn ấy như thế
rồi, lại tu hạnh lành về thân, khẩu, ý. Vì thân,
khẩu, ý hành hạnh lành, nên khi thân hoại diệt
rồi, sanh lại nơi đây”. Nghó như thế rồi, liền nghó
đến thức ăn; khi nghó đến thức ăn, liền có các
đồ đựng báu hiện ngay ở trước, tự nhiên đầy
ắp vị cam lộ trời, đủ các chủng loại hiện ra.
Trong các Thiên tử, vị nào có quả báo thù thắng
thì màu sắc của vị cam lộ kia rất trắng, vị Thiên
tử nào có quả báo bậc trung thì màu sắc của vị
cam lộ kia đỏ, còn vị Thiên tử nào có phước đức
bậc hạ thì màu sắc của vị cam lộ kia hiện đen. Khi
ấy, Thiên tử liền dùng tay bốc vị cam lộ trời bỏ
vào miệng. Vị cam lộ kia đã vào miệng rồi, dần dần
tự tan biến. Giống như váng sữa hoặc sữa đen đặt
trên lửa liền tự tan ra, không còn nguyên dạng.
Cũng như thế, vị cam lộ trời, bỏ vào miệng, tự
nhiên tiêu hóa. Ăn vị cam lộ rồi, nếu khát, liền
có đồ đựng báu cõi trời đựng đầy Thiên tửu
hiện ra trước mặt tùy theo phước đức thượng,
trung, hạ mà có màu trắng, đỏ hoặc đen như
trên đã nói…
bỏ vào miệng cũng tiêu hóa như thế. Khi vị Thiên
tử kia ăn uống xong, thân thể cao thấp, lớn nhỏ,
giống như các Thiên tử, Thiên nữ sanh trước.
Chư
Tỳ-kheo, các Thiên tử, các Thiên nữ khi thân thể
đã sung mãn rồi, tùy ý mình đi đến bên ao; đến
bên ao rồi, vào trong ao, tắm rửa sạch sẽ, vui vẻ
hưởng lạc. Khi lên khỏi ao, họ đến bên cây Hương;
khi ấy, cành cây tự nhiên cong xuống, từ trong cành
cây tuôn ra các loại diệu hương, chảy vào trong tay,
liền dùng thoa thân. Họ lại đến cây y phục, đến
nơi, cành cây cũng cong xuống như trước, từ trong
cây tuôn ra các loại y phục đẹp đẽ; khi đến tay
rồi, liền lấy mặc vào. Họ mặc y phục rồi đi đến
cây Anh lạc, cành cây tự cong xuống như trước,
tuôn (Anh lạc) vào tay, hoặc buộc hoặc mang để trang
điểm thân thể. Kế đến cây Tràng hoa, cành cây
cong xuống như trên, tuôn ra các loại tràng hoa đẹp
đẽ, họ cầm lấy trang điểm trên đầu rồi liền
hướng đến cây Đồ dùng, từ cây tuôn ra các
loại đồ đựng bằng các loại báu, tùy ý cầm
lấy, đi đến rừng quả, đầy các loại quả, hoặc
nuốt ăn, hoặc lấy nước uống. Rồi tiếp đi đến
bên cây Âm nhạc, cây cũng cong xuống, tự nhiên
tuôn ra các loại nhạc khí, tùy ý mà lấy, hoặc đờn
hoặc đánh, hoặc ca hoặc vũ, âm thanh vi diệu. Sau đó
họ đi vào trong vườn cây; vào trong vườn rồi,
liền thấy nơi ấy có vô lượng vô biên số trăm,
số ngàn, số vô lượng trăm, ngàn vạn ức chư
Thiên ngọc nữ. Khi chưa thấy ngọc nữ thì có tri
kiến về nghiệp báo đời trước là mình từ nơi
nào sinh tới đây, như thân này của ta nay thọ báo
này là do nghiệp quả đã thành thục. Khi ấy phân
biệt rõ ràng, nhớ nghó việc đời trước, giống
như thấy ngón tay trên bàn tay. Khi thấy Thiên nữ vì
mê đắm sắc đẹp, nên tâm trí tỉnh thức chánh
niệm liền diệt, mất đi sự nhớ nghó đời trước
mê dục hiện tại, miệng chỉ thốt lên: “Ôi! Ngọc
nữ cõi trời. Ôi! Ngọc nữ cõi trời!” Như thế
gọi là sự ràng buộc của ái dục.
Chư
Tỳ-kheo, đây gọi là ba hạnh lành.
Chư
Tỳ-kheo, trong một tháng có sáu ngày chay tịnh. Nửa
tháng đầu có mười lăm ngày, nửa tháng sau cũng
có mười lăm ngày. Như vậy, hai nửa tháng, mỗi
nửa tháng có ba ngày chay tịnh. Ba ngày chay tịnh của
nửa tháng đầu là ngày nào? Đó là ngày mồng
tám, ngày mười bốn và ngày mười lăm trong tháng.
Nửa tháng sau cũng có ba ngày chay tịnh như nửa
tháng đầu. Vì sao trong mỗi nửa tháng đều có ba
ngày thọ trì trai giới? Chư Tỳ-kheo, hai lần nửa
tháng đều có tám ngày, vào những ngày ấy, Tứ
đại thiên vương tập họp quyến thuộc và bảo họ
rằng, các người hãy đi xem khắp bốn phương xem có
ai trong thế gian ăn ở hiếu thuận, cung dưỡng cha mẹ,
cung kính Sa-môn, Bà-la-môn chăng? Tôn trọng các bậc
Tôn trưởng chăng? Tu hành bố thí, thọ trì cấm giới
chăng? Giữ bát quan trai và sáu ngày chay chăng?
Khi
ấy Tứ thiên vương ra lệnh cho sứ giả như thế. Sứ
giả liền y lệnh Thiên vương, phụng mạng ra đi, liền
xuống xem xét khắp tất cả nhân gian, ai là người
trong gia đình hiếu dưỡng cha mẹ, tên họ là gì? Ai
thực hiện sáu ngày chay? Ai trì tám cấm giới? Ai
giữ giới đức? Bấy giờ sứ giả quán sát khắp
nhân gian thấy trong loài người, người hiếu thuận
cung phụng cha mẹ thì ít, kẻ tôn trọng phụng sự
Sa-môn cũng ít, cung kính Bà-la-môn kỳ cựu, kính
trọng các người lớn cũng ít; bố thí thì nhỏ
giọt, ăn chay thì lơ thơ, hộ giới thì không trọn
vẹn, sự giữ gìn phần nhiều khiếm khuyết. Khi ấy
Thiên sứ thấy như thế rồi, liền đến chỗ Tứ đại
thiên vương tâu rằng: “Thiên vương tường tri! Tất
cả mọi người ở thế gian không có nhiều người
hiếu dưỡng phụng sự cha mẹ, không có nhiều người
cung kính Sa-môn, Bà-la-môn; không có nhiều người
kính trọng bậc Tôn trưởng kỳ cựu đạo đức,
không có nhiều người tu hành bố thí, trì giới,
lục trai, cũng không có nhiều người phụng trì cấm
giới, giữ bát quan trai”.
Bấy
giờ Tứ đại thiên vương nghe các sứ giả tâu
trình như thế rồi, trong lòng buồn bã không vui, bảo
với sứ giả rằng: “Ở thế gian nếu quả thật có
bọn người như thế thì quả là điều chẳng lành. Vì
sao? Vì tuổi thọ của con người rất ngắn ngủi, chỉ
sống một thời gian ngắn đáng lẽ phải tu các điều
lành để đến đời sau có thể được an lạc, nhưng
tại sao nay người thế gian kia, không có nhiều người
hiếu dưỡng cha mẹ… cho đến không tu trì sáu
ngày chay và tám cấm giới để giữ gìn thân khẩu.
Điều này là sự tổn giảm lớn các Thiên chúng
của ta; lần lượt tăng thêm dòng giống A-tu-la”.
Chư
Tỳ-kheo, còn nếu thế gian nhiều người cung kính hiếu
thuận cha mẹ, tôn trọng Sa-môn, Bà-la-môn và các
bậc Kỳ túc; tu hành bố thí, ưa thọ trì sáu ngày
chay, siêng năng bồi đắp phước nghiệp, thường giữ
tám cấm giới, tương tục như thế, thì khi ấy Thiên
sứ tuần tra xem xét thấy rồi, tâu lên Tứ thiên
vương rằng: “Đại vương tường tri! Người thế gian
kia, có nhiều người hiếu thuận với cha mẹ, có
nhiều người cung kính Sa-môn, Bà-la-môn và các bậc
Tôn trưởng, ưa hành bố thí, siêng tu trai giới,
phước nghiệp.”
Bấy
giờ Tứ đại thiên vương nghe lời tâu trình này
của các Thiên sứ xong, tâm rất hoan hỷ, phấn khởi
vô cùng, nói như thế này: “Rất tốt! Rất tốt!
Người thế gian có thể tu hành như thế là điều
lành rất lớn. Vì sao? Vì thọ mạng của bọn người
ấy ngắn ngủi, chẳng bao lâu sẽ chuyển đến thế
giới khác. Nay đây, ngay tại chốn nhân gian ấy, họ
luôn hiếu dưỡng cha mẹ, kính thờ Sa-môn, Bà-la-môn
và các bậc Kỳ cựu…, phần nhiều ưa bố thí, giữ
gìn trai giới. Như thế thì sẽ làm tăng trưởng vô
lượng quyến thuộc cho chư Thiên, làm tổn giảm dòng giống A-tu-la”.
Chư
Tỳ-kheo, vì sao vào ngày mười bốn của hai lần nửa
tháng là ngày chay tịnh?
Chư
Tỳ-kheo, vào ngày mười bốn của hai lần nửa tháng
ấy, Tứ đại thiên vương, cũng như trước, triệu
bốn Thái tử sai xuống nhân gian xem xét việc thiện
ác; ít hay nhiều, rồi hoan hỷ hay buồn rầu… đều
giống như Thiên sứ đã nói ở trên, chỉ có khác
là Thái tử đích thân xuống.
Chư
Tỳ-kheo, vào kỳ chay tịnh ngày mười lăm của hai lần
nửa tháng, Tứ đại thiên vương đích thân xuống
thế gian quan sát việc thiện ác, biết nhiều hay ít
rồi, liền đi đến Thiện pháp đường, hội trường
của chư Thiên. Đến trước pháp đường rồi, chư vị
mặt hướng về Đế-thích tâu trình các việc thiện
ác, nhiều ít, thuận nghịch của nhân gian. Bấy giờ
Đế-thích nghe ở nhân gian, người tu phước ít thì
buồn rầu bực tức chẳng vui. Vì sao như vậy? Vì
Thiên chúng tổn giảm, A-tu-la thêm nhiều. Còn nếu
nghe nhân gian, người làm như pháp nhiều thì vô cùng
hoan hỷ, phấn khởi, nói thế này: “Nay Thiên chúng
của ta sẽ tăng lên dần”.
Vì
lẽ ấy, sáu ngày của hai lần nửa tháng, chư Thiên
xuống xem xét việc thiện ác của nhân gian nên gọi
là ngày chay tịnh.

<節>KHỞI THẾ NHÂN BỔN</節>

<卷 id="521976584"> QUYỂN VIII</卷>

Phẩm
8: TAM THẬP TAM THIÊN 3

Chư
Tỳ-kheo, hoặc sẽ có lúc các ngoại đạo hay
Ba-lợi-bà-la-xà-ca, đến chỗ các ông hỏi các ông:
“Các Trưởng lão, do nhân duyên gì có một hạng
người bị phi nhân khủng bố, có một hạng người
không bị phi nhân khủng bố?” Nếu các ngoại đạo
hỏi như thế, thì các ông nên trả lời thế này:
“Các trưởng lão, việc này có nhân duyên. Vì sao?
Trong thế gian có một hạng người làm việc phi pháp,
có tà kiến, có điên đảo kiến. Họ đã làm mười
điều bất thiện, nói điều bất thiện, nghó điều
bất thiện, tà kiến điên đảo. Vì làm mười điều
bất thiện này nên thần bảo hộ đời sống dần dần
bỏ đi. Các vị thần như thế, hoặc trăm, hoặc ngàn,
chỉ ở lại một vị để bảo vệ. Thí như bầy trâu,
hoặc bầy dê cả trăm con, ngàn con mà chỉ có một
người chăn. Ở đây cũng thế, vì thần bảo vệ ít
nên thường bị phi nhân khủng bố. Lại có một hạng
người, nói đúng như pháp, không hành tà kiến,
điên đảo kiến. Họ đã hành mười việc thiện như
thế, có chánh kiến, chánh ngữ, tu tập thiện nghiệp,
thì những người ấy có vô lượng trăm ngàn thần
đến hộ vệ.vì nhân duyên đó, những người ấy
không bị phi nhân khủng bố. Giống như vua hoặc đại
thần của vua, người nào cũng có trăm hoặc ngàn người bảo vệ”.
Chư
Tỳ-kheo, người thế gian có họ tên như thế nào thì
ở cõi phi nhân cũng có các họ tên như thế.
Chư
Tỳ-kheo, nhân gian có các nơi chốn như núi rừng,
sông hồ, quốc ấp, thành quách, thôn xóm, làng mạc
thì trong cõi phi nhân cũng có tên nhà cửa… như thế.
Chư
Tỳ-kheo, các chỗ của vua ngồi, tất cả ngã đường,
ngã tư đường, nơi bờ ruộng quanh co, hoặc chỗ làm
thịt, hoặc các hang trống, chắc chắn rằng đều có
các thần và các phi nhân nương ở. Lại nữa, trong
chỗ bỏ tử thi và con đường đi của các ác thú
đều có phi nhân. Trên tất cả cây cao một tầm, to
một thước đều có chư thần cư ngụ, coi như nhà ở.
Chư
Tỳ-kheo, tất cả người thế gian, hoặc nam hay nữ, từ
khi sanh ra đều có chư thần thường thường đi theo,
chẳng hề rời xa, chỉ trừ khi làm việc ác và lúc
mạng chung mới bỏ đi… nói
lược như trên…
Chư
Tỳ-kheo, người Diêm-phù-đề có năm việc hơn người
Cù-đà-ni. Những gì là năm? Một là mạnh khỏe, hai
là chánh niệm, ba là chỗ Phật xuất thế, bốn là
nơi tu nghiệp, năm là chỗ hành phạm hạnh. Cù-đà-ni
có ba việc hơn Diêm-phù-đề. Những gì là ba? Một
là nhiều trâu bò, hai là nhiều dê, ba là nhiều
Ma-ni báu. Diêm-phù-đề có năm việc hơn Phất-bà-đề…
như trước đã
nói. Phất-bà-đề
có ba việc hơn Diêm-phù-đề. Những gì là ba? Một
là châu ấy rất to lớn, hai là châu ấy gồm nhiều
bãi sông, ba là châu ấy rất đẹp. Diêm-phù-đề
có năm việc hơn Uất-đa-la-cứu-lưu… giống như trên.
Uất-đa-la-cứu-lưu có ba việc hơn Diêm-phù-đề.
Những gì là ba? Một là người cõi ấy không có
ngã và ngã sở, hai là thọ mạng vô cùng dài lâu,
ba là người cõi ấy có hạnh thù thắng.
Diêm-phù-đề có năm việc hơn các chúng sanh cõi
Diêm-ma… như trước đã nói.
Cõi Diêm-ma có ba việc hơn người Diêm-phù-đề.
Những gì là ba? Một là thọ mạng lâu dài, hai là
thân hình to lớn, ba là có y phục, thức ăn tự
nhiên nuôi mạng. Người Diêm-phù-đề có năm việc
hơn các Rồng và Kim sí điểu, như trước đã nói.
Rồng và Kim sí điểu có ba việc hơn người
Diêm-phù-đề. Những gì là ba? Một là thọ mạng
lâu dài, hai là thân hình to lớn, ba là cung điện
rộng rãi. Người Diêm-phù-đề có năm việc hơn
A-tu-la như trên
đã nói. A-tu-la
có ba việc hơn Diêm-phù-đề. Những gì là ba? Một
là sống lâu, hai là sắc đẹp, ba là hưởng lạc
nhiều. Ba việc như thế rất là thù thắng.
Chư
Tỳ-kheo, trời Tứ thiên vương có ba việc thù thắng.
Một là cung điện cao, hai là cung điện đẹp, ba là
cung điện vô cùng sáng chói. Trời Tam thập tam cũng
có ba việc thù thắng. Những gì là ba? Một là sống
lâu, hai là sắc đẹp, ba là nhiều lạc thú. Cũng như
trời Tam thập tam, trời Dạ-ma, trời Đâu-suất-đà,
trời Hóa lạc, trời Tha hóa tự tại, trời Ma
thân…, nên biết, đều có ba việc thù thắng như
trời Đao-lợi hơn người Diêm-phù-đề. Diêm-phù-đề
có năm việc hơn chư Thiên, như trên đã nói.
Các
ngươi nên biết và trả lời như thế.
Chư
Tỳ-kheo, trong ba cõi này có ba mươi tám loài chúng
sanh. Ba mươi tám loài ấy là gì?
Chư
Tỳ-kheo, trong cõi Dục có mười hai loài, trong cõi
Sắc có hai mươi hai loài, trong cõi Vô sắc có bốn loài.
Chư
Tỳ-kheo, mười hai loài trong cõi Dục là gì? Đó là
Địa ngục, Súc sanh, Ngạ quỉ, Người, A-tu-la, trời Tứ
thiên vương, trời Tam thập tam, trời Dạ-ma, trời
Đâu-suất-đà, trời Hóa lạc, trời Tha hóa Tự
tại, trời Ma thân. Đó là mười hai loài.
Hai
mươi hai loài trong cõi Sắc là gì? Đó là trời
Phạm thân, trời Phạm phụ, trời Phạm chúng, trời
Đại phạm, trời Quang, trời Thiểu quang, trời Vô
lượng quang, trời Quang âm, trời Tịnh, trời Thiểu
tịnh, trời Vô lượng tịnh, trời Biến tịnh, trời
Quảng, trời Thiểu quảng, trời Vô lượng quảng,
trời Quảng quả, trời Vô tưởng, trời Vô phiền,
trời Vô não, trời Thiện kiến, trời Thiện hiện,
trời A-ca-nị-trá. Đó là hai mươi hai loài thuộc cõi Sắc.
Còn
bốn loài trong cõi Vô sắc là trời Không vô biên,
trời Thức vô biên, trời Vô sở hữu, trời Phi
tưởng phi phi tưởng. Bốn loài này thuộc cõi Vô sắc.
Chư
Tỳ-kheo, trong thế gian có bốn loại mây. Đó là mây
trắng, mây đen, mây đỏ, mây vàng.
Chư
Tỳ-kheo, trong bốn loại mây này, mây sắc trắng thì
có nhiều địa giới, mây sắc đen thì có nhiều thủy
giới, mây sắc đỏ thì có nhiều hỏa giới, mây
sắc vàng thì có nhiều phong giới. Các ông nên biết như thế.
Chư
Tỳ-kheo, thế gian lại có bốn loại đại thiên. Những
gì là bốn? Đó là đại thiên Địa đa, đại thiên
Thủy đa, đại thiên Hỏa đa, đại thiên Phong đa.
Chư
Tỳ-kheo, đã từng có một thời, đại thần Địa đa
khởi lên ác kiến, tâm tự nghó: “Ở trong địa
giới, không có thủy, hỏa và phong giới.”
Chư
Tỳ-kheo, bấy giờ Ta đi đến bên đại thần Địa đa
kia, bảo: “Ngươi quả thật có ác kiến rằng trong địa
giới không có ba đại giới thủy, hỏa, phong phải
chăng?” Vị thần kia trả lời với Ta: “Đúng vậy!
Bạch Thế Tôn”. Ta lại bảo: “Ngươi chớ khởi ác
kiến như thế. Vì sao? Vì trong địa giới kia, thật có
thủy, hỏa, phong giới, nhưng ở trong đó, địa giới
nhiều hơn, vì vậy được gọi là địa giới”.
Chư
Tỳ-kheo, Ta có thể biết đại thần Địa đa kia khởi
ý nghó như thế nên dứt trừ ác kiến ấy, khiến vị
thần ấy hoan hỷ, ngay trong các cấu, đắc pháp nhãn
thanh tịnh, chứng quả ngộ đạo, không còn kiết hoặc,
vượt qua nghi ngờ, không còn phiền não, không theo
pháp khác, tùy thuận pháp hành, rồi thưa với Ta
rằng: “Bạch Đại Đức Thế Tôn, nay con xin quy y
Phật, Pháp, Thánh tăng. Bạch Đại Đức Thế Tôn,
từ nay về sau, con sẽ phụng trì giới Ưu-bà-di cho
đến mạng chung, không sát sanh, không trộm cắp và
không làm điều phi pháp… cúi xin Phật Pháp Tăng
hộ trì cho con được thanh tịnh”.
Chư
Tỳ-kheo, lại có một thời, thiên thần Thủy đại
cũng nghó như thế, rồi sanh ác kiến: “Trong thủy
giới, không có địa giới và hỏa, phong giới”. Ta
biết được ý nghó ấy, đi đến bên vị thủy thần
kia hỏi: “Ngươi thật có nghó như vậy chăng?” Đáp:
“Thật có nghó như vậy”. Ta lại bảo: “Ngươi chớ
khởi lên ác kiến như thế. Trong thủy giới kia, có
cả địa, hỏa và phong giới…” cho đến thần hỏa,
thần phong cũng vậy, đều có ác kiến này. Phật đã
biết rồi, đều đến hỏi họ. Tất cả đều trả lời
Phật: “Bạch Thế Tôn, đúng vậy”. Phật khai mở ý
tâm họ, tất cả đều được hiểu rõ, quy y Tam bảo;
tùy thuận làm theo; giống như thiên thần Địa đa hết
nghi ngờ, đến bên Ta… nói lược như trên…

