大đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 疏sớ/sơ 鈔sao 會hội 本bổn 第đệ 三tam 十thập 六lục 之chi 一nhất 。 約ước 一nhất 。

唐Đường 于Vu 闐Điền 國Quốc 三Tam 藏Tạng 沙Sa 門Môn 實Thật 叉Xoa 難Nan 陀Đà 譯dịch

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 撰soạn 述thuật

第đệ 四tứ 焰diễm 慧tuệ 地địa 所sở 以dĩ 來lai 者giả 。 瑜du 伽già 七thất 十thập 八bát 引dẫn 解giải 深thâm 密mật 明minh 四tứ 種chủng 清thanh 淨tịnh 。 能năng 攝nhiếp 諸chư 地Địa 。 前tiền 三tam 即tức 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 戒giới 定định 增tăng 上thượng 三tam 清thanh 淨tịnh 訖ngật 此thử 下hạ 第đệ 四tứ 訖ngật 於ư 佛Phật 地địa 明minh 慧tuệ 增tăng 上thượng 故cố 次thứ 來lai 也dã 又hựu 慧tuệ 有hữu 多đa 種chủng 四tứ 地địa 正chánh 明minh 覺giác 分phần/phân 相tương 應ứng 增tăng 上thượng 慧tuệ 住trụ 故cố 次thứ 來lai 也dã 又hựu 前tiền 地địa 雖tuy 得đắc 世thế 定định 總tổng 持trì 而nhi 未vị 能năng 得đắc 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 捨xả 於ư 定định 愛ái 及cập 與dữ 法Pháp 愛ái 。 今kim 修tu 證chứng 彼bỉ 行hành 故cố 次thứ 來lai 也dã 若nhược 依y 本bổn 論luận 前tiền 三tam 寄ký 世thế 間gian 今kim 此thử 出xuất 世thế 次thứ 第đệ 故cố 來lai 若nhược 近cận 望vọng 前tiền 地địa 因nhân 前tiền 定định 聞văn 法Pháp 此thử 證chứng 智trí 故cố 次thứ 來lai 也dã 故cố 論luận 云vân 依y 彼bỉ 淨tịnh 三tam 昧muội 聞văn 持trì 如như 實thật 智trí 淨tịnh 顯hiển 示thị 故cố (# 引dẫn 解giải 深thâm 密mật 者giả 意ý 欲dục 雙song 明minh 具cụ 經kinh 論luận 故cố 經kinh 當đương 第đệ 四tứ 波ba 羅la 密mật 品phẩm 觀quán 自tự 在tại 問vấn 言ngôn 佛Phật 說thuyết 十Thập 地Địa 佛Phật 地địa 幾kỷ 清thanh 淨tịnh 攝nhiếp 幾kỷ 分phần 所sở 攝nhiếp 。 佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 當đương 知tri 。 諸chư 地địa 四tứ 種chủng 清thanh 淨tịnh 。 十thập 一nhất 分phần 攝nhiếp 。 云vân 何hà 名danh 為vi 四tứ 。 種chủng 清thanh 淨tịnh 能năng 攝nhiếp 諸chư 地Địa 。 謂vị 增tăng 上thượng 意ý 樂nhạo 清thanh 淨tịnh 。 攝nhiếp 初Sơ 地Địa 清thanh 淨tịnh 增tăng 上thượng 戒giới 清thanh 淨tịnh 。 攝nhiếp 第đệ 二Nhị 地Địa 。 增tăng 上thượng 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 攝nhiếp 第đệ 三Tam 地Địa 。 增tăng 上thượng 慧tuệ 清thanh 淨tịnh 。 攝nhiếp 於ư 後hậu 後hậu 地địa 。 轉chuyển 勝thắng 妙diệu 故cố 。 當đương 知tri 能năng 攝nhiếp 。 從tùng 第đệ 四Tứ 地Địa 。 乃nãi 至chí 佛Phật 地Địa 。 釋thích 曰viết 上thượng 言ngôn 十thập 一nhất 分phần/phân 者giả 即tức 十Thập 地Địa 及cập 佛Phật 地địa 捨xả 於ư 定định 愛ái 者giả 前tiền 有hữu 八bát 定định 故cố 有hữu 定định 愛ái 有hữu 聞văn 持trì 故cố 有hữu 法pháp 愛ái 言ngôn 今kim 修tu 證chứng 彼bỉ 者giả 證chứng 彼bỉ 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 )# 言ngôn 焰diễm 慧tuệ 者giả 法pháp 喻dụ 雙song 舉cử 亦diệc 有hữu 三tam 義nghĩa 一nhất 約ước 初sơ 入nhập 地địa 釋thích 初sơ 入nhập 證chứng 智trí 能năng 燒thiêu 前tiền 地địa 解giải 法pháp 慢mạn 薪tân 故cố 本bổn 分phần/phân 云vân 不bất 忘vong 煩phiền 惱não 薪tân 智trí 火hỏa 能năng 燒thiêu 故cố 二nhị 約ước 地địa 中trung 釋thích 成thành 唯duy 識thức 云vân 安an 住trụ 最tối 勝thắng 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 燒thiêu 煩phiền 惱não 薪tân 慧tuệ 焰diễm 增tăng 故cố 由do 住trụ 第đệ 四Tứ 地Địa 。 竟cánh 方phương 修tu 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 明minh 是thị 地địa 中trung 若nhược 唯duy 取thủ 此thử 而nhi 為vi 慧tuệ 者giả 未vị 修tu 道Đạo 品phẩm 應ưng 非phi 焰diễm 地địa 以dĩ 此thử 地địa 正chánh 明minh 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 中trung 該cai 初sơ 後hậu 諸chư 論luận 多đa 依y 此thử 釋thích 攝nhiếp 論luận 云vân 由do 諸chư 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 焚phần 燒thiêu 一nhất 切thiết 。 障chướng 故cố 障chướng 即tức 二nhị 障chướng 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 以dĩ 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 慧tuệ 為vi 熖# 自tự 性tánh 以dĩ 惑hoặc 智trí 二nhị 障chướng 為vi 薪tân 自tự 性tánh 此thử 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 起khởi 熖# 慧tuệ 燒thiêu 二nhị 障chướng 薪tân 名danh 熖# 慧tuệ 地địa 瑜du 伽già 七thất 十thập 八bát 引dẫn 深thâm 密mật 經kinh 大đại 同đồng 此thử 說thuyết 彼bỉ 云vân 所sở 得đắc 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 能năng 燒thiêu 煩phiền 惱não 智trí 火hỏa 如như 燄diệm 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 顯hiển 揚dương 論luận 不bất 殊thù 此thử 意ý 三tam 約ước 地địa 滿mãn 從tùng 證chứng 智trí 摩ma 尼ni 放phóng 阿a 含hàm 光quang 故cố 名danh 為vi 熖# 下hạ 論luận 具cụ 之chi (# 二nhị 約ước 地địa 中trung 下hạ 有hữu 四tứ 一nhất 引dẫn 論luận 正chánh 釋thích 然nhiên 唯duy 識thức 文văn 即tức 攝nhiếp 論luận 意ý 次thứ 下hạ 正chánh 引dẫn 即tức 攝nhiếp 論luận 第đệ 七thất 意ý 世thế 親thân 釋thích 云vân 由do 此thử 地địa 中trung 安an 住trụ 最tối 勝thắng 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 由do 住trụ 此thử 故cố 能năng 燒thiêu 一nhất 切thiết 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 皆giai 為vi 灰hôi 燼tẫn 然nhiên 以dĩ 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 而nhi 為vi 慧tuệ 者giả 非phi 皆giai 是thị 慧tuệ 慧tuệ 之chi 燄diệm 故cố 從tùng 喻dụ 為vi 名danh 由do 住trụ 第đệ 四tứ 下hạ 二nhị 以dĩ 文văn 成thành 上thượng 約ước 地địa 中trung 義nghĩa 以dĩ 此thử 下hạ 四tứ 釋thích 妨phương 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 若nhược 許hứa 此thử 第đệ 一nhất 釋thích 者giả 何hà 以dĩ 諸chư 論luận 多đa 依y 第đệ 二nhị 故cố 為vi 此thử 通thông 攝nhiếp 論luận 云vân 下hạ 二nhị 出xuất 多đa 釋thích 文văn 畧lược 舉cử 五ngũ 釋thích 一nhất 攝nhiếp 論luận 即tức 上thượng 第đệ 七thất 論luận 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 論luận 當đương 第đệ 十thập 三tam 三tam 引dẫn 瑜du 伽già 論luận 亦diệc 第đệ 四tứ 文văn 多đa 同đồng 前tiền 四tứ 引dẫn 金kim 光quang 明minh 即tức 第đệ 三tam 經Kinh 云vân 能năng 燒thiêu 煩phiền 惱não 以dĩ 智trí 慧tuệ 光quang 。 增tăng 長trưởng 光quang 明minh 故cố 是thị 修tu 行hành 道Đạo 品Phẩm 。 依y 處xứ 是thị 故cố 四tứ 地địa 名danh 為vi 燄diệm 慧tuệ 五ngũ 引dẫn 顯hiển 揚dương 亦diệc 當đương 第đệ 三tam 論luận 云vân 燄diệm 慧tuệ 地địa 者giả 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 此thử 地địa 中trung 先tiên 善thiện 修tu 治trị 第đệ 三tam 地địa 故cố 超siêu 過quá 一nhất 切thiết 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 地địa 。 證chứng 得đắc 極cực 清thanh 淨tịnh 緣duyên 諸chư 覺giác 分phân 別biệt 取thủ 法pháp 境cảnh 微vi 妙diệu 慧tuệ 蘊uẩn 能năng 現hiện 前tiền 燒thiêu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 是thị 故cố 此thử 地địa 。 名danh 為vi 燄diệm 慧tuệ 然nhiên 上thượng 五ngũ 釋thích 義nghĩa 皆giai 相tương/tướng 成thành 故cố 疏sớ/sơ 總tổng 云vân 不bất 殊thù 此thử 意ý 三tam 約ước 地địa 滿mãn 者giả 前tiền 約ước 證chứng 智trí 為vi 燄diệm 此thử 約ước 教giáo 智trí 為vi 燄diệm )# 然nhiên 所sở 燒thiêu 煩phiền 惱não 。 即tức 所sở 離ly 微vi 細tế 煩phiền 惱não 。 現hiện 行hành 障chướng 謂vị 所sở 知tri 障chướng 中trung 俱câu 生sanh 一nhất 分phần/phân 亦diệc 攝nhiếp 定định 愛ái 法pháp 愛ái 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 特đặc 違vi 於ư 彼bỉ 故cố 能năng 燒thiêu 之chi 由do 斯tư 四tứ 地địa 說thuyết 斷đoạn 二nhị 愚ngu 及cập 彼bỉ 麤thô 重trọng/trùng 一nhất 等đẳng 至chí 愛ái 愚ngu 味vị 八bát 定định 故cố 二nhị 法pháp 愛ái 愚ngu 即tức 解giải 法pháp 慢mạn 今kim 得đắc 無vô 漏lậu 。 定định 及cập 無vô 漏lậu 教giáo 故cố 違vi 於ư 彼bỉ (# 然nhiên 所sở 燒thiêu 下hạ 三tam 斷đoạn 障chướng 四tứ 初sơ 舉cử 唯duy 識thức 然nhiên 唯duy 識thức 一nhất 分phân 之chi 下hạ 更cánh 有hữu 論luận 云vân 第đệ 六lục 識thức 俱câu 身thân 見kiến 等đẳng 攝nhiếp 最tối 下hạ 品phẩm 故cố 不bất 作tác 意ý 緣duyên 遠viễn 隨tùy 現hiện 行hành 故cố 名danh 微vi 細tế 釋thích 曰viết 第đệ 六lục 識thức 言ngôn 揀giản 第đệ 七thất 識thức 第đệ 七thất 識thức 俱câu 以dĩ 微vi 細tế 故cố 此thử 地địa 未vị 斷đoạn 今kim 言ngôn 微vi 細tế 望vọng 前tiền 地địa 說thuyết 有hữu 三tam 義nghĩa 故cố 立lập 微vi 細tế 名danh 一nhất 第đệ 六lục 識thức 中trung 分phân 別biệt 身thân 見kiến 。 名danh 為vi 上thượng 品phẩm 唯duy 不bất 善thiện 故cố 獨độc 頭đầu 貪tham 等đẳng 名danh 為vi 中trung 品phẩm 通thông 善thiện 不bất 善thiện 此thử 唯duy 無vô 記ký 故cố 名danh 下hạ 品phẩm 二nhị 不bất 作tác 意ý 緣duyên 故cố 即tức 任nhậm 運vận 生sanh 義nghĩa 三tam 遠viễn 隨tùy 行hành 故cố 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 隨tùy 逐trục 於ư 身thân 故cố 有hữu 上thượng 三tam 義nghĩa 故cố 名danh 微vi 細tế 論luận 云vân 彼bỉ 障chướng 四tứ 地địa 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 入nhập 四tứ 地địa 時thời 便tiện 能năng 永vĩnh 斷đoạn 。 釋thích 曰viết 以dĩ 有hữu 身thân 見kiến 。 不bất 能năng 觀quán 身thân 為vi 不bất 淨tịnh 等đẳng 問vấn 上thượng 言ngôn 所sở 知tri 障chướng 中trung 俱câu 生sanh 一nhất 分phần/phân 那na 名danh 煩phiền 惱não 答đáp 此thử 所sở 知tri 障chướng 昔tích 時thời 多đa 分phần 與dữ 煩phiền 惱não 障chướng 同đồng 一nhất 體thể 起khởi 立lập 煩phiền 惱não 名danh 由do 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 正Chánh 斷Đoạn 所sở 知tri 彼bỉ 之chi 身thân 見kiến 亦diệc 不bất 行hành 故cố 前tiền 之chi 三tam 地địa 何hà 不bất 爾nhĩ 耶da 以dĩ 相tương/tướng 同đồng 世thế 間gian 今kim 此thử 出xuất 世thế 方phương 能năng 離ly 之chi 亦diệc 攝nhiếp 定định 愛ái 下hạ 二nhị 出xuất 本bổn 論luận 名danh 名danh 離ly 解giải 法pháp 慢mạn 障chướng 畧lược 云vân 解giải 法pháp 實thật 亦diệc 有hữu 定định 本bổn 分phần/phân 中trung 說thuyết 亦diệc 唯duy 識thức 文văn 論luận 云vân 身thân 見kiến 等đẳng 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 無vô 始thỉ 所sở 知tri 障chướng 攝nhiếp 定định 愛ái 法pháp 愛ái 彼bỉ 定định 法pháp 愛ái 三tam 地địa 尚thượng 增tăng 入nhập 四tứ 地địa 時thời 方phương 能năng 永vĩnh 害hại 由do 斯tư 四tứ 地địa 說thuyết 斷đoạn 二nhị 愚ngu 及cập 彼bỉ 麤thô 重trọng/trùng 一nhất 等đẳng 至chí 愛ái 愚ngu 即tức 是thị 此thử 中trung 定định 愛ái 俱câu 者giả 二nhị 法pháp 愛ái 愚ngu 即tức 是thị 此thử 中trung 法pháp 愛ái 俱câu 者giả 所sở 知tri 障chướng 攝nhiếp 二nhị 愚ngu 斷đoạn 故cố 煩phiền 惱não 二nhị 愛ái 亦diệc 永vĩnh 不bất 行hành 今kim 得đắc 無vô 漏lậu 。 定định 者giả 即tức 彼bỉ 疏sớ/sơ 釋thích 愚ngu 即tức 所sở 知tri 愛ái 即tức 煩phiền 惱não 故cố 說thuyết 俱câu 斷đoạn )# 由do 此thử 證chứng 得đắc 。 無vô 攝nhiếp 受thọ 真Chân 如Như 謂vị 此thử 真Chân 如Như 無vô 所sở 繫hệ 屬thuộc 。 非phi 我ngã 執chấp 等đẳng 所sở 依y 取thủ 故cố (# 由do 此thử 證chứng 得đắc 。 下hạ 四tứ 證chứng 如như 亦diệc 前tiền 唯duy 識thức 引dẫn 攝nhiếp 論luận 文văn 世thế 親thân 釋thích 云vân 於ư 此thử 如như 中trung 無vô 計kế 我ngã 所sở 如như 北bắc 洲châu 人nhân 無vô 繫hệ 屬thuộc 故cố 。 應ưng 說thuyết 此thử 如như 非phi 我ngã 執chấp 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 無vô 明minh 邊biên 見kiến 我ngã 所sở 見kiến 等đẳng 所sở 依y 取thủ 故cố )# 得đắc 此thử 真Chân 如Như 寧ninh 有hữu 定định 法pháp 之chi 愛ái 便tiện 能năng 成thành 菩Bồ 提Đề 。 分phần/phân 行hành 及cập 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 精tinh 進tấn 不bất 退thoái 。 (# 得đắc 此thử 真Chân 如Như 下hạ 是thị 今kim 疏sớ/sơ 結kết 成thành )# 由do 達đạt 無vô 攝nhiếp 受thọ 真Chân 如Như 便tiện 得đắc 攝nhiếp 生sanh 之chi 果quả (# 由do 達đạt 無vô 下hạ 六lục 得đắc 果quả 者giả 不bất 為vi 我ngã 攝nhiếp 方phương 能năng 攝nhiếp 生sanh )# 。

佛Phật 子tử 聞văn 此thử 廣quảng 大đại 行hành 。 可khả 樂lạc 深thâm 妙diệu 殊thù 勝thắng 法Pháp 。 心tâm 皆giai 勇dũng 恱# 大đại 歡hoan 喜hỷ 普phổ 散tán 眾chúng 華hoa 供cúng 養dường 佛Phật 。

演diễn 說thuyết 如như 是thị 妙diệu 法Pháp 時thời 。 大đại 地địa 海hải 水thủy 皆giai 震chấn 動động 。 一nhất 切thiết 天thiên 女nữ 咸hàm 歡hoan 喜hỷ 。 悉tất 吐thổ 妙diệu 音âm 同đồng 讚tán 歎thán 。 自Tự 在Tại 天Thiên 王Vương 大đại 欣hân 慶khánh 。 雨vũ 摩ma 尼ni 寶bảo 供cúng 養dường 佛Phật 。

次thứ 正chánh 釋thích 文văn 文văn 亦diệc 三tam 分phần/phân 一nhất 讚tán 請thỉnh 二nhị 正chánh 說thuyết 三tam 重trọng/trùng 頌tụng 今kim 初sơ 六lục 偈kệ 分phần/phân 二nhị 初sơ 二nhị 偈kệ 半bán 集tập 經kinh 者giả 序tự 述thuật 地địa 海hải 動động 者giả 表biểu 無vô 明minh 厚hậu 地địa 大đại 愛ái 海hải 水thủy 可khả 傾khuynh 竭kiệt 故cố 。

讚tán 言ngôn 佛Phật 為vì 我ngã 出xuất 興hưng 。 演diễn 說thuyết 第đệ 一nhất 功công 德đức 行hành 。 如như 是thị 智trí 者giả 諸chư 地Địa 義nghĩa 。 於ư 百bách 千thiên 劫kiếp 甚thậm 難nan 得đắc 。 我ngã 今kim 忽hốt 然nhiên 而nhi 得đắc 聞văn 。 菩Bồ 薩Tát 勝thắng 行hành 妙diệu 法Pháp 音âm 。

願nguyện 更cánh 演diễn 說thuyết 聰thông 慧tuệ 者giả 。 後hậu 地địa 決quyết 定định 無vô 餘dư 道đạo 利lợi 益ích 一nhất 切thiết 。 諸chư 天thiên 人nhân 此thử 諸chư 佛Phật 子tử 皆giai 樂nhạo 聞văn 。 勇dũng 猛mãnh 大đại 心tâm 解giải 脫thoát 月nguyệt 。 請thỉnh 金Kim 剛Cang 藏Tạng 言ngôn 佛Phật 子tử 。 從tùng 此thử 轉chuyển 入nhập 第đệ 四Tứ 地Địa 。 所sở 有hữu 行hành 相tướng 願nguyện 宣tuyên 說thuyết 。

後hậu 三tam 偈kệ 半bán 正chánh 明minh 讚tán 請thỉnh 於ư 中trung 初sơ 二nhị 偈kệ 半bán 天thiên 王vương 請thỉnh 後hậu 一nhất 眾chúng 首thủ 請thỉnh 。

爾nhĩ 時thời 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 告cáo 解Giải 脫Thoát 月Nguyệt 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 第đệ 三tam 地địa 善thiện 清thanh 淨tịnh 已dĩ 。 欲dục 入nhập 第đệ 四tứ 燄diệm 慧tuệ 地địa 當đương 修tu 行hành 十thập 法pháp 明minh 門môn 。

第đệ 二nhị 正chánh 說thuyết 分phần/phân 中trung 二nhị 初sơ 明minh 地địa 相tương/tướng 後hậu 明minh 地địa 果quả 前tiền 中trung 論luận 為vi 四tứ 分phần/phân 一nhất 清thanh 淨tịnh 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 因nhân 分phần/phân 謂vị 清thanh 淨tịnh 等đẳng 是thị 次thứ 二nhị 分phần 今kim 趣thú 地địa 方phương 便tiện 為vi 彼bỉ 之chi 因nhân 二nhị 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 焰diễm 慧tuệ 下hạ 清thanh 淨tịnh 分phân 是thị 初sơ 入nhập 地địa 出xuất 障chướng 行hành 故cố 三tam 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 第đệ 四tứ 下hạ 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 分phần/phân 即tức 正chánh 住trụ 地địa 行hành 道Đạo 品phẩm 等đẳng 行hành 能năng 有hữu 所sở 除trừ 故cố 云vân 對đối 治trị 進tiến 習tập 上thượng 上thượng 名danh 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 四tứ 佛Phật 子tử 至chí 所sở 有hữu 身thân 見kiến 下hạ 彼bỉ 果quả 分phần/phân 此thử 即tức 地địa 滿mãn 是thị 中trung 二nhị 分phần 之chi 果quả 又hựu 此thử 四tứ 分phần/phân 即tức 加gia 行hành 無vô 間gian 解giải 脫thoát 勝thắng 進tiến 四tứ 道đạo 又hựu 四tứ 中trung 初sơ 一nhất 入nhập 心tâm 後hậu 三tam 住trụ 心tâm 出xuất 心tâm 在tại 調điều 柔nhu 果quả 住trụ 心tâm 中trung 三tam 分phần/phân 攝nhiếp 前tiền 三tam 位vị 初sơ 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 即tức 攝nhiếp 生sanh 貴quý 住trụ 次thứ 攝nhiếp 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 迴hồi 向hướng 後hậu 攝nhiếp 無vô 盡tận 行hành 至chí 文văn 當đương 知tri (# 又hựu 此thử 四tứ 分phần/phân 者giả 第đệ 二nhị 四tứ 道đạo 科khoa 如như 雜tạp 集tập 第đệ 九cửu 說thuyết 俱câu 舍xá 賢hiền 聖thánh 品phẩm 云vân 應ưng 知tri 一nhất 切thiết 道đạo 畧lược 說thuyết 唯duy 有hữu 四tứ 謂vị 加gia 行hành 無vô 間gian 解giải 脫thoát 勝thắng 進tiến 道đạo 釋thích 曰viết 加gia 行hành 道Đạo 者giả 謂vị 引dẫn 無vô 間gian 道đạo 前tiền 之chi 加gia 行hành 也dã 無vô 間gian 道đạo 者giả 謂vị 斷đoạn 惑hoặc 道đạo 也dã 解giải 脫thoát 道đạo 者giả 無vô 間gian 道đạo 後hậu 名danh 解giải 脫thoát 道đạo 謂vị 已dĩ 解giải 脫thoát 所sở 應ưng 斷đoạn 障chướng 最tối 初sơ 所sở 生sanh 勝thắng 進tiến 道đạo 者giả 除trừ 前tiền 三tam 外ngoại 所sở 餘dư 諸chư 道đạo 漸tiệm 勝thắng 進tiến 故cố 即tức 解giải 脫thoát 道đạo 後hậu 所sở 起khởi 諸chư 道đạo 也dã 是thị 涅Niết 槃Bàn 路lộ 故cố 名danh 為vi 道đạo 釋thích 曰viết 所sở 起khởi 諸chư 道đạo 者giả 準chuẩn 雜tạp 集tập 即tức 為vi 斷đoạn 餘dư 品phẩm 煩phiền 惱não 所sở 有hữu 加gia 行hành 無vô 間gian 更cánh 有hữu 異dị 釋thích 大đại 意ý 皆giai 同đồng 四tứ 中trung 又hựu 下hạ 三tam 依y 三tam 心tâm 科khoa 具cụ 如như 初Sơ 地Địa )# 今kim 初sơ 因nhân 分phần/phân 文văn 三tam 初sơ 結kết 前tiền 標tiêu 後hậu 次thứ 何hà 等đẳng 下hạ 徵trưng 列liệt 別biệt 名danh 三tam 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 此thử 。 下hạ 結kết 行hành 入nhập 位vị 今kim 初sơ 十thập 法pháp 明minh 門môn 者giả 門môn 即tức 通thông 入nhập 之chi 義nghĩa 故cố 論luận 經kinh 名danh 入nhập 明minh 為vi 能năng 入nhập 之chi 門môn 法pháp 為vi 所sở 入nhập 之chi 處xứ 。 故cố 論luận 云vân 得đắc 證chứng 地địa 智trí 光quang 明minh 依y 彼bỉ 智trí 明minh 入nhập 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 法Pháp 。 中trung 言ngôn 證chứng 地địa 智trí 者giả 即tức 四tứ 第đệ 證chứng 智trí 也dã 光quang 明minh 者giả 即tức 三tam 地địa 慧tuệ 光quang 謂vị 三tam 地địa 中trung 得đắc 此thử 四tứ 地địa 證chứng 智trí 前tiền 相tương/tướng 故cố 併tinh 舉cử 二nhị 處xứ 之chi 智trí 以dĩ 釋thích 於ư 明minh 亦diệc 猶do 地địa 前tiền 明minh 得đắc 定định 也dã 故cố 前tiền 地địa 論luận 云vân 彼bỉ 慧tuệ 此thử 中trung 名danh 光quang 明minh 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 言ngôn 所sở 說thuyết 法Pháp 者giả 。 前tiền 求cầu 多đa 聞văn 從tùng 佛Phật 聞văn 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 法Pháp 界Giới 。 等đẳng 十thập 種chủng 之chi 法pháp 。 便tiện 以dĩ 智trí 光quang 游du 入nhập 數sác 數sác 游du 入nhập 游du 入nhập 即tức 是thị 修tu 行hành 修tu 行hành 即tức 下hạ 觀quán 察sát 觀quán 察sát 增tăng 上thượng 極cực 圓viên 滿mãn 故cố 方phương 得đắc 證chứng 入nhập 四tứ 地địa (# 今kim 初sơ 因nhân 分phần/phân 者giả 第đệ 四tứ 文văn 即tức 第đệ 一nhất 清thanh 淨tịnh 。 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 因nhân 分phần/phân 以dĩ 是thị 次thứ 二nhị 分phần 因nhân 故cố 唯duy 牒điệp 一nhất 因nhân 字tự 耳nhĩ 論luận 經kinh 名danh 入nhập 者giả 引dẫn 證chứng 論luận 經Kinh 云vân 當đương 以dĩ 十thập 法Pháp 明minh 入nhập 。 四tứ 地địa 故cố 五ngũ 便tiện 以dĩ 下hạ 五ngũ 通thông 釋thích 下hạ 句cú 依y 彼bỉ 智trí 明minh 入nhập 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 法Pháp 。 中trung 論luận 經Kinh 云vân 思tư 惟duy 是thị 今kim 經kinh 觀quán 察sát )# 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 觀quán 察sát 。 眾chúng 生sanh 界giới 觀quán 察sát 法Pháp 界Giới 。 觀quán 察sát 世thế 界giới 觀quán 察sát 虛hư 空không 。 界giới 觀quán 察sát 識thức 界giới 觀quán 察sát 欲dục 界giới 觀quán 察sát 色sắc 界giới 觀quán 察sát 無vô 色sắc 界giới 觀quán 察sát 廣quảng 心tâm 信tín 解giải 界giới 觀quán 察sát 大đại 心tâm 信tín 解giải 界giới 。

二nhị 徵trưng 列liệt 中trung 有hữu 十thập 種chủng 差sai 別biệt 觀quán 察sát 此thử 十thập 略lược 以dĩ 三tam 重trọng/trùng 釋thích 之chi 一nhất 初sơ 句cú 為vi 總tổng 本bổn 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 餘dư 九cửu 為vi 別biệt 皆giai 眾chúng 生sanh 事sự 故cố 二nhị 前tiền 八bát 為vi 染nhiễm 後hậu 二nhị 為vi 淨tịnh 三tam 前tiền 五ngũ 推thôi 能năng 依y 至chí 所sở 依y 後hậu 五ngũ 依y 所sở 依y 立lập 能năng 依y (# 三tam 前tiền 五ngũ 下hạ 三tam 能năng 所sở 依y 釋thích )# 前tiền 中trung 一nhất 觀quán 眾chúng 生sanh 假giả 名danh 差sai 別biệt 。 假giả 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 因nhân 成thành 假giả 二nhị 相tương 續tục 假giả 三tam 相tương 待đãi 假giả 假giả 為vi 空không 詮thuyên 故cố 先tiên 觀quán 之chi 因nhân 成thành 有hữu 二nhị 一nhất 五ngũ 蘊uẩn 和hòa 合hợp 假giả 名danh 某mỗ 甲giáp 則tắc 入nhập 眾chúng 生sanh 空không 二nhị 陰ấm 亦diệc 因nhân 緣duyên 而nhi 有hữu 。 則tắc 入nhập 法pháp 空không 二nhị 空không 所sở 顯hiển 。 即tức 是thị 真Chân 如Như 不bất 壞hoại 假giả 名danh 空không 有hữu 不bất 二nhị 即tức 是thị 中trung 道đạo 言ngôn 相tương 續tục 者giả 由do 前tiền 陰ấm 滅diệt 後hậu 陰ấm 續tục 生sanh 念niệm 念niệm 相tương 續tục 。 假giả 而nhi 非phi 實thật 亦diệc 入nhập 二nhị 空không 真chân 實thật 言ngôn 相tương 待đãi 者giả 待đãi 非phi 眾chúng 生sanh 以dĩ 說thuyết 眾chúng 生sanh 入nhập 實thật 亦diệc 然nhiên 此thử 一nhất 推thôi 假giả 入nhập 實thật 餘dư 九cửu 例lệ 知tri 故cố 論luận 但đãn 顯hiển 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 二nhị 法Pháp 界Giới 者giả 論luận 當đương 第đệ 三tam 是thị 依y 正chánh 之chi 因nhân 即tức 染nhiễm 法Pháp 界Giới 此thử 從tùng 別biệt 義nghĩa 若nhược 淨tịnh 法Pháp 界Giới 通thông 為vi 十thập 依y 則tắc 十thập 與dữ 法Pháp 界Giới 究cứu 竟cánh 無vô 別biệt 三tam 世thế 界giới 者giả 彼bỉ 假giả 名danh 眾chúng 生sanh 所sở 住trụ 。 依y 報báo 四tứ 依y 正chánh 所sở 依y 虛hư 空không 瑜du 伽già 名danh 為vi 平bình 等đẳng 。 勝thắng 義nghĩa 即tức 是thị 理lý 空không 皆giai 無vô 盡tận 故cố 。 (# 因nhân 成thành 有hữu 二nhị 者giả 謂vị 人nhân 法pháp 二nhị 空không 二nhị 空không 所sở 顯hiển 。 下hạ 會hội 其kỳ 三tam 觀quán 言ngôn 即tức 是thị 真Chân 如Như 自tự 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 者giả 順thuận 法pháp 相tướng 宗tông 二nhị 空không 非phi 真Chân 如Như 故cố 二nhị 成thành 三tam 諦đế 假giả 名danh 為vi 有hữu 諦đế 二nhị 空không 為vi 無vô 諦đế 真Chân 如Như 為vi 中trung 道đạo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 已dĩ 有hữu 三tam 諦đế 三tam 觀quán 矣hĩ 又hựu 空không 有hữu 不bất 二nhị 總tổng 為vi 真chân 空không 不bất 壞hoại 假giả 名danh 即tức 是thị 假giả 觀quán 合hợp 上thượng 空không 假giả 以dĩ 為vi 中trung 道đạo 下hạ 觀quán 二nhị 假giả 例lệ 此thử 成thành 觀quán 故cố 相tương 續tục 後hậu 結kết 云vân 亦diệc 入nhập 二nhị 空không 真chân 實thật 真chân 實thật 即tức 是thị 真Chân 如Như 異dị 名danh 名danh 相tướng 待đãi 假giả 後hậu 結kết 例lệ 可khả 知tri )# 。

五ngũ 染nhiễm 淨tịnh 所sở 依y 是thị 本bổn 識thức 界giới 後hậu 五ngũ 依y 此thử 所sở 依y 立lập 後hậu 能năng 依y 故cố 此thử 識thức 界giới 前tiền 後hậu 兩lưỡng 向hướng 向hướng 前tiền 為vi 依y 正chánh 依y 向hướng 後hậu 為vi 染nhiễm 淨tịnh 依y (# 後hậu 五ngũ 依y 此thử 下hạ 文văn 二nhị 先tiên 總tổng 明minh 此thử 識thức 亦diệc 通thông 二nhị 宗tông 若nhược 生sanh 滅diệt 識thức 生sanh 染nhiễm 淨tịnh 依y 他tha 亦diệc 依y 心tâm 有hữu 即tức 法pháp 相tướng 宗tông 若nhược 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 識thức 亦diệc 生sanh 染nhiễm 淨tịnh 即tức 法pháp 性tánh 宗tông 並tịnh 如như 前tiền 說thuyết )# 初sơ 三tam 句cú 由do 煩phiền 惱não 使sử 染nhiễm 成thành 染nhiễm 分phần/phân 依y 他tha 有hữu 三tam 界giới 差sai 別biệt 。 著trước 欲dục 著trước 受thọ 及cập 著trước 想tưởng 故cố 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 故cố 後hậu 二nhị 廣quảng 大đại 信tín 解giải 成thành 淨tịnh 分phần/phân 依y 他tha 論luận 經kinh 前tiền 是thị 勝thắng 心tâm 信tín 解giải 依y 煩phiền 惱não 不bất 染nhiễm 。 與dữ 聲Thanh 聞Văn 同đồng 後hậu 大đại 心tâm 信tín 解giải 依y 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 。 不bất 同đồng 聲Thanh 聞Văn (# 著trước 欲dục 等đẳng 者giả 由do 著trước 欲dục 故cố 有hữu 於ư 欲dục 界giới 由do 著trước 受thọ 故cố 有hữu 於ư 色sắc 界giới 謂vị 四tứ 禪thiền 天thiên 不bất 出xuất 四tứ 受thọ 又hựu 著trước 正chánh 受thọ 故cố 由do 著trước 想tưởng 故cố 有hữu 無vô 色sắc 界giới 空không 想tưởng 識thức 想tưởng 無vô 所sở 有hữu 。 想tưởng 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 。 雖tuy 欲dục 絕tuyệt 想tưởng 亦diệc 不bất 出xuất 想tưởng 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 總tổng 結kết 上thượng 文văn 如như 下hạ 六lục 地địa )# 今kim 經kinh 即tức 前tiền 云vân 廣quảng 則tắc 明minh 護hộ 愜# 兼kiêm 濟tế 之chi 心tâm 後hậu 是thị 大đại 心tâm 即tức 是thị 護hộ 小tiểu 求cầu 大đại 菩Bồ 提Đề 。 則tắc 二nhị 心tâm 俱câu 異dị 二Nhị 乘Thừa 前tiền 觀quán 眾chúng 生sanh 同đồng 體thể 大đại 悲bi 。 後hậu 觀quán 眾chúng 生sanh 具cụ 佛Phật 知tri 見kiến 誓thệ 令linh 同đồng 得đắc 又hựu 皆giai 言ngôn 界giới 者giả 通thông 事sự 理lý 也dã 事sự 即tức 曲khúc 盡tận 差sai 別biệt 理lý 則tắc 一nhất 一nhất 入nhập 實thật 即tức 淨tịnh 法Pháp 界Giới 故cố 皆giai 為vi 明minh 門môn 。

菩Bồ 薩Tát 以dĩ 此thử 十thập 法Pháp 明minh 門môn 。 得đắc 入nhập 第đệ 四tứ 燄diệm 慧tuệ 地địa 。

三tam 結kết 行hành 入nhập 位vị 觀quán 察sát 圓viên 滿mãn 與dữ 十thập 理lý 冥minh 則tắc 入nhập 四tứ 地địa 故cố 瑜du 伽già 四tứ 十thập 八bát 云vân 先tiên 於ư 增tăng 上thượng 心tâm 住trụ 以dĩ 求cầu 多đa 聞văn 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 已dĩ 得đắc 十thập 法Pháp 明minh 入nhập 。 由do 此thử 十thập 法Pháp 明minh 入nhập 。 成thành 上thượng 品phẩm 故cố 極cực 圓viên 滿mãn 故cố 入nhập 初sơ 增tăng 上thượng 慧tuệ 住trụ 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 燄diệm 慧tuệ 地địa 則tắc 能năng 以dĩ 十thập 種chủng 智trí 成thành 熟thục 法Pháp 。 故cố 得đắc 彼bỉ 內nội 法pháp 。 生sanh 如Như 來Lai 家gia 。

大đại 文văn 第đệ 二nhị 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 即tức 攝nhiếp 生sanh 貴quý 住trụ 故cố 前tiền 文văn 云vân 於ư 諸chư 佛Phật 聖thánh 教giáo 。 中trung 生sanh 云vân 何hà 清thanh 淨tịnh 於ư 如Như 來Lai 家gia 轉chuyển 有hữu 勢thế 力lực 。 故cố 文văn 中trung 三tam 初sơ 總tổng 明minh 次thứ 何hà 等đẳng 下hạ 徵trưng 釋thích 三tam 是thị 為vi 十thập 者giả 總tổng 結kết 初sơ 中trung 文văn 有hữu 三tam 句cú 末mạt 句cú 生sanh 家gia 是thị 總tổng 相tương/tướng 初sơ 句cú 十thập 智trí 為vi 能năng 生sanh 因nhân 次thứ 句cú 內nội 法pháp 為vi 所sở 生sanh 家gia 由do 以dĩ 十thập 智trí 觀quán 察sát 下hạ 諸chư 行hành 等đẳng 十thập 法pháp 得đắc 成thành 熟thục 故cố 。 成thành 熟thục 則tắc 除trừ 滅diệt 三tam 地địa 解giải 法pháp 智trí 障chướng 攝nhiếp 四tứ 地địa 出xuất 世thế 勝thắng 智trí 。 契khế 於ư 法pháp 體thể 故cố 云vân 得đắc 彼bỉ 內nội 法pháp 內nội 法pháp 者giả 顯hiển 非phi 外ngoại 相tướng 此thử 法pháp 即tức 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 教giáo 化hóa 之chi 法Pháp 。 名danh 如Như 來Lai 家gia 此thử 地địa 寄ký 出xuất 世thế 之chi 首thủ 故cố 名danh 為vi 生sanh 。 (# 初sơ 總tổng 明minh 三tam 初sơ 案án 經kinh 釋thích 初sơ 句cú 十thập 智trí 為vi 能năng 生sanh 者giả 即tức 下hạ 所sở 列liệt 之chi 十thập 句cú 也dã 智trí 因nhân 所sở 觀quán 而nhi 成thành 十thập 智trí 內nội 法pháp 者giả 疏sớ/sơ 釋thích 以dĩ 證chứng 性tánh 故cố 亦diệc 是thị 如Như 來Lai 。 教giáo 化hóa 之chi 法Pháp 。 故cố 名danh 為vi 內nội 何hà 時thời 得đắc 耶da 論luận 云vân 此thử 法pháp 明minh 入nhập 同đồng 時thời 得đắc 故cố 應ưng 知tri 若nhược 爾nhĩ 何hà 異dị 前tiền 分phần/phân 而nhi 云vân 前tiền 分phân 為vi 此thử 因nhân 耶da 答đáp 因nhân 分phần/phân 觀quán 十thập 未vị 得đắc 上thượng 品phẩm 猶do 在tại 三tam 地địa 得đắc 上thượng 品phẩm 竟cánh 即tức 入nhập 四tứ 地địa 與dữ 此thử 同đồng 時thời 若nhược 遠viễn 公công 云vân 十thập 智trí 十thập 入nhập 名danh 異dị 體thể 一nhất 故cố 即tức 同đồng 時thời 而nhi 自tự 問vấn 云vân 兩lưỡng 法pháp 相tướng 似tự 可khả 得đắc 言ngôn 同đồng 明minh 智trí 體thể 一nhất 何hà 得đắc 言ngôn 同đồng 彼bỉ 自tự 釋thích 云vân 此thử 雖tuy 體thể 一nhất 隨tùy 門môn 有hữu 別biệt 是thị 故cố 說thuyết 同đồng 云vân 何hà 門môn 別biệt 前tiền 就tựu 眾chúng 生sanh 世thế 界giới 。 等đẳng 十thập 以dĩ 彰chương 法pháp 明minh 今kim 此thử 乃nãi 就tựu 三Tam 寶Bảo 等đẳng 以dĩ 說thuyết 法Pháp 智trí 故cố 云vân 別biệt 也dã 復phục 應ưng 難nạn/nan 云vân 所sở 觀quán 既ký 異dị 何hà 名danh 體thể 一nhất 故cố 應ưng 如như 前tiền 鈔sao 家gia 之chi 釋thích 復phục 應ưng 問vấn 云vân 前tiền 觀quán 十thập 明minh 得đắc 入nhập 四tứ 地địa 此thử 前tiền 未vị 觀quán 十thập 智trí 云vân 何hà 言ngôn 生sanh 故cố 應ưng 答đáp 言ngôn 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 一nhất 前tiền 以dĩ 能năng 化hóa 觀quán 于vu 所sở 化hóa 今kim 以dĩ 所sở 化hóa 成thành 能năng 化hóa 法pháp 為vi 分phần/phân 能năng 所sở 所sở 觀quán 少thiểu 殊thù 能năng 所sở 相tương/tướng 成thành 故cố 得đắc 一nhất 時thời 二nhị 者giả 前tiền 十thập 明minh 門môn 下hạ 相tương/tướng 會hội 性tánh 今kim 此thử 十thập 智trí 雖tuy 舉cử 十thập 相tương/tướng 意ý 在tại 一nhất 性tánh 故cố 云vân 內nội 法pháp 性tánh 相tướng 少thiểu 異dị 分phân 之chi 成thành 二nhị 性tánh 相tướng 不bất 離ly 故cố 得đắc 一nhất 時thời 問vấn 何hà 以dĩ 將tương 此thử 教giáo 化hóa 之chi 法Pháp 。 為vi 如Như 來Lai 家gia 論luận 云vân 如Như 來Lai 自tự 身thân 所sở 有hữu 諸chư 法pháp 。 以dĩ 是thị 法Pháp 故cố 。 顯hiển 示thị 如Như 來Lai 。 釋thích 曰viết 若nhược 無vô 此thử 法pháp 不bất 名danh 如Như 來Lai 故cố 此thử 十thập 法pháp 佛Phật 所sở 安an 住trụ 名danh 之chi 為vi 家gia )# 然nhiên 如Như 來Lai 家gia 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 菩Bồ 提Đề 心tâm 家gia 初sơ 住trụ 即tức 生sanh 二nhị 大đại 教giáo 家gia 四tứ 住trụ 即tức 生sanh 三tam 法Pháp 界Giới 家gia 初Sơ 地Địa 證chứng 故cố 生sanh 今kim 此thử 攝nhiếp 四tứ 住trụ 故cố 以dĩ 智trí 契khế 教giáo 法pháp 合hợp 於ư 法Pháp 界Giới 具cụ 下hạ 十thập 義nghĩa 故cố 名danh 為vi 生sanh 。 (# 然nhiên 如Như 來Lai 下hạ 二nhị 辨biện 家gia 不bất 同đồng 準chuẩn 下hạ 林lâm 神thần 八bát 地địa 亦diệc 生sanh 生sanh 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 家gia 故cố 如Như 來Lai 亦diệc 名danh 究cứu 竟cánh 生sanh 家gia 故cố 云vân 畧lược 耳nhĩ )# 若nhược 瑜du 伽già 但đãn 云vân 長trưởng 如Như 來Lai 家gia 。 論luận 經kinh 亦diệc 但đãn 云vân 於ư 如Như 來Lai 家gia 轉chuyển 有hữu 勢thế 力lực 。 意ý 明minh 初Sơ 地Địa 已dĩ 生sanh 家gia 二nhị 三tam 地địa 起khởi 修tu 方phương 便tiện 早tảo 有hữu 勢thế 力lực 今kim 依y 三tam 地địa 之chi 聞văn 成thành 出xuất 世thế 智trí 故cố 云vân 轉chuyển 有hữu 此thử 中trung 智trí 契khế 即tức 無vô 行hành 無vô 生sanh 行hành 慧tuệ 。 光quang (# 若nhược 瑜du 伽già 下hạ 三tam 會hội 論luận 釋thích 二nhị 論luận 意ý 同đồng 此thử 中trung 智trí 契khế 下hạ 顯hiển 所sở 證chứng 體thể 成thành 上thượng 內nội 法pháp 即tức 前tiền 地địa 中trung 五ngũ 方phương 便tiện 內nội 第đệ 三tam 方phương 便tiện 也dã )# 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 深thâm 心tâm 不bất 退thoái 故cố 於ư 三Tam 寶Bảo 中trung 。 生sanh 淨tịnh 信tín 畢tất 竟cánh 不bất 壞hoại 故cố 觀quán 諸chư 行hành 生sanh 。 滅diệt 故cố 觀quán 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 無vô 生sanh 故cố 觀quán 世thế 間gian 成thành 壞hoại 故cố 。 觀quán 因nhân 業nghiệp 有hữu 生sanh 故cố 觀quán 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 觀quán 眾chúng 生sanh 國quốc 土độ 。 業nghiệp 故cố 觀quán 前tiền 際tế 後hậu 際tế 故cố 。 觀quán 無vô 所sở 有hữu 。 盡tận 故cố 是thị 為vi 十thập 。

二nhị 徵trưng 列liệt 中trung 列liệt 有hữu 十thập 句cú 論luận 攝nhiếp 為vi 四tứ 初sơ 句cú 自tự 住trú 處xứ 畢tất 竟cánh 智trí 謂vị 大Đại 乘Thừa 是thị 菩Bồ 薩Tát 自tự 所sở 住trú 處xứ 。 深thâm 心tâm 相tương 應ứng 為vi 住trụ 畢tất 竟cánh 即tức 是thị 不bất 退thoái (# 謂vị 大Đại 乘Thừa 等đẳng 者giả 釋thích 上thượng 名danh 也dã 然nhiên 上thượng 論luận 主chủ 一nhất 時thời 列liệt 四tứ 名danh 已dĩ 屬thuộc 經kinh 竟cánh 重trùng 復phục 料liệu 揀giản 解giải 釋thích 今kim 初sơ 云vân 自tự 住trú 處xứ 畢tất 竟cánh 智trí 即tức 初sơ 列liệt 名danh 謂vị 大Đại 乘Thừa 下hạ 是thị 後hậu 重trọng/trùng 釋thích 論luận 具cụ 云vân 菩Bồ 薩Tát 自tự 住trú 處xứ 者giả 謂vị 大Đại 乘Thừa 法Pháp 中trung 。 故cố )# 二nhị 同đồng 敬kính 三Tam 寶Bảo 畢tất 竟cánh 智trí 謂vị 證chứng 三Tam 寶Bảo 同đồng 體thể 成thành 不bất 壞hoại 信tín 故cố 上thượng 二nhị 約ước 行hành 德đức 差sai 別biệt 初sơ 自tự 分phần/phân 後hậu 勝thắng 進tiến 故cố (# 上thượng 二nhị 約ước 行hành 德đức 者giả 三Tam 寶Bảo 是thị 己kỷ 之chi 上thượng 故cố 云vân 勝thắng 進tiến )# 下hạ 有hữu 二nhị 智trí 約ước 智trí 解giải 差sai 別biệt 初sơ 證chứng 後hậu 教giáo 謂vị 三tam 有hữu 二nhị 句cú 明minh 真Chân 如Như 智trí 謂vị 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 證chứng 二nhị 無vô 我ngã 故cố 一nhất 但đãn 有hữu 蘊uẩn 等đẳng 諸chư 行hành 而nhi 生sanh 滅diệt 流lưu 轉chuyển 故cố 無vô 人nhân 我ngã 二nhị 即tức 此thử 蘊uẩn 等đẳng 諸chư 法pháp 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。 故cố 無vô 法pháp 我ngã 。

