KINH GIẢI
HẠ
Hán
dịch:
Ðời Tống, Tây thiên, Tam tạng, Minh giáo Ðại sư
Pháp Hiền.
Việt dịch:
Thích Chánh Lạc
--- o0o ---
Nghe
như vầy, một thời đức Phật ở tại tịnh xá Trúc Lâm, ở Ca lan đà, thành
Vương xá, cùng 500 bí sô chúng đều là bậc A la hán, các lậu đã hết, việc
cần làm đã làm xong, đoạn trừ các gánh nặng, đã được tự lợi, sạch hết hữu
kiết, tâm khéo giải thoát, chỉ có một bí sô vẫn còn ở địa vị hữu học. Ðức
Thế tôn đã vì vị ấy thọ ký làm cho thấy pháp, đắc pháp, sẽ chứng quả viên
mãn.
Bấy giờ đức Thế tôn an cư đã xong, khi sắp
giải hạ vào ngày rằm, ngài cùng chúng bí sô trải tòa mà ngồi. Khi hội
chúng đã ngồi xong, đức Phật bảo chúng bí sô rằng: “Nay ta đã được phạm
hạnh tịch tịnh, đây là thân cuối cùng, dùng vô thượng lạc đoạn trừ các
lậu. Ðệ tử của ta biết rõ các pháp, đều đã thông đạt, cho nên nay ta tuyên
nói pháp giải hạ. Này các chúng bí sô, các nghiệp về thân, khẩu, ý của
trong mùa hạ này, các người có nhẫn được chăng?”
Bấy giờ tôn giả Xá Lợi Phất nghe đức Phật
nói xong, từ tòa ngồi đứng dậy, trịch áo vai bên hữu, quỳ gối mặt sát đất,
chắp tay hướng đức Phật bạch rằng: “Bạch đức Thế tôn, như lời Phật dạy,
nay con đã được phạm hạnh thanh tịnh, cho đến thân, khẩu, ý nghiệp đều có
thể nhẫn được. Chúng con biết thân, khẩu, ý nghiệp của đức Phật không có
lỗi lầm. Các bí sô chúng con nay không có phiền trách gì đức Thế tôn cả.
Vì sao vậy? Vì Phật Thế tôn của con với người khó điều phục thì ngài có
thể điều phục được, với người không chỉ tức thì ngài khéo chỉ tức, với
người không an ổn, ngài khéo an ổn, kẻ chưa tịch tịnh thì ngài làm cho
được tịch tịnh. Như lai khéo rõ chánh đạo, khéo nói chánh đạo, khai thị
chánh đạo, cho đến chúng con thích Bồ đề của Thanh văn, Phật khéo vì chúng
con dạy, khiến cho các Thanh văn như lý tu hành mà chứng được thánh quả.
Cho nên chúng con đối với thân, khẩu, ý pháp của Phật Thế tôn không có gì
phiền trách cả”.
Bấy giờ tôn giả Xá Lợi Phất thưa đức Phật:
“Bạch Thế tôn, nay con đối với đức Phật, nếu thân, khẩu, ý nghiệp của con
có bất thiện gì, cúi mong đức Phật chỉ dạy”. Ðức Phật bảo: “Này Xá lợi
phất! Nay thân, khẩu, ý nghiệp của gnươi, ta không có gì phiền trách cả.
Vì sao vậy? Này Xá lợi phất! Ngươi có đầy đủ giới, đa văn, thiểu dục, tri
túc, đoạn trừ các phiền não, phát đại tinh tấn, an trụ chánh niệm, đầy đủ
các dẫn huệ, văn huệ, tiệp huệ, lợi huệ, xuất ly huệ, liễu đạt huệ, quãng
đại thanh tịnh huệ, thậm thâm huệ, vô đẳng huệ, cụ đại huệ bảo, làm cho kẻ
chưa thấy đạo thì được thấy, kẻ chưa điều phục thì làm cho được điều phục,
kẻ chưa được nghe pháp thì thuyết pháp cho nghe, kẻ có nhiều sân hận thì
khiến cho hoan hỷ, hay thuyết pháp cho bốn chúng mà không mệt mõi. Thí như
con của Kim luân vương thì được thọ pháp quán đảnh kế thừa ngôi vua y pháp
mà cai trị. Tôn giả Xá Lợi Phất cũng lại như vậy, là con của ta, thọ pháp
quán đảnh kế thừa ngôi pháp vương. Tôn giả Xá Lợi Phất như ta sẽ chuyển
bánh xe pháp vô thượng, như ta hết các lậu, chứng đắc giải thoát. Cho nên
tôn giả Xá Lợi Phất đối với ba nghiệp của tôn giả, nay ta công nhận là
không có lỗi”.
