PHẬT NÓI
KINH
CÙ ÐÀM DI KÝ
QUẢ
Hán
dịch: Ðời Lưu Tống, Tam tạng Pháp
sư Huệ Giản.
Việt dịch:
Thích Chánh Lạc
--- o0o ---
Nghe như vầy một thời Bà Già Bà
ở trong vườn Ni câu Lư, thành Ca Duy La Vệ, Thích Cơ Sấu, cùng chúng đại
Tỳ kheo thọ tuế (an cư). Bấy giờ Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di đi đến chỗ đức Thế
tôn, đến rồi đảnh lễ dưới chân đức Thế tôn, xong đứng qua một bên. Ðại nữ
nhơn Cù Ðàm Di đứng qua một bên rồi bạch Thế tôn rằng: “Bạch đức Thế tôn,
nữ nhân có thể đắc quả sa môn thứ tư được chăng? Nữ nhơn có thể ở trong
pháp luật này tin vui xuất gia, lìa bỏ gia đình học đạo được chăng?”.
Ðức Thế tôn dạy: “Thôi đi này Cù Ðàm Di,
không nên nói như vậy. Nữ nhân không nên ở trong pháp luật này tin vui
xuất gia, lìa bỏ gia đình xuất gia học đạo được, cạo tóc, khoác áo ca sa,
nguyện suốt đời thực hành phạm hạnh thanh tịnh”. Khi ấy Ðại nữ nhơn Cù Ðàm
Di bị đức Thế tôn ngăn cản, đảnh lễ dưới chân đức Thế tôn, nhiễu quanh đức
Thế tôn rồi trở về.
Bấy giờ các Tỳ kheo làm y của đức Thế tôn.
Ðức Thế tôn không bao lâu thì đến Thích Cơ Sấu để thọ tuế (an cư). Sau khi
trải qua ba tháng thọ tuế xong và đã làm y rồi. Sau khi y đã xong, ngài
khoác y, ôm bát du hành trong nhơn gian.
Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di nghe các Tỳ kheo đã
làm y của đức Thế tôn xong, đức Thế tôn không bao lâu nữa sẽ đến Thích Cơ
Sấu để thọ tuế. Sau khi trải qua ba tháng thọ tuế xong, làm y rồi, ngài
khoác y, ôm bát du hành nhân gian. Sau khi nghe tin Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di
lại đi đến chỗ đức Thế tôn, đến rồi đảnh lễ dưới chân đức Thế tôn, đứng
qua một bên. Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di đã đứng qua một bên rồi, bạch đức Thế
tôn: “Bạch Thế tôn, có thể nào làm cho nữ nhân đắc quả sa môn thứ tư
chăng? Do đó nữ nhân có thể ở trong pháp luật này tin vui xuất gia, từ bỏ
gia đình mà học đạo được chăng?”
Ðức Thế tôn lại nói: “Thôi đi này Cù Ðàm
Di. Ðừng nói như vậy. Nữ nhân không nên ở trong pháp luật này vui thích
xuất gia, từ bỏ gia đình học đạo, cạo tóc, mặc áo ca sa, nguyện suốt đời
tu hành phạm hạnh thanh tịnh”. Khi ấy Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di đã bị đức Thế
tôn ngăn cản lần thứ hai, đảnh lễ dưới chân đức Thế tôn nhiễu quanh rồi ra
về. Bấy giờ đức Thế tôn ở Thích Cơ Sấu đã thọ tuế an cư sau ba tháng xong,
đã làm y rồi, ngài khoác y, ôm bát và đi du hành nhân gian. Ðại nữ nhơn Cù
Ðàm Di ... nhân gian.
Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di đã nghe tin như vậy
rồi liền cùng các lão nữ nhân đi theo sau đức Thế tôn. Bấy giờ đức Thế tôn
thứ lớp du hành đến Na Bà Ðề, ngài dừng chân ở Na Bà Ðề, Kỳ Ni Xá. Khi ấy
Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di đi đến chỗ đức Thế tôn, đến rồi đảnh lễ dưới chân
Thế tôn, rồi đứng qua một bên. Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di đứng qua một bên rồi,
bạch Thế tôn: “Bạch Thế tôn, nữ nhân có cách nào để đắc quả sa môn thứ tư
chăng? Do đó nữ nhân có thể ở trong pháp luật này tin vui, xuất gia, từ bỏ
gia đình học đạo được chăng?”.
Ðức Thế tôn nói lại lần thứ ba: “Thôi đi
này Cù Ðàm Di. Không thể như vậy. Nữ nhân không được ở trong pháp luật này
xuất gia, từ bỏ gia đình mà học đạo, cạo tóc, mặc áo ca sa, nguyện suốt
đời hành phạm hạnh thanh tịnh”. Khi ấy Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di bị Thế tôn
ngăn cản lần thứ ba, đảnh lễ dưới chân đức Thế tôn nhiễu quanh rồi đi ra.
Lúc ấy Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di chân tay lấm
lem, thân thể dính đầy bụi bậm, vô cùng mệt mõi, đứng ngoài cửa buồn rầu
khóc lóc. Tôn giả A nan từ xa trông thấy Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di chân tay
lấm lem, thân thể dính đầy bụi bậm, vô cùng mệt mõi, đứng ngoài cửa mà
khóc, thấy xong tôn giả hỏi: “Cù Ðàm Di? Vì lý do gì mà tay chân lấm lem,
thân thể dính đầy bụi bậm, vô cùng mệt mõi, đứng ngoài cửa buồn rầu khóc
lóc như vậy?”. Cù Ðàm Di thưa: “Thưa tôn giả A nan, nữ nhân không được ở
trong pháp luật này, không được tin vui xuất gia, lìa bỏ gia đình học
đạo”. Tôn giả A nan nói: “Này Cù Ðàm Di, hãy đứng dậy, để tôi đi đến chỗ
đức Thế tôn và thưa việc này cho”.
Bấy giờ tôn giả A nan đi đến chỗ đức Thế
tôn, đến rồi đảnh lễ dưới chân Thế tôn xong đứng qua một bên. Tôn giả A
nan đứng qua một bên rồi bạch rằng: “Bạch Thế tôn, nữ nhân có thể đắc quả
sa môn thứ tư chăng? Do đó nữ nhân có thể ở trong pháp luật này tin vui
xuất gia, bỏ nhà học đạo được chăng?”. Ðức Thế tôn dạy: “Này A nan, thôi
đi đừng nói nữa. Nữ nhân không được ở trong pháp luật này tin vui xuất
gia, từ bỏ gia đình mà học đạo. Này A nan, nếu nữ nhân được ở trong pháp
luật này tin vui xuất gia, lìa bỏ gia đình học đạo thì phạm hạnh này sẽ
không được tồn tại lâu dài. Này A nan, ví như gia đình có nhiều người nữ,
ít người nam thì gia đình này có hưng thịnh lên không?”. - Bạch Thế tôn,
không thể.
-Cũng vậy, này A nan, nếu cho nữ nhân được
xuất gia ở trong pháp luật này, tin vui xuất gia, từ bỏ gia đình học đạo
thì phạm hạnh sẽ không được tồn tại lâu dài. Này A nan, giống như trong
ruộng lúa dé, lúa tẻ đang lên phơi phới, nữa chừng thì bị mưa đá làm cho
tổn hại. Ðám ruộng tốt ấy nhân vì mưa đá nên bị bại hoại. Cũng vậy này A
nan, nếu có nữ nhân ở trong pháp luật này tin vui xuất gia, lìa bỏ gia
đình học đạo thì phạm hạnh này sẽ không được tồn tại lâu dài.
Tôn giả A nan lại bạch: “Bạch Thế tôn, Ðại
nữ nhơn Cù Ðàm Di đã đem lại lợi ích cho Thế tôn. Sau khi thân mẫu Thế tôn
mạng chung thì Cù Ðàm Di đã nuôi lớn Thế tôn bằng dòng sữa của bà”.