Đó
gọi là thiên thần bốn đại.
Chư
Tỳ-kheo, thế gian có mây, từ đất bay lên trên hư
không, hoặc có đám bay đến một câu-lô-xá thì
dừng lại, hoặc hai, hoặc ba câu-lô-xá thì dừng
lại, cho đến sáu, bảy câu-lô-xá thì dừng lại.
Chư
Tỳ-kheo hoặc có đám mây bay lên hư không một
do-tuần, hoặc hai, ba, bốn đến năm, sáu, bảy do-tuần thì dừng lại.
Chư
Tỳ-kheo, hoặc có đám mây bay lên hư không một trăm
do-tuần, cho đến hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy, tám
trăm do-tuần thì dừng và đứng yên. Hoặc có đám
mây từ đất bay lên không cả ngàn do-tuần, hai, ba,
bốn, năm, sáu, bảy ngàn do-tuần thì dừng lại, cho
đến khi kiếp tận.
Chư
Tỳ-kheo, hoặc có lúc ngoại đạo Ba-lợi-bà-la-xà-ca
đi đến bên các thầy hỏi như thế này: “Này các
Trưởng lão, có nhân duyên gì mà mây trong hư không
có tiếng động?”, thì này các Tỳ-kheo, các thầy
nên trả lời thế này: “Có ba nhân duyên cùng xúc
chạm nhau nên trong đám mây trên không có tiếng
phát ra. Những gì là ba? Các Trưởng lão, hoặc có
lúc phong giới trong mây cùng địa giới va chạm nhau
nên tự nhiên phát ra tiếng. Vì sao? Thí như hai cành
cây cọ xát nhau phát lửa. Này các Trưởng lão,
cũng như vậy. Đây là nhân duyên thứ nhất phát ra
tiếng. Lại nữa, này Trưởng lão, hoặc lại có lúc
phong giới trong mây cùng với thủy giới va chạm nhau
nên tự nhiên phát ra tiếng, cũng như trên đã nói.
Đây là nhân duyên thứ hai phát ra tiếng. Lại nữa,
này Trưởng lão, hoặc lại có lúc phong giới trong
mây cùng với hỏa giới va chạm nhau nên tự nhiên
phát ra tiếng, nói lược cho đến thí như hai
cây cọ xát nhau phát lửa. Đây là nhân duyên thứ
ba phát ra tiếng”. Chư Tỳ-kheo, nên trả lời như
thế, và cũng nên phân biệt rộng rãi để biết như thế.
Chư
Tỳ-kheo, hoặc có khi ngoại đạo Ba-lợi-bà-la-xà-ca
đến bên các thầy hỏi thế này: “Này các Trưởng
lão, do nhân duyên gì mà trong mây, trên hư không
bỗng nhiên phát sanh ánh chớp?”, thì này chư
Tỳ-kheo, các thầy nên trả lời thế này: “Này các
Trưởng lão, có hai nhân duyên trong mây từ trên hư
không phát sanh ánh chớp. Những gì là hai? Một là
luồng điện phương Đông tên là Vô hậu; phương Nam
có luồng điện tên là Thuận lưu; phương Tây có
luồng điện tên là Đọa quang minh; phương Bắc có
luồng điện tên là Bách sanh thọ. Các Trưởng lão,
lại có lúc, hoặc luồng điện Vô hậu ở phương
Đông cùng luồng điện Đọa quang minh ở phương Tây,
chạm nhau, dính nhau, cọ nhau, xát nhau, vì vậy nên từ
trong đám mây trên hư không phát ra ánh sáng, gọi
là ánh chớp. Đây là nhân duyên thứ nhất phát
sanh ánh chớp. Lại nữa, các Trưởng lão, hoặc
luồng điện thuận lưu ở phương Nam cùng với luồng
điện Bách sanh thọ ở phương Bắc, chạm nhau, dính
nhau, cọ nhau, xát nhau, vì vậy nên phát sanh ánh sáng.
Giống như hai cây, gió thổi cọ nhau, tự nhiên phát
lửa, rồi trở lại vị trí cũ. Đây là nhân duyên
thứ hai phát sanh ánh chớp, từ trong đám mây có
ánh sáng phát ra.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong hư không, có năm nhân duyên có
khả năng ngăn cản mưa, khiến cho thấy đoán thời
tiết chẳng lường biết được, càng thêm mê hoặc,
như đoán chắc là sẽ mưa nhưng trời không mưa.
Những gì là năm?
Chư
Tỳ-kheo, hoặc có lúc, trên hư không mây ùn sấm
động tạo ra tiếng ầm ầm vang rền, hoặc phát ra ánh
chớp, hoặc có gió thổi khí lạnh đến, tất cả như
thế đều là hiện tượng của mưa. Các người đoán
xem và các nhà thiên văn đều quyết chắc là lúc
này nhất định sẽù mưa. Bấy giờ vua A-tu-la La-hầu-la
từ trong cung đi ra, dùng hai tay hốt đám mây có mưa
kia ném xuống biển.

Chư
Tỳ-kheo, đó là nhân duyên thứ nhất ngăn cản mưa,
mà các nhà đoán thời tiết chẳng thấy, chẳng
biết, tâm sanh nghi hoặc, vì cho rằng chắc chắn trời
mưa nhưng lại không mưa.
Chư
Tỳ-kheo, hoặc có lúc, trên hư không nổi mây, trong
mây cũng phát ra tiếng ầm ầm rền vang, cũng phát
ánh chớp, cũng có gió thổi không khí lạnh đến.
Khi ấy nhà thiên văn và các người đoán thời
tiết, thấy hiện tượng này cho rằng lúc ấy, trời
chắc chắn sẽ mưa. Bấy giờ sức tăng trưởng của
hỏa giới phát sanh. Ngay trong lúc đó mây có mưa bị
đốt tiêu. Đây là nhân duyên thứ hai ngăn cản mưa
mà các nhà thiên văn không thấy, không biết, tâm
sanh nghi hoặc, vì cho là trời nhất định mưa nhưng lại không mưa.
Chư
Tỳ-kheo, hoặc có lúc, trong hư không nổi mây, cũng
phát ra tiếng ầm ầm rền vang, cũng phát ra ánh chớp,
lại cũng có gió thổi không khí lạnh đến. Khi ấy
các nhà thiên văn và người đoán thời tiết thấy
hiện tượng như thế đều cho là lúc ấy trời nhất
định sẽ mưa. Nhưng vì sức tăng trưởng của phong
giới phát sanh thổi mây kia trôi đến vùng sa mạc
Ca-lăng-ca hoặc trôi đến vùng sa mạc Đàn-trà-ca,
hoặc trôi đến vùng sa mạc Ma-đăng-già, hoặc trôi
đến vùng đồng trống, hoặc trôi đến vùng sa mạc
Ma-liên-na. Đây là nhân duyên thứ ba ngăn cản mưa
mà các nhà thiên văn không thấy không biết, tâm
sanh mê hoặc vì cho rằng trời chắc chắn mưa nhưng lại không mưa.
Chư
Tỳ-kheo, lại có lúc trên hư không nổi mây, rồi
trong mây ấy cũng phát ra tiếng ầm ầm vang rền, phát
ra ánh chớp, thổi khí lạnh đến. Người đoán thời
tiết cho là trời chắc chắn mưa. Nhưng các Thiên tử
làm mưa có lúc chểnh mảng, do sự chểnh mảng ấy
nên mây kia không mưa xuống đúng lúc; đã không
đúng lúc nên mây tự tan. Đây là nhân duyên thứ
tư ngăn cản mưa. Do vậy mà các nhà thiên văn tâm
sanh mê hoặc, vì cho là chắc chắn mưa mà lại không mưa.

Chư
Tỳ-kheo, lại có lúc trên không nổi mây, trời cũng
phát ra tiếng ầm ầm rền vang, cũng phát ra ánh chớp,
gió lạnh thổi tới. Những nhà thiên văn cho rằng
chắc chắn sẽ mưa. Nhưng vì trong cõi Diêm-phù-đề
này, có nhiều người không hành như pháp, tham đắm
các dục, xan tham, tật đố, tà kiến trói buộc. Bọn
họ vì làm ác, nên tập theo điều phi pháp, vì mê
đắm dục, tham lam, tật đố, cạnh tranh nên trời không mưa.
Chư
Tỳ-kheo, đây là nhân duyên thứ năm ngăn cản mưa
mà người xem thiên văn và người đoán thời tiết
không thấy không biết, tâm sanh mê hoặc, cho là trời
chắc chắn mưa, nhưng lại không mưa.
Chư
Tỳ-kheo, đó là năm nhân duyên ngăn cản trời mưa.
Trong ấy, có kệ rằng: Hoa,
pháp, sắc, thọ mạng
Y
phục và buôn bán
Cưới
gả, Tam-ma-đề
Đủ bốn món ăn uống.
Thực
hành hai kỳ chay
Tên
ba cõi trên dưới
Sắc
mây và chư Thiên Câu-lô-xá, sấm vang.



Phẩm
9: CHIẾN ĐẤU

Chư
Tỳ-kheo, Ta nhớ thuở xưa, có hàng chư Thiên khi cùng
với A-tu-la khởi sự đánh nhau, vua trời Đế-thích
bảo trời Tam thập tam: “Chư Nhân giả, chư Thiên các
ông nếu khi đánh nhau với A-tu-la thì nên trang bị và
giữ gìn tốt vũ khí. Nếu chư Thiên thắng, A-tu-la bại
thì các ông phải bắt sống vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la,
dùng năm sợi dây trói lại, dẫn đến trước Thiện
pháp đường là hội trường của chư Thiên, để
đó”. Trời Tam thập tam nghe Đế-thích ra lệnh, đều
y lệnh phụng hành. Bấy giờ vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la
cũng bảo với các A-tu-la: “Nếu chư Thiên cùng
A-tu-la đánh nhau mà chư Thiên thua, thì phải bắt sống
vua trời Đế-thích, dùng năm sợi dây trói lại,
dẫn đến chỗ hội trường Thất đầu của A-tu-la, để
đứng trước ta”. Khi ấy, các A-tu-la cũng nhận lệnh thi hành.
Chư
Tỳ-kheo, lúc ấy, vì vua trời Đế-thích đánh thắng
nên bắt sống A-tu-la, dùng năm sợi dây trói lại,
dẫn đến hội trường Thiện pháp đường của chư
Thiên, để đứng trước Đế-thích. Ngay khi ấy vua
A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la nghó thế này: “Cầu nguyện
cho các A-tu-la đều được an lành. Ta nay chẳng dùng
các A-tu-la nữa. Nay ta ở đây cùng ở một chỗ với
chư Thiên Tam thập tam, đồng hưởng vui thú, rất là
vừa ý”. Ngay khi vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la khởi ý
nghó này tức thì thấy thân mình, năm sợi dây đều
mở. Các thú vui năm dục của chư Thiên đều hiện
ra trước. Lại có lúc nghó như thế này: “Ta nay
chẳng ở cùng trời Tam thập tam. Cầu cho chư Thiên
đều được an lành. Ta sẽ trở về cung điện
A-tu-la”. Khi khởi nghó như thế, thân thể của ông
liền bị năm dây trói trở lại, thú vui năm dục
bỗng nhiên tiêu mất.
Chư
Tỳ-kheo, vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la có sự trói buộc
vi tế như thế. Sự trói buộc của các ma lại càng
vi tế hơn. Vì sao? Chư Tỳ-kheo, khi tư duy tà vạy liền
bị trói buộc, khi nhớ nghó chân chánh liền được
giải thoát. Vì sao? Chư Tỳ-kheo, tư duy có ngã là tư
duy tà, tư duy vô ngã cũng là tư duy tà. Cho đến tư
duy ngã thường còn, ngã không thường còn, có
sắc, không sắc, có tưởng, không tưởng, và chẳng
phải có tưởng, chẳng phải không tưởng… đều là tư duy tà.
Chư
Tỳ-kheo, tư duy tà ấy là ung nhọt, là ghẻ lở,
giống như tên độc. Trong đó, nếu có bậc Thánh đa
văn, người có trí tuệ thì biết đó là tư duy tà,
như bệnh, như ghẻ lở, như ung nhọt, như mũi tên.
Nghó như thế rồi, buộc tâm vào việc nhớ nghó chân
chánh, không theo tâm hành, khiến tâm không động,
được nhiều lợi ích.
Chư
Tỳ-kheo, nếu nghó có ngã tức là nghó tà, tức là
hữu vi, tức là hý luận; nếu nghó không có ngã,
cũng là hý luận… cho đến có sắc không sắc,
có tưởng không tưởng, chẳng phải có tưởng,
chẳng phải không tưởng đều là hý luận.
Chư
Tỳ-kheo, đã có hý luận, đều là bệnh, như ung
nhọt, như ghẻ lở, như tên độc. Trong đó, có bậc
Thánh đa văn, người có trí tuệ biết hý luận này
là tội lỗi rồi, ưa không hý luận, giữ tâm vắng
lặng, tu hành nhiều hơn.
Chư
Tỳ-kheo, Ta nhớ thuở xưa, có các Thiên vương cùng
A-tu-la khi muốn đánh nhau, vua trời Đế-thích bảo với
chư Thiên tam thập tam ở chung quanh như thế này: “Chư
Nhân giả, các ông phải trang bị tốt cho tự thân
bằng những vũ khí. Nay, các A-tu-la muốn đến đánh
nhau. Nếu chư Thiên thắng thì nên bắt sống vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la, dùng năm sợi dây trói lại, dẫn
đến trước Thiện pháp đường, nơi hội trường
của chư Thiên, để gặp ta”. Trời Tam thập tam vâng
nhận lệnh Đế-thích, theo đó mà làm. Còn A-tu-la
cũng ra lệnh như thế.

Chư
Tỳ-kheo, đến khi đánh nhau thì chư Thiên thắng, liền
dùng năm sợi dây trói A-tu-la, dẫn đến trước
Thiện pháp đường.
Bấy
giờ vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la đã bị năm sợi dây
trói lại, ở trước Thiên chúng thấy vua Đế-thích
đến, vào ngồi trong Thiện pháp đường, liền thốt
ra lời ác, dùng đủ các lời hủy nhục mắng nhiếc
Thiên chủ. Khi ấy có vị hộ vệ trời Đế-thích tên
là Ma-đa-ly thấy A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la ở trước
số đông dùng lời ác mắng nhiếc Thiên chủ, liền
dùng kệ, tâu với Đế-thích:
Trời
Đế-thích xấu hổ, sợ hãi
Vì
không thế lực nên chịu nhịn
Nghe
lời mắng nhiếc thô ác đó
Thảy
đều nhận lãnh, không dám nói.
Bấy
giờ Đế-thích dùng kệ đáp lời Ma-đa-ly: Nhịn,
không vì xấu hổ sợ hãi
Chẳng
vì yếu thế trước Tu-la
Ai
có mưu thần giống như ta
Sao
lại hạ mình đồng vô trí.
Ma-đa-ly
lại dùng kệ tâu Thiên chủ:
Nếu
chẳng nghiêm khắc quở trách nặng
Kẻ
ngu phấn chí lại làm già
Phải
nên bẻ dẹp kẻ vô trí
Giống
như sợ roi, trâu bỏ chạy.
Như
nay thả nó được bình yên
Trở
về chốn cũ lại tự cao
Vì
vậy người trí phải ra uy
Biểu
hiện sức mạnh trừ si ám.
Đế-thích
lại dùng kệ đáp Ma-đa-ly:
Việc
này từ lâu ta đã biết
Vì
để chế phục bọn ngu si
Họ
đem hiềm hận để chửi mắng
Ta
nghe, chịu đựng tự chế tâm.
Ma-đa-ly
lại dùng kệ tâu Đế-thích:
Thiên
vương Đế-thích xin nghó kỹ
Nhẫn
nhục như vậy là có hại
Kẻ
ngu si kia mắng như thế
Tưởng
khiếp sợ xấu hổ, không nói.

Đế-thích
lại dùng kệ đáp Ma-đa-ly:
Bọn
ngu si tùy theo tâm ý
Cho
ta sợ họ nên làm thinh
Nếu
muốn lợi thân cầu an lạc
Đối
với họ phải nên nhẫn nhục
Theo
ý ta khi thấy họ mắng.
Chẳng
nên dùng sân đối chọi sân
Với
người sân đáp trả lại sân
Chiến
đấu như vậy khó thắng được.
Nếu
bị kẻ ác gây bực tức
Có
sức nhẫn được mới là khó
Nên
biết nhẫn này là sức mạnh
Như
vậy phải thời nên ngợi khen.
Hoặc
ta hoặc người hễ khởi tâm
Đều
cầu cứu vớt chỗ đáng sợ
Đã
bị người sân mắng nhiếc ta
Chẳng
nên oán ghét đối với họ
Đối
với tự kỷ hoặc tha nhân
Cả
hai như vậy nên làm lợi
Đã
biết người sân mắng nhiếc ta
Thì
khiến sân kia tự tiêu tan
Như
thế hai bên, tâm lợi ích
Hoặc
mình, hoặc người đều phải làm
Ý
niệm người kia là ngu si
Đó
là do họ không biết pháp
Nếu
có các trượng phu đại lực
Thường
vì vô lực mà nhẫn chịu
Nhẫn
nhục như thế, người khen ngợi
Với
người vô lực, nhẫn chẳng sân
Vì
họ không có sức trí tuệ
Chỉ
dùng ngu si làm sức mạnh
Vì
ngu si nên xả bỏ pháp
Bọn
người như thế không chánh hạnh
Tâm
ngu si sanh, nghó thắng ta
Sân
si mắng nhiếc thốt lời thô
Nhẫn
được ác kia mới thường thắng
Nhẫn
ấy tăng trưởng khó nói đủ
Cái
thắng nói ra e chẳng hết
Với
họ sợ oán cho nên nhẫn
Nghe
người dưới chê mà nhẫn được
Nhẫn
này được người trí ngợi khen.
Chư
Tỳ-kheo, các thầy nên biết, Đế-thích khi ấy chính
là Ta. Bấy giờ Ta làm vua cõi trời Tam thập tam, trị
hóa tự tại, hưởng phước báo thù thắng, tự do
hưởng lạc, luôn luôn nhẫn nhục, cũng khen ngợi
nhẫn, thích hạnh nhu thuận, không có sân nhuế, luôn
luôn khen ngợi người không sân nhuế.
Chư
Tỳ-kheo, nay các thầy tự nói là đối với sự tu
hành có tâm tín giải, bỏ tục xuất gia siêng năng
không lười. Các thầy nếu đối với chúng sanh khác
có thể hành nhẫn nhục, khen ngợi nhẫn nhục, nhu
thuận từ bi, thường hành an lạc, diệt trừ sân
nhuế, khen người không sân. Chư Tỳ-kheo, các thầy nên học như thế.
Chư
Tỳ-kheo, Ta nhớ thuở xưa, chúng chư Thiên và A-tu-la
chuẩn bị binh trượng, muốn đánh nhau. Bấy giờ
Đế-thích bảo với Thiên chúng: “Chư Nhân giả, nếu
A-tu-la cùng chư Thiên chiến đấu mà chư Thiên đắc
thắng thì các ngươi có thể dùng năm sợi dây trói
họ lại, như trên đã nói…” Chư Thiên vâng
lệnh. Vua A-tu-la cũng ra lệnh cho binh lính.
Chư
Tỳ-kheo, khi đánh nhau, A-tu-la thắng. Vua trời Đế-thích
địch không nổi, sợ hãi chạy về. Khi ấy xe vua cưỡi
chạy về là chiếc xe ngàn căm dễ điều khiển, muốn
hướng thẳng đến Thiên cung. Bấy giờ có một cây
tên là Cư-tra Xà-ma-lê chắn ngang, trên cây có Kim
sí điểu vương, trong ổ chim có các trứng. Đế-thích
thấy vậy, bảo với người đánh xe Ma-đa-ly: Ma-đa-ly,
trên cây có trứng
Hãy
quay xe này lại cho ta
Thà
bị Tu-la làm mất mạng
Chớ
đừng phá hủy các tổ chim.
Khi
ấy Ma-đa-ly, người đánh xe giỏi, nghe vua trời
Đế-thích ra lệnh như vậy rồi, liền cho chiếc xe ngàn
căm dễ điều khiển quay lại theo con đường hướng
đến cung A-tu-la.
Chư
Tỳ-kheo, các A-tu-la, lúc bấy giờ thấy xe Đế-thích
bỗng nhiên quay lại, cho rằng Đế-thích có kế sách
chiến đấu đặc biệt, nên trở lại muốn đánh nhau.
A-tu-la bèn thối lui, ai về cung nấy.