四tứ 餘dư 六lục 句cú 明minh 分phân 別biệt 說thuyết 智trí 謂vị 是thị 教giáo 智trí 故cố 名danh 為vi 說thuyết 知tri 世thế 諦đế 故cố 名danh 為vi 分phân 別biệt 。 分phân 別biệt 染nhiễm 淨tịnh 故cố 謂vị 初sơ 二nhị 句cú 是thị 染nhiễm 後hậu 三tam 句cú 是thị 淨tịnh 第đệ 三tam 句cú 具cụ 染nhiễm 淨tịnh 各các 有hữu 因nhân 果quả 即tức 是thị 四Tứ 諦Đế 故cố (# 四tứ 餘dư 六lục 句cú 下hạ 即tức 論luận 立lập 名danh 謂vị 是thị 教giáo 智trí 下hạ 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 分phân 別biệt 染nhiễm 淨tịnh 故cố 是thị 論luận 總tổng 釋thích 謂vị 初sơ 二nhị 句cú 下hạ 是thị 疏sớ/sơ 釋thích 論luận )# 謂vị 初sơ 二nhị 句cú 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 染nhiễm 即tức 是thị 苦Khổ 諦Đế 依y 正chánh 二nhị 報báo 隨tùy 煩phiền 惱não 集tập 因nhân 所sở 生sanh 故cố 謂vị 初sơ 句cú 依y 報báo 次thứ 句cú 正chánh 報báo 故cố 云vân 有hữu 生sanh 同đồng 因nhân 於ư 業nghiệp 業nghiệp 與dữ 煩phiền 惱não 二nhị 俱câu 集tập 因nhân 故cố 論luận 與dữ 經kinh 影ảnh 略lược 而nhi 說thuyết (# 故cố 論luận 與dữ 經kinh 者giả 經Kinh 云vân 因nhân 業nghiệp 有hữu 生sanh 論luận 云vân 初sơ 二nhị 句cú 隨tùy 煩phiền 惱não 染nhiễm 故cố 。 )# 第đệ 三tam 句cú 中trung 初sơ 觀quán 生sanh 死tử 論luận 經kinh 名danh 世thế 間gian 即tức 煩phiền 惱não 染nhiễm 上thượng 句cú 以dĩ 因nhân 顯hiển 果quả 云vân 因nhân 業nghiệp 有hữu 生sanh 此thử 句cú 以dĩ 果quả 顯hiển 因nhân 故cố 云vân 生sanh 死tử 生sanh 死tử 以dĩ 煩phiền 惱não 為vi 體thể 故cố 即tức 是thị 集Tập 諦Đế 。 此thử 順thuận 論luận 意ý 次thứ 觀quán 涅Niết 槃Bàn 是thị 所sở 有hữu 淨tịnh 即tức 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 若nhược 直trực 就tựu 經kinh 文văn 亦diệc 可khả 因nhân 業nghiệp 有hữu 生sanh 是thị 集Tập 諦Đế 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 復phục 雙song 觀quán 苦khổ 滅diệt 耳nhĩ (# 此thử 順thuận 論luận 意ý 者giả 以dĩ 論luận 云vân 煩phiền 惱não 今kim 將tương 經kinh 文văn 生sanh 死tử 就tựu 論luận 故cố 云vân 論luận 意ý )# 後hậu 三tam 句cú 隨tùy 所sở 淨tịnh 即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 。 隨tùy 順thuận 前tiền 滅diệt 故cố 三tam 中trung 初sơ 一nhất 利lợi 他tha 行hành 論luận 云vân 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 中trung 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 自tự 業nghiệp 成thành 熟thục 故cố 準chuẩn 此thử 論luận 意ý 譯dịch 此thử 初sơ 句cú 應ưng 言ngôn 觀quán 諸chư 國quốc 土thổ 。 化hóa 眾chúng 生sanh 業nghiệp 則tắc 不bất 濫lạm 前tiền 因nhân 業nghiệp 有hữu 生sanh 後hậu 二nhị 句cú 自tự 利lợi 行hành 謂vị 觀quán 煩phiền 惱não 染nhiễm 及cập 涅Niết 槃Bàn 淨tịnh 為vi 順thuận 滅diệt 之chi 道đạo 初sơ 句cú 約ước 事sự 觀quán 煩phiền 惱não 無vô 始thỉ 故cố 為vi 前tiền 際tế 涅Niết 槃Bàn 無vô 終chung 故cố 為vi 後hậu 際tế 後hậu 句cú 順thuận 理lý 觀quán 煩phiền 惱não 本bổn 空không 無vô 有hữu 損tổn 滅diệt 故cố 無vô 可khả 盡tận 涅Niết 槃Bàn 性tánh 淨tịnh 非phi 新tân 增tăng 益ích 自tự 性tánh 盡tận 故cố 皆giai 名danh 無vô 所sở 有hữu 。 盡tận 煩phiền 惱não 影ảnh 取thủ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 影ảnh 取thủ 菩Bồ 提Đề 菩Bồ 提Đề 之chi 智trí 亦diệc 符phù 理lý 故cố 然nhiên 是thị 世thế 諦đế 中trung 觀quán 故cố 異dị 前tiền 如như 智trí (# 即tức 不bất 濫lạm 前tiền 因nhân 業nghiệp 有hữu 生sanh 者giả 今kim 云vân 觀quán 眾chúng 生sanh 國quốc 土độ 。 業nghiệp 故cố 濫lạm 前tiền 也dã 菩Bồ 提Đề 之chi 智trí 下hạ 三tam 通thông 影ảnh 取thủ 菩Bồ 提Đề 難nạn/nan 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 云vân 涅Niết 槃Bàn 性tánh 盡tận 云vân 無vô 所sở 有hữu 盡tận 。 菩Bồ 提Đề 非phi 性tánh 何hà 言ngôn 無vô 所sở 有hữu 。 盡tận 故cố 以dĩ 符phù 理lý 全toàn 同đồng 涅Niết 槃Bàn 然nhiên 是thị 世thế 諦đế 下hạ 四tứ 通thông 約ước 順thuận 理lý 解giải 以dĩ 約ước 理lý 釋thích 濫lạm 前tiền 如như 智trí 故cố 通thông 云vân 異dị 異dị 相tướng 云vân 何hà 猶do 相tương 見kiến 道đạo 中trung 亦diệc 觀quán 非phi 安an 立lập 諦đế 而nhi 是thị 後hậu 得đắc 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 觀quán 於ư 如như 而nhi 是thị 教giáo 智trí )# 又hựu 後hậu 二nhị 句cú 即tức 本bổn 有hữu 今kim 無vô 偈kệ 意ý 亦diệc 是thị 觀quán 緣duyên 起khởi 法pháp 無vô 明minh 行hành 為vi 前tiền 際tế 生sanh 老lão 死tử 為vi 後hậu 際tế 無vô 明minh 滅diệt 行hành 滅diệt 。 自tự 性tánh 滅diệt 故cố 。 各các 無vô 所sở 有hữu 盡tận 。 如như 六lục 地địa 中trung (# 又hựu 後hậu 二nhị 句cú 下hạ 五ngũ 更cánh 顯hiển 別biệt 理lý 自tự 有hữu 兩lưỡng 意ý 一nhất 即tức 四tứ 出xuất 偈kệ 謂vị 觀quán 前tiền 際tế 後hậu 際tế 故cố 。 即tức 本bổn 有hữu 今kim 無vô 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 觀quán 無vô 所sở 有hữu 。 盡tận 故cố 三tam 世thế 有hữu 法pháp 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 第đệ 五ngũ 經kinh 疏sớ/sơ 已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 亦diệc 是thị 下hạ 觀quán 緣duyên 生sanh 觀quán 然nhiên 上thượng 十thập 智trí 正chánh 觀quán 如Như 來Lai 。 教giáo 化hóa 之chi 智trí 智trí 之chi 別biệt 相tướng 必tất 由do 所sở 觀quán 不bất 觀quán 所sở 觀quán 安an 識thức 佛Phật 智trí 佛Phật 智trí 證chứng 彼bỉ 內nội 法pháp 四Tứ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 如như 是thị 證chứng 思tư 之chi )# 自tự 下hạ 大đại 文văn 第đệ 三tam 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 分phần/phân 中trung 二nhị 初sơ 護hộ 煩phiền 惱não 行hành 後hậu 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 如như 是thị 下hạ 明minh 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 前tiền 是thị 大đại 智trí 自tự 利lợi 異dị 凡phàm 後hậu 是thị 大đại 悲bi 利lợi 他tha 異dị 小tiểu 此thử 二nhị 相tương/tướng 導đạo 成thành 不bất 住trụ 道đạo 無vô 所sở 不bất 至chí 。 故cố 攝nhiếp 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 迴hồi 向hướng 也dã 今kim 初sơ 即tức 修tu 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 (# 前tiền 是thị 大đại 智trí 者giả 。 二nhị 行hành 總tổng 有hữu 四tứ 對đối 一nhất 名danh 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 對đối 二nhị 大đại 智trí 大đại 悲bi 。 對đối 三tam 護hộ 凡phàm 護hộ 小tiểu 對đối 四tứ 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 對đối 即tức 非phi 凡phàm 夫phu 。 行hành 非phi 聖thánh 賢hiền 行hành 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 後hậu 結kết 成thành 無vô 住trụ 以dĩ 攝nhiếp 前tiền 位vị )# 論luận 主chủ 別biệt 有hữu 道Đạo 品Phẩm 論luận 故cố 此thử 不bất 釋thích 今kim 略lược 為vi 四tứ 門môn 一nhất 釋thích 名danh 菩Bồ 提Đề 是thị 覺giác 分phân 是thị 因nhân 義nghĩa 此thử 三tam 十thập 七thất 為vi 諸chư 乘thừa 覺giác 因nhân 故cố 亦diệc 云vân 道Đạo 品Phẩm 品phẩm 即tức 是thị 類loại 因nhân 為vi 果quả 類loại 故cố 別biệt 名danh 至chí 文văn 自tự 顯hiển (# 論luận 主chủ 別biệt 有hữu 道đạo 等đẳng 者giả 出xuất 不bất 釋thích 所sở 以dĩ 今kim 之chi 四tứ 門môn 亦diệc 無vô 所sở 不bất 具cụ 為vi 諸chư 乘thừa 者giả 通thông 三tam 乘thừa 菩Bồ 提Đề 故cố 俱câu 舍xá 賢hiền 聖thánh 品phẩm 云vân 覺giác 謂vị 盡tận 無vô 生sanh 順thuận 此thử 故cố 名danh 分phần/phân 釋thích 曰viết 覺giác 者giả 無vô 明minh 睡thụy 眠miên 。 皆giai 永vĩnh 斷đoạn 故cố 盡tận 無vô 生sanh 智trí 為vi 此thử 覺giác 體thể 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 順thuận 趣thú 菩Bồ 提Đề 名danh 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 今kim 順thuận 亦diệc 因nhân 義nghĩa )# 二nhị 顯hiển 同đồng 異dị 瑜du 伽già 四tứ 十thập 四tứ 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 乃nãi 有hữu 多đa 種chủng 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 乃nãi 是thị 其kỳ 中trung 別biệt 義nghĩa 通thông 於ư 大đại 小tiểu 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 說thuyết 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 為vi 涅Niết 槃Bàn 因nhân 非phi 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 因nhân 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 道Đạo 品Phẩm 為vi 大đại 涅Niết 槃Bàn 因nhân 故cố 下hạ 五ngũ 地địa 中trung 說thuyết 無vô 量lượng 道Đạo 品Phẩm 及cập 離ly 世thế 間gian 品phẩm 說thuyết 道Đạo 及cập 助trợ 道đạo 皆giai 名danh 無vô 量lượng 今kim 約ước 寄ký 位vị 故cố 但đãn 三tam 十thập 七thất 耳nhĩ 若nhược 凖# 智trí 論luận 但đãn 三tam 十thập 七thất 無vô 所sở 不bất 攝nhiếp 。 即tức 無vô 量lượng 道Đạo 品Phẩm 亦diệc 在tại 其kỳ 中trung 。 如như 分phân 別biệt 四Tứ 諦Đế 。 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。 但đãn 心tâm 行hành 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 淨tịnh 名danh 云vân 道Đạo 品Phẩm 是thị 道Đạo 場Tràng 是thị 法Pháp 身thân 因nhân 大đại 集tập 名danh 菩Bồ 薩Tát 寶bảo 炬cự 陀đà 羅la 尼ni 涅Niết 槃Bàn 云vân 若nhược 人nhân 能năng 觀quán 。 八bát 正Chánh 道Đạo 即tức 見kiến 佛Phật 性tánh 。 名danh 得đắc 醍đề 醐hồ 皆giai 約ước 大đại 說thuyết (# 如như 分phân 別biệt 下hạ 二nhị 引dẫn 證chứng 暗ám 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 第đệ 十thập 三tam 經kinh 南nam 本bổn 十thập 二nhị 迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 佛Phật 昔tích 一nhất 時thời 在tại 恆Hằng 河Hà 岸ngạn 尸thi 首thủ 林lâm 中trung 爾nhĩ 時thời 如Như 來Lai 。 取thủ 少thiểu 許hứa 樹thụ 葉diệp 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 我ngã 今kim 手thủ 中trung 葉diệp 多đa 一nhất 切thiết 因Nhân 地Địa 草thảo 木mộc 葉diệp 多đa 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 言ngôn 世Thế 尊Tôn 一nhất 切thiết 因Nhân 地Địa 草thảo 木mộc 葉diệp 多đa 不bất 可khả 稱xưng 計kế 。 如Như 來Lai 所sở 捉tróc 少thiểu 不bất 足túc 言ngôn 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 我ngã 所sở 覺giác 了liễu 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 如như 因nhân 大đại 地địa 生sanh 草thảo 木mộc 。 等đẳng 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 所sở 宣tuyên 說thuyết 者giả 如như 手thủ 中trung 葉diệp （# 迦Ca 葉Diếp 難nạn/nan 言ngôn ）# 世Thế 尊Tôn 爾nhĩ 時thời 。 說thuyết 如như 是thị 言ngôn 。 如Như 來Lai 所sở 了liễu 無vô 量lượng 諸chư 法pháp 。 若nhược 入nhập 四Tứ 諦Đế 即tức 為vi 已dĩ 說thuyết 若nhược 不bất 入nhập 者giả 應ưng 有hữu 五ngũ 諦đế 佛Phật 讚tán 迦Ca 葉Diếp 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 今kim 所sở 問vấn 。 則tắc 能năng 利lợi 益ích 。 安an 隱ẩn 快khoái 樂lạc 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 善thiện 男nam 子tử 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 悉tất 已dĩ 攝nhiếp 在tại 四tứ 聖Thánh 諦Đế 中trung 下hạ 云vân 智trí 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 中trung 智trí 二nhị 者giả 上thượng 智trí 善thiện 男nam 子tử 知tri 諸chư 陰ấm 苦khổ 是thị 名danh 中trung 智trí 分phân 別biệt 諸chư 陰ấm 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。 悉tất 皆giai 是thị 苦khổ 。 非phi 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 所sở 知tri 。 是thị 名danh 上thượng 智trí 廣quảng 說thuyết （# 云vân 云vân ）# 又hựu 云vân 善thiện 男nam 子tử 知tri 愛ái 因nhân 緣duyên 能năng 生sanh 五ngũ 陰ấm 是thị 名danh 中trung 智trí 一nhất 人nhân 起khởi 愛ái 無vô 邊biên 無vô 量lượng 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 所sở 不bất 能năng 知tri 。 是thị 名danh 上thượng 智trí 又hựu 云vân 善thiện 男nam 子tử 知tri 滅diệt 煩phiền 惱não 是thị 名danh 中trung 智trí 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 不bất 可khả 稱xưng 計kế 。 滅diệt 亦diệc 如như 是thị 。 不bất 可khả 稱xưng 計kế 。 非phi 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 所sở 知tri 。 是thị 名danh 上thượng 智trí 又hựu 云vân 善thiện 男nam 子tử 知tri 是thị 道đạo 相tương/tướng 能năng 離ly 煩phiền 惱não 。 是thị 名danh 中trung 智trí 分phân 別biệt 道Đạo 相tướng 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 所sở 離ly 煩phiền 惱não 亦diệc 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 非phi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 所sở 知tri 。 是thị 名danh 上thượng 智trí 釋thích 曰viết 皆giai 明minh 四Tứ 諦Đế 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。 而nhi 皆giai 攝nhiếp 在tại 四Tứ 諦Đế 之chi 中trung 故cố 知tri 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 若nhược 分phân 別biệt 之chi 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。 則tắc 三tam 十thập 七thất 攝nhiếp 無vô 量lượng 道Đạo 品Phẩm 但đãn 心tâm 行hành 者giả 三tam 揀giản 下hạ 釋thích 文văn 中trung 廣quảng 見kiến 其kỳ 相tương/tướng 淨tịnh 名danh 下hạ 第đệ 四tứ 廣quảng 證chứng 大đại 義nghĩa 總tổng 引dẫn 三tam 經kinh 四tứ 文văn 一nhất 引dẫn 淨tịnh 名danh 二nhị 文văn 一nhất 即tức 光quang 嚴nghiêm 童đồng 子tử 經kinh 初sơ 已dĩ 引dẫn 今kim 舉cử 其kỳ 中trung 云vân 三Tam 十Thập 七Thất 道Đạo 品Phẩm 。 是thị 道đạo 塲# 捨xả 有hữu 為vi 故cố 下hạ 結kết 云vân 善thiện 男nam 子tử 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 應ưng 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 諸chư 有hữu 所sở 作tác 。 舉cử 足túc 下hạ 足túc 。 當đương 知tri 皆giai 從tùng 道đạo 塲# 來lai 住trụ 於ư 佛Phật 法Pháp 矣hĩ 。 釋thích 曰viết 意ý 明minh 得đắc 道Đạo 之chi 處xứ 。 即tức 是thị 道đạo 塲# 萬vạn 行hạnh 得đắc 道Đạo 即tức 為vi 道đạo 塲# 即tức 大đại 菩Bồ 提Đề 因nhân 也dã 二nhị 即tức 法Pháp 身thân 因nhân 亦diệc 淨tịnh 名danh 方phương 便tiện 品phẩm 由do 國quốc 王vương 等đẳng 皆giai 來lai 問vấn 疾tật 因nhân 以dĩ 身thân 疾tật 廣quảng 為vì 說thuyết 法Pháp 。 諸chư 仁nhân 者giả 是thị 身thân 無vô 常thường 。 無vô 強cường/cưỡng 無vô 力lực 無vô 竪thụ 廣quảng 訶ha 身thân 竟cánh 便tiện 云vân 諸chư 仁nhân 者giả 此thử 可khả 患hoạn 猒# 當đương 乘thừa 佛Phật 身thân 佛Phật 身thân 者giả 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 從tùng 無vô 量lượng 功công 德đức 智trí 慧tuệ 生sanh 。 從tùng 戒giới 定định 慧tuệ 。 解giải 脫thoát 解giải 脫thoát 。 知tri 見kiến 生sanh 從tùng 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 生sanh 。 從tùng 布bố 施thí 持trì 戒giới 忍nhẫn 。 辱nhục 柔nhu 和hòa 勤cần 行hành 精tinh 進tấn 。 諸chư 禪thiền 解giải 脫thoát 。 三tam 昧muội 多đa 聞văn 智trí 慧tuệ 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 生sanh 。 從tùng 六Lục 通Thông 生sanh 。 從tùng 三Tam 明Minh 生sanh 。 從tùng 三Tam 十Thập 七Thất 道Đạo 品Phẩm 生sanh 。 既ký 云vân 能năng 生sanh 法Pháp 身thân 明minh 非phi 小tiểu 矣hĩ 大đại 集tập 名danh 寶bảo 炬cự 者giả 示thị 非phi 小tiểu 也dã 寶bảo 具cụ 諸chư 德đức 故cố 炬cự 能năng 破phá 暗ám 故cố 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 名danh 陀đà 羅la 尼ni 豈khởi 是thị 小tiểu 耶da 涅Niết 槃Bàn 云vân 下hạ 四tứ 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 第đệ 二nhị 十thập 九cửu 經kinh 南nam 本bổn 二nhị 十thập 七thất 佛Phật 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 不bất 一nhất 不bất 二nhị 。 諸chư 佛Phật 平bình 等đẳng 。 猶do 如như 虗hư 空không 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 同đồng 共cộng 有hữu 之chi 若nhược 有hữu 能năng 修tu 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 者giả 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 即tức 得đắc 明minh 見kiến 善thiện 男nam 子tử 雲vân 山sơn 有hữu 草thảo 名danh 曰viết 忍Nhẫn 辱Nhục 。 牛ngưu 若nhược 食thực 之chi 則tắc 成thành 醍đề 醐hồ 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 釋thích 曰viết 斯tư 為vi 正chánh 義nghĩa 下hạ 師sư 子tử 吼hống 牒điệp 難nạn/nan 亦diệc 云vân 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 若nhược 有hữu 修tu 習tập 。 八bát 聖thánh 道Đạo 者giả 則tắc 見kiến 佛Phật 性tánh 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 下hạ 難nạn/nan 意ý 云vân 道đạo 若nhược 是thị 一nhất 餘dư 人nhân 無vô 分phần/phân 故cố 佛Phật 舉cử 平bình 坦thản 之chi 路lộ 以dĩ 況huống 八bát 正chánh 明minh 知tri 八bát 正chánh 能năng 見kiến 佛Phật 性tánh 即tức 非phi 小tiểu 矣hĩ 疏sớ/sơ 中trung 義nghĩa 引dẫn )# 三Tam 明Minh 體thể 性tánh 雖tuy 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 但đãn 以dĩ 十thập 法pháp 而nhi 為vi 根căn 本bổn 。 謂vị 信tín 戒giới 念niệm 精tinh 進tấn 定định 慧tuệ 。 除trừ 喜hỷ 捨xả 思tư 惟duy 由do 信tín 二nhị 戒giới 三tam 念niệm 開khai 為vi 四tứ 精tinh 進tấn 定định 慧tuệ 。 此thử 三tam 各các 八bát 餘dư 四tứ 各các 一nhất 故cố 成thành 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 復phục 束thúc 此thử 十thập 以dĩ 三tam 蘊uẩn 為vi 體thể 謂vị 戒giới 是thị 無vô 表biểu 色sắc 喜hỷ 支chi 是thị 受thọ 餘dư 皆giai 行hành 蘊uẩn 五ngũ 類loại 法pháp 中trung 但đãn 二nhị 為vi 體thể 謂vị 色sắc 及cập 心tâm 所sở 若nhược 取thủ 助trợ 伴bạn 則tắc 通thông 五ngũ 蘊uẩn 若nhược 取thủ 所sở 緣duyên 通thông 一nhất 切thiết 法pháp 廣quảng 顯hiển 差sai 別biệt 如như 智trí 論luận 二nhị 十thập 一nhất 二nhị 及cập 五ngũ 十thập 三tam 瑜du 伽già 二nhị 十thập 八bát 九cửu 及cập 四tứ 十thập 五ngũ 雜tạp 集tập 第đệ 十thập 下hạ 所sở 解giải 釋thích 依y 此thử 諸chư 論luận (# 三Tam 明Minh 體thể 性tánh 下hạ 初sơ 標tiêu 列liệt 俱câu 舍xá 賢hiền 聖thánh 品phẩm 亦diệc 云vân 此thử 實thật 事sự 唯duy 十thập 謂vị 慧tuệ 勤cần 定định 信tín 念niệm 喜hỷ 捨xả 輕khinh 安an 及cập 戒giới 尋tầm 為vi 體thể 釋thích 曰viết 尋tầm 即tức 此thử 中trung 思tư 惟duy 輕khinh 安an 即tức 除trừ 除trừ 是thị 智trí 論luận 之chi 名danh 即tức 經kinh 猗ỷ 覺giác 分phần/phân 猗ỷ 者giả 美mỹ 也dã 即tức 輕khinh 安an 義nghĩa 由do 信tín 二nhị 下hạ 二nhị 辨biện 義nghĩa 言ngôn 信tín 二nhị 者giả 即tức 一nhất 信tín 根căn 二nhị 信tín 力lực 言ngôn 戒giới 三tam 者giả 即tức 八bát 正chánh 中trung 正chánh 語ngữ 正chánh 業nghiệp 正chánh 命mạng 言ngôn 念niệm 開khai 為vi 四tứ 者giả 一nhất 念niệm 根căn 二nhị 念niệm 力lực 三tam 七thất 覺giác 中trung 念niệm 覺giác 四tứ 八bát 正chánh 中trung 正chánh 念niệm 言ngôn 精tinh 進tấn 為vi 八bát 者giả 即tức 四tứ 正chánh 勤cần 為vi 四tứ 五ngũ 精tinh 進tấn 根căn 六lục 精tinh 進tấn 力lực 七thất 精Tinh 進Tấn 覺Giác 分Phần 。 八bát 正chánh 精tinh 進tấn 言ngôn 定định 有hữu 八bát 者giả 謂vị 四Tứ 神Thần 足Túc 為vi 四tứ 五ngũ 定định 根căn 六lục 定định 力lực 七thất 定định 覺giác 分phần/phân 八bát 正chánh 定định 言ngôn 慧tuệ 有hữu 八bát 者giả 四tứ 念niệm 處xứ 為vi 四tứ 四tứ 念niệm 慧tuệ 為vi 體thể 鄰lân 近cận 名danh 念niệm 故cố 五ngũ 慧tuệ 根căn 六lục 慧tuệ 力lực 七thất 擇Trạch 法Pháp 覺Giác 分Phần 。 擇trạch 法pháp 即tức 慧tuệ 故cố 八bát 正chánh 見kiến 見kiến 即tức 慧tuệ 故cố 言ngôn 餘dư 四tứ 各các 一nhất 者giả 即tức 除trừ 喜hỷ 捨xả 思tư 惟duy 也dã 由do 依y 漸tiệm 闕khuyết 及cập 不bất 闕khuyết 者giả 為vi 二nhị 類loại 故cố 不bất 依y 俱câu 舍xá 之chi 次thứ 而nhi 先tiên 信tín 次thứ 戒giới 等đẳng 若nhược 毗tỳ 婆bà 沙sa 則tắc 實thật 事sự 有hữu 十thập 二nhị 以dĩ 戒giới 中trung 分phần/phân 出xuất 正chánh 語ngữ 及cập 與dữ 正chánh 業nghiệp 以dĩ 身thân 語ngữ 業nghiệp 不bất 相tương 離ly 故cố 。 餘dư 九cửu 同đồng 前tiền 今kim 依y 瑜du 伽già 俱câu 舍xá 故cố 但đãn 有hữu 十thập 二nhị 五ngũ 蘊uẩn 出xuất 體thể 曲khúc 有hữu 三tam 義nghĩa 初sơ 剋khắc 實thật 出xuất 體thể 唯duy 有hữu 三tam 蘊uẩn 二nhị 五ngũ 類loại 出xuất 體thể 由do 攝nhiếp 受thọ 行hành 以dĩ 為vi 心tâm 所sở 故cố 於ư 五ngũ 類loại 唯duy 有hữu 二nhị 類loại 則tắc 無vô 心tâm 王vương 及cập 不bất 相tương 應ứng 。 并tinh 無vô 為vi 故cố 三tam 相tương 應ứng 出xuất 體thể 所sở 依y 心tâm 王vương 必tất 依y 於ư 想tưởng 取thủ 心tâm 等đẳng 相tương/tướng 故cố 經kinh 集tập 云vân 助trợ 伴bạn 者giả 謂vị 彼bỉ 相tương 應ứng 心tâm 心tâm 法pháp 等đẳng 二nhị 總tổng 指chỉ 宗tông 源nguyên 不bất 欲dục 繁phồn 文văn 令linh 知tri 本bổn 故cố )# 四tứ 正chánh 釋thích 文văn 即tức 是thị 行hành 相tương/tướng 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 總tổng 有hữu 七thất 類loại 一nhất 對đối 治trị 顛điên 倒đảo 道đạo 。 即tức 四tứ 念niệm 處xứ 二nhị 斷đoạn 諸chư 懈giải 怠đãi 道đạo 謂vị 四tứ 正chánh 勤cần 三tam 引dẫn 發phát 神thần 通thông 道đạo 謂vị 四Tứ 神Thần 足Túc 四tứ 現hiện 觀quán 方phương 便tiện 。 道đạo 所sở 謂vị 五ngũ 根căn 。 五ngũ 親thân 近cận 現hiện 觀quán 道đạo 即tức 是thị 五Ngũ 力Lực 六lục 現hiện 觀quán 自tự 體thể 道đạo 謂vị 七thất 覺giác 分phần/phân 七thất 現hiện 觀quán 後hậu 起khởi 道đạo 謂vị 八Bát 正Chánh 道Đạo 。 (# 總tổng 有hữu 七thất 類loại 者giả 即tức 雜tạp 集tập 瑜du 伽già 之chi 意ý 其kỳ 中trung 義nghĩa 旨chỉ 至chí 文văn 當đương 釋thích )# 此thử 七thất 次thứ 者giả 若nhược 聞văn 法Pháp 已dĩ 先tiên 當đương 念niệm 持trì 次thứ 即tức 勤cần 修tu 勤cần 故cố 攝nhiếp 心tâm 調điều 柔nhu 調điều 柔nhu 故cố 信tín 等đẳng 成thành 根căn 根căn 增tăng 為vi 力lực 次thứ 七thất 覺giác 分phân 別biệt 八bát 正chánh 正chánh 行hạnh 有hữu 時thời 八bát 正chánh 在tại 前tiền 則tắc 未vị 辦biện 名danh 道đạo 已dĩ 辦biện 名danh 覺giác 然nhiên 上thượng 猶do 寄ký 位vị 若nhược 約ước 行hành 者giả 初sơ 心tâm 通thông 修tu 況huống 入nhập 地địa 菩Bồ 薩Tát (# 此thử 七thất 下hạ 明minh 次thứ 第đệ 初sơ 正chánh 明minh 即tức 雜tạp 集tập 意ý 故cố 彼bỉ 論luận 釋thích 七thất 覺giác 云vân 七thất 覺giác 所sở 緣duyên 即tức 四tứ 聖Thánh 諦Đế 如như 實thật 性tánh 釋thích 八bát 正chánh 云vân 八bát 正chánh 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 即tức 此thử 後hậu 時thời 四tứ 聖Thánh 諦Đế 如như 實thật 性tánh 由do 見kiến 道đạo 後hậu 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 即tức 先tiên 所sở 見kiến 如như 實thật 性tánh 為vi 體thể 釋thích 曰viết 此thử 則tắc 八bát 正chánh 是thị 修tu 道Đạo 矣hĩ 若nhược 準chuẩn 俱câu 舍xá 賢hiền 聖thánh 品phẩm 中trung 七thất 覺giác 即tức 當đương 修tu 道Đạo 故cố 彼bỉ 論luận 問vấn 云vân 當đương 言ngôn 何hà 位vị 何hà 覺giác 分phần/phân 增tăng 偈kệ 答đáp 云vân 初sơ 業nghiệp 順thuận 決quyết 擇trạch 及cập 修tu 道Đạo 見kiến 位vị 念niệm 住trụ 等đẳng 七thất 品phẩm 應ưng 知tri 次thứ 第đệ 增tăng 釋thích 曰viết 初sơ 業nghiệp 者giả 即tức 修tu 別biệt 相tướng 總tổng 相tương/tướng 念niệm 住trụ 此thử 初sơ 業nghiệp 謂vị 能năng 照chiếu 身thân 等đẳng 四tứ 境cảnh 慧tuệ 用dụng 勝thắng 故cố 說thuyết 念niệm 住trụ 增tăng 言ngôn 順thuận 決quyết 擇trạch 者giả 即tức 煗noãn 等đẳng 四tứ 位vị 也dã 且thả 煗noãn 法pháp 位vị 中trung 能năng 證chứng 異dị 品phẩm （# 決quyết 擇trạch 分phần/phân 也dã ）# 殊thù 勝thắng 功công 德đức 。 勤cần 用dụng 勝thắng 故cố 說thuyết 正chánh 勤cần 增tăng 頂Đảnh 法Pháp 位vị 中trung 能năng 持trì 善thiện 趣thú 無vô 退thoái 轉chuyển 位vị 定định 用dụng 勝thắng 故cố 說thuyết 神thần 足túc 增tăng 忍Nhẫn 法Pháp 位vị 中trung 必tất 不bất 退thoái 墮đọa 善thiện 根căn 堅kiên 固cố 。 得đắc 增tăng 上thượng 義nghĩa 說thuyết 五ngũ 根căn 增tăng 世thế 第đệ 一nhất 位vị 。 中trung 非phi 世thế 惑hoặc 法pháp 所sở 能năng 屈khuất 伏phục 得đắc 無vô 屈khuất 義nghĩa 說thuyết 五Ngũ 力Lực 增tăng 言ngôn 及cập 修tu 見kiến 道đạo 位vị 者giả 修tu 道Đạo 位vị 中trung 近cận 菩Bồ 提Đề 位vị 助trợ 覺giác 勝thắng 故cố 說thuyết 七thất 覺giác 增tăng 見kiến 道đạo 位vị 中trung 速tốc 疾tật 而nhi 轉chuyển 通thông 行hành 勝thắng 故cố 說thuyết 八bát 正chánh 增tăng 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 於ư 見kiến 道đạo 位vị 建kiến 立lập 覺giác 支chi 如như 實thật 覺giác 知tri 。 四tứ 聖Thánh 諦Đế 故cố 於ư 見kiến 修tu 二nhị 位vị 建kiến 立lập 八Bát 聖Thánh 道Đạo 支Chi 。 以dĩ 此thử 二nhị 位vị 俱câu 通thông 直trực 徃# 涅Niết 槃Bàn 城thành 故cố 。 釋thích 曰viết 後hậu 解giải 正chánh 順thuận 今kim 經kinh 見kiến 道đạo 後hậu 說thuyết 修tu 道Đạo 見kiến 是thị 七thất 覺giác 前tiền 解giải 雖tuy 七thất 覺giác 居cư 前tiền 而nhi 名danh 修tu 道Đạo 八bát 正chánh 為vi 見kiến 義nghĩa 當đương 約ước 位vị 八bát 正chánh 在tại 前tiền 智trí 論luận 亦diệc 云vân 修tu 道Đạo 用dụng 故cố 名danh 覺giác 見kiến 道đạo 用dụng 故cố 名danh 道đạo 同đồng 俱câu 舍xá 初sơ 意ý 亦diệc 是thị 義nghĩa 當đương 八bát 正chánh 居cư 前tiền 以dĩ 見kiến 道đạo 後hậu 有hữu 修tu 道Đạo 故cố 又hựu 俱câu 舍xá 云vân 七Thất 覺Giác 八Bát 道Đạo 。 支chi 一nhất 句cú 是thị 無vô 漏lậu 三tam 四tứ 五ngũ 根căn 力lực 皆giai 通thông 於ư 二nhị 種chủng 則tắc 非phi 見kiến 道đạo 之chi 前tiền 別biệt 有hữu 修tu 也dã 今kim 疏sớ/sơ 意ý 符phù 雜tạp 集tập 及cập 俱câu 舍xá 後hậu 師sư 故cố 以dĩ 七thất 覺giác 為vi 現hiện 觀quán 自tự 體thể 八bát 正chánh 為vi 現hiện 觀quán 後hậu 起khởi 有hữu 時thời 下hạ 會hội 異dị 釋thích 即tức 上thượng 俱câu 舍xá 意ý 然nhiên 上thượng 猶do 寄ký 位vị 下hạ 第đệ 三tam 圓viên 融dung 於ư 中trung 有hữu 三tam 初sơ 句cú 指chỉ 前tiền 是thị 約ước 位vị 說thuyết 隨tùy 增tăng 勝thắng 義nghĩa 若nhược 約ước 行hành 者giả 二nhị 諸chư 教giáo 證chứng 明minh 初sơ 心tâm 通thông 修tu 者giả 大đại 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 皆giai 初sơ 通thông 修tu 況huống 入nhập 地địa 下hạ 三tam 況huống 出xuất 入nhập 證chứng 久cửu 已dĩ 證chứng 如như 豈khởi 不bất 齊tề 具cụ )# 今kim 初sơ 對đối 治trị 顛điên 倒đảo 道đạo 。 名danh 四tứ 念niệm 處xứ 四tứ 謂vị 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 念niệm 謂vị 念niệm 慧tuệ 身thân 等đẳng 為vi 其kỳ 念niệm 慧tuệ 所sở 安an 住trú 處xứ 故cố 。 亦diệc 名danh 念niệm 住trụ 瑜du 伽già 云vân 若nhược 於ư 此thử 住trụ 即tức 是thị 身thân 等đẳng 若nhược 由do 此thử 住trụ 即tức 是thị 念niệm 慧tuệ (# 今kim 初sơ 對đối 治trị 顛điên 倒đảo 道đạo 。 文văn 前tiền 有hữu 七thất 一nhất 釋thích 名danh 若nhược 云vân 念niệm 處xứ 處xứ 唯duy 約ước 所sở 住trụ 若nhược 云vân 念niệm 住trụ 住trụ 通thông 能năng 所sở )# 體thể 實thật 是thị 慧tuệ 以dĩ 慧tuệ 觀quán 守thủ 境cảnh 由do 念niệm 得đắc 住trụ 與dữ 念niệm 相tương 近cận 隣lân 近cận 名danh 念niệm (# 體thể 實thật 是thị 慧tuệ 下hạ 第đệ 二nhị 出xuất 體thể 若nhược 凖# 雜tạp 集tập 具cụ 二nhị 為vi 體thể 論luận 云vân 念niệm 住trụ 自tự 體thể 謂vị 慧tuệ 及cập 念niệm 由do 佛Phật 經Kinh 中trung 有hữu 隨tùy 觀quán 言ngôn 及cập 念niệm 住trụ 言ngôn 故cố 今kim 疏sớ/sơ 隨tùy 增tăng 說thuyết 慧tuệ 為vi 體thể 故cố 俱câu 舍xá 云vân 四tứ 念niệm 住trụ 正Chánh 斷Đoạn 神Thần 足Túc 。 隨tùy 增tăng 上thượng 慧tuệ 勤cần 定định 為vi 體thể 實thật 法pháp 加gia 行hành 善thiện 言ngôn 加gia 行hành 善thiện 者giả 即tức 相tương 應ứng 五ngũ 蘊uẩn 即tức 下hạ 明minh 助trợ 伴bạn 正chánh 勤cần 神thần 足túc 例lệ 此thử 念niệm 處xứ 一nhất 時thời 辨biện 體thể 而nhi 疏sớ/sơ 云vân 由do 念niệm 得đắc 住trụ 者giả 即tức 婆bà 沙sa 意ý 若nhược 俱câu 舍xá 云vân 理lý 實thật 由do 慧tuệ 令linh 念niệm 住trụ 境cảnh 如như 實thật 見kiến 者giả 能năng 明minh 記ký 故cố 所sở 以dĩ 但đãn 取thủ 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 今kim 疏sớ/sơ 依y 婆bà 沙sa 者giả 是thị 其kỳ 源nguyên 故cố 要yếu 須tu 明minh 記ký 慧tuệ 方phương 住trụ 故cố 故cố 具cụ 以dĩ 慧tuệ 由do 念niệm 而nhi 住trụ )# 雜tạp 集tập 云vân 一nhất 切thiết 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 皆giai 由do 五ngũ 門môn 而nhi 得đắc 建kiến 立lập 。 一nhất 所sở 緣duyên 二nhị 自tự 體thể 三tam 助trợ 伴bạn 四tứ 修tu 習tập 五ngũ 修tu 果quả 文văn 或hoặc 略lược 無vô 義nghĩa 必tất 須tu 具cụ 今kim 初sơ 念niệm 處xứ 身thân 等đẳng 是thị 所sở 緣duyên 念niệm 慧tuệ 為vi 自tự 體thể 循tuần 身thân 觀quán 等đẳng 為vi 修tu 習tập 破phá 四tứ 顛điên 倒đảo 趣thú 入nhập 四Tứ 諦Đế 身thân 等đẳng 離ly 繫hệ 以dĩ 為vi 其kỳ 果Quả 。 (# 雜tạp 集tập 云vân 下hạ 三tam 辨biện 相tương/tướng 差sai 別biệt 亦diệc 當đương 引dẫn 證chứng 證chứng 上thượng 前tiền 後hậu 出xuất 體thể 等đẳng 文văn 即tức 第đệ 十thập 論luận 今kim 初sơ 念niệm 下hạ 二nhị 約ước 當đương 科khoa 釋thích 一nhất 所sở 緣duyên 如như 彰chương 四tứ 所sở 由do 二nhị 自tự 體thể 如như 上thượng 出xuất 體thể 三tam 修tu 習tập 如như 下hạ 釋thích 文văn 故cố 此thử 三tam 門môn 列liệt 名danh 而nhi 已dĩ 破phá 四tứ 顛điên 倒đảo 下hạ 引dẫn 論luận 辨biện 果quả 趣thú 入nhập 四Tứ 諦Đế 者giả 由do 身thân 念niệm 處xứ 趣thú 入nhập 苦Khổ 諦Đế 所sở 有hữu 色sắc 身thân 。 皆giai 行hành 苦khổ 故cố 麤thô 重trọng/trùng 所sở 顯hiển 故cố 是thị 故cố 修tu 觀quán 行hành 時thời 能năng 治trị 於ư 此thử 輕khinh 安an 於ư 身thân 差sai 別biệt 生sanh 故cố 由do 受thọ 念niệm 住trụ 趣thú 入nhập 集Tập 諦Đế 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 諸chư 受thọ 是thị 和hòa 合hợp 愛ái 等đẳng 所sở 依y 處xứ 故cố 。 由do 心tâm 念niệm 住trụ 趣thú 入nhập 滅Diệt 諦Đế 觀quán 離ly 我ngã 識thức 尚thượng 無vô 所sở 有hữu 。 懼cụ 我ngã 斷đoạn 門môn 生sanh 涅Niết 槃Bàn 怖bố 永vĩnh 遠viễn 離ly 故cố 由do 法pháp 念niệm 住trụ 趣thú 入nhập 道Đạo 諦Đế 為vi 斷đoạn 所sở 治trị 法pháp 修tu 能năng 治trị 法pháp 故cố 身thân 等đẳng 離ly 繫hệ 者giả 是thị 論luận 云vân 又hựu 此thử 四tứ 種chủng 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 能năng 證chứng 得đắc 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 離ly 繫hệ 之chi 果quả 由do 此thử 修tu 習tập 漸tiệm 能năng 遠viễn 離ly 身thân 等đẳng 麤thô 重trọng/trùng 故cố 問vấn 上thượng 列liệt 有hữu 五ngũ 何hà 唯duy 釋thích 四tứ 答đáp 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 一nhất 經kinh 唯duy 有hữu 四tứ 故cố 上thượng 疏sớ/sơ 云vân 文văn 或hoặc 畧lược 無vô 二nhị 前tiền 已dĩ 總tổng 明minh 出xuất 體thể 中trung 云vân 別biệt 兼kiêm 助trợ 伴bạn 五ngũ 蘊uẩn 為vi 性tánh 故cố 若nhược 別biệt 說thuyết 者giả 雜tạp 集tập 云vân 謂vị 彼bỉ 相tương 應ứng 心tâm 心tâm 法pháp 等đẳng 彼bỉ 者giả 彼bỉ 念niệm 慧tuệ 二nhị 法pháp 釋thích 曰viết 論luận 云vân 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 行hành 及cập 同đồng 時thời 四tứ 相tương/tướng 亦diệc 是thị 助trợ 伴bạn 類loại 非phi 一nhất 故cố )# 此thử 身thân 等đẳng 四tứ 前tiền 三tam 即tức 三tam 蘊uẩn 而nhi 合hợp 想tưởng 行hành 為vi 法pháp 念niệm 者giả 為vi 明minh 我ngã 所sở 依y 事sự 我ngã 受thọ 用dụng 事sự 我ngã 自tự 體thể 事sự 我ngã 染nhiễm 淨tịnh 事sự 故cố 要yếu 此thử 四tứ 者giả 治trị 四tứ 倒đảo 故cố 謂vị 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 治trị 於ư 淨tịnh 倒đảo 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 。 觀quán 心tâm 無vô 常thường 。 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 治trị 三tam 可khả 知tri (# 四tứ 彰chương 四tứ 所sở 由do 二nhị 初sơ 對đối 我ngã 對đối 蘊uẩn 開khai 合hợp 為vi 破phá 我ngã 故cố 我ngã 有hữu 四tứ 類loại 故cố 合hợp 為vi 四tứ 即tức 是thị 釋thích 前tiền 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 故cố 雜tạp 集tập 云vân 念niệm 住trụ 所sở 緣duyên 即tức 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 上thượng 已dĩ 畧lược 明minh 又hựu 云vân 復phục 有hữu 四tứ 事sự 。 謂vị 我ngã 所sở 依y 事sự 等đẳng 疏sớ/sơ 但đãn 列liệt 名danh 論luận 主chủ 釋thích 云vân 由do 顛điên 倒đảo 覺giác 。 愚ngu 癡si 凡phàm 夫phu 。 多đa 分phần 計kế 我ngã 依y 止chỉ 有hữu 根căn 身thân 故cố （# 即tức 我ngã 所sở 依y 事sự ）# 受thọ 用dụng 苦khổ 樂lạc （# 即tức 我ngã 受thọ 用dụng 事sự ）# 所sở 了liễu 境cảnh 相tướng （# 即tức 我ngã 自tự 體thể 事sự ）# 由do 貪tham 等đẳng 染nhiễm 汙ô 由do 信tín 等đẳng 清thanh 淨tịnh （# 即tức 我ngã 染nhiễm 淨tịnh 事sự ）# 是thị 故cố 最tối 初sơ 。 為vi 正chánh 觀quán 察sát 真chân 實thật 事sự 相tướng 故cố 建kiến 立lập 此thử 四tứ 種chủng 事sự 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 二nhị 除trừ 障chướng 障chướng 有hữu 四tứ 故cố 即tức 是thị 重trọng/trùng 明minh 第đệ 五ngũ 修tu 果quả 為vi 治trị 四tứ 倒đảo 合hợp 五ngũ 為vi 四tứ 言ngôn 治trị 三tam 可khả 知tri 者giả 如như 初sơ 句cú 苦khổ 治trị 樂nhạo/nhạc/lạc 倒đảo 無vô 常thường 治trị 常thường 無vô 我ngã 治trị 我ngã 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 修tu 不bất 治trị 觀quán 故cố 了liễu 知tri 諸chư 受thọ 皆giai 是thị 苦khổ 故cố 通thông 達đạt 諸chư 識thức 依y 緣duyên 差sai 別biệt 念niệm 念niệm 變biến 異dị 故cố 觀quán 察sát 染nhiễm 淨tịnh 唯duy 有hữu 諸chư 法pháp 無vô 作tác 。 用dụng 者giả 能năng 如như 是thị 知tri 。 是thị 名danh 修tu 果quả )# 此thử 次thứ 第đệ 者giả 從tùng 麤thô 至chí 細tế 教giáo 對đối 治trị 故cố 智trí 論luận 云vân 此thử 身thân 既ký 爾nhĩ 不bất 淨tịnh 眾chúng 生sanh 貪tham 者giả 以dĩ 其kỳ 情tình 塵trần 生sanh 諸chư 受thọ 故cố 計kế 之chi 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 誰thùy 受thọ 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 次thứ 觀quán 心tâm 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 後hậu 觀quán 二nhị 蘊uẩn 皆giai 不bất 自tự 在tại 破phá 此thử 四tứ 倒đảo 行hành 四tứ 正chánh 行hạnh 開khai 實thật 相tướng 門môn 若nhược 爾nhĩ 說thuyết 四tứ 倒đảo 中trung 何hà 以dĩ 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 而nhi 為vi 其kỳ 次thứ 此thử 約ước 先tiên 重trọng/trùng 後hậu 輕khinh 為vi 次thứ 第đệ 故cố (# 五ngũ 彰chương 其kỳ 次thứ 第đệ 今kim 從tùng 麤thô 至chí 細tế 者giả 身thân 色sắc 最tối 麤thô 受thọ 領lãnh 外ngoại 境cảnh 望vọng 身thân 次thứ 麤thô 心tâm 復phục 為vi 次thứ 不bất 約ước 境cảnh 故cố 法pháp 最tối 為vi 細tế 攝nhiếp 涅Niết 槃Bàn 故cố 麤thô 者giả 易dị 治trị 故cố 云vân 從tùng 麤thô 至chí 細tế 教giáo 對đối 治trị 故cố 智Trí 度Độ 論luận 下hạ 證chứng 次thứ 第đệ 對đối 治trị 之chi 相tướng 破phá 此thử 四tứ 倒đảo 下hạ 結kết 勸khuyến 功công 能năng 亦diệc 是thị 修tu 果quả 對đối 於ư 常thường 等đẳng 以dĩ 無vô 常thường 等đẳng 而nhi 為vi 王vương 行hành 而nhi 非phi 實thật 相tướng 由do 此thử 悟ngộ 入nhập 故cố 稱xưng 為vi 門môn 二nhị 解giải 妨phương 妨phương 以dĩ 相tương 違vi 答đáp 以dĩ 義nghĩa 別biệt 此thử 約ước 輕khinh 重trọng 前tiền 約ước 麤thô 細tế 故cố 謂vị 常thường 倒đảo 最tối 重trọng 由do 計kế 心tâm 王vương 而nhi 為vi 常thường 故cố 生sanh 邪tà 見kiến 等đẳng 無vô 因nhân 無vô 果quả 。 無vô 善thiện 無vô 惡ác 。 故cố 最tối 為vi 重trọng/trùng 樂nhạo/nhạc/lạc 次thứ 輕khinh 前tiền 但đãn 計kế 妄vọng 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 必tất 邪tà 見kiến 執chấp 樂nhạo/nhạc/lạc 常thường 等đẳng 生sanh 過quá 淺thiển 故cố 次thứ 於ư 想tưởng 行hành 計kế 有hữu 主chủ 宰tể 主chủ 宰tể 不bất 礙ngại 有hữu 修tu 行hành 故cố 此thử 復phục 次thứ 輕khinh 計kế 身thân 為vi 淨tịnh 但đãn 生sanh 妄vọng 貪tham 無vô 大đại 過quá 故cố 故cố 為vi 最tối 輕khinh )# 然nhiên 此thử 四tứ 處xứ 皆giai 容dung 各các 起khởi 四tứ 倒đảo 從tùng 多đa 計kế 說thuyết 各các 語ngữ 其kỳ 一nhất (# 六lục 明minh 倒đảo 通thông 局cục 容dung 各các 起khởi 四tứ 即tức 是thị 通thông 義nghĩa 如như 一nhất 身thân 上thượng 計kế 其kỳ 相tương 續tục 但đãn 住trụ 為vi 常thường 有hữu 身thân 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 身thân 即tức 是thị 我ngã 紅hồng 輝huy 練luyện 色sắc 如như 蓮liên 如như 王vương 故cố 名danh 為vi 淨tịnh 餘dư 三tam 凖# 思tư 從tùng 多đa 計kế 下hạ 辨biện 其kỳ 局cục 義nghĩa 身thân 多đa 計kế 淨tịnh 受thọ 多đa 計kế 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng )# 然nhiên 觀quán 不bất 淨tịnh 等đẳng 通thông 於ư 大đại 小tiểu 瑜du 伽già 四tứ 十thập 五ngũ 云vân 菩Bồ 薩Tát 於ư 聲Thanh 聞Văn 道Đạo 品Phẩm 如như 實thật 了liễu 知tri 。 如như 聲Thanh 聞Văn 地địa 云vân 何hà 大Đại 乘Thừa 如như 實thật 了liễu 知tri 。 謂vị 勝thắng 義nghĩa 修tu 及cập 世thế 俗tục 修tu 世thế 俗tục 修tu 者giả 即tức 觀quán 不bất 淨tịnh 。 等đẳng 然nhiên 不bất 計kế 實thật 勝thắng 義nghĩa 修tu 者giả 謂vị 離ly 相tương/tướng 性tánh (# 七thất 明minh 觀quán 相tương/tướng 同đồng 異dị 引dẫn 瑜du 伽già 釋thích 小Tiểu 乘Thừa 畧lược 指chỉ 大Đại 乘Thừa 具cụ 二nhị 諦đế 修tu 其kỳ 世thế 俗tục 修tu 多đa 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 但đãn 知tri 緣duyên 假giả 不bất 計kế 為vi 實thật 則tắc 異dị 小tiểu 耳nhĩ )# 大đại 集tập 般Bát 若Nhã 等đẳng 皆giai 性tánh 相tướng 雙song 觀quán 智trí 論luận 亦diệc 爾nhĩ 乃nãi 至chí 不bất 念niệm 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 無vô 行hành 經Kinh 云vân 觀quán 身thân 畢tất 竟cánh 空không 觀quán 受thọ 內nội 外ngoại 空không 觀quán 心tâm 無vô 所sở 有hữu 。 觀quán 法pháp 但đãn 有hữu 名danh 此thử 約ước 如như 實thật 然nhiên 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 則tắc 法pháp 性tánh 湛trạm 然nhiên 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 即tức 遣khiển 無vô 常thường 等đẳng 倒đảo 二nhị 此thử 入nhập 法pháp 空không 俱câu 遣khiển 八bát 倒đảo (# 初sơ 正chánh 證chứng 修tu 相tương/tướng 先tiên 引dẫn 二nhị 經kinh 一nhất 論luận 明minh 具cụ 二nhị 修tu 後hậu 引dẫn 無vô 行hành 有hữu 如như 實thật 修tu 而nhi 智trí 論luận 云vân 乃nãi 至chí 不bất 念niệm 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 者giả 越việt 於ư 世thế 諦đế 故cố 云vân 乃nãi 至chí 觀quán 身thân 空không 等đẳng 亦diệc 不bất 取thủ 空không 真Chân 如Như 實thật 也dã 文văn 中trung 二nhị 意ý 通thông 前tiền 經kinh 論luận 但đãn 以dĩ 法pháp 性tánh 唯duy 破phá 四tứ 倒đảo 多đa 約ước 性tánh 相tướng 雙song 修tu 而nhi 說thuyết 後hậu 意ý 法pháp 空không 寂tịch 寥liêu 唯duy 約ước 真chân 實thật 說thuyết 故cố 中trung 論luận 云vân 諸chư 佛Phật 或hoặc 說thuyết 我ngã 或hoặc 說thuyết 於ư 非phi 我ngã 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 中trung 無vô 我ngã 無vô 非phi 我ngã 亦diệc 應ưng 云vân 諸chư 佛Phật 或hoặc 說thuyết 常thường 或hoặc 說thuyết 於ư 無vô 常thường 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 中trung 無vô 常thường 無vô 無vô 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 亦diệc 爾nhĩ )# 勝thắng 鬘man 亦diệc 說thuyết 四tứ 念niệm 能năng 除trừ 八bát 倒đảo (# 二nhị 廣quảng 引dẫn 證chứng 成thành 具cụ 上thượng 二nhị 意ý 勝thắng 鬘man 云vân 凡phàm 夫phu 識thức 者giả 。 二nhị 見kiến 顛điên 倒đảo 。 一nhất 切thiết 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 智trí 者giả 。 則tắc 是thị 清thanh 淨tịnh 。 邊biên 見kiến 者giả 凡phàm 夫phu 於ư 五ngũ 陰ấm 我ngã 見kiến 妄vọng 想tưởng 。 計kế 著trước 生sanh 於ư 二nhị 見kiến 是thị 名danh 邊biên 見kiến 。 所sở 謂vị 常thường 見kiến 斷đoạn 見kiến 。 見kiến 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 是thị 斷đoạn 見kiến 非phi 正chánh 見kiến 見kiến 涅Niết 槃Bàn 常thường 。 是thị 常thường 是thị 非phi 正chánh 見kiến 妄vọng 想tưởng 見kiến 故cố 。 作tác 如như 是thị 見kiến 。 於ư 身thân 諸chư 根căn 。 分phân 別biệt 思tư 惟duy 。 現hiện 法pháp 見kiến 壞hoại 。 於ư 有hữu 相tương 續tục 。 不bất 見kiến 續tục 故cố 起khởi 於ư 斷đoạn 見kiến 。 妄vọng 想tưởng 見kiến 故cố 。 於ư 心tâm 相tương 續tục 。 愚ngu 暗ám 不bất 解giải 不bất 知tri 剎sát 那na 間gian 。 意ý 識thức 境cảnh 界giới 。 起khởi 於ư 常thường 見kiến 。 妄vọng 想tưởng 見kiến 故cố 。 故cố 於ư 彼bỉ 義nghĩa 若nhược 過quá 若nhược 不phủ 。 及cập 作tác 異dị 想tưởng 分phân 別biệt 。 若nhược 斷đoạn 若nhược 常thường 。 顛điên 倒đảo 眾chúng 生sanh 。 於ư 五ngũ 陰ấm 中trung 。 無vô 常thường 常thường 想tưởng 。 苦khổ 生sanh 樂lạc 想tưởng 無vô 我ngã 我ngã 想tưởng 。 不bất 淨tịnh 淨tịnh 想tưởng 。 一nhất 切thiết 羅La 漢Hán 及cập 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 清thanh 淨tịnh 智trí 者giả 於ư 一Nhất 切Thiết 智Trí 境cảnh 界giới 。 及cập 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 本bổn 所sở 不bất 見kiến 。 或hoặc 有hữu 眾chúng 生sanh 。 信tín 佛Phật 語ngữ 故cố 。 起khởi 常thường 想tưởng 樂lạc 想tưởng 。 我ngã 想tưởng 淨tịnh 想tưởng 。 非phi 顛điên 倒đảo 見kiến 。 是thị 名danh 正chánh 見kiến 。 何hà 以dĩ 故cố 如Như 來Lai 。 法Pháp 身thân 是thị 常thường 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 佛Phật 法Pháp 身thân 。 作tác 是thị 見kiến 者giả 。 是thị 名danh 正chánh 見kiến 。 正chánh 見kiến 者giả 是thị 佛Phật 真chân 子tử 。 從tùng 佛Phật 口khẩu 生sanh 。 從tùng 正Chánh 法Pháp 生sanh 。 從tùng 法Pháp 化hóa 生sanh 。 得đắc 法Pháp 勝thắng 財tài 世Thế 尊Tôn 淨tịnh 智trí 者giả 一nhất 切thiết 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 智trí 。 波Ba 羅La 蜜Mật 此thử 淨tịnh 智trí 者giả 。 雖tuy 曰viết 淨tịnh 智trí 。 於ư 彼bỉ 滅Diệt 諦Đế 。 尚thượng 非phi 境cảnh 界giới 。 況huống 四tứ 德đức 智trí 釋thích 曰viết 此thử 上thượng 經kinh 文văn 乃nãi 有hữu 數số 重trọng/trùng 初sơ 見kiến 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 常thường 名danh 斷đoạn 常thường 見kiến 者giả 自tự 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 以dĩ 取thủ 相tương/tướng 心tâm 見kiến 不bất 合hợp 法pháp 體thể 故cố 斯tư 最tối 深thâm 玄huyền 則tắc 常thường 與dữ 無vô 常thường 。 二nhị 見kiến 雙song 泯mẫn 方phương 能năng 見kiến 理lý 二nhị 者giả 見kiến 生sanh 死tử 實thật 有hữu 可khả 斷đoạn 涅Niết 槃Bàn 實thật 有hữu 可khả 證chứng 亦diệc 不bất 合hợp 法pháp 體thể 不bất 知tri 有hữu 諍tranh 說thuyết 生sanh 死tử 無vô 諍tranh 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 生sanh 死tử 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 二nhị 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 若nhược 如như 此thử 知tri 即tức 非phi 二nhị 見kiến 二nhị 從tùng 於ư 身thân 諸chư 提đề 下hạ 約ước 生sanh 死tử 諸chư 蘊uẩn 起khởi 斷đoạn 常thường 見kiến 從tùng 於ư 彼bỉ 義nghĩa 下hạ 雙song 結kết 上thượng 二nhị 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 起khởi 見kiến 著trước 故cố 為vi 若nhược 過quá 第đệ 二nhị 義nghĩa 不bất 知tri 剎sát 那na 壞hoại 為vi 斷đoạn 不bất 知tri 心tâm 相tương 續tục 為vi 常thường 為vi 不bất 及cập 故cố 上thượng 皆giai 妄vọng 見kiến 三tam 從tùng 或hoặc 有hữu 眾chúng 生sanh 。 下hạ 明minh 其kỳ 正chánh 見kiến 謂vị 破phá 生sanh 死tử 無vô 常thường 。 常thường 想tưởng 等đẳng 為vi 二Nhị 乘Thừa 淨tịnh 智trí 見kiến 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 常thường 。 樂nhạo/nhạc/lạc 我ngã 淨tịnh 為vi 菩Bồ 薩Tát 正chánh 見kiến 破phá 常thường 等đẳng 倒đảo 廣quảng 病bệnh 而nhi 畧lược 藥dược 不bất 言ngôn 修tu 無vô 常thường 行hành 以dĩ 破phá 常thường 等đẳng 故cố 顯hiển 如Như 來Lai 常thường 但đãn 舉cử 其kỳ 藥dược 而nhi 畧lược 其kỳ 病bệnh 不bất 言ngôn 二Nhị 乘Thừa 謂vị 法Pháp 身thân 等đẳng 亦diệc 無vô 常thường 等đẳng 故cố 然nhiên 皆giai 約ước 五ngũ 蘊uẩn 即tức 是thị 總tổng 明minh 四tứ 念niệm 隨tùy 一nhất 一nhất 陰ấm 容dung 起khởi 四tứ 倒đảo 之chi 義nghĩa 若nhược 取thủ 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 則tắc 無vô 常thường 常thường 想tưởng 。 即tức 屬thuộc 心tâm 念niệm 苦khổ 有hữu 樂lạc 想tưởng 。 即tức 是thị 受thọ 念niệm 無vô 我ngã 我ngã 想tưởng 。 即tức 是thị 法pháp 念niệm 不bất 淨tịnh 淨tịnh 想tưởng 。 即tức 是thị 身thân 念niệm 既ký 是thị 三tam 重trọng/trùng 破phá 於ư 八bát 倒đảo 故cố 云vân 勝thắng 鬘man 亦diệc 說thuyết 四tứ 念niệm 能năng 除trừ 八bát 倒đảo )# 既ký 除trừ 八bát 倒đảo 則tắc 成thành 八bát 行hành 涅Niết 槃Bàn 雙song 樹thụ 四tứ 雙song 八bát 隻chỉ 四tứ 枯khô 四tứ 榮vinh 正chánh 表biểu 於ư 此thử (# 三tam 結kết 成thành 正chánh 義nghĩa 例lệ 上thượng 勝thắng 鬘man 亦diệc 有hữu 三tam 意ý 若nhược 約ước 初sơ 意ý 取thủ 著trước 生sanh 死tử 無vô 常thường 。 涅Niết 槃Bàn 常thường 等đẳng 即tức 是thị 八bát 倒đảo 無vô 念niệm 而nhi 知tri 生sanh 死tử 無vô 常thường 。 涅Niết 槃Bàn 常thường 等đẳng 即tức 是thị 八bát 行hành 若nhược 依y 第đệ 二nhị 意ý 計kế 於ư 生sanh 死tử 若nhược 常thường 無vô 常thường 等đẳng 皆giai 成thành 顛điên 倒đảo 故cố 為vi 八bát 倒đảo 則tắc 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 等đẳng 而nhi 為vi 八bát 行hành 若nhược 依y 第đệ 三tam 意ý 謂vị 生sanh 死tử 常thường 等đẳng 佛Phật 無vô 常thường 等đẳng 即tức 成thành 八bát 倒đảo 若nhược 謂vị 生sanh 死tử 無vô 常thường 。 等đẳng 佛Phật 法Pháp 常thường 等đẳng 即tức 成thành 八bát 行hành 依y 第đệ 三tam 意ý 即tức 雙song 照chiếu 常thường 無vô 常thường 故cố 經kinh 引dẫn 二nhị 鳥điểu 喻dụ 常thường 與dữ 無vô 常thường 。 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 依y 前tiền 二nhị 意ý 雙song 遮già 常thường 無vô 常thường 等đẳng 故cố 中trung 論luận 云vân 諸chư 佛Phật 或hoặc 說thuyết 我ngã 或hoặc 說thuyết 於ư 非phi 我ngã 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 中trung 無vô 我ngã 無vô 非phi 我ngã 亦diệc 應ưng 云vân 諸chư 佛Phật 或hoặc 說thuyết 常thường 或hoặc 說thuyết 於ư 無vô 常thường 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 中trung 無vô 常thường 無vô 非phi 常thường 等đẳng 餘dư 如như 下hạ 說thuyết 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 。 雙song 樹thụ 四tứ 雙song 八bát 隻chỉ 者giả 引dẫn 事sự 證chứng 成thành 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 處xứ 四tứ 靣# 各các 有hữu 一nhất 雙song 娑sa 羅la 之chi 樹thụ 名danh 娑Sa 羅La 林Lâm 。 娑sa 羅la 此thử 云vân 堅kiên 固cố 法pháp 瑤dao 云vân 風phong 霜sương 不bất 能năng 改cải 四tứ 時thời 莫mạc 能năng 遷thiên 以dĩ 況huống 法Pháp 身thân 金kim 剛cang 之chi 質chất 老lão 死tử 不bất 能năng 變biến 念niệm 念niệm 不bất 能năng 易dị 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 相tướng 也dã 言ngôn 四tứ 雙song 者giả 第đệ 三tam 十thập 經Kinh 云vân 善thiện 男nam 子tử 東đông 方phương 雙song 者giả 破phá 於ư 無vô 常thường 以dĩ 成thành 於ư 常thường 乃nãi 至chí 北bắc 方phương 。 雙song 者giả 破phá 於ư 不bất 淨tịnh 以dĩ 得đắc 於ư 淨tịnh 釋thích 曰viết 既ký 云vân 乃nãi 至chí 者giả 應ưng 言ngôn 南nam 方phương 雙song 者giả 破phá 苦khổ 得đắc 樂lạc 西tây 方phương 雙song 者giả 破phá 於ư 無vô 我ngã 以dĩ 得đắc 於ư 我ngã 又hựu 闍xà 維duy 經Kinh 云vân 東đông 方phương 一nhất 雙song 在tại 於ư 佛Phật 後hậu 西tây 方phương 一nhất 雙song 在tại 於ư 佛Phật 前tiền 。 南nam 方phương 一nhất 雙song 在tại 於ư 佛Phật 足túc 北bắc 方phương 一nhất 雙song 在tại 於ư 佛Phật 首thủ 入nhập 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 。 東đông 西tây 二nhị 雙song 合hợp 為vi 一nhất 樹thụ 南nam 北bắc 二nhị 雙song 亦diệc 合hợp 為vi 一nhất 二nhị 合hợp 皆giai 悉tất 垂thùy 覆phú 如Như 來Lai 其kỳ 樹thụ 慘thảm 然nhiên 皆giai 悉tất 變biến 白bạch 第đệ 一nhất 經Kinh 云vân 爾nhĩ 時thời 娑sa 羅la 樹thụ 林lâm 忽hốt 然nhiên 變biến 白bạch 猶do 如như 白bạch 鶴hạc 釋thích 曰viết 為vi 對đối 前tiền 後hậu 先tiên 舉cử 東đông 次thứ 西tây 前tiền 為vi 破phá 四tứ 倒đảo 右hữu 旋toàn 而nhi 轉chuyển 又hựu 首thủ 北bắc 者giả 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 。 云vân 表biểu 於ư 佛Phật 法Pháp 久cửu 住trụ 北bắc 天thiên 長trường/trưởng 阿a 含hàm 第đệ 四tứ 云vân 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 安an 我ngã 頭đầu 南nam 首thủ 面diện 向hướng 北bắc 使sử 佛Phật 法Pháp 久cửu 住trụ 北bắc 天thiên 者giả 此thử 必tất 譯dịch 人nhân 不bất 善thiện 廻hồi 文văn 豈khởi 有hữu 首thủ 南nam 而nhi 面diện 北bắc 耶da 故cố 北bắc 首thủ 為vi 正chánh 然nhiên 彼bỉ 經Kinh 云vân 表biểu 尚thượng 順thuận 劣liệt 機cơ 今kim 以dĩ 意ý 求cầu 北bắc 方phương 主chủ 滅diệt 表biểu 證chứng 寂tịch 滅diệt 故cố 兼kiêm 顯hiển 履lý 道đạo 背bối/bội 苦khổ 觀quán 寂tịch 然nhiên 經kinh 文văn 說thuyết 樹thụ 無vô 枯khô 榮vinh 言ngôn 表biểu 法pháp 之chi 中trung 則tắc 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 等đẳng 案án 智trí 者giả 釋thích 云vân 有hữu 枯khô 榮vinh 既ký 表biểu 常thường 等đẳng 或hoặc 以dĩ 義nghĩa 求cầu 或hoặc 別biệt 有hữu 據cứ 案án 僧Tăng 亮lượng 云vân 樹thụ 高cao 五ngũ 丈trượng 許hứa 上thượng 合hợp 下hạ 離ly 其kỳ 華hoa 甚thậm 白bạch 其kỳ 實thật 如như 瓶bình 香hương 味vị 具cụ 足túc 。 今kim 以dĩ 二nhị 樹thụ 鮮tiên 榮vinh 二nhị 樹thụ 枯khô 悴tụy 明minh 法pháp 不bất 偏thiên 釋thích 曰viết 然nhiên 未vị 知tri 所sở 據cứ 理lý 甚thậm 昭chiêu 彰chương 故cố 以dĩ 一nhất 枯khô 表biểu 世thế 間gian 無vô 常thường 。 一nhất 榮vinh 表biểu 涅Niết 槃Bàn 常thường 等đẳng 人nhân 不bất 究cứu 之chi 但đãn 見kiến 於ư 事sự 不bất 知tri 如Như 來Lai 。 示thị 此thử 楨# 祥tường 以dĩ 表biểu 八bát 行hành 遣khiển 此thử 八bát 倒đảo )# 大đại 品phẩm 明minh 以dĩ 一nhất 切thiết 種chủng 。 修tu 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 (# 大đại 品phẩm 下hạ 三tam 別biệt 示thị 觀quán 相tương/tướng 然nhiên 上thượng 引dẫn 證chứng 兼kiêm 此thử 別biệt 示thị 具cụ 五ngũ 教giáo 意ý 初sơ 瑜du 伽già 中trung 聲Thanh 聞Văn 地địa 說thuyết 即tức 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 次thứ 約ước 大Đại 乘Thừa 二nhị 諦đế 別biệt 修tu 即tức 初sơ 教giáo 意ý 二nhị 引dẫn 大đại 集tập 般Bát 若Nhã 雙song 明minh 通thông 於ư 二nhị 意ý 若nhược 性tánh 相tướng 抗kháng 行hành 即tức 證chứng 成thành 前tiền 義nghĩa 若nhược 性tánh 相tướng 交giao 徹triệt 即tức 終chung 教giáo 意ý 三tam 引dẫn 無vô 行hành 經kinh 即tức 頓đốn 教giáo 意ý 今kim 引dẫn 大đại 品phẩm 一nhất 切thiết 種chủng 修tu 即tức 圓viên 教giáo 意ý 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 初sơ 引dẫn 經kinh 標tiêu 示thị 言ngôn 一nhất 切thiết 種chủng 修tu 者giả 即tức 以dĩ 一nhất 切thiết 種chủng 。 智trí 同đồng 佛Phật 修tu 故cố 三tam 智trí 之chi 義nghĩa 已dĩ 如như 前tiền 引dẫn 然nhiên 有hữu 三tam 意ý 一nhất 者giả 對đối 乘thừa 小Tiểu 乘Thừa 一Nhất 切Thiết 智Trí 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 種chủng 智trí 如Như 來Lai 一nhất 切thiết 。 種chủng 智trí 今kim 非phi 此thử 意ý 二nhị 者giả 別biệt 對đối 三tam 諦đế 亦diệc 明minh 三tam 智trí 今kim 亦diệc 非phi 此thử 三tam 者giả 約ước 教giáo 圓viên 故cố 一nhất 諦đế 三tam 諦đế 圓viên 融dung 修tu 耳nhĩ 通thông 因nhân 通thông 果quả 今kim 當đương 此thử 意ý )# 云vân 何hà 一nhất 切thiết 。 種chủng 修tu 應ưng 觀quán 此thử 身thân 之chi 色sắc 法pháp 性tánh 緣duyên 生sanh 故cố 一nhất 色sắc 一nhất 切thiết 色sắc 緣duyên 生sanh 即tức 空không 故cố 一nhất 切thiết 色sắc 一nhất 色sắc 法pháp 性tánh 中trung 故cố 非phi 一nhất 非phi 一nhất 切thiết 雙song 照chiếu 一nhất 一nhất 切thiết 亦diệc 非phi 色sắc 非phi 不bất 色sắc 。 雙song 照chiếu 色sắc 不bất 色sắc 身thân 念niệm 既ký 爾nhĩ 餘dư 三tam 亦diệc 然nhiên (# 法pháp 性tánh 緣duyên 生sanh 者giả 謂vị 觀quán 此thử 身thân 色sắc 非phi 唯duy 但đãn 是thị 虛hư 妄vọng 。 顛điên 倒đảo 所sở 生sanh 之chi 色sắc 或hoặc 謂vị 不bất 淨tịnh 或hoặc 謂vị 為vi 空không 乃nãi 是thị 迷mê 於ư 法pháp 性tánh 令linh 於ư 法pháp 性tánh 隨tùy 緣duyên 而nhi 生sanh 名danh 為vi 性tánh 起khởi 以dĩ 性tánh 融dung 相tương/tướng 故cố 一nhất 多đa 自tự 在tại 然nhiên 即tức 中trung 論luận 四Tứ 諦Đế 品phẩm 偈kệ 意ý 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 亦diệc 為vi 是thị 假giả 名danh 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 此thử 偈kệ 四tứ 句cú 初sơ 句cú 總tổng 顯hiển 所sở 依y 下hạ 三tam 句cú 皆giai 帶đái 此thử 句cú 謂vị 二nhị 因nhân 緣duyên 故cố 。 空không 三tam 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 四tứ 因nhân 緣duyên 。 故cố 中trung 今kim 法pháp 性tánh 緣duyên 生sanh 故cố 一nhất 色sắc 一nhất 切thiết 色sắc 即tức 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 也dã 若nhược 三tam 乘thừa 緣duyên 生sanh 但đãn 各các 各các 緣duyên 生sanh 今kim 是thị 法pháp 性tánh 緣duyên 生sanh 法pháp 性tánh 融dung 故cố 令linh 一nhất 色sắc 一nhất 切thiết 色sắc 大đại 品phẩm 云vân 一nhất 切thiết 法pháp 。 趣thú 色sắc 則tắc 一nhất 切thiết 皆giai 色sắc 況huống 十thập 一nhất 色sắc 舉cử 一nhất 全toàn [(冰-水+〡)*ㄆ]# 次thứ 句cú 云vân 緣duyên 生sanh 即tức 空không 故cố 一nhất 切thiết 色sắc 一nhất 色sắc 者giả 即tức 論luận 釋thích 緣duyên 生sanh 故cố 空không 則tắc 差sai 別biệt 萬vạn 殊thù 但đãn 一nhất 性tánh 空không 之chi 色sắc 次thứ 法pháp 性tánh 中trung 故cố 非phi 一nhất 非phi 一nhất 切thiết 雙song 照chiếu 一nhất 一nhất 切thiết 者giả 即tức 論luận 因nhân 緣duyên 故cố 中trung 雙song 非phi 即tức 是thị 雙song 遮già 辨biện 中trung 以dĩ 一nhất 與dữ 一nhất 切thiết 互hỗ 即tức 奪đoạt 故cố 下hạ 雙song 照chiếu 辨biện 中trung 性tánh 相tướng 歷lịch 然nhiên 不bất 可khả 壞hoại 故cố 。 亦diệc 非phi 色sắc 等đẳng 。 者giả 二nhị 約ước 性tánh 相tướng 以dĩ 明minh 三tam 觀quán 則tắc 一nhất 多đa 相tương/tướng 益ích 上thượng 之chi 數số 釋thích 皆giai 屬thuộc 相tương/tướng 攝nhiếp 非phi 色sắc 為vi 性tánh 文văn 但đãn 顯hiển 中trung 畧lược 無vô 空không 假giả 若nhược 具cụ 應ưng 言ngôn 法pháp 性tánh 緣duyên 生sanh 故cố 色sắc 緣duyên 生sanh 即tức 空không 故cố 非phi 色sắc 法pháp 性tánh 即tức 中trung 故cố 非phi 色sắc 非phi 不bất 色sắc 。 等đẳng 亦diệc 具cụ 遮già 照chiếu 中trung 道đạo 之chi 義nghĩa )# 云vân 何hà 枯khô 榮vinh 表biểu 此thử 念niệm 處xứ 謂vị 法pháp 性tánh 之chi 色sắc 實thật 非phi 是thị 淨tịnh 凡phàm 夫phu 計kế 淨tịnh 是thị 名danh 顛điên 倒đảo 實thật 非phi 不bất 淨tịnh 二Nhị 乘Thừa 計kế 不bất 淨tịnh 是thị 名danh 顛điên 倒đảo 今kim 觀quán 色sắc 種chủng 即tức 空không 一nhất 切thiết 即tức 空không 空không 中trung 無vô 淨tịnh 云vân 何hà 染nhiễm 著trước 則tắc 凡phàm 淨tịnh 倒đảo 破phá 枯khô 念niệm 處xứ 成thành 色sắc 種chủng 不bất 壞hoại 假giả 名danh 則tắc 一nhất 切thiết 皆giai 假giả 分phân 別biệt 名danh 相tướng 不bất 可khả 盡tận 極cực 。 假giả 智trí 常thường 淨tịnh 云vân 何hà 滯trệ 空không 而nhi 取thủ 灰hôi 斷đoạn 言ngôn 色sắc 不bất 淨tịnh 是thị 名danh 二Nhị 乘Thừa 不bất 淨tịnh 倒đảo 破phá 榮vinh 念niệm 處xứ 成thành 是thị 以dĩ 八bát 倒đảo 俱câu 破phá 枯khô 榮vinh 雙song 立lập 觀quán 色sắc 本bổn 際tế 非phi 空không 非phi 假giả 則tắc 一nhất 切thiết 非phi 空không 非phi 假giả 非phi 空không 故cố 非phi 不bất 淨tịnh 倒đảo 非phi 假giả 故cố 非phi 淨tịnh 倒đảo 既ký 非phi 二nhị 邊biên 乃nãi 名danh 中trung 道đạo 佛Phật 會hội 此thử 理lý 故cố 於ư 中trung 間gian 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 餘dư 三tam 類loại 此thử (# 假giả 智trí 常thường 淨tịnh 者giả 由do 假giả 觀quán 中trung 分phân 別biệt 名danh 相tướng 知tri 凡phàm 之chi 不bất 淨tịnh 妄vọng 計kế 為vi 淨tịnh 二Nhị 乘Thừa 謂vị 實thật 妄vọng 謂vị 不bất 淨tịnh 今kim 依y 佛Phật 慧tuệ 如như 螺loa 髻kế 見kiến 故cố 云vân 常thường 淨tịnh 是thị 以dĩ 下hạ 後hậu 辨biện 中trung 道đạo 於ư 中trung 二nhị 意ý 先tiên 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 即tức 雙song 照chiếu 辨biện 中trung 後hậu 觀quán 色sắc 本bổn 際tế 下hạ 雙song 遮già 辨biện 中trung )# 是thị 則tắc 對đối 治trị 法pháp 藥dược 其kỳ 數số 有hữu 四tứ 。 法pháp 性tánh 觀quán 智trí 名danh 之chi 為vi 念niệm 一nhất 諦đế 三tam 諦đế 名danh 之chi 為vi 處xứ 一nhất 切thiết 即tức 空không 諸chư 倒đảo 枯khô 榮vinh 無vô 不bất 空không 寂tịch 一nhất 切thiết 即tức 假giả 二nhị 邊biên 雙song 樹thụ 無vô 不bất 成thành 立lập 一nhất 切thiết 。 即tức 中trung 無vô 非phi 法Pháp 界Giới (# 初sơ 正chánh 結kết 四tứ 念niệm 如như 常thường 所sở 明minh 身thân 等đẳng 但đãn 是thị 所sở 緣duyên 觀quán 無vô 常thường 等đẳng 但đãn 破phá 常thường 等đẳng 今kim 是thị 法pháp 性tánh 之chi 四tứ 一nhất 一nhất 皆giai 破phá 八bát 倒đảo 故cố 云vân 法pháp 藥dược 稱xưng 性tánh 觀quán 智trí 方phương 稱xưng 為vi 念niệm 四tứ 念niệm 之chi 處xứ 皆giai 具cụ 三tam 諦đế 一nhất 切thiết 圓viên 融dung )# 只chỉ 一nhất 念niệm 心tâm 廣quảng 遠viễn 若nhược 此thử 故cố 深thâm 觀quán 念niệm 處xứ 即tức 坐tọa 道Đạo 場Tràng 更cánh 不bất 須tu 餘dư 機cơ 宜nghi 不bất 同đồng 故cố 說thuyết 餘dư 品phẩm 一nhất 科khoa 既ký 爾nhĩ 深thâm 奧áo 餘dư 六lục 倣# 此thử 可khả 知tri 下hạ 文văn 之chi 中trung 但đãn 略lược 釋thích 相tương/tướng 說thuyết 者giả 有hữu 力lực 一nhất 一nhất 開khai 示thị 。 今kim 經kinh 但đãn 云vân 觀quán 身thân 不bất 言ngôn 淨tịnh 不bất 淨tịnh 等đẳng 從tùng 通thông 相tương/tướng 說thuyết 顯hiển 包bao 含hàm 故cố 。

