PHẬT NÓI
KINH “ ÐÂU ÐIỀU”
Hán dịch:
Mất
tên người dịch, nay phụ vào mục lục
của Ðông -Tấn
Việt dịch:
Thích Chánh Lạc
---o0o---
Nghe như vầy:
Một
thời Phật ở tại nước Xá vệ, trong nước này có một người Bà la môn tên là
Ðâu Ðiều. Ông ta có một người con trai tên là Cốc. Ðâu Ðiều là người tệ
ác, thường ưa mắng chửi, thân chết đầu thai thành chó, sanh trở lại nhà
mình, tên của con chó là Loa. Con của ông ta là Cốc thương yêu con chó
này, đeo vòng vàng cho nó. Giường của chó thường dùng tấm thảm nỉ mượt mà
trải lên. Khi ăn thì ăn đồ ngon đựng trên mâm vàng. Cốc đi ra phố. đức
Phật đi ngang qua cửa nhà của Cốc thì con chó sủa, đức Phật nói:
–Bình
thường ngươi giơ tay, miệng quát tháo, nay trở lại làm thân chó sủa người
mà không biết xấu hổ!
Con chó
liền xấu hổ bỏ chạy, đầu mặt chui xuống giường tru khóc rơi lệ.
Ðức Phật
sau khi đi rồi, con chó không còn nằm trên giường nữa. Nó ngủ dưới đất,
chẳng ăn uống gì cả. Cốc từ ngoài chợ về thấy chó không ăn, bèn hỏi những
người trong nhà rằng:
–Con chó
tại sao như vậy?
Những
người trong nhà đáp:
–Vừa rồi
có một vị sa môn đi qua, không biết nói gì mà con chó chạy vào giường, nằm
dưới đất, không ăn uống gì cả.
Cốc hỏi:
–Sa môn
đi hướng nào?
Người
trong nhà nói:
–Ði về
hướng đông.
Cốc liền
đuổi theo rất gấp để cho kịp.
Ðức Phật
ở dưới gốc cây nói kinh cho các tỳ kheo nghe. đức Phật từ đằng xa trông
thấy Cốc đến, đức Phật bảo các tỳ kheo:
–Cốc đi
chưa đến đường, nếu chết liền đọa vào địa ngục.
Các tỳ
kheo hỏi đức Phật:
–Tại sao
Cốc đọa vào địa ngục.
Ðức Phật
dạy:
–Người
này đem ác ý đến, muốn hại người cho nên phải đọa vào địa ngục.
Cốc đến
trước đức Phật bèn hỏi:
–Vừa rồi
tại sao sa môn đi ngang qua cửa nhà tôi, mắng chửi con chó của tôi, khiến
nó không ăn, không nằm ở chỗ của nó nữa?
Ðức Phật
liền trả lời:
–Ta đi
qua cửa nhà ngươi, con chó trắng sủa, ta liền nói với nó: “ Lúc bình
thường ngươi huơ tay, gầm thét, nay lại làm thân chó sủa vang, không biết
xấu hổ”. Con chó bèn hổ thẹn bỏ chạy, gục đầu mặt dưới giường, tru khóc
rơi lệ.
Cốc hỏi
đức Phật:
–Con chó
này là gì đối với tôi?
Ðức Phật
đáp:
–Không
dám nói, vì nghe rồi ngươi sẽ không vui.
Cốc nói:
–Cứ nói,
tôi xin nghe.
Ðức Phật
nói:
–Nói ra
ngươi sẽ giận dữ.
Cốc nói:
–Tôi
không dám giận, chỉ muốn được nghe.
Ðức Phật
nói:
–Con chó
chính là Ðâu-Ðiều, cha của ngươi đó!
Cốc nói:
–Cha của
tôi là Ðâu-Ðiều, khi còn sống thì hiểu kinh, hiểu đạo, quyết định không
làm chó.
Ðức Phật
nói:
–Cha
ngươi tuy hiểu đạo, chỉ biết tự cống cao, ngạo mạn, cho nên làm con chó.
Nếu ngươi muốn biết nó có phải là cha của ngươi không, vậy hãy trở về nhà
nói với con chó rằng: “ Nếu ngươi quả thật là Ðâu -Ðiều, cha của ta, thì
hãy ăn đồ ăn trong mâm như trước; nếu ngươi thật là cha ta thì hãy trở lại
nằm chỗ nằm cũ; nếu ngươi thật là cha ta thì lúc trước có chôn giấu châu
báu ở đâu hãy chỉ chỗ ấy cho ta ”.