Lúc
đó do Đế-thích dùng lòng từ, nên chư Thiên lại
thắng, A-tu-la bại.
Chư
Tỳ-kheo muốn biết trời Đế-thích bấy giờ chăng?
Nay là thân Ta đó.
Chư
Tỳ-kheo, lúc ấy Ta làm chủ cõi trời, lãnh đạo
trời Tam thập tam, trị hóa tự tại, hưởng phước
báo tốt đẹp, vẫn thương yêu tất cả chúng sanh, vì
thọ mạng của họ mà làm điều lợi ích, khởi tâm
từ bi. Tỳ-kheo các thầy vì lòng tin mà bỏ nhà, nên
làm lợi ích cho tất cả chúng sanh.
Chư
Tỳ-kheo, Ta nhớ thuở xưa, khi chư Thiên và A-tu-la sắp
đánh nhau, bấy giờ, Đế-thích bảo với vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la rằng: “Này Nhân giả, chúng ta hãy
ngưng dùng các loại vũ khí. Trong chúng chư Thiên và
A-tu-la đều có người có trí tuệ. Quý vị đều biết
chúng tôi là thiện hay ác. Hãy nói về các nghóa
pháp. Ai dùng lời thiện dài hơn sẽ thắng.”
Khi
ấy chư Thiên và A-tu-la nhường nhau nói trước. Vua
A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la liền hướng đến trời
Đế-thích nói trước với bài kệ:
Kẻ
ngu si quá mức
Quyết
phải quở trách nặng Bẻ,
dẹp kẻ vô trí
Như
trâu sợ roi, chạy
Ngu
si không có ưa
Khó
chế phục tại chỗ
Vì
vậy dùng roi vọt
Mau dứt trừ mạn si.
Bấy
giờ vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la hướng đến trời
Đế-thích nói kệ ấy xong, A-tu-la quyến thuộc đều
rất vui mừng, khen ngợi phấn khởi. Đế-thích, chư
Thiên và quyến thuộc đều im lặng. Khi ấy, vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la bảo Đế-thích: “Đại thiên vương,
ngài hãy nói kệ đi” Bấy giờ Thiên chủ hướng
đến A-tu-la nói kệ:
Ta
thấy rõ việc này
Không
muốn đồng người si
Kẻ
ngu tự khởi sân
Người
trí ai tranh cùng!
Bấy
giờ vua trời Đế-thích thuyết kệ ấy xong, trời Tam
thập tam và quyến thuộc đều rất khen ngợi, nhảy
nhót vui mừng. Các A-tu-la quyến thuộc đều im lặng.
Khi ấy Đế-thích bảo vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la: “Nhân
giả, hãy nói lên lời lành”. A-tu-la liền hướng
đến Thiên chủ nói kệ:
Im
lặng, ý nhẫn nhục Đế-thích,
Ta cũng biết
Người
ngu si khi thắng
Nói ta sợ nên nhẫn.
Bấy
giờ vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la nói kệ xong, các
A-tu-la và quyến thuộc đều nhảy nhót, vui mừng, khen
ngợi. Đế-thích, chư Thiên và quyến thuộc đều im
lặng. Khi ấy A-tu-la bảo Đế-thích: “Nhân giả, Thiên
chủ hãy nói lời thiện pháp như thế”.
Bấy
giờ vua trời Đế-thích hướng đến chúng A-tu-la nói kệ rằng:
Người
ngu theo ý mình
Bảo
nhẫn là sợ sệt
Cho
đây cầu tư lợi
Người
kia chẳng ích gì.
Ta
cho kia làm ác
Chẳng
nên sân đối sân
Với
sân, nên làm thinh
Đánh
vậy mới thường thắng
Nếu
bị người xúc não
Người
có sức nhẫn được
Nên
biết nhẫn như thế
Đứng
trên các hạnh nhẫn
Không
kể mình hay người
Cầu
lìa chỗ sợ hãi
Nếu
biết người giận mình
Đối
họ, chẳng sanh ghét
Hai
bên đều lợi ích
Cho
mình và cả người
Người
sân ghét mắng nhiếc
Mình
sân tự tiêu diệt
Hai
bên đều lợi ích
Cho
mình và cả người
Ý
người nghó ngu si
Là
do chẳng biết pháp
Nếu
người có sức mạnh
Nhẫn
kẻ không có sức
Nhẫn
này là tối thắng
Các
nhẫn khác không bằng
Kẻ
kia không trí tuệ
Chỉ
có sức ngu si
Vì
ngu si bỏ pháp
Tự
nhiên mất chánh hạnh
Ngu
si tự khoe thắng
Sân
nhuế phát lời ác
Nhẫn
được nhục mạ này
Người
ấy thường thắng lợi.
Nghe
trên áp đảo, nhẫn vì sợ
Ngang
nhau mà nhẫn, vì sợ oán
Kẻ
dưới mắng nhiếc mà nhẫn được
Nhẫn
này người trí đều khen ngợi.
Bấy
giờ vua trời Đế-thích nói kệ xong, trời Tam thập
tam và quyến thuộc vui mừng khen ngợi, phấn khởi vô
cùng. Còn chúng A-tu-la đều im lặng. Khi ấy, các trời
trí tuệ trong hàng chư Thiên, và các A-tu-la trí tuệ
trong hàng A-tu-la đều tập trung lại một chỗ, cùng
bàn luận lượng định những bài kệ đó, suy tư
tường tận, quán sát kỹ lưỡng và cùng khen ngợi,
bèn nói thế này: “Thưa chư Nhân giả, nay trời
Đế-thích khéo sử dụng ngôn từ, chỉ dùng chúng
trị hóa, tất cả đều không có đao gậy, roi vọt,
cũng không tranh cãi, đánh đấm, hủy nhục, oán thù,
cũng không kiện cáo và mong cầu báo trả. Lại ở
trong sinh tử, có họa hoạn đáng chán cầu xa lìa dục
vì sự tịch diệt, vì sự tónh lặng, vì đắc thần
thông, vì đắc Sa-môn, thành tựu Chánh giác, vì đắc
Niết-bàn. Chư Nhân giả, kệ mà vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la nói ra không có thứ ngôn ngữ vi
diệu tốt đẹp như vậy mà những lời ấy tất cả
chỉ có đao gậy, roi vọt, đánh đấm, cãi vã, hủy
nhục, tranh tụng oán thù, cầu có sự báo trả,
trưởng dưỡng sanh tử, không chán họa hoạn, tham
trước các dục, không cầu hạnh tónh lặng tịch diệt,
chẳng mong thần thông và quả Sa-môn, chẳng mong Chánh
giác và Niết-bàn. Chư Nhân giả, kệ mà vua trời
Đế-thích đã nói gọi là khéo nói. Còn kệ mà vua
A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la nói chẳng phải khéo nói. Chư
Nhân giả, kệ mà Thiên chủ Đế-thích đã nói là
khéo nói, khéo nói. Còn kệ mà vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la đã nói chẳng phải khéo nói, chẳng phải khéo nói”.
Chư
Tỳ-kheo, các thầy nên biết, Đế-thích khi đó tức là thân Ta.
Chư
Tỳ-kheo, có khi Ta làm vua trời Đao-lợi, trị hóa tự
tại, thọ hưởng phước lạc, vẫn nói lời tốt đẹp
để làm vũ khí chiến đấu. Do lời nói tốt đẹp
nên chiến đấu thắng lợi. Giống như Tỳ-kheo các
thầy hôm nay, đối với giáo pháp mà Ta đã khéo
nói, tịnh tâm lìa tục, bỏ nhà xuất gia, có hạnh
tinh tấn. Các thầy nếu tìm cầu lời thiện lời ác
trong chánh pháp, muốn nắm lấy ý nghóa thì nên biết như thế.
Chư
Tỳ-kheo, Ta nhớ thuở xưa, khi chư Thiên và A-tu-la
cùng đánh nhau. Vua trời Đế-thích đánh thắng, đuổi
A-tu-la, rồi tạo lập một thắng điện, Đông – Tây
ngang dọc năm trăm do-tuần, Nam – Bắc ngang dọc hai
trăm năm chục do-tuần.
Chư
Tỳ-kheo, bên ngoài thắng điện ấy, có một trăm nơi
phòng ngự; trong mỗi nơi phòng ngự ấy lại có bảy
lầu gác, đều do bảy báu tạo thành. Trong mỗi lầu
gác đều thiết trí bảy phòng; trong mỗi phòng đặt
bảy cái giường; trên mỗi giường có bảy ngọc
nữ; mỗi ngọc nữ lại có bảy người hầu gái.
Thiên vương Đế-thích và các ngọc nữ hầu cận
chẳng làm gì. Đồ ăn uống, các thứ cần dùng như
hương hoa, y phục, trang sức, tất cả nhạc cụ đều
tùy theo quả báo của nghiệp đời trước mà thọ hưởng.
Chư
Tỳ-kheo, các Thiên cung trong cõi Tam thiên đại thiên
thế giới không có cái nào sánh bằng thắng điện
ấy của vua trời Đế-thích.
Bấy
giờ vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la nghó như thế này: “Ta
có thần đức oai lực như thế, mặt trời, mặt
trăng và trời Tam thập tam tuy vận hành ở trên ta,
nhưng sức ta có thể nắm lấy, làm vòng đeo tai đi
khắp các nơi”. Đã có một thời vua A-tu-la La-hầu-la
trong lòng giận dữ, chứa đầy phiền não độc hại,
tâm ý chẳng vui, liền nghó đến vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la. Bấy giờ vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la
nghó thế này: “Vua A-tu-la La-hầu-la đang nghó đến ta”
và tự nghó đến các tiểu vương A-tu-la và các
quyến thuộc dưới sự thống lãnh của mình. Khi ấy
các tiểu vương và các A-tu-la biết vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la nghó đến mình, liền trang bị các
loại binh khí, dẫn đến bên vua. Đến nơi, tất cả
đều dừng lại ở trước. Bấy giờ vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la, mặc áo giáp cầm gậy lên xe cùng
với các tiểu vương và các quân binh vây quanh, kéo
đến bên A-tu-la La-hầu-la; đến nơi dừng lại. Bấy
giờ vua A-tu-la La-hầu-la lại nghó đến hai vua A-tu-la là
Dũng Dược và Huyễn Hóa. Khi ấy hai vị ấy biết vua
kia nghó đến mình, lại nghó như vua A-tu-la
Tỳ-ma-chất-đa-la đã nghó. Các tiểu vương và thuộc
hạ biết rồi, ai cũng trang bị vũ khí, đi đến bên
vua. Đến rồi, lại kéo đến bên vua A-tu-la La-hầu-la.
Bấy giờ vua A-tu-la La-hầu-la tự trang bị các loại
binh khí cùng với ba vua A-tu-la là Tỳ-ma-chất-đa-la,
Dũng Dược và Huyễn Hóa, và các tiểu vương cùng
quyến thuộc của ba vua, sau trước vây quanh, từ thành
A-tu-la, dẫn nhau ra đi, muốn cùng chư Thiên Đao-lợi đánh nhau.
Bấy
giờ hai Đại long vương là Nan-đà và Ưu-ba-nan-đà
ra khỏi cung, dùng thân quấn quanh núi Tu-di-lưu bảy
vòng, làm núi rung động; động rồi động nữa, động
lớn, động khắp; rung rồi lại rung, rung lớn, rung
khắp; phun rồi lại phun, phun lớn, phun khắp, dùng đuôi
đập xuống biển, làm cho một khối nước vọt lên
đến đỉnh núi Tu-di-lưu.
Chư
Tỳ-kheo, bấy giờ, Thiên chủ Đế-thích suy nghó rồi,
bảo với Thiên chúng: “Các vị Nhân giả, có thấy
đại địa này rung động chăng? Không trung mây đen kịt
như mây có mưa, lại giống sương mù, biết chắc là
A-tu-la muốn cùng chư Thiên đánh nhau”. Khi ấy, các
Rồng ở trong biển đều cầm đủ loại binh khí ra khỏi
cung, hướng đến trước A-tu-la, cùng A-tu-la đánh
nhau. Nếu thắng thì đuổi chúng lui về cung. Còn chẳng
thắng thì sợ hãi chạy lui đến bên Dạ-xoa Địa Cư.
Đến nơi, nói rằng: “Quý vị nên biết, các A-tu-la
muốn giao đấu với chư Thiên. Nay quý vị có thể
cùng chúng tôi trợ lực đánh phá”. Dạ-xoa nghe
rồi, chuẩn bị giáp trượng, hiệp lực rồng đi đánh.
Giả sử thắng thì truy đuổi; còn không thắng thì
lui, sợ hãi bỏ chạy đến chỗ Dạ-xoa Bát Túc. Đến
nơi, nói rằng: “Dạ-xoa Bát Túc, quý vị có biết
không? Các A-tu-la muốn đánh chư Thiên. Qúi vị nên
đến cùng chúng tôi trợ lực để đánh chúng”.
Bát Túc nghe xong, trang bị, cầm trượng, dẫn nhau đi…
cho đến thua
chạy… đến nói với các Dạ-xoa Trì Man… như
trước… không
thắng nổi chạy lui, đến nơi với Dạ-xoa Thường
Túy. Thường Túy nghe xong, lại trang bị gậy gộc cùng
Trì Man… cùng hiệp lực chiến đấu. Nếu thắng được
thì đuổi A-tu-la về cung; còn thất bại thì sợ hãi
chạy lui, đi đến bên Tứ đại thiên vương. Đến
nơi, tâu với Tứ đại thiên vương rằng: Tâu Tứ
thiên vương, quý ngài nên biết! Các A-tu-la nay muốn
đến cùng chư Thiên giao đấu. Các ngài nên cùng
chúng tôi trợ lực đánh họ khiến cho tan tác”.
Tứ thiên vương nghe Thường túy nói, liền trang bị,
cầm các loại binh khí, cưỡi xe ra đi…
cho đến thua
chạy, không thể hàng phục. Khi ấy Tứ thiên vương
liền đến hội trường Thiện pháp đường của chư
Thiên, tâu trình với Đế-thích thế này: “Thiên
vương nên biết, các A-tu-la nay đã tụ tập muốn cùng
chư Thiên giao chiến. Cần phải đến đó đánh chúng”.
Khi ấy trời Đế-thích nghe Tứ thiên vương nói vậy
rồi, chấp thuận, bèn gọi một vị trời tên Ma-na-bà
bảo: “Thiên tử, hãy đến đây! Nay ngươi đi đến
các Thiên vương Dạ-ma, sang Đâu-suất-đà, Hóa lạc,
Tha hóa tự tại…; đến nơi rồi, thay lời ta tâu
rằng: “Chư Thiên quý ngài, chắc quí ngài đã biết,
các A-tu-la muốn đánh chư Thiên. Quý ngài nên trợ
giúp chúng tôi, cùng chúng tôi đến đánh A-tu-la”.
Khi ấy Ma-na-bà nghe lời Đế-thích rồi, liền đến
các trời Dạ-ma… tâu trình đầy đủ sự việc. Bấy
giờ Thiên vương Dạ-ma nghe Thiên sứ Ma-na-bà của
Đế-thích nói xong, trong lòng liền nghó đến chúng chư
Thiên Dạ-ma. Khi ấy, Thiên chúng biết Thiên vương
nghó đến mình rồi, họ liền mang các loại áo giáp,
binh khí, cưỡi lên các loại xe trời sẵn có, cùng
đi đến chỗ Thiên vương. Đến nơi, tất cả đều
dừng lại ở trước. Khi ấy Thiên vương Dạ-ma thân
mang các thứ áo giáp cõi trời, tay cầm binh khí báu
cùng vô lượng trăm ngàn vạn các Thiên tử vây
quanh nhắm đến phía Đông đỉnh núi chúa Tu-di-lưu hạ
xuống, dựng cờ “nan hàng” thuần một màu xanh
trên ngọn núi. Bấy giờ Thiên sứ Ma-na-bà lại đi
đến chỗ Thiên vương Đâu-suất-đà. Đến nơi, tâu
với Thiên vương Đâu-suất-đà thế này: “Xin ngài
biết cho, Thiên vương Đế-thích có lời tâu bày
rằng: “Bọn A-tu-la muốn đánh chư Thiên. Xin ngài đến
hỗ trợ chúng tôi đến đó ra sức chiến đấu”.
Thiên vương Đâu-suất-đà nghe rồi, liền nghó đến
các chúng Thiên tử. Họ biết rồi đều đến hết,
tụ tập bên Đại thiên vương Đâu-suất-đà. Đến
nơi, liền chuẩn bị, cầm binh khí, cưỡi các thứ xe,
cùng vây quanh, hạ xuống ở phía Nam núi chúa
Tu-di-lưu, với vô lượng trăm nghìn vạn chúng tụ
hội, dựng cờ “nan hàng” màu vàng ở trên ngọn
núi. Bấy giờ Thiên sứ Ma-na-bà lại đến Thiên
vương Hóa lạc tâu rằng: “Tâu Thiên vương Hóa
lạc, xin ngài biết cho, vua Đế-thích có lời thế
này: “Bọn A-tu-la muốn đánh chư Thiên”… tâu
trình như trước… cho đến
Thiên vương ấy cùng với vô lượng số trăm ngàn
vạn chư Thiên tử đến, ai cũng trang bị áo giáp,
cưỡi đủ các loại xe, xuống đến phía Tây núi
Tu-di-lưu, dựng cờ “nan hàng” màu đỏ, ở trên
ngọn núi. Cũng như thế, lên tâu với chư Thiên tử
Tha hóa tự tại… tất
cả đều như trên… Khi
ấy Thiên chúng trang bị cầm binh khí, gấp đôi trời
Hóa lạc, cùng vô lượng trăm Thiên tử, vô lượng
ngàn Thiên tử, vô lượng trăm ngàn Thiên tử vây
quanh, hạ xuống phía Bắc núi chúa Tu-di-lưu, dựng cờ
“nan hàng” màu trắng ở trên ngọn núi.
Bấy
giờ Đế-thích thấy chư Thiên đã vân tập đông
đủ, tâm nghó đến các Dạ-xoa trên không trung. Khi
ấy chúng Dạ-xoa trên hư không đều nói: “Thiên
vương Đế-thích đã nghó đến chúng ta”. Biết như
vậy rồi, họ liền bảo nhau mặc giáp, cầm trượng,
trang bị đầy đủ; đã trang bị rồi, cưỡi lên các
thứ xe, đi đến trước trời Đế-thích, đứng sang
một bên. Khi ấy trời Đế-thích lại nghó đến các
Tiểu thiên vương và quyến thuộc trời Tam thập tam.
Khi biết như vậy rồi, tất cả đều mặc giáp, trang bị
vũ khí, cưỡi các loại xe đến trước Thiên vương.
Khi ấy Đế-thích tự mặc các loại áo giáp và cầm
binh khí, cưỡi các thứ xe, cùng Dạ-xoa trên không
và các tiểu vương Tam thập tam thiên, sau trước vây
quanh, ra khỏi thiên cung cùng A-tu-la đánh nhau.
Chư
Tỳ-kheo, bấy giờ, khi chư Thiên cùng A-tu-la đánh
nhau, có những loại vũ khí màu sắc như thế này,
đó là đao, tên, giáo, côn, vồ, chày, tên nhọn kim
cang, tên diện, tên tạc, tên thốc, tên độc xỉ, tên
ca-lăng-già diệp thốc, tên vi tế thốc, tên nỗ,
những vũ khí như thế nhiều màu đẹp đẽ, do bảy
báu tạo thành, đó là vàng, bạc, lưu ly, pha lê,
hồng ngọc, xa cừ, mã não… dùng những cây trượng
ấy, từ xa phóng đến thân A-tu-la, không dính, không
hại, lơ lững lướt qua thân bọn chúng, lại cũng
chẳng thấy thương tích, chỉ có xúc chạm vào là chịu thống khổ.
Chư
Tỳ-kheo, khí giới mà A-tu-la có trong khi cùng trời
đánh nhau, sắc loại cũng tương tợ, cùng một loại
bảy báu tạo thành, khi dính phải, lướt qua cũng
không có dấu vết, chỉ do nhân duyên xúc chạm là chịu thống khổ.
Chư
Tỳ-kheo, chư Thiên cõi Dục khi cùng với A-tu-la đánh
nhau, còn có các loại vũ khí màu sắc như thế,
huống là bọn người thế gian.

<節>KHỞI THẾ NHÂN BỔN</節>

<卷 id="521976585"> QUYỂN IX</卷>

Phẩm
10: KIẾP TRỤ

Chư
Tỳ-kheo, thế gian có ba loại trung kiếp. Những gì là
ba? Một là trung kiếp đao trượng, hai là trung kiếp cơ
cẩn, ba là trung kiếp tật dịch. Thế nào gọi là trung
kiếp đao trượng?
Chư
Tỳ-kheo, trung kiếp đao trượng là con người thời
ấy, không có chánh hạnh, chẳng nói như pháp, tà
kiến điên đảo, làm đủ mười nghiệp bất thiện.
Chúng sanh khi ấy chỉ thọ mười tuổi.
Chư
Tỳ-kheo, khi con người thọ mười tuổi thì con gái
sanh ra năm tháng đã lấy chồng, giống như ngày nay
mười lăm tuổi đã lấy chồng. Chất đất ngày nay
có tô du, sanh tô, đường tảng, đường cát, gạo
thơm. Nhưng đến thời ấy, tất cả đều tiêu mất,
chẳng sanh ra nữa. Khi con người thọ mười tuổi,
dùng toàn loại lông thô của loài dê đen làm y
phục, giống như loại áo Ca-thi-ca-kiều-xà-da, áo
Sô-ma-tăng, áo Độ-cứu-la, áo Câu-lộ-ma-ta, áo
Kiếp bối, áo Cam-bà-la bảo ngày nay, rất đẹp đẽ.
Loại áo lông thô đó, cũng giống như vậy. Vào lúc
ấy, con người chỉ ăn hạt cỏ, giống như gạo thơm
ngày nay. Lại được cha mẹ thương yêu chỉ nguyện
được mười tuổi, cho đó là thượng thọ. Như con
người thời nay mong sống một trăm tuổi.
Chư
Tỳ-kheo, lúc con người thọ mười tuổi, có chúng
sanh bất hiếu cha mẹ, không kính Sa-môn và Bà-la-môn,
chẳng kính bậc Trưởng thượng. Nhưng những bậc này
cũng được người khác cúng dường, khen ngợi,
tôn trọng, giống như danh dự của người tu hành
giáo pháp ngày nay không khác. Vì sao? Vì nghiệp của họ là như vậy.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, lúc con người thọ mười tuổi,
không có tên thiện, cũng không có người tu hành
mười điều thiện, phần nhiều, hầu hết đều làm
điều ác. Chúng sanh thấy nhau, ai cũng sanh tâm giết
hại, không còn lòng thương yêu, giống như thợ săn
ngày nay ở trên núi, hoặc đầm vắng thấy các loài
cầm thú chỉ khởi tâm giết hại.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, ở vào thời ấy, đồ trang sức
Anh lạc đeo trên thân người đều là đao trượng,
giống như tràng hoa, bông tai, vòng cổ, xuyến, nhẫn,
trâm trang điểm trên thân ngày nay, cùng loại không khác.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, vào thời ấy, trung kiếp sắp hết,
trong vòng bảy ngày, tay chạm vào bất cứ vật gì,
hoặc cỏ, hoặc cây, đất cục, ngói, đá, tất cả
vật ấy đều biến thành đao trượng, mũi rất bén
nhọn, hơn người chế tạo. Trong vòng bảy ngày, mọi
người giành lấy để giết hại nhau. Tất cả đều
tàn sát nhau, khi mạng chung đều rơi vào các đường
ác, chịu khổ địa ngục. Vì sao? Vì họ đối với nhau
sanh tâm sát hại, tâm ô trược, tâm ác, tâm không
lợi ích, tâm không từ bi, tâm không trong sạch. Chư
Tỳ-kheo, như vậy gọi là trung kiếp đao trượng.
Chư
Tỳ-kheo, thế nào gọi là trung kiếp cơ cẩn (đói
khát)?
Chư
Tỳ-kheo, vào thời kỳ trung kiếp đói khát, mọi
người đều không có pháp tu hành, tà kiến, điên
đảo, làm đủ mười nghiệp bất thiện. Vì vậy, trời
không mưa. Vì không có mưa nên đời đói khát,
không có hạt giống, nhặt xương để sinh sống; lấy
vỏ cây nuôi mạng.
Thế
nào gọi là nhặt xương để sinh sống?