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 鈔Sao 會Hội 本Bổn 第Đệ 三Tam 十Thập 六Lục 之Chi 一Nhất

音âm 釋thích

[猗-大+(立-一)]#

(# 於ư 宜nghi 切thiết )# 。

煗noãn

(# 乃nãi 管quản 切thiết 與dữ 煖noãn 同đồng )# 。

鬘man

(# 莫mạc 班ban 切thiết )# 。

抗kháng

(# 口khẩu 浪lãng 切thiết 敵địch 也dã )# 。

大đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 疏sớ/sơ 鈔sao 會hội 本bổn 第đệ 三tam 十thập 六lục 之chi 二nhị 。 約ước 二nhị 。

唐Đường 于Vu 闐Điền 國Quốc 三Tam 藏Tạng 沙Sa 門Môn 實Thật 叉Xoa 難Nan 陀Đà 譯dịch

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 撰soạn 述thuật

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 第đệ 四tứ 地địa 觀quán 內nội 身thân 循tuần 身thân 觀quán 。 勤cần 勇dũng 念niệm 知tri 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。 觀quán 外ngoại 身thân 循tuần 身thân 觀quán 。 勤cần 勇dũng 念niệm 知tri 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。 觀quán 內nội 外ngoại 身thân 循tuần 身thân 觀quán 。 勤cần 勇dũng 念niệm 知tri 。 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。

文văn 中trung 二nhị 初sơ 別biệt 觀quán 身thân 念niệm 後hậu 如như 是thị 下hạ 類loại 顯hiển 餘dư 三tam 今kim 初sơ 觀quán 身thân 自tự 有hữu 內nội 等đẳng 三tam 觀quán 此thử 三tam 智trí 論luận 瑜du 伽già 廣quảng 顯hiển 其kỳ 相tương/tướng 今kim 略lược 舉cử 一nhất 兩lưỡng 瑜du 伽già 云vân 內nội 自tự 有hữu 情tình 色sắc 為vi 內nội 身thân 外ngoại 非phi 情tình 色sắc 為vi 外ngoại 身thân 他tha 有hữu 情tình 數số 為vi 內nội 外ngoại 身thân 初sơ 即tức 自tự 身thân 我ngã 愛ái 愛ái 故cố 次thứ 即tức 資tư 具cụ 等đẳng 我ngã 所sở 愛ái 故cố 後hậu 即tức 眷quyến 屬thuộc 妻thê 子tử 。 彼bỉ 我ngã 我ngã 愛ái 我ngã 所sở 愛ái 故cố 智trí 論luận 二nhị 十thập 八bát 亦diệc 廣quảng 明minh 此thử 五ngũ 十thập 三tam 又hựu 云vân 自tự 身thân 名danh 內nội 他tha 身thân 名danh 外ngoại 而nhi 不bất 明minh 內nội 外ngoại 取thủ 下hạ 釋thích 意ý 但đãn 合hợp 前tiền 二nhị 故cố 所sở 以dĩ 有hữu 此thử 。 三tam 者giả 破phá 三tam 種chủng 邪tà 行hành 故cố 有hữu 人nhân 著trước 內nội 情tình 多đa 捨xả 妻thê 財tài 以dĩ 全toàn 身thân 有hữu 著trước 外ngoại 情tình 多đa 貪tham 財tài 喪táng 軀khu 為vi 妻thê 捨xả 命mạng 有hữu 二nhị 俱câu 著trước 破phá 此thử 三tam 邪tà 成thành 三tam 正chánh 行hạnh 此thử 約ước 三tam 人nhân 對đối 治trị 各các 別biệt 若nhược 約ước 一nhất 人nhân 起khởi 觀quán 始thỉ 終chung 謂vị 先tiên 觀quán 自tự 身thân 求cầu 淨tịnh 等đẳng 不bất 可khả 得đắc 或hoặc 當đương 外ngoại 有hữu 次thứ 便tiện 觀quán 外ngoại 復phục 不bất 可khả 得đắc 。 便tiện 生sanh 疑nghi 云vân 我ngã 觀quán 內nội 時thời 於ư 外ngoại 或hoặc 錯thác 觀quán 外ngoại 之chi 時thời 於ư 內nội 或hoặc 錯thác 次thứ 內nội 外ngoại 俱câu 觀quán 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 初sơ 二nhị 是thị 別biệt 後hậu 一nhất 是thị 總tổng 以dĩ 斯tư 二nhị 釋thích 明minh 知tri 但đãn 合hợp 前tiền 二nhị 為vi 內nội 外ngoại 身thân (# 今kim 初sơ 觀quán 身thân 者giả 瑜du 伽già 明minh 三tam 各các 別biệt 有hữu 體thể 身thân 是thị 聚tụ 義nghĩa 故cố 外ngoại 無vô 情tình 亦diệc 得đắc 名danh 身thân 智trí 論luận 二nhị 意ý 前tiền 約ước 三tam 人nhân 修tu 觀quán 各các 別biệt 後hậu 約ước 一nhất 人nhân 修tu 觀quán 淺thiển 深thâm )# 今kim 初sơ 觀quán 內nội 身thân 初sơ 標tiêu 別biệt 所sở 緣duyên (# 今kim 初sơ 觀quán 內nội 身thân 者giả 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 四tứ 一nhất 所sở 緣duyên 念niệm 處xứ 所sở 緣duyên 即tức 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 今kim 明minh 內nội 身thân 即tức 別biệt 舉cử 身thân 中trung 少thiểu 分phần 以dĩ 為vi 所sở 緣duyên )# 次thứ 循tuần 身thân 觀quán 者giả 總tổng 顯hiển 修tu 相tương/tướng 智trí 論luận 云vân 尋tầm 隨tùy 觀quán 察sát 知tri 其kỳ 不bất 淨tịnh 等đẳng 然nhiên 循tuần 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 尋tầm 義nghĩa 五ngũ 種chủng 不bất 淨tịnh 徧biến 尋tầm 求cầu 故cố 二nhị 隨tùy 義nghĩa 謂vị 雖tuy 冥minh 目mục 了liễu 見kiến 身thân 之chi 影ảnh 像tượng 隨tùy 順thuận 本bổn 質chất 相tương 似tự 性tánh 故cố 前tiền 標tiêu 內nội 身thân 即tức 是thị 本bổn 質chất 今kim 云vân 循tuần 身thân 即tức 是thị 影ảnh 像tượng 此thử 雜tạp 集tập 意ý (# 次thứ 循tuần 身thân 下hạ 二nhị 修tu 習tập 先tiên 總tổng 標tiêu 舉cử 以dĩ 何hà 尋tầm 求cầu 瑜du 伽già 云vân 即tức 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。 此thử 雜tạp 集tập 意ý 者giả 論luận 文văn 語ngữ 隱ẩn 故cố 取thủ 意ý 釋thích 論luận 云vân 云vân 何hà 修tu 循tuần 身thân 觀quán 由do 隨tùy 觀quán 分phân 別biệt 影ảnh 像tượng 身thân 與dữ 本bổn 質chất 身thân 平bình 等đẳng 隨tùy 觀quán 於ư 身thân 境cảnh 隨tùy 觀quán 身thân 相tướng 似tự 性tánh 故cố 名danh 於ư 身thân 循tuần 身thân 觀quán 由do 隨tùy 觀quán 察sát 分phân 別biệt 。 影ảnh 像tượng 身thân 門môn 審thẩm 諦đế 觀quán 察sát 。 本bổn 質chất 身thân 故cố )# 次thứ 勤cần 勇dũng 念niệm 知tri 顯hiển 修tu 之chi 儀nghi 以dĩ 貪tham 等đẳng 世thế 事sự 無vô 始thỉ 惡ác 習tập 離ly 之chi 甚thậm 難nan 過quá 於ư 世thế 間gian 。 慈từ 父phụ 離ly 於ư 孝hiếu 子tử 故cố 須tu 精tinh 進tấn 方phương 能năng 除trừ 遣khiển (# 次thứ 勤cần 勇dũng 下hạ 二nhị 別biệt 顯hiển 修tu 儀nghi 疏sớ/sơ 順thuận 經kinh 略lược 若nhược 准chuẩn 雜tạp 集tập 云vân 又hựu 修tu 習tập 者giả 謂vị 欲dục 勤cần 筞# 勵lệ 勇dũng 猛mãnh 不bất 息tức 。 正chánh 念niệm 正chánh 知tri 。 及cập 不bất 放phóng 逸dật 。 修tu 習tập 差sai 別biệt 故cố 此thử 有hữu 九cửu 修tu 一nhất 論luận 云vân 欲dục 修tu 習tập 為vi 對đối 治trị 不bất 作tác 意ý 隨tùy 煩phiền 惱não 二nhị 勤cần 修tu 習tập 為vi 對đối 治trị 懈giải 怠đãi 隨tùy 煩phiền 惱não 三tam 筞# 修tu 習tập 為vi 對đối 治trị 沈trầm 掉trạo 隨tùy 煩phiền 惱não 四tứ 勵lệ 修tu 習tập 為vi 對đối 治trị 心tâm 下hạ 劣liệt 性tánh 隨tùy 煩phiền 惱não 心tâm 下hạ 劣liệt 性tánh 者giả 謂vị 於ư 下hạ 勝thắng 品phẩm 所sở 證chứng 功công 德đức 由do 自tự 輕khinh 蔑miệt 心tâm 生sanh 怯khiếp 弱nhược 。 性tánh 五ngũ 勇dũng 猛mãnh 修tu 習tập 為vi 對đối 治trị 踈sơ 漏lậu 疲bì 倦quyện 隨tùy 煩phiền 惱não 踈sơ 漏lậu 疲bì 倦quyện 者giả 謂vị 能năng 引dẫn 蚊văn 虻manh 等đẳng 處xứ 所sở 逼bức 惱não 六lục 不bất 息tức 修tu 習tập 為vi 對đối 治trị 得đắc 少thiểu 善thiện 法Pháp 生sanh 知tri 足túc 喜hỷ 隨tùy 煩phiền 惱não 由do 得đắc 少thiểu 善thiện 生sanh 知tri 足túc 喜hỷ 故cố 止chỉ 息tức 所sở 餘dư 勝thắng 進tiến 善thiện 品phẩm 七thất 正chánh 念niệm 修tu 習tập 。 為vi 對đối 治trị 忘vong 失thất 尊tôn 教giáo 隨tùy 煩phiền 惱não 八bát 正chánh 知tri 修tu 習tập 為vi 對đối 治trị 毀hủy 犯phạm 追truy 悔hối 隨tùy 煩phiền 惱não 毀hủy 犯phạm 追truy 悔hối 者giả 謂vị 於ư 徃# 來lai 等đẳng 事sự 不bất 正chánh 而nhi 行hành 先tiên 越việt 學học 處xứ 後hậu 生sanh 悔hối 惱não 九cửu 不bất 放phóng 逸dật 修tu 習tập 為vi 對đối 治trị 捨xả 諸chư 善thiện 軛ách 隨tùy 煩phiền 惱não 捨xả 善thiện 軛ách 者giả 由do 放phóng 逸dật 過quá 失thất 故cố 於ư 所sở 造tạo 修tu 勝thắng 進tiến 善thiện 品phẩm 捨xả 勤cần 方phương 便tiện 不bất 能năng 究cứu 竟cánh 。 釋thích 曰viết 今kim 經kinh 但đãn 有hữu 其kỳ 四tứ 而nhi 疏sớ/sơ 文văn 中trung 以dĩ 四tứ [(冰-水+〡)*ㄆ]# 九cửu 而nhi 文văn 有hữu 三tam 初sơ 明minh 勤cần 意ý 過quá 於ư 世thế 間gian 。 慈từ 父phụ 等đẳng 者giả 智trí 論luận 云vân 離ly 別biệt 常thường 人nhân 易dị 離ly 別biệt 知tri 識thức 難nan 離ly 別biệt 知tri 識thức 易dị 離ly 別biệt 親thân 戚thích 難nan 離ly 別biệt 親thân 戚thích 易dị 離ly 別biệt 自tự 身thân 難nạn/nan 親thân 戚thích 即tức 父phụ 母mẫu 等đẳng 故cố 云vân 過quá 也dã 故cố 須tu 勤cần 勇dũng )# 勤cần 即tức 欲dục 勤cần 策sách 勵lệ 勇dũng 謂vị 勇dũng 猛mãnh 不bất 息tức 。 念niệm 則tắc 明minh 記ký 不bất 忘vong 。 知tri 則tắc 决# 斷đoạn 無vô 悔hối (# 勤cần 即tức 欲dục 勤cần 下hạ 二nhị 正chánh 釋thích 修tu 相tương/tướng 即tức 以dĩ 論luận 四tứ 修tu 釋thích 一nhất 勤cần 字tự 四tứ 皆giai 勤cần 類loại 故cố 次thứ 以dĩ 五ngũ 六lục 二nhị 修tu 釋thích 勇dũng 故cố 云vân 勇dũng 謂vị 勇dũng 猛mãnh 不bất 息tức 。 三tam 念niệm 四tứ 知tri 同đồng 論luận 七thất 八bát )# 又hựu 心tâm 若nhược 馳trì 散tán 當đương 念niệm 老lão 病bệnh 死tử 。 苦khổ 三tam 惡ác 道đạo 苦khổ 。 身thân 命mạng 無vô 常thường 佛Phật 法Pháp 欲dục 滅diệt 。 名danh 為vi 念niệm 知tri 則tắc 能năng 鞭tiên 心tâm 令linh 復phục 本bổn 觀quán 便tiện 生sanh 勤cần 勇dũng 具cụ 上thượng 諸chư 義nghĩa 則tắc 不bất 放phóng 逸dật (# 又hựu 心tâm 若nhược 馳trì 散tán 下hạ 三tam 重trọng/trùng 釋thích 念niệm 知tri 含hàm 其kỳ 第đệ 九cửu 不bất 放phóng 逸dật 修tu 言ngôn 重trọng/trùng 釋thích 者giả 上thượng 釋thích 明minh 本bổn 念niệm 知tri 今kim 釋thích 筞# 其kỳ 退thoái 敗bại 凖# 西tây 域vực 法pháp 維duy 那na 乘thừa 眾chúng 於ư 晨thần 朝triêu 時thời 。 常thường 誦tụng 此thử 言ngôn 以dĩ 筞# 懈giải 怠đãi 言ngôn 則tắc 能năng 鞭tiên 心tâm 令linh 復phục 本bổn 觀quán 者giả 即tức 莊trang 子tử 意ý 如như 人nhân 驅khu 羊dương 不bất 及cập 群quần 者giả 謂vị 之chi 為vi 後hậu 鞭tiên 令linh 及cập 群quần 故cố 云vân 鞭tiên 後hậu 修tu 心tâm 如như 羊dương 馳trì 散tán 如như 不bất 及cập 詳tường 令linh 復phục 本bổn 觀quán 即tức 及cập 群quần 也dã 無vô 常thường 三tam 途đồ 等đẳng 即tức 是thị 鞭tiên 也dã )# 次thứ 言ngôn 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。 者giả 即tức 觀quán 之chi 果quả 有hữu 所sở 離ly 故cố 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 本bổn 為vi 治trị 貪tham 行hành 者giả 既ký 離ly 五ngũ 欲dục 世thế 樂lạc 。 未vị 得đắc 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 或hoặc 時thời 生sanh 憂ưu 如như 魚ngư 樂nhạo/nhạc/lạc 水thủy 常thường 求cầu 樂lạc 事sự 。 還hoàn 念niệm 本bổn 欲dục 多đa 生sanh 此thử 二nhị 故cố 偏thiên 遣khiển 之chi 又hựu 貪tham 為vi 五ngũ 蓋cái 之chi 首thủ 貪tham 除trừ 則tắc 五ngũ 蓋cái 盡tận 去khứ 如như 破phá 竹trúc 初sơ 節tiết 。 憂ưu 於ư 五ngũ 受thọ 之chi 中trung 偏thiên 能năng 障chướng 定định 如như 滅diệt 惡ác 賊tặc 先tiên 除trừ 巨cự 害hại 故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 。

其kỳ 不bất 淨tịnh 等đẳng 廣quảng 如như 二nhị 論luận 如như 實thật 觀quán 相tướng 。 已dĩ 如như 上thượng 說thuyết 次thứ 觀quán 外ngoại 身thân 及cập 內nội 外ngoại 身thân 所sở 觀quán 小tiểu 異dị 觀quán 相tương/tướng 大đại 同đồng (# 其kỳ 不bất 淨tịnh 下hạ 謂vị 助trợ 伴bạn 自tự 性tánh 等đẳng )# 。

如như 是thị 觀quán 內nội 受thọ 外ngoại 受thọ 內nội 外ngoại 受thọ 循tuần 受thọ 觀quán 觀quán 內nội 心tâm 外ngoại 心tâm 內nội 外ngoại 心tâm 循tuần 心tâm 觀quán 觀quán 內nội 法pháp 外ngoại 法pháp 內nội 外ngoại 法pháp 循tuần 法pháp 觀quán 勤cần 勇dũng 念niệm 知tri 。 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。

後hậu 例lệ 餘dư 三tam 念niệm 處xứ 者giả 準chuẩn 瑜du 伽già 意ý 依y 前tiền 內nội 等đẳng 三Tam 身Thân 生sanh 受thọ 心tâm 法pháp 故cố 受thọ 心tâm 法pháp 隨tùy 所sở 依y 生sanh 亦diệc 有hữu 內nội 等đẳng (# 凖# 瑜du 伽già 等đẳng 者giả 釋thích 後hậu 三tam 念niệm 處xứ 內nội 等đẳng 三tam 觀quán 引dẫn 二nhị 論luận 明minh 初sơ 瑜du 伽già 意ý 云vân 如như 觀quán 上thượng 內nội 身thân 以dĩ 自tự 身thân 五ngũ 根căn 為vi 境cảnh 對đối 之chi 成thành 觸xúc 觸xúc 故cố 生sanh 受thọ 。 領lãnh 不bất 淨tịnh 等đẳng 是thị 名danh 內nội 受thọ 觀quán 上thượng 外ngoại 身thân 及cập 內nội 外ngoại 身thân 生sanh 受thọ 例lệ 然nhiên 如như 受thọ 既ký 爾nhĩ 心tâm 法pháp 亦diệc 然nhiên )# 智trí 論luận 之chi 意ý 大đại 同đồng 於ư 此thử 論luận 問vấn 云vân 於ư 四tứ 念niệm 中trung 心tâm 唯duy 是thị 內nội 受thọ 法pháp 唯duy 外ngoại 身thân 通thông 內nội 外ngoại 云vân 何hà 於ư 四tứ 皆giai 有hữu 內nội 等đẳng 答đáp 受thọ 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 身thân 二nhị 心tâm 心tâm 受thọ 名danh 內nội 身thân 受thọ 名danh 外ngoại 又hựu 意ý 識thức 相tương 應ứng 受thọ 名danh 內nội 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 受thọ 名danh 外ngoại 等đẳng 心tâm 雖tuy 是thị 內nội 緣duyên 外ngoại 法pháp 故cố 名danh 外ngoại 五ngũ 識thức 一nhất 向hướng 是thị 外ngoại 又hựu 定định 心tâm 為vi 內nội 散tán 心tâm 為vi 外ngoại 法pháp 雖tuy 是thị 外ngoại 緣duyên 內nội 法pháp 心tâm 數số 法pháp 名danh 內nội 緣duyên 外ngoại 法pháp 心tâm 數số 法pháp 及cập 無vô 為vi 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 行hành 是thị 外ngoại (# 智trí 論luận 云vân 者giả 釋thích 有hữu 小tiểu 異dị 心tâm 唯duy 是thị 內nội 者giả 心tâm 是thị 己kỷ 之chi 心tâm 王vương 意ý 根căn 攝nhiếp 故cố 言ngôn 受thọ 法pháp 唯duy 外ngoại 者giả 謂vị 十thập 二nhị 入nhập 中trung 。 受thọ 唯duy 在tại 外ngoại 法pháp 入nhập 攝nhiếp 故cố 受thọ 必tất 受thọ 於ư 六lục 塵trần 境cảnh 故cố 法pháp 謂vị 想tưởng 行hành 想tưởng 取thủ 外ngoại 相tướng 行hành 即tức 思tư 惟duy 等đẳng 觸xúc 前tiền 境cảnh 故cố 故cố 唯duy 在tại 外ngoại 言ngôn 身thân 通thông 內nội 外ngoại 者giả 觀quán 於ư 自tự 身thân 。 為vi 內nội 妻thê 子tử 等đẳng 為vi 外ngoại 答đáp 受thọ 有hữu 二nhị 下hạ 論luận 答đáp 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 初sơ 別biệt 明minh 三tam 念niệm 內nội 外ngoại 二nhị 義nghĩa 謂vị 此thử 三tam 念niệm 前tiền 二nhị 各các 二nhị 義nghĩa 受thọ 中trung 一nhất 約ước 身thân 心tâm 二nhị 受thọ 五ngũ 根căn 所sở 受thọ 名danh 身thân 受thọ 六lục 識thức 所sở 受thọ 名danh 心tâm 受thọ 第đệ 二nhị 義nghĩa 就tựu 六lục 識thức 中trung 自tự 分phần/phân 內nội 外ngoại 次thứ 心tâm 雖tuy 下hạ 明minh 心tâm 念niệm 二nhị 義nghĩa 後hậu 法pháp 雖tuy 是thị 外ngoại 下hạ 法pháp 唯duy 一nhất 義nghĩa 謂vị 唯duy 心tâm 故cố 初sơ 義nghĩa 大đại 同đồng 瑜du 伽già 餘dư 皆giai 不bất 同đồng )# 後hậu 三tam 念niệm 處xứ 亦diệc 合hợp 前tiền 二nhị 以dĩ 為vi 內nội 外ngoại 餘dư 如như 二nhị 論luận 其kỳ 循tuần 歷lịch 觀quán 相tương/tướng 如như 先tiên 總tổng 說thuyết 。

復phục 次thứ 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 未vị 生sanh 諸chư 惡ác 。 不bất 善thiện 法Pháp 為vì 不bất 生sanh 故cố 。 欲dục 生sanh 勤cần 精tinh 進tấn 。 發phát 心tâm 正Chánh 斷Đoạn 。 已dĩ 生sanh 諸chư 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 為vi 斷đoạn 故cố 欲dục 生sanh 勤cần 精tinh 進tấn 。 發phát 心tâm 正Chánh 斷Đoạn 。 未vị 生sanh 諸chư 善thiện 法Pháp 。 為vi 生sanh 故cố 欲dục 生sanh 勤cần 精tinh 進tấn 。 發phát 心tâm 正chánh 行hạnh 。 已dĩ 生sanh 諸chư 善thiện 法Pháp 。 為vì 住trụ 不bất 失thất 。 故cố 修tu 令linh 增tăng 廣quảng 。 故cố 欲dục 生sanh 勤cần 精tinh 進tấn 。 發phát 心tâm 正chánh 行hạnh 。

第đệ 二nhị 正chánh 勤cần 者giả 四tứ 念niệm 智trí 火hỏa 若nhược 得đắc 勤cần 風phong 則tắc 無vô 所sở 不bất 燒thiêu 故cố 次thứ 辨biện 之chi (# 第đệ 二nhị 正chánh 勤cần 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 四tứ 一nhất 來lai 意ý 中trung 謂vị 躡niếp 前tiền 斷đoạn 法pháp 喻dụ 雙song 辨biện 瑜du 伽già 但đãn 云vân 如như 是thị 於ư 四tứ 念niệm 住trụ 中trung 慣quán 習tập 行hành 故cố 已dĩ 能năng 除trừ 遣khiển 麤thô 重trọng/trùng 顛điên 倒đảo 已dĩ 能năng 了liễu 達đạt 善thiện 不bất 善thiện 法pháp 。 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 於ư 未vị 生sanh 善thiện 法Pháp 。 為vì 令linh 生sanh 故cố 。 等đẳng )# 精tinh 進tấn 為vi 其kỳ 自tự 體thể (# 精tinh 進tấn 者giả 第đệ 二nhị 出xuất 體thể 即tức 善thiện 十thập 一nhất 中trung 勤cần 也dã 唯duy 識thức 云vân 勤cần 謂vị 精tinh 進tấn 於ư 善thiện 惡ác 品phẩm 修tu 斷đoạn 事sự 中trung 勇dũng 捍hãn 為vi 性tánh 對đối 治trị 懈giải 怠đãi 滿mãn 善thiện 為vi 業nghiệp 勇dũng 表biểu 勝thắng 進tiến 揀giản 諸chư 染nhiễm 法pháp 捍hãn 表biểu 精tinh 純thuần 揀giản 淨tịnh 無vô 記ký 即tức 顯hiển 精tinh 進tấn 唯duy 善thiện 性tánh 攝nhiếp 釋thích 曰viết 勇dũng 明minh 念niệm 念niệm 高cao 勝thắng 非phi 如như 染nhiễm 法pháp 設thiết 雖tuy 增tăng 長trưởng 望vọng 諸chư 善thiện 品phẩm 皆giai 名danh 為vi 退thoái 不bất 得đắc 名danh 進tiến 捍hãn 表biểu 精tinh 純thuần 不bất 同đồng 無vô 覆phú 無vô 記ký 之chi 淨tịnh 也dã )# 故cố 總tổng 名danh 勤cần 揀giản 非phi 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 相tương 違vi 之chi 勤cần 故cố 名danh 為vi 正chánh 雖tuy 是thị 一nhất 勤cần 隨tùy 義nghĩa 分phần/phân 四tứ 前tiền 二nhị 勤cần 斷đoạn 二nhị 惡ác 是thị 止chỉ 惡ác 行hành 後hậu 二nhị 勤cần 修tu 二nhị 善thiện 是thị 作tác 善thiện 行hành 二nhị 善thiện 二nhị 惡ác 皆giai 所sở 緣duyên 境cảnh 前tiền 中trung 未vị 生sanh 之chi 惡ác 遏át 令linh 不bất 生sanh 已dĩ 生sanh 之chi 惡ác 斷đoạn 令linh 不bất 續tục 後hậu 二nhị 未vị 生sanh 善thiện 令linh 生sanh 已dĩ 生sanh 令linh 廣quảng (# 故cố 總tổng 名danh 勤cần 下hạ 三tam 釋thích 名danh 有hữu 三tam 一nhất 正chánh 釋thích 分phần/phân 二nhị 先tiên 仍nhưng 前tiền 出xuất 體thể 以dĩ 釋thích 總tổng 名danh 前tiền 二nhị 勤cần 斷đoạn 下hạ 釋thích 別biệt 名danh 義nghĩa 當đương 辨biện 相tương/tướng 於ư 中trung 有hữu 三tam 初sơ 束thúc 四tứ 為vi 二nhị 不bất 出xuất 惡ác 止chỉ 善thiện 行hành 前tiền 中trung 未vị 生sanh 下hạ 三tam 揀giản 四tứ 別biệt 相tướng 未vị 生sanh 之chi 惡ác 遏át 令linh 不bất 生sanh 者giả 遏át 者giả 止chỉ 也dã 經Kinh 云vân 為vì 不bất 生sanh 故cố 。 瑜du 伽già 云vân 若nhược 未vị 和hòa 合hợp 未vị 現hiện 前tiền 名danh 未vị 生sanh 為vi 令linh 不bất 生sanh 發phát 起khởi 希hy 願nguyện 我ngã 當đương 令linh 彼bỉ 。 一nhất 切thiết 皆giai 不bất 復phục 生sanh 言ngôn 已dĩ 生sanh 之chi 惡ác 斷đoạn 令linh 不bất 續tục 者giả 經Kinh 云vân 為vi 斷đoạn 故cố 瑜du 伽già 云vân 已dĩ 和hòa 合hợp 已dĩ 現hiện 前tiền 名danh 已dĩ 生sanh 先tiên 已dĩ 和hòa 合hợp 為vi 斷đoạn 故cố 發phát 起khởi 希hy 願nguyện 我ngã 當đương 於ư 彼bỉ 。 一nhất 切thiết 皆giai 不bất 忍nhẫn 受thọ 斷đoạn 滅diệt 除trừ 遣khiển 釋thích 曰viết 只chỉ 令linh 不bất 續tục 即tức 斷đoạn 滅diệt 除trừ 遣khiển 故cố 遠viễn 公công 云vân 已dĩ 起khởi 謝tạ 徃# 云vân 何hà 可khả 除trừ 此thử 乃nãi 斷đoạn 於ư 已dĩ 生sanh 種chủng 類loại 在tại 未vị 來lai 者giả 令linh 不bất 相tương 續tục 非phi 謂vị 斷đoạn 於ư 起khởi 已dĩ 滅diệt 者giả 後hậu 二nhị 未vị 生sanh 者giả 經Kinh 云vân 為vi 生sanh 故cố 瑜du 伽già 云vân 謂vị 於ư 未vị 得đắc 未vị 現hiện 前tiền 所sở 有hữu 善thiện 法Pháp 。 為vi 欲dục 令linh 得đắc 令linh 現hiện 在tại 前tiền 發phát 心tâm 希hy 願nguyện 發phát 起khởi 猛mãnh 利lợi 希hy 求cầu 獲hoạch 得đắc 欲dục 求cầu 現hiện 前tiền 言ngôn 已dĩ 生sanh 令linh 廣quảng 者giả 經Kinh 云vân 為vi 令linh 增tăng 廣quảng 瑜du 伽già 云vân 謂vị 已dĩ 獲hoạch 得đắc 已dĩ 現hiện 在tại 前tiền 所sở 有hữu 善thiện 法Pháp 。 於ư 此thử 善thiện 法Pháp 。 已dĩ 得đắc 不bất 失thất 已dĩ 得đắc 不bất 退thoái 依y 是thị 說thuyết 言ngôn 為vi 欲dục 令linh 住trụ 於ư 此thử 善thiện 法Pháp 。 明minh 了liễu 現hiện 前tiền 。 無vô 暗ám 鈍độn 性tánh 依y 是thị 說thuyết 言ngôn 令linh 不bất 忘vong 失thất 。 於ư 此thử 善thiện 法Pháp 。 已dĩ 得đắc 現hiện 前tiền 數sác 數sác 修tu 習tập 。 成thành 滿mãn 究cứu 竟cánh 。 依y 是thị 說thuyết 言ngôn 令linh 修tu 圓viên 滿mãn 今kim 經kinh 文văn 略lược 但đãn 云vân 增tăng 廣quảng 亦diệc 攝nhiếp 瑜du 伽già 令linh 住trụ 明minh 了liễu 及cập 圓viên 滿mãn 言ngôn 遠viễn 公công 亦diệc 云vân 已dĩ 生sanh 謝tạ 徃# 云vân 何hà 可khả 崇sùng 曰viết 此thử 亦diệc 崇sùng 彼bỉ 已dĩ 生sanh 種chủng 類loại 在tại 未vị 來lai 者giả 令linh 其kỳ 續tục 起khởi 上thượng 云vân 圓viên 滿mãn 已dĩ 是thị 種chủng 類loại )# 亦diệc 名danh 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 後hậu 二nhị 是thị 修tu 而nhi 言ngôn 斷đoạn 者giả 善thiện 是thị 斷đoạn 處xứ 正chánh 修tu 斷đoạn 者giả 斷đoạn 懈giải 怠đãi 故cố 故cố 瑜du 伽già 云vân 一nhất 律luật 儀nghi 斷đoạn 二nhị 者giả 斷đoạn 斷đoạn 三tam 修tu 習tập 斷đoạn 四tứ 防phòng 護hộ 斷đoạn (# 故cố 瑜du 伽già 下hạ 五ngũ 引dẫn 論luận 正chánh 證chứng 後hậu 二nhị 是thị 斷đoạn 以dĩ 四tứ 皆giai 名danh 斷đoạn 故cố 一nhất 律luật 儀nghi 斷đoạn 者giả 即tức 已dĩ 生sanh 惡ác 法pháp 。 由do 於ư 已dĩ 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 事sự 應ưng 修tu 律luật 儀nghi 令linh 其kỳ 斷đoạn 滅diệt 不bất 應ưng 忍nhẫn 受thọ 。 二nhị 斷đoạn 斷đoạn 者giả 即tức 未vị 生sanh 惡ác 法pháp 。 為vì 欲dục 令linh 彼bỉ 。 不bất 現hiện 行hành 斷đoạn 為vì 欲dục 令linh 彼bỉ 。 不bất 現hiện 前tiền 斷đoạn 為vi 斷đoạn 故cố 斷đoạn 名danh 為vi 斷đoạn 斷đoạn 釋thích 曰viết 此thử 意ý 明minh 斷đoạn 絕tuyệt 不bất 生sanh 三tam 脩tu 習tập 斷đoạn 者giả 即tức 未vị 生sanh 善thiện 法Pháp 。 由do 於ư 善thiện 法Pháp 數sác 數sác 脩tu 習tập 先tiên 所sở 未vị 得đắc 。 能năng 令linh 現hiện 前tiền 能năng 有hữu 所sở 斷đoạn 名danh 脩tu 習tập 斷đoạn 四tứ 防phòng 護hộ 斷đoạn 即tức 已dĩ 生sanh 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 由do 於ư 已dĩ 得đắc 已dĩ 現hiện 在tại 前tiền 諸chư 善thiện 法Pháp 中trung 。 遠viễn 離ly 放phóng 逸dật 。 脩tu 不bất 放phóng 逸dật 能năng 令linh 善thiện 法Pháp 住trụ 不bất 忘vong 失thất 脩tu 習tập 圓viên 滿mãn 防phòng 護hộ 已dĩ 生sanh 所sở 有hữu 善thiện 法Pháp 。 能năng 有hữu 所sở 斷đoạn 名danh 防phòng 護hộ 斷đoạn 釋thích 曰viết 上thượng 疏sớ/sơ 云vân 善thiện 是thị 斷đoạn 處xứ 正chánh 脩tu 斷đoạn 者giả 斷đoạn 懈giải 怠đãi 故cố 即tức 斯tư 意ý 也dã 由do 脩tu 習tập 為vi 能năng 斷đoạn 故cố 然nhiên 瑜du 伽già 初sơ 釋thích 先tiên 明minh 未vị 生sanh 惡ác 與dữ 今kim 經kinh 次thứ 同đồng 而nhi 說thuyết 四tứ 斷đoạn 即tức 先tiên 明minh 已dĩ 生sanh 惡ác 不bất 正chánh 釋thích 所sở 以dĩ 而nhi 下hạ 結kết 云vân 復phục 云vân 何hà 知tri 。 此thử 中trung 略lược 義nghĩa 謂vị 為vi 顯hiển 示thị 於ư 黑hắc 白bạch 品phẩm 捨xả 取thủ 事sự 中trung 增tăng 上thượng 意ý 樂lạc 。 圓viên 滿mãn 及cập 加gia 行hành 圓viên 滿mãn 是thị 故cố 宣tuyên 說thuyết 四tứ 種chủng 。 正Chánh 斷Đoạn 釋thích 曰viết 意ý 明minh 是thị 二nhị 惡ác 二nhị 善thiện 各các 以dĩ 前tiền 義nghĩa 為vi 增tăng 上thượng 意ý 樂lạc 。 後hậu 義nghĩa 為vi 加gia 行hành 圓viên 滿mãn 已dĩ 生sanh 惡ác 令linh 斷đoạn 是thị 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 未vị 生sanh 不bất 生sanh 。 即tức 是thị 圓viên 滿mãn 故cố 先tiên 辨biện 已dĩ 生sanh 此thử 約ước 脩tu 行hành 之chi 時thời 前tiền 據cứ 說thuyết 時thời 先tiên 明minh 未vị 生sanh 後hậu 辨biện 已dĩ 生sanh 謂vị 為vi 物vật 說thuyết 時thời 應ưng 云vân 若nhược 未vị 生sanh 惡ác 莫mạc 令linh 生sanh 已dĩ 生sanh 者giả 即tức 須tu 斷đoạn 若nhược 脩tu 行hành 時thời 爾nhĩ 時thời 有hữu 惡ác 即tức 須tu 斷đoạn 除trừ 莫mạc 令linh 復phục 生sanh 故cố 遠viễn 公công 云vân 惡ác 中trung 先tiên 說thuyết 未vị 生sanh 者giả 此thử 約ước 說thuyết 時thời 非phi 行hành 時thời 也dã 善thiện 中trung 先tiên 明minh 未vị 生sanh 者giả 善thiện 非phi 本bổn 有hữu 習tập 之chi 方phương 起khởi 是thị 以dĩ 先tiên 起khởi 未vị 生sanh 故cố 釋thích 中trung 又hựu 云vân 亦diệc 可khả 已dĩ 生sanh 是thị 其kỳ 先tiên 成thành 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 細tế 故cố 後hậu 除trừ 未vị 生sanh 是thị 其kỳ 四tứ 住trụ 現hiện 惑hoặc 麤thô 故cố 先tiên 斷đoạn )# 然nhiên 其kỳ 善thiện 惡ác 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 別biệt 正chánh 取thủ 前tiền 念niệm 處xứ 觀quán 中trung 懈giải 怠đãi 五ngũ 蓋cái 等đẳng 以dĩ 為vi 不bất 善thiện 其kỳ 能năng 對đối 治trị 為vi 所sở 生sanh 善thiện 約ước 大Đại 乘Thừa 說thuyết 勤cần 觀quán 法pháp 性tánh 除trừ 實thật 相tướng 之chi 外ngoại 皆giai 名danh 為vi 惡ác (# 然nhiên 其kỳ 善thiện 惡ác 下hạ 三tam 揀giản 通thông 局cục 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 二nhị 先tiên 明minh 局cục 也dã 此thử 門môn 兼kiêm 揀giản 權quyền 實thật 疏sớ/sơ 唯duy 顯hiển 實thật 然nhiên 瑜du 伽già 云vân 云vân 何hà 名danh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 謂vị 欲dục 塵trần 染nhiễm 汙ô 身thân 語ngữ 意ý 惡ác 。 行hành 所sở 攝nhiếp 及cập 能năng 起khởi 彼bỉ 所sở 有hữu 煩phiền 惱não 。 云vân 何hà 名danh 為vi 一nhất 。 切thiết 善thiện 法Pháp 謂vị 若nhược 彼bỉ 對đối 治trị 若nhược 善thiện 對đối 治trị 若nhược 結kết 對đối 治trị 釋thích 曰viết 此thử 即tức 疏sớ/sơ 文văn 中trung 別biệt 者giả 是thị 也dã 論luận 下hạ 廣quảng 說thuyết 惡ác 不bất 善thiện 相tương/tướng 大đại 意ý 不bất 出xuất 前tiền 也dã 若nhược 約ước 大Đại 乘Thừa 下hạ 此thử 言ngôn 辨biện 通thông 此thử 應ưng 有hữu 二nhị 一nhất 通thông 一nhất 切thiết 事sự 惡ác 二nhị 約ước 理lý 說thuyết 如như 今kim 疏sớ/sơ 文văn 唯duy 實thật 相tướng 為vi 善thiện 餘dư 皆giai 為vi 惡ác 則tắc 取thủ 善thiện 相tương/tướng 亦diệc 名danh 為vi 惡ác 斯tư 則tắc 實thật 教giáo 脩tu 正Chánh 斷Đoạn 意ý 亦diệc 應ưng 言ngôn 若nhược 有hữu 可khả 斷đoạn 不bất 名danh 真chân 斷đoạn 無vô 斷đoạn 斷đoạn 者giả 則tắc 無vô 所sở 斷đoạn 無vô 勤cần 之chi 勤cần 方phương 名danh 為vi 勤cần 故cố 法pháp 句cú 經Kinh 云vân 若nhược 起khởi 諸chư 精tinh 進tấn 是thị 妄vọng 非phi 精tinh 進tấn 若nhược 能năng 無vô 有hữu 妄vọng 精tinh 進tấn 無vô 有hữu 涯nhai )# 就tựu 一nhất 一nhất 勤cần 中trung 文văn 皆giai 有hữu 四tứ 今kim 初sơ 一nhất 未vị 生sanh 不bất 善thiện 法Pháp 此thử 舉cử 所sở 緣duyên 二nhị 為vì 不bất 生sanh 故cố 。 明minh 修tu 觀quán 意ý 三tam 欲dục 生sanh 者giả 起khởi 希hy 願nguyện 心tâm 是thị 修tu 習tập 依y 止chỉ 即tức 增tăng 上thượng 意ý 樂lạc 。 圓viên 滿mãn 四tứ 勤cần 精tinh 進tấn 下hạ 正chánh 顯hiển 修tu 習tập 即tức 加gia 行hành 圓viên 滿mãn 勤cần 精tinh 進tấn 者giả 常thường 自tự 策sách 勵lệ 發phát 心tâm 正Chánh 斷Đoạn 。 者giả 謂vị 策sách 心tâm 持trì 心tâm 。 餘dư 三tam 處xứ 文văn 例lệ 此thử 可khả 知tri (# 就tựu 一nhất 一nhất 者giả 釋thích 文văn 中trung 三tam 初sơ 釋thích 初sơ 勤cần 疏sớ/sơ 節tiết 經kinh 文văn 以dĩ 為vi 四tứ 節tiết 初sơ 一nhất 所sở 緣duyên 後hậu 二nhị 脩tu 習tập 第đệ 三tam 脩tu 果quả 前tiền 已dĩ 出xuất 體thể 助trợ 伴bạn 一nhất 種chủng 念niệm 處xứ 總tổng 明minh 五ngũ 門môn 具cụ 矣hĩ 雜tạp 集tập 論luận 云vân 正Chánh 斷Đoạn 脩tu 習tập 如như 經kinh 所sở 說thuyết 欲dục 生sanh 筞# 勵lệ 發phát 起khởi 正chánh 勤cần 策sách 心tâm 持trì 心tâm 。 此thử 中trung 諸chư 句cú 顯hiển 脩tu 正chánh 勤cần 及cập 所sở 依y 止chỉ 所sở 依y 止chỉ 者giả 謂vị 欲dục 樂lạc 為vi 先tiên 發phát 精tinh 進tấn 故cố 。 故cố 疏sớ/sơ 云vân 發phát 希hy 願nguyện 心tâm 希hy 願nguyện 即tức 欲dục 勤cần 精tinh 進tấn 下hạ 即tức 雜tạp 集tập 云vân 正chánh 勤cần 者giả 為vi 筞# 勵lệ 等đẳng 於ư 止chỉ 舉cử 捨xả 相tương/tướng 作tác 意ý 等đẳng 中trung 若nhược 由do 止chỉ 等đẳng 相tương/tướng 作tác 意ý 不bất 顧cố 戀luyến 所sở 緣duyên 境cảnh 純thuần 脩tu 對đối 治trị 爾nhĩ 時thời 名danh 筞# 勵lệ 即tức 勤cần 精tinh 進tấn 字tự 發phát 心tâm 正Chánh 斷Đoạn 。 者giả 謂vị 若nhược 沉trầm 沒một 隨tùy 煩phiền 惱não 生sanh 時thời 為vi 欲dục 損tổn 減giảm 彼bỉ 故cố 以dĩ 淨tịnh 妙diệu 等đẳng 作tác 意ý 策sách 練luyện 其kỳ 心tâm 若nhược 掉trạo 舉cử 隨tùy 煩phiền 惱não 生sanh 時thời 即tức 以dĩ 內nội 證chứng 略lược 攝nhiếp 門môn 制chế 持trì 其kỳ 心tâm 爾nhĩ 時thời 名danh 為vi 。 發phát 起khởi 正chánh 勤cần 而nhi 疏sớ/sơ 增tăng 上thượng 意ý 樂lạc 。 加gia 行hành 圓viên 滿mãn 即tức 瑜du 伽già 文văn 彼bỉ 論luận 結kết 云vân 當đương 知tri 此thử 中trung 。 由do 欲dục 故cố 增tăng 上thượng 意ý 樂lạc 。 圓viên 滿mãn 由do 自tự 策sách 勵lệ 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 策sách 心tâm 持trì 心tâm 。 故cố 加gia 行hành 圓viên 滿mãn 瑜du 伽già 師sư 云vân 唯duy 有hữu 如như 是thị 正chánh 所sở 應ưng 作tác 。 事sự 謂vị 為vi 斷đoạn 滅diệt 所sở 應ưng 斷đoạn 事sự 及cập 為vi 獲hoạch 得đắc 所sở 應ưng 得đắc 事sự 先tiên 當đương 起khởi 希hy 願nguyện 樂nhạo 等đẳng 細tế 尋tầm 上thượng 二nhị 論luận 疏sớ/sơ 文văn 易dị 了liễu )# 若nhược 二nhị 惡ác 不bất 生sanh 棄khí 捨xả 二nhị 善thiện 得đắc 生sanh 增tăng 廣quảng 是thị 正chánh 勤cần 果quả (# 若nhược 二nhị 惡ác 下hạ 三tam 顯hiển 果quả 中trung 已dĩ 生sanh 未vị 生sanh 之chi 惡ác 棄khí 捨xả 已dĩ 生sanh 。 惡ác 已dĩ 生sanh 未vị 生sanh 之chi 善thiện 增tăng 廣quảng 已dĩ 生sanh 善thiện 雜tạp 集tập 論luận 云vân 正Chánh 斷Đoạn 果quả 者giả 謂vị 盡tận 棄khí 捨xả 一nhất 切thiết 。 所sở 治trị 於ư 能năng 治trị 中trung 若nhược 得đắc 若nhược 增tăng 是thị 名danh 脩tu 果quả )# 第đệ 三tam 四Tứ 神Thần 足Túc 者giả 。 以dĩ 勤cần 過quá 散tán 亂loạn 智trí 火hỏa 微vi 弱nhược 故cố 須tu 定định 制chế 則tắc 。 所sở 欲dục 自tự 在tại 。

神thần 即tức 神thần 通thông 足túc 即tức 是thị 定định 瑜du 伽già 云vân 如như 有hữu 足túc 者giả 能năng 徃# 能năng 還hoàn 騰đằng 躍dược 勇dũng 健kiện 能năng 得đắc 。 能năng 證chứng 世thế 間gian 勝thắng 法Pháp 世thế 殊thù 勝thắng 法Pháp 說thuyết 名danh 為vi 神thần 彼bỉ 能năng 到đáo 此thử 故cố 名danh 神thần 足túc 此thử 舉cử 喻dụ 也dã 由do 出xuất 世thế 法pháp 最tối 勝thắng 自tự 在tại 。 是thị 最tối 勝thắng 神thần 欲dục 等đẳng 四tứ 定định 能năng 證chứng 此thử 故cố 名danh 為vi 神thần 足túc 亦diệc 名danh 如như 意ý 足túc 所sở 欲dục 如như 心tâm 故cố (# 神thần 即tức 神thần 通thông 下hạ 二nhị 釋thích 名danh 也dã 引dẫn 論luận 中trung 二nhị 先tiên 喻dụ 後hậu 內nội 出xuất 世thế 下hạ 合hợp )# 神thần 足túc 所sở 緣duyên 即tức 種chủng 種chủng 變biến 事sự 。

神thần 足túc 自tự 體thể 。 即tức 三tam 摩ma 地địa 。

欲dục 勤cần 心tâm 觀quán 皆giai 是thị 助trợ 伴bạn 欲dục 謂vị 猛mãnh 利lợi 樂nhạo 欲dục 。 勤cần 謂vị 精tinh 進tấn 無vô 間gian 心tâm 即tức 是thị 定định 謂vị 專chuyên 心tâm 守thủ 境cảnh 觀quán 即tức 是thị 慧tuệ 由do 聞văn 教giáo 法pháp 內nội 自tự 揀giản 擇trạch 由do 欲dục 增tăng 上thượng 力lực 證chứng 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 名danh 為vi 欲dục 定định 餘dư 三tam 亦diệc 然nhiên 勤cần 觀quán 心tâm 性tánh 名danh 為vi 上thượng 定định 皆giai 從tùng 加gia 行hành 受thọ 名danh (# 欲dục 勤cần 心tâm 下hạ 五ngũ 明minh 助trợ 伴bạn 即tức 是thị 辨biện 相tương/tướng 於ư 中trung 有hữu 二nhị 一nhất 標tiêu 釋thích 也dã 標tiêu 四tứ 助trợ 者giả 謂vị 由do 此thử 四tứ 親thân 能năng 助trợ 故cố 若nhược 通thông 明minh 助trợ 伴bạn 已dĩ 見kiến 念niệm 處xứ 之chi 初sơ 釋thích 中trung 言ngôn 欲dục 者giả 瑜du 伽già 意ý 云vân 謂vị 能năng 生sanh 樂nhạo 欲dục 於ư 諸chư 不bất 善thiện 。 自tự 性tánh 因nhân 緣duyên 。 過quá 患hoạn 對đối 治trị 審thẩm 正chánh 思tư 察sát 起khởi 心tâm 一nhất 境cảnh 念niệm 於ư 諸chư 善thiện 法Pháp 。 自tự 性tánh 因nhân 緣duyên 。 功công 能năng 出xuất 離ly 審thẩm 正chánh 思tư 察sát 住trụ 一nhất 境cảnh 念niệm 即tức 由do 如như 是thị 多đa 脩tu 習tập 故cố 觸xúc 一nhất 境cảnh 性tánh 能năng 害hại 現hiện 行hành 故cố 名danh 欲dục 定định 勤cần 謂vị 精tinh 勤cần 者giả 謂vị 自tự 策sách 自tự 勵lệ 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 以dĩ 斷đoạn 二nhị 惡ác 脩tu 二nhị 善thiện 故cố 心tâm 即tức 是thị 定định 者giả 謂vị 專chuyên 心tâm 守thủ 護hộ 即tức 名danh 為vi 心tâm 此thử 是thị 加gia 行hành 得đắc 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 故cố 名danh 為vi 定định 雜tạp 集tập 云vân 心tâm 三tam 摩ma 地địa 。 者giả 謂vị 由do 先tiên 脩tu 定định 力lực 觸xúc 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 於ư 前tiền 生sanh 數số 脩tu 定định 力lực 令linh 彼bỉ 種chủng 子tử 功công 能năng 增tăng 長trưởng 由do 種chủng 子tử 力lực 令linh 心tâm 任nhậm 運vận 於ư 三tam 摩ma 地địa 。 隨tùy 順thuận 轉chuyển 變biến 由do 此thử 速tốc 證chứng 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 釋thích 曰viết 此thử 明minh 由do 昔tích 種chủng 子tử 其kỳ 心tâm 任nhậm 運vận 趣thú 定định 即tức 是thị 加gia 行hành 亦diệc 有hữu 經kinh 論luận 名danh 為vi 念niệm 定định 繫hệ 意ý 住trụ 故cố 故cố 能năng 守thủ 境cảnh 由do 欲dục 增tăng 上thượng 力lực 下hạ 結kết 成thành 定định 名danh 皆giai 從tùng 加gia 行hành 下hạ 受thọ 別biệt 名danh 也dã 即tức 以dĩ 因nhân 名danh 果quả 若nhược 四tứ 皆giai 名danh 定định 則tắc 因nhân 從tùng 果quả 稱xưng )# 此thử 四tứ 加gia 行hành 即tức 前tiền 正chánh 勤cần 中trung 欲dục 生sanh 勤cần 精tinh 進tấn 。 發phát 心tâm 正Chánh 斷Đoạn 。 等đẳng 以dĩ 發phát 心tâm 中trung 持trì 心tâm 能năng 生sanh 心tâm 定định 持trì 太thái 舉cử 故cố 策sách 心tâm 能năng 生sanh 觀quán 定định 策sách 太thái 沉trầm 故cố 是thị 以dĩ 隨tùy 一nhất 念niệm 處xứ 有hữu 四tứ 正chánh 勤cần 隨tùy 一nhất 正chánh 勤cần 有hữu 四Tứ 神Thần 足Túc 。 (# 此thử 四tứ 加gia 行hành 下hạ 二nhị 彰chương 其kỳ 所sở 因nhân 因nhân 前tiền 正chánh 勤cần 生sanh 故cố 前tiền 云vân 欲dục 生sanh 此thử 名danh 欲dục 定định 前tiền 云vân 勤cần 精tinh 進tấn 此thử 為vi 勤cần 定định 前tiền 發phát 心tâm 中trung 開khai 出xuất 策sách 心tâm 持trì 心tâm 。 故cố 有hữu 心tâm 觀quán 二nhị 定định )# 。

復phục 次thứ 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 行hành 欲dục 定định 斷đoạn 行hành 。 成thành 就tựu 神thần 足túc 。 依y 止chỉ 厭yếm 依y 止chỉ 離ly 依y 止chỉ 滅diệt 。 迴hồi 向hướng 於ư 捨xả 。

修tu 行hành 精tinh 進tấn 。 定định 心tâm 定định 觀quán 定định 斷đoạn 行hành 成thành 就tựu 神thần 足túc 。 依y 止chỉ 厭yếm 依y 止chỉ 離ly 依y 止chỉ 滅diệt 。 迴hồi 向hướng 於ư 捨xả 。