Cốc liền
về nhà bảo con chó rằng:
–Này
Loa, nếu thật ngươi là Ðâu-Ðiều, cha của ta, thì ngươi hãy ăn đồ ăn này.
Con chó
liền ăn đồ ăn đó. Cốc lại bảo:
–Này
Loa, nếu thật ngươi là cha ta thì hãy lên nằm chỗ nằm cũ.
Con chó
liền nằm chỗ nằm cũ. Cốc lại bảo:
–Này
Loa, nếu ngươi thật là cha ta, lúc trước có chôn giấu châu báu ở đâu thì
hãy chỉ chỗ ấy cho ta.
Con chó
liền lấy miệng chỉ vào phía bên phải cái giường, hai chân trước bươi đất
để chỉ.
Cốc liền
đào chỗ đất chó bươi thì được rất nhiều châu báu, kỳ vật. Cốc rất vui
sướng. Nhân đó Cốc liền trở lại chỗ đức Phật, đức Phật từ xa trông thấy,
bảo các tỳ kheo rằng:
–Nay Cốc
đi chưa đến đường, nếu chết thì liền sanh lên trời.
Các tỳ
kheo hỏi đức Phật:
–Do nhân
duyên gì mà được sanh lên trời?
Ðức Phật
dạy:
–Người
này đem ý lành đến đây cho nên được sanh lên trời.
Cốc đến
trước đức Phật, cúi lạy và bạch rằng:
–Thật
đúng như lời đức Phật nói.
Cốc lại
hỏi đức Phật:
–Con
người sống ở thế gian, tại sao có người sống lâu, có người chết yểu? Tại
sao có người bị nhiều bệnh, có người bị ít bệnh? Tại sao có người đẹp, có
người xấu? Tại sao có người tôn quý, có người thấp hèn? Tại sao có người
có nhan sắc, có người không nhan sắc? Tại sao có người giàu, người nghèo?
Tại sao có kẻ thông minh, kẻ ngu si?
Ðức Phật
nói với Cốc:
–Con người ở thế gian thích sát sanh, không có lòng từ bi, chết đọa vào
địa ngục; hết tội trong địa ngục lại sanh làm người, phải bị chết yểu. Còn
người sống ở thế gian, không sát sanh, có lòng từ bi, chết được sanh lên
trời, từ trời sanh xuống nhân gian liền được trường thọ. Có người ở thế
gian thích đánh nhau, cầm dao gậy khủng bố người khác, khi chết đọa vào
địa ngục, hết tội trong địa ngục liền sanh làm người bị nhiều bệnh tật.
Còn người ở thế gian ưa sự hòa hợp, không cầm dao gậy khủng bố người khác,
khi chết được sanh lên trời, từ trời lại sanh xuống nhân gian liền được ít
bệnh. Có người sanh ở nhân gian ưa sân hận, nghe nói thiện cũng giận, nghe
nói ác cũng giận, thấy người hiền cũng giận, thấy người ngu cũng giận,
không phân biệt thiện ác, chỉ muốn sân hận, chết đọa vào địa ngục, hết tội
trong địa ngục lại sanh làm người, sắc mặt vàng úa không đẹp. Còn người
sanh ở nhân gian không sân không giận, thấy người hiền thì kính, thấy
người ngu thì nhẫn, chết được sanh lên trời, từ trời lại sanh xuống nhân
gian, sắc mặt thường đẹp, là người hiền thiện, tâm hòa thuận. Có người ở
thế gian mà không có nhan sắc là vì thấy người già mà không đứng dậy, bất
hiếu với cha mẹ, không có lòng kính yêu khi thấy cha mẹ. Có người hiếu
thuận, kính yêu cha mẹ và các bậc trưởng lão, nhưng thường sân hận, chết
đọa vào địa ngục, hết tội trong địa ngục lại được làm người nhưng không có
nhan sắc, bị mọi người ganh ghét. Người ở thế gian hiếu thuận với cha mẹ,
cung kính bật trưởng lão, nếu có người bất hiếu, bất kính đối với bậc
trưởng lão liền đến để dạy, thích nói với người khác những lời thiện, khi
chết được sanh lên trời, từ trời lại sanh xuống nhân gian, được mọi người
kính yêu. Có người ở thế gian kiêu mạn, không cung kính những bậc tôn
thượng, tự thân ưa cường bạo, khi chết vào địa ngục; hết tội trong địa
ngục lại sanh làm người hạ tiện. Có người ở thế gian không có kiêu mạn,
thường cung kính bậc tôn thượng, không dùng cường bạo đối với người, khi
chết được sanh lên trời, từ trời sanh xuống nhân gian, do đó được tôn quý.