Chư
Tỳ-kheo, lúc đói khát, mọi người, hoặc ra ngã tư
đường, hoặc đường hẻm, thành quách, khắp các
đạo lộ, thâu nhặt xương người, đổ nước đun
sôi, lấy nước mà uống để nuôi sống. Vì vậy gọi
là nhặt xương để sinh sống. Thế nào gọi là bóc
vỏ nuôi mạng?
Chư
Tỳ-kheo, vào thời kỳ đói khát, mọi người vì quá
đói nên bóc lấy vỏ cây, đổ nước đun sôi mà
uống để nuôi mạng. Vì vậy gọi là bóc vỏ nuôi mạng.
Chư
Tỳ-kheo, chúng sanh khi ấy bị đói khát chết rồi đều
sanh vào các đường ác, hoặc đọa vào trong chốn
Diêm-la, gọi là ngạ quỷ, vì bọn họ xan tham tật đố,
sợ các vật hết, giành nhau cất giấu. Chư Tỳ-kheo,
vì vậy cho nên gọi là trung kiếp đói khát.
Chư
Tỳ-kheo, thế nào gọi là trung kiếp dịch bệnh?
Chư
Tỳ-kheo, con người khi ấy cũng muốn thực hành pháp,
muốn nói như pháp, cũng muốn thực hiện sự hiểu
biết không điên đảo, muốn thực hành đầy đủ
mười điều thiện. Nhưng vào thời ấy, các người
làm như pháp vì quá khứ không làm mười nghiệp
thiện để vượt thắng quả báo nên đến nổi khiến
loài phi nhân phóng, xả khí tai ương, dịch bệnh hoành
hành. Lúc đó có nhiều người mạng chung.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong thời kỳ dịch bệnh, lại có
loài phi nhân ở thế giới khác đến nơi này gây
dịch bệnh. Vì sao? Vì họ phóng dật, làm việc phóng
dật, cũng lại tiếp xúc với điều ác cho nên tâm
họ bị não loạn, họ bị đoạt mất oai lực. Trong đó,
có nhiều người phước mỏng, bị bệnh mạng chung. Thí
như quốc vương, hoặc đại thần của vua giữ gìn thần
dân, ở địa đầu đất nước, bố trí quân lính
tuần canh. Bấy giờ phương khác có đạo tặc đến,
vì lính tuần canh không cẩn thận, vì chểnh mảng nên
bị giặc cướp nhất thời chém giết, hoặc phá nhà
cửa, hoặc hủy thôn xóm, hoặc phá làng mạc, hoặc
hủy quốc thành. Cũng giống như vậy, con người lúc
ấy phóng dật nên phi nhân phương khác đến gây dịch
bệnh, mạng chung hết cả, cũng lại như vậy. Lại nữa,
vào lúc ấy, phi nhân phương khác khi đến gây dịch
bệnh, tuy các chúng sanh không hành phóng dật nhưng
loài quỷ ấy quá mạnh, cưỡng hại bức bách, cho
họ tiếp xúc cái xấu ác, làm tâm họ bấn loạn,
đoạt mất oai lực; trong đó có nhiều người ngộ
bệnh mạng chung. Thí như nhà vua hoặc đại thần của
vua vì để bảo vệ các tụ lạc nên bố trí, trấn
giữ. Trong khi đó, giặc cướp phương khác đến xâm
phạm quấy nhiễu. Tuy sự trấn giữ không chểnh mảng,
phòng hộ cẩn trọng nhưng giặc kia quá mạnh, cưỡng
hại bức bách, người ở đó cùng lúc bị giết
hại, hoặc bị phá hủy nhà cửa thôn xóm làng mạc…
nói lược như
trên, cũng như thế.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong kiếp dịch bệnh, con người ngộ bệnh,
đau đớn mạng chung cũng như vậy. Sau khi mạng chung,
họ đều được sanh lên các cõi trời. Vì sao? Vì
họ không có tâm hại nhau, tâm không loạn động,
tâm có lợi ích, tâm từ, tâm tịnh; khi sắp mạng
chung họ hỏi thăm nhau: “Bệnh của bạn có thể chịu
đựng chăng? Ít bị tổn hại chứ? Có ai thoát chăng?
Có ai khỏi chăng? Có ai bị bệnh gì khác chăng?” Chư
Tỳ-kheo, do ý nghóa đó, họ được sanh lên cõi
trời. Vì vậy gọi là trung kiếp dịch bệnh.
Chư
Tỳ-kheo, đó là ba thứ trung kiếp của thế gian.



PHẨM
11: TRỤ THẾ

Chư
Tỳ-kheo, trong thế gian, có bốn cái vô lượng chẳng
thể lường được, chẳng thể cân được, chẳng
thể nghó bàn được. Hoặc trời, hoặc người, những
vị toán số trong đời, muốn nắm được số lượng
ấy là bao nhiêu năm, bao nhiêu trăm năm, bao nhiêu
ngàn năm, bao nhiêu trăm ngàn năm, bao nhiêu ức
năm, bao nhiêu trăm ức năm, bao nhiêu ngàn ức năm,
bao nhiêu trăm ngàn ức năm, cũng không bao giờ
được. Bốn điều ấy là gì
Chư
Tỳ-kheo, đó là sự tồn tại của thế giới. Điều
này chẳng thể tính toán mà biết được là bao
nhiêu năm, bao nhiêu trăm năm, bao nhiêu ngàn năm,
bao nhiêu trăm ngàn năm, bao nhiêu ức năm, bao nhiêu
trăm ức năm, bao nhiêu ngàn ức năm, bao nhiêu trăm ngàn ức năm.
Chư
Tỳ-kheo, sự hoại diệt của thế giới sau khi tồn tại
cũng chẳng thể tính đếm mà biết được là bao
nhiêu năm, bao nhiêu trăm năm, bao nhiêu ngàn năm,
bao nhiêu trăm ngàn năm, bao nhiêu ức năm, bao nhiêu
trăm ức năm, bao nhiêu ngàn ức năm, bao nhiêu trăm ngàn ức năm.
Chư
Tỳ-kheo, sự hình thành của thế giới sau khi hoại
diệt, điều này cũng chẳng thể tính toán mà biết
được là bao nhiêu năm, bao nhiêu trăm năm, bao
nhiêu ngàn năm, bao nhiêu trăm ngàn năm, bao nhiêu
ức năm, bao nhiêu trăm ức năm, bao nhiêu ngàn ức
năm, bao nhiêu trăm ngàn ức năm.
Chư
Tỳ-kheo, thế giới tồn tại sau khi hình thành, điều
này cũng chẳng thể tính đếm mà biết được là
bao nhiêu năm, bao nhiêu trăm năm, bao nhiêu trăm ngàn
năm, bao nhiêu ức năm, bao nhiêu trăm ức năm, bao
nhiêu ngàn ức năm, bao nhiêu trăm ngàn ức năm.
Chư
Tỳ-kheo, đây gọi là bốn thứ vô lượng, chẳng
thể lường được, chẳng thể cân được, chẳng
thể nghó bàn được, chẳng thể tính đếm được,
hoặc trời hoặc người, không có ai tính đếm mà
có thể biết được là bao nhiêu trăm ngàn vạn
năm, bao nhiêu trăm ngàn vạn ức năm.

Chư
Tỳ-kheo, ở phương Đông cõi này, có các thế giới
chuyển biến trụ và hoại, không có thời gian ngừng
nghỉ; hoặc có thế giới chuyển thành, chuyển trụ, chuyển hoại.
Chư
Tỳ-kheo, phương Nam, Tây Bắc, việc chuyển thành,
chuyển trụ, chuyển hoại, cũng lại như vậy.
Chư
Tỳ-kheo, thí như bánh xe có năm bộ phận, trừ trục
ra, xoay chuyển không ngừng, không có thời gian tạm
nghỉ, nói lược như trên. Lại như cơn mưa mùa
hạ, hạt mưa to, nối nhau rơi xuống không có gián
đoạn. Cũng như phương Đông, sự chuyển thành, trụ,
hoại của các phương Nam, Tây, Bắc không có lúc
dừng nghỉ, cũng lại như thế.
Chư
Tỳ-kheo, ở trong khoảng thời gian ấy, lại có ba tai
họa. Ba họa ấy là gì? Một là tai họa về lửa, hai
là tai họa về nước, ba là tai họa về gió. Trong
thời gian bị tai họa về lửa, chư Thiên Quang âm khỏi
bị tai họa ấy; thời kỳ tai họa về nước, chư Thiên
Biến tịnh khỏi bị tai họa ấy. Thời kỳ tai họa về
gió, chư Thiên Quảng quả khỏi bị tai họa ấy.

Thế
nào là tai họa về lửa? Chư Tỳ-kheo, thời kỳ tai
họa về lửa, các chúng sanh có làm việc lành, nói
năng như pháp, thành tựu chánh kiến không có điên
đảo, thực hiện đầy đủ mười nghiệp thiện, đắc
tầng thiền thứ hai Vô giác quán mà không dụng
công tu, tự nhiên chứng đắc. Bấy giờ bọn chúng
sanh ấy dùng sức thần thông, trụ trên hư không,
trụ các cõi tiên, trụ các cõi trời, trụ cõi
phạm hạnh. Trụ như vậy rồi, họ hưởng thọ cái vui
Vô giác quán của tầng thiền thứ hai, chứng biết
như vậy, thành tựu đầy đủ, thân hoại liền sanh
cõi trời Quang âm. Chúng sanh cõi Địa ngục, chúng
sanh cõi Súc sanh, cõi Diêm-ma-la, cõi A-tu-la, cõi Tứ
thiên vương, trời Tam thập tam, trời Dạ-ma, trời
Đâu-suất, trời Hóa lạc, trời Tha hóa tự tại và
trời Ma thân cho đến Phạm thế, các chúng sanh sanh
vào Nhân gian đều thành tựu Vô giác vô quán,
chứng biết an lạc. Khi thân hoại, liền sanh cõi trời
Quang âm. Tất cả sáu đường đều chấm dứt. Đó
gọi là thế gian chuyển tận.
Chư
Tỳ-kheo, thế nào gọi là thế gian trụ rồi chuyển
hoại?

Chư
Tỳ-kheo, vào thuở đó, thời gian lâu xa vô lượng,
thiên hạ hạn hán, không mưa. Tất cả cỏ cây đều
khô cháy chẳng mọc lại. Thí như cỏ lau cắt khi còn
non, không có nước mưa, khô cháy mục nát, không
thể mọc lại. Cũng như vậy, chư Tỳ-kheo, trời lâu
không mưa, tất cả cỏ cây đều khô cháy.
Chư
Tỳ-kheo, tất cả các hành cũng vậy, vô thường,
chẳng tồn tại lâu dài, không bền chắc, không tự
tại, là pháp phá hoại, nên chán bỏ, nên cầu giải thoát.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, vào thời ấy, có gió lớn
Ca-lê-ca thổi tám vạn bốn ngàn do-tuần nước biển
lớn giạt ra, rồi ở dưới liền xuất hiện cung điện
mặt trời, thổi mặt trời lên khỏi biển đặt ở
lưng chừng núi chúa Tu-di-lưu, cách bốn vạn hai ngàn
do-tuần, trong quỹ đạo mặt trời.
Chư
Tỳ-kheo, đây gọi là mặt trời thứ hai xuất hiện
ở thế gian. Các ao, hồ, sông, ngòi nhỏ, tất cả
đều khô cạn, không còn cái nào.
Chư
Tỳ-kheo, tất cả các hành đều vô thường… nói
lược như trên… cầu thoát khỏi.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo,… nói lược như trên… gió
lớn thổi nước biển, xuất hiện cung điện mặt
trời, đặt ở quỹ đạo mặt trời. Đó là mặt
trời thứ ba xuất hiện ở thế gian. Tất cả các ao
lớn, hồ lớn, sông lớn và vô số tất cả sông
lớn đề khô cạn, không còn cái nào. Các hành
cũng vậy…