Ðức Thế tôn dạy: “Ðúng vậy, này A nan, Ðại
nữ nhơn Cù Ðàm Di đã đem lại cho ta nhiều lợi ích. Khi thân mẫu của ta
mạng chung thì bà đã dùng sữa của bà để nuôi lớn ta. Nhưng này A nan, ta
cũng đã đem lại nhiều lợi ích cho Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di. Nhờ ta mà bà quy
y ta (Phật), quy y pháp và quy y Tỳ kheo tăng, không nghi ngờ đối với
Phật pháp, không nghi ngờ đối với chúng tăng, không nghi ngờ đối với
khổ, tập, tận, đạo, đầy đủ tín tâm, giới cấm, bác văn, bố thí, đầy đủ trí
tuệ, đoạn trừ nghiệp sát, xa lìa nghiệp sát, trừ nghiệp không cho mà lấy,
tà dâm, vọng ngôn, cho đến trừ bỏ việc uống rượu, xa lìa việc uống rượu.
Này A nan, nếu có người nhờ người khác mà được quy y Phật, quy y pháp và
quy y Tỳ kheo tăng, không nghi ngờ Phật, không nghi ngờ pháp, không nghi
ngờ Tỳ kheo tăng, không nghi ngờ đối với khổ, tập, tận, đạo, đầy đủ tín
tâm, giới cấm, bác văn, bố thí, đầy đủ trí tuệ, đoạn trừ nghiệp sát, xa
lìa nghiệp sát, trừ nghiệp không cho mà lấy, tà dâm, vọng ngôn, cho đến
trừ bỏ việc uống rượu, xa lìa việc uống rượu. Này A nan, giả như người này
suốt đời cúng dường cho người kia y phục, giường chõng, thuốc thang chữa
bệnh lúc đau ốm, mà chẳng lẽ người kia lại không báo ơn sao?
Lại nữa này A nan, nữ nhơn phải phụng hành
tám trọng pháp này và không được vi phạm. Nữ nhơn phải suốt đời trì giới
này. Này A nan, cũng như người đánh cá giỏi hay đệ tử của y vào trong nước
sâu để thả lưới, phải đắp đập trong đó để giữ nước không cho chảy ra
ngoài. Cũng vậy này A nan, nữ nhân phải phụng hành tám trọng pháp, không
được vi phạm. Nữ nhân phải phụng trì giới này suốt đời. Tám giới đó là
những gì?
Này A nan, Tỳ kheo ni phải cầu thọ giới cụ
túc nơi Tỳ kheo. Này A nan, đó là ta đã vì nữ nhơn tuyên bố trọng pháp thứ
nhất, nữ nhân không được vi phạm, nữ nhân phải phụng trì suốt đời.
Này A nan, Tỳ kheo ni mỗi nữa tháng phải
đến thọ lễ tiết (thọ giáo) nơi Tỳ kheo. Này A nan, đó là ta đã vì nữ nhân
tuyên bố trọng pháp thứ hai, nữ nhân không được vi phạm, nữ nhân phải
phụng trì giới này suốt đời.
Này A nan, nếu nơi vùng không có Tỳ kheo,
thì Tỳ kheo ni không được thọ an cư. Này A nan, đó là ta đã vì nữ nhân
tuyên bố trọng pháp thứ ba, nữ nhân không được vi phạm, nữ nhân phải phụng
trì giới này suốt đời.
Này A nan, Tỳ kheo ni sau khi thọ an cư
phải đối trước hai bộ chúng thỉnh cầu chỉ rõ về ba sự thọ tuế: thấy, nghe
và nghi. Này A nan, đó là ta đã vì nữ nhân tuyên bố trọng pháp thứ tư, nữ
nhân không được vi phạm, nữ nhân phải phụng trì giới này suốt đời.
