PHẬT NÓI
KINH
PHÁP ÐÚNG,
PHÁP SAI
Hán dịch:
Ðời
Hậu hán, Sa môn An Thế Cao.
Việt dịch:
Thích Chánh Lạc
--- o0o ---
Nghe như vầy:
Một thời Phật ở tại rừng cây ông Kỳ Ðà, vườn Ông Cấp cô độc, nước Xá vệ.
Bấy giờ đức Phật bảo các Tỳ kheo. Các Tỳ
kheo thưa: “Dạ vâng”. Các Tỳ kheo theo đức Phật để nghe dạy.
Ðức Phật dạy: “Các Tỳ kheo hãy lắng nghe ta
nói. Có pháp hiền giả, cũng có pháp phi hiền giả. Hãy lắng nghe! Hãy lắng
nghe cho kỹ, biết cho rõ, suy nghĩ điều này thật kỹ.
Các Tỳ kheo thưa: “Dạ vâng!”. Theo Phật để
thọ giáo. Ðức Phật nói rằng: “Này Tỳ kheo! Những gì là pháp phi hiền giả ?
Nếu Tỳ kheo thuộc dòng dõi quý tộc, thích đạo, muốn học đạo, nếu có các Tỳ
kheo khác đồng học nhưng không phải dòng dõi quý tộc mà Tỳ kheo dòng dõi
quý tộc tự kiêu đối với bản thân mình, khinh chê người khác. Ðó là pháp
phi hiền giả.
Những gì là pháp hiền giả ? Vị hiền giả nên
học thấy chính ta không phải dòng họ tôn quý mà có khả năng đoạn tham dục,
đoạn trừ sân hận, đoạn trừ ngu si. Hoặc bấy giờ có vị Tỳ kheo không phải
nhà thuộc dòng họ tôn quý (thuyết pháp), ta chỉ cần nương vào phương tiện
để thọ pháp, theo pháp mà nói, theo điều cốt tủy của chánh pháp mà thực
hành, tùy thuận pháp mà thực hành. Nhờ theo vị danh đức ấy để nghe pháp
như pháp mà hành tùy thuận chơn thật pháp, không tự khen mình, cũng không
khinh người. Ðó là pháp hiền giả.
Hoặc bấy giờ có vị Tỳ kheo nhan sắc hết sức
đoan chánh, các Tỳ kheo khác không bằng, do mình đoan chánh cho nên tự
khen mình chê người. Ðó không phải là pháp hiền giả. Bậc hiền giả thì
không như vậy. Bậc hiền giả không tự chấp vào sắc đoan chánh của mình mà
có thể đoạn trừ được tham, dâm, có thể đoạn được sân hận, có thể đoạn được
ngu si.
Hoặc bấy giờ có vị Tỳ kheo tuy không đoan
chánh (thuyết pháp), ta chỉ theo pháp ấy hoặc nhiều hay ít, thọ trì, thực
hành, liền được ngợi khen, có tiếng. Vậy ta hãy thọ pháp ấy một cách chắc
chắn, tùy theo pháp mà hành, không tự khen mình, cũng không chê người. Ðó
là pháp hiền giả.
Hoặc bấy giờ có vị Tỳ kheo khéo nói những
lời hay đẹp, còn các Tỳ kheo khác thì không nói được như vậy. Vị ấy nhân
khéo nói được những lời hay đẹp nên tự khen mình chê người. Ðó không phải
là pháp hiền giả. Hiền giả thì không như vậy. Vị hiền giả học rằng chính
ta không phải nhờ lời nói hay đẹp, cũng không phải nhờ biết nói những lời
hay đẹp mà có thể đoạn trừ được tham dục, có thể đoạn trừ được sân hận, có
thể đoạn trừ được ngu si.
Hoặc có vị Tỳ kheo vì lời nói không hay
đẹp, lại cũng không khéo nói, nhưng chỉ như pháp thọ giáo, hoặc tùy hành
nhiều hay ít, nhờ việc làm đó được cung kính, làm như vậy được đa văn. Vị
ấy với pháp này, nhờ thọ trì pháp, thực hành chắc thật, không tự khen mình
chê người. Ðó là pháp hiền giả.