Và
như thế, mặt trời thứ tư xuất hiện ở thế gian,
các sông và ao hồ lớn như ao lớn Thiện hiện, ao
lớn A-na-bà-đạt-đa, ao lớn Mạn-đà-kỳ-ni, ao lớn
Xà mãn thảy đều khô cạn, không còn cái nào. Các
hành cũng thế…
Và
cũng như thế, mặt trời thứ năm xuất hiện ở thế
gian, nước biển lớn dần dần khô cạn, lúc đầu
độ vơi bằng mắt cá, rồi vơi dần cho đến độ vơi
bằng tới đầu gối, rồi vơi nữa cho đến nửa
thân, rồi một thân, rồi hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy
thân… rồi vơi đến khô cạn.
Chư
Tỳ-kheo, lúc năm mặt trời xuất hiện, nước biển
lớn vơi dần… từ nửa cây Đa-la, cho đến một cây
Đa-la, hoặc hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy cây Đa-la,…
vơi đến nửa câu-lô-xá, hoặc một, hai, ba, bốn,
năm, sáu, bảy câu-lô-xá, cho đến vơi nửa do-tuần,
hoặc hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy do-tuần, cho đến một
trăm do-tuần, hoặc hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy trăm
do-tuần…
Chư
Tỳ-kheo, lúc mặt trời xuất hiện, nước biển lớn
vơi một ngàn do-tuần, cho đến hai, ba, bốn, năm, sáu,
bảy ngàn do-tuần…
Chư
Tỳ-kheo, lúc mặt trời xuất hiện ở thế gian, nước
biển lớn vơi cho đến lúc còn lại bảy ngàn
do-tuần, hoặc xuống còn sáu, năm, bốn, ba, hai, một
ngàn do-tuần. Cứ như vậy cho đến lúc mực nước
còn lại bảy trăm do-tuần, hoặc xuống còn sáu, năm,
bốn, ba, hai, một trăm do-tuần, hoặc mực nước còn
bảy do-tuần, hoặc còn lại sáu, năm, bốn, ba, hai,
một do-tuần. Rồi mặt nước vơi dần, còn lại bảy
câu-lô-xá, cho đến mực nước còn lại cho đến
sáu, năm, bốn, ba, hai, một câu-lô-xá.
Chư
Tỳ-kheo, trong thời kỳ năm mặt trời xuất hiện ở
thế gian, nước biển lớn kia, sâu còn bảy cây
Đa-la, hoặc còn lại sáu, năm, bốn, ba, hai, một cây
Đa-la; hoặc mức nước còn lại độ sâu bằng bảy
người, hoặc mức nước còn lại sáu, năm, bốn,
ba, hai, một người, hoặc nửa người, hoặc đến đầu
gối, cho đến mắt cá. Lại trong thời kỳ năm mặt
trời, nước trong biển lớn còn sót lại chút ít
như chút ít nước trong dấu chân trâu khi mưa thu
không khác. Thời kỳ năm mặt trời, nước trong
biển lớn kia cũng lại như thế.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong thời kỳ năm mặt trời, trong
biển lớn kia, ở tất cả nơi, cho đếùn nước bùøn cũng không còn.
Chư
Tỳ-kheo, tất cả các hành cũng lại như thế, vô
thường không dài lâu, tạm thời thoáng chốc… nói
lược cho đến, đáng nhàm chán, đáng xa lìa, nên cầu ra khỏi.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo,… nói lược như trên, cho đến
khi sáu mặt trời xuất hiện ở thế gian, bốn
châu lớn và tám vạn bốn ngàn châu nhỏ, các núi
lớn, núi chúa Tu-di-lưu, thảy đều bốc khói, bốc
mãi bốc mãi, giống như người thợ gốm khi muốn
nung đồ đất; trên đồ đất, ngọn lửa cùng lúc
phát khởi, lửa đó rất mạnh, phủ kín khắp cả.
Bốn châu lớn và các núi bốc khói mãnh liệt,
cũng lại như thế,… nói lược cho đến các
hành vô thường, nên cầu ra khỏi.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, lược nói như trên, khi bảy
mặt trời xuất hiện, bốn châu lớn và tám vạn
bốn ngàn châu nhỏ, các núi lớn khác và núi chúa
Tu-di-lưu thảy đều cháy trụi, nước mạch dưới đất
cũng đều khô cạn; địa đại đã hết thì phong đại
cũng hết. Khi hỏa đại bốc cháy như thế, phần trên
núi chúa Tu-di-lưu bảy trăm do-tuần, ngọn núi ngã
đổ; ngọn lửa ấy bốc cháy, gió thổi thiêu cháy
cung điện Phạm thiên, cho đến trời Quang âm. Trong đó
có các Thiên tử sanh sau ở dưới cung điện Quang
âm chẳng biết kiếp thế gian chuyển hoại, chuyển
thành và chuyển trụ nên sanh sợ hãi, kinh khiếp run
rẩy, nói với nhau: “Chẳng lâu nữa ngọn lửa sẽ
thiêu đốt các cung điện Quang âm”. Khi ấy các
Thiên tử ở tại cõi trời Quang âm từ trước
biết rõ sự hoại, thành, trụ của kiếp thế gian,
trấn an các Thiên tử hậu sanh: “Quý vị đừng sợ,
đừng sợ! Vì sao? Này quý vị, khi xưa có ngọn lửa
đỏ cũng đến nơi ấy”. Khi đó các Thiên tử nghe
lời ấy rồi, liền nhớ lại ánh sáng thuở xưa,
nhớ nghó rằng ánh sáng kia chẳng lìa tâm, cho nên
có tên là Quang thiên. Lửa kia như thế, bùng cháy
rất lớn, rực đỏ mãnh liệt, thiêu đốt thành tro
bụi, chẳng còn lại gì; nên biết phân biệt như thế.
Chư
Tỳ-kheo, các hành cũng thế, nói lược… cho đến
nên cầu thoát khỏi.
Chư
Tỳ-kheo, thế gian hoại rồi lại thành như thế nào?
Chư
Tỳ-kheo, vào thuở ấy, lâu xa vô cùng, thời gian
chẳng thể tính đếm, mây ùn ùn nổi lên cho đến
che khắp cả thế giới Phạm thiên. Che như thế rồi,
mưa lớn trút xuống, hạt mưa rất to, giống như trục
bánh xe, hoặc như cái chày, trải qua nhiều năm, trăm
ngàn vạn năm, khối nước mưa kia dần dần tăng lên
cho đến thế giới Phạm thiên thì dừng lại, nước
ấy đầy khắp. Khối nước ấy có bốn luồng gió
giữ lại. Những gì là bốn? Một là trụ, hai là an
trụ, ba là bất đọa, bốn là lao chủ. Sau khi cơn mưa
chấm dứt, bấy giờ khối nước ấy tự hạ xuống
vô lượng trăm ngàn do-tuần. Vào lúc ấy, bốn
phương cùng lúc, có bốn ngọn gió lớn thổi lên.
Gió ấy tên là A-na-tỳ-la, thổi khối nước kia làm
ba đào nổi dậy cuồn cuộn không dừng; ở giữa tự
nhiên sanh ra khối bọt, nhưng bọt ấy bị ngọn gió lớn
A-na-tỳ-la thổi ném lên trên không, tạo ra các cung
điện đẹp đẽ khả ái bằng bảy báu xen lẫn, đó
là vàng, bạc, lưu ly, pha lê, hồng ngọc, xa cừ, mã
não…
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên ấy, chư Thiên Phạm thân có
cung điện với các tường vách xuất sanh ở thế gian.
Chư
Tỳ-kheo, tạo như thế rồi, khi ấy, khối nước kia
liền hạ xuống vô lượng trăm ngàn vạn do-tuần…
nói lược như trên, gió bốn phương nổi dậy,
tên là gió lớn A-na-tỳ-la, thổi ném khối bọt
thành cung điện tên là Ma thiên thân; tường vách
chỗ ở như trời Phạm thân, không khác, chỉ có màu
sắc, báu vật, tinh diệu sai khác chút ít. Cứ như
thế, tạo tác cung điện tường vách chư Thiên Tha
hóa tự tại, chư Thiên Hóa lạc. Kế đến, tạo tác
cung điện chư Thiên Đâu-suất-đà, tiếp là cung điện
chư Thiên Dạ-ma. Cứ như vậy, theo thứ tự xuất
hiện đầy đủ đều giống như chư Thiên Phạm thân.
Chư
Tỳ-kheo, khi ấy khối nước kia dần dần hạ xuống vô
lượng trăm ngàn vạn do-tuần, nhỏ lại dần, rồi
dừng lại. Từ khối nước ấy, quanh bốn phía, tự
nhiên nổi bọt, dừng trên mặt nước, dày sáu mươi
tám trăm ngàn do-tuần, rộng vô cùng. Giống như trong
ao suối và đầm hồ, khắp bốn phía, có bọt nổi lên
phủ trên mặt nước, đứng yên. Cũng như thế, chư
Tỳ-kheo, trong khối nước kia, khắp bốn phía, bọt nước
nổi lên, đứng yên, dày sáu mươi tám trăm ngàn
do-tuần, rộng vô lượng, cũng lại như thế.
Chư
Tỳ-kheo, khi ấy, gió lớn A-na-tỳ-la kia thổi bọt nước
ấy liền tạo thành hình dáng núi chúa Tu-di-lưu, kế
đến tạo thành quách, nhiều màu đẹp đẽ, do bốn
báu tạo thành, đó là các loại báu vi diệu vàng,
bạc, lưu ly, pha lê …
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên ấy, thế gian này mới có núi
chúa Tu-di-lưu xuất hiện như vậy.
Chư
Tỳ-kheo, lại vào lúc ấy, gió lớn Tỳ-la thổi bọt
nước kia lên phần trên núi chúa Tu-di-lưu, bốn phía
tạo thành tất cả ngọn núi, mỗi ngọn cao bảy trăm
do-tuần, nhiều màu đẹp đẽ, bảy báu tạo thành, đó
là các loại báu xa cừ, mã não… do nhân duyên
ấy, thế gian xuất hiện các ngọn núi cao. Cứ như
thế, ngọn gió kia, tiếp đến thổi bọt nước, tạo
tác cung điện cho chúng chư Thiên tam thập tam. Kế
đến, phía Đông, Tây, Nam, Bắc ở lưng chừng núi
chúa Tu-di-lưu, cách bốn vạn hai ngàn do-tuần, tạo
tác các cung điện cho bốn Đại thiên vương, dựng
thành, tường vách nhiều màu bằng bảy báu, đẹp
đẽ khả ái. Tạo dựng như vậy xong rồi, bấy giờ
ngọn núi kia lại thổi bọt nước tới nửa sườn
núi chúa Tu-di-lưu, cách bốn vạn bốn ngàn do-tuần,
tạo thành cung điện lớn cho Nguyệt thiên tử, nhiều
màu bằng bảy báu, hoàn hảo trang nghiêm. Tạo tác
như thế rồi, gió kia lại thổi bọt bảy ngày tạo
cung điện thành quách, lầu gác cho Nhật thiên tử,
nhiều màu bằng bảy báu, vạn phần đẹp đẽ. Do nhân
duyên ấy, thế gian mới có bảy cung điện mặt trời hiện diện.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, ngọn gió kia thổi khối nước ấy
lên núi chúa Tu-di-lưu, tạo ba thành quách đẹp đẽ,
nhiều màu bằng bảy báu, cho đến… đó là xa cừ,
mã não… do đó có thành quách xuất hiện ở thế gian.
Chư
Tỳ-kheo, khi ấy, ngọn gió lớn A-na-tỳ-la, kế đến
thổi bọt nước đến trên mặt biển cao một vạn
do-tuần, tạo cung điện thành quách pha lê cho các Dạ-xoa hư không.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên ấy, thế gian mới có cung điện
thành quách Dạ-xoa hư không xuất hiện như thế.
Chư
Tỳ-kheo, khi đó ngọn gió lớn A-na-tỳ-la, tiếp theo,
thổi bọt nước đến phía Đông, Tây, Nam, Bắc núi
chúa Tu-di-lưu, mỗi bên cách núi một ngàn do-tuần,
ở dưới biển lớn, tạo ra thành quách A-tu-la ở
bốn phía, nhiều màu bằng bảy báu, đẹp đẽ khả
ái. Do đó thế gian mới có thành quách A-tu-la ở
bốn phía xuất hiện như thế.
Lại
nữa, gió lớn A-na-tỳ-la thổi khối bọt nước kia
đặt một nơi bên ngoài núi chúa Tu-di-lưu, tạo một
núi khác tên là Khư-đề-la-ca. Núi ấy cao rộng mỗi
mặt đều bốn vạn hai ngàn do-tuần, nhiều màu bằng
bảy báu, hoàn hảo trang nghiêm, đẹp đẽ khả quan.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên ấy, thế gian mới có núi
Khư-đề-la-ca xuất hiện như thế.
Lại
nữa, ngọn gió lớn A-na-tỳ-la thổi bọt nước ấy
ra ngoài núi Khư-đề-la-ca, đặt ở một chỗ, tạo
một núi tên là Y-sa-đà-la. Núi ấy cao, rộng mỗi
chiều hai vạn một ngàn do-tuần, nhiều màu khả ái,
do bảy báu là xa cừ mã não… tạo thành.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên đó nên thế gian mới có núi
Y-sa-đà-la xuất hiện như thế.
Lại
nữa, ngọn gió lớn A-na-tỳ-la thổi bọt nước kia
ném ở ngoài núi Y-sa-đà-la, ngay nơi ấy tạo một
núi tên là Do-càn-đà-la. Núi ấy cao, rộng mỗi
chiều một vạn hai ngàn do-tuần, nhiều màu khả ái.
Cho đến được tạo thành bằng bảy báu như xa cừ,
mã não…
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên ấy, thế gian mới có tên núi
chúa Do-càn-đà-la xuất hiện.
Cứ
như thế, tiếp đến tạo núi Thiện hiện, cao rộng
bằng nhau sáu ngàn do-tuần; tiếp theo, tạo núi Mã
phiến đầu, cao rộng bằng nhau ba ngàn do-tuần. Lại
tạo núi Vi-dân-đà-la, cao rộng một ngàn hai trăm
do-tuần. Tiếp đến, tạo núi Tỳ-na-da-ca, cao rộng bằng
nhau sáu trăm do-tuần. Kế đến, tạo núi Luân viên,
cao rộng bằng nhau ba trăm do-tuần, nhiều màu khả ái,
đó là vàng, bạc, lưu ly, pha lê, hồng ngọc, xa cừ,
mã não… là bảy báu tạo thành, nói đủ như trên,
như sự tạo tác núi Khư-đề-la-ca không khác.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên ấy, thế gian mới có núi Luân viên xuất hiện.
Lại
nữa, ngọn gió lớn A-na-tỳ-la thổi bọt nước ấy
tan ra, đặt ngoài bốn phía núi Luân viên, làm thành
bốn châu lớn và tám vạn châu nhỏ; các núi
lớn…theo thứ tự xuất hiện.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên ấy, thế gian mới có bốn châu
lớn và tám vạn châu nhỏ, và núi lớn, theo thứ tự xuất hiện.
Lại
nữa, ngọn gió lớn A-na-tỳ-la thổi bọt nước kia
đặt ngoài bốn châu lớn, và tám vạn châu nhỏ,
núi chúa Tu-di-lưu và các núi lớn khác, đứng yên
một chỗ, gọi là núi Đại luân viên, cao rộng bằng
nhau, sáu trăm tám mươi vạn do-tuần, thật vững
chắc, do kim cương tạo thành, khó hư hoại.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên ấy, núi Đại luân viên xuất hiện ở thế gian.
Lại
nữa, ngọn gió lớn A-na-tỳ-la thổi xoáy đại địa,
dần dần sâu xuống, ngay tại chỗ ấy, khối nước
lớn, bỗng nhiên dồn lại.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên đó, trong thế gian mới có
biển lớn như thế xuất hiện.
Lại
vì nhân duyên gì nước biển lớn mặn không dùng
trong ăn uống được?

Chư
Tỳ-kheo, điều này có ba duyên. Những gì là ba? Một
là từ sau trận hỏa tai, trong thời gian lâu xa vô
lượng, có đám mây lớn dày đặc nổi lên, đứng
yên che kín cho đến Phạm thiên. Rồi sau đó mưa
xuống, hạt mưa to, nói đủ như trên. Nước mưa
lớn ấy tẩy rửa các cung điện của trời Phạm
thân, rồi kế đến rửa cung điện của chư Thiên Ma
thân, cung điện chư Thiên Tha hóa tự tại, cung điện
Dạ-ma, rửa đi rửa lại, rửa mãi như thế. Khi rửa
những cung điện ấy, các vị mặn, cay, đắng đều
chảy xuống hết. Kế đến rửa thân núi chúa
Tu-di-lưu và bốn châu lớn, tám vạn châu nhỏ, các
núi lớn khác và núi Luân viên… Khi tẩy rửa như
thế, nước chảy rửa thấm những vị mặn, đắng, cay
có ở trong đó nhất thời đều chảy xuống, rơi vào trong biển.
Chư
Tỳ-kheo, đây là nhân duyên thứ nhất, khiến nước
biển lớn mặn không uống được.
Lại
nữa, nước biển lớn là chỗ cư trú của các đại
thần, chúng sanh có thân to lớn. Những chúng sanh
nào có thân to lớn? Đó là cá, ba ba, ểnh ương,
cá rái, rồng có sừng,
cung-tỳ-la-đê-ma-da-đê-mị-di-la-đê,
mị-đâu-la-đâu-la-kỳ-la… Trong số đó có loài thân
một trăm do-tuần, hoặc có loài hai trăm, ba, bốn,
năm, sáu, bảy trăm do-tuần; thân lớn như thế, ở
tại trong biển; các loại phân tiểu của chúng lưu
xuất đều ở trong biển. Do nhân duyên ấy, nước
biển mặn đắng, không uống được.
Chư
Tỳ-kheo, đây là nhân duyên thứ hai làm cho nước biển mặn đắng.
Lại
nữa, nước biển lớn, thuở xưa bị các tiên nhơn
chú nguyện. Tiên nhơn chú nguyện rằng: “Nguyện cho
ngươi thành vị mặn, chẳng thể uống được!”
Chư
Tỳ-kheo, đây là nhân duyên thứ ba khiến nước
biển lớn mặn không uống được.
Lại
nữa, do nhân duyên gì mà sự nóng bức thiêu đốt
thế gian xuất hiện?
Chư
Tỳ-kheo, nếu thế giới này, khi kiếp sơ chuyển biến,
thì vào thời kỳ ấy, ngọn gió lớn A-na-tỳ-la dồn
lại thổi sáu thành quách cung điện mặt trời đặt
vào dưới nước biển lớn; chỗ đặt mặt trời
ấy, khối nước lớn ngay chỗ ấy đều tiêu hết,
chẳng chảy đâu được.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên ấy thế gian mới có sức nóng
thiêu đốt xuất hiện. Đó gọi là thế gian chuyển hoại rồi trụ.
Lại
nữa, thế nào gọi là thế gian chuyển hoại rồi
thành trụ?
Chư
Tỳ-kheo, thí như hiện nay thế gian thành rồi, trụ lập
như vậy, có hỏa tai, ở trong đó, tại sao lại có
thủy tai?
Chư
Tỳ-kheo, trong thời kỳ kiếp thủy tai, loài người
hành như pháp, nói lời như pháp, thành tựu chánh
kiến, không có điên đảo, giữ mười hạnh lành.
Các người ấy thường đắc tầng thiền thứ ba là
Vô hỷ mà chẳng nhọc công sức, không có mệt mỏi,
tự nhiên chứng đắc. Khi ấy các chúng sanh kia được
trụ trong đạo phạm hạnh của chư Thiên, chư Tiên
trên hư không; được trụ trong ấy rồi, đắc “ly
hỷ khoái lạc”, liền tự nói: “Chư vị, thật vui
sướng! Tầng thiền thứ ba này vui sướng như thế”.
Bấy giờ các chúng sanh ở nơi ấy đồng hỏi chúng
sanh đắc thiền kia. Bọn họ đáp: “Lành thay, chư vị,
đây là tầng thiền thứ ba là Vô hỷ, nên biết như
thế”. Các chúng sanh ấy biết đã thành tựu tầng
thiền thứ ba là Vô hỷ như vậy; thành tựu rồi
chứng, chứng rồi tư duy; tư duy rồi an trú; khi thân
hoại mạng chung, sanh lên cõi trời Biến tịnh. Như
vậy, chúng sanh từ dưới địa ngục, trong cõi
Diêm-la, trong cõi A-tu-la, trời Tứ thiên vương lên
đến trời Phạm thế, và các chúng sanh từ trời
Quang âm trở xuống, ở tất cả nơi, tất cả cõi
đều dứt hết. Chư Tỳ-kheo, như vậy gọi là thế chuyển.
Lại
nữa, thế nào gọi là thế gian chuyển rồi hoại?
Chư
Tỳ-kheo, có một thuở, thời gian lâu xa vô lượng,
mây giăng cùng khắp cho đến chư Thiên Quang âm, rồi
mưa nước tro nóng xuống, trải vô lượng năm… nói
lược… cho đến trăm ngàn ức năm.
Chư
Tỳ-kheo, nước tro nóng ấy, lúc mưa xuống, các cung
điện trên trời Quang âm đều tiêu rụi hết, không
còn hình bóng vi trần có thể biết được. Thí như
lấy váng sữa, kem sữa… bỏ vào trong lửa, cháy
tiêu hết, không còn hình dạng để có thể nghiệm
biết được, cũng như thế. Loại nước tro nóng kia
khi mưa xuống làm tiêu các cung điện của chư Thiên
Quang âm, cũng lại như thế, không còn hình dáng có thể biết.
Chư
Tỳ-kheo, các hành vô thường, phá hoại ly tán, lưu
chuyển tiêu diệt, chỉ trong khoảnh khắc, cũng lại như
vậy, đáng chán, đáng sợ, nên cầu thoát khỏi.
Chư
Tỳ-kheo, cũng vậy, các cung điện của chư Thiên Phạm
thân, Ma thân, Hóa lạc, Tha hóa tự tại, Đâu-suất,
Dạ-ma đều bị mưa tro nóng tiêu diệt, nói lược
như trên, giống như váng sữa bỏ vào lửa cháy
tiêu mất dạng, không còn hình tướng, cũng lại như
vậy… cho đến tất cả các hành vô thường,
nên cầu thoát ly.
Chư
Tỳ-kheo, nước tro nóng ấy khi mưa xuống bốn châu
lớn, tám vạn châu nhỏ, các núi khác, núi
Tu-di-lưu, đều tiêu hủy hết, không còn hình tướng
để có thể ghi nhận được, nói đủ như trên,
phải nên nhàm chán. Sự biến đổi như thế chỉ có
người chứng kiến mới tin thôi. Đó gọi là thế
gian chuyển trụ rồi chuyển hoại.
Lại
nữa, thế nào gọi là chuyển hoại rồi thành?
Chư
Tỳ-kheo, vào thuở ấy, mây nổi lên, mưa lớn xuống,
trải qua nhiều năm, nổi gió thổi bọt nước lên
tạo cung điện chư Thiên, nói đủ như sự việc của
hỏa tai… cho đến như vậy là thủy tai.
Lại
nữa, thế nào là phong tai?
Chư
Tỳ-kheo, trong thời kỳ phong tai, các chúng sanh tu hành
như pháp, thành tựu chánh niệm, sanh vào tầng thiền
thứ tư, trời Quảng quả. Chúng sanh ở địa ngục bỏ
thân, trở lại nhân gian, tu hạnh thanh tịnh, thành tựu
Tứ thiền. Cũng giống như thế, loài Súc sanh, cõi
Diêm-ma, cõi A-tu-la, trời Tứ thiên vương, trời Tam
thập tam, Dạ-ma, Đâu-suất, Hóa lạc, Tha hóa và Ma
thân, Phạm thế, Quang âm, Biến tịnh, Thiểu quang…
thành tựu Tứ thiền, nói đủ như trước.

Chư
Tỳ-kheo, đó gọi là thế gian chuyển thành. Thế nào
là chuyển hoại?
Chư
Tỳ-kheo, vào thuở nọ, thời gian lâu xa vô lượng,
có gió lớn nổi lên; gió lớn ấy gọi là
Tăng-già-đa (dịch là Hòa hiệp).
Chư
Tỳ-kheo, gió Hòa hiệp ấy thổi cung điện chư Thiên
Biến tịnh, làm cho chúng va chạm nhau mà hoại diệt,
không còn hình dạng có thể nhận biết. Thí như tráng
só nắm hai dụng cụ bằng đồng ở trong hai tay cọ xát
nhau phá hủy hoại diệt, không còn hình dạng có thể
biết được, gió hòa hiệp kia thổi cung điện trời
Biến tịnh ma xát, hoại diệt, cũng giống như vậy.
Chư
Tỳ-kheo, tất cả các hành đều vô thường, hoại
diệt, giây lát, không dài lâu… cho đến đáng
chán, nên cầu thoát khỏi.
Lần
lượt như thế, thổi cung điện chư Thiên Quang âm,
thổi cung điện trời Phạm thân, cung điện chư Thiên
Ma thân, Tha hóa tự tại, Hóa lạc, Dạ-ma, đụng nhau,
va nhau, cọ nhau, diệt nhau, không còn hình, không còn
tướng, không còn bóng, không còn mảy bụi, để có thể thấy dạng.
Chư
Tỳ-kheo, tất cả các hành, cũng giống như thế, hư
hoại không bền, không có chân thật, phải nên nhàm
chán xa lìa, sớm cầu thoát khỏi.
Chư
Tỳ-kheo, gió lớn Tăng-già-đa kia thổi bốn châu
lớn, tám vạn châu nhỏ và các núi lớn, núi chúa
Tu-di-lưu, nhấc bổng lên một câu-lô-xá, rồi phân
tán, hoại diệt; hoặc cao hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy
câu-lô-xá, rồi phân tán hoại diệt; hoặc thổi
nhấc cao một do-tuần, hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy
do-tuần, hoặc thổi nhấc cao trăm do-tuần, hai, ba, bốn,
năm, sáu, bảy trăm do-tuần, rồi phân tán hoại
diệt; hoặc thổi nhấc cao một ngàn do-tuần, hai, ba,
bốn, năm, sáu, bảy ngàn do-tuần; hoặc lại nhấc cao
trăm ngàn do-tuần rồi phân tán phá hoại. Như thế,
gió ấy thổi phá hủy tan hoại không còn hình, không
còn dáng, không còn lại hạt vi trần nào để có
thể biết được. Thí như có một người đàn ông
khoẻ mạnh, tay nắm một cục bột bóp nát, ném vào
hư không, bay tứ tán, không còn hình, không còn ảnh
cũng như thế. Gió kia thổi phá các châu, các núi
cũng lại như thế. Chỉ có người thấy mới có thể
tin. Đây gọi là thế gian chuyển trụ rồi hoại.

Lại
nữa, thế gian hoại rồi chuyển thành như thế nào?
Chư
Tỳ-kheo, vào thuở nọ, trải qua nhiều năm lâu xa vô
lượng, mây đen nổi lên, che khắp thế gian, cho đến
chỗ ở của chư Thiên Biến tịnh. Che phủ như thế
rồi, mưa lớn liền đổ xuống. Giọt mưa to lớn giống
như trục xe, hoặc như cái chày, liên tục đổ xuống.
Trải qua nhiều trăm ngàn vạn năm như thế, lượng
nước mưa kia sâu rộng to lớn, cho đến trời Biến
tịnh. Lượng nươc đầy ắp đó, có bốn thứ gió
giữ lại… như trên đã nói… cho đến thổi
bọt nước tạo cung điện Biến tịnh, nhiều màu, bằng
bảy báu hiện ra rõ ràng; tất cả đều như hỏa tai,
thủy tai, thứ lớp như đã nói.
Chư
Tỳ-kheo, đó gọi là thế gian hoại rồi chuyển thành.
Thế
nào là thế gian chuyển thành rồi trụ?
Chư
Tỳ-kheo, thí như ngày nay, thế gian trời người chuyển
thành rồi trụ. Chư Tỳ-kheo, tuần tự như thế, có
gió thổi…
Đây
gọi là tam tai của thế gian.