Này A nan, nếu Tỳ kheo không cho phép Tỳ
kheo ni thưa hỏi thì Tỳ kheo ni không được thưa hỏi Tỳ kheo về khế kinh,
luật hoặc A tỳ đàm. Này A nan, nếu Tỳ kheo cho phép thì Tỳ kheo ni mới
được thưa hỏi Tỳ kheo về khế kinh, luật hoặc A tỳ đàm. Này A nan, đó là ta
đã vì nữ nhân tuyên bố trọng pháp thứ năm, nữ nhân không được vi phạm, nữ
nhân phải phụng trì giới này suốt đời.
Này A nan, Tỳ kheo ni không được phép nói
về điều trái phạm thấy, nghe và nghi của Tỳ kheo, nhưng Tỳ kheo được quyền
nói điều trái phạm về thấy, nghe và nghi của Tỳ kheo ni. Này A nan, đó là
ta đã vì nữ nhân tuyên bố trọng pháp thứ sáu, nữ nhân không được vi phạm,
nữ nhân phải phụng trì giới này suốt đời.
Này A nan, Tỳ kheo ni nếu phạm Tăng già bà
thi sa thì phải đối trước hai bộ chúng hành ý hỷ trong vòng mười lăm ngày.
Này A nan, đó là ta đã vì nữ nhân tuyên bố trọng pháp thứ bảy, hãy khiến
nữ nhân không được vi phạm, hãy khiến nữ nhân phải phụng trì giới này suốt
đời.
Này A nan, Tỳ kheo ni dù đã thọ giới cụ túc
đến một trăm năm, nhưng đối với một vị Tỳ kheo mới thọ giới cụ túc vẫn
phải cúi lạy sát chân, phải cung kính, vâng lời. Này A nan, đó là ta đã vì
nữ nhân tuyên bố trọng pháp thứ tám, hãy khiến nữ nhân không được vi phạm,
hãy khiến nữ nhân phải phụng trì giới này suốt đời. Này A nan, đó là ta đã
vì nữ nhân tuyên bố tám trọng pháp này, hãy khiến nữ nhân không được vi
phạm, hãy khiến nữ nhân phải phụng trì giới này suốt đời.
Này A nan, nếu Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di phụng
trì tám trọng pháp ấy thì được ở trong pháp luật này mà học đạo, được thọ
giới cụ túc làm Tỳ kheo ni. Khi ấy tôn giả A nan nghe đức Thế tôn dạy,
khéo nhận lãnh, tư duy, tụng tập, đảnh lễ dưới chân đức Thế tôn, nhiễu
quanh rồi đi ra đến chỗ Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di, đến xong nói với Ðại nữ
nhơn Cù Ðàm Di như vầy: “Ðược rồi, này Cù Ðàm Di. Nữ nhân đã được phép ở
trong pháp luật này tin vui xuất gia, từ bỏ gia đình học đạo. Này Cù Ðàm
Di, đức Thế tôn nói như vầy: “Nữ nhân phải thực hành tám trọng pháp, không
được vi phạm, nữ nhân phải suốt đời giữ giới này. Những gì là tám?
Này Cù Ðàm Di, Tỳ kheo ni phải cầu thọ giới
cụ túc nơi Tỳ kheo. Này Cù Ðàm Di, đó là đức Thế tôn vì nữ nhân mà tuyên
bố trọng pháp thứ nhất này, hãy khiến nữ nhân không được vi phạm, hãy
phụng trì giới này suốt đời. Cho đến này Cù Ðàm Di, Tỳ kheo ni dù thọ cụ
túc giới một trăm năm nhưng đối trước Tỳ kheo mới thọ giới cụ túc vẫn phải
đảnh lễ sát chân, cung kính lễ bái vâng lời. Này Cù Ðàm Di, đó là đức Thế
tôn vì nữ nhân tuyên bố trọng pháp thứ tám này, hãy khiến nữ nhân không
được vi phạm, hãy khiến nữ nhân suốt đời thọ giới này.