文văn 中trung 先tiên 別biệt 明minh 欲dục 定định 後hậu 修tu 行hành 精tinh 進tấn 。 下hạ 通thông 顯hiển 餘dư 三tam 今kim 初sơ 言ngôn 修tu 行hành 欲dục 定định 者giả 標tiêu 舉cử 所sở 修tu 助trợ 伴bạn 自tự 體thể 斷đoạn 行hành 二nhị 字tự 總tổng 顯hiển 修tu 相tương/tướng 亦diệc 修tu 之chi 果quả (# 標tiêu 舉cử 所sở 脩tu 者giả 欲dục 為vi 助trợ 伴bạn 定định 為vi 自tự 體thể 斷đoạn 行hành 等đẳng 者giả 對đối 下hạ 依y 止chỉ 猒# 等đẳng 別biệt 明minh 脩tu 相tương/tướng 故cố 云vân 總tổng 明minh 對đối 下hạ 成thành 就tựu 神thần 足túc 。 正chánh 明minh 於ư 果quả 故cố 云vân 亦diệc 脩tu 之chi 果quả )# 云vân 何hà 修tu 相tương/tướng 此thử 復phục 二nhị 種chủng 一nhất 修tu 習tập 欲dục 定định 能năng 斷đoạn 現hiện 行hành 諸chư 惑hoặc 纏triền 故cố 二nhị 為vi 欲dục 永vĩnh 害hại 所sở 有hữu 隨tùy 眠miên 修tu 八bát 斷đoạn 行hành 謂vị 欲dục 勤cần 信tín 安an 念niệm 正chánh 知tri 思tư 及cập 捨xả 云vân 何hà 亦diệc 果quả 若nhược 將tương 斷đoạn 行hành 屬thuộc 下hạ 成thành 就tựu 則tắc 斷đoạn 行hành 成thành 就tựu 亦diệc 神thần 足túc 果quả 次thứ 成thành 就tựu 神thần 足túc 。 唯duy 是thị 彼bỉ 果quả (# 脩tu 八bát 斷đoạn 行hành 者giả 疏sớ/sơ 文văn 具cụ 足túc 瑜du 伽già 二nhị 十thập 九cửu 釋thích 欲dục 勤cần 心tâm 觀quán 竟cánh 云vân 如như 是thị 脩tu 習tập 時thời 有hữu 八bát 斷đoạn 行hành 為vi 欲dục 永vĩnh 害hại 諸chư 隨tùy 眠miên 故cố 為vi 令linh 三tam 摩ma 地địa 得đắc 圓viên 滿mãn 故cố 。 差sai 別biệt 而nhi 轉chuyển 一nhất 欲dục 二nhị 策sách 勵lệ 三tam 信tín 四tứ 安an 五ngũ 念niệm 六lục 正chánh 知tri 七thất 思tư 八bát 捨xả 瑜du 伽già 意ý 云vân 欲dục 希hy 望vọng 樂nhạo 欲dục 我ngã 於ư 何hà 時thời 。 脩tu 定định 圓viên 滿mãn 滅diệt 惡ác 隨tùy 眠miên 二nhị 策sách 勵lệ 不bất 捨xả 加gia 行hành 。 三tam 於ư 上thượng 所sở 證chứng 深thâm 生sanh 信tín 解giải 。 四tứ 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 漸tiệm 除trừ 麤thô 重trọng/trùng 五ngũ 安an 住trụ 其kỳ 心tâm 於ư 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 六lục 住trụ 毗Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 慧tuệ 品phẩm 七thất 心tâm 造tạo 所sở 作tác 能năng 順thuận 止Chỉ 觀Quán 八bát 三tam 世thế 之chi 中trung 。 心tâm 無vô 染nhiễm 汙ô 結kết 云vân 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 於ư 隨tùy 眠miên 斷đoạn 分phân 別biệt 了liễu 知tri 。 謂vị 由do 境cảnh 界giới 不bất 現hiện 見kiến 思tư 及cập 由do 境cảnh 界giới 現hiện 見kiến 捨xả 故cố 對đối 文văn 可khả 知tri 雜tạp 集tập 同đồng 此thử 更cánh 依y 彼bỉ 釋thích 論luận 云vân 如như 是thị 八bát 種chủng 。 略lược 攝nhiếp 為vi 四tứ 一nhất 加gia 行hành 二nhị 攝nhiếp 受thọ 三tam 繫hệ 屬thuộc 四tứ 對đối 治trị 一nhất 加gia 行hành 者giả 謂vị 欲dục 精tinh 進tấn 信tín 欲dục 為vi 精tinh 進tấn 依y 信tín 為vi 欲dục 因nhân 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 由do 欲dục 求cầu 故cố 為vi 得đắc 此thử 義nghĩa 故cố 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 如như 是thị 欲dục 求cầu 不bất 離ly 於ư 信tín 有hữu 體thể 等đẳng 故cố 二nhị 攝nhiếp 受thọ 者giả 謂vị 要yếu 由do 此thử 輕khinh 安an 攝nhiếp 益ích 身thân 心tâm 故cố 三tam 繫hệ 屬thuộc 者giả 謂vị 正chánh 念niệm 正chánh 知tri 。 由do 不bất 妄vọng 所sở 緣duyên 安an 心tâm 一nhất 境cảnh 故cố 若nhược 有hữu 放phóng 逸dật 生sanh 如như 實thật 了liễu 知tri 故cố 。 隨tùy 其kỳ 次thứ 第đệ 。 四tứ 對đối 治trị 者giả 謂vị 思tư 捨xả 策sách 心tâm 持trì 心tâm 。 二nhị 加gia 行hành 力lực 已dĩ 生sanh 沉trầm 掉trạo 能năng 遠viễn 離ly 故cố 又hựu 能năng 引dẫn 發phát 離ly 隨tùy 煩phiền 惱não 。 止chỉ 等đẳng 相tương/tướng 故cố 與dữ 前tiền 九cửu 脩tu 亦diệc 大đại 同đồng 也dã )# 後hậu 依y 止chỉ 厭yếm 下hạ 復phục 顯hiển 修tu 相tương/tướng 兼kiêm 辨biện 所sở 緣duyên 準chuẩn 雜tạp 集tập 論luận 五ngũ 根căn 已dĩ 下hạ 方phương 緣duyên 四Tứ 諦Đế 為vi 境cảnh 七thất 覺giác 已dĩ 下hạ 方phương 有hữu 依y 止chỉ 厭yếm 等đẳng 以dĩ 為vi 修tu 相tương/tướng 今kim 經kinh 神thần 足túc 即tức 緣duyên 四Tứ 諦Đế 而nhi 修tu 謂vị 緣duyên 苦khổ 修tu 必tất 依y 厭yếm 苦khổ 若nhược 緣duyên 集tập 修tu 必tất 依y 離ly 欲dục 若nhược 緣duyên 滅diệt 修tu 必tất 求cầu 證chứng 滅diệt 若nhược 緣duyên 道đạo 修tu 必tất 趣thú 滅diệt 苦khổ 之chi 行hành 能năng 捨xả 於ư 苦khổ 緣duyên 此thử 境cảnh 時thời 必tất 求cầu 修tu 習tập 故cố 云vân 迴hồi 向hướng (# 復phục 顯hiển 脩tu 相tương/tướng 者giả 對đối 上thượng 斷đoạn 行hành 兼kiêm 顯hiển 脩tu 故cố 名danh 為vi 復phục 顯hiển 即tức 脩tu 習tập 門môn 兼kiêm 辨biện 所sở 緣duyên 者giả 緣duyên 四Tứ 諦Đế 故cố 即tức 第đệ 一nhất 所sở 緣duyên 也dã 緣duyên 此thử 境cảnh 時thời 者giả 雜tạp 集tập 之chi 中trung 名danh 為vi 棄khí 捨xả 義nghĩa 一nhất 同đồng 此thử )# 亦diệc 是thị 加gia 行hành 等đẳng 四tứ 道đạo 下hạ 文văn 依y 止chỉ 厭yếm 等đẳng 並tịnh 同đồng 此thử 釋thích (# 亦diệc 是thị 加gia 行hành 等đẳng 者giả 即tức 遠viễn 公công 意ý 此thử 約ước 分phần/phân 位vị 而nhi 釋thích 一nhất 加gia 行hành 道Đạo 為vi 猒# 觀quán 過quá 猒# 背bối/bội 故cố 二nhị 見kiến 道đạo 為vi 離ly 除trừ 見kiến 惑hoặc 故cố 三tam 脩tu 道Đạo 為vi 滅diệt 斷đoạn 脩tu 惑hoặc 故cố 四tứ 無Vô 學Học 道đạo 為vi 捨xả 同đồng 涅Niết 槃Bàn 故cố 亦diệc 即tức 雜tạp 集tập 八bát 斷đoạn 之chi 中trung 攝nhiếp 為vi 四tứ 義nghĩa 猒# 即tức 加gia 行hành 離ly 即tức 攝nhiếp 受thọ 得đắc 輕khinh 安an 故cố 滅diệt 即tức 繫hệ 屬thuộc 不bất 忘vong 所sở 緣duyên 心tâm 一nhất 境cảnh 故cố 回hồi 向hướng 於ư 捨xả 即tức 是thị 對đối 治trị 捨xả 沉trầm 掉trạo 故cố 何hà 以dĩ 念Niệm 處Xứ 正Chánh 勤Cần 。 無vô 此thử 四tứ 耶da 得đắc 定định 成thành 就tựu 方phương 有hữu 此thử 故cố )# 第đệ 四tứ 五ngũ 根căn 現hiện 觀quán 方phương 便tiện 。 道đạo 增tăng 上thượng 名danh 根căn 五ngũ 根căn 自tự 體thể 即tức 信tín 等đẳng 五ngũ 此thử 五ngũ 通thông 於ư 生sanh 起khởi 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 而nhi 為vi 增tăng 上thượng 。 前tiền 四tứ 復phục 能năng 起khởi 後hậu 得đắc 增tăng 上thượng 名danh 而nhi 信tín 為vi 上thượng 首thủ 能năng 起khởi 餘dư 四tứ (# 第đệ 四tứ 五ngũ 根căn 文văn 前tiền 有hữu 四tứ 一nhất 總tổng 標tiêu 舉cử 既ký 屬thuộc 忍nhẫn 位vị 忍nhẫn 可khả 諦đế 理lý 脩tu 印ấn 順thuận 定định 故cố 為vi 方phương 便tiện 亦diệc 即tức 所sở 緣duyên 故cố 論luận 云vân 五ngũ 根căn 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 謂vị 四tứ 聖Thánh 諦Đế 由do 諦đế 現hiện 觀quán 方phương 便tiện 。 所sở 攝nhiếp 作tác 此thử 行hành 故cố 此thử 五ngũ 通thông 下hạ 四tứ 別biệt 釋thích 五ngũ 得đắc 根căn 名danh 此thử 中trung 有hữu 二nhị 先tiên 明minh 五ngũ 根căn 通thông 望vọng 出xuất 世thế 以dĩ 得đắc 根căn 名danh 前tiền 四tứ 復phục 能năng 下hạ 後hậu 明minh 前tiền 四tứ 復phục 望vọng 於ư 後hậu 以dĩ 得đắc 根căn 名danh 謂vị 信tín 起khởi 後hậu 四tứ 進tiến 起khởi 後hậu 三tam 念niệm 起khởi 後hậu 二nhị 定định 起khởi 後hậu 一nhất 其kỳ 最tối 後hậu 慧tuệ 根căn 唯duy 望vọng 出xuất 世thế 而nhi 有hữu 增tăng 上thượng 即tức 瑜du 伽già 意ý )# 。

復phục 次thứ 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 行hành 信tín 根căn 依y 止chỉ 厭yếm 依y 止chỉ 離ly 依y 止chỉ 滅diệt 迴hồi 向hướng 於ư 捨xả 。 修tu 行hành 精tinh 進tấn 。 根căn 念niệm 根căn 定định 根căn 慧tuệ 根căn 依y 止chỉ 厭yếm 依y 止chỉ 離ly 依y 止chỉ 滅diệt 。 迴hồi 向hướng 於ư 捨xả 。

文văn 中trung 先tiên 別biệt 明minh 信tín 根căn 後hậu 通thông 顯hiển 餘dư 四tứ 二nhị 段đoạn 中trung 各các 先tiên 標tiêu 舉cử 所sở 修tu 後hậu 依y 止chỉ 等đẳng 別biệt 顯hiển 修tu 相tương/tướng 下hạ 之chi 三tam 科khoa 例lệ 此thử 可khả 知tri 。

今kim 此thử 所sở 修tu 即tức 於ư 諦đế 實thật 深thâm 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 餘dư 四tứ 即tức 於ư 前tiền 所sở 信tín 策sách 勤cần 而nhi 行hành 明minh 記ký 不bất 忘vong 。 繫hệ 緣duyên 一nhất 境cảnh 揀giản 擇trạch 是thị 非phi 餘dư 如như 前tiền 說thuyết (# 今kim 此thử 所sở 脩tu 下hạ 二nhị 顯hiển 脩tu 相tương/tướng 若nhược 通thông 顯hiển 脩tu 相tương/tướng 即tức 依y 止chỉ 猒# 等đẳng 故cố 下hạ 總tổng 例lệ 云vân 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 今kim 但đãn 別biệt 示thị 信tín 等đẳng 之chi 相tướng 於ư 中trung 二nhị 先tiên 釋thích 信tín 後hậu 例lệ 釋thích 餘dư 四tứ 此thử 文văn 稍sảo 略lược 雜tạp 集tập 論luận 中trung 皆giai 相tương/tướng 躡niếp 云vân 精tinh 進tấn 根căn 者giả 。 既ký 於ư 諸chư 諦đế 生sanh 忍nhẫn 可khả 已dĩ 為vi 覺giác 悟ngộ 故cố 起khởi 精tinh 進tấn 行hành 脩tu 習tập 念niệm 根căn 於ư 諸chư 諦đế 實thật 發phát 精tinh 進tấn 已dĩ 。 起khởi 不bất 忘vong 失thất 行hành 脩tu 習tập 定định 根căn 於ư 諸chư 諦đế 實thật 既ký 繫hệ 念niệm 已dĩ 起khởi 心tâm 一nhất 性tánh 行hành 脩tu 習tập 慧tuệ 根căn 已dĩ 於ư 諸chư 諦đế 心tâm 既ký 得đắc 定định 起khởi 揀giản 擇trạch 行hành 脩tu 習tập 斯tư 慧tuệ 疏sớ/sơ 文văn 雖tuy 略lược 義nghĩa 已dĩ 備bị 矣hĩ )# 然nhiên 始thỉ 入nhập 佛Phật 法Pháp 即tức 有hữu 信tín 心tâm 未vị 有hữu 定định 慧tuệ 不bất 得đắc 名danh 根căn 今kim 由do 前tiền 三tam 科khoa 則tắc 信tín 不bất 可khả 拔bạt (# 然nhiên 始thỉ 入nhập 下hạ 第đệ 三tam 通thông 妨phương 難nạn/nan 云vân 佛Phật 法Pháp 大đại 海hải 。 初sơ 信tín 能năng 入nhập 何hà 以dĩ 至chí 此thử 方phương 立lập 信tín 耶da 通thông 意ý 可khả 知tri 今kim 由do 前tiền 三tam 科khoa 者giả 即tức 三tam 四tứ 也dã 故cố 瑜du 伽già 云vân 由do 如như 是thị 增tăng 上thượng 心tâm 學học 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。 所sở 有hữu 瑜du 伽già 故cố 於ư 大đại 師sư 弟đệ 子tử 所sở 證chứng 深thâm 生sanh 信tín 解giải 。 深thâm 生sanh 淨tịnh 信tín 。 此thử 清thanh 淨tịnh 信tín 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 說thuyết 名danh 信tín 根căn 復phục 應ưng 問vấn 言ngôn 。 信tín 由do 三tam 科khoa 信tín 不bất 可khả 拔bạt 餘dư 四tứ 由do 何hà 復phục 不bất 可khả 拔bạt 答đáp 餘dư 四tứ 前tiền 脩tu 至chí 此thử 成thành 根căn 於ư 理lý 何hà 失thất )# 此thử 中trung 念niệm 即tức 念niệm 處xứ 中trung 念niệm 進tiến 即tức 正chánh 勤cần 定định 則tắc 神thần 足túc 慧tuệ 即tức 緣duyên 四Tứ 諦Đế 慧tuệ 前tiền 三tam 至chí 此thử 總tổng 得đắc 名danh 根căn (# 此thử 中trung 念niệm 者giả 四tứ 別biệt 示thị 體thể 性tánh 前tiền 雖tuy 總tổng 云vân 即tức 信tín 等đẳng 為vi 體thể 未vị 知tri 信tín 等đẳng 從tùng 何hà 而nhi 來lai 。 故cố 此thử 示thị 之chi 念niệm 進tiến 定định 三tam 即tức 前tiền 三tam 品phẩm 為vi 順thuận 三tam 品phẩm 故cố 先tiên 明minh 念niệm 慧tuệ 即tức 緣duyên 四Tứ 諦Đế 慧tuệ 即tức 依y 止chỉ 猒# 等đẳng 念niệm 已dĩ 配phối 於ư 念niệm 處xứ 故cố 云vân 慧tuệ 是thị 緣duyên 四Tứ 諦Đế 慧tuệ 理lý 實thật 慧tuệ 根căn 通thông 前tiền 三tam 科khoa 四tứ 念niệm 慧tuệ 為vi 體thể 故cố 正chánh 勤cần 勤cần 觀quán 二nhị 善thiện 故cố 神thần 足túc 有hữu 觀quán 定định 故cố 然nhiên 其kỳ 後hậu 二nhị 但đãn 是thị 助trợ 伴bạn 故cố 不bất 說thuyết 之chi 。 四tứ 念niệm 雖tuy 即tức 慧tuệ 是thị 其kỳ 體thể 現hiện 名danh 念niệm 故cố 所sở 以dĩ 但đãn 云vân 觀quán 四Tứ 諦Đế 慧tuệ 以dĩ 為vi 慧tuệ 也dã 又hựu 前tiền 三tam 科khoa 前tiền 二nhị 雖tuy 未vị 建kiến 立lập 依y 止chỉ 猒# 等đẳng 而nhi 義nghĩa 通thông 四Tứ 諦Đế 故cố 云vân 緣duyên 四Tứ 諦Đế 慧tuệ )# 若nhược 依y 位vị 者giả 在tại 於ư 見kiến 道đạo 之chi 前tiền 則tắc 以dĩ 速tốc 發phát 現hiện 觀quán 而nhi 為vi 其kỳ 果quả 今kim 在tại 四tứ 地địa 即tức 應ưng 以dĩ 發phát 後hậu 地địa 為vi 果quả (# 若nhược 依y 位vị 下hạ 第đệ 五ngũ 辨biện 果quả 於ư 中trung 有hữu 二nhị 先tiên 依y 論luận 辨biện 雜tạp 集tập 云vân 五ngũ 根căn 脩tu 果quả 謂vị 能năng 速tốc 發phát 現hiện 觀quán 由do 此thử 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 不bất 久cửu 便tiện 能năng 生sanh 見kiến 道đạo 故cố 又hựu 能năng 脩tu 治trị 煗noãn 頂đảnh 引dẫn 發phát 忍nhẫn 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 即tức 於ư 現hiện 身thân 。 已dĩ 入nhập 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 位vị 故cố 今kim 在tại 四tứ 地địa 下hạ 二nhị 就tựu 經kinh 辨biện )# 。

復phục 次thứ 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 行hành 信tín 力lực 依y 止chỉ 厭yếm 依y 止chỉ 離ly 依y 止chỉ 滅diệt 迴hồi 向hướng 於ư 捨xả 。 修tu 行hành 精tinh 進tấn 。 力lực 念niệm 力lực 定định 力lực 慧tuệ 力lực 。 依y 止chỉ 厭yếm 依y 止chỉ 離ly 依y 止chỉ 滅diệt 。 迴hồi 向hướng 於ư 捨xả 。

第đệ 五ngũ 五Ngũ 力Lực 即tức 前tiền 五ngũ 根căn 增tăng 長trưởng 。 魔ma 梵Phạm 惑hoặc 等đẳng 不bất 能năng 屈khuất 伏phục 。 故cố 名danh 為vi 力lực 又hựu 能năng 損tổn 減giảm 不bất 信tín 等đẳng 障chướng 故cố 復phục 名danh 力lực 智trí 論luận 云vân 能năng 破phá 煩phiền 惱não 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 故cố 。 名danh 為vi 力lực (# 魔ma 梵Phạm 惑hoặc 下hạ 一nhất 不bất 為vi 他tha 伏phục 於ư 中trung 先tiên 引dẫn 雜tạp 集tập 及cập 瑜du 伽già 二nhị 十thập 九cửu 云vân 若nhược 復phục 了liễu 知tri 前tiền 後hậu 所sở 證chứng 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 隨tùy 此thử 能năng 於ư 後hậu 後hậu 所sở 證chứng 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 生sanh 深thâm 勝thắng 解giải 難nan 伏phục 制chế 故cố 說thuyết 名danh 信tín 力lực 誰thùy 不bất 能năng 伏phục 此thử 清thanh 淨tịnh 信tín 若nhược 天thiên 若nhược 魔ma 若nhược 諸chư 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 若nhược 餘dư 世thế 間gian 無vô 有hữu 。 如như 法Pháp 能năng 引dẫn 奪đoạt 者giả 諸chư 煩phiền 惱não 纏triền 亦diệc 不bất 能năng 伏phục 故cố 名danh 難nan 伏phục 此thử 為vi 上thượng 首thủ 此thử 為vi 前tiền 行hành 餘dư 精tinh 進tấn 等đẳng 亦diệc 名danh 為vi 力lực 又hựu 能năng 損tổn 減giảm 下hạ 二nhị 能năng 伏phục 於ư 他tha 引dẫn 於ư 二nhị 論luận 以dĩ 果quả 釋thích 力lực 文văn 中trung 分phần/phân 二nhị 先tiên 暗ám 引dẫn 雜tạp 集tập 論luận 云vân 所sở 說thuyết 果quả 者giả 謂vị 能năng 損tổn 減giảm 不bất 信tín 等đẳng 障chướng 故cố 勝thắng 過quá 於ư 前tiền 雖tuy 與dữ 五ngũ 根căn 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 自tự 體thể 相tướng 似tự 然nhiên 不bất 可khả 屈khuất 伏phục 等đẳng 義nghĩa 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 別biệt 立lập 覺giác 分phần/phân 今kim 疏sớ/sơ 即tức 此thử 論luận 文văn 兼kiêm 含hàm 瑜du 伽già 但đãn 明minh 伏phục 他tha 論luận 云vân 由do 上thượng 諸chư 力lực 具cụ 大đại 威uy 勢thế 。 摧tồi 伏phục 一nhất 切thiết 。 魔ma 軍quân 勢thế 力lực 能năng 證chứng 一nhất 切thiết 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 是thị 故cố 名danh 力lực 智Trí 度Độ 論luận 下hạ 二nhị 明minh 引dẫn 智Trí 度Độ 論luận 以dĩ 果quả 釋thích 力lực 然nhiên 依y 雜tạp 集tập 即tức 現hiện 觀quán 親thân 近cận 道đạo 義nghĩa 通thông 大đại 小tiểu 今kim 約ước 菩Bồ 薩Tát 故cố 得đắc 無vô 生sanh 。 法Pháp 忍Nhẫn 若nhược 初Sơ 地Địa 見kiến 道đạo 稱xưng 無vô 生sanh 者giả 亦diệc 是thị 現hiện 觀quán )# 。

第đệ 六lục 七thất 覺giác 覺giác 謂vị 覺giác 了liễu 若nhược 依y 位vị 說thuyết 即tức 現hiện 觀quán 自tự 性tánh 如như 實thật 覺giác 慧tuệ 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 覺giác 支chi 自tự 體thể 即tức 念niệm 等đẳng 七thất (# 若nhược 依y 位vị 下hạ 二nhị 別biệt 示thị 覺giác 體thể 釋thích 成thành 覺giác 義nghĩa 是thị 釋thích 通thông 名danh 故cố 瑜du 伽già 云vân 諸chư 已dĩ 證chứng 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 如như 實thật 覺giác 慧tuệ 用dụng 此thử 為vi 支chi 故cố 名danh 覺giác 支chi 即tức 釋thích 名danh 意ý 也dã 亦diệc 即tức 所sở 緣duyên 故cố 雜tạp 集tập 云vân 七thất 覺giác 所sở 緣duyên 謂vị 四tứ 聖Thánh 諦Đế 如như 實thật 性tánh 實thật 性tánh 者giả 即tức 勝thắng 義nghĩa 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 故cố 故cố 疏sớ/sơ 云vân 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 法pháp 自tự 性tánh 者giả 即tức 四Tứ 諦Đế 如như 實thật 性tánh 覺giác 即tức 上thượng 如như 實thật 覺giác 慧tuệ 之chi 用dụng 以dĩ 所sở 觀quán 境cảnh 釋thích 成thành 覺giác 義nghĩa 亦diệc 以dĩ 能năng 覺giác 顯hiển 所sở 觀quán 境cảnh 二nhị 義nghĩa 相tương/tướng 成thành 覺giác 支chi 自tự 體thể 下hạ 第đệ 二nhị 出xuất 體thể 然nhiên 上thượng 約ước 如như 實thật 總tổng 體thể 今kim 辨biện 隨tùy 相tương/tướng 別biệt 體thể 謂vị 七thất 各các 一nhất 法pháp 為vi 性tánh 念niệm 定định 擇trạch 法pháp 即tức 別biệt 境cảnh 五ngũ 中trung 念niệm 定định 慧tuệ 三tam 擇trạch 即tức 慧tuệ 故cố 精tinh 進tấn 猗ỷ 捨xả 即tức 善thiện 十thập 一nhất 中trung 三tam 法pháp 所sở 攝nhiếp 精tinh 進tấn 即tức 勤cần 猗ỷ 即tức 輕khinh 安an 捨xả 即tức 行hành 捨xả 喜hỷ 即tức 受thọ 蘊uẩn 受thọ 即tức 遍biến 行hành 五ngũ 法pháp 中trung 攝nhiếp )# 。

復phục 次thứ 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 行hành 念niệm 覺giác 分phần/phân 依y 止chỉ 厭yếm 依y 止chỉ 離ly 依y 止chỉ 滅diệt 迴hồi 向hướng 於ư 捨xả 。 修tu 行hành 擇Trạch 法Pháp 覺Giác 分Phần 。 精Tinh 進Tấn 覺Giác 分Phần 。 喜hỷ 覺giác 分phần/phân 猗ỷ 覺giác 分phần/phân 定định 覺giác 分phần/phân 捨xả 覺giác 分phần/phân 依y 止chỉ 厭yếm 依y 止chỉ 離ly 依y 止chỉ 滅diệt 。 迴hồi 向hướng 於ư 捨xả 。

文văn 中trung 亦diệc 二nhị 先tiên 別biệt 明minh 念niệm 覺giác 後hậu 通thông 顯hiển 餘dư 六lục 然nhiên 七thất 覺giác 分phần/phân 七thất 皆giai 自tự 體thể 而nhi 差sai 別biệt 者giả 覺giác 為vi 自tự 體thể 餘dư 六lục 皆giai 覺giác 之chi 分phần 謂vị 念niệm 是thị 所sở 依y 支chi 由do 繫hệ 念niệm 故cố 令linh 諸chư 善thiện 法Pháp 。 皆giai 不bất 忘vong 失thất 擇trạch 法pháp 是thị 自tự 體thể 支chi 覺giác 自tự 相tương/tướng 故cố 精tinh 進tấn 是thị 出xuất 離ly 支chi 由do 此thử 勢thế 力lực 能năng 到đáo 所sở 到đáo 故cố 喜hỷ 是thị 利lợi 益ích 支chi 由do 心tâm 勇dũng 悅duyệt 身thân 調điều 適thích 故cố 猗ỷ 定định 捨xả 三tam 是thị 不bất 染nhiễm 汙ô 支chi 猗ỷ 即tức 輕khinh 安an 由do 此thử 不bất 染nhiễm 汙ô 故cố 謂vị 由do 安an 故cố 能năng 除trừ 麤thô 重trọng/trùng 定định 者giả 依y 此thử 不bất 染nhiễm 汙ô 故cố 謂vị 依y 止chỉ 定định 得đắc 轉chuyển 依y 故cố 捨xả 者giả 體thể 是thị 不bất 染nhiễm 汙ô 故cố 謂vị 行hành 捨xả 平bình 等đẳng 永vĩnh 除trừ 貪tham 憂ưu 不bất 染nhiễm 汙ô 位vị 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 (# 然nhiên 七thất 覺giác 分phần/phân 下hạ 第đệ 二nhị 辨biện 相tương/tướng 兼kiêm 顯hiển 分phần/phân 義nghĩa 於ư 中trung 有hữu 三tam 先tiên 總tổng 明minh 謂vị 七thất 於ư 心tâm 所sở 各các 別biệt 有hữu 體thể 以dĩ 覺giác 統thống 餘dư 故cố 擇trạch 法pháp 一nhất 支chi 以dĩ 為vi 覺giác 體thể 餘dư 六lục 皆giai 分phần/phân 順thuận 成thành 覺giác 義nghĩa 謂vị 念niệm 是thị 下hạ 二nhị 別biệt 示thị 其kỳ 相tương/tướng 全toàn 是thị 雜tạp 集tập 論luận 文văn )# 總tổng [(冰-水+〡)*ㄆ]# 七thất 覺giác 不bất 出xuất 三tam 品phẩm 念niệm 通thông 定định 慧tuệ 次thứ 三tam 是thị 慧tuệ 後hậu 三tam 定định 攝nhiếp 雖tuy 是thị 前tiền 三tam 至chí 此thử 增tăng 故cố (# 總tổng 收thu 七thất 覺giác 下hạ 第đệ 三tam 會hội 通thông 相tương/tướng 攝nhiếp 即tức 瑜du 伽già 意ý 於ư 中trung 有hữu 二nhị 先tiên 正chánh 相tương/tướng 攝nhiếp 念niệm 通thông 定định 慧tuệ 者giả 徧biến 行hành 定định 慧tuệ 故cố 四tứ 念niệm 是thị 慧tuệ 須tu 得đắc 念niệm 故cố 神thần 足túc 是thị 定định 心tâm 定định 須tu 念niệm 方phương 守thủ 境cảnh 故cố 雖tuy 是thị 前tiền 三tam 下hạ 二nhị 通thông 妨phương 謂vị 有hữu 問vấn 言ngôn 既ký 是thị 前tiền 三tam 此thử 何hà 重trùng 說thuyết 增tăng 故cố 名danh 覺giác )# 依y 位vị 所sở 明minh 能năng 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 以dĩ 為vi 其kỳ 果Quả 。 (# 依y 位vị 所sở 明minh 下hạ 第đệ 四tứ 辨biện 果quả 雜tạp 集tập 論luận 云vân 覺giác 支chi 脩tu 果quả 者giả 謂vị 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 永vĩnh 斷đoạn 由do 七thất 覺giác 支chi 是thị 見kiến 道đạo 自tự 體thể 故cố 瑜du 伽già 云vân 最tối 初sơ 獲hoạch 得đắc 。 七thất 覺giác 支chi 故cố 名danh 初sơ 有hữu 學học 見kiến 聖thánh 迹tích 已dĩ 則tắc 永vĩnh 斷đoạn 滅diệt 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 唯duy 餘dư 脩tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 )# 又hựu 雖tuy 一nhất 剎sát 那na 七thất 法pháp 俱câu 起khởi 而nhi 隨tùy 行hành 相tương/tướng 各các 說thuyết 功công 能năng 念niệm 除trừ 妄vọng 念niệm 擇trạch 除trừ 不bất 正chánh 知tri 餘dư 除trừ 懈giải 怠đãi 惛hôn 沈trầm 麤thô 重trọng/trùng 散tán 亂loạn 掉trạo 舉cử 上thượng 約ước 通thông 說thuyết (# 又hựu 雖tuy 一nhất 剎sát 那na 下hạ 第đệ 五ngũ 分phần/phân 位vị 謂vị 雖tuy 見kiến 道đạo 迅tấn 速tốc 有hữu 十thập 六lục 心tâm 義nghĩa 則tắc 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 七thất 法pháp 俱câu 起khởi 功công 能năng 不bất 同đồng 不bất 可khả 言ngôn 一nhất 如như 七thất 味vị 香hương 搗đảo 篩si 和hòa 合hợp 焚phần 如như 麻ma 子tử 七thất 香hương 齊tề 發phát 念niệm 除trừ 妄vọng 念niệm 下hạ 別biệt 示thị 異dị 相tướng )# 大Đại 乘Thừa 七thất 覺giác 不bất 念niệm 諸chư 法pháp 。 故cố 決quyết 擇trạch 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 離ly 進tiến 怠đãi 相tương/tướng 故cố 絕tuyệt 憂ưu 喜hỷ 故cố 除trừ 安an 心tâm 緣duyên 皆giai 叵phả 得đắc 故cố 性tánh 定định 之chi 中trung 無vô 定định 亂loạn 故cố 亦diệc 不bất 見kiến 於ư 。 能năng 所sở 捨xả 故cố (# 大Đại 乘Thừa 七thất 覺giác 下hạ 六lục 明minh 理lý 觀quán 即tức 頓đốn 門môn 禪thiền 意ý 不bất 念niệm 諸chư 法pháp 。 即tức 是thị 念niệm 覺giác 故cố 昔tích 人nhân 云vân 真Chân 如Như 無vô 念niệm 。 非phi 念niệm 法pháp 能năng 階giai 實thật 相tướng 無vô 生sanh 豈khởi 生sanh 心tâm 能năng 到đáo 無vô 念niệm 念niệm 者giả 則tắc 念niệm 真Chân 如Như 無vô 生sanh 生sanh 者giả 生sanh 乎hồ 實thật 相tướng 故cố 起khởi 信tín 云vân 若nhược 知tri 離ly 念niệm 無vô 有hữu 能năng 念niệm 所sở 念niệm 是thị 名danh 隨tùy 順thuận 。 若nhược 離ly 於ư 念niệm 名danh 為vi 得đắc 入nhập 淨tịnh 名danh 亦diệc 云vân 常thường 求cầu 無vô 念niệm 。 實thật 相tướng 智trí 慧tuệ 故cố 般Bát 若Nhã 云vân 若nhược 念niệm 一nhất 切thiết 法pháp 。 則tắc 不bất 念niệm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 念niệm 一nhất 切thiết 法pháp 。 則tắc 念niệm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 等đẳng 餘dư 可khả 虗hư 求cầu )# 。

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 鈔Sao 會Hội 本Bổn 第Đệ 三Tam 十Thập 六Lục 之Chi 二Nhị

音âm 釋thích

循tuần 身thân 觀quán

(# 循tuần 音âm 旬tuần 遍biến 也dã 觀quán 音âm 貫quán 循tuần 身thân 觀quán 謂vị 遍biến 觀quán 此thử 身thân 皆giai 不bất 淨tịnh 也dã )# 。

[猗-大+(立-一)]# 覺giác

(# [猗-大+(立-一)]# 於ư 冝# 切thiết 覺giác 訖ngật 嶽nhạc 切thiết )# 。

蔑miệt

(# 莫mạc 結kết 切thiết 輕khinh 易dị 也dã )# 。

蚊văn 䖟#

(# 蚊văn 無vô 分phần/phân 切thiết 䖟# 眉mi 甍# 切thiết )# 。

悍hãn

(# 候hậu 旰# 切thiết 勇dũng 也dã )# 。

遏át

(# 阿a 葛cát 切thiết 止chỉ 也dã )# 。

軛ách

(# 音âm 兀ngột )# 。

慣quán

(# 古cổ 患hoạn 切thiết 音âm [關-丱+大]# 去khứ 聲thanh 息tức 也dã )# 。

擣đảo 篩si

(# 擣đảo 音âm 島đảo 篩si 中trung 之chi 切thiết 音âm 師sư 竹trúc 器khí )# 。

大đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 疏sớ/sơ 鈔sao 會hội 本bổn 第đệ 三tam 十thập 六lục 之chi 三tam 。 約ước 三tam 。

唐Đường 于Vu 闐Điền 國Quốc 三Tam 藏Tạng 沙Sa 門Môn 實Thật 叉Xoa 難Nan 陀Đà 譯dịch

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 撰soạn 述thuật

復phục 次thứ 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 行hành 正chánh 見kiến 。 依y 止chỉ 厭yếm 依y 止chỉ 離ly 依y 止chỉ 滅diệt 迴hồi 向hướng 於ư 捨xả 。 修tu 行hành 正chánh 思tư 惟duy 正chánh 語ngữ 正chánh 業nghiệp 正chánh 命mạng 正chánh 精tinh 進tấn 正chánh 念niệm 正chánh 定định 依y 止chỉ 厭yếm 依y 止chỉ 離ly 依y 止chỉ 滅diệt 。 迴hồi 向hướng 於ư 捨xả 。

第đệ 七thất 八bát 正chánh 若nhược 依y 位vị 說thuyết 即tức 現hiện 觀quán 後hậu 起khởi 道đạo 為vi 斷đoạn 修tu 道Đạo 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 (# 第đệ 七thất 八bát 正chánh 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 七thất 一nhất 約ước 類loại 辨biện 意ý 言ngôn 約ước 類loại 者giả 即tức 七thất 類loại 中trung 現hiện 觀quán 後hậu 起khởi 道đạo 言ngôn 辨biện 意ý 者giả 為vi 斷đoạn 修tu 道Đạo 諸chư 惑hoặc 故cố 總tổng 含hàm 雜tạp 集tập 五ngũ 門môn 之chi 中trung 所sở 緣duyên 境cảnh 也dã 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 八bát 正chánh 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 謂vị 即tức 後hậu 時thời 四tứ 聖Thánh 諦Đế 如như 實thật 性tánh 由do 見kiến 道đạo 後hậu 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 即tức 先tiên 所sở 見kiến 諸chư 諦đế 如như 實thật 性tánh 為vi 體thể 釋thích 曰viết 即tức 疏sớ/sơ 文văn 中trung 現hiện 觀quán 後hậu 起khởi 意ý 也dã )# 離ly 八bát 邪tà 故cố 名danh 為vi 八bát 正chánh 開khai 通thông 涅Niết 槃Bàn 故cố 名danh 為vi 道đạo 亦diệc 云vân 八bát 聖thánh 道Đạo 聖thánh 者giả 道đạo 故cố (# 離ly 八bát 邪tà 下hạ 第đệ 二nhị 釋thích 名danh 瑜du 伽già 論luận 云vân 何hà 因nhân 緣duyên 。 故cố 名danh 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 諸chư 聖thánh 有hữu 學học 已dĩ 見kiến 跡tích 者giả 由do 八bát 支chi 攝nhiếp 行hành 跡tích 正Chánh 道Đạo 能năng 無vô 餘dư 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 能năng 於ư 解giải 脫thoát 究cứu 竟cánh 作tác 證chứng 是thị 故cố 名danh 為vi 。 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 對đối 疏sớ/sơ 可khả 知tri )# 八bát 正chánh 自tự 體thể 即tức 正chánh 見kiến 等đẳng 文văn 中trung 亦diệc 先tiên 別biệt 明minh 正chánh 見kiến 後hậu 通thông 顯hiển 餘dư 七thất 言ngôn 正chánh 見kiến 者giả 是thị 分phân 別biệt 支chi 依y 前tiền 所sở 證chứng 真chân 實thật 揀giản 擇trạch 故cố 正chánh 思tư 惟duy 者giả 是thị 誨hối 示thị 他tha 支chi 如như 其kỳ 所sở 證chứng 方phương 便tiện 安an 立lập 思tư 惟duy 名danh 義nghĩa 發phát 語ngữ 言ngôn 故cố 次thứ 三tam 是thị 令linh 他tha 信tín 支chi 謂vị 正chánh 語ngữ 者giả 善thiện 依y 所sở 證chứng 問vấn 答đáp 決quyết 擇trạch 令linh 他tha 信tín 有hữu 見kiến 清thanh 淨tịnh 故cố 。 正chánh 業nghiệp 者giả 身thân 業nghiệp 進tiến 止chỉ 正chánh 行hạnh 具cụ 足túc 令linh 他tha 信tín 有hữu 戒giới 清thanh 淨tịnh 故cố 正chánh 命mạng 者giả 如như 法Pháp 乞khất 求cầu 依y 聖thánh 種chủng 住trụ 離ly 五ngũ 邪tà 命mệnh 令linh 他tha 信tín 有hữu 命mạng 清thanh 淨tịnh 故cố 正chánh 精tinh 進tấn 者giả 是thị 淨tịnh 煩phiền 惱não 障chướng 支chi 由do 此thử 永vĩnh 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 結kết 故cố 正chánh 念niệm 者giả 是thị 淨tịnh 隨tùy 煩phiền 惱não 支chi 由do 不bất 忘vong 失thất 正chánh 止chỉ 舉cử 相tương/tướng 永vĩnh 不bất 容dung 受thọ 沈trầm 掉trạo 等đẳng 故cố 正chánh 定định 者giả 是thị 能năng 淨tịnh 最tối 勝thắng 功công 德đức 。 障chướng 支chi 由do 此thử 引dẫn 發phát 神thần 通thông 等đẳng 無vô 量lượng 勝thắng 功công 德đức 故cố 。 (# 文văn 中trung 已dĩ 下hạ 第đệ 四tứ 釋thích 文văn 即tức 當đương 辨biện 相tương/tướng 全toàn 是thị 雜tạp 集tập 之chi 文văn 而nhi 合hợp 八bát 為vi 六lục 合hợp 戒giới 三tam 故cố 瑜du 伽già 文văn 廣quảng 意ý 不bất 殊thù 此thử 故cố 釋thích 正chánh 見kiến 云vân 當đương 知tri 此thử 中trung 。 若nhược 覺giác 支chi 時thời 所sở 得đắc 真chân 覺giác 若nhược 得đắc 彼bỉ 已dĩ 以dĩ 慧tuệ 安an 立lập 如như 證chứng 而nhi 覺giác 總tổng 畧lược 此thử 二nhị 合hợp 名danh 正chánh 見kiến 釋thích 曰viết 所sở 得đắc 是thị 一nhất 安an 立lập 是thị 二nhị 即tức 二nhị 見kiến 道đạo 合hợp 名danh 正chánh 見kiến 依y 前tiền 所sở 證chứng 者giả 即tức 真chân 見kiến 道đạo 依y 實thật 揀giản 擇trạch 即tức 相tương 見kiến 道đạo 正chánh 精tinh 進tấn 者giả 瑜du 伽già 論luận 云vân 依y 正chánh 見kiến 及cập 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 語ngữ 業nghiệp 命mạng 勤cần 修tu 行hành 者giả 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 欲dục 勤cần 精tinh 進tấn 出xuất 離ly 勇dũng 猛mãnh 勢thế 力lực 發phát 起khởi 策sách 勵lệ 其kỳ 心tâm 相tương 續tục 。 無vô 問vấn 今kim 雜tạp 集tập 意ý 但đãn 顯hiển 功công 能năng 不bất 顯hiển 其kỳ 相tương/tướng 正chánh 念niệm 者giả 瑜du 伽già 論luận 云vân 由do 四tứ 念niệm 住trụ 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 得đắc 無vô 顛điên 倒đảo 所sở 攝nhiếp 正chánh 念niệm 及cập 與dữ 正chánh 定định )# 若nhược 能năng 如như 上thượng 分phân 別biệt 誨hối 示thị 等đẳng 即tức 是thị 道đạo 支chi 之chi 果quả (# 若nhược 能năng 如như 上thượng 下hạ 第đệ 五ngũ 辨biện 果quả 言ngôn 分phân 別biệt 誨hối 示thị 等đẳng 者giả 上thượng 攝nhiếp 八bát 為vi 六lục 今kim 等đẳng 取thủ 後hậu 四tứ 故cố 雜tạp 集tập 云vân 道đạo 支chi 修tu 果quả 者giả 謂vị 分phân 別biệt 誨hối 示thị 欲dục 令linh 他tha 信tín 煩phiền 惱não 障chướng 淨tịnh 隨tùy 煩phiền 惱não 障chướng 。 淨tịnh 最tối 勝thắng 功công 德đức 。 障chướng 淨tịnh 故cố )# 然nhiên 其kỳ 八bát 中trung 語ngữ 業nghiệp 命mạng 三tam 是thị 戒giới 蘊uẩn 攝nhiếp 念niệm 定định 是thị 定định 餘dư 三tam 是thị 慧tuệ 定định 慧tuệ 大đại 同đồng 諸chư 品phẩm 但đãn 增tăng 勝thắng 耳nhĩ 戒giới 則tắc 前tiền 來lai 未vị 有hữu 覺giác 支chi 雖tuy 有hữu 定định 共cộng 律luật 儀nghi 無vô 表biểu 相tương/tướng 微vi 此thử 中trung 正chánh 行hạnh 故cố 新tân 建kiến 立lập 此thử 寄ký 位vị 說thuyết (# 然nhiên 其kỳ 八bát 中trung 下hạ 第đệ 六lục 類loại 攝nhiếp 即tức 瑜du 伽già 意ý 以dĩ 戒giới 定định 慧tuệ 三tam 。 流lưu 類loại 攝nhiếp 之chi 於ư 中trung 有hữu 二nhị 先tiên 正chánh 攝nhiếp 為vi 三tam 學học 定định 慧tuệ 大đại 同đồng 下hạ 二nhị 對đối 同đồng 揀giản 異dị 異dị 唯duy 在tại 戒giới 故cố 瑜du 伽già 問vấn 云vân 何hà 故cố 此thử 名danh 聖thánh 所sở 愛ái 戒giới 以dĩ 諸chư 聖thánh 者giả 。 賢hiền 善thiện 正chánh 了liễu 長trường 時thời 愛ái 樂nhạo 欣hân 慕mộ 恱# 意ý 我ngã 於ư 何hà 時thời 。 當đương 正chánh 獲hoạch 得đắc 諸chư 語ngữ 惡ác 行hành 諸chư 法pháp 惡ác 行hành 諸chư 邪tà 命mạng 等đẳng 不bất 作tác 律luật 儀nghi 由do 彼bỉ 長trường 時thời 於ư 此thử 尸thi 羅la 深thâm 心tâm 愛ái 樂nhạo 。 欣hân 慕mộ 恱# 意ý 故cố 獲hoạch 得đắc 此thử 名danh 聖thánh 所sở 愛ái 戒giới 既ký 獲hoạch 得đắc 已dĩ 。 終chung 不bất 正chánh 知tri 而nhi 說thuyết 妄vọng 語ngữ 等đẳng 釋thích 曰viết 即tức 新tân 建kiến 立lập 意ý 也dã )# 若nhược 依y 此thử 經Kinh 離ly 世thế 間gian 品phẩm 八bát 正chánh 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 一nhất 者giả 正chánh 見kiến 遠viễn 離ly 邪tà 見kiến 。 乃nãi 至chí 第đệ 八bát 正chánh 定định 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 於ư 一nhất 三tam 昧muội 出xuất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 法Pháp 。 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 則tắc 與dữ 前tiền 說thuyết 旨chỉ 趣thú 懸huyền 殊thù (# 若nhược 依y 此thử 下hạ 七thất 顯hiển 權quyền 實thật 由do 上thượng 所sở 明minh 皆giai 約ước 寄ký 位vị 故cố 示thị 本bổn 經kinh 真chân 實thật 之chi 義nghĩa 。 今kim 文văn 畧lược 舉cử 具cụ 云vân 隨tùy 順thuận 菩Bồ 提Đề 。 修tu 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 所sở 謂vị 正chánh 見kiến 。 道đạo 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 諸chư 邪tà 見kiến 故cố 。 起khởi 正chánh 思tư 惟duy 捨xả 妄vọng 分phân 別biệt 心tâm 常thường 隨tùy 順thuận 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 故cố 常thường 行hành 正chánh 語ngữ 離ly 語ngữ 四tứ 過quá 順thuận 聖thánh 言ngôn 故cố 恆hằng 修tu 正chánh 業nghiệp 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 令linh 調điều 伏phục 故cố 安an 住trụ 正chánh 命mạng 頭đầu 陀đà 知tri 足túc 。 威uy 儀nghi 審thẩm 正chánh 隨tùy 順thuận 菩Bồ 提Đề 行hành 。 四tứ 聖thánh 種chủng 一nhất 切thiết 過quá 失thất 。 皆giai 永vĩnh 離ly 故cố 起khởi 正chánh 精tinh 進tấn 勤cần 修tu 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 苦khổ 行hạnh 入nhập 佛Phật 十Thập 力Lực 。 無vô 罣quái 礙ngại 故cố 。 心tâm 常thường 正chánh 念niệm 悉tất 能năng 憶ức 持trì 一nhất 切thiết 言ngôn 音âm 除trừ 滅diệt 世thế 間gian 散tán 動động 心tâm 故cố 心tâm 常thường 正chánh 定định 善thiện 入nhập 菩Bồ 薩Tát 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 門môn 於ư 一nhất 三tam 昧muội 中trung 出xuất 入nhập 一nhất 切thiết 諸chư 三tam 昧muội 故cố 釋thích 曰viết 據cứ 此thử 文văn 證chứng 豈khởi 不bất 深thâm 玄huyền )# 。

上thượng 之chi 七thất 類loại 總tổng 以dĩ 喻dụ 顯hiển 法pháp 性tánh 如như 大đại 地địa 念niệm 處xứ 如như 種chủng 子tử 正chánh 勤cần 為vi 種chúng 植thực 神thần 足túc 如như 抽trừu 芽nha 五ngũ 根căn 如như 生sanh 根căn 五Ngũ 力Lực 如như 莖hành 葉diệp 增tăng 長trưởng 開khai 七thất 覺giác 華hoa 結kết 八bát 正chánh 果quả (# 上thượng 之chi 七thất 類loại 總tổng 以dĩ 喻dụ 顯hiển 下hạ 即tức 第đệ 五ngũ 段đoạn 然nhiên 婆bà 沙sa 智trí 論luận 皆giai 有hữu 此thử 文văn 並tịnh 皆giai 以dĩ 樹thụ 况# 於ư 道Đạo 品Phẩm 故cố 名danh 道đạo 樹thụ )# 。

菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 如như 是thị 功công 德đức 。 為vi 不bất 捨xả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 本bổn 願nguyện 所sở 持trì 故cố 大đại 悲bi 為vi 首thủ 。 故cố 大đại 慈từ 成thành 就tựu 故cố 思tư 念niệm 一nhất 切thiết 。 智trí 智trí 故cố 成thành 就tựu 莊trang 嚴nghiêm 。 佛Phật 土độ 故cố 成thành 就tựu 如Như 來Lai 。 力Lực 無Vô 所Sở 畏Úy 。 不Bất 共Cộng 佛Phật 法Pháp 。 相tướng 好hảo 音âm 聲thanh 悉tất 具cụ 足túc 故cố 求cầu 於ư 上thượng 上thượng 殊thù 勝thắng 道đạo 故cố 隨tùy 順thuận 所sở 聞văn 甚thậm 深thâm 佛Phật 解giải 脫thoát 故cố 思tư 惟duy 大đại 智trí 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 故cố 。

第đệ 二nhị 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 中trung 十thập 句cú 初sơ 總tổng 餘dư 別biệt 總tổng 中trung 如như 是thị 功công 德đức 。 指chỉ 前tiền 道Đạo 品Phẩm 為vi 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 。 正chánh 明minh 護hộ 義nghĩa 不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 之chi 獨độc 善thiện 故cố 別biệt 中trung 具cụ 有hữu 悲bi 智trí 已dĩ 出xuất 於ư 小tiểu 況huống 以dĩ 此thử 導đạo 前tiền 九cửu 句cú 為vi 四tứ 一nhất 始thỉ 二nhị 益ích 三tam 希hy 四tứ 行hành 前tiền 三tam 護hộ 小tiểu 心tâm 後hậu 一nhất 護hộ 小tiểu 行hành 一nhất 始thỉ 者giả 大đại 願nguyện 為vi 起khởi 行hành 之chi 本bổn 故cố 二nhị 慈từ 悲bi 益ích 物vật 上thượng 二nhị 護hộ 陿hiệp 心tâm 三tam 思tư 念niệm 種chủng 智trí 為vi 希hy 此thử 護hộ 小tiểu 也dã 四tứ 行hành 中trung 有hữu 五ngũ 句cú 前tiền 四tứ 自tự 利lợi 初sơ 二nhị 求cầu 果quả 一nhất 修tu 淨tịnh 土độ 行hành 求cầu 佛Phật 依y 報báo 二nhị 修tu 起khởi 佛Phật 法Pháp 行hành 求cầu 佛Phật 十Thập 力Lực 等đẳng 正chánh 報báo 之chi 法pháp 後hậu 二nhị 求cầu 因nhân 三tam 求cầu 彼bỉ 地địa 方phương 便tiện 無vô 厭yếm 足túc 行hành 謂vị 五ngũ 六lục 七thất 地địa 故cố 云vân 上thượng 上thượng 勝thắng 道đạo 四tứ 修tu 入nhập 不bất 退thoái 轉chuyển 地địa 。 行hành 即tức 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 順thuận 佛Phật 解giải 脫thoát 也dã 彼bỉ 一nhất 利lợi 他tha 即tức 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 行hành 必tất 須tu 善thiện 巧xảo 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 燄diệm 慧tuệ 地địa 所sở 有hữu 身thân 見kiến 為vi 首thủ 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 命mạng 蘊uẩn 界giới 處xứ 所sở 起khởi 執chấp 著trước 出xuất 沒một 思tư 惟duy 觀quán 察sát 。 治trị 故cố 我ngã 所sở 故cố 財tài 物vật 故cố 著trước 處xứ 故cố 於ư 如như 是thị 等đẳng 。 一nhất 切thiết 皆giai 離ly 。

大đại 文văn 第đệ 四tứ 彼bỉ 果quả 分phần/phân 中trung 即tức 攝nhiếp 無vô 盡tận 行hành 離ly 障chướng 成thành 德đức 窮cùng 盡tận 生sanh 界giới 為vi 利lợi 樂lạc 故cố 果quả 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 離ly 障chướng 果quả 從tùng 護hộ 煩phiền 惱não 生sanh 二nhị 成thành 德đức 果quả 從tùng 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 生sanh 前tiền 中trung 又hựu 二nhị 一nhất 煩phiền 惱não 染nhiễm 生sanh 遠viễn 離ly 果quả 此thử 離ly 惑hoặc 障chướng 二nhị 業nghiệp 染nhiễm 生sanh 遠viễn 離ly 果quả 此thử 離ly 業nghiệp 障chướng 皆giai 言ngôn 生sanh 者giả 煩phiền 惱não 染nhiễm 等đẳng 猶do 如như 生sanh 食thực 今kim 是thị 寄ký 位vị 出xuất 世thế 之chi 首thủ 能năng 離ly 彼bỉ 生sanh (# 大đại 文văn 第đệ 四tứ 者giả 前tiền 已dĩ 指chỉ 經kinh 故cố 此thử 不bất 牒điệp 即tức 從tùng 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 燄diệm 慧tuệ 地địa 所sở 有hữu 身thân 見kiến 下hạ 是thị 然nhiên 總tổng 唯duy 二nhị 果quả 前tiền 一nhất 開khai 二nhị 後hậu 一nhất 開khai 四tứ 便tiện 成thành 六lục 果quả 然nhiên 有hữu 二nhị 門môn 一nhất 行hành 斷đoạn 分phân 別biệt 故cố 云vân 二nhị 中trung 一nhất 離ly 障chướng 果quả 二nhị 成thành 德đức 果quả 二nhị 對đối 前tiền 分phân 別biệt 故cố 云vân 前tiền 從tùng 護hộ 煩phiền 惱não 生sanh 後hậu 從tùng 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 生sanh 隨tùy 文văn 釋thích 中trung 具cụ 以dĩ 六lục 果quả 別biệt 別biệt 對đối 前tiền 今kim 初sơ 一nhất 是thị 護hộ 煩phiền 惱não 者giả 以dĩ 修tu 道Đạo 品phẩm 對đối 治trị 行hành 故cố 遠viễn 離ly 煩phiền 惱não 。 顯hiển 涅Niết 槃Bàn 故cố 業nghiệp 亦diệc 隨tùy 亡vong 初sơ 為vi 二nhị 果quả )# 今kim 初sơ 離ly 惑hoặc 先tiên 舉cử 所sở 離ly 後hậu 於ư 如như 是thị 下hạ 結kết 成thành 能năng 離ly 就tựu 所sở 離ly 中trung 所sở 起khởi 執chấp 著trước 出xuất 沒một 是thị 此thử 總tổng 相tương/tướng 餘dư 皆giai 是thị 別biệt 總tổng 中trung 執chấp 著trước 是thị 前tiền 地địa 中trung 解giải 法pháp 慢mạn 也dã 論luận 云vân 我ngã 知tri 大đại 知tri 者giả 我ngã 知tri 謂vị 執chấp 我ngã 能năng 知tri 大đại 知tri 謂vị 執chấp 所sở 知tri 大đại 法pháp 出xuất 沒một 者giả 是thị 前tiền 地địa 中trung 正chánh 受thọ 慢mạn 也dã 出xuất 者giả 三tam 昧muội 起khởi 義nghĩa 故cố 謂vị 修tu 起khởi 彼bỉ 定định 沒một 者giả 三tam 昧muội 滅diệt 義nghĩa 故cố 謂vị 定định 所sở 除trừ 今kim 計kế 我ngã 能năng 修tu 此thử 定định 此thử 定định 即tức 我ngã 所sở 修tu 故cố 論luận 云vân 我ngã 修tu 我ngã 所sở 修tu 已dĩ 釋thích 總tổng 句cú (# 所sở 起khởi 執chấp 著trước 者giả 。 此thử 是thị 斷đoạn 惑hoặc 正Chánh 斷Đoạn 三tam 地địa 正chánh 受thọ 解giải 法pháp 慢mạn 故cố )# 別biệt 有hữu 五ngũ 種chủng 一nhất 本bổn 二nhị 起khởi 三tam 行hành 四tứ 護hộ 五ngũ 過quá 本bổn 即tức 所sở 有hữu 身thân 見kiến 至chí 蘊uẩn 界giới 處xứ 於ư 中trung 身thân 見kiến 為vi 總tổng 我ngã 等đẳng 為vi 別biệt 別biệt 中trung 我ngã 人nhân 等đẳng 四tứ 為vi 人nhân 我ngã 慢mạn 蘊uẩn 界giới 處xứ 三tam 是thị 法pháp 我ngã 慢mạn 而nhi 云vân 本bổn 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 一nhất 以dĩ 此thử 我ngã 為vi 解giải 法pháp 正chánh 受thọ 二nhị 慢mạn 之chi 本bổn 二nhị 者giả 身thân 見kiến 復phục 為vi 二nhị 我ngã 及cập 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 之chi 本bổn 有hữu 此thử 差sai 別biệt 此thử 中trung 身thân 見kiến 若nhược 約ước 實thật 位vị 準chuẩn 唯duy 識thức 論luận 此thử 地địa 斷đoạn 第đệ 六lục 識thức 中trung 俱câu 生sanh 身thân 見kiến 及cập 所sở 起khởi 過quá 由do 得đắc 出xuất 世thế 道Đạo 品Phẩm 治trị 故cố 以dĩ 分phân 別biệt 起khởi 者giả 初Sơ 地Địa 斷đoạn 故cố 是thị 以dĩ 瑜du 伽già 名danh 為vi 微vi 細tế 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 若nhược 約ước 寄ký 位vị 準chuẩn 仁nhân 王vương 經kinh 四tứ 地địa 名danh 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 位vị 以dĩ 寄ký 出xuất 世thế 之chi 首thủ 故cố 則tắc 亦diệc 得đắc 斷đoạn 分phân 別biệt 身thân 見kiến 。 (# 本bổn 即tức 所sở 有hữu 等đẳng 者giả 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 一nhất 釋thích 經kinh 此thử 中trung 二nhị 我ngã 計kế 執chấp 自tự 高cao 說thuyết 為vi 我ngã 慢mạn 非phi 定định 法pháp 慢mạn 此thử 中trung 身thân 見kiến 下hạ 三tam 出xuất 所sở 斷đoạn 體thể 於ư 中trung 有hữu 二nhị 一nhất 約ước 實thật 位vị 說thuyết 具cụ 引dẫn 唯duy 識thức 已dĩ 見kiến 初Sơ 地Địa 二nhị 約ước 寄ký 位vị 既ký 是thị 初sơ 果quả 初sơ 果quả 初sơ 斷đoạn 見kiến 故cố )# 二nhị 思tư 惟duy 者giả 明minh 起khởi 謂vị 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 而nhi 起khởi 慢mạn 故cố 。

三tam 觀quán 察sát 者giả 明minh 行hành 謂vị 心tâm 行hành 緣duyên 中trung 多đa 觀quán 所sở 得đắc 若nhược 法pháp 若nhược 定định 求cầu 覓mịch 勝thắng 相tương/tướng 令linh 他tha 知tri 故cố 。

四tứ 治trị 故cố 下hạ 三tam 句cú 明minh 護hộ 治trị 者giả 數sác 數sác 觀quán 察sát 。 修tu 治trị 所sở 見kiến 我ngã 所sở 者giả 起khởi 於ư 我ngã 想tưởng 。 取thủ 彼bỉ 勝thắng 相tương/tướng 屬thuộc 我ngã 已dĩ 故cố 財tài 物vật 者giả 如như 畜súc 財tài 者giả 受thọ 用dụng 護hộ 持trì 故cố 以dĩ 上thượng 三tam 事sự 防phòng 護hộ 自tự 己kỷ 所sở 得đắc (# 以dĩ 上thượng 三tam 事sự 者giả 三tam 事sự 即tức 一nhất 治trị 故cố 二nhị 我ngã 所sở 故cố 三tam 財tài 物vật 故cố 自tự 己kỷ 有hữu 所sở 得đắc 即tức 前tiền 執chấp 著trước 出xuất 沒một 法pháp 定định 兩lưỡng 慢mạn 此thử 為vi 所sở 護hộ 總tổng 用dụng 四tứ 句cú 釋thích 論luận 護hộ 字tự )# 五ngũ 著trước 處xứ 者giả 明minh 過quá 謂vị 心tâm 堅kiên 安an 處xứ 法pháp 定định 二nhị 事sự 故cố 五ngũ 中trung 前tiền 三tam 起khởi 慢mạn 方phương 便tiện 後hậu 二nhị 隨tùy 助trợ 慢mạn 心tâm 上thượng 緫# 及cập 顯hiển 相tương/tướng 正chánh 是thị 所sở 起khởi (# 五ngũ 中trung 已dĩ 下hạ 總tổng 料liệu 揀giản 也dã 五ngũ 即tức 前tiền 一nhất 本bổn 二nhị 起khởi 三tam 行hành 四tứ 護hộ 五ngũ 過quá )# 後hậu 結kết 離ly 中trung 由do 得đắc 道Đạo 品phẩm 正chánh 助trợ 方phương 便tiện 無vô 不bất 離ly 也dã (# 由do 得đắc 道Đạo 品phẩm 者giả 正chánh 謂vị 正Chánh 道Đạo 助trợ 即tức 助trợ 道đạo 方phương 便tiện 即tức 方phương 便tiện 道đạo 並tịnh 如như 前tiền 說thuyết )# 。

此thử 菩Bồ 薩Tát 若nhược 見kiến 。 業nghiệp 是thị 如Như 來Lai 所sở 訶ha 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 。 皆giai 悉tất 捨xả 離ly 。 若nhược 見kiến 業nghiệp 是thị 順thuận 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 如Như 來Lai 所sở 讚tán 。 皆giai 悉tất 修tu 行hành 。

第đệ 二nhị 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 明minh 離ly 業nghiệp 染nhiễm 上thượng 修tu 道Đạo 品phẩm 正chánh 離ly 煩phiền 惱não 煩phiền 惱não 既ký 去khứ 業nghiệp 亦diệc 隨tùy 亡vong 亡vong 不bất 善thiện 業nghiệp 而nhi 修tu 善thiện 業nghiệp 。 文văn 中trung 先tiên 亡vong 惡ác 後hậu 進tiến 善thiện 惡ác 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 不bất 應ưng 作tác 一nhất 佛Phật 所sở 不bất 讚tán 者giả 尊tôn 敬kính 佛Phật 故cố 不bất 為vi 二nhị 煩phiền 惱não 染nhiễm 者giả 。 畏úy 惡ác 名danh 故cố 不bất 作tác 惡ác 名danh 則tắc 違vi 利lợi 生sanh 道đạo 故cố 進tiến 善thiện 有hữu 二nhị 義nghĩa 反phản 此thử 可khả 知tri 又hựu 不bất 作tác 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 。 異dị 凡phàm 夫phu 業nghiệp 作tác 順thuận 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 業nghiệp 。 則tắc 異dị 二Nhị 乘Thừa 。

佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 所sở 起khởi 方phương 便tiện 。 慧tuệ 修tu 習tập 於ư 道Đạo 。 及cập 助trợ 道đạo 分phần/phân 。

第đệ 二nhị 成thành 德đức 果quả 中trung 有hữu 四tứ 一nhất 於ư 勝thắng 功công 德đức 生sanh 增tăng 上thượng 心tâm 欲dục 果quả 二nhị 彼bỉ 說thuyết 法Pháp 尊tôn 中trung 起khởi 報báo 恩ân 心tâm 。 果quả 三tam 彼bỉ 方phương 便tiện 行hành 中trung 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 果quả 四tứ 彼bỉ 增tăng 上thượng 欲dục 本bổn 心tâm 界giới 滿mãn 足túc 果quả 此thử 之chi 四Tứ 果Quả 前tiền 三tam 從tùng 前tiền 生sanh 後hậu 一nhất 復phục 從tùng 此thử 三tam 果quả 生sanh 前tiền 中trung 初sơ 二nhị 護hộ 小tiểu 心tâm 果quả 後hậu 一nhất 護hộ 小tiểu 行hành 果quả 前tiền 中trung 初sơ 果quả 者giả 由do 本bổn 欲dục 上thượng 求cầu 下hạ 救cứu 今kim 更cánh 為vi 物vật 轉chuyển 轉chuyển 上thượng 求cầu 故cố 云vân 增tăng 上thượng (# 第đệ 二nhị 成thành 德đức 果quả 文văn 中trung 有hữu 二nhị 先tiên 開khai 章chương 名danh 如như 下hạ 釋thích 次thứ 此thử 之chi 四Tứ 果Quả 下hạ 二nhị 辨biện 所sở 從tùng 初sơ 二nhị 護hộ 小tiểu 者giả 對đối 下hạ 小tiểu 行hành 故cố 云vân 小tiểu 心tâm 通thông 上thượng 狹hiệp 心tâm 皆giai 小Tiểu 乘Thừa 心tâm 今kim 此thử 二nhị 果quả 俱câu 從tùng 狹hiệp 小tiểu 二nhị 心tâm 所sở 生sanh 言ngôn 二nhị 果quả 者giả 一nhất 增tăng 上thượng 心tâm 欲dục 果quả 二nhị 報báo 恩ân 心tâm 果quả 上thượng 護hộ 狹hiệp 心tâm 是thị 利lợi 他tha 心tâm 上thượng 護hộ 小tiểu 心tâm 是thị 自tự 利lợi 心tâm 護hộ 二nhị 利lợi 行hành 為vi 報báo 佛Phật 心tâm 俱câu 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 即tức 是thị 心tâm 欲dục 今kim 更cánh 增tăng 上thượng 即tức 是thị 其kỳ 果quả 修tu 此thử 二nhị 利lợi 為vì 報báo 佛Phật 恩ân 故cố 。 是thị 其kỳ 果quả 言ngôn 後hậu 一nhất 護hộ 小tiểu 者giả 即tức 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 果quả 前tiền 護hộ 行hành 中trung 修tu 二nhị 利lợi 行hành 謂vị 成thành 就tựu 莊trang 嚴nghiêm 。 佛Phật 土độ 等đẳng 有hữu 五ngũ 句cú 經kinh 前tiền 四tứ 自tự 利lợi 後hậu 一nhất 利lợi 他tha 今kim 皆giai 勤cần 行hành 即tức 是thị 其kỳ 果quả 上thượng 言ngôn 後hậu 一nhất 復phục 從tùng 前tiền 三tam 果quả 生sanh 者giả 即tức 增tăng 上thượng 欲dục 本bổn 心tâm 界giới 滿mãn 足túc 果quả 謂vị 於ư 前tiền 段đoạn 增tăng 上thượng 心tâm 欲dục 得đắc 滿mãn 足túc 故cố 。 報báo 恩ân 滿mãn 足túc 故cố 於ư 勤cần 精tinh 進tấn 得đắc 滿mãn 足túc 故cố 。 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 具cụ 前tiền 中trung 初sơ 果quả 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 也dã 先tiên 釋thích 第đệ 一nhất 果quả 通thông 約ước 護hộ 小tiểu 故cố 云vân 上thượng 求cầu 下hạ 救cứu )# 文văn 中trung 二nhị 初sơ 牒điệp 前tiền 修tu 因nhân 後hậu 如như 是thị 而nhi 得đắc 。 下hạ 顯hiển 所sở 得đắc 果quả 今kim 初sơ 即tức 牒điệp 前tiền 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 中trung 緫# 句cú 也dã 隨tùy 所sở 起khởi 方phương 便tiện 。 慧tuệ 者giả 牒điệp 前tiền 不bất 捨xả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 。 而nhi 修tu 道Đạo 品phẩm 是thị 有hữu 方phương 便tiện 則tắc 道Đạo 品Phẩm 慧tuệ 解giải 修tu 習tập 於ư 道Đạo 。 及cập 助trợ 道đạo 者giả 即tức 前tiền 修tu 習tập 如như 是thị 。 功công 德đức 也dã 道đạo 即tức 四tứ 地địa 證chứng 智trí 助trợ 道đạo 即tức 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 (# 今kim 初sơ 牒điệp 前tiền 者giả 總tổng 句cú 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 如như 是thị 功công 德đức 。 為vi 不bất 捨xả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 疏sớ/sơ 文văn 具cụ 引dẫn 經kinh 文văn 配phối 釋thích )# 。

如như 是thị 而nhi 得đắc 。 潤nhuận 澤trạch 心tâm 柔nhu 軟nhuyễn 心tâm 調điều 順thuận 心tâm 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 心tâm 無vô 雜tạp 染nhiễm 心tâm 。 求cầu 上thượng 上thượng 勝thắng 法Pháp 心tâm 求cầu 殊thù 勝thắng 智trí 慧tuệ 。 心tâm 救cứu 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 心tâm 恭cung 敬kính 尊tôn 德đức 無vô 違vi 教giáo 命mệnh 心tâm 隨tùy 所sở 聞văn 法Pháp 。 皆giai 善thiện 修tu 行hành 心tâm 。

二nhị 顯hiển 所sở 得đắc 果quả 有hữu 十thập 句cú 初sơ 緫# 餘dư 別biệt 緫# 云vân 潤nhuận 澤trạch 者giả 深thâm 欲dục 愛ái 敬kính 故cố 謂vị 由do 修tu 二nhị 道đạo 自tự 有hữu 所sở 潤nhuận 深thâm 欲dục 敬kính 上thượng 由do 為vi 物vật 修tu 潤nhuận 及cập 含hàm 生sanh 深thâm 欲dục 愛ái 下hạ 。

別biệt 中trung 九cửu 句cú 釋thích 彼bỉ 潤nhuận 澤trạch 有hữu 三tam 種chủng 勝thắng 一nhất 柔nhu 輭nhuyễn 心tâm 者giả 明minh 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 勝thắng 謂vị 證chứng 法pháp 適thích 神thần 故cố 二nhị 調điều 順thuận 者giả 調điều 和hòa 善thiện 順thuận 緣duyên 中trung 無vô 礙ngại 是thị 三tam 昧muội 自tự 在tại 。 勝thắng 上thượng 二nhị 是thị 行hành 體thể 三tam 利lợi 益ích 下hạ 七thất 句cú 明minh 離ly 過quá 對đối 治trị 勝thắng 此thử 是thị 行hành 用dụng 於ư 中trung 初sơ 句cú 緫# 利lợi 他tha 無vô 過quá 故cố 利lợi 益ích 自tự 利lợi 無vô 過quá 故cố 安an 樂lạc 下hạ 六lục 句cú 隨tùy 過quá 別biệt 顯hiển 若nhược 不bất 寄ký 對đối 難nạn/nan 顯hiển 性tánh 淨tịnh 之chi 德đức 六lục 句cú 即tức 離ly 六lục 過quá 經kinh 中trung 皆giai 是thị 能năng 治trị 一nhất 無vô 雜tạp 染nhiễm 心tâm 。 治trị 為vi 利lợi 於ư 貪tham 過quá 及cập 為vi 名danh 妬đố 心tâm 過quá 二nhị 治trị 少thiểu 欲dục 功công 德đức 過quá 三tam 治trị 不bất 求cầu 勝thắng 智trí 過quá 上thượng 三tam 皆giai 自tự 利lợi 四tứ 治trị 懈giải 怠đãi 不bất 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 過quá 上thượng 四tứ 皆giai 離ly 於ư 行hành 生sanh 過quá 後hậu 二nhị 離ly 於ư 教giáo 生sanh 過quá 謂vị 五ngũ 治trị 自tự 見kiến 取thủ 不bất 遵tuân 勝thắng 教giáo 過quá 六lục 治trị 捨xả 為vi 首thủ 不bất 隨tùy 說thuyết 行hành 過quá 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 於ư 聞văn 思tư 中trung 最tối 為vi 其kỳ 首thủ 。 今kim 捨xả 彼bỉ 首thủ 所sở 以dĩ 為vi 過quá 又hựu 上thượng 救cứu 生sanh 即tức 前tiền 悲bi 果quả 求cầu 殊thù 勝thắng 智trí 即tức 上thượng 求cầu 果quả (# 二nhị 治trị 少thiểu 欲dục 者giả 謂vị 不bất 欲dục 布bố 施thí 。 頭đầu 陀đà 等đẳng 今kim 求cầu 上thượng 上thượng 勝thắng 法Pháp 治trị 之chi 三tam 治trị 不bất 求cầu 者giả 上thượng 不bất 求cầu 功công 德đức 此thử 不bất 求cầu 智trí 慧tuệ 此thử 二nhị 治trị 不bất 攝nhiếp 善thiện 初sơ 一nhất 治trị 不bất 離ly 惡ác 則tắc 惡ác 止chỉ 善thiện 行hành 總tổng 為vi 自tự 利lợi 四tứ 即tức 利lợi 他tha 則tắc 離ly 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 二nhị 行hành 之chi 過quá 亦diệc 是thị 自tự 分phần/phân 後hậu 二nhị 亦diệc 勝thắng 進tiến 前tiền 解giải 後hậu 行hành 五ngũ 治trị 自tự 見kiến 取thủ 者giả 執chấp 取thủ 自tự 見kiến 以dĩ 為vi 勝thắng 故cố )# 。

此thử 菩Bồ 薩Tát 知tri 恩ân 。 知tri 報báo 恩ân 心tâm 極cực 和hòa 善thiện 同đồng 住trụ 安an 樂lạc 質chất 直trực 柔nhu 軟nhuyễn 。 無vô 稠trù 林lâm 行hành 。 無vô 有hữu 我ngã 慢mạn 善thiện 受thọ 教giáo 誨hối 。 得đắc 說thuyết 者giả 意ý 。

第đệ 二nhị 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 說thuyết 法Pháp 尊tôn 中trung 起khởi 報báo 恩ân 心tâm 。 果quả 謂vị 前tiền 地địa 中trung 從tùng 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 是thị 說thuyết 法Pháp 尊tôn 今kim 起khởi 傳truyền 法pháp 修tu 行hành 之chi 心tâm 則tắc 為vi 以dĩ 報báo 諸chư 佛Phật 恩ân 。 也dã 上thượng 希hy 求cầu 種chủng 智trí 由do 知tri 佛Phật 有hữu 恩ân 故cố 今kim 思tư 報báo 亦diệc 上thượng 求cầu 果quả (# 起khởi 報báo 恩ân 心tâm 。 果quả 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 二nhị 先tiên 對đối 三tam 地địa 明minh 報báo 恩ân 義nghĩa 則tắc 通thông 對đối 狹hiệp 小tiểu 後hậu 上thượng 希hy 求cầu 下hạ 即tức 近cận 對đối 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 中trung 護hộ 小tiểu 心tâm 也dã )# 文văn 中trung 先tiên 別biệt 明minh 後hậu 緫# 結kết 今kim 初sơ 十thập 句cú 初sơ 緫# 餘dư 別biệt 緫# 云vân 知tri 恩ân 者giả 謂vị 若nhược 隨tùy 順thuận 師sư 教giáo 行hành 報báo 恩ân 行hành 方phương 是thị 知tri 恩ân 故cố (# 先tiên 別biệt 明minh 後hậu 總tổng 結kết 亦diệc 可khả 別biệt 明minh 是thị 報báo 恩ân 行hành 總tổng 結kết 三tam 心tâm 是thị 報báo 恩ân 德đức )# 別biệt 中trung 彼bỉ 行hành 有hữu 九cửu 種chủng 類loại 攝nhiếp 為vi 七thất (# 別biệt 中trung 等đẳng 者giả 二nhị 三tam 各các 二nhị 句cú 故cố 此thử 是thị 論luận 攝nhiếp 亦diệc 可khả 九cửu 句cú )# 一nhất 知tri 報báo 恩ân 者giả 依y 尊tôn 起khởi 報báo 恩ân 心tâm 。 尊tôn 即tức 是thị 佛Phật 此thử 為vi 恩ân 主chủ 故cố 偏thiên 名danh 報báo 恩ân (# 初sơ 一nhất 報báo 恩ân 心tâm 中trung 六lục 報báo 恩ân 行hành 後hậu 二nhị 解giải 釋thích 今kim 初sơ 總tổng 欲dục 起khởi 行hành 順thuận 佛Phật 化hóa 意ý 也dã )# 二nhị 有hữu 二nhị 句cú 依y 同đồng 法pháp 起khởi 報báo 恩ân 心tâm 。 此thử 明minh 順thuận 同đồng 行hành 善thiện 友hữu 意ý (# 二nhị 有hữu 二nhị 句cú 者giả 即tức 心tâm 極cực 和hòa 善thiện 同đồng 住trụ 安an 樂lạc 和hòa 善thiện 自tự 行hành 同đồng 住trụ 不bất 擾nhiễu 於ư 人nhân 故cố 共cộng 為vi 同đồng 法pháp 起khởi 報báo 恩ân 此thử 明minh 隨tùy 順thuận 者giả 以dĩ 於ư 同đồng 行hành 起khởi 和hòa 順thuận 故cố 同đồng 行hành 即tức 受thọ 善thiện 友hữu 之chi 教giáo 故cố 於ư 善thiện 友hữu 成thành 報báo 恩ân 行hành )# 三tam 質chất 直trực 柔nhu 輭nhuyễn 二nhị 句cú 依y 法pháp 起khởi 行hành 謂vị 隨tùy 順thuận 受thọ 教giáo 。 不bất 違vi 師sư 命mệnh 。 故cố 云vân 質chất 直trực 發phát 修tu 行hành 事sự 逢phùng 苦khổ 能năng 忍nhẫn 故cố 云vân 柔nhu 輭nhuyễn (# 依y 法pháp 起khởi 行hành 者giả 依y 師sư 受thọ 法pháp 造tạo 緣duyên 修tu 行hành 名danh 依y 法pháp 行hành 順thuận 師sư 受thọ 教giáo 知tri 之chi 言ngôn 知tri 不bất 知tri 言ngôn 不bất 知tri 。 故cố 名danh 為vi 直trực 以dĩ 石thạch 投đầu 水thủy 水thủy 能năng 受thọ 石thạch 心tâm 能năng 受thọ 境cảnh 如như 水thủy 柔nhu 輭nhuyễn )# 四tứ 無vô 稠trù 林lâm 行hành 。 者giả 依y 受thọ 用dụng 衣y 食thực 。 於ư 施thí 主chủ 所sở 自tự 過quá 不bất 覆phú 故cố (# 無vô 稠trù 林lâm 下hạ 有hữu 一nhất 句cú 云vân 無vô 謟siểm 曲khúc 心tâm 論luận 釋thích 云vân 不bất 妄vọng 說thuyết 己kỷ 德đức 經kinh 以dĩ 稠trù 林lâm 含hàm 於ư 謟siểm 曲khúc 疏sớ/sơ 以dĩ 不bất 覆phú 亦diệc 含hàm 自tự [言*(玄-ㄙ+ㄥ)]# )# 五ngũ 雖tuy 實thật 有hữu 德đức 而nhi 不bất 高cao 慢mạn 六lục 善thiện 受thọ 教giáo 誨hối 得đắc 師sư 言ngôn 詮thuyên 七thất 於ư 教giáo 不bất 倒đảo 得đắc 師sư 意ý 旨chỉ 。

上thượng 七thất 品phẩm 中trung 初sơ 二nhị 依y 人nhân 次thứ 三tam 依y 行hành 後hậu 二nhị 依y 教giáo 所sở 依y 雖tuy 異dị 皆giai 同đồng 報báo 恩ân (# 初sơ 二nhị 依y 人nhân 下hạ 通thông 相tương/tướng [(冰-水+〡)*ㄆ]# 束thúc 約ước 經kinh 初sơ 有hữu 三tam 句cú 一nhất 句cú 於ư 師sư 二nhị 句cú 於ư 友hữu 次thứ 三tam 依y 行hành 經kinh 有hữu 四tứ 句cú 前tiền 二nhị 成thành 德đức 後hậu 二nhị 離ly 過quá 後hậu 二nhị 依y 教giáo 一nhất 領lãnh 教giáo 二nhị 得đắc 旨chỉ )# 。

此thử 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 忍nhẫn 成thành 就tựu 如như 是thị 。 調điều 柔nhu 成thành 就tựu 如như 是thị 。 寂tịch 滅diệt 成thành 就tựu 。

二nhị 此thử 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 下hạ 緫# 結kết 謂vị 十thập 句cú 不bất 出xuất 此thử 三tam 忍nhẫn 即tức 心tâm 極cực 和hòa 善thiện 同đồng 住trụ 安an 樂lạc 調điều 柔nhu 即tức 質chất 直trực 柔nhu 輭nhuyễn 寂tịch 滅diệt 即tức 通thông 結kết 餘dư 句cú (# 寂tịch 滅diệt 等đẳng 者giả 無vô 覆phú 無vô 慢mạn 受thọ 教giáo 得đắc 旨chỉ 皆giai 寂tịch 滅diệt 義nghĩa 此thử 依y 古cổ 釋thích 直trực 順thuận 經kinh 文văn 若nhược 準chuẩn 論luận 經kinh 三tam 句cú 小tiểu 異dị 忍nhẫn 名danh 善thiện 心tâm 成thành 就tựu 。 調điều 柔nhu 云vân 寂tịch 滅diệt 寂tịch 滅diệt 云vân 善thiện 寂tịch 滅diệt 論luận 云vân 善thiện 心tâm 成thành 就tựu 。 者giả 是thị 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 故cố 者giả 結kết 前tiền 增tăng 上thượng 心tâm 欲dục 果quả 此thử 果quả 從tùng 前tiền 第đệ 三tam 分phần/phân 護hộ 煩phiền 惱não 行hành 及cập 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 二nhị 種chủng 對đối 治trị 生sanh 彼bỉ 治trị 此thử 滿mãn 故cố 名danh 善thiện 心tâm 今kim 云vân 忍nhẫn 者giả 即tức 忍nhẫn 可khả 也dã 論luận 云vân 寂tịch 滅diệt 心tâm 成thành 就tựu 者giả 是thị 前tiền 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 力lực 故cố 即tức 結kết 前tiền 二nhị 離ly 障chướng 果quả 由do 護hộ 煩phiền 惱não 對đối 治trị 家gia 力lực 得đắc 無vô 二nhị 障chướng 故cố 既ký 無vô 二nhị 障chướng 故cố 曰viết 調điều 柔nhu 論luận 云vân 如như 是thị 善thiện 寂tịch 滅diệt 心tâm 成thành 就tựu 者giả 彼bỉ 果quả 前tiền 二nhị 句cú 顯hiển 釋thích 曰viết 善thiện 即tức 初sơ 句cú 寂tịch 滅diệt 即tức 第đệ 二nhị 句cú 總tổng 合hợp 上thượng 二nhị 為vi 善thiện 寂tịch 滅diệt 成thành 彼bỉ 報báo 恩ân 心tâm 果quả 云vân 彼bỉ 果quả 前tiền 二nhị 句cú 顯hiển 由do 此thử 一nhất 果quả 通thông 從tùng 前tiền 二nhị 種chủng 對đối 治trị 增tăng 上thượng 及cập 二nhị 遠viễn 離ly 生sanh 故cố 釋thích 曰viết 總tổng 上thượng 三tam 句cú 結kết 前tiền 四Tứ 果Quả )# 。

如như 是thị 忍nhẫn 調điều 。 柔nhu 寂tịch 滅diệt 成thành 就tựu 。 淨tịnh 治trị 後hậu 地địa 業nghiệp 作tác 意ý 修tu 行hành 時thời 。

第đệ 三tam 如như 是thị 忍nhẫn 調điều 。 柔nhu 下hạ 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 果quả 謂vị 行hành 二nhị 利lợi 行hành 勤cần 無vô 怠đãi 故cố 於ư 前tiền 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 。 護hộ 小tiểu 行hành 中trung 修tu 勤cần 故cố 名danh 方phương 便tiện 行hành 中trung 正chánh 是thị 無vô 盡tận 行hành 相tương/tướng (# 謂vị 行hành 一nhất 利lợi 下hạ 釋thích 此thử 果quả 名danh 於ư 前tiền 不bất 捨xả 下hạ 辨biện 所sở 生sanh 處xứ 正chánh 是thị 無vô 盡tận 行hành 相tương/tướng 者giả 以dĩ 今kim 經kinh 文văn 釋thích 成thành 第đệ 四tứ 無vô 盡tận 行hành 相tương/tướng )# 文văn 中trung 二nhị 先tiên 牒điệp 其kỳ 得đắc 時thời (# 先tiên 牒điệp 前tiền 者giả 此thử 果quả 正chánh 從tùng 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 生sanh 而nhi 是thị 前tiền 果quả 成thành 時thời 此thử 果quả 即tức 成thành )# 。

得đắc 不bất 休hưu 息tức 精tinh 進tấn 不bất 雜tạp 染nhiễm 精tinh 進tấn 。 不bất 退thoái 轉chuyển 精tinh 進tấn 。 廣quảng 大đại 精tinh 進tấn 。 無vô 邊biên 精tinh 進tấn 。 熾sí 然nhiên 精tinh 進tấn 。 無vô 等đẳng 等đẳng 精tinh 進tấn 。 無vô 能năng 壞hoại 精tinh 進tấn 成thành 熟thục 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 精tinh 進tấn 善thiện 分phân 別biệt 道đạo 非phi 道đạo 精tinh 進tấn 。

後hậu 得đắc 不bất 休hưu 下hạ 正chánh 顯hiển 於ư 中trung 十thập 句cú 初sơ 緫# 餘dư 別biệt 別biệt 有hữu 九cửu 種chủng 不bất 休hưu 息tức 義nghĩa 一nhất 不bất 雜tạp 染nhiễm 者giả 彼bỉ 精tinh 進tấn 行hành 平bình 等đẳng 流lưu 注chú 故cố 雜tạp 染nhiễm 者giả 共cộng 懈giải 怠đãi 共cộng 染nhiễm 故cố 染nhiễm 則tắc 著trước 而nhi 太thái 過quá 懈giải 則tắc 墮đọa 而nhi 不bất 及cập 若nhược 琴cầm 絃huyền 之chi 急cấp 緩hoãn 若nhược 不bất 進tiến 不bất 怠đãi 。 為vi 平bình 等đẳng 流lưu 二nhị 不bất 退thoái 自tự 乘thừa 上thượng 二nhị 自tự 利lợi 三tam 起khởi 廣quảng 念niệm 利lợi 他tha 之chi 心tâm 四tứ 為vi 無vô 邊biên 眾chúng 生sanh 。 作tác 利lợi 益ích 願nguyện 起khởi 攝nhiếp 取thủ 行hành 上thượng 二nhị 利lợi 他tha 上thượng 皆giai 自tự 分phần/phân (# 若nhược 琴cầm 絃huyền 者giả 此thử 是thị 如Như 來Lai 。 教giáo 守thủ 樓lâu 那na 彼bỉ 是thị 大đại 富phú 長trưởng 者giả 。 之chi 子tử 足túc 不bất 履lý 地địa 。 出xuất 家gia 之chi 後hậu 精tinh 勤cần 修tu 道Đạo 足túc 下hạ 血huyết 流lưu 佛Phật 問vấn 汝nhữ 曾tằng 鼓cổ 琴cầm 耶da 答đáp 云vân 曾tằng 鼓cổ 絃huyền 緩hoãn 如như 何hà 答đáp 云vân 不bất 鳴minh 絃huyền 急cấp 如như 何hà 答đáp 云vân 即tức 絕tuyệt 當đương 如như 何hà 可khả 答đáp 云vân 不bất 緩hoãn 不bất 急cấp 。 佛Phật 誨hối 之chi 言ngôn 修tu 道Đạo 亦diệc 爾nhĩ )# 下hạ 四tứ 勝thắng 進tiến 謂vị 五ngũ 熾sí 然nhiên 者giả 常thường 志chí 順thuận 行hành 猶do 如như 熾sí 火hỏa 。 上thượng 進tiến 叵phả 滅diệt 論luận 經kinh 名danh 光quang 明minh 兼kiêm 照chiếu 他tha 地địa 六lục 修tu 習tập 過quá 餘dư 七thất 魔ma 惑hoặc 莫mạc 壞hoại 上thượng 三tam 自tự 利lợi 八bát 攝nhiếp 取thủ 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 利lợi 他tha 上thượng 八bát 皆giai 行hành (# 六lục 修tu 習tập 者giả 即tức 經kinh 無vô 等đẳng 等đẳng 精tinh 進tấn 。 前tiền 句cú 行hành 修tu 之chi 初sơ 此thử 句cú 行hành 修tu 之chi 次thứ 依y 前tiền 起khởi 行hàng 行hàng 修tu 勝thắng 出xuất 故cố 名danh 過quá 餘dư 後hậu 句cú 行hành 修tu 之chi 終chung 故cố 無vô 能năng 壞hoại )# 後hậu 一nhất 是thị 解giải 謂vị 九cửu 自tự 斷đoạn 疑nghi 惑hoặc 決quyết 是thị 非phi 故cố 能năng 伏phục 他tha 言ngôn 如như 無vô 畏úy 故cố 若nhược 能năng 具cụ 此thử 為vi 正chánh 修tu 習tập (# 九cửu 自tự 斷đoạn 疑nghi 者giả 即tức 善thiện 分phân 別biệt 道đạo 非phi 道đạo 言ngôn 如như 無vô 畏úy 者giả 謂vị 如như 四Tứ 無Vô 畏Úy 言ngôn 是thị 出xuất 苦khổ 道đạo 若nhược 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 若nhược 言ngôn 聖thánh 道Đạo 能năng 出xuất 苦khổ 者giả 何hà 故cố 阿A 羅La 漢Hán 有hữu 瘡sang 疾tật 等đẳng 佛Phật 於ư 此thử 難nạn/nan 正chánh 見kiến 無vô 由do 心tâm 無vô 怯khiếp 畏úy 。 善thiện 為vi 決quyết 斷đoán 論luận 云vân 能năng 斷đoạn 疑nghi 惑hoặc 。 等đẳng 者giả 降hàng 伏phục 他tha 言ngôn 正chánh 修tu 習tập 故cố 疏sớ/sơ 分phần/phân 二nhị 疑nghi 二nhị 疑nghi 皆giai 斷đoạn 為vi 正chánh 修tu 習tập )# 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 心tâm 。 界giới 清thanh 淨tịnh 深thâm 心tâm 不bất 失thất 悟ngộ 解giải 明minh 利lợi 善thiện 根căn 增tăng 長trưởng 。 離ly 世thế 垢cấu 濁trược 。 斷đoạn 諸chư 疑nghi 惑hoặc 。 明minh 斷đoạn 具cụ 足túc 喜hỷ 樂lạc 充sung 滿mãn 佛Phật 親thân 護hộ 念niệm 無vô 量lượng 志chí 樂nhạo 。 皆giai 悉tất 成thành 就tựu 。

第đệ 四tứ 是thị 菩Bồ 薩Tát 下hạ 彼bỉ 增tăng 上thượng 欲dục 本bổn 心tâm 界giới 滿mãn 足túc 果quả 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 心tâm 是thị 本bổn 心tâm 界giới 正chánh 念niệm 真Chân 如Như 修tu 上thượng 道Đạo 品Phẩm 故cố 云vân 滿mãn 足túc (# 本bổn 心tâm 界giới 者giả 疏sớ/sơ 文văn 三tam 初sơ 釋thích 名danh 即tức 是thị 經Kinh 中trung 總tổng 句cú 心tâm 界giới 清thanh 淨tịnh 清thanh 淨tịnh 即tức 滿mãn 足túc 界giới 即tức 性tánh 義nghĩa 心tâm 性tánh 差sai 別biệt 故cố 先tiên 釋thích 心tâm 界giới 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 者giả 謂vị 依y 菩Bồ 提Đề 心tâm 樂nhạo 欲dục 心tâm 也dã 即tức 前tiền 增tăng 上thượng 心tâm 欲dục 果quả 釋thích 滿mãn 足túc 云vân 正chánh 念niệm 真Chân 如Như 修tu 上thượng 道Đạo 品Phẩm 者giả 以dĩ 稱xưng 如như 修tu 是thị 滿mãn 足túc 故cố 即tức 前tiền 起khởi 報báo 恩ân 心tâm 。 果quả )# 由do 精tinh 進tấn 故cố 。 瑜du 伽già 四tứ 十thập 八bát 躡niếp 前tiền 精tinh 進tấn 後hậu 即tức 云vân 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 所sở 有hữu 意ý 樂lạc 。 增tăng 上thượng 意ý 樂lạc 。 勝thắng 解giải 界giới 性tánh 皆giai 得đắc 圓viên 滿mãn 故cố 。 知tri 此thử 果quả 從tùng 前tiền 二nhị 果quả 生sanh 謂vị 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 第đệ 一nhất 果quả 增tăng 上thượng 意ý 樂lạc 。 即tức 第đệ 二nhị 果quả 勝thắng 解giải 界giới 性tánh 即tức 此thử 心tâm 界giới 謂vị 由do 第đệ 三tam 精tinh 進tấn 令linh 前tiền 二nhị 果quả 增tăng 長trưởng 故cố 云vân 滿mãn 足túc (# 由do 精tinh 進tấn 者giả 是thị 滿mãn 足túc 因nhân )# 文văn 中trung 十thập 句cú 初sơ 總tổng 餘dư 別biệt 別biệt 有hữu 九cửu 種chủng 一nhất 深thâm 心tâm 不bất 失thất 者giả 彼bỉ 道Đạo 品Phẩm 心tâm 修tu 行hành 增tăng 益ích 故cố 此thử 一nhất 自tự 分phần/phân 下hạ 皆giai 勝thắng 進tiến 二nhị 於ư 五ngũ 地địa 已dĩ 上thượng 勝thắng 上thượng 證chứng 中trung 明minh 鑒giám 決quyết 斷đoán 故cố 三tam 即tức 彼bỉ 上thượng 證chứng 因nhân 謂vị 對đối 治trị 善thiện 根căn 治trị 行hành 過quá 前tiền 故cố 云vân 增tăng 長trưởng 四tứ 除trừ 滅diệt 所sở 治trị 煩phiền 惱não 障chướng 垢cấu 五ngũ 斷đoạn 除trừ 此thử 地địa 中trung 祕bí 密mật 疑nghi 事sự 即tức 是thị 智trí 障chướng 微vi 細tế 法pháp 慢mạn 為vi 祕bí 密mật 疑nghi 事sự 由do 無vô 攝nhiếp 受thọ 則tắc 能năng 除trừ 之chi 上thượng 二nhị 除trừ 內nội 障chướng 六lục 觸xúc 境cảnh 明minh 斷đoạn 七thất 依y 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 三tam 昧muội 適thích 神thần 八bát 上thượng 依y 佛Phật 力lực 化hóa 眾chúng 生sanh 故cố 。 九cửu 論luận 云vân 依y 現hiện 無vô 量lượng 三tam 昧muội 。 心tâm 智trí 障chướng 清thanh 淨tịnh 故cố 此thử 除trừ 定định 中trung 智trí 障chướng 若nhược 直trực 就tựu 經kinh 文văn 總tổng 顯hiển 本bổn 願nguyện 皆giai 得đắc 成thành 就tựu 。 (# 下hạ 皆giai 勝thắng 進tiến 者giả 勝thắng 進tiến 八bát 句cú 前tiền 六lục 自tự 利lợi 後hậu 二nhị 利lợi 他tha 前tiền 中trung 為vi 四tứ 一nhất 第đệ 二nhị 句cú 於ư 他tha 起khởi 解giải 二nhị 第đệ 三tam 句cú 於ư 他tha 起khởi 行hành 三tam 有hữu 三tam 句cú 行hành 成thành 離ly 障chướng 一nhất 除trừ 煩phiền 惱não 障chướng 二nhị 除trừ 所sở 知tri 障chướng 云vân 祕bí 密mật 疑nghi 事sự 微vi 細tế 法pháp 慢mạn 者giả 是thị 下hạ 品phẩm 慢mạn 難nan 知tri 為vi 微vi 細tế 微vi 細tế 故cố 祕bí 密mật 八bát 上thượng 依y 下hạ 二nhị 句cú 利lợi 他tha 此thử 句cú 由do 佛Phật 護hộ 故cố 成thành 利lợi 他tha 行hành 九cửu 即tức 利lợi 他tha 德đức 先tiên 舉cử 論luận 後hậu 此thử 除trừ 下hạ 疏sớ/sơ 揀giản 異dị 第đệ 五ngũ 句cú 智trí 障chướng 含hàm 顯hiển 於ư 化hóa 生sanh 中trung 現hiện 多đa 三tam 昧muội 定định 障chướng 解giải 脫thoát 方phương 能năng 化hóa 生sanh )# 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 燄diệm 慧tuệ 地địa 以dĩ 願nguyện 力lực 故cố 。 得đắc 見kiến 多đa 佛Phật 所sở 謂vị 見kiến 多đa 百bách 佛Phật 見kiến 多đa 千thiên 佛Phật 見kiến 多đa 百bách 千thiên 佛Phật 。 乃nãi 至chí 見kiến 多đa 百bách 千thiên 億ức 那na 由do 他tha 佛Phật 。

第đệ 二nhị 位vị 果quả 中trung 亦diệc 三tam 初sơ 調điều 柔nhu 中trung 四tứ 一nhất 調điều 柔nhu 行hành 二nhị 如như 摩ma 尼ni 下hạ 明minh 教giáo 智trí 淨tịnh 三tam 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 別biệt 地địa 行hành 相tương/tướng 四tứ 佛Phật 子tử 下hạ 總tổng 結kết 地địa 相tương/tướng 初sơ 中trung 三tam 一nhất 練luyện 行hành 緣duyên 二nhị 皆giai 恭cung 敬kính 下hạ 明minh 能năng 練luyện 行hành 三tam 又hựu 更cánh 下hạ 明minh 所sở 練luyện 淨tịnh 。

皆giai 恭cung 敬kính 尊tôn 重trọng 。 承thừa 事sự 供cúng 養dường 。 衣y 服phục 臥ngọa 具cụ 。 飲ẩm 食thực 湯thang 藥dược 。 一nhất 切thiết 資tư 生sanh 。 悉tất 以dĩ 奉phụng 施thí 亦diệc 以dĩ 供cúng 養dường 一nhất 切thiết 眾chúng 僧Tăng 。

二nhị 中trung 一nhất 供cung 佛Phật 福phước 行hành 。

以dĩ 此thử 善thiện 根căn 。 皆giai 悉tất 迴hồi 向hướng 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

二nhị 以dĩ 此thử 下hạ 迴hồi 向hướng 大đại 行hành 。

於ư 彼bỉ 佛Phật 所sở 。 恭cung 敬kính 聽thính 法Pháp 。 聞văn 已dĩ 受thọ 持trì 。 具cụ 足túc 修tu 行hành 。 復phục 於ư 彼bỉ 諸chư 佛Phật 。 法pháp 中trung 出xuất 家gia 修tu 道Đạo 。

三tam 於ư 彼bỉ 下hạ 聽thính 法Pháp 慧tuệ 行hành 於ư 中trung 先tiên 在tại 家gia 後hậu 復phục 於ư 下hạ 出xuất 家gia 然nhiên 登đăng 地địa 已dĩ 上thượng 具cụ 十thập 法Pháp 界Giới 身thân 若nhược 出xuất 若nhược 在tại 何hà 啻# 不bất 可khả 然nhiên 隨tùy 義nghĩa 隱ẩn 顯hiển 有hữu 無vô 前tiền 卻khước 以dĩ 前tiền 三tam 地địa 寄ký 同đồng 世thế 間gian 還hoàn 依y 世thế 法pháp 初sơ 二nhị 人nhân 王vương 故cố 有hữu 三tam 地địa 天thiên 王vương 故cố 無vô 四tứ 地địa 已dĩ 上thượng 寄ký 出xuất 世thế 之chi 首thủ 故cố 重trọng/trùng 明minh 有hữu 表biểu 心tâm 出xuất 家gia 故cố 於ư 調điều 柔nhu 行hành 中trung 明minh 之chi 欲dục 順thuận 天thiên 無vô 出xuất 家gia 不bất 於ư 攝nhiếp 報báo 中trung 辨biện 六lục 地địa 已dĩ 上thượng 表biểu 證chứng 法pháp 平bình 等đẳng 無vô 出xuất 無vô 在tại 故cố 皆giai 無vô 出xuất 家gia (# 四tứ 地địa 已dĩ 上thượng 者giả 既ký 為vi 出xuất 世thế 不bất 依y 世thế 間gian 。 法pháp 也dã 言ngôn 已dĩ 上thượng 者giả 兼kiêm 五ngũ 地địa 故cố 上thượng 明minh 有hữu 無vô 表biểu 心tâm 出xuất 家gia 前tiền 卻khước 何hà 以dĩ 前tiền 二nhị 在tại 攝nhiếp 報báo 中trung 此thử 在tại 調điều 柔nhu 之chi 中trung 故cố 云vân 表biểu 心tâm 出xuất 家gia 於ư 行hành 中trung 說thuyết )# 。

又hựu 更cánh 修tu 治trị 深thâm 心tâm 信tín 解giải 。 經kinh 無vô 量lượng 百bách 千thiên 億ức 。 那na 由do 他tha 劫kiếp 。 今kim 諸chư 善thiện 根căn 轉chuyển 復phục 明minh 淨tịnh 。 佛Phật 子tử 譬thí 如như 金kim 師sư 。 鍊luyện 治trị 真chân 金kim 作tác 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 。 餘dư 所sở 有hữu 金kim 皆giai 不bất 能năng 及cập 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 住trụ 於ư 此thử 地địa 所sở 有hữu 善thiện 根căn 。 下hạ 地địa 善thiện 根căn 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。

三tam 所sở 練luyện 淨tịnh 中trung 有hữu 法pháp 喻dụ 合hợp 金kim 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 者giả 以dĩ 三tam 地địa 阿a 含hàm 金kim 現hiện 作tác 此thử 四tứ 地địa 證chứng 智trí 嚴nghiêm 具cụ 故cố 餘dư 所sở 有hữu 金kim 者giả 即tức 未vị 作tác 嚴nghiêm 具cụ 之chi 金kim 。

如như 摩ma 尼ni 寶bảo 。 清thanh 淨tịnh 光quang 輪luân 。 能năng 放phóng 光quang 明minh 。 非phi 諸chư 餘dư 寶bảo 之chi 所sở 能năng 及cập 。 風phong 雨vũ 等đẳng 緣duyên 悉tất 不bất 能năng 壞hoại 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。  亦diệc 復phục 如như 是thị 。 住trụ 於ư 此thử 地địa 下hạ 。 地địa 菩Bồ 薩Tát 所sở 不bất 能năng 及cập 。 眾chúng 魔ma 煩phiền 惱não 悉tất 不bất 能năng 壞hoại 。

二nhị 教giáo 智trí 淨tịnh 者giả 以dĩ 此thử 地địa 成thành 就tựu 證chứng 淨tịnh 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 故cố 偏thiên 有hữu 此thử 文văn 前tiền 以dĩ 教giáo 成thành 證chứng 故cố 喻dụ 金kim 為vi 嚴nghiêm 具cụ 今kim 從tùng 證chứng 起khởi 教giáo 故cố 喻dụ 摩ma 尼ni 放phóng 光quang 摩ma 尼ni 寶bảo 珠châu 。 即tức 證chứng 智trí 體thể 無vô 垢cấu 名danh 淨tịnh 寂tịch 照chiếu 名danh 光quang 圓viên 滿mãn 名danh 輪luân 具cụ 上thượng 三tam 義nghĩa 故cố 稱xưng 證chứng 智trí 言ngôn 能năng 放phóng 光quang 明minh 。 者giả 名danh 即tức 放phóng 阿a 含hàm 光quang 也dã 謂vị 以dĩ 此thử 證chứng 智trí 證chứng 入nhập 無vô 量lượng 。 教giáo 法Pháp 門môn 義nghĩa 故cố 故cố 能năng 照chiếu 光quang 明minh 即tức 是thị 證chứng 智trí 所sở 照chiếu 教giáo 法pháp 以dĩ 為vi 智trí 處xứ 證chứng 能năng 普phổ 照chiếu 示thị 現hiện 於ư 教giáo 得đắc 教giáo 光quang 明minh 依y 證chứng 起khởi 焰diễm 故cố 地địa 名danh 燄diệm 慧tuệ (# 即tức 放phóng 阿a 含hàm 光quang 者giả 此thử 地địa 之chi 中trung 道Đạo 品Phẩm 行hành 德đức 從tùng 教giáo 修tu 起khởi 故cố 名danh 阿a 含hàm 又hựu 道Đạo 品Phẩm 智trí 能năng 知tri 教giáo 法pháp 亦diệc 名danh 阿a 含hàm 又hựu 此thử 道Đạo 品Phẩm 差sai 別biệt 行hành 德đức 可khả 以dĩ 言ngôn 顯hiển 亦diệc 名danh 阿a 含hàm 即tức 證chứng 體thể 上thượng 有hữu 阿a 含hàm 起khởi 名danh 示thị 現hiện 也dã )# 非phi 餘dư 寶bảo 下hạ 對đối 前tiền 顯hiển 勝thắng 風phong 等đẳng 不bất 壞hoại 對đối 他tha 彰chương 堅kiên (# 風phong 等đẳng 不bất 壞hoại 者giả 經Kinh 云vân 風phong 雨vũ 等đẳng 緣duyên 所sở 不bất 能năng 壞hoại 。 不bất 似tự 火hỏa 光quang 風phong 飄phiêu 雨vũ 濕thấp 皆giai 能năng 滅diệt 無vô 今kim 風phong 吹xuy 不bất 斷đoạn 雨vũ 洗tẩy 還hoàn 明minh 而nhi 云vân 等đẳng 者giả 餘dư 光quang 不bất 奪đoạt 不bất 似tự 星tinh 月nguyệt 日nhật 光quang 映ánh 故cố 合hợp 中trung 下hạ 地địa 不bất 及cập 即tức 合hợp 上thượng 餘dư 寶bảo 不bất 及cập 。 魔ma 合hợp 上thượng 風phong 煩phiền 惱não 合hợp 雨vũ )# 。

此thử 菩Bồ 薩Tát 於ư 四tứ 。 攝nhiếp 中trung 同đồng 事sự 偏thiên 多đa 。 十Thập 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 精tinh 進tấn 偏thiên 多đa 餘dư 非phi 不bất 修tu 但đãn 隨tùy 力lực 隨tùy 分phân 。 佛Phật 子tử 是thị 名danh 畧lược 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 第đệ 四tứ 燄diệm 慧tuệ 地địa 。

餘dư 並tịnh 如như 前tiền (# 別biệt 地địa 行hành 中trung 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 。 修tu 道Đạo 品phẩm 故cố 同đồng 事sự 偏thiên 多đa )# 。

菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 地Địa 。 多đa 作tác 須Tu 夜Dạ 摩Ma 天Thiên 。 王vương 以dĩ 善thiện 方phương 便tiện 。 能năng 除trừ 眾chúng 生sanh 。 身thân 見kiến 等đẳng 惑hoặc 。 令linh 住trụ 正chánh 見kiến 。 布bố 施thí 愛ái 語ngữ 。 利lợi 行hành 同đồng 事sự 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 諸chư 所sở 作tác 業nghiệp 。 皆giai 不bất 離ly 念niệm 佛Phật 。 不bất 離ly 念niệm 法Pháp 。 不bất 離ly 念niệm 僧Tăng 。 乃nãi 至chí 不bất 離ly 念niệm 。 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 。 種chủng 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 。

(# 攝nhiếp 報báo 果quả 中trung 破phá 眾chúng 生sanh 身thân 見kiến 者giả 自tự 破phá 微vi 細tế 見kiến 故cố 餘dư 例lệ 前tiền 知tri )# 。

復phục 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 當đương 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 中trung 。 為vi 首thủ 為vi 勝thắng 為vi 殊thù 。 勝thắng 為vi 妙diệu 為vi 微vi 妙diệu 為vi 上thượng 為vi 無vô 上thượng 乃nãi 至chí 為vì 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 智trí 依y 止chỉ 者giả 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 若nhược 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 於ư 一nhất 念niệm 頃khoảnh 。 得đắc 入nhập 億ức 數số 三tam 昧muội 得đắc 見kiến 億ức 數số 佛Phật 得đắc 知tri 億ức 數số 佛Phật 神thần 力lực 能năng 動động 億ức 數số 世thế 界giới 。 乃nãi 至chí 能năng 示thị 。 現hiện 億ức 數số 身thân 一nhất 一nhất 身thân 億ức 數số 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 為vi 眷quyến 屬thuộc 。

若nhược 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 殊thù 勝thắng 願nguyện 力lực 自tự 在tại 。 示thị 現hiện 過quá 於ư 此thử 數số 。 百bách 劫kiếp 千thiên 劫kiếp 。 乃nãi 至chí 百bách 千thiên 。 億ức 那na 由do 他tha 劫kiếp 。 不bất 能năng 數sổ 知tri 。

爾nhĩ 時thời 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 其kỳ 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 頌tụng 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 已dĩ 淨tịnh 第đệ 三Tam 地Địa 。 次thứ 觀quán 眾chúng 生sanh 世thế 法Pháp 界Giới 空không 界giới 識thức 界giới 及cập 三tam 界giới 心tâm 解giải 悉tất 了liễu 能năng 趣thú 入nhập 。

第đệ 三tam 重trọng/trùng 頌tụng 有hữu 十thập 七thất 頌tụng 分phần/phân 三tam 初sơ 十thập 二nhị 頌tụng 頌tụng 位vị 行hành 次thứ 四tứ 頌tụng 位vị 果quả 後hậu 一nhất 顯hiển 名danh 結kết 說thuyết 前tiền 中trung 四tứ 初sơ 一nhất 頌tụng 增tăng 長trưởng 四tứ 分phần/phân 。

始thỉ 登đăng 燄diệm 地địa 增tăng 勢thế 力lực 生sanh 如Như 來Lai 家gia 。 永vĩnh 不bất 退thoái 於ư 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 信tín 不bất 壞hoại 。 觀quán 法pháp 無vô 常thường 無vô 有hữu 起khởi 。

觀quán 世thế 成thành 壞hoại 業nghiệp 有hữu 生sanh 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 剎sát 等đẳng 業nghiệp 。 觀quán 前tiền 後hậu 際tế 亦diệc 觀quán 盡tận 如như 是thị 修tu 行hành 生sanh 佛Phật 家gia 。

次thứ 二nhị 頌tụng 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 。

得đắc 是thị 法Pháp 已dĩ 增tăng 慈từ 愍mẫn 。 轉chuyển 更cánh 勤cần 修tu 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 內nội 外ngoại 觀quán 。 世thế 間gian 貪tham 愛ái 皆giai 除trừ 遣khiển 。

菩Bồ 薩Tát 修tu 治trị 四tứ 勤cần 行hành 惡ác 法pháp 除trừ 滅diệt 善thiện 增tăng 長trưởng 。 神Thần 足Túc 根Căn 力Lực 。 悉tất 善thiện 修tu 七Thất 覺Giác 八Bát 道Đạo 亦diệc 如như 是thị 。

三tam 有hữu 四tứ 頌tụng 頌tụng 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 分phần/phân 於ư 中trung 初sơ 二nhị 頌tụng 護hộ 煩phiền 惱não 。

為vì 度độ 眾chúng 生sanh 。 修tu 彼bỉ 行hành 本bổn 願nguyện 所sở 護hộ 慈từ 悲bi 首thủ 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 及cập 佛Phật 土độ 亦diệc 念niệm 如Như 來Lai 十thập 種chủng 力lực 。

四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 殊thù 特đặc 相tướng 好hảo 深thâm 美mỹ 音âm 。 亦diệc 求cầu 妙diệu 道đạo 解giải 脫thoát 處xứ 。 及cập 大đại 方phương 便tiện 修tu 行hành 彼bỉ 。

後hậu 二nhị 頌tụng 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 。

身thân 見kiến 為vi 首thủ 六lục 十thập 二nhị 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 無vô 量lượng 種chủng 。 蘊uẩn 界giới 處xứ 等đẳng 諸chư 取thủ 著trước 。 此thử 四tứ 地địa 中trung 一nhất 切thiết 離ly 。

如Như 來Lai 所sở 訶ha 煩phiền 惱não 行hành 以dĩ 無vô 義nghĩa 利lợi 皆giai 除trừ 斷đoạn 智trí 者giả 修tu 行hành 清thanh 淨tịnh 業nghiệp 。 為vì 度độ 眾chúng 生sanh 無vô 不bất 作tác 。

菩Bồ 薩Tát 勤cần 修tu 不bất 懈giải 怠đãi 。 即tức 得đắc 十thập 心tâm 皆giai 具cụ 足túc 。 專chuyên 求cầu 佛Phật 道Đạo 無vô 厭yếm 倦quyện 。 志chí 期kỳ 受thọ 職chức 度độ 眾chúng 生sanh 。

恭cung 敬kính 尊tôn 德đức 修tu 行hành 法pháp 知tri 恩ân 易dị 誨hối 無vô 慍uấn 暴bạo 捨xả 慢mạn 離ly 諂siểm 心tâm 調điều 柔nhu 。 轉chuyển 更cánh 精tinh 勤cần 不bất 退thoái 轉chuyển 。

菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 燄diệm 慧tuệ 地địa 其kỳ 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 永vĩnh 不bất 失thất 悟ngộ 解giải 決quyết 定định 善thiện 增tăng 長trưởng 疑nghi 網võng 垢cấu 濁trược 悉tất 皆giai 離ly 。

四tứ 有hữu 五ngũ 頌tụng 頌tụng 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 果quả 。

此thử 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 人nhân 中trung 勝thắng 供cung 那na 由do 他tha 無vô 量lượng 佛Phật 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 亦diệc 出xuất 家gia 。 不bất 可khả 沮trở 壞hoại 如như 真chân 金kim 。

菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 具cụ 功công 德đức 。 以dĩ 智trí 方phương 便tiện 修tu 行hành 道Đạo 。 不bất 為vị 眾chúng 魔ma 心tâm 退thoái 轉chuyển 。 譬thí 如như 妙diệu 寶bảo 無vô 能năng 壞hoại 。

住trụ 此thử 多đa 作tác 燄diệm 天thiên 王vương 於ư 法pháp 自tự 在tại 眾chúng 所sở 尊tôn 。 普phổ 化hóa 群quần 生sanh 除trừ 惡ác 見kiến 。 專chuyên 求cầu 佛Phật 智trí 修tu 善thiện 業nghiệp 。

菩Bồ 薩Tát 勤cần 加gia 精tinh 進tấn 力lực 。 獲hoạch 三tam 昧muội 等đẳng 皆giai 億ức 數số 若nhược 以dĩ 願nguyện 智trí 力lực 所sở 為vi 。 過quá 於ư 此thử 數số 無vô 能năng 知tri 。

如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 第đệ 四Tứ 地Địa 。 所sở 行hành 清thanh 淨tịnh 。 微vi 妙diệu 道đạo 功công 德đức 義nghĩa 智trí 共cộng 相tương 應ứng 。 我ngã 為vì 佛Phật 子tử 已dĩ 宣tuyên 說thuyết 。

餘dư 並tịnh 可khả 知tri 。

第đệ 四tứ 地địa 竟cánh 。

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 鈔Sao 會Hội 本Bổn 第Đệ 三Tam 十Thập 六Lục 之Chi 三Tam

音âm 釋thích

[言*(玄-ㄙ+ㄥ)]#

(# 古cổ 犬khuyển 切thiết 音âm 捲quyển 誘dụ 也dã 詐trá 也dã )# 。

大đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 疏sớ/sơ 鈔sao 會hội 本bổn 第đệ 三tam 十thập 六lục 之chi 四tứ 。 約ước 四tứ 。

唐Đường 于Vu 闐Điền 國Quốc 三Tam 藏Tạng 沙Sa 門Môn 實Thật 叉Xoa 難Nan 陀Đà 譯dịch

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 撰soạn 述thuật

第đệ 五ngũ 難nan 勝thắng 地địa 所sở 以dĩ 來lai 者giả 。 略lược 有hữu 四tứ 義nghĩa 一nhất 約ước 寄ký 位vị 四tứ 五ngũ 六lục 地địa 寄ký 出xuất 世thế 間gian 前tiền 寄ký 初sơ 果quả 此thử 寄ký 羅La 漢Hán 義nghĩa 次thứ 第đệ 故cố 雖tuy 有hữu 四Tứ 果Quả 舉cử 於ư 始thỉ 終chung 以dĩ 攝nhiếp 中trung 間gian 此thử 依y 本bổn 論luận 約ước 所sở 觀quán 行hành 相tương/tướng 以dĩ 後hậu 六lục 地địa 既ký 觀quán 緣duyên 起khởi 寄ký 同đồng 緣Duyên 覺Giác 故cố 但đãn 二nhị 地địa 寄ký 於ư 聲Thanh 聞Văn 仁nhân 王vương 下hạ 卷quyển 瓔anh 珞lạc 上thượng 卷quyển 約ước 人nhân 配phối 位vị 以dĩ 七thất 地địa 未vị 離ly 分phân 段đoạn 故cố 四tứ 五ngũ 六lục 七thất 。 寄ký 同đồng 聲Thanh 聞Văn 二nhị 前tiền 明minh 覺giác 分phần/phân 相tương 應ứng 慧tuệ 今kim 辨biện 諸chư 諦đế 相tướng 應ưng 慧tuệ 故cố 三tam 前tiền 得đắc 出xuất 世thế 未vị 能năng 順thuận 世thế 今kim 能năng 五ngũ 明minh 攝nhiếp 化hóa 故cố 次thứ 明minh 之chi 四tứ 前tiền 得đắc 三tam 十thập 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 。 今kim 辨biện 方phương 便tiện 所sở 攝nhiếp 。 菩Bồ 提Đề 故cố 此thử 後hậu 三tam 意ý 出xuất 於ư 瑜du 伽già (# 仁nhân 王vương 下hạ 二nhị 約ước 他tha 經kinh 於ư 中trung 有hữu 二nhị 初sơ 雙song 牒điệp 二nhị 經kinh 約ước 人nhân 以dĩ 配phối 揀giản 前tiền 地địa 論luận 約ước 所sở 觀quán 行hành 二nhị 以dĩ 七thất 地địa 未vị 斷đoạn 分phân 段đoạn 故cố 者giả 是thị 賢hiền 首thủ 畧lược 釋thích 七thất 為vi 羅La 漢Hán 之chi 由do 然nhiên 瑜du 伽già 攝nhiếp 論luận 唯duy 識thức 皆giai 云vân 初sơ 二nhị 三tam 地địa 相tương/tướng 同đồng 世thế 間gian 四tứ 五ngũ 六lục 地địa 寄ký 同đồng 聲Thanh 聞Văn 者giả 正chánh 明minh 配phối 位vị 即tức 仁nhân 王vương 文văn 經Kinh 云vân 爾nhĩ 燄diệm 聖thánh 覺giác 達đạt 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 順thuận 法Pháp 忍Nhẫn 逆nghịch 五ngũ 見kiến 流lưu 集tập 無vô 量lượng 功công 德đức 。 住trụ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 第đệ 五ngũ 地địa 云vân 勝thắng 進tiến 達đạt 菩Bồ 薩Tát 於ư 順thuận 道đạo 忍nhẫn 以dĩ 四Tứ 無Vô 畏Úy 觀quán 那na 由do 他tha 諦đế 內nội 道đạo 論luận 外ngoại 道đạo 論luận 藥dược 方phương 工công 術thuật 故cố 我ngã 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 滅diệt 三tam 界giới 疑nghi 等đẳng 煩phiền 惱não 故cố 集tập 無vô 量lượng 功công 德đức 。 故cố 即tức 斯tư 沱# 含hàm 第đệ 六lục 地địa 云vân 常thường 現hiện 真chân 實thật 住trụ 順thuận 忍nhẫn 中trung 作tác 中trung 道đạo 觀quán 盡tận 三tam 界giới 集tập 因nhân 集tập 果quả 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 盡tận 故cố 乃nãi 至chí 證chứng 阿A 那Na 含Hàm 第đệ 七thất 地địa 云vân 玄huyền 達đạt 菩Bồ 薩Tát 十thập 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 劫kiếp 修tu 無vô 生sanh 法Pháp 樂lạc 忍nhẫn 滅diệt 三tam 界giới 習tập 因nhân 業nghiệp 果quả 住trụ 後hậu 身thân 中trung 無vô 量lượng 功công 德đức 皆giai 成thành 就tựu 。 無vô 生sanh 智trí 盡tận 智trí 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 皆giai 滿mãn 足túc 第đệ 十Thập 地Địa 阿A 羅La 漢Hán 梵Phạm 天Thiên 位vị 釋thích 曰viết 言ngôn 第đệ 十thập 者giả 此thử 經Kinh 通thông 約ước 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 為vi 十thập 三tam 位vị 修tu 十thập 三tam 觀quán 故cố 云vân 十thập 等đẳng )# 言ngôn 難nan 勝thắng 者giả 解giải 深thâm 密mật 云vân 即tức 由do 於ư 彼bỉ 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 方phương 便tiện 修tu 習tập 。 最tối 極cực 艱gian 難nan 。 名danh 極cực 難nan 勝thắng 此thử 從tùng 初sơ 說thuyết 故cố 初sơ 分phần/phân 經Kinh 云vân 善thiện 修tu 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 故cố 等đẳng 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 云vân 由do 真Chân 諦Đế 智trí 與dữ 世thế 間gian 智trí 更cánh 互hỗ 相tương 違vi 合hợp 此thử 難nạn/nan 合hợp 令linh 相tương 應ứng 故cố 唯duy 識thức 同đồng 此thử 世thế 親thân 釋thích 云vân 由do 此thử 地địa 中trung 知tri 真Chân 諦Đế 智trí 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 知tri 世thế 間gian 工công 巧xảo 等đẳng 智trí 是thị 有hữu 分phân 別biệt 此thử 二nhị 相tương 違vi 應ưng 修tu 令linh 合hợp 能năng 合hợp 難nạn/nan 合hợp 令linh 相tương 應ứng 故cố 名danh 極cực 難nan 勝thắng 此thử 通thông 初sơ 中trung 後hậu 瑜du 伽già 云vân 今kim 此thử 地Địa 中trung 。 顯hiển 示thị 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 聖Thánh 諦Đế 決quyết 定định 妙diệu 智trí 極cực 難nan 可khả 勝thắng 名danh 難Nan 勝Thắng 地Địa 。 唯duy 約ước 地địa 中trung 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 於ư 此thử 五ngũ 地địa 有hữu 二nhị 種chủng 難nạn/nan 一nhất 勸khuyến 化hóa 無vô 惱não 難nạn/nan 二nhị 生sanh 不bất 從tùng 心tâm 無vô 惱não 難nạn/nan 此thử 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 退thoái 二nhị 難nạn/nan 於ư 難nan 得đắc 勝thắng 此thử 多đa 約ước 地địa 滿mãn 顯hiển 揚dương 論luận 云vân 證chứng 得đắc 極cực 淨tịnh 緣duyên 諦đế 所sở 知tri 諸chư 微vi 妙diệu 慧tuệ 成thành 極cực 難nạn/nan 成thành 不bất 住trụ 流lưu 轉chuyển 寂tịch 靜tĩnh 聖thánh 道Đạo 名danh 極cực 難nan 勝thắng 此thử 大đại 同đồng 本bổn 分phần/phân 上thượng 諸chư 經kinh 論luận 多đa 舉cử 難nan 勝thắng 之chi 法pháp 未vị 知tri 何hà 等đẳng 無vô 能năng 勝thắng 耶da 十thập 住trụ 論luận 云vân 功công 德đức 力lực 成thành 一nhất 切thiết 諸chư 魔ma 不bất 能năng 壞hoại 。 故cố 此thử 對đối 人nhân 顯hiển 勝thắng 亦diệc 兼kiêm 於ư 感cảm 煩phiền 惱não 魔ma 故cố 然nhiên 諸chư 經kinh 論luận 言ngôn 異dị 意ý 同đồng 皆giai 辨biện 真chân 俗tục 無vô 礙ngại 若nhược 據cứ 實thật 位vị 約ước 仁nhân 王vương 經kinh 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 即tức 雙song 照chiếu 二nhị 諦đế 平bình 等đẳng 道đạo 今kim 約ước 寄ký 位vị 前tiền 寄ký 出xuất 世thế 此thử 方phương 卻khước 入nhập 故cố 云vân 無vô 礙ngại (# 此thử 從tùng 初sơ 說thuyết 下hạ 二nhị 疏sớ/sơ 釋thích 初sơ 分phần/phân 經kinh 下hạ 引dẫn 證chứng 言ngôn 初sơ 分phần/phân 者giả 即tức 勝thắng 慢mạn 對đối 治trị 而nhi 是thị 治trị 當đương 地địa 慢mạn 隨tùy 順thuận 如như 道đạo 經Kinh 云vân 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 第đệ 五Ngũ 地Địa 。 已dĩ 善thiện 修tu 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 故cố 善thiện 淨tịnh 深thâm 心tâm 故cố 復phục 轉chuyển 求cầu 上thượng 勝thắng 道đạo 故cố 隨tùy 順thuận 真Chân 如Như 。 故cố 即tức 其kỳ 文văn 也dã 唯duy 識thức 同đồng 此thử 者giả 上thượng 引dẫn 攝nhiếp 論luận 即tức 是thị 本bổn 論luận 唯duy 識thức 全toàn 取thủ 彼bỉ 論luận 世thế 親thân 釋thích 下hạ 即tức 釋thích 攝nhiếp 論luận 於ư 中trung 一nhất 先tiên 舉cử 論luận 能năng 合hợp 難nạn/nan 合hợp 下hạ 後hậu 釋thích 勝thắng 相tương/tướng 瑜du 伽già 云vân 者giả 即tức 四tứ 十thập 八bát 論luận 諸chư 相tướng 應ưng 增tăng 上thượng 住trụ 文văn 莊trang 嚴nghiêm 論luận 即tức 第đệ 十thập 三tam 彼bỉ 偈kệ 云vân 難nạn/nan 退thoái 有hữu 二nhị 種chủng 。 能năng 退thoái 故cố 難nan 勝thắng 今kim 疏sớ/sơ 所sở 引dẫn 即tức 彼bỉ 論luận 釋thích 顯hiển 揚dương 論luận 當đương 第đệ 十thập 三tam 此thử 但đãn 引dẫn 於ư 當đương 地địa 之chi 文văn 此thử 前tiền 論luận 云vân 五ngũ 難nan 勝thắng 地địa 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 此thử 地địa 中trung 先tiên 善thiện 修tu 治trị 第đệ 四tứ 地địa 超siêu 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 證chứng 得đắc 已dĩ 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 全toàn 同đồng 但đãn 有hữu 人nhân 云vân 諸chư 法pháp 微vi 妙diệu 慧tuệ 蘊uẩn 今kim 畧lược 無vô 二nhị 字tự 義nghĩa 已dĩ 足túc 故cố 其kỳ 十thập 住trụ 論luận 亦diệc 十thập 住trụ 婆bà 沙sa 第đệ 一nhất 然nhiên 諸chư 經kinh 論luận 下hạ 四tứ 結kết 前tiền 旨chỉ 同đồng 若nhược 據cứ 實thật 位vị 下hạ 實thật 寄ký 對đối 辨biện 既ký 初Sơ 地Địa 中trung 已dĩ 能năng 雙song 照chiếu 豈khởi 至chí 五ngũ 地địa 方phương 有hữu 雙song 行hành 故cố 知tri 約ước 寄ký 即tức 彼bỉ 經kinh 上thượng 卷quyển 菩Bồ 薩Tát 行hành 品phẩm )# 故cố 此thử 地địa 中trung 斷đoạn 於ư 下hạ 乘thừa 般bát 涅Niết 槃Bàn 障chướng 者giả 即tức 前tiền 四tứ 地địa 出xuất 世thế 厭yếm 生sanh 死tử 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 趣thú 涅Niết 槃Bàn 此thử 障chướng 五ngũ 地địa 今kim 入nhập 真chân 俗tục 無vô 差sai 別biệt 道đạo 便tiện 能năng 斷đoạn 之chi 此thử 斷đoạn 欣hân 厭yếm 即tức 是thị 二nhị 愚ngu (# 故cố 此thử 地địa 中trung 下hạ 三Tam 明Minh 斷đoạn 障chướng 先tiên 標tiêu 名danh 即tức 前tiền 四tứ 地địa 下hạ 釋thích 意ý 則tắc 已dĩ 盡tận 唯duy 識thức 具cụ 云vân 五ngũ 於ư 下hạ 乘thừa 般bát 涅Niết 槃Bàn 障chướng 謂vị 所sở 知tri 障chướng 中trung 俱câu 生sanh 一nhất 分phần/phân 令linh 猒# 生sanh 死tử 樂nhạo/nhạc/lạc 趣thú 涅Niết 槃Bàn 同đồng 於ư 二Nhị 乘Thừa 猒# 苦khổ 欣hân 滅diệt 彼bỉ 障chướng 五ngũ 地địa 無vô 分phân 別biệt 道đạo 入nhập 五ngũ 地địa 時thời 便tiện 能năng 永vĩnh 斷đoạn 。 由do 斯tư 五ngũ 地địa 說thuyết 斷đoạn 二nhị 愚ngu 及cập 彼bỉ 麤thô 重trọng/trùng 一nhất 純thuần 作tác 意ý 背bối/bội 生sanh 死tử 愚ngu 即tức 是thị 此thử 中trung 猒# 生sanh 死tử 者giả 二nhị 純thuần 作tác 意ý 向hướng 涅Niết 槃Bàn 愚ngu 即tức 是thị 此thử 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 涅Niết 槃Bàn 者giả 釋thích 曰viết 此thử 地địa 真Chân 如Như 名danh 類loại 無vô 別biệt 故cố 緣duyên 彼bỉ 道đạo 名danh 無vô 差sai 別biệt 。 本bổn 分phần/phân 名danh 身thân 淨tịnh 我ngã 慢mạn 障chướng 四tứ 地địa 出xuất 世thế 取thủ 身thân 淨tịnh 故cố 由do 此thử 欣hân 滅diệt 如như 前tiền 已dĩ 釋thích 餘dư 諸chư 經kinh 論luận 言ngôn 異dị 意ý 同đồng )# 由do 此thử 證chứng 得đắc 。 類loại 無vô 差sai 別biệt 真Chân 如Như 亦diệc 約ước 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 皆giai 平bình 等đẳng 故cố 。 (# 由do 斯tư 證chứng 得đắc 者giả 四tứ 證chứng 如như 疏sớ/sơ 亦diệc 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 皆giai 平bình 等đẳng 故cố 。 成thành 類loại 無vô 別biệt 唯duy 識thức 釋thích 云vân 謂vị 此thử 真Chân 如Như 類loại 無vô 差sai 別biệt 非phi 如như 眼nhãn 等đẳng 類loại 有hữu 異dị 故cố 此thử 由do 難nan 見kiến 攝nhiếp 論luận 名danh 為vi 相tương 續tục 無vô 差sai 別biệt 法pháp 。 界giới 世thế 親thân 釋thích 云vân 謂vị 於ư 此thử 中trung 體thể 無vô 有hữu 異dị 非phi 如như 眼nhãn 等đẳng 隨tùy 諸chư 有hữu 情tình 。 相tương 續tục 差sai 別biệt 各các 各các 有hữu 異dị 。 無vô 性tánh 意ý 同đồng 而nhi 梁lương 論luận 云vân 由do 此thử 法Pháp 界Giới 能năng 令linh 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 相tương 續tục 身thân 不bất 異dị 者giả 眾chúng 生sanh 迷mê 此thử 萬vạn 類loại 之chi 異dị 諸chư 佛Phật 證chứng 此thử 居cư 然nhiên 不bất 變biến 中trung 邊biên 論luận 云vân 由do 通thông 達đạt 此thử 得đắc 十thập 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 平bình 等đẳng 淨tịnh 心tâm 者giả 上thượng 約ước 極cực 果quả 此thử 正chánh 順thuận 今kim )# 其kỳ 所sở 成thành 行hành 亦diệc 成thành 二nhị 種chủng 謂vị 諸chư 諦đế 增tăng 上thượng 慧tuệ 行hành 五ngũ 明minh 處xứ 教giáo 化hóa 行hành (# 其kỳ 所sở 成thành 行hành 下hạ 五ngũ 成thành 行hành 舉cử 此thử 二nhị 者giả 以dĩ 證chứng 淨tịnh 智trí 而nhi 達đạt 五ngũ 明minh 成thành 於ư 真chân 俗tục 不bất 相tương 違vi 故cố )# 此thử 二nhị 無vô 礙ngại 故cố 得đắc 無vô 差sai 別biệt 。 法Pháp 身thân 之chi 果quả 皆giai 義nghĩa 旨chỉ 相tương 順thuận (# 此thử 二nhị 無vô 礙ngại 下hạ 第đệ 六lục 得đắc 果quả 無vô 差sai 別biệt 法pháp 。 身thân 二nhị 諦đế 均quân 故cố 故cố 疏sớ/sơ 結kết 云vân 義nghĩa 旨chỉ 相tương 順thuận )# 。