Bấy giờ tôn giả Xá Lợi Phất nghe đức Phật
đã chấp nhận xong, tôn giả cúi đầu lạy tạ, lại bạch đức Phật: “Bạch Thế
tôn, như đức Phật đã vì con mà chấp nhận ba nghiệp của con rồi, vậy nay
đối với năm trăm bí sô trong hội này, về thân, khẩu, ý nghiệp nếu có bị
bất thiện chăng, cúi mong đức Thế tôn cũng chấp nhận như thế”. Ðức Phật
bảo tôn giả Xá Lợi Phất: “Ba nghiệp của năm trăm bí sô ta cũng chấp nhận.
Vì sao vậy? Vì năm trăm vị bí sô này đều là bậc A la hán, các lậu đã hết,
việc cần làm đã làm xong, đã bỏ các gánh nặng xuống, đã được tự lợi, đã
hết các kiết sử, tâm khéo giải thoát. Trong đó chỉ có một vị bí sô hiện
đang ở địa vị hữu học, nhưng vị bí sô này ta đã thọ ký rồi, đã thấy pháp,
đắc pháp, sẽ chứng quả viên mãn. Này Xá lợi phất! Cho nên ta đối với ba
nghiệp của năm trăm bí sô này đều có thể chấp nhận cả”.
Bấy giờ tôn giả Xá Lợi Phất lại bạch đức
Phật: “Bạch Thế tôn, ba nghiệp của con và năm trăm vị bí sô đã được đức
Phật chấp nhận rồi. Nay con có điều nghi nên lại thưa hỏi, cúi mong Phật
Thế tôn phân biệt cho con. Bạch Thế tôn, trong năm trăm vị bí sô này có
bao nhiêu vị được pháp Tam minh? Lại có bao nhiêu vị bí sô được Câu giải
thoát? Lại có bao nhiêu vị bí sô được huệ giải thoát?”. Ðức Phật bảo tôn
giả Xá Lợi Phất: “Trong năm trăm vị bí sô này có 90 bí sô được pháp Tam
minh, 90 vị bí sô được Câu giải thoát. Ngoài ra các bí sô còn lại đều được
Huệ giải thoát. Này Xá lợi phất! Như vậy các bí sô này đã hết các phiền
não, đều an trú chơn thật”.
Khi ấy ở trong hội chúng có một tôn giả tên
là Phạ Nghi Xá suy nghĩ như vầy: “Nay ta nên đối trước đức Phật và chúng
bí sô dùng kệ (Dà Ðà) giải hạ để tán thán”. Bấy giờ tôn giả Phạ Nghi Xá
nghĩ như vậy xong, từ tòa đứng dậy, trạch vai áo bên phải quỳ gối mặt
xuống đất, chấp tay cung kính nói bài kệ rằng:
Ngày mười lăm giải hạ.
Hành luật nghi thanh tịnh.
Chúng bí sô năm trăm.
Ðoạn hết các phiền não.
Ðã sạch hết lậu pháp.
Ðược chứng quả vị Thánh.
Trong tịnh, ngoài điều phục.
Giải thoát nên lìa hữu.
Tận cùng mé sanh tử.
Việc cần làm đã xong.
Ðã đoạn hết không còn.
Vô minh và ngã mạn.
Phật của con tối thượng.
Ðoạn các pháp tà niệm.
Và đoạn pháp hữu lậu.
Khéo trừ bệnh khổ ái.
Ái diệt không còn sanh.
Ðại sư tử lìa thủ.
Hết các sự sợ hãi.
Phật Thế tôn của con.
Thí như vua Kim luân.
Ngàn người con doanh vây.
Khéo trị bốn thiên hạ.
Ðiều phục cả bốn biển.
Lại như người chiến thắng.
Là điều ngự tối thượng.
Thanh văn được ba minh.
Lìa sự chết cũng vậy.
Phật tử cũng như thế.
Chứng diệt không còn sanh.
Nay con lạy Pháp vương.
Ðại Nhật Tôn vô thượng.
Bấy giờ tôn giả Phạ Nghi Xá nói bài kệ Dà
Ðà xong về ngồi lại chỗ cũ. Khi ấy tôn giả Xá Lợi Phất cùng các bí sô nghe
đức Phật tuyên nói pháp giải hạ, tâm sanh hoan lạc, dũng bước, vui mừng
tán thán, tín thọ phụng hành.
PHẬT NÓI KINH GIẢI HẠ
--- o0o ---
Trình bày: Nhị Tường
Cập nhật:
5-2003