Này Cù Ðàm Di, đó là đức Thế tôn vì nữ nhân
tuyên bố tám trọng pháp này. Hãy khiến nữ nhân không được vi phạm, hãy
khiến nữ nhân suốt đời thọ giới này. Này Cù Ðàm Di, nếu có thể phụng trì
tám trọng pháp này thì nữ nhân sẽ được ở trong pháp luật này học đạo, thọ
giới cụ túc làm Tỳ kheo ni.
Khi ấy Cù Ðàm Di thưa: “Ðúng vậy. Này tôn
giả A nan, hãy nghe tôi nói một ví dụ, người trí tuệ nghe ví dụ liền hiểu
rõ ý nghĩa. Thưa tôn giả A nan, ví như có người nữ Sát lợi, người nữ Bà la
môn, người nữ Công sư, người nữ thường dân, tắm gội sạch sẽ, lấy hương xoa
thân thể, mặc y phục mới. Hoặc có người nghĩ như vầy: “Ta thương yêu nàng,
muốn làm cho nàng được lợi ích, muốn nàng được an ổn, liền đem tràng hoa
sen xanh, tràng hoa Chiêm bặc, tràng hoa Mạn bà sư, tràng hoa Mạn a đề
mâu đa trao tặng cho nàng. Thiếu nữ ấy nhận lãnh cả hai tay, đem cài lên
đầu mình”. Cũng vậy, thưa tôn giả A nan, đức Thế tôn vì người nữ mà tuyên
bố tám trọng pháp này, tôi nguyện suốt đời nhận lãnh và thọ trì”.
Tôn giả A nan bảo: “Này Ðại nữ nhơn Cù Ðàm
Di, hãy ở trong pháp luật này học đạo, thọ giới cụ túc, làm Tỳ kheo ni”.
Bấy giờ Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di sau này cùng các chúng Tỳ kheo ni kỳ túc với
các trưởng lão thượng tôn Tỳ kheo ni đồng tu phạm hạnh, đồng đi đến chỗ
tôn giả A nan, đến xong cúi đầu đảnh lễ dưới chân tôn giả A nan rồi đứng
qua một bên. Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di đứng qua một bên rồi thưa tôn giả A
nan: “Thưa tôn giả A nan, các Tỳ kheo ni này là bậc trưởng lão thượng tôn
đều tu hành phạm hạnh. Còn các Tỳ kheo kia nhỏ tuổi, mới học đạo chưa bao
lâu, vào trong pháp luật này chưa lâu. Mong rằng các Tỳ kheo này đối với
các Tỳ kheo ni là những trưởng lão phải đảnh lễ, vâng lời”.
Khi ấy tôn giả A nan nói: “Thôi đi, này Cù
Ðàm Di. Ðể tôi đi đến chỗ đức Thế tôn thưa hỏi việc này”. Cù Ðàm Di thưa:
“Kính vâng, thưa tôn giả A nan”.
Lúc bấy giờ tôn giả A nan đi đến chỗ đức
Thế tôn, đảnh lễ đức Thế tôn và đứng qua một bên, bạch đức Thế tôn rằng:
“Bạch Thế tôn, ngày hôm nay Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di cùng các Tỳ kheo ni đều
là bậc trưởng lão thượng tôn đồng tu phạm hạnh, đi đến chỗ con, đến xong
đảnh lễ dưới chân con rồi đứng qua một bên. Ðại nữ nhơn Cù Ðàm Di đứng qua
một bên rồi nói với con: “Thưa tôn giả A nan, nên biết các Tỳ kheo ni này
là bậc trưởng lão thượng tôn đồng tu phạm hạnh, còn các Tỳ kheo kia là
những người trẻ tuổi, học đạo chưa bao lâu và ở trong pháp luật này cũng
chưa lâu. Vậy hãy bảo các Tỳ kheo này nên đối với các trưởng lão Tỳ kheo
ni này xem như bậc trưởng lão mà đảnh lễ, vâng lời”. Ðức Thế tôn nói:
“Thôi đi này A nan. Hãy gìn giữ lời nói này. Ngươi chớ có nói lại điều ấy
nữa. Này A nan, hãy biết như điều ta biết, một điều cũng không thể bỏ
được, huống gì lại nói những lời ấy.