Phẩm
12: TỐI THẮNG 1

Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, qua thời gian, thế gian chuyển rồi,
khi thành như thế, chúng sanh phần nhiều được sanh
lên cõi trời Quang âm. Khi sanh lên cõi trời ấy,
thân tâm họ an vui, dùng niềm hoan hỷ làm thức ăn,
tự nhiên có ánh sáng; lại có thần thông, đi trên
hư không, có sắc đẹp thù thắng, tuổi thọ dài
lâu, sống trong an lạc.
Chư
Tỳ-kheo, thời ấy thế gian chuyển hoại; khi nó chuyển
hoại, hư không trống rỗng; ở trong cung Phạm, có một
chúng sanh trên trời Quang âm phước nghiệp đã hết,
từ trời Quang âm xuống, sanh vào trong cung điện
Phạm, không do bào thai, bỗng nhiên hóa có. Vị trời
Phạm ấy tên là Sa-bà-ba-đế. Vì vậy, có tên này xuất hiện.
Chư
Tỳ-kheo, khi đó lại có các chúng sanh khác, phước
nghiệp và tuổi thọ hết, từ cõi trời Quang âm bỏ
thân rồi, sanh ở nơi đó, thân hình đẹp đẽ, cũng
dùng hoan hỷ làm thức ăn, tự nhiên có ánh sáng,
có sức thần thông, bay đi trên không, sắc thân tối
thắng, tồn tại lâu dài ngay nơi chốn này.
Khi
họ sống ở đây như vậy, không có nam nữ, không
có tốt xấu, chỉ có chúng sanh và tên chúng sanh, chỉ có tên như vậy.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, ở thời kỳ ấy, trên đại địa
đó, xuất hiện lớp mỡ đất, ngưng đọng lại. Thí
như có người nấu sữa xong, trên mặt sữa có một
lớp màng mỏng đóng lại, hoặc trên mặt nước có
lớp màng mỏng đóng lại, cũng như thế.
Chư
Tỳ-kheo, hoặc lại thời kỳ ấy, trên đại địa đó
xuất hiện một loại mỡ đất, ngưng đọng lại. Thí
như váng sữa tụ lại, rồi thành ra kem có hình sắc,
tướng mạo như vậy, vị nó giống như mật không có
sáp. Bấy giờ các chúng sanh ở nơi ấy, trong đó
có chúng sanh có tánh tham, nghó như thế này: “Nay ta
cũng có thể dùng ngón tay lấy vị này nếm thử để
biết đây là vật gì”. Chúng sanh ấy nghó như thế
rồi, liền dùng ngón tay chọt sâu xuống một lóng,
lấy vị đất kia bỏ vào miệng nếm. Nếm rồi thích ý,
cứ nếm như thế qua một lần, hai lần, ba lần, liền
sanh tham đắm. Kế đến dùng tay bốc, dần dần dùng
tay hốt, sau lại bốc hốt tùy ý mà ăn. Khi chúng
sanh dùng tay bốc hốt ăn, lại có bọn người khác
thấy các chúng sanh kia ăn như thế liền bắt chước
tranh nhau lấy ăn.
Chư
Tỳ-kheo, khi các chúng sanh ấy dùng tay bốc hốt vị
đất kia ăn như vậy thì thân hình chúng tự nhiên
rít rắm, da dẻ thô dày, thân thể dơ bẩn hắc ám,
nhan sắc biến đổi, không còn ánh sáng, cũng chẳng
thể bay đi trên hư không. Vì lớp mỡ đất nên thần thông biến mất.
Chư
Tỳ-kheo, như trước đã nói, sau cũng như thế. Trong
thời kỳ ấy, thế gian trở thành tối tăm. Chư
Tỳ-kheo, vì vậy thế gian mới có sự tối tăm lâu dài xuất hiện.
Lại
nữa, tại sao ngay thời gian ấy, thế gian tự nhiên
xuất hiện mặt trời, mặt trăng? Rồi cũng trong thời
ấy xuất hiện tinh tú? Rồi có danh từ ngày đêm,
một tháng, nửa tháng, một năm, thời tiết xuất
hiện?
Chư
Tỳ-kheo, bấy giờ, cung điện mặt trời đẹp đẽ to
lớn từ phương Đông xuất hiện, vòng quanh lưng
chừng núi chúa Tu-di-lưu, rồi lặn ở phương Tây;
lặn ở phương Tây rồi lại mọc ở phương Đông.
Bấy giờ chúng sanh thấy cung điện mặt trời to lớn,
cùng bảo nhau: “Chư Nhân giả, lại là cung điện mặt
trời chiếu sáng, từ phương Đông xuất hiện, rồi
vòng phía phải lưng chừng núi chúa Tu-di-lưu, lặn ở
phương Tây”. Thấy ba lần như vậy rồi bảo nhau: “Chư
Nhân giả, đây là ánh sáng của trời kia lưu hành;
ánh sáng của trời ấy lưu hành thế gian vậy”. Vì
vậy gọi là “Đây kia, đây kia”. Cho nên có danh
tự như thế xuất hiện.

<節>KHỞI THẾ NHÂN BỔN</節>

<卷 id="521976586"> QUYỂN X</卷>

Phẩm
12: TỐI THẮNG 2

Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, cung điện mặt trời to lớn chiếu
sáng đóù ngang dọc năm mươi mốt do-tuần, trên
dưới, bốn phía chung quanh bằng nhau. Có bảy lớp bờ
tường, bảy lớp lan can, bảy lớp hàng cây Đa-la bao
bọc chung quanh, nhiều màu đan xen, dùng để trang
nghiêm. Các bờ tường đều do bảy báu là vàng,
bạc, lưu ly, pha lê, hồng ngọc, xa cừ, mã não… tạo
thành. Khắp bốn phía đều có cửa. Tại các cửa
đều có lầu gác, đài quan sát canh phòng và các
rừng cây, ao hồ, vườn cảnh. Trong vườn đều có
các giống cây, các loại lá, các loại hoa và các
loại quả, các loại hương thơm; lại có tiếng hót
của các loài chim.
Chư
Tỳ-kheo, trong cung điện mặt trời to lớn ấy có hai
vật dựng lập thành cung điện, vuông như ngôi nhà,
trông xa như hình tròn.
Chư
Tỳ-kheo, cung điện mặt trời to lớn ấy có nhiều
vàng trời và pha lê trời, xen kẽ tạo thành; hai
phần là vàng trời trong sạch không dơ, không các
cáu bẩn, sạch sẽ chói sáng; còn một phần thì dùng
pha lê trời tạo thành, sạch sẽ chói sáng, càng
mài càng sáng, không có cáu bẩn.
Chư
Tỳ-kheo, trong cung điện mặt trời to lớn ấy, có năm
thứ gió thổi để chuyển đi. Những gì là năm? Đó
là: một trì, hai trụ, ba tùy thuận chuyển, bốn
ba-la-ha-ca, năm tương hành.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, phía trước cung điện mặt trời to
lớn kia, đặc biệt có vô lượng chư Thiên đi
trước. Khi có vô lượng trăm, vô lượng ngàn, vô
lượng trăm ngàn chư Thiên đi trước, tất cả đều
luôn được hưởng bước đi an lạc vững chắc, nên
có tên là “lao hành”.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong cung điện mặt trời to lớn
kia, có xe đẹp Diêm-phù-đàn xuất hiện. Xe cao mười
sáu do-tuần, rộng tám do-tuần. Thiên tử mặt trời
và quyến thuộc vào trong xe ấy dùng thú vui năm dục
cõi trời, cùng nhau thọ hưởng trọn vẹn, vui vẻ rồi đi.
Chư
Tỳ-kheo, số tuổi thọ mạng của Thiên tử mặt trời
là tròn năm trăm năm, con cháu truyền nhau để cai
trị. Cung điện ấy tồn tại tròn một kiếp.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, trong các bộ phận của Thiên tử
mặt trời ánh sáng phát ra chiếu sáng xe
Diêm-phù-đàn. Rồi ánh sáng trong xe Diêm-phù-đàn
ấy phát ra chiếu sáng cung điện mặt trời to lớn
kia. Ánh sáng từ cung điện mặt trời to lớn kia
liên tục phát ra chiếu sáng bốn châu lớn và thế gian.
Chư
Tỳ-kheo, Thiên tử mặt trời có đầy đủ cả ngàn
ánh sáng; năm trăm ánh sáng chiếu một bên để đi,
còn năm trăm ánh sáng chiếu xuống.
Lại
nữa, vì nhân duyên gì mà cung điện to lớn đẹp đễ
của Thiên tử mặt trời chiếu bốn châu lớn và
các thế giới?
Chư
Tỳ-kheo, có một hạng người chuyên hành bố thí;
trong khi bố thí, họ bố thí cho Sa-môn, Bà-la-môn và
kẻ bần cùng cô độc từ xa đến xin như là đồ ăn
uống, xe cộ, y phục, tràng hoa, anh lạc, hương xoa,
giường, nệm, phòng, nhà, đèn, dầu… nói chung là
những vật để nuôi sống thân mạng. Khi bố thí, họ
bố thí nhanh chóng, chẳng bố thí vì dua nịnh; hoặc lại
cúng dường cho các vị tiên trì giới, người hành
thiện pháp đầy đủ công đức; phụng sự đủ thứ.
Do nhân duyên đó, thâm tâm họ hưởng vô lượng
các thứ an lạc. Thí như chốn rừng núi hoang vu vắng
vẻ, hoặc nơi sa mạc mênh mông mà có ao nước; nước
ao mát lạnh, trong sạch ngon ngọt. Khi ấy có một đàn
ông, đi xa mệt mỏi, nóng bức khát nước, từ
nhiều ngày qua chẳng ăn uống gì, đến chỗ cao ấy,
uống nước, tắm rửa, dứt trừ tất cả sự khát
và nóng bức. Ra khỏi ao, thâm tâm sảng khoái, hưởng
vô lượng niềm hoan hỷ khoái lạc. Cũng như thế, khi
người kia bố thí, vì tâm thanh tịnh nên khi thân hoại
mạng chung sanh vào trong cung điện của Thiên tử mặt
trời. Họ đã sanh vào trong đó rồi, được quả
báo cung điện phi hành nhanh chóng vừa ý như thế. Do
nhân duyên ấy cung điện mặt trời to lớn chiếu
sáng bốn châu lớn và các thế giới khác.
Chư
Tỳ-kheo, lại có một hạng người đoạn trừ việc
sát sanh, không trộm cắp của người khác, không tà
dâm, không nói dối, không uống rượu, thân không
phóng dật, cúng dường các vị tiên, hiền trì giới,
đầy đủ công đức, gần gũi người thuần hậu ngay
thẳng thực hành pháp lành… nói đủ như trên.
Khi thân hoại mạng chung, họ theo ý muốn sanh vào cung
điện mặt trời; ở nơi ấy, sẽ thọ quả báo nhanh
chóng. Vì vậy gọi đó là con đường của các thiện
nghiệp. Do nhân duyên ấy, cung điện mặt trời chiếu
bốn châu lớn và thế giới khác.
Lại
có một hạng người tu không sát sanh… cho đến
chánh kiến, họ từng cúng dường các vị tiên trì
giới, đầy đủ công đức, người làm lành ngay
thẳng thuần hậu; từng gặp những nhân duyên thanh
tịnh ấy, cũng sẽ sanh vào cung điện mặt trời, thọ
quả báo nhanh chóng. Do nhân duyên đó, cung điện mặt
trời chiếu sáng bốn châu lớn… nói đủ như trên.
Chư
Tỳ-kheo, sáu mươi sát-na là một la-bà, ba mươi la-bà
là một mâu-hưu-đa. Cung điện mặt trời sáu tháng
đi về phương Bắc, mỗi ngày đi được sáu
câu-lô-xá, chưa từng xa rời quỹ đạo mặt trời
dù cho trong khoảng một sát-na, một la-bà hay một
mâu-hưu-đa; sáu tháng đi về phương Nam, một ngày
cũng đi được sáu câu-lô-xá, không lệch quỹ đạo mặt trời.
Chư
Tỳ-kheo, thời gian sáu tháng mà cung điện mặt trời
di chuyển, thì vào ngày mười lăm cung điện mặt
trăng cũng di chuyển như vậy.

Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên gì mà trong đó phát sanh nóng
bức?
Chư
Tỳ-kheo, trong sáu tháng cung điện mặt trời di chuyển
về hướng Bắc, trong một ngày đi được sáu
câu-lô-xá, chẳng từng rời khỏi quỹ đạo mặt
trời. Nhưng trong đó, có mười nhân duyên phát sanh
nóng bức. Những gì là mười?
Chư
Tỳ-kheo, ngoài núi chúa Tu-di-lưu, kế đến có núi
tên là Khư-đề-la-ca, cao rộng bằng nhau, bốn vạn hai
ngàn do-tuần, nhiều màu đẹp đẽ, do bảy báu tạo
thành. Ở khoảng giữa có ánh sáng của cung điện
mặt trời to lớn chiếu sáng chạm vào núi ấy phát
sanh sức nóng cho nên vào thời gian ấy có sự nóng
bức. Đây là nhân duyên thứ nhất phát sinh nóng bức.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, ngoài núi Khư-đề-la-ca, tiếp theo
có núi tên là Y-sa-đà-la, cao rộng bằng nhau hai vạn
một ngàn do-tuần. Ở khoảng giữa có ánh sáng của
cung điện mặt trời to lớn chiếu sáng, chạm vào
núi ấy. Đây là nhân duyên nóng bức thứ hai.
Kế
đến là núi Do-càn-đà, cao rộng một vạn hai ngàn
do-tuần… Đó là nhân duyên thứ ba.
Tiếp
theo là núi Thiện hiện, cao rộng sáu ngàn do-tuần…
Đó là nhân duyên thứ tư.
Tiếp
đến là núi Mã phiến đầu, cao rộng ba ngàn do-tuần…
Đó là nhân duyên thứ năm.
Kế
đến là núi Vi-dân-đà-la, cao rộng một ngàn hai
trăm do-tuần… Đó là nhân duyên thứ sáu.
Tiếp
theo là núi Tỳ-na-da-ca, cao rộng sáu trăm do-tuần…
Đó là nhân duyên thứ bảy.
Kế
đó là núi Luân viên, cao rộng ba trăm do-tuần… Đó
là nhân duyên thứ tám.
Kế
đến, từ đại địa này trở lên hư không, cao một
vạn do-tuần. Ở đó, có các cung điện của Dạ-xoa,
do pha lê tạo thành… Đấy là nhân duyên thứ chín.
Tiếp
theo là trong bốn châu lớn và trong tám vạn châu
nhỏ, các núi lớn khác, núi chúa Tu-di-lưu… Đó
là nhân duyên thứ mười. Tất cả đều đầy đủ
như đã nói ở núi Khư-đề-la-ca.
Đây
là mười nhân duyên nóng bức của cung điện mặt
trời trong sáu tháng đi về hướng Bắc.
Lại
nữa, trong đó, do nhân duyên gì mà có sự lạnh
lẽo?
Chư
Tỳ-kheo, sau sáu tháng rồi, cung điện mặt trời to
lớn đi về hướng Nam. Ở đây có mười hai nhân
duyên nên sanh ra lạnh. Những gì là mười hai?
Chư
Tỳ-kheo, khoảng giữa hai ngọn núi Tu-di-lưu và
Khư-đề-la-ca là biển tu di lưu rộng tám vạn bốn
ngàn do-tuần, bao la vô cùng; có các thứ hoa sen xanh,
hoa sen hồng, hoa sen vàng, hoa sen trắng ở khắp mọi
nơi, có mùi hương rất thơm. Ở trong đó, có ánh
sáng của cung điện mặt trời to lớn chiếu đến xúc
chạm. Đây là nhân duyên thứ nhất của sự lạnh
lẽo. Cứ lần lượt như thế, núi Y-sa-đà là nhân
duyên thứ hai; núi Do-càn-đà là nhân duyên thứ
ba; núi Thiện hiện là nhân duyên thứ tư; núi Mã
phiến đầu là nhân duyên thứ năm; núi Vi-dân-đà-la
là nhân duyên thứ sáu; núi Tỳ-na-da-ca là nhân
duyên thứ bảy; núi Luân viên là nhân duyên thứ
tám. Các loại hoa ở trong đó… đầy đủ theo thứ
lớp như đã nói đủ ở trong núi Khư-đề-la-ca.
Lại
nữa, trong Diêm-phù-đề, nơi có các dòng sông
chảy, có ánh sáng của cung điện mặt trời to lớn
chiếu đến xúc chạm nên có sự lạnh lẽo… nói
lược cho đến… Đó
là nhân duyên thứ chín của sự lạnh lẽo.
Lại
nữa, như trong châu Diêm-phù có các dòng sông
chảy, trong châu Cù-đa-ni có các dòng sông chảy
nhiều gấp bội, ánh sáng của cung điện mặt trời to
lớn chiếu đến xúc chạm. Đấy là nhân duyên thứ
mười của sự lạnh lẽo.
Lại
nữa, như trong châu Cù-đà-ni, có các dòng sông
chảy, trong châu Phất-bà-đề, cũng có các dòng
sông chảy nhiều hơn gấp bội… Đấy là nhân duyên
thứ mười một của sự lạnh lẽo.
Lại
nữa, như trong châu Phất-bà-đề có các dòng sông
chảy, trong châu Uất-đa-la-cứu-lưu có các dòng sông
chảy nhiều gấp bội. Ánh sáng của cung điện mặt
trời chiếu vào xúc chạm. Đấy là nhân duyên thứ
mười hai của sự lạnh lẽo.
Đấy
là mười hai nhân duyên.
Chư
Tỳ-kheo, cung điện mặt trời to lớn, sáu tháng đi
về hướng Nam, mỗi ngày đi được sáu câu-lô-xá,
chẳng rời xa quỹ đạo; trong đó, có mười hai nhân
duyên này, nên lạnh lẽo.
Lại
nữa, do nhân duyên gì mà về mùa đông đêm dài
ngày ngắn?
Chư
Tỳ-kheo, qua sáu tháng rồi, mặt trời đi về hướng
Nam, mỗi ngày đi được sáu câu-lô-xá, cũng chẳng
sai lệch. Nhưng ở vào thời điểm ấy, mặt trời ở
tại mé Nam của châu Diêm-phù, nơi mà địa hình nhỏ
hẹp, nên mặt trời qua nhanh. Chư Tỳ-kheo, do nhân
duyên này mà về mùa đông, ngày ngắn đêm dài.
Lại
nữa, do nhân duyên gì mà mùa xuân, mùa hạ, ngày
dài, đêm ngắn?
Chư
Tỳ-kheo, qua sáu tháng rồi, cung điện mặt trời đi
về hướng Bắc, mỗi ngày đi được sáu câu-lô-xá,
cũng chẳng sai lệch với quỹ đạo thường đi. Nhưng
vào thời điểm ấy, đi ngay giữa cõi Diêm-phù, địa
hình nơi đây rộng nên đi lâu. Vì vậy nên ngày dài.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên ấy, mùa xuân, mùa hạ ngày dài, đêm ngắn.
Lại
nữa, chư Tỳ-kheo, nếu ở châu Diêm-phù-đề mặt
trời giữa ngày thì ở châu Phất-bà-đề mặt trời
lặn; ở châu Cù-đa-ni, mặt trời mọc thì ở châu
Uất-đa-la-cứu-lưu là nửa đêm. Nếu châu Cù-đa-ni
giữa trưa, thì ở châu Diêm-phù-đề mặt trời
lặn. Ở châu Uất-đa-la-cứu-lưu mặt trời mọc thì
ở châu Phất-bà-đề nửa đêm. Nếu ở châu
Uất-đa-la-cứu-lưu giữa trưa thì ở châu Cù-đa-ni
mặt trời lặn. Ở châu Phất-bà-đề mặt trời mọc
thì ở châu Diêm-phù-đề nửa đêm. Nếu ở châu
Phất-bà-đề giữa trưa thì ở châu Uất-đa-la-cứu-lưu
mặt trời lặn. Ở châu Diêm-phù-đề mặt trời
mọc thì ở châu Cù-đa-ni nửa đêm.
Chư
Tỳ-kheo, người châu Diêm-phù-đề cho là phương Tây
thì người châu Cù-đa-ni cho là phương Đông. Người
châu Cù-đa-ni cho là phương Tây thì người châu
Uất-đa-la-cứu-lưu cho là phương Đông. Người châu
Uất-đa-la-cứu-lưu cho là phương Tây thì người châu
Phất-bà-đề cho là phương Đông. Người châu
Phất-bà-đề cho là phương Tây thì người châu
Diêm-phù-đề cho là phương Đông. Hai phương Nam, Bắc
cũng giống như thế.
Tới
đây, Phật nói kệ:
Chuyển
trụ và chuyển hoại
Trời
hiện và mỏng che
Mười
hai lớp gió thổi
Ở
trước, chư Thiên đi
Lầu
gác và gió thổi
Ánh
sáng của thân chiếu
Nghiệp
bố thí trì giới
Quán
sát-na, la bà
Nói
nhiệt có mười duyên
Nói
lạnh có mười hai
Ngày
đêm và giữa trưa
Nói
Đông, Tây bốn hướng.
Chư
Tỳ-kheo, cung điện rất lớn của Thiên tử mặt trăng
cao rộng bằng nhau bốn mươi chín do-tuần, chung quanh,
trên dưới có bảy lớp bờ tường, bảy lớp lan
can, bảy lớp lưới chuông; lại có bảy hàng cây
Đa-la bao bọc chung quanh, nhiều màu đẹp đẽ. Các bờ
tường ấy đều dùng bảy báu như vàng, bạc…,
mã não tạo thành. Các cửa ở bốn phía đều
có lầu gác, trang trí đủ loại… nói đủ như cung
điện mặt trời ở trên… cho đến các loài chim đều ca hót.
Chư
Tỳ-kheo, cung điện mặt trăng, dùng toàn vàng bạc
trời, lưu ly trời màu xanh để trang trí xen kẽ; hai
phần bạc, trong sạch không cáu bẩn, không có các
cặn dơ, thể của nó trong suốt, rất sáng; một phần
là lưu ly trời màu xanh, cũng trong sạch, trong ngoài
trong suốt, ánh sáng chói xa.
Chư
Tỳ-kheo, cung điện rất đẹp của Thiên tử mặt trăng
có năm thứ gió giữ gìn cho sự vận hành. Những
gì là năm? Một là trì, hai là trụ, ba là thuận,
bốn là nhiếp, năm là hành. Vì được năm loại
nhân duyên này giữ gìn nên cung điện mặt trăng
nương hư không mà đi.
Chư
Tỳ-kheo, cung điện mặt trăng lại có vô lượng cung
điện chư Thiên đi ở trước, vô lượng trăm ngàn
vạn chư Thiên đi ở trước. Khi đi, họ hưởng thụ
vô lượng các thứ khoái lạc. Số chư Thiên đó đều có tên gọi.
Chư
Tỳ-kheo, trong cung điện to lớn của Thiên tử mặt
trăng, lại đặc biệt có xe lưu ly xanh; xe ấy cao mười
sáu do-tuần, rộng tám do-tuần. Thiên tử mặt trăng
và các Thiên nữ vào trong xe, dùng các thú vui năm
dục cùng nhau thọ lạc, vui vẻ thoả thích, tùy ý mà đi.
Chư
Tỳ-kheo, số tuổi thọ cõi trời của Thiên tử mặt
trăng là năm trăm tuổi, con cháu nối tiếp đều cai
trị ở đó. Nhưng cung điện đó chỉ tồn tại một kiếp.
Chư
Tỳ-kheo, ánh sáng trong các bộ phận thân thể của
Thiên tử mặt trăng phát ra liền chiếu sáng xe lưu
ly xanh kia; ánh sáng của xe ấy chiếu sáng cung điện
mặt trăng to lớn; ánh sáng cung điện mặt trăng
chiếu sáng bốn châu lớn.
Chư
Tỳ-kheo, Thiên tử mặt trăng có năm trăm luồng ánh
sáng chiếu xuống, có năm trăm luồng ánh sáng chiếu
một bên để đi. Vì vậy gọi là mặt trăng ngàn ánh
sáng chiếu, cũng gọi là ánh sáng mát lạnh.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên gì cung điện mặt trăng to lớn
chiếu sáng bốn châu lớn? Do trong đời quá khứ bố
thí cho Sa-môn, Bà-la-môn, kẻ bần cùng cô độc từ
xa đến xin, như là đồ ăn thức uống, xe cộ, y phục,
tràng hoa, hương thơm, giường, chiếu, phòng nhà, các
thứ giúp cho sự sống… Khi bố thí, kịp thời nhanh
chóng, không có lòng dua nịnh; hoặc lại cúng dường
các tiên trì giới, người đầy đủ công đức,
ngay thẳng, thuần thiện, do nhân duyên ấy thọ hưởng
vô lượng các loại khoái lạc về thân tâm. Thí như
chốn rừng núi vắng vẻ, đồng trống, đầm hoang, sa
mạc, có một ao nước mát mẻ trong đẹp, không có
cáu bẩn. Khi ấy có người đi đường xa mệt mỏi,
đói khát nóng bức, vào trong ao kia, tắm rửa uống
nước, hết tất cả khổ, cảm thấy sung sướng vô
cùng. Cũng giống như thế, do nhân duyên đó, sanh
trong cung điện của Thiên tử mặt trăng, hưởng quả báo vui sướng.
Chư
Tỳ-kheo, lại có một hạng người từ bỏ sát sanh…
cho đến từ bỏ uống rượu và phóng dật, cúng
dường phụng sự các tiên nhân… cũng sanh trong cung
điện mặt trăng ấy, chiếu sáng bốn châu.
Lại
có người từ bỏ sát sanh… cho đến có chánh
kiến nên nhanh chóng được sanh lên cung điện đi
trên không. Đây gọi là những con đường của thiện nghiệp.
Lại
do nhân duyên gì mà cung điện mặt trăng hiện ra dần
dần? Có ba nhân duyên. Những gì là ba? Một là xuất
hiện không đúng hướng; hai là thân chư Thiên màu
xanh, hình mang Anh lạc, tất cả đều xanh, thường che
khuất cung điện trong nửa tháng. Vì che khuất nên vào
thời gian đó, hình mặt trăng dần dần xuất hiện; ba
là từ trong cung điện mặt trời to lớn kia, đặc
biệt có sáu mươi luồng ánh sáng xuất hiện rồi che
khuất vầng trăng kia. Vì vậy, (mặt trăng) dần dần xuất hiện.
Lại
nữa, do nhân duyên gì mà cung điện mặt trăng tròn
đầy, hiện rõ như vậy?
Chư
Tỳ-kheo, về điều này có ba nhân duyên nên khiến
như thế. Một là lúc ấy cung điện mặt trăng to lớn,
xuất hiện đúng hướng. Vì vậy mặt trăng hiện ra tròn đầy.
Lại
nữa, chư Thiên màu xanh, y phục, Anh lạc, tất cả đều
xanh, thường trong nửa tháng che khuất cung điện mặt
trăng. Nhưng cung điện mặt trăng, vào thời kỳ trai
nhật, ngày mười lăm, ánh sáng tròn đầy, chiếu
soi vằng vặc. Thí như có nhiều các thứ dầu mỡ đổ
vào ngọn đuốc lớn đang cháy thì tất cả các loại
đèn khác đều bị lu mờ. Cũng như vậy, cung điện
mặt trăng to lớn, vào ngày mười lăm đều luôn luôn như thế.