菩Bồ 薩Tát 聞văn 此thử 勝thắng 地Địa 行hành 。 於ư 法Pháp 解giải 悟ngộ 心tâm 歡hoan 喜hỷ 。 空không 中trung 雨vũ 華hoa 。 讚tán 歎thán 言ngôn 善thiện 哉tai 。 大Đại 士Sĩ 金kim 剛cang 藏tạng 。

次thứ 正chánh 釋thích 文văn 文văn 亦diệc 三tam 分phần/phân 初sơ 讚tán 請thỉnh 分phần/phân 中trung 九cửu 頌tụng 半bán 分phần/phân 二nhị 初sơ 八bát 頌tụng 半bán 供cung 讚tán 後hậu 一nhất 頌tụng 請thỉnh 說thuyết 前tiền 中trung 三tam 初sơ 一nhất 菩Bồ 薩Tát 供cung 讚tán 。

自Tự 在Tại 天Thiên 王Vương 與dữ 天thiên 眾chúng 。 聞văn 法Pháp 踊dũng 躍dược 住trụ 虛hư 空không 。 普phổ 放phóng 種chủng 種chủng 妙diệu 光quang 雲vân 。 供cúng 養dường 如Như 來Lai 喜hỷ 充sung 徧biến 。

次thứ 一nhất 天thiên 王vương 眾chúng 餘dư 皆giai 天thiên 女nữ 。

天thiên 諸chư 婇thể 女nữ 奏tấu 天thiên 樂nhạc 。 亦diệc 以dĩ 言ngôn 辭từ 歌ca 讚tán 佛Phật 悉tất 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 威uy 神thần 故cố 。 於ư 彼bỉ 聲thanh 中trung 發phát 是thị 言ngôn 。

於ư 中trung 三tam 初sơ 一nhất 偈kệ 標tiêu 。

佛Phật 願nguyện 久cửu 遠viễn 今kim 乃nãi 滿mãn 。 佛Phật 道Đạo 久cửu 遠viễn 今kim 乃nãi 得đắc 。 釋Thích 迦Ca 文Văn 佛Phật 至chí 天thiên 宮cung 。 利lợi 天thiên 人nhân 者giả 久cửu 乃nãi 見kiến 。

大đại 海hải 久cửu 遠viễn 今kim 始thỉ 動động 。 佛Phật 光quang 久cửu 遠viễn 今kim 乃nãi 放phóng 。 眾chúng 生sanh 久cửu 遠viễn 。 始thỉ 安an 樂lạc 大đại 悲bi 音âm 聲thanh 久cửu 乃nãi 聞văn 。

次thứ 四tứ 偈kệ 半bán 讚tán 於ư 中trung 初sơ 二nhị 偈kệ 美mỹ 感cảm 應ứng 皆giai 言ngôn 久cửu 者giả 佛Phật 應ưng 由do 機cơ 機cơ 難nan 有hữu 故cố 大đại 海hải 動động 者giả 動động 佛Phật 智trí 海hải 竭kiệt 苦khổ 海hải 故cố 。

功công 德đức 彼bỉ 岸ngạn 皆giai 已dĩ 到đáo 。 憍kiêu 慢mạn 黑hắc 闇ám 皆giai 已dĩ 滅diệt 最tối 極cực 清thanh 淨tịnh 。 如như 虛hư 空không 不bất 染nhiễm 世thế 法pháp 猶do 蓮liên 華hoa 。

大Đại 牟Mâu 尼Ni 尊Tôn 現hiện 於ư 世thế 。 譬thí 如như 須Tu 彌Di 出xuất 巨cự 海hải 。

供cúng 養dường 能năng 盡tận 一nhất 切thiết 苦khổ 。 供cúng 養dường 必tất 得đắc 諸chư 佛Phật 智trí 。 此thử 應ứng 供cúng 處xứ 供cung 無vô 等đẳng 。 是thị 故cố 歡hoan 心tâm 供cúng 養dường 佛Phật 。

後hậu 二nhị 偈kệ 半bán 讚tán 具cụ 德đức 初sơ 偈kệ 具cụ 智trí 斷đoạn 次thứ 半bán 具cụ 恩ân 後hậu 一nhất 具cụ 此thử 三tam 德đức 是thị 故cố 應Ứng 供Cúng 。

如như 是thị 無vô 量lượng 諸chư 天thiên 女nữ 。 發phát 此thử 言ngôn 辭từ 稱xưng 讚tán 已dĩ 一nhất 切thiết 恭cung 敬kính 喜hỷ 充sung 滿mãn 。 瞻chiêm 仰ngưỡng 如Như 來Lai 默mặc 然nhiên 住trụ 。

是thị 時thời 大Đại 士Sĩ 解Giải 脫Thoát 月Nguyệt 。 復phục 請thỉnh 無vô 畏úy 金Kim 剛Cang 藏Tạng 。 第đệ 五Ngũ 地Địa 中trung 。 諸chư 行hành 相tương/tướng 唯duy 願nguyện 佛Phật 子tử 為vi 宣tuyên 說thuyết 。

三tam 一nhất 偈kệ 結kết 讚tán 及cập 請thỉnh 說thuyết 並tịnh 可khả 知tri 。

第đệ 二nhị 正chánh 說thuyết 分phần/phân 中trung 先tiên 明minh 位vị 行hành 後hậu 辨biện 位vị 果quả 前tiền 中trung 論luận 分phân 為vi 三tam 初sơ 勝thắng 慢mạn 對đối 治trị 二nhị 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 實thật 知tri 下hạ 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 三tam 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 此thử 下hạ 明minh 彼bỉ 果quả 勝thắng 初sơ 即tức 加gia 行hành 道Đạo 及cập 初sơ 住trụ 地địa 無vô 間gian 道đạo 次thứ 即tức 正chánh 住trụ 地địa 解giải 脫thoát 道đạo 後hậu 即tức 地địa 滿mãn 勝thắng 進tiến 道đạo 初sơ 言ngôn 勝thắng 慢mạn 者giả 慢mạn 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 他tha 地địa 慢mạn 謂vị 四tứ 地địa 中trung 得đắc 出xuất 世thế 智trí 取thủ 其kỳ 勝thắng 相tương/tướng 名danh 為vi 勝thắng 慢mạn 今kim 以dĩ 十thập 種chủng 淨tịnh 心tâm 為vi 治trị 二nhị 自tự 地địa 慢mạn 謂vị 於ư 此thử 十thập 心tâm 希hy 求cầu 勝thắng 相tương/tướng 復phục 以dĩ 為vi 慢mạn 以dĩ 隨tùy 順thuận 如như 道đạo 為vi 治trị 此thử 二nhị 通thông 名danh 勝thắng 慢mạn 故cố 此thử 一nhất 分phần/phân 有hữu 其kỳ 二nhị 道đạo (# 初sơ 即tức 加gia 行hành 下hạ 疏sớ/sơ 釋thích 但đãn 屬thuộc 四tứ 道đạo 不bất 釋thích 其kỳ 名danh 下hạ 疏sớ/sơ 自tự 釋thích )# 論luận 云vân 勝thắng 慢mạn 對đối 治trị 者giả 謂vị 十thập 平bình 等đẳng 深thâm 淨tịnh 心tâm 者giả 前tiền 段đoạn 能năng 治trị 也dã 又hựu 云vân 同đồng 念niệm 不bất 退thoái 轉chuyển 心tâm 。 者giả 後hậu 段đoạn 能năng 治trị 也dã 言ngôn 同đồng 念niệm 者giả 即tức 後hậu 總tổng 句cú 順thuận 如như 與dữ 如như 同đồng 一nhất 念niệm 故cố 不bất 退thoái 轉chuyển 者giả 。 即tức 後hậu 段đoạn 末mạt 句cú 略lược 舉cử 初sơ 後hậu 以dĩ 該cai 中trung 間gian 前tiền 地địa 治trị 解giải 法pháp 慢mạn 此thử 治trị 身thân 淨tịnh 分phân 別biệt 慢mạn 所sở 治trị 有hữu 殊thù 不bất 濫lạm 前tiền 地địa 言ngôn 身thân 淨tịnh 者giả 得đắc 出xuất 世thế 智trí 不bất 染nhiễm 身thân 故cố (# 論luận 云vân 勝thắng 慢mạn 下hạ 此thử 釋thích 分phần/phân 名danh 然nhiên 論luận 具cụ 云vân 勝thắng 慢mạn 對đối 治trị 者giả 謂vị 十thập 平bình 等đẳng 深thâm 淨tịnh 心tâm 同đồng 念niệm 不bất 退thoái 轉chuyển 心tâm 。 故cố 前tiền 已dĩ 說thuyết 解giải 法pháp 慢mạn 對đối 治trị 今kim 此thử 地Địa 中trung 。 說thuyết 身thân 淨tịnh 分phân 別biệt 慢mạn 對đối 治trị 釋thích 曰viết 上thượng 皆giai 論luận 文văn 疏sớ/sơ 已dĩ 分phần/phân 釋thích 先tiên 正chánh 釋thích 名danh 具cụ 分phần/phân 二nhị 慢mạn 即tức 後hậu 等đẳng 者giả 總tổng 句cú 經Kinh 云vân 隨tùy 順thuận 真Chân 如Như 。 故cố 可khả 法pháp 同đồng 如như 即tức 十thập 平bình 等đẳng 然nhiên 十thập 平bình 等đẳng 已dĩ 是thị 隨tùy 如như 何hà 故cố 名danh 同đồng 由do 取thủ 勝thắng 相tương/tướng 則tắc 不bất 順thuận 如như 今kim 若nhược 順thuận 如như 則tắc 不bất 取thủ 勝thắng 相tương/tướng 故cố 為vi 能năng 治trị 前tiền 地địa 治trị 下hạ 對đối 前tiền 揀giản 濫lạm 雖tuy 與dữ 前tiền 地địa 同đồng 皆giai 治trị 慢mạn 前tiền 是thị 世thế 間gian 所sở 治trị 則tắc 劣liệt 今kim 治trị 出xuất 世thế 身thân 淨tịnh 之chi 慢mạn 則tắc 勝thắng 於ư 前tiền 故cố 名danh 勝thắng 慢mạn 安an 得đắc 濫lạm 哉tai 言ngôn 身thân 淨tịnh 者giả 前tiền 則tắc 出xuất 世thế 成thành 念niệm 處xứ 觀quán 不bất 染nhiễm 於ư 身thân 即tức 是thị 身thân 淨tịnh 取thủ 此thử 不bất 染nhiễm 所sở 以dĩ 為vi 治trị 淨tịnh 無vô 淨tịnh 相tương/tướng 慢mạn 何hà 由do 生sanh )# 。

爾nhĩ 時thời 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 告cáo 解Giải 脫Thoát 月Nguyệt 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 第đệ 四tứ 地địa 所sở 行hành 道Đạo 善thiện 圓viên 滿mãn 已dĩ 。 欲dục 入nhập 第đệ 五ngũ 難nan 勝thắng 地địa 當đương 以dĩ 十thập 種chủng 。 平bình 等đẳng 清thanh 淨tịnh 心tâm 趣thú 入nhập 。

文văn 中trung 二nhị 先tiên 治trị 他tha 地địa 慢mạn 後hậu 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 此thử 下hạ 治trị 自tự 地địa 慢mạn 前tiền 中trung 三tam 初sơ 結kết 前tiền 舉cử 後hậu 二nhị 徵trưng 起khởi 正chánh 顯hiển 三tam 結kết 能năng 入nhập 地địa 今kim 初sơ 平bình 等đẳng 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 是thị 如như 理lý 二nhị 是thị 因nhân 果quả 淨tịnh 法pháp 千thiên 聖thánh 同đồng 規quy 名danh 深thâm 淨tịnh 心tâm 是thị 此thử 地địa 觀quán 解giải 故cố 論luận 云vân 於ư 平bình 等đẳng 中trung 心tâm 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 故cố (# 名danh 深thâm 淨tịnh 心tâm 者giả 此thử 句cú 向hướng 上thượng 成thành 二nhị 平bình 等đẳng 以dĩ 約ước 如như 法Pháp 而nhi 論luận 等đẳng 故cố 名danh 之chi 為vi 深thâm 以dĩ 約ước 淨tịnh 法pháp 而nhi 論luận 等đẳng 故cố 名danh 之chi 為vi 淨tịnh 。 故cố 云vân 深thâm 淨tịnh 心tâm 也dã 二nhị 者giả 向hướng 下hạ 則tắc 成thành 此thử 地địa 觀quán 解giải 之chi 心tâm 則tắc 五ngũ 字tự 分phần/phân 一nhất 平bình 等đẳng 二nhị 字tự 是thị 淨tịnh 所sở 依y 其kỳ 深thâm 淨tịnh 心tâm 是thị 能năng 依y 心tâm 故cố 次thứ 引dẫn 論luận 云vân 於ư 平bình 等đẳng 中trung 心tâm 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 言ngôn 深thâm 淨tịnh 心tâm 即tức 是thị 論luận 經kinh 今kim 經kinh 但đãn 云vân 清thanh 淨tịnh 心tâm 耳nhĩ )# 此thử 復phục 何hà 異dị 後hậu 地địa 觀quán 察sát 十thập 平bình 等đẳng 法pháp 此thử 有hữu 三tam 異dị 一nhất 此thử 地địa 治trị 前tiền 於ư 淨tịnh 起khởi 慢mạn 故cố 偏thiên 明minh 淨tịnh 法pháp 平bình 等đẳng 後hậu 地địa 對đối 此thử 依y 真chân 入nhập 俗tục 通thông 觀quán 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 皆giai 悉tất 平bình 等đẳng 。 二nhị 此thử 約ước 舉cử 等đẳng 理lý 以dĩ 顯hiển 心tâm 淨tịnh 後hậu 地địa 舉cử 觀quán 察sát 以dĩ 入nhập 等đẳng 理lý 三tam 此thử 通thông 理lý 事sự 二nhị 等đẳng 後hậu 地địa 一nhất 向hướng 約ước 理lý 融dung 二nhị 諦đế 故cố 此thử 皆giai 地địa 背bối/bội 相tương/tướng 捨xả 後hậu 漸tiệm 勝thắng 故cố (# 此thử 有hữu 三tam 下hạ 答đáp 一nhất 所sở 治trị 通thông 局cục 通thông 染nhiễm 則tắc 勝thắng 二nhị 能năng 所sở 前tiền 後hậu 若nhược 舉cử 所sở 等đẳng 以dĩ 成thành 能năng 等đẳng 此thử 心tâm 猶do 淺thiển 若nhược 舉cử 能năng 觀quán 以dĩ 入nhập 所sở 觀quán 此thử 觀quán 則tắc 深thâm 三tam 能năng 治trị 通thông 局cục 一nhất 向hướng 局cục 理lý 六lục 地địa 則tắc 深thâm 故cố 疏sớ/sơ 結kết 云vân 此thử 皆giai 地địa 地địa 背bối/bội 相tương/tướng 捨xả 離ly 以dĩ 勝thắng 捨xả 劣liệt 又hựu 上thượng 三tam 義nghĩa 亦diệc 皆giai 相tương/tướng 成thành 由do 初sơ 所sở 治trị 局cục 故cố 能năng 治trị 則tắc 通thông 事sự 理lý 皆giai 等đẳng 何hà 獨độc 身thân 淨tịnh 由do 所sở 治trị 通thông 能năng 治trị 則tắc 局cục 一nhất 理lý 平bình 等đẳng 無vô 染nhiễm 淨tịnh 故cố 淨tịnh 慢mạn 未vị 除trừ 以dĩ 等đẳng 成thành 觀quán 此thử 五ngũ 地địa 中trung 已dĩ 成thành 等đẳng 觀quán 後hậu 六lục 地địa 中trung 以dĩ 觀quán 入nhập 理lý 則tắc 以dĩ 初sơ 後hậu 成thành 於ư 中trung 間gian )# 。

何hà 等đẳng 為vi 十thập 。 所sở 謂vị 於ư 過quá 去khứ 佛Phật 。 法pháp 平bình 等đẳng 清thanh 淨tịnh 。 心tâm 未vị 來lai 佛Phật 法Pháp 平bình 等đẳng 。 清thanh 淨tịnh 心tâm 現hiện 在tại 佛Phật 法Pháp 平bình 等đẳng 。 清thanh 淨tịnh 心tâm 戒giới 平bình 等đẳng 清thanh 淨tịnh 。 心tâm 心tâm 平bình 等đẳng 清thanh 淨tịnh 。 心tâm 除trừ 見kiến 疑nghi 悔hối 平bình 等đẳng 清thanh 淨tịnh 。 心tâm 道đạo 非phi 道đạo 智trí 平bình 等đẳng 。 清thanh 淨tịnh 心tâm 修tu 行hành 智trí 見kiến 平bình 等đẳng 清thanh 淨tịnh 。 心tâm 於ư 一nhất 切thiết 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 上thượng 上thượng 觀quán 察sát 平bình 等đẳng 。 清thanh 淨tịnh 心tâm 教giáo 化hóa 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 平bình 等đẳng 清thanh 淨tịnh 心tâm 。

二nhị 正chánh 顯hiển 中trung 十thập 心tâm 分phần/phân 二nhị 初sơ 三Tam 明Minh 諸chư 佛Phật 法Pháp 論luận 云vân 謂vị 三tam 世thế 力lực 等đẳng 者giả 即tức 果quả 位vị 十Thập 力Lực 等đẳng 也dã (# 即tức 果quả 位vị 者giả 此thử 一nhất 等đẳng 字tự 等đẳng 餘dư 果quả 法pháp 謂vị 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 。 三Tam 身Thân 四Tứ 智Trí 等đẳng 非phi 釋thích 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 淨tịnh 心tâm 前tiền 已dĩ 總tổng 釋thích )# 。

後hậu 七thất 明minh 隨tùy 順thuận 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 二nhị 利lợi 因nhân 行hành 順thuận 成thành 果quả 故cố 於ư 中trung 前tiền 六lục 自tự 利lợi 後hậu 一nhất 利lợi 他tha 前tiền 中trung 合hợp 為vi 三tam 學học 初sơ 戒giới 次thứ 定định 餘dư 四tứ 慧tuệ 故cố 離ly 為vi 七thất 淨tịnh 一nhất 戒giới 淨tịnh 二nhị 定định 淨tịnh 三tam 見kiến 淨tịnh 四tứ 度độ 疑nghi 淨tịnh 見kiến 疑nghi 相tương/tướng 顯hiển 經kinh 合hợp 一nhất 句cú 為vi 成thành 十thập 故cố 五ngũ 道đạo 非phi 道đạo 淨tịnh 此thử 前tiền 五ngũ 淨tịnh 大đại 小tiểu 名danh 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 六lục 名danh 行hành 淨tịnh 七thất 行hành 斷đoạn 淨tịnh 以dĩ 彼bỉ 宗tông 中trung 趣thú 盡tận 滅diệt 故cố 今kim 大Đại 乘Thừa 六lục 名danh 行hành 斷đoạn 經Kinh 云vân 修tu 行hành 知tri 見kiến 略lược 無vô 斷đoạn 字tự 七thất 名danh 思tư 量lượng 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 上thượng 上thượng 淨tịnh 以dĩ 依y 行hành 斷đoạn 起khởi 勝thắng 求cầu 故cố (# 前tiền 中trung 等đẳng 者giả 釋thích 前tiền 六lục 中trung 二nhị 門môn 分phân 別biệt 一nhất 約ước 行hành 牒điệp 屬thuộc 經kinh 文văn 云vân 何hà 見kiến 疑nghi 二nhị 淨tịnh 相tương/tướng 顯hiển 此thử 二nhị 同đồng 是thị 根căn 本bổn 六lục 種chủng 煩phiền 惱não 之chi 中trung 。 二nhị 故cố 戒giới 取thủ 依y 於ư 六lục 上thượng 開khai 出xuất 又hựu 執chấp 為vi 道đạo 相tương/tướng 微vi 難nan 見kiến 別biệt 為vi 一nhất 句cú )# 若nhược 約ước 位vị 者giả 初sơ 二nhị 在tại 見kiến 道đạo 前tiền 以dĩ 創sáng/sang 背bối/bội 凡phàm 過quá 宜nghi 以dĩ 戒giới 防phòng 欲dục 生sanh 真chân 慧tuệ 理lý 須tu 習tập 定định 然nhiên 夫phu 合hợp 理lý 判phán 屬thuộc 世thế 間gian 次thứ 三tam 在tại 見kiến 道đạo 以dĩ 見kiến 道đạo 中trung 斷đoạn 身thân 見kiến 故cố 斷đoạn 疑nghi 故cố 斷đoạn 戒giới 取thủ 故cố 戒giới 取thủ 是thị 非phi 道đạo 知tri 無vô 漏lậu 慧tuệ 是thị 正Chánh 道Đạo 入nhập 見kiến 道đạo 時thời 十thập 使sử 俱câu 斷đoạn 偏thiên 言ngôn 三tam 者giả 涅Niết 槃Bàn 經kinh 說thuyết 此thử 三tam 重trọng/trùng 故cố 又hựu 十thập 使sử 中trung 五ngũ 見kiến 及cập 疑nghi 但đãn 障chướng 見kiến 道đạo 餘dư 四tứ 通thông 於ư 見kiến 修tu 故cố 略lược 不bất 言ngôn 就tựu 其kỳ 六lục 中trung 三tam 本bổn 三tam 隨tùy 偏thiên 語ngữ 其kỳ 本bổn 邊biên 見kiến 隨tùy 身thân 見kiến 邪tà 見kiến 隨tùy 疑nghi 見kiến 取thủ 隨tùy 戒giới 取thủ 故cố 斷đoạn 三tam 結kết 三tam 隨tùy 亦diệc 斷đoạn 但đãn 立lập 三tam 淨tịnh 上thượng 五ngũ 大đại 小tiểu 並tịnh 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 行hành 淨tịnh 在tại 修tu 道Đạo 起khởi 斷đoạn 行hành 故cố 行hành 斷đoạn 在tại 無Vô 學Học 道đạo 依y 行hành 證chứng 斷đoạn 故cố 大Đại 乘Thừa 後hậu 二nhị 皆giai 在tại 修tu 道Đạo 斷đoạn 障chướng 成thành 德đức 故cố 有hữu 二nhị 也dã 行hành 實thật 同đồng 時thời (# 欲dục 生sanh 真chân 慧tuệ 者giả 即tức 出xuất 世thế 見kiến 道đạo 慧tuệ 也dã 次thứ 三tam 在tại 見kiến 道đạo 等đẳng 者giả 疏sớ/sơ 釋thích 此thử 三tam 而nhi 文văn 有hữu 三tam 一nhất 正chánh 釋thích 二nhị 入nhập 見kiến 道đạo 下hạ 徵trưng 問vấn 三tam 涅Niết 槃Bàn 下hạ 引dẫn 答đáp 問vấn 中trung 言ngôn 十thập 使sử 俱câu 斷đoạn 者giả 開khai 之chi 成thành 八bát 十thập 八bát 使sử 答đáp 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 約ước 重trọng/trùng 故cố 涅Niết 槃Bàn 三tam 十thập 三tam 因nhân 釋thích 觀quán 方phương 迦Ca 葉Diếp 問vấn 云vân 如Như 來Lai 說thuyết 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 如như 四tứ 十thập 里lý 水thủy 云vân 何hà 言ngôn 斷đoạn 三tam 結kết 一nhất 我ngã 見kiến 二nhị 非phi 因nhân 見kiến 因nhân 三tam 疑nghi 網võng 佛Phật 答đáp 云vân 此thử 三tam 重trọng/trùng 故cố 亦diệc 攝nhiếp 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 人nhân 。 一nhất 切thiết 所sở 斷đoạn 結kết 故cố 譬thí 如như 王vương 出xuất 雖tuy 有hữu 四tứ 兵binh 但đãn 言ngôn 王vương 出xuất 又hựu 云vân 此thử 三tam 何hà 緣duyên 獨độc 得đắc 名danh 重trọng/trùng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 常thường 所sở 起khởi 故cố 微vi 難nạn/nan 識thức 故cố 難nan 可khả 斷đoạn 故cố 能năng 為vì 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 因nhân 故cố 。 是thị 三tam 對đối 治trị 之chi 怨oán 敵địch 故cố 謂vị 戒giới 定định 慧tuệ 又hựu 眾chúng 生sanh 聞văn 斷đoạn 多đa 則tắc 退thoái 轉chuyển 故cố 但đãn 說thuyết 三tam 又hựu 十thập 使sử 下hạ 二nhị 約ước 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 分phân 別biệt 餘dư 四Tứ 等Đẳng 者giả 謂vị 貪tham 瞋sân 慢mạn 無vô 明minh 見kiến 道đạo 之chi 中trung 四tứ 障chướng 見kiến 道đạo 亦diệc 皆giai 已dĩ 斷đoạn 有hữu 障chướng 修tu 者giả 不bất 與dữ 斷đoạn 名danh 故cố 畧lược 不bất 言ngôn 三tam 本bổn 三tam 隨tùy 者giả 隨tùy 者giả 是thị 末mạt 身thân 見kiến 即tức 我ngã 我ngã 於ư 過quá 去khứ 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 故cố 名danh 常thường 見kiến 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 為vi 作tác 無vô 作tác 則tắc 起khởi 斷đoạn 見kiến 故cố 說thuyết 邊biên 見kiến 隨tùy 於ư 身thân 見kiến 言ngôn 邪tà 見kiến 者giả 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 以dĩ 於ư 諦đế 理lý 猶do 豫dự 不bất 决# 遂toại 撥bát 為vi 無vô 故cố 說thuyết 邪tà 見kiến 隨tùy 於ư 疑nghi 網võng 既ký 非phi 因nhân 計kế 因nhân 必tất 取thủ 為vi 實thật 故cố 見kiến 取thủ 隨tùy 於ư 戒giới 取thủ 根căn 本bổn 既ký 斷đoạn 枝chi 條điều 自tự 亡vong 又hựu 言ngôn 隨tùy 者giả 三tam 本bổn 名danh 轉chuyển 如như 手thủ 轉chuyển 輪luân 三tam 隨tùy 名danh 隨tùy 如như 輪luân 隨tùy 手thủ 上thượng 五ngũ 大đại 小tiểu 並tịnh 同đồng 者giả 結kết 前tiền 五ngũ 淨tịnh 生sanh 後hậu 二nhị 淨tịnh 二nhị 淨tịnh 大đại 小tiểu 開khai 合hợp 不bất 同đồng 在tại 位vị 亦diệc 別biệt 於ư 中trung 有hữu 二nhị 先tiên 約ước 小Tiểu 乘Thừa 後hậu 約ước 大Đại 乘Thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 中trung 。 先tiên 行hành 後hậu 位vị 約ước 行hành 同đồng 時thời 義nghĩa 分phần/phân 斷đoạn 障chướng 斷đoạn 即tức 行hành 淨tịnh 成thành 德đức 即tức 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 上thượng 上thượng 淨tịnh )# 若nhược 約ước 位vị 分phần/phân 七thất 地địa 已dĩ 還hoàn 為vi 行hành 斷đoạn 修tu 道Đạo 斷đoạn 結kết 故cố 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 入nhập 法pháp 流lưu 中trung 順thuận 菩Bồ 提Đề 故cố 。 名danh 思tư 量lượng 上thượng 上thượng 餘dư 文văn 易dị 了liễu (# 若nhược 約ước 位vị 下hạ 二nhị 約ước 位vị 辨biện 即tức 增tăng 微vi 分phân 別biệt 七thất 地địa 已dĩ 還hoàn 雖tuy 亦diệc 進tiến 行hành 斷đoạn 障chướng 義nghĩa 增tăng 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 非phi 不bất 斷đoạn 障chướng 進tiến 行hành 多đa 故cố 是thị 以dĩ 二nhị 位vị 各các 得đắc 一nhất 名danh )# 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 以dĩ 此thử 十thập 種chủng 。 平bình 等đẳng 清thanh 淨tịnh 。 心tâm 得đắc 入nhập 菩Bồ 薩Tát 第đệ 五ngũ 地địa 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 此thử 第đệ 五ngũ 地địa 已dĩ 。

第đệ 二nhị 明minh 如như 道Đạo 行hạnh 又hựu 順thuận 經kinh 意ý 前tiền 明minh 入nhập 心tâm 從tùng 此thử 已dĩ 下hạ 皆giai 明minh 住trụ 心tâm (# 又hựu 順thuận 經kinh 意ý 下hạ 以dĩ 不bất 依y 論luận 但đãn 順thuận 三tam 心tâm 此thử 之chi 半bán 分phần/phân 及cập 後hậu 二nhị 分phần 皆giai 是thị 住trụ 心tâm 攝nhiếp 於ư 三tam 位vị 此thử 隨tùy 如như 道đạo 攝nhiếp 第đệ 五ngũ 住trụ )# 應ưng 分phân 為vi 三tam 此thử 攝nhiếp 方phương 便tiện 具cụ 足túc 住trụ 。 修tu 行hành 十thập 心tâm 是thị 方phương 便tiện 義nghĩa 不bất 退thoái 轉chuyển 者giả 。 即tức 是thị 住trụ 義nghĩa 二nhị 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 攝nhiếp 離ly 癡si 亂loạn 行hành 智trí 清thanh 淨tịnh 等đẳng 無vô 癡si 亂loạn 故cố 三tam 彼bỉ 果quả 勝thắng 攝nhiếp 無vô 盡tận 功công 德đức 。 藏tạng 回hồi 向hướng 攝nhiếp 德đức 無vô 盡tận 故cố (# 智trí 清thanh 淨tịnh 者giả 即tức 下hạ 經kinh 文văn 十thập 重trọng/trùng 觀quán 察sát 四Tứ 諦Đế 法Pháp 門môn 。 名danh 智trí 清thanh 淨tịnh 正chánh 是thị 無vô 癡si 知tri 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 如như 實thật 而nhi 知tri 。 即tức 無vô 亂loạn 義nghĩa 而nhi 言ngôn 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 勤cần 方phương 便tiện 勝thắng 皆giai 無vô 癡si 義nghĩa 與dữ 彼bỉ 行hành 中trung 釋thích 於ư 無vô 癡si 義nghĩa 甚thậm 相tương 順thuận 攝nhiếp 德đức 無vô 盡tận 者giả 下hạ 有hữu 四Tứ 果Quả 第đệ 一nhất 即tức 名danh 攝nhiếp 功công 德đức 果quả 下hạ 三tam 皆giai 是thị 功công 德đức 果quả 故cố )# 今kim 且thả 順thuận 論luận 此thử 明minh 如như 道Đạo 行hạnh 於ư 中trung 三tam 初sơ 標tiêu 分phần/phân 位vị 為vi 顯hiển 隨tùy 如như 已dĩ 入nhập 五ngũ 地địa 次thứ 以dĩ 善thiện 下hạ 總tổng 顯hiển 後hậu 願nguyện 力lực 下hạ 別biệt 明minh 。

以dĩ 善thiện 修tu 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 故cố 善thiện 淨tịnh 深thâm 心tâm 故cố 復phục 轉chuyển 求cầu 上thượng 勝thắng 道đạo 故cố 隨tùy 順thuận 真Chân 如Như 故cố 。

二nhị 總tổng 顯hiển 中trung 四tứ 句cú 皆giai 是thị 正chánh 修tu 諸chư 行hành 故cố 總tổng 名danh 順thuận 如như 謂vị 前tiền 二nhị 句cú 為vi 所sở 治trị 即tức 四tứ 地địa 修tu 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 以dĩ 前tiền 十thập 心tâm 能năng 善thiện 清thanh 淨tịnh 得đắc 入nhập 五ngũ 地địa 於ư 此thử 淨tịnh 心tâm 希hy 求cầu 勝thắng 相tương/tướng 即tức 復phục 是thị 慢mạn 慢mạn 在tại 文văn 外ngoại 故cố 以dĩ 後hậu 二nhị 句cú 而nhi 為vi 能năng 治trị 初sơ 句cú 轉chuyển 求cầu 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 為vi 能năng 治trị 謂vị 不bất 住trụ 淨tịnh 心tâm 而nhi 起khởi 諸chư 行hành 即tức 治trị 住trụ 淨tịnh 慢mạn 故cố 後hậu 句cú 雖tuy 起khởi 諸chư 行hành 不bất 退thoái 失thất 前tiền 平bình 等đẳng 深thâm 淨tịnh 之chi 心tâm 則tắc 能năng 隨tùy 順thuận 。 真Chân 如Như 平bình 等đẳng 。 即tức 如như 故cố (# 總tổng 中trung 四tứ 句cú 者giả 問vấn 四tứ 中trung 初sơ 一nhất 是thị 四tứ 地địa 行hành 何hà 言ngôn 皆giai 是thị 正chánh 修tu 行hành 耶da 又hựu 後hậu 經Kinh 云vân 入nhập 五ngũ 地địa 已dĩ 善thiện 修tu 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 耶da 答đáp 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 能năng 治trị 之chi 行hành 必tất 因nhân 所sở 治trị 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 由do 皆giai 是thị 修tu 行hành 二nhị 者giả 四tứ 地địa 道Đạo 品Phẩm 取thủ 其kỳ 淨tịnh 相tương/tướng 以dĩ 十thập 淨tịnh 心tâm 而nhi 能năng 治trị 之chi 即tức 入nhập 五ngũ 地địa 入nhập 五ngũ 地địa 已dĩ 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 不bất 取thủ 淨tịnh 相tương/tướng 而nhi 非phi 不bất 行hành 不bất 取thủ 而nhi 行hành 方phương 能năng 善thiện 修tu 故cố 後hậu 十thập 淨tịnh 雖tuy 是thị 所sở 治trị 隨tùy 如như 道đạo 時thời 亦diệc 不bất 捨xả 前tiền 十thập 淨tịnh 心tâm 也dã 若nhược 遠viễn 公công 云vân 皆giai 正chánh 修tu 行hành 是thị 論luận 通thông 難nạn/nan 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 云vân 若nhược 此thử 如như 道đạo 取thủ 前tiền 淨tịnh 心tâm 淨tịnh 心tâm 復phục 取thủ 四tứ 地địa 覺giác 分phần/phân 亦diệc 應ưng 覺giác 分phần/phân 由do 三tam 地địa 生sanh 何hà 不bất 取thủ 耶da 故cố 此thử 答đáp 云vân 此thử 四tứ 即tức 是thị 四tứ 地địa 已dĩ 上thượng 皆giai 正chánh 修tu 行hành 三tam 地địa 既ký 是thị 世thế 間gian 之chi 法pháp 。 故cố 不bất 言ngôn 耳nhĩ 亦diệc 是thị 一nhất 理lý 後hậu 句cú 雖tuy 起khởi 者giả 即tức 經kinh 隨tùy 順thuận 真Chân 如Như 。 論luận 云vân 隨tùy 順thuận 如như 道Đạo 行hạnh 者giả 彼bỉ 平bình 等đẳng 中trung 深thâm 淨tịnh 心tâm 不bất 退thoái 轉chuyển 。 現hiện 成thành 就tựu 故cố 隨tùy 彼bỉ 平bình 等đẳng 清thanh 淨tịnh 。 法pháp 住trụ 釋thích 曰viết 不bất 退thoái 轉chuyển 心tâm 。 即tức 此thử 隨tùy 如như 末mạt 句cú 意ý 云vân 既ký 以dĩ 前tiền 句cú 治trị 於ư 深thâm 心tâm 取thủ 淨tịnh 相tương/tướng 竟cánh 今kim 以dĩ 不bất 取thủ 深thâm 淨tịnh 之chi 心tâm 隨tùy 至chí 不bất 退thoái 轉chuyển 。 行hành 常thường 於ư 平bình 等đẳng 中trung 住trụ 為vi 順thuận 如như 道đạo 故cố 疏sớ/sơ 云vân 雖tuy 起khởi 諸chư 行hành 不bất 退thoái 失thất 前tiền 平bình 等đẳng 深thâm 淨tịnh 之chi 心tâm 次thứ 論luận 結kết 云vân 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 深thâm 心tâm 安an 住trụ 名danh 為vi 隨tùy 順thuận 如như 道đạo 故cố 疏sớ/sơ 云vân 則tắc 能năng 隨tùy 順thuận 。 真Chân 如Như 正chánh 是thị 取thủ 此thử 論luận 文văn 也dã 言ngôn 平bình 等đẳng 即tức 如như 者giả 會hội 論luận 就tựu 經kinh 經Kinh 云vân 隨tùy 如như 論luận 取thủ 平bình 等đẳng 云vân 何hà 是thị 同đồng 故cố 云vân 平bình 等đẳng 即tức 如như 如như 前tiền 已dĩ 釋thích 問vấn 論luận 云vân 深thâm 心tâm 安an 住trụ 何hà 異dị 前tiền 隨tùy 彼bỉ 平bình 等đẳng 清thanh 淨tịnh 。 法pháp 住trụ 答đáp 前tiền 唯duy 住trụ 平bình 等đẳng 故cố 。 疏sớ/sơ 云vân 不bất 失thất 平bình 等đẳng 今kim 言ngôn 深thâm 心tâm 則tắc 行hành 順thuận 如như 為vi 深thâm 心tâm 住trụ )# 。

願nguyện 力lực 所sở 持trì 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 慈từ 愍mẫn 不bất 捨xả 故cố 積tích 集tập 福phước 智trí 。 助trợ 道đạo 故cố 精tinh 勤cần 修tu 習tập 。 不bất 息tức 故cố 出xuất 生sanh 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 故cố 觀quán 察sát 照chiếu 明minh 上thượng 上thượng 地địa 故cố 受thọ 如Như 來Lai 護hộ 念niệm 故cố 念niệm 智trí 力lực 所sở 持trì 。 故cố 得đắc 不bất 退thoái 轉chuyển 心tâm 。

後hậu 別biệt 明minh 中trung 顯hiển 上thượng 隨tùy 如như 之chi 行hành 有hữu 其kỳ 八bát 種chủng 經kinh 有hữu 九cửu 句cú 前tiền 七thất 各các 一nhất 後hậu 二nhị 為vi 一nhất 八bát 中trung 前tiền 二nhị 是thị 起khởi 行hành 心tâm 一nhất 自tự 利lợi 願nguyện 即tức 修tu 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 二nhị 利lợi 他tha 慈từ 即tức 不bất 疲bì 倦quyện 心tâm 。 後hậu 六lục 是thị 行hành 謂vị 三tam 得đắc 善thiện 根căn 力lực 四tứ 不bất 捨xả 眾chúng 行hành 。 五ngũ 善thiện 巧xảo 修tu 行hành 六lục 無vô 厭yếm 足túc 故cố 。 照chiếu 明minh 上thượng 上thượng 七thất 得đắc 他tha 勝thắng 力lực 八bát 自tự 得đắc 勝thắng 力lực 此thử 有hữu 二nhị 句cú 初sơ 句cú 具cụ 三tam 慧tuệ 念niệm 是thị 聞văn 思tư 智trí 即tức 修tu 慧tuệ 後hậu 句cú 勝thắng 進tiến 究cứu 竟cánh 上thượng 六lục 行hành 中trung 前tiền 三tam 自tự 分phần/phân 後hậu 三tam 勝thắng 進tiến 各các 有hữu 初sơ 中trung 後hậu 思tư 之chi (# 後hậu 別biệt 明minh 者giả 問vấn 八bát 皆giai 事sự 行hành 何hà 名danh 如như 行hành 答đáp 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 此thử 助trợ 顯hiển 真Chân 如Như 觀quán 故cố 二nhị 如như 中trung 起khởi 行hành 俱câu 無vô 所sở 著trước 方phương 顯hiển 隨tùy 如như 別biệt 行hành 可khả 知tri 但đãn 第đệ 七thất 句cú 念niệm 智trí 力lực 所sở 持trì 。 故cố 疏sớ/sơ 順thuận 經kinh 釋thích 論luận 經Kinh 云vân 得đắc 念niệm 意ý 與dữ 智trí 力lực 故cố 即tức 以dĩ 意ý 為vi 思tư 慧tuệ 遠viễn 公công 云vân 念niệm 是thị 聞văn 慧tuệ 念niệm 持trì 教giáo 故cố 意ý 是thị 思tư 慧tuệ 伺tứ 求cầu 思tư 義nghĩa 故cố 智trí 是thị 修tu 慧tuệ 以dĩ 能năng 離ly 障chướng 上thượng 勝thắng 進tiến 故cố 此thử 之chi 三tam 句cú 同đồng 名danh 智trí 力lực 今kim 經kinh 無vô 意ý 與dữ 言ngôn 故cố 以dĩ 念niệm 當đương 二nhị 慧tuệ 智trí 當đương 於ư 修tu )# 。

佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 實thật 知tri 此thử 是thị 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 此thử 是thị 苦khổ 集tập 。 聖Thánh 諦Đế 此thử 是thị 苦khổ 滅diệt 。 聖Thánh 諦Đế 此thử 是thị 苦khổ 滅diệt 道đạo 聖Thánh 諦Đế 。

第đệ 二nhị 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 有hữu 二nhị 種chủng 觀quán 。 一nhất 所sở 知tri 法pháp 中trung 智trí 清thanh 淨tịnh 勝thắng 二nhị 佛Phật 子tử 至chí 得đắc 如như 是thị 諸chư 諦đế 下hạ 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 勤cần 方phương 便tiện 勝thắng 初sơ 即tức 自tự 利lợi 護hộ 煩phiền 惱não 行hành 故cố 不bất 住trụ 世thế 間gian 後hậu 即tức 利lợi 他tha 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 同đồng 時thời 相tương/tướng 導đạo 名danh 不bất 住trụ 道đạo 今kim 初sơ 智trí 勝thắng 分phần/phân 二nhị 先tiên 明minh 四Tứ 諦Đế 實thật 法pháp 分phân 別biệt 後hậu 善thiện 知tri 俗tục 下hạ 復phục 就tựu 此thử 四tứ 明minh 十thập 觀quán 門môn 化hóa 生sanh 差sai 別biệt 此thử 乃nãi 十thập 種chủng 觀quán 於ư 四Tứ 諦Đế 非phi 謂vị 觀quán 十thập 四Tứ 諦Đế 也dã 故cố 瑜du 伽già 住trụ 品phẩm 云vân 此thử 地địa 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 由do 十thập 行hành 相tương/tướng 如như 實thật 了liễu 知tri 。 今kim 初sơ 言ngôn 實thật 法pháp 者giả 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 苦khổ 集tập 二nhị 諦đế 體thể 是thị 妄vọng 想tưởng 雜tạp 染nhiễm 因nhân 果quả 滅diệt 道đạo 二nhị 諦đế 體thể 是thị 出xuất 世thế 清thanh 淨tịnh 因nhân 果quả 此thử 約ước 諦đế 實thật 義nghĩa 釋thích 若nhược 約ước 審thẩm 諦đế 釋thích 者giả 前tiền 二nhị 無vô 佛Phật 不bất 能năng 知tri 此thử 是thị 苦khổ 是thị 集tập 寧ninh 有hữu 後hậu 二nhị 滅diệt 道đạo 因nhân 果quả 餘dư 如như 本bổn 品phẩm (# 一nhất 所sở 知tri 者giả 諦đế 是thị 所sở 知tri 之chi 法Pháp 。 智trí 於ư 其kỳ 中trung 照chiếu 見kiến 離ly 垢cấu 故cố 名danh 清thanh 淨tịnh 慈từ 悲bi 攝nhiếp 物vật 名danh 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 無vô 墯# 稱xưng 勤cần 善thiện 巧xảo 為vi 方phương 便tiện 故cố 瑜du 伽già 者giả 即tức 四tứ 十thập 八bát 論luận 云vân 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 此thử 住trụ 中trung 多đa 分phần 希hy 求cầu 智trí 殊thù 勝thắng 性tánh 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 由do 十thập 行hành 相tương/tướng 如như 實thật 了liễu 知tri 。 言ngôn 實thật 法pháp 者giả 然nhiên 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 約ước 真chân 實thật 名danh 實thật 已dĩ 如như 疏sớ/sơ 文văn 二nhị 約ước 對đối 下hạ 十thập 門môn 隨tùy 機cơ 異dị 名danh 故cố 名danh 實thật 法pháp )# 後hậu 十thập 觀quán 中trung 略lược 啟khải 四tứ 門môn 一nhất 制chế 立lập 謂vị 四Tứ 諦Đế 義nghĩa 含hàm 法Pháp 界Giới 菩Bồ 薩Tát 窮cùng 照chiếu 無vô 遺di 隨tùy 智trí 異dị 說thuyết 難nạn/nan 窮cùng 略lược 舉cử 十thập 明minh 無vô 盡tận 然nhiên 十thập 皆giai 菩Bồ 薩Tát 自tự 智trí 智trí 相tương/tướng 難nạn/nan 明minh 故cố 論luận 約ước 化hóa 生sanh 以dĩ 明minh 其kỳ 異dị 以dĩ 此thử 通thông 名danh 所sở 知tri 法pháp 中trung 智trí 清thanh 淨tịnh 也dã 。

二nhị 明minh 開khai 合hợp 此thử 十thập 總tổng 唯duy 是thị 一nhất 化hóa 生sanh 分phân 別biệt 若nhược 隨tùy 所sở 化hóa 大đại 小tiểu 分phần/phân 二nhị 前tiền 九cửu 化hóa 小tiểu 後hậu 一nhất 化hóa 大đại 故cố 若nhược 隨tùy 化hóa 所sở 起khởi 則tắc 分phân 為vi 三tam 前tiền 五ngũ 生sanh 解giải 次thứ 四tứ 起khởi 行hành 後hậu 一nhất 令linh 證chứng 故cố 約ước 人nhân 不bất 同đồng 離ly 以dĩ 為vi 七thất 初sơ 為vi 根căn 未vị 熟thục 乃nãi 至chí 七thất 為vi 大Đại 乘Thừa 可khả 化hóa 故cố 至chí 文văn 當đương 知tri (# 二nhị 明minh 開khai 合hợp 者giả 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 四tứ 初sơ 一nhất 是thị 合hợp 後hậu 三tam 是thị 開khai 一nhất 約ước 所sở 化hóa 法pháp 分phân 別biệt 二nhị 約ước 所sở 益ích 分phân 別biệt 三tam 約ước 化hóa 類loại 分phân 別biệt )# 三tam 對đối 實thật 法pháp 以dĩ 明minh 通thông 別biệt 此thử 十thập 望vọng 前tiền 四Tứ 諦Đế 前tiền 五ngũ 通thông 觀quán 四Tứ 諦Đế 謂vị 一nhất 世thế 俗tục 者giả 觀quán 四Tứ 諦Đế 法pháp 相tướng 二nhị 觀quán 其kỳ 性tánh 空không 三tam 通thông 觀quán 性tánh 相tướng 無vô 礙ngại 四tứ 觀quán 性tánh 相tướng 各các 異dị 五ngũ 觀quán 此thử 四tứ 緣duyên 起khởi 集tập 成thành 次thứ 四tứ 別biệt 觀quán 四Tứ 諦Đế 謂vị 六lục 七thất 八bát 九cửu 如như 次thứ 觀quán 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 後hậu 一nhất 但đãn 觀quán 滅diệt 道đạo 菩Bồ 薩Tát 地địa 因nhân 證chứng 佛Phật 智trí 故cố 。 遠viễn 公công 後hậu 五ngũ 亦diệc 通thông 觀quán 四Tứ 諦Đế 謂vị 迷mê 於ư 四Tứ 諦Đế 故cố 為vi 苦khổ 集tập 悟ngộ 其kỳ 四Tứ 諦Đế 故cố 成thành 滅diệt 道đạo 後hậu 一nhất 窮cùng 四Tứ 諦Đế 緣duyên 起khởi 實thật 性tánh 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 成thành 大Đại 乘Thừa 道đạo 亦diệc 有hữu 此thử 理lý (# 三tam 對đối 實thật 法pháp 者giả 六lục 七thất 八bát 九cửu 此thử 四tứ 唯duy 別biệt 但đãn 各các 一nhất 故cố 第đệ 十thập 門môn 望vọng 前tiền 五ngũ 門môn 則tắc 名danh 為vi 別biệt 但đãn 觀quán 滅diệt 道đạo 之chi 二nhị 諦đế 故cố 望vọng 六lục 至chí 九cửu 唯duy 觀quán 一nhất 諦đế 則tắc 亦diệc 名danh 通thông 遠viễn 公công 後hậu 五ngũ 者giả 何hà 名danh 通thông 別biệt 所sở 觀quán 通thông 四tứ 所sở 成thành 唯duy 一nhất 亦diệc 得đắc 稱xưng 別biệt )# 。

善thiện 知tri 俗tục 諦đế 善thiện 知tri 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 善thiện 知tri 相tướng 諦đế 。 善thiện 知tri 差sai 別biệt 諦đế 。 善thiện 知tri 成thành 立lập 諦đế 善thiện 知tri 事sự 諦đế 。 善thiện 知tri 生sanh 諦đế 善thiện 知tri 盡tận 無vô 生sanh 諦đế 。 善thiện 知tri 入nhập 道Đạo 智trí 諦đế 。 善thiện 知tri 一nhất 切thiết 。 菩Bồ 薩Tát 地địa 次thứ 第đệ 成thành 就tựu 。 諦đế 乃nãi 至chí 善thiện 知tri 。 如Như 來Lai 智trí 成thành 就tựu 諦đế 。

四tứ 正chánh 釋thích 文văn 文văn 分phân 為vi 二nhị 初sơ 列liệt 十thập 名danh 。

此thử 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 令linh 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 知tri 俗tục 諦đế 通thông 達đạt 一nhất 實thật 相tướng 故cố 知tri 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 覺giác 法pháp 自tự 相tướng 。 共cộng 相tương 故cố 知tri 相tương/tướng 諦đế 了liễu 諸chư 法pháp 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 故cố 知tri 差sai 別biệt 諦đế 。 善thiện 分phân 別biệt 蘊uẩn 界giới 處xứ 故cố 知tri 成thành 立lập 諦đế 覺giác 身thân 心tâm 苦khổ 惱não 。 故cố 知tri 事sự 諦đế 覺giác 諸chư 趣thú 生sanh 相tương 續tục 故cố 。 知tri 生sanh 諦đế 一nhất 切thiết 熱nhiệt 惱não 。 畢tất 竟cánh 滅diệt 故cố 知tri 盡tận 無vô 生sanh 智trí 諦đế 。 出xuất 生sanh 無vô 二nhị 故cố 知tri 入nhập 道Đạo 智trí 諦đế 。 正chánh 覺giác 一nhất 切thiết 行hành 。 相tương/tướng 故cố 善thiện 知tri 一nhất 切thiết 。 菩Bồ 薩Tát 地địa 次thứ 第đệ 相tương 續tục 。 成thành 就tựu 乃nãi 至chí 如Như 來Lai 。 智trí 成thành 就tựu 諦đế 以dĩ 信tín 解giải 智trí 力lực 。 知tri 非phi 以dĩ 究cứu 竟cánh 智trí 力lực 知tri 。