Người ở thế gian xan tham, tuy giàu có mà không bố thí cho kẻ nghèo, không
nhìn bà con dòng họ, không ưa bố thí, tham tiếc đồ ăn, không đem cho
sa-môn, đạo nhân, lại tự mình không dám ăn cho no đủ, lúc chết đọa vào địa
ngục; hết tội trong địa ngục lại làm người bần cùng đi ăn xin. Có người ở
thế gian không có lòng xan tham, tuy nghèo khó nhưng thích bố thí cho
sa-môn, đạo nhân, cho giúp kẻ bần cùng, ưa nhìn kẻ thân tộc, ăn uống tự
mình thường được no đủ, khi chết sanh lên trời, từ trời lại sanh xuống
nhân gian được giàu có, vui sướng, mọi người kính yêu. Người ở thế gian
nghe bậc hiểu kinh cao viễn, hoặc là sa-môn hay đạo sĩ thì không thích đến
hỏi con đường thoát khỏi thế gian, trong tâm ganh tị, tự cao, lúc chết đọa
trong địa ngục, khi tội trong địa ngục hết lại sanh làm người ngu si,
không có tri thức, không khác gì súc sanh. Người ở thế gian nghe có bậc
hiểu kinh điển uyên thâm, hoặc Sa-môn, đạo sĩ, thích đến để hỏi sự việc ra
khỏi thế gian, trong lòng không có ganh tị, tham ái và cao ngạo, lúc chết
được sanh lên trời, từ trời lại sanh xuống nhân gian, làm người hiểu kinh
hiểu đạo, được mọi người tôn trọng.
Ðức Phật
dạy:
–Con
người làm thiện thì được sanh lên trời, làm ác thì bị đọa xuống địa ngục.
Con người cầu sống lâu thì được sống lâu, cầu chết yểu thì bị chết yểu,
cầu bệnh thì có bệnh, cầu không bệnh thì được không bệnh, cầu sắc đẹp thì
có sắc đẹp, cầu sắc xấu thì có sắc xấu, cầu tôn quý thì được tôn quý, cầu
hạ tiện thì được hạ tiện, cầu nhan sắc yêu kiều thì được nhan sắc yêu
kiều, cầu nhan sắc không yêu kiều thì có nhan sắc không yêu kiều, cầu giàu
có thì giàu có, cầu bần khổ thì bần khổ, cầu trí thì được trí, cầu ngu thì
bị ngu. Con người sống ở thế gian thí như trồng lúa thì được lúa, trồng
lúa mạch thì được lúa mạch, trồng lúa đạo thì có lúa đạo, làm thiện thì
được thiện, làm ác thì bị ác.
Cốc liền
quỳ dài thưa rằng:
–Ban đầu
khi thấy con chó bỏ ăn, con ôm lòng sân hận, ngu si. Nay nghe Phật dạy như
người mù được thấy, người điếc được nghe, như người rớt xuống nước sâu mà
được thoát, như kẻ cuồng si mà được lành, như người đi trong bóng tối mà
thấy được mặt trời, mặt trăng. Con nguyện theo Phật cầu xin sám hối, mong
được ân lớn và phụng hành 5 giới cấm, làm Ưu Bà Tắc.
Ðức Phật
dạy:
–Ðời sau
có người đọc tụng kinh này, hoặc lắng nghe âm thanh của kinh, trong lòng
lông tóc dựng đứng, khóc lóc rơi lệ. Người như vậy đều sẽ làm đệ tử của
đức Phật Di - Lặc, đều được thoát khổ.
PHẬT NÓI KINH “ ÐÂU ÐIỀU”
--- o0o ---
Trình bày: Nhị Tường
Cập nhật: 5-2003