Lại
nữa, sáu mươi luồng ánh sáng của cung điện mặt
trời xuất hiện rồi che vầng trăng mát mẽ kia. Nhưng
cung điện mặt trăng, vào kỳ trai nhật, ngày mười
lăm, tròn đầy, ở tất cả nơi chốn đều ra khỏi
sự che khuất. Ánh sáng mặt trời khi đó, không thể ngăn che được.
Lại
nữa, do nhân duyên gì mà cung điện mặt trăng vào
ngày thứ mười lăm của kỳ trăng tối, hoàn toàn
không hiện?
Chư
Tỳ-kheo, cung điện mặt trăng, vào ngày thứ mười
lăm của kỳ trăng tối đi gần cung điện mặt trời,
vì bị ánh sáng mặt trời che khuất nên hoàn toàn không thấy.
Lại
nữa, vì nhân duyên gì mà đại cung điện mặt trăng,
được gọi là mặt trăng?
Chư
Tỳ-kheo, cung điện mặt trăng vào ngày thứ nhất của
kỳ trăng tối trở đi vì màu sắc, ánh sáng, oai đức
khiếm khuyết mà giảm dần, vì nhân duyên ấy nên
được gọi là mặt trăng.
Lại
nữa, do nhân duyên gì mà trong cung điện mặt trăng
có hình ảnh?
Chư
Tỳ-kheo, có cây Diêm-phù, nhân đó nên gọi là
châu Diêm-phù. Hình ảnh của nó hiện ra trong ánh
sáng của vầng trăng mát mẽ. Do nhân duyên này mà
có hình ảnh hiện ra.
Lại
do nhân duyên gì mà có các dòng sông chảy ở thế
gian?
Chư
Tỳ-kheo, vì có mặt trời nên có nhiệt; vì có nhiệt
nên có não; vì có não nên có thiêu đốt; vì có
thiêu đốt nên có ẩm thấp; vì có ẩm thấp nên
trong các núi có dòng nước chảy ra.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên này nên thế gian có các dòng sông.
Lại
do nhân duyên gì mà có năm loại hạt giống xuất
hiện ở thế gian?
Chư
Tỳ-kheo, hoặc ở phương Đông, có thế giới chuyển
thành rồi hoại, hoại rồi thành, hoặc thành rồi
trụ; phương Nam, Tây, Bắc thành, hoại và trụ cũng
giống như thế. Bấy giờ có ngọn gió lớn A-na-tỳ-la
ở thế giới khác, chỗ đã chuyển thành và trụ,
thổi năm loại hạt giống rải vào thế giới này,
rải rồi rải nữa, cho đến rải khắp, đó là hạt
căn, hạt hành, hạt tiết, hạt hiệp, hạt tử. Đây là năm loại hạt.
Chư
Tỳ-kheo, đại thọ Diêm-phù có quả giống như cái
hộc lường Ma-ni của nước Ma-già-đà. Quả ấy hái
xuống, mủ nó chảy ra, màu như sữa, vị ngọt như mật.
Chư
Tỳ-kheo, quả cây Diêm-phù có năm phần phát sanh
lợi ích, đó là Đông, Nam, Tây, trên, dưới. Phần
phương Đông thì các Càn-thát-bà ăn; phần phương
Nam thì có nhân dân trong bảy tụ lạc lớn ăn: một
là Bất chánh khiếu, hai là Khiếu, ba là Bất chánh
thể, bốn là Hiền, năm là Thiện hiền, sáu là Lao,
bảy là Thắng. Trong bảy loại tụ lạc lớn đó, có
bảy ngọn núi đen: một là Thiên sương, hai là Nhất
bát, ba là Tiểu cước, bốn là Hà phát, năm là
Bách thiên đầu, sáu là Năng thắng, bảy là Tối
thắng. Trong bảy ngọn núi ấy có bảy cái hang của
bảy phạm tiên: một là Thiện nhãn, hai là Thiện
hiền, ba là Tiểu, bốn là Bách thiên đầu, năm là
Lãn vật trì, sáu là Hắc nhập, bảy là Tăng trưởng
thời. Trong phần phía Tây thì Kim sí điểu ăn; phần
trên thì các Dạ-xoa hư không ăn; phần dưới trong
biển thì các trùng ăn.
Đến
đây, có bài kệ tụng:

Đầu
nói mưa nhiều ít
Thị
hiện trong cung điện
Hai
việc có gió nhiều
Ở
trước, các trời đi

Xe
cộ và thọ mạng
Ánh
sáng thân thể chiếu
Nghiệp bố thí trì giới.
Vầng
trăng đầy và khắp
Ánh
trăng lại không hiện
Có
bóng do nhân gì
Các
sông, các hạt giống

Cây
Diêm-phù sau cùng.
Chư
Tỳ-kheo, chúng sanh thuở ban đầu, khi ăn vị đất đã
giúp cho mình sống lâu ở đời. Nhưng trong bọn họ,
nếu người nào ăn nhiều thì nhan sắc xấu đi, còn
nếu người nào ăn ít thì sáng láng đẹp đẽ. Ngay
khi ấy, hình sắc hiện rõ nên chúng sanh khinh chê
nhau, tranh cãi đẹp xấu. Người đẹp thì sanh kiêu
mạn; vì ngã mạn nên vị đất biến mất, rồi sanh
màng đất sắc vị đầy đủ. Thí như hoa Yết-ni-ca-la
nở, có màu sắc như vậy, lại như mật nguyên không
lộn sáp, có mùi vị như vậy.
Các
chúng sanh đó tụ tập lại, lo buồn khổ não, đấm
ngực kêu gào, mê loạn khốn đốn, than rằng: “Than
ôi! Vị đất của ta. Than ôi! Vị đất của ta”. Thí
như nay đây có vị ngon đã nếm biết rồi, khen rằng:
“Ôi! Đây là vị của ta”. Chấp trước tên cũ,
chẳng biết chân nghóa. Bọn chúng sanh ấy, cũng giống
như thế. Khi ấy, chúng sanh đó ăn màng đất, sống
lâu ở đời. Người ăn nhiều thì nhan sắc xấu, kẻ
ăn ít thì thân hình đẹp. Vì có đẹp, xấu, sinh ngã
mạn lăng nhục nhau; màng đất biến mất, liền sanh
dây bò, hình sắc trọn vẹn, hương vị đầy đủ.
Giống như hoa Ca-lam-bà-ha nở, có sắc như vậy; cắt
ra nhựa chảy, giống như mật ong không sáp… cho
đến như trước, cùng nhau tụ họp, sầu não…
cứ diễn tiến như vậy, rồi loại dây bò đó biến
mất; gạo tẻ xuất hiện, chẳng do cày cấy, tự nhiên
mọc lên, không có cỏ, không có vỏ, hạt gạo trong
sạch, hương vị đầy đủ. Khi ấy chúng sanh ăn gạo
ấy rồi, thân thể liền có mỡ, tủy, da, thịt, gân
cốt, máu mủ, các mạch và hiện rõ tướng nam căn,
nữ căn; tướng căn đã sanh, nhiễm tâm liền khởi;
vì có nhiễm tâm nên luôn nhìn nhau; đã nhìn nhau rồi
liền sanh ái dục; vì ái dục sanh nên ở chỗ vắng
vẻ, làm việc phi phạm hạnh. Khi làm việc bất tịnh
như thế, lại có các chúng sanh khác chưa làm việc
như vậy thấy bảo rằng: “Các ngươi đã làm việc
rất xấu xa. Tại sao làm như vậy?” Chúng sanh kia liền
sanh xấu hổ, rơi vào trong các điều ác bất thiện,
nên mới có danh từ “phu chủ”. Khi ấy chúng sanh
kia, vì rơi vào các điều ác như thế nên đem cơm
đến cho người cùng hành dâm, nói: “Có chồng
rồi, có chồng rồi”. Do đó mới đặt tên là vợ.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên đó, các vị thắng nhân hạ
sanh trước thấy thế gian nảy sinh việc vợ chồng cho
nên họ dùng tay trái nắm lấy, dùng tay phải xô đẩy
khiến rời bỏ xứ sở. Nhưng chúng sanh kia đi được
hai hoặc ba tháng rồi quay về lại. Khi ấy các người
còn ở đó thấy họ trở về liền dùng gậy gộc,
đất gạch, ngói đá đánh ném, nói thế này: “Các
ngươi hãy đi cho khuất! Các ngươi hãy đi cho khuất!”
Giống như ngày nay, khi các người con gái đi lấy
chồng được ném hoa, vàng bạc, y phục và ném hoa
lúa khô. Và nói lời cầu nguyện: “Xin chúc cô
dâu bình an, hạnh phúc”.
Chư
Tỳ-kheo, cứ lần lượt như vậy, người xưa đã làm
ác như thế, thấy người đời nay cũng làm như thế.
Do nhân duyên ấy, các chúng sanh ở trong cõi đời
làm các việc ác. Lần lượt như thế, tạo dựng
nhà cửa, để che giấu việc làm ác.
Cho nên có kệ rằng:
Trước
làm thành Chiêm bà
Sau
tạo Ba-la-nại
Qua
kiếp tàn sau cùng
Qui
hoạch thành Vương xá.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên ấy, các vị thắng nhân ngày
trước tạo lập các chốn thôn thành, tụ lạc, quốc
ấp, vương cung, các trú xứ làm đẹp thế gian xuất
hiện. Các chúng sanh đó khi làm tăng trưởng việc
phi pháp thì có chúng sanh khác, phước nghiệp hết,
từ trời Quang âm xả thân xuống, nhập vào thai mẹ.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên này, những vị Thánh nhân thuở
trước sanh trước ở thế gian, phước lực của họ
còn dư nên không cần cày cấy mà tự nhiên có
gạo tẻ xuất hiện. Nếu cần dùng, vào buổi sáng
lấy, thì buổi chiều liền sanh lại; buổi chiều lấy
thì sáng sanh lại, cùng một giống lúa chín. Nếu
không lấy thì vẫn còn như cũ. Khi ấy chúng sanh, vì
phước mỏng dần lười biếng, nhác nhớm, sanh tâm
tham lam, nghó như thế này: “Loại gạo tẻ này đây
không cần phải cày cấy, có khó nhọc gì đâu mà
vào buổi sáng, buổi chiều đều lấy riêng rẻ thì
chỉ thêm mệt. Nay ta nên lấy luôn một lần”. Nghó
thế, bèn lấy luôn một lần. Khi ấy các chúng sanh
khác rủ người kia: “Giờ ăn đã đến, hãy cùng
đi lấy gạo tẻ”. Người kia đáp: “Tôi đã lấy
một lần cho cả buổi sáng buổi chiều rồi, lấy để
dành cho bữa đến. Các ngươi muốn đi thì có thể
tự đi đi”. Các người kia nghó: “Bọn chúng sanh
này làm hay, gọn nhẹ, cùng lấy một lúc cả hai bữa
sáng chiều. Ta nay cũng có thể lấy luôn một lần cho
cả hai, ba ngày”. Nghó rồi, làm liền. Bấy giờ lại
có chúng sanh khác đến rủ chúng sanh đó: “Chúng
ta hãy cùng đi lấy gạo tẻ!” Chúng sanh đó đáp:
“Tôi đã lấy trước đủ phần ăn cho ba ngày rồi.
Các ngươi đi đi!” Chúng sanh ấy nghe rồi lại nghó:
“Người này rất khôn. Ta cũng nên lấy cùng một
lúc phần ăn của bốn, năm ngày”. Vì do tích trử,
nên khi ấy gạo tẻ liền sanh võ trấu, bọc hạt gạo
bên trong. Khi bị cắt thì không mọc lại nữa, chỗ
chưa cắt thì vẫn còn nguyên. Ruộng lúa lúc đó
liền được phân chia, cây cỏ mới mọc. Khi ấy
chúng sanh tụ tập lại, sầu than khóc lóc, họ bảo
nhau: “Ta nhớ thuở xưa, thân sanh do ý, dùng niềm
vui làm thức ăn, có ánh sáng tự nhiên, bay đi
trên không tự tại, thần sắc đẹp đẽ, thọ mạng
lâu dài. Nhưng vì chúng ta mà bỗng sanh vị đất, sắc
hương vị đầy đủ, ăn vào sống lâu. Người nào
ăn nhiều thì thân thể thô xấu, người ăn ít thì
nhan sắc vẫn đẹp. Vì tranh đẹp xấu nên khởi tâm
kiêu mạn, trở nên khác biệt. Vì lẽ đó mà vị
đất diệt mất. Kế sanh loại màng đất, tiếp sanh
loại dây bò, rồi sanh gạo tẻ, cho đến lúa, cắt
rồi chẳng mọc, không cắt còn nguyên. Vì vậy cho nên
thành ra cỏ cây mọc có sự phân chia. Nay đây,
chúng ta cần phải chia thành khu vực, phân ra ranh giới
và đặt ra hình phạt. Phần kia là của anh; đây là
phần của tôi. Ai xâm lấn thì bị phạt”.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên này, thế gian mới có danh từ
ranh giới, hình phạt xuất hiện.
Bấy
giờ riêng có một chúng sanh tiếc lúa của mình,
trộm lúa kẻ khác. Các người khác thấy liền bảo
người ấy rằng: “Người kia, người làm ác! Người
làm ác! Tại sao có lúa rồi lại lấy trộm lúa
người khác? Đừng làm như thế nữa!”, trách rồi
thả đi. Nhưng chúng sanh kia lại tái phạm, cũng trách
rồi thả đi. Đến ba lần như vậy, vẫn không hối
cải, nên bị nói nặng lời quở trách, dùng tay đánh
vào đầu, dẫn đến chỗ đám đông, nói với mọi
người: “Người này lấy trộm của người khác”.
Nhưng chúng sanh ấy, ở trước đám đông, chống chế
cãi lại, nói với mọi người: “Chúng sanh này
dùng lời thô ác mạ nhục tôi, dùng tay đánh tôi”.
Khi ấy mọi người tụ tập lo sầu, buồn khóc kêu la:
“Chúng ta ngày nay, đến tình trạng này là bị rơi
vào chỗ ác. Chúng ta đã làm phát sanh pháp ác bất
thiện, gây ra các phiền não, làm tăng trưởng khổ
quả sanh, già ở đời vị lai, sẽ hướng đến đường
ác. Hiện tại chứng kiến việc dùng tay níu kéo, xua
đuổi nhau, trách mắng nhau. Nay chúng ta nên tìm cầu
người thủ hộ công minh, tôn làm chủ để ai đáng
bị quở trách thì chính thức quở trách; đáng bị
phạt thì chính thức phạt; đáng bị xua đuổi thì chính
thức xua đuổi. Lúa gạo trên phần ruộng mà chúng
ta sở hữu, ai tự thu hoạch lấy. Vị chủ thủ hộ ấy
cần bao nhiêu, chúng ta cung cấp”. Mọi người cùng
bàn luận với nhau như thế rồi, họ liền cùng nhau
suy cử một vị thủ hộ chính thức. Bấy giờ, trong
đại chúng ở nơi ấy, đặc biệt có một người cao
to đẹp đẽ, đoan chánh khả ái, hình dung kỳ đặc, vi
diệu khả quan, thân sắc chói sáng, mọi điều hoàn
hảo. Khi ấy mọi người đến bên người ấy, nói
như thế này: “Quý hóa thay! Thưa ngài, xin ngài hãy
vì chúng tôi mà làm thủ hộ chính thức. Ở đây,
chúng tôi đều có ranh giới ruộng đất, ngài đừng
để xâm lấn nhau. Ai đáng la mắng thì chính thức la
mắng, đáng trách thì chính thức trách… cho đến
phạt… đáng đuổi thì chính thức đuổi. Ngài khỏi
phải cày cấy. Lúa gạo mà chúng tôi thu hoạch được
sẽ chia cho ngài, không để ngài bị thiếu”. Người
kia nghe rồi, liền nhận lời, làm chủ chính thức;
mắng, trách, phạt, xua đuổi công bình chính trực,
không có sự xâm lấn. Mọi người thu hoạch lúa,
đem đến cung cấp, không để gián đoạn, thiếu hụt.
Cứ theo cách thức như thế, tôn làm điền chủ. Vì
lấy phần đất từ trong ruộng lúa của dân chúng
nên nhân đó đặt tên là Sát-đế-lợi (đời Tùy
dịch là Điền chủ). Khi ấy dân chúng đều vui mừng,
y theo lời răn bảo mà làm. Vị Sát-đế-lợi kia,
trong việc phụng sự cho mọi người, khôn ngoan khéo
léo; ở giữa mọi người, tướng tốt hơn hết, vì
vậy được gọi là vua. Mọi người tôn là vua Đại
Bình Đẳng, vì vậy gọi là Ma-ha Tam-ma-đa (Tùy gọi là
vua Đại Chúng Bình Đẳng).
Chư
Tỳ-kheo, khi vị Đại Bình Đẳng này làm vua thì mọi
người nhân đó mới có tên là Tát-đa-bà (Tùy
gọi là Chúng sanh).
Chư
Tỳ-kheo, vua Đại Bình Đẳng có con tên là Hô-lô-giá
(Tùy dịch là Ý Hỷ).
Chư
Tỳ-kheo, khi Ý Hỷ làm vua, mọi người tôn xưng là
Hà-di-ma-ha (Tùy dịch là Kim Giả).
Chư
Tỳ-kheo, vua Ý Hỷ có con tên là Ha-lê-da (Tùy dịch là Chánh Chân).
Chư
Tỳ-kheo, khi Chánh Chân làm vua, mọi người tôn xưng
là Đế-la-xà (Tùy dịch là Ô-ma-sanh).
Chư
Tỳ-kheo, vua Chánh Chân có con tên là Bà-la-ha-lê-da-na
(Tùy dịch là Tối Chánh Chân).
Chư
Tỳ-kheo, khi Tối Chánh Chân làm vua, mọi người tôn
xưng là Vân Phiến.
Chư
Tỳ-kheo, vua Vân Phiến có con tên là Trai Giới.
Chư
Tỳ-kheo, khi Trai Giới làm vua, mọi người tôn xưng là Mộc Hónh.
Chư
Tỳ-kheo, trên đỉnh đầu của vua Trai Giới tự nhiên
mọc lên một bọc thịt; bọc thịt ấy sanh ra một đồng
tử đẹp đẽ, đầy đủ ba mươi hai tướng. Vừa sanh
ra đã nói: “Trì giới”. Vị vua sanh ra từ đỉnh đầu
ấy, đầy đủ thần thông, rất có oai lực, thống
lãnh bốn châu, trị hóa tự tại.
Chư
Tỳ-kheo, sáu vị vua này thọ mạng vô lượng.
Chư
Tỳ-kheo, từ đùi vế bên phải của vị vua sanh từ
đỉnh đầu ấy, mọc ra một bọc thịt, rồi sanh một
đồng tử đẹp đẽ hoàn toàn cũng có ba mươi hai
tướng, tên là Hữu Bễ Sanh, cũng có oai lực thống
trị bốn châu lớn. Bên đùi vế trái của vua Hữu
Bễ mọc ra một bọc thịt, sanh một đồng tử, cũng có
ba mươi hai tướng, tên là Tả Bễ Sanh đầy đủ oai
lực cai trị ba châu lớn. Từ bọc thịt ở đầu gối
bên phải của vua Tả Bễ ấy sanh một đồng tử, oai
đức và tướng tốt như trên, cai trị hai đại châu.
Từ đầu gối bên trái của vua Hữu Tất ấy sanh một
đồng tử, oai đức và tướng tốt như trước,
thống lónh một châu lớn.
Chư
Tỳ-kheo, từ đây về sau, có vua Chuyển luân đều
thống lãnh một châu.