後hậu 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 次thứ 第đệ 解giải 釋thích 於ư 中trung 略lược 為vi 二nhị 初sơ 一nhất 依y 瑜du 伽già 二nhị 依y 本bổn 論luận 今kim 初sơ 瑜du 伽già 十thập 句cú 不bất 顯hiển 文văn 詞từ 而nhi 略lược 所sở 說thuyết 義nghĩa 闕khuyết 其kỳ 第đệ 十thập 知tri 菩Bồ 薩Tát 地địa 而nhi 亦diệc 有hữu 十thập 句cú 文văn 有hữu 三tam 節tiết 初sơ 三tam 名danh 為vi 此thử 說thuyết 謂vị 是thị 所sở 為vi 故cố 一nhất 依y 曉hiểu 悟ngộ 他tha 故cố 知tri 俗tục 諦đế 二nhị 依y 自tự 內nội 智trí 知tri 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 三tam 依y 俱câu 處xứ 所sở 故cố 知tri 相tương/tướng 諦đế 謂vị 自tự 相tương/tướng 是thị 俗tục 共cộng 相tương 是thị 真chân 二nhị 體thể 不bất 分phân 故cố 名danh 俱câu 處xứ 次thứ 今kim 經kinh 兩lưỡng 句cú 彼bỉ 應ưng 有hữu 三tam 名danh 由do 此thử 說thuyết 謂vị 由do 三tam 藏tạng 教giáo 之chi 所sở 說thuyết 故cố 故cố 云vân 依y 於ư 契Khế 經Kinh 調điều 伏phục 本bổn 母mẫu 名danh 由do 此thử 說thuyết 經Kinh 中trung 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 應ưng 是thị 調điều 伏phục 知tri 蘊uẩn 界giới 處xứ 義nghĩa 當đương 本bổn 母mẫu 此thử 中trung 第đệ 十thập 義nghĩa 當đương 契Khế 經Kinh 三tam 有hữu 四tứ 句cú 名danh 如như 此thử 說thuyết 謂vị 如như 四Tứ 諦Đế 相tương/tướng 各các 別biệt 知tri 故cố 即tức 依y 於ư 現hiện 在tại 眾chúng 苦khổ 自tự 性tánh 故cố 知tri 事sự 諦đế 依y 於ư 未vị 來lai 苦khổ 生sanh 因nhân 性tánh 依y 於ư 因nhân 盡tận 彼bỉ 盡tận 無vô 生sanh 性tánh 依y 於ư 修tu 習tập 彼bỉ 斷đoạn 方phương 便tiện 性tánh 如như 次thứ 可khả 知tri (# 今kim 初sơ 瑜du 伽già 者giả 即tức 上thượng 住trụ 品phẩm 論luận 云vân 一nhất 切thiết 文văn 詞từ 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 但đãn 取thủ 經kinh 義nghĩa 其kỳ 所sở 立lập 義nghĩa 似tự 今kim 論luận 釋thích 但đãn 有hữu 小tiểu 異dị 故cố 別biệt 出xuất 之chi 文văn 有hữu 三tam 節tiết 者giả 彼bỉ 先tiên 具cụ 列liệt 三tam 節tiết 之chi 名danh 一nhất 為vi 此thử 說thuyết 二nhị 由do 此thử 說thuyết 三tam 如như 此thử 說thuyết 下hạ 疏sớ/sơ 具cụ 辨biện 如như 次thứ 可khả 知tri 者giả 如như 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 四Tứ 諦Đế 次thứ 第đệ 即tức 是thị 今kim 經kinh 六lục 七thất 八bát 九cửu )# 二nhị 依y 本bổn 論luận 者giả 攝nhiếp 十thập 為vi 七thất 初sơ 一nhất 為vi 根căn 未vị 熟thục 眾chúng 生sanh 謂vị 未vị 堪kham 入nhập 大đại 為vi 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 十thập 六lục 行hành 等đẳng 名danh 知tri 世thế 諦đế 即tức 四tứ 重trọng/trùng 二nhị 諦đế 中trung 第đệ 三tam 重trọng/trùng 內nội 俗tục 也dã 不bất 同đồng 瑜du 伽già 通thông 於ư 大đại 小tiểu 及cập 根căn 生sanh 熟thục (# 為vi 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 等đẳng 者giả 謂vị 苦khổ 下hạ 有hữu 四tứ 即tức 苦khổ 空không 無vô 常thường 無vô 我ngã 。 集tập 下hạ 有hữu 四tứ 集tập 因nhân 生sanh 緣duyên 滅diệt 下hạ 有hữu 四tứ 滅diệt 盡tận 妙diệu 離ly 道đạo 亦diệc 有hữu 四tứ 道đạo 如như 行hành 出xuất 故cố 是thị 俗tục 諦đế 即tức 四tứ 重trọng/trùng 者giả 一nhất 假giả 實thật 二nhị 諦đế 二nhị 事sự 理lý 二nhị 諦đế 三tam 四Tứ 諦Đế 勝thắng 義nghĩa 二nhị 諦đế 四tứ 安an 立lập 非phi 安an 立lập 二nhị 諦đế 廣quảng 如như 玄huyền 中trung 今kim 是thị 第đệ 三tam 重trọng 。 中trung 俗tục 者giả 以dĩ 四Tứ 諦Đế 為vi 俗tục 故cố 遠viễn 公công 亦diệc 說thuyết 三tam 種chủng 二nhị 諦đế 一nhất 就tựu 相tương/tướng 分phân 別biệt 情tình 想tưởng 之chi 有hữu 名danh 為vi 世thế 諦đế 。 無vô 相tướng 之chi 空không 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 二nhị 相tương/tướng 實thật 相tướng 對đối 妄vọng 想tưởng 之chi 法pháp 情tình 有hữu 理lý 無vô 名danh 為vi 世thế 諦đế 。 即tức 此thử 經Kinh 中trung 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 真chân 實thật 之chi 法Pháp 。 相tương/tướng 寂tịch 體thể 有hữu 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 即tức 不bất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 也dã 三tam 就tựu 實thật 分phân 別biệt 不bất 空không 藏tạng 中trung 體thể 名danh 真Chân 諦Đế 用dụng 名danh 世thế 諦đế 今kim 諸chư 諦đế 第đệ 一nhất 就tựu 第đệ 二nhị 門môn 似tự 非phi 得đắc 意ý 不bất 同đồng 等đẳng 者giả 瑜du 伽già 但đãn 云vân 依y 曉hiểu 悟ngộ 他tha 是thị 以dĩ 通thông 也dã )# 二nhị 為vi 根căn 熟thục 堪kham 入nhập 大đại 故cố 為vi 說thuyết 法Pháp 。 空không 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 (# 為vi 說thuyết 法Pháp 空không 等đẳng 者giả 即tức 四tứ 重trọng/trùng 中trung 第đệ 三tam 重trọng/trùng 內nội 勝thắng 義nghĩa 與dữ 前tiền 第đệ 一nhất 四Tứ 諦Đế 之chi 俗tục 共cộng 為vi 第đệ 三tam 重trọng/trùng 二nhị 諦đế 也dã )# 三tam 為vi 疑nghi 惑hoặc 眾chúng 生sanh 故cố 知tri 相tương/tướng 諦đế 謂vị 有hữu 聞văn 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 猶do 豫dự 不bất 決quyết 若nhược 是thị 空không 耶da 則tắc 無vô 因nhân 果quả 若nhược 是thị 有hữu 耶da 云vân 何hà 言ngôn 空không 今kim 明minh 即tức 俗tục 自tự 相tương/tướng 是thị 空không 共cộng 相tương 俱câu 處xứ 無vô 違vi 故cố 名danh 相tướng 諦đế 四tứ 為vi 謬mậu 解giải 迷mê 惑hoặc 深thâm 法Pháp 眾chúng 生sanh 故cố 知tri 差sai 別biệt 謂vị 前tiền 緣duyên 二nhị 境cảnh 故cố 名danh 為vi 疑nghi 今kim 聞văn 俱câu 處xứ 便tiện 謂vị 是thị 一nhất 名danh 為vi 謬mậu 解giải 今kim 明minh 體thể 雖tuy 不bất 異dị 性tánh 相tướng 分phần/phân 位vị 歷lịch 然nhiên 差sai 別biệt (# 三tam 之chi 與dữ 四tứ 明minh 上thượng 二nhị 諦đế 非phi 一nhất 異dị 義nghĩa 三tam 即tức 非phi 異dị 四tứ 即tức 非phi 一nhất 又hựu 三tam 即tức 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 經Kinh 云vân 覺giác 自tự 共cộng 相tương 論luận 云vân 俱câu 處xứ 四tứ 即tức 不bất 二nhị 而nhi 二nhị 論luận 疑nghi 是thị 一nhất 由do 不bất 二nhị 故cố 經kinh 了liễu 差sai 別biệt 由do 而nhi 二nhị 故cố 又hựu 四tứ 即tức 於ư 諦đế 常thường 自tự 二nhị 三tam 即tức 於ư 解giải 常thường 自tự 一nhất )# 五ngũ 為vi 離ly 正chánh 念niệm 眾chúng 生sanh 故cố 知tri 成thành 立lập 諦đế 謂vị 既ký 聞văn 差sai 別biệt 謂vị 皆giai 有hữu 體thể 名danh 離ly 正chánh 念niệm 今kim 明minh 差sai 別biệt 但đãn 是thị 緣duyên 成thành 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 故cố 云vân 成thành 立lập 隨tùy 言ngôn 顯hiển 示thị 故cố 論luận 經kinh 名danh 說thuyết 成thành 諦đế (# 五ngũ 即tức 總tổng 了liễu 二nhị 諦đế 緣duyên 起khởi 相tương/tướng 性tánh 即tức 仁nhân 王vương 云vân 通thông 達đạt 此thử 無vô 二nhị 真chân 入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 )# 六lục 為vi 正chánh 見kiến 眾chúng 生sanh 。 知tri 事sự 等đẳng 四Tứ 諦Đế 由do 無vô 前tiền 疑nghi 執chấp 故cố 名danh 正chánh 見kiến 可khả 令linh 知tri 苦khổ 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 。 事sự 即tức 苦Khổ 諦Đế 生sanh 即tức 集tập 因nhân 無vô 生sanh 是thị 滅diệt 因nhân 亡vong 曰viết 盡tận 即tức 盡tận 智trí 也dã 後hậu 果quả 不bất 起khởi 名danh 為vi 無vô 生sanh 。 即tức 無vô 生sanh 智trí 也dã 若nhược 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 現hiện 在tại 惑hoặc 亡vong 說thuyết 名danh 為vi 盡tận 利lợi 根căn 之chi 人nhân 保bảo 彼bỉ 煩phiền 惱não 當đương 更cánh 不bất 起khởi 名danh 曰viết 無vô 生sanh 此thử 盡tận 無vô 生sanh 是thị 其kỳ 滅diệt 體thể 無Vô 學Học 之chi 智trí 如như 是thị 而nhi 知tri 意ý 在tại 取thủ 滅diệt 故cố 為vi 滅Diệt 諦Đế 道đạo 言ngôn 無vô 二nhị 者giả 論luận 下hạ 重trọng/trùng 釋thích 云vân 一nhất 行hành 故cố 謂vị 稱xưng 滅diệt 而nhi 知tri 故cố 云vân 一nhất 行hành 前tiền 列liệt 實thật 法pháp 四Tứ 諦Đế 明minh 其kỳ 所sở 觀quán 此thử 中trung 四Tứ 諦Đế 明minh 當đương 如như 是thị 觀quán (# 六lục 為vi 正chánh 見kiến 者giả 前tiền 中trung 三tam 疑nghi 四tứ 謬mậu 五ngũ 離ly 正chánh 念niệm 並tịnh 非phi 正chánh 見kiến 今kim 無vô 此thử 非phi 方phương 為vi 正chánh 見kiến 故cố 可khả 明minh 示thị 四Tứ 諦Đế 差sai 別biệt 則tắc 不bất 隨tùy 事sự 執chấp 不bất 謂vị 空không 無vô 可khả 令linh 知tri 苦khổ 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 。 矣hĩ 事sự 謂vị 苦khổ 事sự 所sở 有hữu 受thọ 皆giai 苦khổ 。 故cố 集tập 能năng 生sanh 苦khổ 無Vô 學Học 之chi 智trí 者giả 是thị 釋thích 經kinh 智trí 字tự 為vi 客khách 外ngoại 間gian 滅diệt 是thị 滅diệt 理lý 何hà 得đắc 言ngôn 智trí 故cố 此thử 釋thích 云vân 意ý 在tại 取thủ 滅diệt 道đạo 言ngôn 無vô 二nhị 者giả 畧lược 牒điệp 經kinh 文văn 具cụ 云vân 出xuất 生sanh 無vô 二nhị 故cố 論luận 經Kinh 云vân 起khởi 不bất 二nhị 行hành 故cố 既ký 稱xưng 滅diệt 知tri 故cố 不bất 生sanh 二nhị 行hành 前tiền 列liệt 實thật 法pháp 下hạ 應ưng 有hữu 問vấn 言ngôn 此thử 之chi 四Tứ 諦Đế 與dữ 前tiền 實thật 法pháp 俱câu 列liệt 四Tứ 諦Đế 有hữu 何hà 別biệt 耶da 答đáp 意ý 可khả 知tri 若nhược 準chuẩn 遠viễn 公công 上thượng 釋thích 則tắc 前tiền 實thật 法pháp 四tứ 門môn 各các 別biệt 今kim 則tắc 一nhất 一nhất 皆giai 迷mê 前tiền 四tứ 故cố 有hữu 不bất 同đồng 亦diệc 是thị 一nhất 理lý )# 七thất 為vi 大Đại 乘Thừa 可khả 化hóa 眾chúng 生sanh 。 故cố 知tri 菩Bồ 薩Tát 地địa 乃nãi 至chí 如Như 來Lai 。 智trí 諦đế 謂vị 先tiên 住trụ 大Đại 乘Thừa 化hóa 令linh 進tiến 故cố 言ngôn 正chánh 覺giác 一nhất 切thiết 相tương/tướng 者giả 大Đại 乘Thừa 要yếu 須tu 於ư 五ngũ 明minh 處xứ 善thiện 巧xảo 知tri 故cố 菩Bồ 薩Tát 地địa 是thị 因nhân 言ngôn 次thứ 第đệ 相tương 續tục 。 者giả 如như 從tùng 初Sơ 地Địa 入nhập 二nhị 地địa 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。 入nhập 佛Phật 地địa 大đại 果quả 也dã 以dĩ 信tín 解giải 等đẳng 者giả 為vi 釋thích 外ngoại 疑nghi 六lục 地địa 已dĩ 上thượng 乃nãi 至chí 佛Phật 智trí 未vị 曾tằng 證chứng 入nhập 彼bỉ 云vân 何hà 知tri 故cố 此thử 釋thích 云vân 信tín 解giải 鏡kính 像tượng 觀quán 智trí 力lực 知tri 非phi 成thành 就tựu 智trí 鏡kính 像tượng 即tức 影ảnh 像tượng 觀quán 未vị 得đắc 本bổn 質chất 故cố (# 未vị 得đắc 本bổn 質chất 者giả 本bổn 質chất 有hữu 二nhị 一nhất 約ước 未vị 證chứng 佛Phật 智trí 則tắc 佛Phật 智trí 為vi 本bổn 質chất 二nhị 既ký 未vị 證chứng 於ư 如Như 來Lai 。 之chi 智trí 於ư 一nhất 切thiết 智trí 。 所sở 知tri 之chi 法Pháp 。 即tức 是thị 本bổn 質chất 亦diệc 影ảnh 像tượng 知tri 一nhất 切thiết 所sở 證chứng 未vị 親thân 證chứng 故cố )# 。

佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 得đắc 如như 是thị 諸chư 諦đế 智trí 已dĩ 。

第đệ 二nhị 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 勤cần 方phương 便tiện 中trung 二nhị 先tiên 總tổng 起khởi 悲bi 觀quán 二nhị 佛Phật 子tử 下hạ 別biệt 起khởi 悲bi 觀quán 總tổng 中trung 三tam 初sơ 結kết 前tiền 次thứ 如như 實thật 下hạ 觀quán 過quá 後hậu 菩Bồ 薩Tát 下hạ 起khởi 悲bi (# 第đệ 二nhị 利lợi 益ích 者giả 既ký 為vi 利lợi 益ích 觀quán 有hữu 為vi 等đẳng 何hà 偏thiên 明minh 悲bi 對đối 上thượng 觀quán 諦đế 智trí 清thanh 淨tịnh 故cố 。 其kỳ 中trung 雖tuy 有hữu 諸chư 行hành 悲bi 為vi 主chủ 故cố )# 。

如như 實thật 知tri 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 虛hư 妄vọng 詐trá 偽ngụy 。 誑cuống 惑hoặc 愚ngu 夫phu 。

觀quán 過quá 中trung 先tiên 明minh 非phi 真chân 後hậu 誑cuống 惑hoặc 下hạ 對đối 人nhân 彰chương 過quá 今kim 初sơ 虛hư 妄vọng 二nhị 字tự 觀quán 內nội 五ngũ 蘊uẩn 謂vị 妄vọng 想tưởng 常thường 等đẳng 不bất 相tương 似tự 無vô 故cố 虛hư 此thử 明minh 所sở 取thủ 非phi 真chân 理lý 無vô 不bất 同đồng 情tình 有hữu 故cố 云vân 不bất 相tương 似tự 無vô 也dã 常thường 作tác 我ngã 想tưởng 慢mạn 事sự 故cố 妄vọng 此thử 辨biện 能năng 取thủ 不bất 實thật 非phi 有hữu 計kế 有hữu 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 皆giai 名danh 我ngã 想tưởng 非phi 唯duy 我ngã 見kiến 我ngã 為vi 本bổn 故cố 獨độc 云vân 我ngã 想tưởng 也dã (# 虛hư 妄vọng 二nhị 字tự 者giả 是thị 疏sớ/sơ 標tiêu 舉cử 謂vị 妄vọng 想tưởng 下hạ 論luận 釋thích 從tùng 此thử 明minh 下hạ 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 常thường 作tác 我ngã 想tưởng 慢mạn 事sự 故cố 妄vọng 者giả 論luận 釋thích 從tùng 此thử 辨biện 下hạ 疏sớ/sơ 釋thích )# 詐trá 偽ngụy 二nhị 字tự 觀quán 外ngoại 六lục 塵trần 世thế 法pháp 牽khiên 取thủ 愚ngu 夫phu 故cố 詐trá 此thử 顯hiển 能năng 取thủ 迷mê 真chân 謂vị 由do 妄vọng 取thủ 令linh 彼bỉ 世thế 法pháp 隱ẩn 虛hư 詐trá 實thật 使sử 其kỳ 貪tham 取thủ 也dã 世thế 法pháp 盡tận 壞hoại 故cố 偽ngụy 此thử 明minh 所sở 取thủ 不bất 實thật 世thế 法pháp 相tướng 似tự 相tương 續tục 似tự 有hữu 義nghĩa 利lợi 而nhi 實thật 速tốc 滅diệt 無vô 利lợi 故cố 偽ngụy (# 詐trá 偽ngụy 二nhị 字tự 者giả 是thị 疏sớ/sơ 標tiêu 舉cử 世thế 法pháp 牽khiên 取thủ 愚ngu 夫phu 故cố 詐trá 是thị 論luận 此thử 顯hiển 下hạ 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 其kỳ 世thế 法pháp 盡tận 壞hoại 故cố 偽ngụy 是thị 論luận 此thử 明minh 下hạ 疏sớ/sơ 釋thích 論luận )# 後hậu 對đối 人nhân 彰chương 過quá 者giả 上thượng 虛hư 偽ngụy 二nhị 境cảnh 引dẫn 心tâm 總tổng 名danh 為vi 誑cuống 妄vọng 詐trá 二nhị 心tâm 迷mê 境cảnh 皆giai 名danh 為vi 惑hoặc (# 上thượng 虛hư 偽ngụy 二nhị 境cảnh 者giả 虛hư 是thị 內nội 境cảnh 偽ngụy 是thị 外ngoại 境cảnh 皆giai 能năng 引dẫn 心tâm 合hợp 皆giai 名danh 誑cuống 妄vọng 是thị 內nội 心tâm 詐trá 是thị 外ngoại 心tâm 皆giai 能năng 迷mê 境cảnh 故cố 合hợp 名danh 惑hoặc )# 論luận 云vân 常thường 等đẳng 相tương/tướng 無vô 非phi 有hữu 似tự 有hữu 故cố 虛hư 事sự 中trung 意ý 正chánh 取thủ 者giả 此thử 解giải 虛hư 是thị 誑cuống 義nghĩa 謂vị 令linh 意ý 正chánh 取thủ 故cố 是thị 誑cuống 也dã 又hựu 云vân 我ngã 想tưởng 慢mạn 事sự 正chánh 取thủ 故cố 妄vọng 事sự 是thị 患hoạn 此thử 解giải 妄vọng 是thị 惑hoặc 義nghĩa 世thế 法pháp 利lợi 盡tận 故cố 誑cuống 事sự 牽khiên 心tâm 此thử 解giải 偽ngụy 是thị 誑cuống 義nghĩa 世thế 法pháp 愚ngu 癡si 凡phàm 夫phu 。 牽khiên 取thủ 故cố 詐trá 事sự 相tướng 現hiện 此thử 解giải 詐trá 是thị 惑hoặc 義nghĩa (# 論luận 云vân 常thường 等đẳng 下hạ 向hướng 來lai 疏sớ/sơ 文văn 合hợp 於ư 二nhị 境cảnh 二nhị 心tâm 以dĩ 配phối 誑cuống 惑hoặc 論luận 中trung 內nội 外ngoại 能năng 所sở 別biệt 明minh 先tiên 明minh 於ư 內nội 先tiên 所sở 取thủ 後hậu 能năng 取thủ 後hậu 世thế 法pháp 盡tận 利lợi 下hạ 明minh 外ngoại 能năng 所sở 亦diệc 先tiên 明minh 所sở 取thủ 後hậu 明minh 能năng 取thủ 細tế 尋tầm 易dị 了liễu )# 愚ngu 夫phu 即tức 是thị 依y 彼bỉ 正chánh 取thủ 我ngã 慢mạn 之chi 人nhân (# 愚ngu 夫phu 等đẳng 者giả 上thượng 釋thích 誑cuống 惑hoặc 下hạ 釋thích 愚ngu 夫phu 前tiền 有hữu 兩lưỡng 對đối 今kim 雖tuy 就tựu 前tiền 五ngũ 蘊uẩn 能năng 所sở 以dĩ 明minh 愚ngu 夫phu 五ngũ 陰ấm 是thị 人nhân 也dã )# 。

菩Bồ 薩Tát 爾nhĩ 時thời 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 轉chuyển 增tăng 大đại 悲bi 生sanh 。 大đại 慈từ 光quang 明minh 。

三tam 起khởi 慈từ 悲bi 者giả 憐lân 愍mẫn 故cố 悲bi 勝thắng 利lợi 益ích 故cố 慈từ 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 故cố 云vân 轉chuyển 增tăng 皆giai 言ngôn 大đại 者giả 勝thắng 前tiền 地địa 故cố 云vân 光quang 明minh 者giả 救cứu 生sanh 方phương 便tiện 智trí 成thành 故cố 轉chuyển 增tăng 光quang 明minh 俱câu 通thông 慈từ 悲bi 文văn 有hữu 影ảnh 略lược 轉chuyển 前tiền 慈từ 愍mẫn 分phần/phân 同đồng 諸chư 佛Phật 。 故cố 名danh 為vi 生sanh 。

佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 得đắc 如như 是thị 智trí 力lực 。 不bất 捨xả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 常thường 求cầu 佛Phật 智trí 。

第đệ 二nhị 別biệt 起khởi 悲bi 觀quán 中trung 二nhị 先tiên 明minh 化hóa 生sanh 願nguyện 二nhị 如như 實thật 觀quán 下hạ 明minh 化hóa 他tha 心tâm 今kim 初sơ 先tiên 牒điệp 前tiền 得đắc 是thị 智trí 力lực 近cận 牒điệp 觀quán 有hữu 為vi 遠viễn 牒điệp 觀quán 諸chư 諦đế 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 。 牒điệp 前tiền 慈từ 悲bi 後hậu 常thường 求cầu 佛Phật 智trí 正chánh 明minh 起khởi 願nguyện 願nguyện 救cứu 眾chúng 生sanh 義nghĩa 故cố (# 第đệ 二nhị 別biệt 起khởi 悲bi 觀quán 正chánh 明minh 起khởi 願nguyện 者giả 經Kinh 云vân 求cầu 佛Phật 智trí 而nhi 云vân 救cứu 生sanh 正chánh 同đồng 三tam 地địa 欲dục 救cứu 眾chúng 生sanh 。 不bất 離ly 佛Phật 智trí )# 。

如như 實thật 觀quán 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 行hành 。 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。

二nhị 化hóa 心tâm 中trung 二nhị 先tiên 明minh 大đại 悲bi 觀quán 後hậu 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 諸chư 眾chúng 生sanh 。 下hạ 明minh 大đại 慈từ 觀quán 前tiền 中trung 悲bi 有hữu 二nhị 相tương/tướng 一nhất 如như 實thật 觀quán 苦khổ 因nhân 緣duyên 集tập 故cố 。 即tức 知tri 苦khổ 體thể 性tánh 二nhị 佛Phật 子tử 至chí 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 諸chư 凡phàm 夫phu 下hạ 觀quán 深thâm 重trọng 苦khổ 久cửu 而nhi 多đa 故cố 即tức 就tựu 人nhân 彰chương 過quá 前tiền 中trung 四tứ 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 際tế 二nhị 知tri 從tùng 下hạ 順thuận 觀quán 二nhị 際tế 三tam 虛hư 妄vọng 下hạ 逆nghịch 觀quán 二nhị 際tế 四tứ 若nhược 有hữu 下hạ 結kết 如như 實thật 知tri 今kim 初sơ 前tiền 即tức 過quá 去khứ 後hậu 即tức 未vị 來lai 顯hiển 無vô 始thỉ 終chung 流lưu 轉chuyển 相tương/tướng 故cố 。

知tri 從tùng 前tiền 際tế 無vô vô 明minh 有hữu 愛ái 故cố 生sanh 。 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 。 於ư 諸chư 蘊uẩn 宅trạch 不bất 能năng 動động 出xuất 增tăng 長trưởng 苦khổ 聚tụ 。

二nhị 順thuận 觀quán 中trung 二nhị 先tiên 明minh 前tiền 際tế 後hậu 如như 前tiền 下hạ 類loại 顯hiển 後hậu 際tế 前tiền 中trung 復phục 二nhị 先tiên 顯hiển 緣duyên 集tập 苦khổ 聚tụ 後hậu 無vô 我ngã 下hạ 顯hiển 二nhị 空không 無vô 我ngã 今kim 初sơ 無vô 明minh 有hữu 愛ái 顯hiển 流lưu 轉chuyển 因nhân 能năng 發phát 能năng 潤nhuận 此thử 以dĩ 為vi 本bổn 故cố 生sanh 即tức 是thị 果quả 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 生sanh 死tử 本bổn 際tế 凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 無vô 明minh 二nhị 者giả 有hữu 愛ái 是thị 二nhị 中trung 間gian 。 有hữu 生sanh 老lão 死tử 。 今kim 菩Bồ 薩Tát 觀quán 此thử 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 亦diệc 同đồng 淨tịnh 名danh 從tùng 癡si 有hữu 愛ái 。 即tức 我ngã 病bệnh 生sanh 矣hĩ 然nhiên 生sanh 果quả 有hữu 三tam 一nhất 欲dục 求cầu 眾chúng 生sanh 故cố 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 欲dục 貪tham 即tức 是thị 受thọ 身thân 本bổn 故cố 二nhị 妄vọng 梵Phạm 行hạnh 求cầu 眾chúng 生sanh 故cố 於ư 蘊uẩn 宅trạch 不bất 能năng 動động 出xuất 外ngoại 道đạo 計kế 我ngã 常thường 住trú 其kỳ 中trung 。 故cố 三tam 有hữu 求cầu 眾chúng 生sanh 故cố 增tăng 長trưởng 苦khổ 聚tụ 三tam 有hữu 皆giai 苦khổ 故cố (# 今kim 初sơ 文văn 者giả 義nghĩa 至chí 於ư 此thử 從tùng 故cố 生sanh 下hạ 皆giai 屬thuộc 果quả 攝nhiếp 若nhược 取thủ 經kinh 句cú 應ưng 至chí 故cố 生sanh 以dĩ 為vi 句cú 終chung )# 。

無vô 我ngã 無vô 壽thọ 。 者giả 無vô 養dưỡng 育dục 者giả 。 無vô 更cánh 數số 取thủ 後hậu 趣thú 身thân 者giả 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 如như 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。 亦diệc 如như 是thị 皆giai 無vô 所sở 有hữu 。

後hậu 顯hiển 空không 無vô 我ngã 及cập 類loại 顯hiển 後hậu 際tế 並tịnh 顯hiển 可khả 知tri 。

虛hư 妄vọng 貪tham 著trước 斷đoạn 盡tận 出xuất 離ly 。

三tam 逆nghịch 觀quán 中trung 順thuận 即tức 苦khổ 集tập 逆nghịch 即tức 道đạo 滅diệt 虛hư 妄vọng 斷đoạn 盡tận 即tức 是thị 滅diệt 也dã 出xuất 離ly 是thị 道đạo 。

若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 皆giai 如như 實thật 知tri 。

四tứ 結kết 如như 實thật 知tri 即tức 雙song 結kết 二nhị 際tế 逆nghịch 順thuận 有hữu 無vô 三tam 義nghĩa 一nhất 約ước 凡phàm 夫phu 但đãn 有hữu 苦khổ 集tập 而nhi 無vô 滅diệt 道đạo 二nhị 約ước 菩Bồ 薩Tát 順thuận 有hữu 逆nghịch 無vô 三tam 雙song 約ước 凡phàm 聖thánh 真chân 滅diệt 本bổn 有hữu 道đạo 亦diệc 符phù 之chi 妄vọng 苦khổ 本bổn 空không 集tập 亦diệc 同đồng 爾nhĩ 凡phàm 夫phu 迷mê 故cố 不bất 覺giác 不bất 知tri 。 菩Bồ 薩Tát 正chánh 了liễu 名danh 知tri 如như 實thật 。

佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 諸chư 凡phàm 夫phu 愚ngu 癡si 。 無vô 智trí 甚thậm 為vi 可khả 愍mẫn 。 有hữu 無vô 數số 身thân 。 已dĩ 滅diệt 今kim 滅diệt 當đương 滅diệt 。

第đệ 二nhị 觀quán 深thâm 重trọng 苦khổ 者giả 無vô 始thỉ 隨tùy 逐trục 故cố 深thâm 種chủng 種chủng 苦khổ 事sự 。 故cố 重trọng/trùng 文văn 中trung 二nhị 初sơ 總tổng 標tiêu 可khả 愍mẫn 不bất 知tri 本bổn 空không 故cố 名danh 愚ngu 癡si 不bất 知tri 。 厭yếm 離ly 故cố 云vân 無vô 智trí 亦diệc 可khả 俱câu 通thông 故cố 為vi 可khả 愍mẫn 二nhị 有hữu 無vô 數số 下hạ 釋thích 可khả 愍mẫn 所sở 由do 由do 迷mê 二nhị 苦khổ 故cố 初sơ 明minh 深thâm 苦khổ 不bất 知tri 故cố 為vi 可khả 愍mẫn 。

如như 是thị 盡tận 滅diệt 。 不bất 能năng 於ư 身thân 。 而nhi 生sanh 厭yếm 想tưởng 。

後hậu 如như 是thị 盡tận 下hạ 明minh 重trọng/trùng 苦khổ 不bất 知tri 故cố 為vi 可khả 愍mẫn 於ư 中trung 二nhị 初sơ 牒điệp 前tiền 訶ha 後hậu (# 初sơ 牒điệp 前tiền 訶ha 後hậu 者giả 牒điệp 前tiền 深thâm 苦khổ 訶ha 後hậu 重trọng/trùng 苦khổ )# 。

轉chuyển 更cánh 增tăng 長trưởng 。 機cơ 關quan 苦khổ 事sự 隨tùy 生sanh 死tử 流lưu 。 不bất 能năng 還hoàn 返phản 。 於ư 諸chư 蘊uẩn 宅trạch 。 不bất 求cầu 出xuất 離ly 。

二nhị 轉chuyển 更cánh 下hạ 正chánh 明minh 重trọng/trùng 苦khổ 於ư 中trung 三tam 初sơ 觀quán 生sanh 苦khổ 機cơ 關quan 苦khổ 事sự 即tức 是thị 生sanh 苦khổ 言ngôn 機cơ 關quan 者giả 顯hiển 無vô 我ngã 故cố 抽trừu 之chi 即tức 動động 息tức 手thủ 便tiện 無vô 若nhược 造tạo 業nghiệp 因nhân 生sanh 生sanh 不bất 息tức 。 隨tùy 生sanh 死tử 下hạ 明minh 有hữu 集tập 愛ái 於ư 諸chư 蘊uẩn 下hạ 明minh 離ly 滅diệt 道đạo (# 機cơ 關quan 苦khổ 事sự 者giả 遠viễn 公công 釋thích 云vân 容dung 物vật 動động 處xứ 名danh 之chi 為vi 機cơ 於ư 中trung 轉chuyển 者giả 說thuyết 以dĩ 為vi 關quan 因nhân 名danh 為vi 機cơ 苦khổ 果quả 隨tùy 轉chuyển 說thuyết 之chi 為vi 關quan 今kim 疏sớ/sơ 意ý 亦diệc 爾nhĩ 不bất 別biệt 配phối 二nhị 字tự )# 。

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 鈔Sao 會Hội 本Bổn 第Đệ 三Tam 十Thập 六Lục 之Chi 四Tứ

音âm 釋thích

濫lạm

(# 盧lô 瞰# 切thiết 藍lam 去khứ 聲thanh 汎# 濫lạm 也dã )# 。

伺tứ

(# 息tức 恣tứ 切thiết 音âm 四tứ )# 。

大đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 疏sớ/sơ 鈔sao 會hội 本bổn 第đệ 三tam 十thập 六lục 之chi 五ngũ 。 約ước 五ngũ 。

唐Đường 于Vu 闐Điền 國Quốc 三Tam 藏Tạng 沙Sa 門Môn 實Thật 叉Xoa 難Nan 陀Đà 譯dịch

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 撰soạn 述thuật

不bất 知tri 憂ưu 畏úy 四tứ 大đại 毒độc 蛇xà 。 不bất 能năng 拔bạt 出xuất 。 諸chư 慢mạn 見kiến 箭tiễn 不bất 能năng 息tức 滅diệt 。 貪tham 恚khuể 癡si 火hỏa 。 不bất 能năng 破phá 壞hoại 。 無vô 明minh 黑hắc 暗ám 。 不bất 能năng 乾can 竭kiệt 。 愛ái 欲dục 大đại 海hải 。 不bất 求cầu 十Thập 力Lực 。 大Đại 聖Thánh 導đạo 師sư 。 入nhập 魔ma 意ý 稠trù 林lâm 。

二nhị 不bất 知tri 下hạ 觀quán 老lão 病bệnh 死tử 四tứ 大đại 毒độc 蛇xà 。 是thị 不bất 知tri 病bệnh 苦khổ 不bất 能năng 拔bạt 下hạ 明minh 具cụ 彼bỉ 集tập 文văn 有hữu 四tứ 句cú 一nhất 妄vọng 梵Phạm 行hạnh 求cầu 眾chúng 生sanh 不bất 能năng 。 拔bạt 出xuất 諸chư 慢mạn 見kiến 箭tiễn 外ngoại 道đạo 多đa 起khởi 故cố 二nhị 欲dục 求cầu 眾chúng 生sanh 受thọ 欲dục 者giả 不bất 能năng 息tức 三tam 毒độc 火hỏa 三tam 欲dục 求cầu 眾chúng 生sanh 行hành 惡ác 。 行hành 者giả 不bất 破phá 無vô 明minh 以dĩ 見kiến 少thiểu 利lợi 行hành 大đại 惡ác 行hành 後hậu 受thọ 大đại 苦khổ 故cố 。 云vân 黑hắc 闇ám 四tứ 有hữu 求cầu 眾chúng 生sanh 不bất 竭kiệt 愛ái 欲dục 。 大đại 海hải 三tam 有hữu 之chi 愛ái 廣quảng 無vô 邊biên 故cố 觀quán 如như 實thật 中trung 說thuyết 彼bỉ 三tam 求cầu 以dĩ 為vi 苦khổ 果quả 今kim 為vi 集tập 者giả 三tam 求cầu 皆giai 能năng 為vi 集tập 因nhân 而nhi 受thọ 果quả 故cố 二nhị 文văn 互hỗ 舉cử 次thứ 不bất 求cầu 十Thập 力Lực 。 大Đại 聖Thánh 導đạo 師sư 。 明minh 遠viễn 彼bỉ 滅diệt 不bất 向hướng 滅diệt 者giả 故cố 入nhập 魔ma 意ý 下hạ 明minh 遠viễn 彼bỉ 道đạo 順thuận 怨oán 道đạo 故cố (# 二nhị 欲dục 求cầu 者giả 欲dục 求cầu 開khai 二nhị 一nhất 縱túng/tung 情tình 五ngũ 欲dục 不bất 懼cụ 當đương 報báo 是thị 造tạo 惡ác 行hành 者giả 二nhị 但đãn 躭đam 五ngũ 欲dục 未vị 必tất 造tạo 惡ác 今kim 是thị 此thử 人nhân 順thuận 境cảnh 生sanh 貪tham 違vi 則tắc 生sanh 瞋sân 癡si 迷mê 上thượng 二nhị 不bất 言ngôn 習tập 善thiện 行hành 者giả 善thiện 行hành 多đa 在tại 有hữu 求cầu 之chi 中trung 亦diệc 以dĩ 過quá 輕khinh 故cố 畧lược 不bất 說thuyết 亦diệc 得đắc 含hàm 在tại 受thọ 欲dục 之chi 中trung 觀quán 如như 實thật 下hạ 對đối 前tiền 料liệu 揀giản 明minh 遠viễn 彼bỉ 滅diệt 者giả 故cố 論luận 云vân 趣thú 無vô 畏úy 處xứ 不bất 求cầu 十Thập 力Lực 。 大Đại 聖Thánh 導đạo 師sư 。 意ý 云vân 欲dục 趣thú 無vô 畏úy 之chi 滅diệt 不bất 求cầu 證chứng 滅diệt 之chi 者giả 耳nhĩ 順thuận 怨oán 道đạo 者giả 煩phiền 惱não 結kết 使sử 。 名danh 為vi 稠trù 林lâm 是thị 魔ma 所sở 行hành 故cố 名danh 怨oán 道đạo 既ký 趣thú 怨oán 道đạo 即tức 遠viễn 真chân 道đạo )# 。

於ư 生sanh 死tử 海hải 中trung 。 為vi 覺giác 觀quán 波ba 濤đào 之chi 所sở 漂phiêu 溺nịch 。

三tam 於ư 生sanh 死tử 下hạ 總tổng 結kết 過quá 患hoạn 舉cử 生sanh 死tử 海hải 總tổng 顯hiển 於ư 苦khổ 覺giác 觀quán 波ba 濤đào 總tổng 明minh 有hữu 集tập 此thử 中trung 兼kiêm 顯hiển 死tử 苦khổ 之chi 義nghĩa 略lược 不bất 明minh 老lão (# 畧lược 不bất 明minh 老lão 者giả 上thượng 依y 論luận 觀quán 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 生sanh 苦khổ 在tại 初sơ 病bệnh 可khả 辛tân 加gia 通thông 於ư 老lão 少thiếu 故cố 經kinh 明minh 之chi 今kim 生sanh 死tử 言ngôn 即tức 兼kiêm 死tử 苦khổ 老lão 言ngôn 不bất 顯hiển 故cố 云vân 畧lược 無vô 亦diệc 合hợp 有hữu 也dã )# 。

佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 諸chư 眾chúng 生sanh 。 受thọ 如như 是thị 苦khổ 。 孤cô 窮cùng 困khốn 迫bách 無vô 救cứu 無vô 依y 。 無vô 洲châu 無vô 舍xá 無vô 導đạo 無vô 目mục 無vô 明minh 覆phú 翳ế 黑hắc 暗ám 纏triền 裹khỏa 。

二nhị 大đại 慈từ 觀quán 中trung 二nhị 初sơ 覩đổ 境cảnh 興hưng 慈từ 後hậu 佛Phật 子tử 下hạ 廣quảng 願nguyện 饒nhiêu 益ích 前tiền 中trung 二nhị 先tiên 覩đổ 境cảnh 後hậu 我ngã 今kim 下hạ 興hưng 慈từ 今kim 初sơ 即tức 覩đổ 前tiền 眾chúng 生sanh 受thọ 深thâm 重trọng 苦khổ 以dĩ 為vi 慈từ 境cảnh 文văn 中trung 先tiên 總tổng 無vô 救cứu 下hạ 別biệt 總tổng 中trung 無vô 父phụ 曰viết 孤cô 明minh 前tiền 無vô 所sở 恃thị 塗đồ 盡tận 曰viết 窮cùng 明minh 後hậu 無vô 所sở 依y 任nhậm 重trọng/trùng 無vô 替thế 曰viết 困khốn 常thường 受thọ 生sanh 死tử 。 故cố 強cường 力lực 所sở 逼bức 曰viết 迫bách 業nghiệp 惑hoặc 所sở 陵lăng 故cố (# 總tổng 中trung 無vô 父phụ 者giả 下hạ 別biệt 之chi 中trung 經kinh 有hữu 八bát 事sự 具cụ 釋thích 四tứ 字tự 前tiền 之chi 四tứ 事sự 明minh 其kỳ 有hữu 苦khổ 後hậu 之chi 四tứ 事sự 明minh 其kỳ 有hữu 惡ác 各các 用dụng 二nhị 事sự 釋thích 前tiền 之chi 一nhất )# 後hậu 別biệt 中trung 無vô 救cứu 無vô 依y 。 釋thích 上thượng 孤cô 義nghĩa 論luận 云vân 謂vị 現hiện 報báo 已dĩ 受thọ 不bất 可khả 救cứu 脫thoát 當đương 報báo 因nhân 招chiêu 無vô 善thiện 為vi 依y 次thứ 無vô 洲châu 無vô 舍xá 釋thích 上thượng 窮cùng 義nghĩa 溺nịch 於ư 覺giác 觀quán 波ba 濤đào 不bất 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 智trí 洲châu 為vi 對đối 治trị 故cố 在tại 於ư 生sanh 死tử 。 曠khoáng 野dã 不bất 為vi 善thiện 友hữu 慈từ 舍xá 庇tí 故cố 次thứ 無vô 導đạo 無vô 目mục 釋thích 上thượng 困khốn 義nghĩa 離ly 於ư 寂tịch 靜tĩnh 正chánh 念niệm 思tư 惟duy 。 究cứu 竟cánh 前tiền 導đạo 故cố 離ly 於ư 正chánh 見kiến 。 之chi 明minh 目mục 故cố 既ký 無vô 導đạo 無vô 目mục 非phi 困khốn 如như 何hà 次thứ 無vô 明minh 下hạ 釋thích 上thượng 迫bách 義nghĩa 無vô 明minh 者giả 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 舊cựu 煩phiền 惱não 故cố 黑hắc 闇ám 者giả 四tứ 住trụ 客khách 塵trần 故cố 常thường 起khởi 邪tà 念niệm 故cố 為vi 其kỳ 覆phú 翳ế 不bất 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 故cố 為vi 彼bỉ 纏triền 裹khỏa (# 常thường 起khởi 邪tà 念niệm 者giả 依y 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 起khởi 妄vọng 想tưởng 心tâm 名danh 為vi 邪tà 念niệm 。 流lưu 注chú 相tương 續tục 故cố 曰viết 常thường 起khởi 不bất 同đồng 四tứ 住trụ 善thiện 惡ác 間gian 生sanh 不bất 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 者giả 四tứ 住trụ 之chi 惑hoặc 容dung 有hữu 善thiện 間gian 間gian 則tắc 不bất 纏triền 不bất 聞văn 善thiện 間gian 故cố 為vi 纏triền 裹khỏa )# 。

我ngã 今kim 為vì 彼bỉ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 修tu 行hành 福phước 智trí 。 助Trợ 道Đạo 之chi 法Pháp 。 獨độc 一nhất 發phát 心tâm 不bất 求cầu 伴bạn 侶lữ 以dĩ 是thị 功công 德đức 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 乃nãi 至chí 獲hoạch 得đắc 。 如Như 來Lai 十Thập 力Lực 。 無vô 礙ngại 智trí 慧tuệ 。

二nhị 興hưng 慈từ 中trung 獨độc 拔bạt 修tu 善thiện 令linh 物vật 得đắc 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 樂lạc (# 二nhị 興hưng 慈từ 中trung 經kinh 有hữu 三tam 節tiết 一nhất 為vi 物vật 修tu 因nhân 二nhị 獨độc 一nhất 下hạ 孤cô 標tiêu 大đại 志chí 三tam 以dĩ 是thị 下hạ 以dĩ 善thiện 益ích 物vật 初sơ 令linh 淨tịnh 障chướng 為vi 涅Niết 槃Bàn 因nhân 及cập 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 亦diệc 涅Niết 槃Bàn 果quả 後hậu 乃nãi 至chí 下hạ 疏sớ/sơ 總tổng 釋thích 義nghĩa 亦diệc 已dĩ 周chu 圓viên )# 。

佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 以dĩ 如như 是thị 智trí 慧tuệ 。 觀quán 察sát 所sở 修tu 善thiện 根căn 。 皆giai 為vì 救cứu 護hộ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 利lợi 益ích 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 安an 樂lạc 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 哀ai 愍mẫn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 解giải 脫thoát 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 攝nhiếp 受thọ 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 離ly 諸chư 苦khổ 惱não 。 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 普phổ 得đắc 清thanh 淨tịnh 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 皆giai 調điều 伏phục 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 入nhập 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

第đệ 二nhị 廣quảng 願nguyện 饒nhiêu 益ích 亦diệc 彰chương 慈từ 所sở 為vi 文văn 中trung 二nhị 先tiên 牒điệp 前tiền 總tổng 明minh 上thượng 來lai 修tu 善thiện 皆giai 為vì 救cứu 護hộ 。 即tức 是thị 慈từ 相tương/tướng (# 先tiên 牒điệp 前tiền 者giả 畧lược 舉cử 修tu 善thiện 實thật 則tắc 兼kiêm 前tiền 智trí 慧tuệ 觀quán 察sát 。 見kiến 生sanh 有hữu 苦khổ 有hữu 惡ác 無vô 治trị 無vô 救cứu 故cố 修tu 善thiện 根căn 而nhi 為vi 饒nhiêu 益ích 皆giai 慈từ 相tương/tướng 也dã 以dĩ 善thiện 智trí 慧tuệ 能năng 饒nhiêu 益ích 故cố )# 後hậu 利lợi 益ích 下hạ 別biệt 顯hiển 救cứu 護hộ 有hữu 十thập 種chủng 相tướng 。 前tiền 二nhị 為vi 救cứu 未vị 來lai 後hậu 八bát 通thông 於ư 現hiện 未vị 一nhất 住trụ 不bất 善thiện 眾chúng 生sanh 。 令linh 住trụ 善thiện 法Pháp 。 利lợi 益ích 二nhị 住trụ 善thiện 法Pháp 眾chúng 生sanh 令linh 得đắc 安an 樂lạc 。 果quả 謂vị 成thành 彼bỉ 善thiện 故cố 三tam 愍mẫn 貧bần 乏phạp 者giả 與dữ 資tư 生sanh 具cụ 四tứ 修tu 行hành 多đa 障chướng 者giả 令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。 上thượng 二nhị 救cứu 順thuận 緣duyên 不bất 足túc 苦khổ 五ngũ 世thế 間gian 繫hệ 閉bế 者giả 令linh 得đắc 解giải 脫thoát 。 下hạ 有hữu 五ngũ 種chủng 令linh 諸chư 外ngoại 道đạo 。 信tín 解giải 正Chánh 法Pháp 謂vị 六lục 未vị 信tín 攝nhiếp 令linh 正chánh 信tín 七thất 令linh 離ly 無vô 利lợi 勤cần 苦khổ 八bát 疑nghi 惑hoặc 眾chúng 生sanh 疑nghi 除trừ 解giải 淨tịnh 九cửu 已dĩ 住trụ 決quyết 定định 勸khuyến 修tu 三tam 學học 以dĩ 調điều 三tam 業nghiệp 十thập 已dĩ 住trụ 三tam 學học 令linh 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 上thượng 三tam 即tức 解giải 行hành 證chứng 論luận 意ý 皆giai 為vi 外ngoại 道Đạo 理lý 實thật 後hậu 三tam 兼kiêm 通thông 餘dư 類loại 上thượng 來lai 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 竟cánh (# 前tiền 二nhị 為vi 救cứu 者giả 令linh 住trụ 善thiện 因nhân 得đắc 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 屬thuộc 未vị 來lai 故cố 即tức 利lợi 樂lạc 義nghĩa 頻tần 見kiến 上thượng 文văn 上thượng 句cú 未vị 住trụ 令linh 住trụ 下hạ 句cú 先tiên 住trụ 微vi 善thiện 後hậu 令linh 增tăng 長trưởng 故cố 得đắc 樂lạc 果quả 亦diệc 是thị 上thượng 令linh 捨xả 惡ác 後hậu 令linh 增tăng 善thiện 下hạ 有hữu 五ngũ 種chủng 者giả 前tiền 五ngũ 世thế 樂lạc 下hạ 五ngũ 出xuất 世thế 一nhất 起khởi 信tín 二nhị 去khứ 邪tà 三tam 正chánh 解giải 四tứ 起khởi 行hành 五ngũ 得đắc 果quả )# 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 此thử 第đệ 五ngũ 。 難nan 勝thắng 地địa 名danh 為vi 念niệm 者giả 。 不bất 忘vong 諸chư 法Pháp 故cố 。 名danh 為vi 智trí 者giả 。 能năng 善thiện 決quyết 了liễu 故cố 名danh 為vi 有hữu 。 趣thú 者giả 知tri 經kinh 意ý 趣thú 次thứ 第đệ 連liên 合hợp 故cố 。

自tự 下hạ 大đại 文văn 第đệ 三Tam 明Minh 彼bỉ 果quả 勝thắng 即tức 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 之chi 果quả 有hữu 四tứ 勝thắng 果quả 一nhất 攝nhiếp 功công 德đức 勝thắng 二nhị 名danh 為vi 無vô 厭yếm 足túc 。 下hạ 修tu 行hành 勝thắng 三tam 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 勤cần 修tu 下hạ 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 勝thắng 四tứ 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 為vi 利lợi 益ích 下hạ 起khởi 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 智trí 勝thắng 四tứ 中trung 初sơ 二nhị 自tự 利lợi 即tức 所sở 知tri 法pháp 中trung 智trí 清thanh 淨tịnh 果quả 初sơ 自tự 分phần/phân 後hậu 勝thắng 進tiến 後hậu 二nhị 即tức 利lợi 他tha 勤cần 方phương 便tiện 果quả 前tiền 化hóa 他tha 行hành 後hậu 化hóa 他tha 智trí (# 有hữu 四tứ 聖thánh 果Quả 下hạ 文văn 二nhị 先tiên 指chỉ 文văn 列liệt 名danh 後hậu 四tứ 中trung 下hạ 釋thích 其kỳ 差sai 別biệt 前tiền 列liệt 名danh 中trung 一nhất 攝nhiếp 功công 德đức 勝thắng 者giả 。 聞văn 等đẳng 功công 德đức 修tu 成thành 名danh 攝nhiếp 二nhị 修tu 行hành 勝thắng 者giả 勝thắng 進tiến 所sở 行hành 善thiện 修tu 習tập 故cố 。 三tam 四tứ 利lợi 他tha 三tam 利lợi 他tha 行hành 四tứ 利lợi 他tha 智trí )# 。

今kim 初sơ 攝nhiếp 功công 德đức 中trung 十thập 句cú 初sơ 三tam 攝nhiếp 聞văn 勝thắng 然nhiên 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 即tức 三tam 慧tuệ 如như 次thứ 配phối 聞văn 思tư 修tu 二nhị 顯hiển 二nhị 持trì 念niệm 即tức 聞văn 持trì 智trí 及cập 有hữu 趣thú 即tức 是thị 義nghĩa 持trì 義nghĩa 有hữu 多đa 種chủng 略lược 說thuyết 二nhị 種chủng 善thiện 巧xảo 謂vị 智trí 即tức 法pháp 智trí 勝thắng 有hữu 趣thú 即tức 義nghĩa 智trí 勝thắng 然nhiên 二nhị 釋thích 皆giai 聞văn 在tại 初sơ 故cố 論luận 名danh 攝nhiếp 聞văn 勝thắng 。

名danh 為vi 慙tàm 愧quý 者giả 自tự 護hộ 護hộ 他tha 。 故cố 名danh 為vi 堅Kiên 固Cố 。 者giả 不bất 捨xả 戒giới 行hạnh 故cố 。

次thứ 二nhị 攝nhiếp 戒giới 勝thắng 一nhất 忍nhẫn 辱nhục 柔nhu 和hòa 。 勝thắng 即tức 戒giới 因nhân 成thành 也dã 謂vị 內nội 懷hoài 慙tàm 愧quý 。 不bất 誑cuống 幽u 明minh 自tự 護hộ 七thất 支chi 不bất 招chiêu 譏cơ 毀hủy 故cố 能năng 持trì 戒giới 二nhị 戒giới 無vô 缺khuyết 勝thắng 即tức 戒giới 體thể 成thành 也dã 乃nãi 至chí 命mạng 難nạn 。 不bất 捨xả 戒giới 故cố (# 一nhất 忍nhẫn 辱nhục 者giả 能năng 忍nhẫn 他tha 惱não 名danh 為vi 忍nhẫn 辱nhục 。 能năng 將tương 護hộ 他tha 說thuyết 為vi 柔nhu 和hòa 以dĩ 柔nhu 忍nhẫn 故cố 緣duyên 不bất 能năng 動động 二nhị 皆giai 拒cự 惡ác 故cố 名danh 為vi 愧quý 唯duy 崇sùng 戒giới 善thiện 故cố 稱xưng 為vi 慚tàm 謂vị 內nội 懷hoài 下hạ 釋thích 慚tàm 愧quý 相tương/tướng 慚tàm 者giả 羞tu 天thiên 。 故cố 不bất 誑cuống 幽u 愧quý 者giả 羞tu 人nhân 故cố 不bất 誑cuống 明minh 不bất 招chiêu 譏cơ 毀hủy 即tức 是thị 護hộ 他tha 乃nãi 至chí 命mạng 難nạn 。 者giả 釋thích 堅kiên 固cố 言ngôn 鵞nga 珠châu 草thảo 繫hệ 即tức 命mạng 難nạn 也dã )# 。

名danh 為vi 覺giác 者giả 。 能năng 觀quán 是thị 處xứ 非phi 處xứ 。 故cố 名danh 為vi 隨tùy 智trí 者giả 。 不bất 隨tùy 於ư 他tha 故cố 名danh 為vi 隨tùy 慧tuệ 者giả 。 善thiện 知tri 義nghĩa 非phi 義nghĩa 句cú 差sai 別biệt 故cố 名danh 為vi 神thần 通thông 者giả 善thiện 修tu 禪thiền 定định 故cố 。 名danh 為vi 方phương 便tiện 善thiện 巧xảo 者giả 。 能năng 隨tùy 世thế 行hành 故cố 。

後hậu 五ngũ 攝nhiếp 智trí 勝thắng 一nhất 者giả 因nhân 緣duyên 集tập 智trí 此thử 知tri 法pháp 相tướng 智trí 無vô 因nhân 倒đảo 因nhân 名danh 為vi 非phi 處xứ 正chánh 因nhân 緣duyên 集tập 名danh 之chi 為vi 處xứ 知tri 處xử 治trị 於ư 非phi 處xứ 故cố 名danh 覺giác 者giả 二nhị 者giả 證chứng 智trí 知tri 魔ma 事sự 對đối 治trị 隨tùy 識thức 分phân 別biệt 皆giai 魔ma 事sự 故cố 三tam 知tri 妄vọng 說thuyết 智trí 異dị 說thuyết 對đối 治trị 即tức 知tri 教giáo 智trí 正chánh 說thuyết 為vi 義nghĩa 句cú 邪tà 說thuyết 為vi 非phi 義nghĩa 句cú 邪tà 正chánh 交giao 雜tạp 揀giản 邪tà 得đắc 正chánh 名danh 善Thiện 分Phân 別Biệt 。 四tứ 神thần 力lực 起khởi 用dụng 智trí 依y 定định 起khởi 通thông 治trị 邪tà 依y 故cố 五ngũ 化hóa 眾chúng 生sanh 智trí 折chiết 伏phục 攝nhiếp 受thọ 隨tùy 世thế 宜nghi 故cố 上thượng 五ngũ 中trung 前tiền 三tam 自tự 利lợi 後hậu 二nhị 利lợi 他tha 。

名danh 為vi 無vô 厭yếm 足túc 者giả 。 善thiện 集tập 福phước 德đức 故cố 名danh 為vi 不bất 休hưu 息tức 者giả 常thường 求cầu 智trí 慧tuệ 。 故cố 名danh 為vi 不bất 疲bì 倦quyện 者giả 集tập 大đại 慈từ 悲bi 故cố 。 名danh 為vi 為vi 他tha 勤cần 修tu 者giả 欲dục 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 故cố 。

第đệ 二nhị 修tu 行hành 勝thắng 有hữu 十thập 一nhất 句cú 前tiền 四tứ 自tự 分phần/phân 一nhất 增tăng 長trưởng 因nhân 行hành 集tập 五ngũ 度độ 福phước 故cố 二nhị 依y 止chỉ 因nhân 行hành 慧tuệ 為vi 所sở 依y 故cố 。 此thử 自tự 利lợi 福phước 智trí 對đối 三tam 化hóa 生sanh 不bất 疲bì 行hành 四tứ 令linh 物vật 證chứng 滅diệt 行hành 此thử 二nhị 利lợi 他tha 因nhân 果quả 對đối (# 一nhất 增tăng 長trưởng 者giả 福phước 能năng 生sanh 智trí 故cố 名danh 為vi 因nhân 二nhị 依y 止chỉ 因nhân 行hành 依y 慧tuệ 生sanh 福phước 名danh 依y 止chỉ 因nhân )# 。

名danh 為vi 勤cần 求cầu 不bất 懈giải 者giả 求cầu 如Như 來Lai 力Lực 無Vô 畏Úy 。 不bất 共cộng 法pháp 故cố 。 名danh 為vi 發phát 意ý 能năng 行hành 者giả 成thành 就tựu 莊trang 嚴nghiêm 。 佛Phật 土độ 故cố 名danh 為vi 勤cần 修tu 種chủng 種chủng 。 善thiện 業nghiệp 者giả 能năng 具cụ 足túc 相tướng 好hảo 。 故cố 名danh 為vi 常thường 勤cần 修tu 。 習tập 者giả 求cầu 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 身thân 。 語ngữ 意ý 故cố 名danh 為vi 大đại 尊tôn 重trọng 恭cung 敬kính 。 法pháp 者giả 於ư 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 師sư 處xứ 如như 教giáo 而nhi 行hành 故cố 名danh 為vi 心tâm 無vô 障chướng 礙ngại 。 者giả 以dĩ 大đại 方phương 便tiện 。 常thường 行hành 世thế 間gian 。 故cố 名danh 為vi 日nhật 夜dạ 。 遠viễn 離ly 餘dư 心tâm 者giả 。 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 教giáo 化hóa 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。

後hậu 七thất 勝thắng 進tiến 五ngũ 起khởi 佛Phật 法Pháp 行hành 六lục 起khởi 淨tịnh 土độ 行hành 此thử 依y 正chánh 一nhất 對đối 七thất 依y 佛Phật 法Pháp 身thân 起khởi 行hành 相tướng 好hảo 法Pháp 身thân 故cố 八bát 依y 佛Phật 所sở 作tác 起khởi 行hành 顯hiển 三tam 密mật 用dụng 故cố 此thử 二nhị 外ngoại 相tướng 內nội 密mật 對đối 上thượng 四tứ 皆giai 起khởi 菩Bồ 提Đề 九cửu 敬kính 重trọng 法pháp 行hành 進tiến 依y 勝thắng 已dĩ 故cố 上thượng 五ngũ 自tự 利lợi 後hậu 二nhị 利lợi 他tha 十thập 願nguyện 取thủ 有hữu 行hành 十thập 一nhất 離ly 小Tiểu 乘Thừa 行hành 即tức 顯hiển 是thị 揀giản 非phi 對đối (# 六lục 起khởi 淨tịnh 土độ 行hành 者giả 論luận 重trọng/trùng 釋thích 云vân 云vân 何hà 莊trang 嚴nghiêm 。 無vô 煩phiền 惱não 染nhiễm 得đắc 堅kiên 固cố 智trí 慧tuệ 眾chúng 生sanh 住trú 在tại 其kỳ 中trung 。 及cập 佛Phật 法Pháp 莊trang 嚴nghiêm 故cố 者giả 意ý 云vân 淨tịnh 土độ 有hữu 三tam 種chủng 淨tịnh 一nhất 相tương/tướng 淨tịnh 七thất 珍trân 嚴nghiêm 等đẳng 易dị 故cố 不bất 明minh 二nhị 住trú 處xứ 眾chúng 生sanh 。 淨tịnh 二nhị 法Pháp 門môn 流lưu 布bố 淨tịnh 後hậu 二nhị 難nạn/nan 故cố 論luận 重trọng/trùng 出xuất 之chi 既ký 發phát 意ý 能năng 成thành 即tức 具cụ 三tam 淨tịnh 之chi 因nhân 廣quảng 如như 初Sơ 地Địa 淨tịnh 土độ 願nguyện 中trung 七thất 依y 佛Phật 法Pháp 身thân 者giả 。 依y 彼bỉ 相tướng 好hảo 起khởi 行hành 求cầu 故cố 下hạ 依y 義nghĩa 皆giai 然nhiên 九cửu 敬kính 重trọng 法pháp 行hành 者giả 上thượng 來lai 行hành 德đức 依y 法pháp 成thành 故cố )# 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 勤cần 修tu 行hành 時thời 。 以dĩ 布bố 施thí 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 愛ái 語ngữ 利lợi 行hành 同đồng 事sự 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。

第đệ 三tam 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 勝thắng 中trung 二nhị 初sơ 正chánh 明minh 化hóa 生sanh 後hậu 佛Phật 子tử 下hạ 結kết 行hành 成thành 益ích 今kim 初sơ 分phần/phân 二nhị 初sơ 總tổng 以dĩ 四tứ 攝nhiếp 攝nhiếp 生sanh 。

示thị 現hiện 色sắc 身thân 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 演diễn 說thuyết 諸chư 法pháp 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 開khai 示thị 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 顯hiển 示thị 如Như 來Lai 。 大đại 威uy 力lực 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 示thị 生sanh 死tử 過quá 患hoạn 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 稱xưng 讚tán 如Như 來Lai 。 智trí 慧tuệ 利lợi 益ích 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 現hiện 大đại 神thần 通thông 力lực 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 行hành 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。