Hoặc bấy giờ nghe có một vị Tỳ kheo lớn
tuổi, có nhiều tri thức, là bạn hữu giàu có, còn các Tỳ kheo khác thì
không bằng. Vị ấy liền theo vị Tỳ kheo lớn tuổi có nhiều tri thức ấy, rồi
tự khen mình, tự kiêu ngạo và khinh chê kẻ khác. Ðó không phải là pháp
hiền giả. Hiền giả thì không như vậy. Bậc hiền giả chỉ suy nghĩ, học hỏi
rằng “Chính ta không hẳn nhờ theo vị lớn tuổi, cũng không phải nhờ có
nhiều tri thức, cũng không nhờ theo người có nhiều phước đức mà có thể
đoạn trừ được tham dục, có thể đoạn trừ được sân hận, có thể đoạn trừ được
ngu si.
Hoặc bấy giờ có vị Tỳ kheo còn nhỏ, cũng
không có nhiều tri thức, phước đức cũng ít ỏi, nhưng thọ pháp, muốn tùy
pháp hành, hoặc nhiều hay ít, nhờ đó được có tiếng tăm. Vị ấy theo pháp,
tùy pháp chơn thật nhưng không tự khen mình, không tự kiêu mạn, không
khinh chê kẻ khác. Ðó là pháp hiền giả.
Hoặc bấy giờ có vị Tỳ kheo biết nghe kinh,
có thể thuyết kinh, biết luật, biết rõ và thâm nhập kinh, còn các Tỳ kheo
khác thì không được như vậy. Vị ấy nhờ thâm nhập, thông suốt kinh nên tự
khen mình, tự kiêu mạn, khinh chê kẻ khác. Ðó chẳng phải là pháp hiền giả.
Bậc hiền giả thì không như vậy. Hiền giả nên học như vầy: “Chính ta không
phải nhờ thâm nhập, cũng không phải nhờ thông suốt kinh điển mà có thể
đoạn trừ được tham dục, có thể đoạn trừ được sân hận, có thể đoạn trừ được
ngu si”.
Hoặc bấy giờ có vị Tỳ kheo không có thâm
nhập, cũng không có thông suốt kinh điển, chỉ thọ pháp, tùy pháp, chánh
cần, tùy pháp hành, nên nhờ đó mà được cung kính, nhờ đó mà được tiếng
tăm. Ðó là nhờ trì pháp, tùy pháp, thực hành điều chơn thật, cho nên vị ấy
không tự khen mình, không tự kiêu ngạo, cũng không khinh chê kẻ khác. Ðó
là pháp hiền giả.
Hoặc bấy giờ có vị Tỳ kheo cầu khất thực,
không nhờ các bạn hữu để cầu khất thực, không quá bảy nhà, ngồi một chỗ,
ngày ăn một bữa, sau đó ai cúng cũng không nhận. Còn các Tỳ kheo khác thì
không được như vậy. Do ngày ăn một bữa, sau đó có cúng cũng không nhận,
rồi tự khen mình, tự kiêu mạn, khinh chê kẻ khác. Ðó không phải là pháp
hiền giả. Hiền giả thì không như vậy. Hiền giả cần phải học: “Ta không hẳn
theo hạnh ngày ăn một bữa, sau đó có cúng cũng không nhận mà có thể đoạn
trừ được tham dục, đoạn trừ được sân hận, đoạn trừ được ngu si.
Hoặc bấy giờ có vị Tỳ kheo không theo hạnh
ngày ăn một bữa, sau đó có cúng không nhận. Vị ấy chỉ thọ pháp, tùy pháp
chơn chánh tiếp nhận tùy pháp, nhờ đó được cung kính, nhờ đó được tiếng
tăm, pháp này tùy pháp chơn thật, nhưng vẫn không tự khen mình, không tự
kiêu ngạo, cũng không khinh chê kẻ khác. Ðó là pháp hiền giả.
Hoặc bấy giờ có vị Tỳ kheo dùng ba y ở nơi
gò mả, còn các Tỳ kheo khác thì không được như vậy. Nhờ danh tiếng ấy nên
tự khen mình, tự kiêu mạn, khinh chê kẻ khác. Ðó chẳng phải là pháp hiền
giả. Hiền giả thì không như vậy. Hiền giả chỉ học: " Không hẳn ta nhờ dùng
ba y này mà có thể đoạn trừ được tham dục, có thể đoạn trừ được sân hận,
có thể đoạn trừ được ngu si”.