Chư
Tỳ-kheo, tuần tự như thế, lúc ban đầu dân chúng
tôn lập vua Đại Bình Đẳng, kế đến là vua Ý Hỷ;
tiếp theo là vua Chánh Chân; kế tiếp là vua Tối
Chánh Chân, vua Trai Giới, vua Đảnh Sanh, vua Hữu Bễ,
vua Tả Bễ, vua Hữu Tất, vua Tả Tất, vua Dó Thoát, vua
Dó Dó Thoát, vua Thể Giả, vua Thể Vị, vua Quả Báo Xa,
vua Hải, vua Đại Hải, vua Xà-câu-lê, vua Đại
Xà-câu-lê, vua Mâu Thảo, vua Biệt Mâu Thảo, vua
Thiện Hiền, vua Đại Thiện Hiền, vua Tương Ái, vua Đại
Tương Ái, vua Khiếu, vua Đại Khiếu, vua Ni-lê-ca, vua
Na-cù-sa, vua Lang, vua Hải Phần, vua Kim Cang Tý, vua Sàng,
vua Sư Tử Nguyệt, vua Na-gia-đê, vua Biệt Giả, vua
Thiện Phước Thủy, vua Nhiệt Não, vua Tác Quang, vua
Khoáng Giả, vua Tiểu Sơn, vua Sơn Giả, vua Diệm Giả, vua Xí Diệm.
Chư
Tỳ-kheo, từ vua Xí Diệm ấy, con cháu nối nhau, có
một trăm lẻ một đời, đều ở thành Bô-đa-la trị
hóa thiên hạ. Vua cuối cùng tên là Hàng Oán; vì
có thể hàng phục các giặc oán nên gọi là Hàng Oán.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu của vua Hàng Oán đó nối tiếp nhau,
ở trong thành A-du-xà trị hóa, gồm có năm vạn bốn
ngàn vua. Vua cuối cùng tên là Nan Thắng.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Nan Thắng nối tiếp nhau ở thành
Ba-la-nại trị hóa, gồm có sáu vạn ba ngàn vua. Vua sau
cùng tên là Nan Khả Ý.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Nan Khả Ý nối tiếp nhau ở thành
Ca-tỳ-la trị hóa, gồm có tám vạn bốn ngàn vua. Vua
sau cùng tên là Phạm Đức.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Phạm Đức nối tiếp nhau ở
thành Bạch tượng trị hóa, gồm có ba vạn hai ngàn
vua. Vua sau cùng tên là Tượng Đức.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Tượng Đức ở thành Câu-thi-na
trị hóa, gồm có ba vạn hai ngàn vua. Vua sau cùng tên là Hoắc Hương.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Hoắc Hương nối tiếp nhau ở
thành Ưu-la-xà trị hóa, gồm có ba vạn hai ngàn vua.
Vua cuối cùng tên là Na-già-na-thị.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Na-thị nối tiếp nhau ở thành Nan
hàng phục trị hóa, gồm có ba vạn hai ngàn vua. Vua sau
cùng tên là Hàng Giả.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Hàng Giả nối tiếp nhau ở thành
Cát-na-cưu-già trị hóa, gồm có một vạn hai ngàn
vua. Vua sau cùng tên là Thắng Quân.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Thắng Quân nối tiếp nhau ở
thành Ba-ba trị hóa thiên hạ, gồm có một vạn tám
ngàn vua. Vua sau cùng tên là Thiên Long.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Thiên Long nối tiếp nhau ở thành
Đa-ma-lê-xà trị hóa, gồm có hai vạn năm ngàn vua.
Vua cuối cùng tên là Hải Thiên.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Hải Thiên tiếp nối nhau ở lại
thành Đa-ma-lê-xà trị hóa, gồm có một vạn vua. Vua
cuối cùng cũng tên là Hải Thiên.
Chư
Tỳ-kheo, sau đó, con cháu vua Hải Thiên nối tiếp nhau
ở lại thành Đàn-đa-phú-la trị hóa, gồm có một
vạn tám ngàn vua. Vua cuối cùng tên là Thiện ý; con
cháu nối tiếp nhau ở thành lớn Vương xá trị hóa,
gồm có hai vạn năm ngàn vua. Vua sau cùng tên là Thiện Trị Hóa.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Thiện Trị Hóa nối tiếp nhau trở
lại ở thành Ba-la-nại trị hóa, gồm có một ngàn
một trăm vua. Vua sau cùng tên là Đại Đế Quân.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Đại Đế Quân nối tiếp nhau ở
thành lớn Mao chủ trị hóa, gồm có tám vạn bốn
ngàn vua. Vua sau cùng lại có tên là Hải Thiên.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Hải Thiên nối tiếp nhau trở lại
ở thành Bô-đa-la trị hóa, gồm có một ngàn năm
trăm vua. Vua sau cùng tên là Khổ Hạnh.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Khổ Hạnh nối tiếp nhau trở lại
thành lớn Mao chủ trị hóa, gồm có tám vạn bốn
ngàn vua. Vua sau cùng tên là Địa Diện.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Địa Diện tiếp nối nhau trở lại
thành A-du-xà trị hóa, gồm có một ngàn vua. Vua sau
cùng tên là Trì Địa.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Trì Địa nối tiếp nhau trở lại
thành lớn Ba-la-nại trị hóa, gồm có tám vạn vua.
Vua sau cùng tên là Địa Chủ.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Địa Chủ nối tiếp nhau ở thành
Mị-di-la trị hóa, gồm có tám vạn bốn ngàn vua. Vua
sau cùng tên là Đại Thiên.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Đại Thiên nối tiếp nhau ở
thành lớn Mị-di-la trị hóa, gồm có tám vạn bốn
ngàn vua Sát-đế-lợi. Tất cả vua đó đều ở trong
rừng Am-bà-la thuộc thành Mị-di-la kia tu hành phạm
hạnh. Vua sau cùng tên là vua Ni-mị, kế đến là vua
Một, rồi đến vua Kiên Tề, vua Kha-nô, vua Ưu-ba, vua
Nô-ma, vua Thiện Kiến, vua Nguyệt Kiến, vua Văn Quân,
vua Pháp Quân, vua Hàng Phục, vua Đại Hàng Phục, vua
Cánh Hàng, vua Vô Ưu, vua Trừ Ưu, vua Kiên Tiết, vua
Vương Tiết, vua Ma-la, vua Lâu-na, vua Phương Chủ, vua
Trần Giả, vua Ca-la, vua Nan-đà, vua Cảnh Diện, vua Sanh
Giả, vua Hộc Lãnh, vua Thực Ẩm, vua Khiêu Thực, vua
Nan Hàng, vua Nan Thắng, vua An Trú, vua Thiện Trú, vua
Đại Lực, vua Lực Đức, vua Kiên Hành.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Kiên Hành nối tiếp nhau ở thành
Ca-xà-bà-ba trị hóa, gồm có bảy vạn năm ngàn vua.
Vua sau cùng tên là Am-bà-lê-sa.
Chư
Tỳ-kheo, con của vua Lê-sa tên là Thiện Lập.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu vua Thiện Lập tiếp nối nhau ở thành
lớn Ba-la trị hóa, gồm có một ngàn một trăm vua.
Vua sau cùng tên là Chỉ-lê-kỳ.
Chư
Tỳ-kheo, bấy giờ có Đức Ca-diếp Như Lai, A-la-hán,
Chánh Đẳng Giác xuất hiện thế gian. Khi ấy Bồ-tát
tu hành phạm hạnh sanh lên cõi trời Đâu-suất.
Con
của vua Chỉ-lê-kỳ tên là Thiện Sanh, con cháu nối
tiếp nhau trở lại thành Bô-đa-la trị hóa, gồm có
một trăm lẻ một vua. Vua sau cùng tên là Nhó. Vua Nhó
có hai người con, một tên là Cù-đàm, hai tên là
Bà-la-đọa-xà. Vua ấy có một người con tên là Cam Giá Chủng.
Chư
Tỳ-kheo, con cháu của Cam Giá Chủng nối tiếp nhau trở
lại thành Bô-đa-la trị hóa, gồm có một trăm lẻ
một vua Cam Giá Chủng. Vua sau cùng tên là Bất Thiện
Trường Cam Giá Chủng.
Chư
Tỳ-kheo, vua Bất Thiện Trường sanh bốn người con:
Một tên là Ưu-mâu-khư, hai tên là Kim Sắc, ba tên
là Tợ Bạch Tượng, bốn tên là Túc Cự. Con của
Túc Cự tên là Thiên Thành. Con cháu của Thiên
Thành tiếp nối nhau ở thành Ca-tỳ-la-bà-tô-đô trị
hóa, gồm có bảy vạn bảy ngàn vua. Vua sau cùng tên
là vua Quảng Xa, tiếp đến là vua Biệt Xa, rồi tiếp
theo là vua Kiên Xa, vua Trụ Xa, vua Thập Xa, vua Bách Xa,
vua Cửu Thập Xa, vua Tạp Sắc Xa, vua Trí Xa, vua Quảng
Cung, vua Đa Cung, vua Kiêm Cung, vua Trụ Cung, vua Thập Cung,
vua Bách Cung, vua Cửu Thập Cung, vua Tạp Sắc Cung, vua Trí Cung.
Chư
Tỳ-kheo, vua Trí Cung sanh hai người con: Một tên là Sư
Tử Giáp, hai tên là Sư Tử Túc. Sư Tử Giáp nối
ngôi, sanh bốn người con: Một tên là Tịnh Phạn, hai
tên là Bạch Phạn, ba tên là Hộc Phạn, bốn tên là
Cam Lộ Phạn. Và sanh một người con gái tên là Bất Tử.
Chư
Tỳ-kheo, vua Tịnh Phạn sanh hai người con: Một tên là
Tất-đạt-đa, hai là Nan-đà. Bạch phạn có hai con:
Một là Đế-sa-đồng, hai là Nan-đề-ca. Hộc phạn có
hai con: Một là A-nê-lâu-đà, hai là Bạt-đề-lê-ca.
Vua Cam Lộ Phạn cũng sanh hai con: Một là A-nan-đà, hai
là Đề-bà-đạt-đa. Người con gái tên là Bất Tử
ấy chỉ có một con, tên là Thế-bà-la. Bồ-tát
(Tất-đạt-đa) có một con, tên là La-hầu-la.
Chư
Tỳ-kheo, cứ tuần tự như thế, từ vua Đại Chúng
Bình Đẳng về sau, con cháu nối tiếp nhau là một
chủng tộc tối thắng. Đến đồng tử La-hầu-la, ngay
bản thân chứng A-la-hán, đoạn trừ phiền não,
thoát khỏi sanh tử, không còn tái sanh.
Chư
Tỳ-kheo, do nhân duyên ấy nên vào thuở xa xưa, có
giòng Sát-lợi hơn hết xuất hiện thế gian, theo đúng
như pháp, chẳng phải là bất như pháp.
Chư
Tỳ-kheo, vì có pháp như thế nên dòng Sát-lợi ở
thế gian là dòng tối thắng.
Bấy
giờ các chúng sanh khác nghó thế này: “Thế gian
hữu vi là bệnh hoạn, là ung nhọt, là mũi tên độc.
Tư duy chín chắn rồi, xả bỏ hữu vi, ở núi đầm
thanh vắng, tạo lập thảo am, tịch tónh thiền định; có
nhu cầu gì thì vào buổi sáng, hoặc sau buổi trưa, ra
khỏi thảo am, vào thôn khất thực. Mọi người trông
thấy, cần gì cho nấy, rồi sắm sửa lại. Hoặc có
người khen là những chúng sanh này làm thiện rất
tốt, xả bỏ thế gian và các pháp ác bất thiện
trong vòng luân chuyển, gọi họ là Bà-la-môn. Do nhân
duyên đó, dòng Bà-la-môn xuất hiện ở thế gian.
Hoặc có chúng sanh, thiền định không thành, dựa vào
xóm làng, dạy nhiều chú thuật. Nhân đó được
gọi là người chỉ vẽ, lại vì hay đi vào thôn xá,
nên gọi là hướng tụ lạc. Lại vì thành tựu các
pháp dục nên gọi là thành tựu dục. Do nhân duyên
ấy nên vào thuở xa xưa, Bà-la-môn là hơn hết,
dòng dõi cao quí, xuất hiện thế gian, theo đúng như
pháp, chẳng phải không như pháp.
Lại
có các chúng sanh khác làm đủ các thứ để kiếm
lợi như các nghề kỹ năng, công xảo, nghệ thuật.
Vì vậy có tên là Tỳ-xá. Do nhân duyên ấy, vào
thuở xa xưa, dòng họ Tỳ-xá xuất hiện thế gian. Họ
cũng như pháp, chẳng phải không như pháp.
Chư
Tỳ-kheo, ba chủng tánh này sanh ở thế gian rồi, về
sau lại có chủng tánh thứ tư xuất hiện ở thế gian.
Chư
Tỳ-kheo, lại có một hạng người tự chán chê sự
bó buộc của gia đình, cắt bỏ râu tóc, thân khoát
ca-sa, xả bỏ thế gian, xuất gia tu đạo, tự xưng “Ta
là Sa-môn”. Họ tự xưng như thế rồi liền thành
chánh nguyện Bà-la-môn.
Trong
dòng dõi Tỳ-xá cũng vậy, lại có hạng người,
cũng chán chê như trước, bỏ nhà xuất gia, tự xưng
“Ta sẽ làm Sa-môn”, vì họ có chánh nguyện như thế.
Chư
Tỳ-kheo, lại có một hạng người trong dòng dõi
Sát-lợi, thân khẩu ý làm việc ác; vì làm ác,
khi thân hoại mạng chung hoàn toàn chịu khổ. Dòng
Bà-la-môn và Tỳ-xá… cũng như vậy.
Lại
có người trong dòng Sát-lợi, vì thân, khẩu, ý
làm hạnh lành, nên khi thân hoại mạng chung, hoàn
toàn hưởng sự an vui. Dòng Bà-la-môn và Tỳ-xá cũng vậy.
Chư
Tỳ-kheo, lại có người trong dòng Sát-lợi, vì thân,
khẩu, ý làm hai hạnh nên khi thân hoại mạng chung,
thọ khổ và vui, Bà-la-môn, Tỳ-xá cũng vậy.
Chư
Tỳ-kheo, lại có người dòng Sát-lợi, chánh tín
xuất gia tu tập, chứng ba mươi bảy phẩm trợ đạo,
dứt hết các lậu, tâm giải thoát, tuệ giải thoát,
hiện tại thấy pháp chứng pháp, đắc các thần
thông. Đã tác chứng rồi, tự xướng lên: “Ta,
sự sanh đã hết, phạm hạnh đã lập, việc làm đã
xong, không thọ sanh nữa”. Dòng Bà-la-môn, Tỳ-xá cũng vậy.
Chư
Tỳ-kheo, hạng người sanh trong ba chủng tánh này cũng
có khả năng thành tựu minh, hạnh đầy đủ, đắc
A-la-hán, gọi là tối thắng.
Chư
Tỳ-kheo, Phạm vương Ta-ha-ba-để, khi xưa ở nước ta, nói kệ thế này:
Sát-lợi
dòng hơn hết
Nếu
rời các chủng tánh
Thành
tựu đủ minh, hạnh
Họ
hơn trời và người.
Chư
Tỳ-kheo, Phạm vương Ta-ha-ba-để khéo tụng kệ ấy,
chẳng phải là chẳng khéo. Ta đã ấn khả.
Chư
Tỳ-kheo, Ta, Như Lai, Ứng Chánh Đẳng Giác cũng nói nghóa này.
Chư
Tỳ-kheo, cứ lần lượt như vậy, Ta nói đủ về sự
chuyển thành, chuyển hoại, chuyển trụ của thế gian.
Chư
Tỳ-kheo, nếu có vị thầy vì các Thanh văn, dạy điều
cần làm, thương yêu, lợi ích, thực hiện từ bi,
thì Ta đã làm xong. Các thầy nên nương theo.
Chư
Tỳ-kheo, các thầy, tại nơi núi rừng thanh vắng, dưới
gốc cây, nơi phòng trống, chốn tịnh thất, chỗ hang
núi, hoặc bãi tha ma, dùng cỏ tranh… làm am thất cư
trú; rời bỏ thôn xóm, làng mạc, ở tại những
chỗ như thế. Các thầy phải tu tập thiền định, chớ
rơi vào phóng dật, đừng để về sau phải hối hận.
Chư
Tỳ-kheo, đó là lời giáo huấn của Ta.
Phật
thuyết kinh xong, các Tỳ-kheo… hoan hỷ phụng thành.

MỤC LỤC
TRƯỜNG A-H ÀM BIỆT DỊCH



KINH ĐẠI BÁT NIẾT-BÀN


Quyển I


Quyển II


Quyển III





Quyển I


Quyển II






KIM TRÀNG


QUYỂN I


QUYỂN II


QUYỂN III





QUYỂN I


QUYỂN II



NÓI KINH ĐẠI TẬP PHÁP MÔN


QUYỂN I


QUYỂN II





QUYỂN I


QUYỂN II
































QUYỂN I


QUYỂN II


QUYỂN III


QUYỂN IV


QUYỂN V


QUYỂN VI





QUYỂN I


QUYỂN II


QUYỂN III


QUYỂN IV


QUYỂN V


QUYỂN VI


QUYỂN VIi


QUYỂN VIII


QUYỂN IX


QUYỂN X





QUYỂN I


QUYỂN II


QUYỂN III


QUYỂN IV


QUYỂN V


QUYỂN VI


QUYỂN VII


QUYỂN VIII


QUYỂN IX


QUYỂN X


<釋 n="1">1.</釋>
Bản Hán, Phật Thuyết Đại Kiên Cố Bà-la-môn
Duyên Khởi kinh, Đại I.tr.207. Tham chiếu, Phật Thuyết
Trường A-hàm kinh, Q.5, “Đệ nhất phần Điển tôn
kinh đệ tam” (Đại I, tr.30b-34b). Tương đương: D.19
(Deva Digh ii.6) Mahàgovinda-suttanta;
Trường II 19 “Đại Điển Tôn”.

<釋 n="2">1.</釋>
Đại 1, tr.236c: không có.

<釋 n="3">1. Hán:</釋>
hữu ngã sắc vi hữu hậu thế
tưởng Tham
chiếu: Trường A-hàm, số 21, kinh Phạm Động, tr.458,
chú thích 72.

<釋 n="4">1. Hán:</釋>
nhất tưởng vi hữu ngã Tham
chiếu: Sđd, tr.459, chú thích 76.

<釋 n="5">1.</釋>
Hán: thiểu tư tưởng vi hữu ngã Tham
chiếu: Sđd, tr.460, chú thích 78.
<釋 n="6">2.</釋>
Hán: chủng chủng tư tưởng vi hữu ngã Tham
chiếu: Sđd, tr.459, chú thích 77