後hậu 示thị 現hiện 色sắc 身thân 。 下hạ 別biệt 明minh 四tứ 攝nhiếp 文văn 有hữu 八bát 句cú 一nhất 示thị 色sắc 身thân 是thị 同đồng 事sự 攝nhiếp 隨tùy 順thuận 眾chúng 生sanh 。 應ứng 化hóa 自tự 眾chúng 故cố (# 應ứng 化hóa 自tự 眾chúng 者giả 隨tùy 彼bỉ 眾chúng 類loại 以dĩ 身thân 同đồng 故cố 即tức 八bát 地địa 中trung 身thân 同đồng 事sự 也dã )# 二nhị 演diễn 說thuyết 法Pháp 即tức 愛ái 語ngữ 攝nhiếp 諦đế 語ngữ 法pháp 語ngữ 為vi 愛ái 語ngữ 性tánh 一nhất 切thiết 種chủng 愛ái 語ngữ 中trung 多đa 約ước 開khai 演diễn 論luận 云vân 為vi 疑nghi 惑hoặc 眾chúng 生sanh 即tức 一nhất 切thiết 門môn 中trung 之chi 語ngữ 也dã (# 一nhất 切thiết 種chủng 者giả 一nhất 切thiết 愛ái 語ngữ 皆giai 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 慰úy 喻dụ 愛ái 語ngữ 二nhị 慶khánh 悅duyệt 愛ái 語ngữ 三tam 勝thắng 益ích 愛ái 語ngữ )# 三tam 開khai 示thị 下hạ 皆giai 利lợi 行hành 攝nhiếp 此thử 句cú 為vi 於ư 菩Bồ 提Đề 無vô 方phương 便tiện 眾chúng 生sanh 示thị 菩Bồ 薩Tát 行hành 即tức 利lợi 行hành 自tự 性tánh 四tứ 於ư 大Đại 乘Thừa 疲bì 倦quyện 眾chúng 生sanh 示thị 佛Phật 威uy 力lực 。 即tức 一nhất 切thiết 利lợi 行hành 未vị 成thành 令linh 成thành 故cố 五ngũ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 著trước 財tài 位vị 故cố 示thị 其kỳ 過quá 患hoạn 明minh 位vị 大đại 憂ưu 大đại 財tài 多đa 禍họa 多đa 六lục 為vi 不bất 信tín 大Đại 乘Thừa 。 先tiên 未vị 行hành 勝thắng 善thiện 讚tán 如Như 來Lai 智trí 七thất 為vi 無vô 智trí 外ngoại 道đạo 示thị 以dĩ 神thần 通thông 上thượng 三tam 即tức 難nan 行hành 利lợi 行hành 八bát 總tổng 顯hiển 一nhất 切thiết 門môn 一nhất 切thiết 種chủng 利lợi 行hành 故cố 云vân 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 (# 三tam 皆giai 開khai 示thị 因nhân 果quả 之chi 益ích 即tức 利lợi 行hành 自tự 性tánh 者giả 即tức 九cửu 門môn 之chi 一nhất 唯duy 有hữu 一nhất 也dã 即tức 一nhất 切thiết 利lợi 行hành 者giả 一nhất 切thiết 亦diệc 三tam 此thử 是thị 其kỳ 一nhất 言ngôn 有hữu 三tam 者giả 一nhất 現hiện 法pháp 利lợi 行hành 二nhị 後hậu 法pháp 利lợi 行hành 三tam 現hiện 法pháp 後hậu 法pháp 利lợi 行hành 以dĩ 勸khuyến 離ly 欲dục 令linh 成thành 就tựu 。 故cố 上thượng 三tam 即tức 難nan 行hành 者giả 難nan 行hành 唯duy 三tam 八bát 總tổng 顯hiển 一nhất 切thiết 門môn 者giả 一nhất 切thiết 門môn 有hữu 四tứ 一nhất 不bất 信tín 令linh 信tín 。 二nhị 犯phạm 戒giới 令linh 戒giới 滿mãn 三tam 惡ác 慧tuệ 令linh 慧tuệ 滿mãn 四tứ 慳san 恡lận 令linh 捨xả 滿mãn 言ngôn 一nhất 切thiết 種chủng 者giả 或hoặc 六lục 或hoặc 七thất 如như 淨tịnh 行hạnh 品phẩm 然nhiên 利lợi 行hành 者giả 示thị 其kỳ 所sở 學học 約ước 令linh 行hành 邊biên 即tức 是thị 利lợi 行hành 約ước 其kỳ 示thị 邊biên 即tức 是thị 愛ái 語ngữ 如như 瑜du 伽già 者giả 即tức 指chỉ 其kỳ 源nguyên 瑜du 伽già 九cửu 門môn 淨tịnh 行hạnh 品phẩm 已dĩ 引dẫn )# 然nhiên 利lợi 行hành 愛ái 語ngữ 亦diệc 可khả 參tham 用dụng 由do 彼bỉ 愛ái 語ngữ 示thị 其kỳ 所sở 學học 即tức 為vi 利lợi 行hành 故cố 次thứ 下hạ 廣quảng 明minh 布bố 施thí 故cố 別biệt 中trung 略lược 無vô 四tứ 攝nhiếp 廣quảng 義nghĩa 如như 瑜du 伽già 四tứ 十thập 三tam 辨biện 。

佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 能năng 如như 是thị 勤cần 方phương 便tiện 教giáo 化hóa 。 眾chúng 生sanh 心tâm 恆hằng 相tương 續tục 趣thú 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 所sở 作tác 善thiện 根căn 。 無vô 有hữu 退thoái 轉chuyển 。 常thường 勤cần 修tu 學học 。 殊thù 勝thắng 行hành 法pháp 。

第đệ 二nhị 結kết 行hành 成thành 益ích 中trung 初sơ 結kết 前tiền 心tâm 恆hằng 下hạ 成thành 益ích 趣thú 佛Phật 智trí 者giả 為vì 化hóa 眾chúng 生sanh 。 更cánh 求cầu 勝thắng 力lực 餘dư 文văn 已dĩ 作tác 不bất 退thoái 未vị 作tác 增tăng 修tu (# 第đệ 二nhị 結kết 行hành 成thành 益ích 者giả 亦diệc 名danh 勝thắng 進tiến 行hành 也dã )# 。

佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 為vì 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 故cố 。 世thế 間gian 技kỹ 藝nghệ 。 靡mĩ 不bất 該cai 習tập 。

第đệ 四tứ 隨tùy 順thuận 世thế 智trí 勝thắng 者giả 明minh 染nhiễm 障chướng 對đối 治trị 染nhiễm 即tức 煩phiền 惱não 障chướng 即tức 所sở 知tri (# 第đệ 四tứ 隨tùy 順thuận 世thế 智trí 勝thắng 者giả 明minh 染nhiễm 即tức 煩phiền 惱não 是thị 第đệ 五ngũ 內nội 明minh 為vi 治trị 障chướng 即tức 所sở 知tri 是thị 前tiền 四tứ 明minh 為vi 治trị )# 文văn 分phân 為vi 三tam 初sơ 總tổng 標tiêu 多đa 門môn 二nhị 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 示thị 其kỳ 相tương/tướng 三tam 及cập 餘dư 下hạ 總tổng 結kết 成thành 益ích 。

所sở 謂vị 文văn 字tự 筭# 數số 。

二nhị 中trung 顯hiển 五ngũ 明minh 相tướng 故cố 大đại 般Bát 若Nhã 云vân 五Ngũ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 學học 五ngũ 明minh 故cố 即tức 分phân 為vi 五ngũ 一nhất 文văn 字tự 筭# 數số 是thị 其kỳ 聲thanh 明minh 通thông 治trị 懦# 智trí 障chướng 言ngôn 文văn 字tự 者giả 名danh 句cú 文văn 身thân 。 即tức 聲thanh 論luận 中trung 法Pháp 施thí 設thiết 建kiến 立lập 故cố 筭# 數số 即tức 數số 建kiến 立lập 故cố 又hựu 治trị 取thủ 與dữ 生sanh 疑nghi 障chướng (# 然nhiên 瑜du 伽già 十thập 三tam 中trung 列liệt 五ngũ 次thứ 第đệ 云vân 一nhất 內nội 明minh 二nhị 醫y 方phương 明minh 三tam 因nhân 明minh 四tứ 聲thanh 明minh 五ngũ 工công 巧xảo 明minh 今kim 染nhiễm 在tại 前tiền 正chánh 順thuận 彼bỉ 論luận 筭# 數số 建kiến 立lập 者giả 第đệ 十thập 五ngũ 中trung 說thuyết 聲thanh 明minh 論luận 云vân 云vân 何hà 聲thanh 明minh 當đương 知tri 此thử 處xứ 。 畧lược 有hữu 六lục 相tương/tướng 一nhất 法Pháp 施thí 設thiết 建kiến 立lập 相tương/tướng 二nhị 義nghĩa 施thi 設thiết 建kiến 立lập 相tương/tướng 三tam 補bổ 持trì 加gia 羅la 施thi 設thiết 建kiến 立lập 相tương/tướng 四tứ 時thời 施thi 設thiết 建kiến 立lập 相tương/tướng 力lực 數số 施thi 設thiết 建kiến 立lập 相tương/tướng 六lục 處xứ 所sở 根căn 栽tài 施thi 設thiết 建kiến 立lập 相tương/tướng 一nhất 法Pháp 施thí 設thiết 建kiến 立lập 相tương/tướng 者giả 謂vị 名danh 句cú 文văn 身thân 。 及cập 五ngũ 德đức 相tương 應ứng 聲thanh 一nhất 不bất 鄙bỉ 陋lậu 二nhị 不bất 輕khinh 易dị 三tam 雄hùng 朗lãng 四tứ 相tương 應ứng 五ngũ 義nghĩa 善thiện 第đệ 二nhị 義nghĩa 施thi 設thiết 建kiến 立lập 畧lược 有hữu 十thập 種chủng 一nhất 根căn 建kiến 立lập 謂vị 見kiến 聞văn 等đẳng 二nhị 大đại 種chủng 建kiến 立lập 謂vị 依y 持trì 洗tẩy 潤nhuận 等đẳng 三tam 業nghiệp 建kiến 立lập 謂vị 徃# 來lai 宣tuyên 說thuyết 思tư 念niệm 等đẳng 四tứ 尋tầm 求cầu 建kiến 立lập 謂vị 追truy 訪phỏng 等đẳng 五ngũ 非phi 法pháp 建kiến 立lập 謂vị 殺sát 盜đạo 等đẳng 六lục 法pháp 建kiến 立lập 謂vị 施thí 戒giới 等đẳng 七thất 興hưng 盛thịnh 建kiến 立lập 謂vị 證chứng 得đắc 喜hỷ 悅duyệt 等đẳng 八bát 衰suy 損tổn 建kiến 立lập 謂vị 破phá 壞hoại 怖bố 畏úy 等đẳng 九cửu 受thọ 用dụng 建kiến 立lập 謂vị 飲ẩm 食thực 覆phú 障chướng 等đẳng 十thập 守thủ 護hộ 建kiến 立lập 謂vị 育dục 養dưỡng 盛thình 滿mãn 等đẳng 三tam 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 施thi 設thiết 建kiến 立lập 謂vị 男nam 女nữ 女nữ 聲thanh 相tương/tướng 差sai 別biệt 四tứ 時thời 施thi 設thiết 建kiến 立lập 者giả 謂vị 過quá 現hiện 未vị 來lai 。 三tam 時thời 聲thanh 相tương/tướng 差sai 別biệt 等đẳng 五ngũ 數số 施thi 設thiết 建kiến 立lập 謂vị 三tam 數số 聲thanh 相tương/tướng 差sai 別biệt 一nhất 者giả 一nhất 數số 二nhị 者giả 二nhị 數số 三tam 者giả 多đa 數số 六lục 處xứ 所sở 根căn 栽tài 施thi 設thiết 建kiến 立lập 者giả 畧lược 有hữu 五ngũ 相tương/tướng 一nhất 相tương 續tục 二nhị 名danh 號hiệu 三tam 總tổng 畧lược 四tứ 彼bỉ 益ích 五ngũ 宣tuyên 說thuyết 若nhược 頌tụng 等đẳng 名danh 為vi 根căn 栽tài 如như 是thị 二nhị 種chủng 。 總tổng 名danh 處xứ 所sở 根căn 栽tài 建kiến 立lập 釋thích 曰viết 今kim 當đương 第đệ 五ngũ 又hựu 數số 以dĩ 記ký 數số 筭# 以dĩ 記ký 位vị 謂vị 一nhất 縱túng/tung 十thập 橫hoạnh/hoành 等đẳng 瑜du 伽già 中trung 意ý 畧lược 已dĩ 具cụ 矣hĩ )# 。

圖đồ 書thư 印ấn 璽# 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 種chủng 種chủng 諸chư 論luận 咸hàm 所sở 通thông 達đạt 。

二nhị 圖đồ 書thư 至chí 咸hàm 通thông 達đạt 即tức 當đương 因nhân 明minh 咸hàm 通thông 達đạt 者giả 正chánh 是thị 明minh 義nghĩa 種chủng 種chủng 論luận 者giả 言ngôn 論luận 尚thượng 論luận 諍tranh 論luận 毀hủy 謗báng 論luận 順thuận 正chánh 論luận 教giáo 道đạo 論luận 等đẳng 類loại 非phi 一nhất 故cố 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 即tức 是thị 諍tranh 論luận 。 中trung 攝nhiếp 謂vị 諸chư 邪tà 見kiến 計kế 不bất 同đồng 故cố 順thuận 世thế 外ngoại 道đạo 唯duy 地địa 為vi 因nhân 一nhất 切thiết 皆giai 以dĩ 。 微vi 塵trần 成thành 故cố 水thủy 風phong 二nhị 仙tiên 外ngoại 道đạo 以dĩ 風phong 水thủy 為vi 因nhân 世thế 界giới 水thủy 成thành 故cố 風phong 輪luân 持trì 故cố 事sự 火hỏa 外ngoại 道đạo 以dĩ 火hỏa 為vi 因nhân 火hỏa 成thành 熟thục 故cố (# 咸hàm 通thông 達đạt 者giả 釋thích 總tổng 名danh 也dã 種chủng 種chủng 諸chư 論luận 者giả 即tức 七thất 例lệ 中trung 論luận 體thể 也dã 七thất 例lệ 如như 初Sơ 地Địa 疏sớ/sơ 鈔sao 具cụ 引dẫn 即tức 六lục 論luận 為vi 體thể 等đẳng 即tức 等đẳng 上thượng 亦diệc 等đẳng 其kỳ 類loại 六lục 中trung 隨tùy 一nhất 容dung 有hữu 多đa 故cố 地địa 水thủy 火hỏa 下hạ 畧lược 示thị 六lục 論luận 之chi 二nhị 於ư 一nhất 諍tranh 論luận 自tự 有hữu 其kỳ 四tứ )# 圖đồ 書thư 印ấn 璽# 即tức 尚thượng 論luận 隨tùy 世thế 所sở 聞văn 故cố 又hựu 此thử 圖đồ 書thư 亦diệc 正chánh 教giáo 量lượng 即tức 治trị 所sở 用dụng 事sự 中trung 忘vong 障chướng 論luận 云vân 取thủ 與dữ 寄ký 付phó 即tức 事sự 中trung 障chướng 聞văn 法Pháp 思tư 義nghĩa 解giải 中trung 障chướng 作tác 不bất 作tác 已dĩ 作tác 未vị 作tác 應ưng 作tác 不bất 應ưng 作tác 。 皆giai 業nghiệp 中trung 障chướng 印ấn 璽# 亦diệc 是thị 現hiện 量lượng 又hựu 治trị 所sở 取thủ 物vật 不bất 守thủ 護hộ 障chướng 璽# 即tức 玉ngọc 印ấn (# 圖đồ 書thư 印ấn 下hạ 即tức 六lục 中trung 之chi 第đệ 二nhị 論luận 也dã 隨tùy 世thế 所sở 聞văn 即tức 釋thích 上thượng 義nghĩa 出xuất 所sở 宗tông 尚thượng 故cố 又hựu 此thử 圖đồ 書thư 下hạ 重trọng/trùng 釋thích 即tức 因nhân 明minh 中trung 論luận 所sở 據cứ 也dã 所sở 據cứ 有hữu 十thập 謂vị 所sở 成thành 立lập 有hữu 二nhị 即tức 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 能năng 成thành 立lập 有hữu 八bát 謂vị 宗tông 因nhân 喻dụ 同đồng 異dị 類loại 現hiện 比tỉ 教giáo 量lượng 下hạ 兼kiêm 現hiện 量lượng 即tức 治trị 所sở 用dụng 事sự 者giả 即tức 是thị 本bổn 論luận 論luận 中trung 但đãn 有hữu 書thư 字tự 為vi 所sở 用dụng 事sự 中trung 忘vong 障chướng 取thủ 與dữ 下hạ 即tức 論luận 釋thích 此thử 障chướng 論luận 但đãn 通thông 云vân 取thủ 與dữ 寄ký 付phó 聞văn 法Pháp 思tư 義nghĩa 作tác 不bất 作tác 事sự 已dĩ 作tác 未vị 作tác 事sự 應ưng 作tác 不bất 應ưng 作tác 。 事sự 此thử 對đối 治trị 故cố 書thư 釋thích 曰viết 今kim 但đãn 以dĩ 義nghĩa 節tiết 畧lược 論luận 文văn 於ư 此thử 一nhất 障chướng 自tự 為vi 三tam 節tiết 一nhất 事sự 中trung 障chướng 二nhị 解giải 中trung 障chướng 三tam 業nghiệp 中trung 障chướng 便tiện 以dĩ 疏sớ/sơ 解giải 意ý 言ngôn 作tác 不bất 作tác 者giả 但đãn 作tác 者giả 書thư 之chi 言ngôn 作tác 不bất 作tác 者giả 書thư 之chi 言ngôn 不bất 作tác 未vị 必tất 惡ác 不bất 作tác 而nhi 善thiện 作tác 也dã 下hạ 二nhị 凖# 之chi 印ấn 璽# 等đẳng 者giả 論luận 中trung 有hữu 印ấn 而nhi 無vô 於ư 璽# 今kim 以dĩ 加gia 璽# 故cố 云vân 亦diệc 是thị 現hiện 量lượng 顯hiển 現hiện 可khả 見kiến 故cố 又hựu 治trị 所sở 取thủ 物vật 不bất 守thủ 護hộ 障chướng 即tức 是thị 論luận 釋thích 印ấn 字tự 如như 鹽diêm 米mễ 等đẳng 以dĩ 印ấn 印ấn 之chi 則tắc 無vô 強cường/cưỡng 取thủ )# 。

又hựu 善thiện 方phương 藥dược 療liệu 治trị 諸chư 病bệnh 。 顛điên 狂cuồng 乾can/kiền/càn 消tiêu 鬼quỷ 魅mị 蠱cổ 毒độc 悉tất 能năng 除trừ 斷đoạn 。

三tam 又hựu 善thiện 下hạ 即tức 醫y 方phương 明minh 即tức 四tứ 大đại 不bất 調điều 。 眾chúng 生sanh 毒độc 相tương/tướng 病bệnh 障chướng 對đối 治trị 故cố (# 三tam 又hựu 善thiện 下hạ 然nhiên 瑜du 伽già 醫y 方phương 明minh 有hữu 四tứ 一nhất 病bệnh 相tương/tướng 善thiện 巧xảo 二nhị 病bệnh 因nhân 善thiện 巧xảo 三tam 於ư 已dĩ 生sanh 病bệnh 永vĩnh 滅diệt 善thiện 巧xảo 四tứ 已dĩ 斷đoạn 病bệnh 不bất 復phục 更cánh 生sanh 。 善thiện 巧xảo 今kim 文văn 具cụ 之chi 即tức 四tứ 大đại 不bất 調điều 。 下hạ 即tức 本bổn 論luận 文văn )# 善thiện 療liệu 能năng 斷đoạn 皆giai 除trừ 斷đoạn 方phương 便tiện 斷đoạn 已dĩ 不bất 生sanh 故cố 名danh 為vi 善thiện (# 從tùng 善thiện 療liệu 下hạ 疏sớ/sơ 以dĩ 瑜du 伽già 四tứ 義nghĩa 解giải 釋thích 一nhất 即tức 第đệ 三tam 除trừ 斷đoạn 方phương 便tiện 二nhị 即tức 第đệ 四tứ 斷đoạn 已dĩ 不bất 生sanh 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 世thế 醫y 所sở 療liệu 治trị 雖tuy 差sai 還hoàn 復phục 生sanh 如Như 來Lai 所sở 治trị 者giả 畢tất 竟cánh 不bất 復phục 。 發phát 其kỳ 療liệu 治trị 除trừ 斷đoạn 即tức 是thị 第đệ 三tam 其kỳ 一nhất 善thiện 字tự 即tức 當đương 第đệ 四tứ )# 癲điên 至chí 蠱cổ 毒độc 病bệnh 相tương/tướng 病bệnh 因nhân 於ư 中trung 顛điên 等đẳng 內nội 四tứ 大đại 鬼quỷ 等đẳng 外ngoại 眾chúng 生sanh 蠱cổ 毒độc 通thông 二nhị 有hữu 草thảo 毒độc 蛇xà 等đẳng 毒độc 故cố 論luận 經kinh 說thuyết 咒chú 藥dược 等đẳng 即tức 病bệnh 因nhân 死tử 因nhân 對đối 治trị 即tức 善thiện 方phương 藥dược 攝nhiếp (# 從tùng 顛điên 至chí 蠱cổ 下hạ 辨biện 初sơ 二nhị 義nghĩa 先tiên 總tổng 指chỉ 經kinh 後hậu 於ư 中trung 下hạ 別biệt 屬thuộc 顛điên 等đẳng 內nội 四tứ 大đại 下hạ 皆giai 本bổn 論luận 釋thích 然nhiên 顛điên 狂cuồng 乾can/kiền/càn 消tiêu 正chánh 明minh 病bệnh 相tương/tướng 四tứ 大đại 不bất 調điều 。 故cố 沉trầm 重trọng/trùng 地địa 病bệnh 相tương/tướng 冷lãnh 水thủy 病bệnh 相tương/tướng 黃hoàng 熱nhiệt 火hỏa 病bệnh 相tương/tướng 風phong 相tương/tướng 多đa 端đoan 其kỳ 顛điên 狂cuồng 二nhị 事sự 亦diệc 是thị 病bệnh 因nhân 由do 顛điên 狂cuồng 故cố 應ưng 食thực 不bất 食thực 食thực 不bất 應ưng 食thực 應ưng 作tác 不bất 應ưng 作tác 。 等đẳng 故cố 生sanh 諸chư 病bệnh 鬼quỷ 魅mị 蠱cổ 毒độc 正chánh 是thị 病bệnh 因nhân 因nhân 鬼quỷ 魅mị 等đẳng 而nhi 生sanh 病bệnh 故cố 亦diệc 是thị 病bệnh 相tương/tướng 鬼quỷ 等đẳng 病bệnh 故cố 從tùng 論luận 經kinh 下hạ 疏sớ/sơ 會hội 論luận 經kinh 今kim 經kinh 無vô 咒chú 故cố 論luận 以dĩ 藥dược 咒chú 為vi 能năng 治trị 即tức 是thị 今kim 經kinh 善thiện 方phương 藥dược 攝nhiếp 病bệnh 因nhân 死tử 因nhân 即tức 是thị 所sở 治trị 以dĩ 咒chú 藥dược 力lực 應ưng 死tử 不bất 死tử )# 。

文văn 筆bút 讚tán 詠vịnh 。 歌ca 舞vũ 妓kỹ 樂nhạc 。 戲hí 笑tiếu 談đàm 說thuyết 。 悉tất 善thiện 其kỳ 事sự 國quốc 城thành 村thôn 邑ấp 。 宮cung 宅trạch 園viên 苑uyển 。 泉tuyền 流lưu 陂bi 池trì 。 草thảo 樹thụ 花hoa 藥dược 凡phàm 所sở 布bố 列liệt 咸hàm 得đắc 其kỳ 宜nghi 金kim 銀ngân 摩ma 尼ni 。 真chân 珠châu 瑠lưu 璃ly 螺loa 貝bối 璧bích 玉ngọc 。 珊san 瑚hô 等đẳng 藏tạng 悉tất 知tri 其kỳ 處xứ 。 出xuất 以dĩ 示thị 人nhân 日nhật 月nguyệt 星tinh 宿tú 。 鳥điểu 鳴minh 地địa 震chấn 夜dạ 夢mộng 吉cát 凶hung 身thân 相tướng 休hưu 咎cữu 咸hàm 善thiện 觀quán 察sát 一nhất 無vô 錯thác 謬mậu 。

四tứ 文văn 筆bút 下hạ 工công 巧xảo 明minh 文văn 筆bút 讚tán 詠vịnh 。 即tức 書thư 筭# 計kế 度độ 數số 印ấn 工công 業nghiệp 中trung 書thư 所sở 攝nhiếp 故cố 韻vận 屬thuộc 曰viết 文văn 對đối 詞từ 曰viết 筆bút 顯hiển 德đức 為vi 讚tán 寄ký 情tình 曰viết 詠vịnh (# 四tứ 文văn 筆bút 下hạ 瑜du 伽già 工công 巧xảo 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 今kim 畧lược 有hữu 六lục 一nhất 書thư 筭# 計kế 度độ 數số 印ấn 工công 業nghiệp 而nhi 文văn 筆bút 讚tán 詠vịnh 。 但đãn 屬thuộc 書thư 攝nhiếp 具cụ 筭# 數số 計kế 度độ 通thông 其kỳ 二nhị 明minh 前tiền 疏sớ/sơ 之chi 中trung 已dĩ 配phối 聲thanh 明minh 故cố 此thử 不bất 攝nhiếp )# 次thứ 歌ca 至chí 談đàm 說thuyết 即tức 音âm 樂nhạc 工công 業nghiệp 悉tất 善thiện 其kỳ 事sự 通thông 上thượng 二nhị 文văn 皆giai 憂ưu 惱não 障chướng 對đối 治trị (# 二nhị 音âm 樂nhạc 工công 業nghiệp 皆giai 憂ưu 惱não 者giả 即tức 是thị 本bổn 論luận 凡phàm 言ngôn 對đối 治trị 皆giai 是thị 本bổn 論luận 絃huyền 竹trúc 娛ngu 耳nhĩ 故cố 除trừ 憂ưu 惱não )# 國quốc 城thành 至chí 其kỳ 宜nghi 即tức 營doanh 造tạo 工công 業nghiệp (# 三tam 營doanh 造tạo 二nhị 業nghiệp )# 草thảo 樹thụ 華hoa 果quả 亦diệc 兼kiêm 營doanh 農nông 工công 業nghiệp 此thử 即tức 不bất 喜hỷ 樂lạc 障chướng 對đối 治trị (# 四tứ 營doanh 農nông 工công 業nghiệp 而nhi 言ngôn 亦diệc 者giả 草thảo 樹thụ 華hoa 果quả 有hữu 兩lưỡng 向hướng 故cố 布bố 列liệt 宮cung 苑uyển 即tức 是thị 營doanh 造tạo 樹thụ 之chi 園viên 圃phố 即tức 是thị 營doanh 農nông 此thử 即tức 等đẳng 者giả 峻tuấn 宇vũ 彫điêu 墻tường 禾hòa 軒hiên 玉ngọc 砌# 居cư 然nhiên 悅duyệt 情tình 況huống 池trì 塘đường 生sanh 春xuân 草thảo 園viên 林lâm 變biến 鳴minh 禽cầm 洪hồng 波ba 躍dược 淵uyên 漁ngư 清thanh 風phong 吹xuy 落lạc 華hoa 縱túng/tung 意ý 林lâm 流lưu 間gian 歡hoan 愛ái 彌di 日nhật 月nguyệt 豈khởi 能năng 憂ưu 哉tai )# 金kim 至chí 示thị 人nhân 即tức 生sanh 成thành 工công 業nghiệp 繫hệ 閉bế 障chướng 對đối 治trị (# 五ngũ 生sanh 成thành 工công 業nghiệp 能năng 作tác 能năng 成thành 故cố 繫hệ [門@卞]# 等đẳng 者giả 家gia 有hữu 千thiên 金kim 不bất 死tử 於ư 市thị 何hà 能năng 閑nhàn 哉tai )# 。

日nhật 月nguyệt 至chí 無vô 錯thác 謬mậu 即tức 占chiêm 相tướng 工công 業nghiệp 是thị 所sở 得đắc 報báo 分phần/phân 過quá 惡ác 因nhân 障chướng 對đối 治trị 謂vị 皆giai 由do 前tiền 世thế 。 惡ác 因nhân 感cảm 此thử 凶hung 吉cát 等đẳng 故cố 日nhật 月nguyệt 五ngũ 星tinh 。 以dĩ 為vi 七thất 曜diệu 及cập 二nhị 十thập 八bát 宿tú 。 並tịnh 上thượng 知tri 天thiên 文văn 。 地địa 震chấn 即tức 下hạ 知tri 地địa 理lý 夜dạ 夢mộng 至chí 休hưu 咎cữu 即tức 中trung 知tri 人nhân 情tình 。 鳥điểu 鳴minh 即tức 察sát 鳥điểu 情tình 亦diệc 是thị 人nhân 情tình 所sở 感cảm 咸hàm 善thiện 無vô 謬mậu 總tổng 究cứu 上thượng 三tam 才tài (# 即tức 占chiêm 相tướng 者giả 先tiên 舉cử 論luận 謂vị 皆giai 由do 下hạ 是thị 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 不bất 知tri 過quá 去khứ 所sở 作tác 業nghiệp 因nhân 便tiện 取thủ 外ngoại 相tướng 為vi 吉cát 凶hung 源nguyên 乃nãi 造tạo 惡ác 業nghiệp 排bài 凶hung 招chiêu 吉cát 安an 得đắc 可khả 耶da 今kim 示thị 因nhân 招chiêu 使sử 修tu 德đức 業nghiệp 排bài 凶hung 招chiêu 吉cát 即tức 為vi 能năng 治trị 日nhật 月nguyệt 五ngũ 星tinh 。 者giả 東đông 方phương 歲tuế 星tinh 主chủ 春xuân 主chủ 木mộc 西tây 方phương 太thái 白bạch 主chủ 金kim 主chủ 秋thu 南nam 方phương 熒# 惑hoặc 主chủ 火hỏa 主chủ 夏hạ 北bắc 方phương 辰thần 星tinh 主chủ 水thủy 主chủ 冬đông 中trung 方phương 鎮trấn 星tinh 以dĩ 主chủ 於ư 土thổ/độ 通thông 主chủ 四tứ 季quý 星tinh 者giả 散tán 也dã 列liệt 位vị 布bố 散tán 漢hán 書thư 云vân 星tinh 者giả 金kim 之chi 散tán 氣khí 與dữ 人nhân 相tương 應ứng 凡phàm 物vật 之chi 精tinh 上thượng 為vi 列liệt 星tinh 也dã 言ngôn 二nhị 十thập 八bát 宿tú 。 者giả 謂vị 角giác 亢kháng 氐# 房phòng 心tâm 尾vĩ 箕ki 斗đẩu 牛ngưu 女nữ 虛hư 危nguy 室thất 璧bích 奎# 婁lâu 胃vị 昂ngang 畢tất 觜tủy 參tham 井tỉnh 鬼quỷ 柳liễu 星tinh 張trương 翼dực 軫# 廣quảng 如như 大đại 集tập 四tứ 十thập 中trung 經Kinh 云vân 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 主chủ 。 大Đại 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 等đẳng 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 過quá 去khứ 天thiên 仙tiên 分phân 布bố 安an 置trí 諸chư 宿túc 辰thần 躍dược 攝nhiếp 護hộ 國quốc 土độ 。 養dưỡng 育dục 眾chúng 生sanh 。 於ư 四tứ 方phương 中trung 各các 有hữu 所sở 主chủ 。 東đông 方phương 七thất 宿túc 一nhất 者giả 角giác 宿túc 主chủ 於ư 眾chúng 鳥điểu 二nhị 者giả 亢kháng 宿túc 主chủ 於ư 出xuất 家gia 求cầu 聖thánh 道Đạo 者giả 三tam 者giả 氐# 宿túc 主chủ 水thủy 出xuất 眾chúng 生sanh 四tứ 者giả 房phòng 宿túc 主chủ 行hành 車xa 求cầu 利lợi 五ngũ 者giả 心tâm 宿túc 主chủ 洲châu 渚chử 眾chúng 生sanh 六lục 者giả 尾vĩ 宿túc 七thất 者giả 箕ki 宿túc 主chủ 於ư 國quốc 師sư 南nam 方phương 七thất 宿túc 一nhất 者giả 井tỉnh 宿túc 主chủ 於ư 金kim 師sư 二nhị 者giả 鬼quỷ 宿túc 主chủ 於ư 一nhất 切thiết 國quốc 王vương 。 大đại 臣thần 三tam 者giả 柳liễu 宿túc 主chủ 雪Tuyết 山Sơn 龍long 四tứ 者giả 星tinh 宿tú 主chủ 巨cự 富phú 者giả 五ngũ 者giả 張trương 宿túc 主chủ 於ư 盜đạo 賊tặc 六lục 者giả 翼dực 宿túc 主chủ 於ư 貴quý 人nhân 七thất 者giả 軫# 宿túc 主chủ 須tu 羅la 吒tra 國quốc 西tây 方phương 七thất 宿túc 一nhất 者giả 奎# 宿túc 主chủ 行hành 船thuyền 人nhân 二nhị 者giả 婁lâu 宿túc 主chủ 於ư 商thương 人nhân 三tam 者giả 胃vị 宿túc 主chủ 婆bà 樓lâu 迦ca 國quốc 四tứ 者giả 昴# 宿túc 主chủ 於ư 水thủy 牛ngưu 五ngũ 者giả 畢tất 宿túc 主chủ 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 六lục 者giả 觜tủy 宿túc 主chủ 鞞bệ 提đề 訶ha 國quốc 七thất 者giả 參tham 宿túc 主chủ 於ư 剎sát 利lợi 北bắc 方phương 七thất 宿túc 一nhất 者giả 斗đẩu 宿túc 主chủ 堯# 部bộ 沙sa 國quốc 二nhị 者giả 牛ngưu 宿túc 主chủ 剎sát 利lợi 及cập 安an 鉢bát 竭kiệt 國quốc 三tam 者giả 女nữ 宿túc 主chủ 殃ương 伽già 摩ma 陀đà 國quốc 四tứ 者giả 虛hư 宿túc 主chủ 般bát 遮già 羅la 國quốc 五ngũ 者giả 危nguy 宿túc 主chủ 著trước 華hoa 冠quan 者giả 六lục 者giả 室thất 宿túc 主chủ 乾can/kiền/càn 陀đà 羅la 國quốc 輸du 虛hư 那na 國quốc 及cập 諸chư 龍long 蛇xà 蝮phúc 行hành 之chi 類loại 七thất 者giả 璧bích 宿túc 主chủ 乾càn 闥thát 婆bà 善thiện 音âm 樂nhạc 者giả 大đại 德đức 婆bà 伽già 婆bà 過quá 去khứ 天thiên 仙tiên 如như 是thị 布bố 置trí 四tứ 方phương 諸chư 宿túc 攝nhiếp 護hộ 國quốc 土độ 。 養dưỡng 育dục 眾chúng 生sanh 。 釋thích 曰viết 此thử 皆giai 西tây 域vực 之chi 事sự 此thử 方phương 所sở 主chủ 分phần/phân 野dã 等đẳng 又hựu 有hữu 差sai 殊thù 經kinh 文văn 有hữu 之chi 畧lược 知tri 去khứ 就tựu 未vị 窮cùng 玄huyền 象tượng 非phi 我ngã 之chi 愆khiên 難nan 勝thắng 聖thánh 人nhân 不bất 習tập 而nhi 利lợi 然nhiên 天thiên 垂thùy 象tượng 聖thánh 人nhân 則tắc 之chi 故cố 繫hệ 辭từ 云vân 辭từ 也dã 者giả 各các 指chỉ 其kỳ 所sở 之chi 易dị 與dữ 天thiên 地địa 凖# 故cố 能năng 彌di 綸luân 天thiên 地địa 之chi 道đạo 仰ngưỡng 以dĩ 觀quán 於ư 天thiên 文văn 俯phủ 以dĩ 察sát 於ư 地địa 理lý 是thị 故cố 知tri 幽u 明minh 之chi 故cố 原nguyên 始thỉ 反phản 終chung 故cố 知tri 死tử 生sanh 之chi 說thuyết 釋thích 曰viết 其kỳ 知tri 幽u 明minh 即tức 中trung 知tri 人nhân 情tình 。 瑜du 伽già 之chi 中trung 餘dư 六lục 工công 業nghiệp 者giả 一nhất 和hòa 合hợp 二nhị 咒chú 術thuật 三tam 商thương 賈cổ 四tứ 成thành 就tựu 五ngũ 防phòng 邪tà 六lục 事sự 王vương 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích )# 。

持trì 戒giới 入nhập 禪thiền 神thần 通thông 無vô 量lượng 四tứ 無vô 色sắc 等đẳng 。

五ngũ 持trì 戒giới 下hạ 內nội 明minh 治trị 五ngũ 種chủng 染nhiễm 一nhất 持trì 戒giới 治trị 破phá 戒giới 染nhiễm 二nhị 入nhập 禪thiền 治trị 貪tham 欲dục 染nhiễm 三tam 神thần 通thông 治trị 邪tà 歸quy 依y 染nhiễm 四tứ 無vô 量lượng 治trị 妄vọng 行hành 功công 德đức 染nhiễm 謂vị 治trị 殺sát 生sanh 祀tự 祠từ 求cầu 梵Phạm 福phước 故cố 五ngũ 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 治trị 妄vọng 修tu 解giải 脫thoát 染nhiễm (# 謂vị 治trị 殺sát 生sanh 者giả 即tức 智trí 論luận 百bách 論luận 皆giai 說thuyết 外ngoại 道đạo 殺sát 馬mã 祀tự 梵Phạm 天Thiên 祈kỳ 生sanh 梵Phạm 世Thế 今kim 以dĩ 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 能năng 生sanh 梵Phạm 天Thiên 治trị 其kỳ 邪tà 見kiến 五ngũ 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 者giả 外ngoại 道đạo 以dĩ 彼bỉ 為vì 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 今kim 能năng 入nhập 之chi 示thị 其kỳ 謬mậu 計kế 此thử 經Kinh 論luận 中trung 唯duy 說thuyết 世thế 間gian 為vi 內nội 明minh 者giả 經kinh 明minh 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 智trí 故cố )# 上thượng 來lai 所sở 釋thích 多đa 依y 本bổn 論luận 及cập 瑜du 伽già 十thập 三tam 四tứ 五ngũ 其kỳ 中trung 更cánh 有hữu 別biệt 理lý 恐khủng 厭yếm 繁phồn 文văn (# 上thượng 來lai 等đẳng 者giả 本bổn 論luận 亦diệc 不bất 全toàn 屬thuộc 五ngũ 明minh 但đãn 有hữu 治trị 障chướng 治trị 染nhiễm 之chi 別biệt 瑜du 伽già 之chi 中trung 廣quảng 顯hiển 五ngũ 明minh 與dữ 此thử 相tương 應ứng 故cố 。 雙song 用dụng 之chi )# 又hựu 論luận 與dữ 經kinh 有hữu 不bất 次thứ 者giả 但đãn 可khả 以dĩ 論luận 就tựu 經kinh 不bất 可khả 迴hồi 經kinh 從tùng 論luận (# 又hựu 論luận 與dữ 經kinh 下hạ 意ý 揀giản 古cổ 人nhân 今kim 疏sớ/sơ 以dĩ 論luận 就tựu 經kinh 之chi 次thứ 古cổ 人nhân 依y 論luận 次thứ 第đệ 異dị 經kinh 刊# 定định 記ký 中trung 全toàn 寫tả 探thám 玄huyền 亦diệc 不bất 對đối 會hội 二nhị 經kinh 之chi 殊thù 况# 辨biện 論luận 釋thích 與dữ 經kinh 之chi 異dị 恐khủng 尋tầm 論luận 者giả 及cập 見kiến 古cổ 疏sớ/sơ 恠# 其kỳ 不bất 同đồng 故cố 結kết 示thị 耳nhĩ )# 。

及cập 餘dư 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 之chi 事sự 。 但đãn 於ư 眾chúng 生sanh 。 不bất 為vi 損tổn 惱não 為vì 利lợi 益ích 故cố 。 咸hàm 悉tất 開khai 示thị 漸tiệm 令linh 安an 住trụ 。 無vô 上thượng 佛Phật 法Pháp 。

第đệ 三tam 總tổng 結kết 成thành 益ích 者giả 此thử 起khởi 世thế 智trí 具cụ 四tứ 種chủng 相tương/tướng 一nhất 異dị 障chướng 中trung 無vô 障chướng 故cố 云vân 但đãn 於ư 眾chúng 生sanh 。 不bất 為vi 損tổn 惱não 事sự 中trung 不bất 知tri 名danh 之chi 為vi 障chướng 損tổn 惱não 生sanh 事sự 復phục 是thị 事sự 中trung 異dị 障chướng 今kim 無vô 此thử 捕bộ 獵liệp 等đẳng 之chi 異dị 障chướng 二nhị 與dữ 無vô 過quá 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 為vì 利lợi 益ích 故cố 。 謂vị 雖tuy 不bất 惱não 令linh 其kỳ 染nhiễm 著trước 亦diệc 不bất 為vi 之chi 三tam 發phát 起khởi 清thanh 淨tịnh 即tức 咸hàm 悉tất 開khai 示thị 謂vị 能năng 起khởi 助trợ 道đạo 之chi 事sự 四tứ 所sở 用dụng 清thanh 淨tịnh 即tức 漸tiệm 令linh 安an 住trụ 。 無vô 上thượng 佛Phật 法Pháp 。 謂vị 用dụng 此thử 得đắc 淨tịnh 故cố (# 但đãn 於ư 眾chúng 生sanh 。 者giả 賢hiền 首thủ 品phẩm 云vân 若nhược 見kiến 世thế 界giới 始thỉ 成thành 立lập 眾chúng 生sanh 未vị 有hữu 資tư 身thân 具cụ 是thị 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 工công 匠tượng 為vi 之chi 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。 業nghiệp 不bất 作tác 逼bức 惱não 眾chúng 生sanh 物vật 但đãn 作tác 利lợi 益ích 世thế 間gian 。 事sự 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 而nhi 論luận 但đãn 云vân 異dị 障chướng 中trung 無vô 障chướng 故cố 餘dư 皆giai 如như 疏sớ/sơ 釋thích 三tam 發phát 起khởi 清thanh 淨tịnh 論luận 經Kinh 云vân 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 出xuất 者giả 出xuất 即tức 今kim 經kinh 咸hàm 悉tất 開khai 示thị )# 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 是thị 難Nan 勝Thắng 地Địa 。 以dĩ 願nguyện 力lực 故cố 。 得đắc 見kiến 多đa 佛Phật 所sở 謂vị 見kiến 多đa 百bách 佛Phật 見kiến 多đa 千thiên 佛Phật 見kiến 多đa 百bách 千thiên 佛Phật 。 乃nãi 至chí 見kiến 多đa 百bách 千thiên 億ức 那na 由do 他tha 。 佛Phật 悉tất 恭cung 敬kính 尊tôn 重trọng 。 承thừa 事sự 供cúng 養dường 。 衣y 服phục 飲ẩm 食thực 。 臥ngọa 具cụ 湯thang 藥dược 。 一nhất 切thiết 資tư 生sanh 。 悉tất 以dĩ 奉phụng 施thí 亦diệc 以dĩ 供cúng 養dường 一nhất 切thiết 。 眾chúng 僧Tăng 以dĩ 此thử 善thiện 根căn 。 迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 於ư 諸chư 佛Phật 所sở 。 恭cung 敬kính 聽thính 法Pháp 。 聞văn 已dĩ 受thọ 持trì 。 隨tùy 力lực 修tu 行hành 。 復phục 於ư 彼bỉ 諸chư 佛Phật 。 法pháp 中trung 而nhi 得đắc 出xuất 家gia 。 既ký 出xuất 家gia 已dĩ 。 又hựu 更cánh 聞văn 法Pháp 得đắc 陀đà 羅la 尼ni 。 為vi 聞văn 持trì 法Pháp 師sư 。 住trụ 此thử 地địa 中trung 經kinh 於ư 百bách 劫kiếp 。 經kinh 於ư 千thiên 劫kiếp 乃nãi 至chí 無vô 量lượng 。 百bách 千thiên 億ức 那na 由do 他tha 劫kiếp 。 所sở 有hữu 善thiện 根căn 。 轉chuyển 更cánh 明minh 淨tịnh 。

第đệ 二nhị 位vị 果quả 亦diệc 有hữu 三tam 果quả 初sơ 調điều 柔nhu 果quả 亦diệc 四tứ 一nhất 調điều 柔nhu 行hành 二nhị 教giáo 智trí 淨tịnh 三tam 別biệt 地địa 行hành 相tương/tướng 四tứ 結kết 說thuyết 地địa 相tương/tướng 前tiền 中trung 有hữu 法pháp 喻dụ 合hợp 法pháp 中trung 正chánh 起khởi 行hành 內nội 又hựu 更cánh 聞văn 法Pháp 得đắc 陀đà 羅la 尼ni 者giả 。 論luận 云vân 非phi 得đắc 義nghĩa 持trì 者giả 對đối 勝thắng 顯hiển 劣liệt 般Bát 若Nhã 未vị 現hiện 前tiền 故cố 所sở 以dĩ 得đắc 聞văn 持trì 者giả 。 得đắc 二nhị 難nạn/nan 故cố 一nhất 地địa 初sơ 十thập 平bình 等đẳng 心tâm 難nan 得đắc 能năng 得đắc 。 故cố 二nhị 地địa 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 出xuất 世thế 間gian 智trí 。 現hiện 世thế 間gian 智trí 此thử 不bất 住trụ 道đạo 難nan 得đắc 能năng 得đắc 。 故cố 此thử 之chi 二nhị 難nạn/nan 對đối 劣liệt 顯hiển 勝thắng 故cố 得đắc 聞văn 持trì 不bất 同đồng 三tam 地địa 唯duy 世thế 間gian 聞văn 持trì 。

佛Phật 子tử 譬thí 如như 真chân 金kim 。 以dĩ 硨xa 磲cừ 磨ma 瑩oánh 。 轉chuyển 更cánh 明minh 淨tịnh 。

喻dụ 中trung 真chân 金kim 硨xa 磲cừ 磨ma 瑩oánh 者giả 證chứng 智trí 契khế 如như 事sự 為vi 真chân 金kim 教giáo 智trí 光quang 明minh 能năng 示thị 現hiện 如như 事sự 猶do 彼bỉ 硨xa 磲cừ (# 證chứng 智trí 契khế 如như 者giả 論luận 云vân 此thử 地địa 智trí 光quang 明minh 真Chân 如Như 事sự 示thị 現hiện 如như 經kinh 諸chư 佛Phật 子tử 譬thí 如như 真chân 金kim 。 等đẳng 釋thích 曰viết 證chứng 智trí 為vi 真chân 金kim 如như 如như 為vi 所sở 契khế 之chi 理lý 智trí 為vi 能năng 契khế 之chi 事sự 事sự 合hợp 於ư 如như 故cố 云vân 如như 事sự 教giáo 習tập 能năng 顯hiển 上thượng 之chi 如như 事sự 故cố 如như 硨xa 磲cừ )# 。

此thử 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 有hữu 善thiện 根căn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 以dĩ 方phương 便tiện 慧tuệ 。 思tư 惟duy 觀quán 察sát 。 轉chuyển 更cánh 明minh 淨tịnh 。

佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 難nan 勝thắng 地địa 以dĩ 方phương 便tiện 智trí 。 成thành 就tựu 功công 德đức 。 下hạ 地địa 善thiện 根căn 所sở 不bất 能năng 及cập 。 佛Phật 子tử 如như 日nhật 月nguyệt 星tinh 。 宿túc 宮cung 殿điện 光quang 明minh 。 風phong 力lực 所sở 持trì 不bất 可khả 沮trở 壞hoại 。 亦diệc 非phi 餘dư 風phong 所sở 能năng 傾khuynh 動động 此thử 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 有hữu 善thiện 根căn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 以dĩ 方phương 便tiện 智trí 。 隨tùy 逐trục 觀quán 察sát 不bất 可khả 沮trở 壞hoại 。 亦diệc 非phi 一nhất 切thiết 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 世thế 間gian 善thiện 根căn 所sở 能năng 傾khuynh 動động 。

二nhị 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 難nan 勝thắng 下hạ 教giáo 智trí 淨tịnh 中trung 日nhật 月nguyệt 等đẳng 者giả 論luận 云vân 依y 阿a 含hàm 增tăng 長trưởng 智trí 慧tuệ 。 光quang 明minh 勝thắng 前tiền 地địa 智trí 故cố 謂vị 勝thắng 前tiền 地địa 珠châu 光quang 餘dư 文văn 如như 前tiền (# 日nhật 月nguyệt 等đẳng 光quang 者giả 遠viễn 公công 云vân 梵Phạm 本bổn 唯duy 以dĩ 星tinh 光quang 喻dụ 於ư 此thử 地địa 意ý 云vân 六lục 地địa 方phương 用dụng 月nguyệt 光quang 喻dụ 故cố 理lý 應ưng 合hợp 然nhiên 餘dư 如như 前tiền 釋thích )# 。

此thử 菩Bồ 薩Tát 十Thập 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 偏thiên 多đa 餘dư 非phi 不bất 修tu 但đãn 隨tùy 力lực 隨tùy 分phân 。 佛Phật 子tử 是thị 名danh 略lược 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 第đệ 五ngũ 難nan 勝thắng 地địa 。

菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 地Địa 。 多đa 作tác 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 王Vương 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 所sở 作tác 自tự 在tại 。 摧tồi 伏phục 一nhất 切thiết 。 外ngoại 道đạo 邪tà 見kiến 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 住trụ 實thật 諦đế 中trung 。 布bố 施thí 愛ái 語ngữ 。 利lợi 行hành 同đồng 事sự 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 諸chư 所sở 作tác 業nghiệp 。 皆giai 不bất 離ly 念niệm 佛Phật 。 不bất 離ly 念niệm 法Pháp 。 不bất 離ly 念niệm 僧Tăng 。 乃nãi 至chí 不bất 離ly 念niệm 。 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 。 種chủng 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 當đương 於ư 眾chúng 生sanh 。 中trung 為vi 首thủ 為vi 勝thắng 為vi 殊thù 。 勝thắng 為vi 妙diệu 為vi 微vi 妙diệu 為vi 上thượng 為vi 無vô 上thượng 乃nãi 至chí 為vì 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 智trí 依y 止chỉ 者giả 此thử 菩Bồ 薩Tát 若nhược 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 於ư 一nhất 念niệm 頃khoảnh 。 得đắc 千thiên 億ức 三tam 昧muội 見kiến 千thiên 億ức 佛Phật 知tri 千thiên 億ức 佛Phật 神thần 力lực 能năng 動động 千thiên 億ức 佛Phật 世thế 界giới 乃nãi 至chí 示thị 現hiện 。 千thiên 億ức 身thân 一nhất 一nhất 身thân 示thị 千thiên 億ức 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 為vi 眷quyến 屬thuộc 。

若nhược 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 殊thù 勝thắng 願nguyện 力lực 自tự 在tại 。 示thị 現hiện 過quá 於ư 此thử 數số 。 百bách 劫kiếp 千thiên 劫kiếp 。 乃nãi 至chí 百bách 千thiên 。 億ức 那na 由do 他tha 劫kiếp 。 不bất 能năng 數sổ 知tri 。

爾nhĩ 時thời 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 其kỳ 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 頌tụng 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 四tứ 地địa 已dĩ 清thanh 淨tịnh 思tư 惟duy 三tam 世thế 佛Phật 。 平bình 等đẳng 戒giới 心tâm 除trừ 疑nghi 道đạo 非phi 道đạo 如như 是thị 觀quán 察sát 入nhập 五ngũ 地địa 。

念niệm 處xứ 為vi 弓cung 根căn 利lợi 箭tiễn 。 正chánh 勤cần 為vi 馬mã 神thần 足túc 車xa 。 五Ngũ 力Lực 堅kiên 鎧khải 破phá 怨oán 敵địch 。 勇dũng 健kiện 不bất 退thoái 入nhập 五ngũ 地địa 。

慙tàm 愧quý 為vi 衣y 覺giác 分phần/phân 鬘man 淨tịnh 戒giới 為vi 香hương 禪thiền 塗đồ 香hương 智trí 慧tuệ 方phương 便tiện 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 入nhập 總tổng 持trì 林lâm 三tam 昧muội 苑uyển 。

如như 意ý 為vi 足túc 正chánh 念niệm 頸cảnh 慈từ 悲bi 為vi 眼nhãn 智trí 慧tuệ 牙nha 。 人nhân 中trung 師sư 子tử 無vô 我ngã 吼hống 。 破phá 煩phiền 惱não 怨oán 入nhập 五ngũ 地địa 。

第đệ 三tam 重trọng/trùng 頌tụng 二nhị 十thập 二nhị 頌tụng 分phần/phân 三tam 初sơ 十thập 七thất 偈kệ 頌tụng 地địa 行hành 次thứ 四tứ 頌tụng 地địa 果quả 後hậu 一nhất 結kết 說thuyết 初sơ 中trung 又hựu 三tam 初sơ 五ngũ 偈kệ 三tam 句cú 頌tụng 勝thắng 慢mạn 對đối 治trị 於ư 中trung 初sơ 四tứ 偈kệ 頌tụng 十thập 平bình 等đẳng 。

菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 第đệ 五Ngũ 地Địa 。 轉chuyển 修tu 勝thắng 上thượng 清thanh 淨tịnh 道Đạo 。 志chí 求cầu 佛Phật 法Pháp 不bất 退thoái 轉chuyển 。 思tư 念niệm 慈từ 悲bi 無vô 厭yếm 倦quyện 。

餘dư 二nhị 頌tụng 。

積tích 集tập 福phước 智trí 勝thắng 功công 德đức 。 精tinh 勤cần 方phương 便tiện 觀quán 上thượng 地Địa 。 佛Phật 力lực 所sở 加gia 具cụ 念niệm 慧tuệ 。

頌tụng 如như 道Đạo 行hạnh 。

了liễu 知tri 四Tứ 諦Đế 皆giai 如như 實thật 。 善thiện 知tri 世thế 諦đế 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 相tướng 諦đế 差sai 別biệt 成thành 立lập 諦đế 。 事sự 諦đế 生sanh 盡tận 及cập 道Đạo 諦Đế 。

乃nãi 至chí 如Như 來Lai 。 無vô 礙ngại 諦đế 如như 是thị 觀quán 諦đế 雖tuy 微vi 妙diệu 。 未vị 得đắc 無vô 礙ngại 勝thắng 解giải 脫thoát 。 以dĩ 此thử 得đắc 生sanh 大đại 功công 德đức 。 是thị 故cố 超siêu 過quá 世thế 智trí 慧tuệ 。

第đệ 二nhị 了liễu 知tri 下hạ 六lục 偈kệ 三tam 句cú 頌tụng 不bất 住trụ 道đạo 於ư 中trung 初sơ 兩lưỡng 偈kệ 一nhất 句cú 頌tụng 所sở 知tri 法pháp 中trung 智trí 清thanh 淨tịnh 。

既ký 觀quán 諦đế 已dĩ 知tri 有hữu 為vi 。 體thể 性tánh 虛hư 偽ngụy 無vô 堅kiên 實thật 。 得đắc 佛Phật 慈từ 愍mẫn 光quang 明minh 分phần 。 為vì 利lợi 眾chúng 生sanh 求cầu 佛Phật 智trí 。

觀quán 諸chư 有hữu 為vi 。 先tiên 後hậu 際tế 無vô 明minh 黑hắc 闇ám 。 愛ái 纏triền 縛phược 流lưu 轉chuyển 遲trì 迴hồi 苦khổ 聚tụ 中trung 無vô 我ngã 無vô 人nhân 無vô 壽thọ 命mạng 。

愛ái 取thủ 為vi 因nhân 受thọ 來lai 苦khổ 。 欲dục 求cầu 邊biên 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 迷mê 妄vọng 漂phiêu 流lưu 無vô 返phản 期kỳ 。 此thử 等đẳng 可khả 愍mẫn 我ngã 應ưng 度độ 。

蘊uẩn 宅trạch 界giới 蛇xà 諸chư 見kiến 箭tiễn 。 心tâm 火hỏa 猛mãnh 熾sí 癡si 闇ám 重trọng/trùng 愛ái 河hà 漂phiêu 轉chuyển 。 不bất 暇hạ 觀quán 苦khổ 海hải 淪luân 胥# 闕khuyết 明minh 導đạo 。

如như 是thị 知tri 已dĩ 勤cần 精tinh 進tấn 。 所sở 作tác 皆giai 為vì 度độ 眾chúng 生sanh 。

後hậu 既ký 觀quán 諦đế 下hạ 四tứ 偈kệ 半bán 頌tụng 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 勤cần 方phương 便tiện 於ư 中trung 初sơ 一nhất 偈kệ 頌tụng 總tổng 觀quán 有hữu 為vi 虛hư 偽ngụy 起khởi 慈từ 悲bi 二nhị 心tâm 次thứ 一nhất 偈kệ 半bán 頌tụng 悲bi 觀quán 中trung 觀quán 緣duyên 集tập 苦khổ 次thứ 一nhất 頌tụng 半bán 頌tụng 觀quán 深thâm 重trọng 苦khổ 後hậu 半bán 頌tụng 大đại 慈từ 觀quán 。

名danh 為vi 有hữu 念niệm 有hữu 慧tuệ 。 者giả 乃nãi 至chí 覺giác 解giải 方phương 便tiện 者giả 。

習tập 行hành 福phước 智trí 無vô 厭yếm 足túc 。 恭cung 敬kính 多đa 聞văn 不bất 疲bì 倦quyện 。 國quốc 土độ 相tướng 好hảo 皆giai 莊trang 嚴nghiêm 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 為vi 眾chúng 生sanh 。

為vì 欲dục 教giáo 化hóa 諸chư 世thế 間gian 。 善thiện 知tri 書thư 數số 印ấn 等đẳng 法pháp 亦diệc 復phục 善thiện 解giải 諸chư 方phương 藥dược 。 療liệu 治trị 眾chúng 病bệnh 悉tất 令linh 愈dũ 。

文văn 辭từ 歌ca 舞vũ 皆giai 巧xảo 妙diệu 宮cung 宅trạch 園viên 池trì 悉tất 安an 隱ẩn 寶bảo 藏tạng 非phi 一nhất 咸hàm 示thị 人nhân 利lợi 益ích 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 故cố 。

日nhật 月nguyệt 星tinh 宿tú 地địa 震chấn 動động 。 乃nãi 至chí 身thân 相tướng 亦diệc 觀quán 察sát 。 四tứ 禪thiền 無vô 色sắc 及cập 神thần 通thông 。 為vì 益ích 世thế 間gian 皆giai 顯hiển 示thị 。

第đệ 三tam 名danh 為vi 下hạ 四tứ 偈kệ 半bán 頌tụng 彼bỉ 果quả 勝thắng 中trung 初sơ 半bán 偈kệ 頌tụng 攝nhiếp 功công 德đức 勝thắng 次thứ 一nhất 頌tụng 修tu 行hành 勝thắng 於ư 中trung 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 為vi 眾chúng 生sanh 句cú 兼kiêm 頌tụng 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 勝thắng 。

智trí 者giả 住trụ 此thử 難Nan 勝Thắng 地Địa 。 供cung 那na 由do 佛Phật 亦diệc 聽thính 法Pháp 如như 以dĩ 妙diệu 寶bảo 磨ma 真chân 金kim 所sở 有hữu 善thiện 根căn 轉chuyển 明minh 淨tịnh 。

譬thí 如như 星tinh 宿tú 在tại 虛hư 空không 風phong 力lực 所sở 持trì 無vô 損tổn 動động 亦diệc 如như 蓮liên 華hoa 。 不bất 著trước 水thủy 如như 是thị 大Đại 士Sĩ 行hành 於ư 世thế 。

住trụ 此thử 多đa 作tác 兜Đâu 率Suất 王Vương 。 能năng 摧tồi 異dị 道đạo 諸chư 邪tà 見kiến 。 所sở 修tu 諸chư 善thiện 為vì 佛Phật 智trí 。 願nguyện 得đắc 十Thập 力Lực 救cứu 眾chúng 生sanh 。

後hậu 三tam 頌tụng 起khởi 世thế 智trí 勝thắng 。

彼bỉ 後hậu 修tu 行hành 大đại 精tinh 進tấn 即tức 時thời 供cúng 養dường 千thiên 億ức 佛Phật 。 得đắc 定định 動động 剎sát 亦diệc 復phục 然nhiên 。 願nguyện 力lực 所sở 作tác 過quá 於ư 是thị 。

如như 是thị 第đệ 五ngũ 難Nan 勝Thắng 地Địa 。 人nhân 中trung 最tối 上thượng 。 真chân 實thật 道đạo 我ngã 以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 力lực 。 為vì 諸chư 佛Phật 子tử 宣tuyên 說thuyết 竟cánh 。

頌tụng 位vị 果quả 三tam 果quả 可khả 知tri 五ngũ 地địa 竟cánh 。

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 鈔Sao 會Hội 本Bổn 第Đệ 三Tam 十Thập 六Lục 之Chi 五Ngũ

音âm 釋thích

吒tra

(# 陟trắc 駕giá 切thiết )# 。

纏triền 裹khỏa

(# 纏triền 直trực 連liên 切thiết 繞nhiễu 也dã 裹khỏa 古cổ 火hỏa 切thiết 包bao 也dã )# 。

該cai

(# 古cổ 哀ai 切thiết 備bị 也dã )# 。

璽#

(# 想tưởng 氏thị 切thiết 印ấn 也dã )# 。

療liệu

(# 力lực 照chiếu 切thiết 治trị 也dã )# 。

癲điên

(# 音âm 顛điên 狂cuồng 病bệnh 也dã )# 。

魅mị

(# 明minh 秘bí 切thiết 魑si 魅mị 也dã )# 。

蠱cổ

(# 音âm 古cổ 蟲trùng 毒độc 也dã )# 。

陂bi

(# 彼bỉ 為vi 切thiết 澤trạch 也dã )# 。

硨xa 磲cừ

(# 硨xa 音âm 車xa 磲cừ 音âm 渠cừ )# 。

瑩oánh

(# 烏ô 定định 切thiết 潔khiết 也dã )# 。

緩hoãn

(# 胡hồ 管quản 切thiết 舒thư 遲trì 也dã )# 。

啻#

(# 施thí 智trí 切thiết 止chỉ 也dã )# 。

創sáng/sang

(# 楚sở 亮lượng 切thiết 懲# 也dã )# 。

翳ế

(# 壹nhất 計kế 切thiết 蔽tế 也dã )# 。

懦#

(# 奴nô 臥ngọa 切thiết 弱nhược 也dã )# 。

淪luân 胥#

(# 淪luân 力lực 迍# 切thiết 胥# 相tương/tướng 居cư 切thiết 淪luân 胥# 謂vị 相tương 牽khiên 引dẫn 也dã )# 。

鞞bệ

(# 駢biền 迷mê 切thiết )# 。

昴# 觜tủy

(# [日/(夕*ㄗ)]# 莫mạc 鮑# 切thiết 觜tủy 即tức 移di 切thiết [日/(夕*ㄗ)]# 觜tủy 並tịnh 宿túc 名danh )# 。