Này A nan, nếu nữ nhân mà không ở trong
pháp luật này, tin vui xuất gia, lìa bỏ gia đình học đạo, thì các Bà la
môn, cư sĩ ấy sẽ lấy áo trải trên đất mà nói rằng: “Này các Sa môn có
giới hạnh, ngài có thể đi lên trên này. Thưa Sa môn tinh tấn, ngài đã làm
việc khó làm khiến cho chúng tôi mãi mãi được sự lợi ích ý nghĩa”.
Này A nan, nếu nữ nhân mà không ở trong
pháp luật này, tin vui xuất gia, lìa bỏ gia đình học đạo, thì các Bà la
môn, cư sĩ ấy sẽ đem đầu tóc mình trải trên đất mà nói rằng: “Thưa Sa
môn, ngài hãy đi lên trên này. Sa môn trì giới hạnh hết sức khó khăn khiến
cho chúng tôi mãi mãi được ý nghĩa lợi ích”.
Này A nan, nếu nữ nhân không ở trong pháp
luật này, tin vui xuất gia, lìa bỏ gia đình học đạo, thì các Bà la môn, cư
sĩ sẽ đứng bên đường, hai tay bưng đầy thức ăn và nói rằng: “Thưa chư
hiền, xin thọ nhận món ăn này, tùy ý mà thọ dụng để cho chúng tôi mãi mãi
được an ổn, ý nghĩa và lợi ích”.
Này A nan, nếu nữ nhân không ở trong pháp
luật này, tin vui xuất gia, lìa bỏ gia đình học đạo, thì các Bà la môn, cư
sĩ sẽ tin tưởng các Sa môn giới hạnh, lấy tay dìu đỡ vào nhà, đem các vật
dụng ra cúng dường và nói rằng: “Tùy ý chư hiền thọ dụng vật dụng này
khiến cho chúng con mãi mãi được an ổn, ý nghĩa và lợi ích”.
Này A nan, nếu nữ nhân không ở trong pháp
luật này, tin vui xuất gia, lìa bỏ gia đình học đạo, thì dù cho mặt trời,
mặt trăng này có đại oai thần, có đại năng lực nhưng đối trước sức quang
minh của vị Sa môn giữ giới kia vẫn không thể sánh bằng, huống nữa là đối
với các hàng ngoại đạo có học thuyết khác, tệ ác thì làm sao sánh kịp.
Này A nan, nếu nữ nhân mà không ở trong
pháp luật này, tin vui xuất gia, lìa bỏ gia đình học đạo, thì chánh pháp
sẽ tồn tại đến ngàn năm. Thế nhưng bây giờ đã mất hết 500 năm, chỉ còn lại
có 500 năm.
Này A nan, có năm việc nữ nhân không thể
làm được: nữ nhân không thể thành Như lai, bậc Vô sở trước đẳng chánh
giác, hoặc Chuyển luân vương, không thể làm Thiên đế thích, không thể làm
Ma vương hay Ðại phạm thiên. Nhưng có năm việc mà nam nhân có thể làm
được. Ðó là nam nhân có thể thành Như lai, bậc Vô sở trước đẳng chánh
giác, hoặc Chuyển luân vương, Thiên đế thích, Ma vương hay Ðại phạm thiên,
điều này chắc chắn có thật.
Ðức Phật thuyết như vậy, tôn giả A nan nghe
đức Thế tôn dạy xong, vui mừng hoan hỷ.
PHẬT NÓI KINH
CÙ ÐÀM DI KÝ QUẢ
--- o0o ---
Trình bày: Nhị Tường
Cập nhật:
5-2003