Hoặc có Tỳ kheo không dùng ba y này, nhưng
vị ấy chỉ thọ pháp, tùy pháp, chơn chánh tiếp thọ tùy pháp, nhờ đó liền
được cung kính, được tiếng tăm. Nhờ pháp này, tùy thuận pháp chơn thật,
nhưng vị ấy không tự khen mình, không tự kiêu mạn, cũng không khinh chê kẻ
khác. Ðó là pháp hiền giả.
Hoặc có Tỳ kheo ở nơi đất trống hay ở dưới
gốc cây, hoặc ở đầm vắng, giữa gò mã, để ngọa cụ nơi đó, còn các Tỳ kheo
khác thì không như vậy. Do đó vị ấy tự khen mình, tự kiêu mạn, khinh chê
kẻ khác. Ðó không phải là pháp hiền giả. Hiền giả thì không như vậy. Hiền
giả chỉ học: " Không hẳn ta nhờ để ngọa cụ ở nơi đất trống dưới gốc cây,
đầm vắng, giữa gò mã mà có thể đoạn trừ được tham dục, có thể đoạn trừ
được sân hận, có thể đoạn trừ được ngu si”.
Hoặc có Tỳ kheo không có những điều nói
trên, nhưng vị ấy chỉ thọ pháp, tùy pháp, chơn chánh tiếp thọ tùy pháp,
nhờ đó liền được cung kính, được tiếng tăm. Nhờ pháp này, tùy pháp chơn
thật, nhưng vị ấy không tự khen mình, tự kiêu mạn, khinh chê kẻ khác. Ðó
là pháp hiền giả.
Hoặc có Tỳ kheo đã được đệ nhất thiền, còn
các Tỳ kheo khác thì không được như vậy. Vì được đệ nhất thiền nên vị ấy
tự khen mình, tự kiêu mạn, khinh chê kẻ khác. Ðó không phải là pháp hiền
giả. Hiền giả thì không như vậy. Hiền giả chỉ học: " Ðệ nhất thiền, đức
Phật dạy, phải tự mình biết điều ấy, thọ trì pháp chơn thật ấy, không tự
khen mình, không tự kiêu mạn, không khinh chê kẻ khác. Ðó là pháp hiền
giả.
Hoặc có Tỳ kheo được đệ nhị thiền, hoặc
được đệ tam thiền, hoặc được đệ tứ thiền, như đã nói về đệ nhất thiền. Ðó
là pháp hiền giả.
Hoặc có Tỳ kheo hiểu Không hành ý, hoặc có
lúc hiểu Thức hành ý, hoặc có lúc hiểu Phi thường hành ý, hoặc có lúc hiểu
Vô hữu tư tưởng hành ý, hữu tư tưởng hành ý. Còn các Tỳ kheo khác thì
không được như vậy. Nhờ đó được tư tưởng vô hữu tư tưởng hành nên tự khen
mình, tự kiêu mạn, khinh chê kẻ khác. Ðó không phải là pháp hiền giả. Hiền
giả thì không như vậy. Hiền giả chỉ học: " Vô hữu tư tưởng hành, cũng như
hữu tư tưởng hành, đức Phật dạy ta có cái này, thọ pháp, tùy pháp chơn
thật nên không tự khen mình, không tự kiêu mạn, không khinh chê kẻ khác.
Ðó là pháp hiền giả.
Ðức Phật bảo: “Này các Tỳ kheo! Ta đã nói
về pháp hiền giả, cũng nói pháp không phải hiền giả. Các Tỳ kheo hãy nên
tự tư duy. Ðối với pháp không phải hiền giả cũng nên tư duy. Hãy thực hành
pháp hiền giả, xả bỏ pháp không phải hiền giả. Hãy thọ hiền giả, tùy pháp,
Tỳ kheo nên học như vậy.
Ðức Phật dạy như vậy. Chư Tỳ kheo tiếp thọ
và chí tâm hành trì.
PHẬT NÓI KINH PHÁP ÐÚNG,
PHÁP SAI
--- o0o ---
Vi Tính: Nguyên Tịnh
Trình bày: Nhị Tường
Cập nhật:
5-2003
